4. Flebat igitur mater ejus irremediabilibus lacrymis, atque dicebat: Heu heu me fili mi, ut quid te mifimus peregrinari, lumen oculorum noftrorum, baculum fenectutis noftræ, folatium vitæ noftræ, fpem pofteritatis noftræ.

5. Omnia fimul in te uno habentes, te non debuimus dimittere à nobis.

6. Cui dicebat Tobias: Tace, & noli turbari, fanus eft filius nofter: fatis fidelis eft vir ille, cum quo mifimus eum.

7. Illa autem nullo modo confolari poterat, fed quotidie exfiliens circumfpiciebat, & circuibat vias omnes, per quas fpes remeandi videbatur, ut procul videret eum, fi fieri poffet, ve

nientem.

8. At verò Raguel dicebat ad generum fuum: Mane hic, & ego mittam nuncium falutis de te ad Tobiam patrem tuum.

I.

X.

VERSIO ANTIQUA.

Ebus uret & reverreretur filius ejus. Et poft.
T quotidie computabat Thobis dies, qui-Ex Mß. Reg. &.

quam confummati funt dies, & filius ejus non
veniebat, dixit: Nunquid detentus eft Thobias?
2. Aut fortè Gabelus mortuus eft, & nemo il-
li reddidit pecuniam.

3. Et contriftari coepit; & Anna uxor illius di-
cebat: Periit filius meus, & jam non eft inter vi-
vos: quare tardat?

4. Et cœpit plorare, & lugere filium fuum dicens: Væ mihi fili, quæ te dimifi ire, lumen oculorum meorum.

6. Cui Thobis dicebat: Tace, noli contriftari foror, falvus eft filius nofter ; fed aliqua forfitan mora detinet illos: homo enim, qui cum illo ivit, fidelis eft, & ex fratribus noftris. Noli tædiari pro illo foror, jam venit.

7. Et illa dicebat: Tace, moleftus es mihi : noli me feducere, periit filius meus. Et exfiliens circumfpiciebat viam, qua filius ejus profectus erat, & nihil guftabat: & cùm occidiffet fol, introibat, & lugebat lacrymans tota nocte, & non dormiebat.

8. [9.] Et ut confummati funt quatuordecim dies nuptiarum, de quibus juraverat Raguhel, exiit ad illum Thobias, & dixit illi: Dimitte me ; fcio enim, quia pater meus & mater mea non credunt fe vifuros me. Nunc itaque peto pater, & dimittas me, ut eam ad patrem meum: jam tibi indicavi quomodo illum reliquerim.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M.

. 1. Similiter in Mf. Germ. 15. ufque ad hæc, & filius ejus non veniebat, quæ abfunt; horum tamen loco habetur, & pater illius dixit; deinde fic, Ne fortè detentus eft ibi. In Grzco : Καὶ Τωβὶτ ὁ πατὴρ αυτῷ ελογίσατο ἑκαστ Ins nué exs. Kai ws &πanρútnoar ai nμćeg rûs opslas, *x px, eπe• Múrole xalýXurla; Et Tobit pater ejus computabat unumquemque diem. Et poftquam impleti funt dies itineris, & non veniebat, dixit : Nunquid fortè confufi fuerunt?

. 2. In Mf. Germ. 15. fic: Aut nunquid Gabelus mortúus eft, & nemo illi reddet pecuniam? Germ. 4. habet illis, non illi. Grzc. "Η μήποτε απέθανε Γαβαὴλ, καὶ ἐδεὶς αυτῷ δίδωσι τὸ ἀργύριον ἢ

то

. 3. Mf. Germ. 15. tollit jam, poft vocem meus, & pro tardat, hab. tardatur. In Græco fic: Kal ExUTETO λίαν· εἶπε δὲ αὐτῶ ἡ γυνή· ἀπώλετο τὸ παιδίον, διότι και Xpónine. Et triftabatur nimis ; dixit autem ei uxor : Periit puer, quandoquidem tardavit.

. 4. Mf. Germ. 15. habet lacrymari, loco plorare; &. infra, qui te dimittebam, pro que te dimifi. In Græco fic: Kal upčalo Ipuveir dutòr, à Elæer Ov μénd μol Téxror, ὅτι τι ἀνῆκά (ε, τὸ φῶς τῶν ὀφθαλμῶν με. Et capit fere eum, dixit: Non mihi cura eft fili, quia dimifi te, lumen ●culorum meorum.

.6. Hæc folùm habentur Græcè : Kal Tacir xéyi dvτῇ· Σίγα, μὴ λόγον έχει, ο γιαίνε· Et Tobit dicit ei : Tace,

ne follicita fis, valet. At in Mf. Germ. 15. leguntur ut
fup. exceptis feqq. &, initio, pro cui, paulòque post,
feftinare, pro contriftari, demtis his, foror, & filius nof-
ter; fubinde fic, fortaffe mora tenet illos : fed & bomo qui,
loco forfitan mora detinet illos: homo enim qui; tollitur
etiam 5, poft fidelis eft ; & in fine legitur, veniet, non
venit.

.7. Hæc variant in Mf. Germ. 15. Moleftus mihi effe
noli, nec me feducere..... profpiciebat viâ, qua filius....
& nihil guftabat, lacrymans, notu tota non dormiebat,
In Greco fic : Καὶ εἶπεν αὐτῷ· Σίγα, μὴ πλάνα
με ἀπώ
λείο τὸ παιδίον με. Καὶ ἐπορεύετο καθ ̓ ἡμέραν εἰς τὴν ὁδὸν
ἔξω, οἵας ἀπῆλθεν ἡμέρας τε ἄρτον ἐκ ἔπιε, τάς δε νύκλας
& Nexiumare, I purčoa Twliar Tor viòr durus. Et dixit ei:
Tace, ne decipias me, periit puer meus. Et ibat per diem
ad viam foras, qua abierat : diebus quidem panem non man-
ducabat, noctibus autem non intermittebat, flens Tobiam fi-
lium fuum.

.8. (9.) Nonnulla tantùm variant in Mf. Germ. 15.
fcilicet ifta, circa medium, Pater, peto dimittas me; & in
fine, jam enim tibi indicavi quomodo illum reliquero. Con-
cordant etiam Græca, exceptis his : we, quoadufque,
prout paulòque poft, as, quas, loco de quibus, ad-
ditis ad Raguel his, ποιῆσαι αὐτὸν ἐκεῖ, facere eum ibi ;
deinde ficie di Talias Tŵ Payona, dixit autem To-
bias ad Raguel, loco exiit ad illum Tob. & dixit illi,

Germ.

Ex Mß. Regi Germ.

VERSIO ANTIQUA.

9. [8.] Et dixit Raguhel Thobia: Remane hîc penes me, & ego nuncios mittam patri tuo, & indicabunt illi de te. Et ille dixit: In totum pater peto, ut dimittas me hinc ad patrem meum.

10. Et continuò furgens Raguhel, tradidit Thobia Sarram filiam fuam, & dimidiam partem fubftantiæ fuæ, pueros & puellas, oves & boves, afinos & camelos, veftem, vafa, & pecuniam: & dimifit illum falvum fanum, & vale illi fecit,

11. & dixit: Vade fili falvus fanus, Dominus cœli bene difponat iter tuum, & Sarræ uxori tuæ, & videam ex vobis filios antequam moriar.

12. Et adprehendit illam, & falutans ofculatus eft Sarram filiam fuam,

tuo

13. & dixit illi: Filia, honorem habe focero & focrui tuæ ipfi amodo funt parentes tui, tanquam pater tuus & mater tua, qui te genuerunt. Vade falva filia, audiam de te auditionem bonam in vita mea, & gaudium : & ofculatus eft eam, & dimifit illam. Et Anna dixit Thobia: Fili & frater dilecte, falvum te perducat Dominus coeli, & det mihi ut videam filios de Sarra filia mea antequam moriar, ut delecter coram Domino cœli. Ego trado tibi Sarram filiam meam, tanquam bonum depofitum; & non vexes eam omnibus diebus vitæ tuæ. Vade fili falvus & fanus ego mater tua amodo, & Sarra uxor tua. Diligat te Dominus & illam, ut fitis in loco fanctitatis omnibus diebus vitæ veftræ. Et of culata eft utrofque, & dimifit illos fanos. Et difceffit Thobias à Raguhele, gaudens & benedicens Deum cœli & terræ, regem omnium, quia direxit viam ejus : & benedixit Raguheli, & Annæ uxori illius, & dixit: Injun&tum eft ́mihi à Domino, honorari yos omnibus diebus vitæ veftræ.

VULGATA NOVA.

9. Cui Tobias ait: Ego novi, quia pater meus & mater mea modò dies computant, & cruciatur fpiritus eorum in ipfis.

10. Cùmque verbis multis rogaret Raguel Tobiam, & ille cum nulla ratione vellet audire, tradidit ei Saram, & dimidiam partem omnis fub. ftantiæ fuæ in pueris, in puellis, in pecudibus, in camelis, & in vaccis, & in pecunia multa: & falvum atque gaudentem dimifit eum à fe,

11. dicens: Angelus Domini fanctus fit in itinere veftro, perducatque vos incolumes, & inveniatis omnia rectè circa parentes veftros, & videant oculi mei filios veftros priufquam moriar. 12. Et apprehendentes parentes filiam fuam ofculati funt eam, & dimiferunt ire :

13. monentes eam honorare foceros, diligere maritum, regere familiam, gubernare domum & fe ipfam irreprehensibilem exhibere.

NOTE AD VERSION EM ANTIQUAM.
tur in Græco.

abfque feq. fcio enim; loco verò non credunt, &c. ita,
*xén ixtiron öteDaí μe, ultra non sperant afpicere me ;
reliqua defunt.

.9. (8.) Mf. Germ. 15. hæc pauca diffimilia habet ego mittam nuncium patri tuo, qui indicet illi; deeft quoque meum, in fine. Grzc. Εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ πενθερός· Μεῖνον παρ' ἐμοὶ, κἀγὼ ἐξαποςελῶ πρὸς τὸν πατέρα (ε, και δηλώ εἰσιν αυτῷ τὰ κατά (ε. Καὶ Τωβίας λέγε· Εξαπόςειλόν με πрÒS TOV BαTÉCα us. Dixit autem ei focer : Mane apud me, ego mittam ad patrem tuum, & declarabunt ei qua circa te. Et Tobias dicit: Dimitte me ad patrem meum.

ficut

τα

. 10. Vox furgens, initio abeft à Mf. Germ. 15.
poft pueros; at reponitur, ante afinos, uti paulò
poft, ante fanum; poft vale autem, deletur illi: Mf. Reg.
leg. pecuniam, non pecunia. In Græco fic: Arasas
Ραγκὴλ, ἔδωκεν αὐτῷ Σάρραν τὴν γυναῖκα αυτέ, καὶ τὰ
AMIGU TÜV UTTαрxórlar, Cauala, ż xtúru, y ¿prúcur
ευλογήσας αυτές, εξαπέσειλε i. e. Surgens autem Raguel,
dedit ei Sarram uxorem ejus, & dimidium poffefsionum,
corpora, & pecora, 5 argentum : 5 benedicens eos, di-
mifit.

2

. 11. In Mf. Germ. 15. legitur, dicens, loco & diait, abfque feq. falvus; item pignora, loco filios; cætera ut fup. In Græco hæc pauca exftant: xeyr Evodon ὑμᾶς τέκνα, ὁ Θεὸς τῇ ἐρανό, πρὸ τῆ με ἀποθανεῖν· dicens : Profperabit vos filii, Deus cæli, antequam moriar.

. 12. Mf. Germ. 15. hab. illum, abfque verbo falutans, ponitque &, ante Sarram; cuncta verò defideran

છે.

#. 13. Similia leguntur in Græco, fed paucioribus ver bis ; ita nempe : Καὶ εἶπε τῇ θυγατρὶ αυτό· Τίμα τις παρα tepes Co. AUTO! You roveis Co sidir. Axécauí Cy anoùr naλήν· καὶ ἐφίλησεν αυτήν. Καὶ Εδνα εἶπε πρὸς Τωβίαν Αδελα φὲ ἀγαπητε, ἀποκαλας ῆσαί σε ο Κύριος το έρανό, και δώη μοι ἰδεῖν (ν παιδία ἐκ Σάρρας τῆς θυγατρός με, να εί φρανθῶ ἐνώπιον τῇ Κυρίε. Καὶ ἰδὲ παρατίθεμαι (οι την θε γατέρα με ἐν παρακαταθήκη καὶ μὴ λυπήσης αυτήν. Μετὰ ταῦτα ἐπορεύετο και Τωβίας, εὐλογῶν τὸν Θεὸν, ὅτι ευώδωσα τὴν ὁδὸν αὐτῷ· και καλευλόγο Ραγεήλ, κ Εδναν τὴν γυναῖ xa dur. Et dixit filiæ fua: Honora foceros tuos: ipfi nune parentes tui funt. Audiam de te auditionem bonam: & of culatus eft eam. Et Edna dixit ad Tobiam: Frater dilecte, reftituat te Dominus cæli, & det mihi videre tuos filios ex Sarra filia mea, ut later in confpectu Domini. Et ecce dopono apud te filiam meam in depofito; ne contriftaveris eam. Poft hac ibat & Tobias, benedicens Deum, quia profperaverat viam ipfius : & benedicebat Raguel, & Ednam uxerem ejus. Mf. Germ. 15. non differt à Mf. Regio, nifi his levibus: Et dixit illi: Honorem habe..... Exi falva filia..... & dimifit. Et Anna dixit..... & frater, falvum ducat te......

det tibi ut filios videam..... coram Dominum cæli. Et ego tradam tibi filiam meam Sarram, ut non vexes eam omnibus diebus vita fua..... & Sarra foror tua. (Mf. etiam Germ. 4. foror.) Dirigat te Dom..... diebus veftris. Et..... à Raguel..... Dominum cœli..... viam illius........ Injun&um of mihi à Dom. bonorare ves..... vita mea.

VULGATA NOVA.

CAPUT XI.

Umque reverterentur, pervenerunt ad

que in medio itinere contra

Niniven, undecimo die.

2. Dixitque angelus: Tobia frater, fcis quemadmodum reliquisti patrem tuum.

3. Si placet itaque tibi, præcedamus, & lento gradu fequantur iter noftrum familiæ, fimul cum conjuge tua, & cum animalibus.

4. Cùmque hoc placuiffet ut irent, dixit Raphael ad Tobiam : Tolle tecum ex felle pifcis: erit enim neceffarium. Tulit itaque Tobias ex felle illo, & abierunt.

5. Anna autem fedebat fecus viam, quotidie in fupercilio montis, unde refpicere poterat de longinquo.

6. Et dum ex eodem loco fpecularetur adventum ejus, vidit à longè, & illico agnovit venientem filium fuum : currenfque nunciavit viro fuo, dicens: Ecce venit filius tuus.

7. Dixitque Raphael ad Tobiam : At ubi introieris domum tuam, ftatim adora Dominum Deum tuum : & gratias agens ei, accede ad patrem tuum, & ofculare eum.

8. Statimque lini fuper oculos ejus ex felle ifto pifcis, quod portas tecum: fcias enim quoniam mox aperientur oculi ejus, & videbit pater tuus lumen cæli, & in afpectu tuo gaudebit.

9. Tunc præcucurrit canis, qui fimul fuerat in via : & quafi nuncius adveniens, blandimento fuæ caudæ gaudebat.

10. Et confurgens cæcus pater ejus, cœpit offendens pedibus currere : & data manu puero,

occurrit obviam filio fuo.

6. Et cognovit illum venientem, & dixit patri ejus: Ecce filius tuus venit, & homo qui cum illo erat.

7. Et Raphahel dixit Thobia: Antequam adpropinquemus patri tuo, fcio enim quia oculi ejus aperientur ;

8. adfperge ergo oculis ejus fel pifcis, & infidet medicamentum ; & decoriabis albugines ab oculis ejus, & refpiciet pater tuus, & videbit lumen.

9. Et adcurrit ei mater fua, & irruit collo filii fui, & dixit illi: Fili video te, amodo libenter moriar ; & lacrymata eft : Thobias etiam lacrymatus eft.

10. Et furrexit Thobis, & offendebat pedibus: & egreffus eft atrium, & occurrit illi Thobias ferens fel pifcis in manibus fuis.

11. Et fufcipiens ofculatus eft eum cum uxore fua, 12. Cùmque adoraffent Deum, & gratias egiffent, & cœperunt ambo flere præ gaudio.

confederunt.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M.

V. 1. Mf. Germ. 15. Et profectus ibat Caracha, quæ eft civitas in Nineve. Gr. Καὶ ἐπορεύετο μεχρις δ ἐγγίσαι αυτ T8s els Niveun. Et ibat quoadufque appropinquarunt ipfi in Nineve.

. 2. Mf. Germ. 15. Et tunc dixit Rafael angelus Tobia: Frater, nefcis, &c. ut fup. Græc. Kal sins Papanλ πρὸς Τωβίαν ου γινώσκεις ἀδελφὲ, πῶς ἀφῆκας τὸν, &c.

.3. Ultima tantùm vox puella, abeft à Mf. Germ. 15. In Græco fic: Пlogs paμwμer Eμдder, Pracurramus ante, loco præcedamus, hoc omiffo, & eamus, cum pofterioribus, dum profequitur nos puella.

. 4. A M. Germ. 15. abeft vox angelus, uti paulò poft, iftud, & habe : Græce ita : Λάβε δὲ παρὰ χεῖρα τὴν χολὴν To ix Juos. Kal stopsúlucar, & Curux Jer nú oder τῇ ἰχθύος. ἐπορεύθησαν, ὁ κύων όπιθεν AUTY. Sume autem ad manum fel pifcis. Et iverunt, & fimul venit canis poft eos; omiffis aliis.

. 5. In Mf. Germ. 15. legitur, Anna autem, pro Et Anna; reliqua ut fup. Græc. transfert iftud, ais tür of òr, in viam, poft verbum circumfpiciens, & loco adventum filii fui, habet fimpliciter, Tor maida duтus, puerum fuum..

.6. Græc. habet egoerónov, intellexit, vel profpexit, pro cognovit ; paulòque poft, o viós μs, filius mens, non filius tuns; at in M. Alex. ac edd. Ald. & Compl. ; demum loco qui cum illo erat, fic, Beis μET' avtỸ, qui ivit cum eo. Ms. Germ. 15. habet veniet, non venit, fed in Græco, spelar.

πορευ

.7. A Mf. Germ. 15. abeft enim, poft fcio; & in fine legitur adaperientur. In Græco fimpliciter: Kal 'Papan ETTER 'Enisaμaι sydöt droid Tès optanuès i Taτúp Co. εἶπεν· Επίσαμαι ἐγὼ ὅτι ἀνοίξε τὲς πατήρ Et Raphael dixit: Scio ego quia aperiet oculos pater tuus. . 8. M. Germ. 15. Afparge itaque fellem pifcis in oculis illius; infidet medicamentum, & detrahet albuginem ab oculis ipfius, & refpiciet pater, &c. ut fup. Græc. Ev ἔγχρισον τὴν χολὴν εἰς τὸς ὀφθαλμὸς αυτό, και δηχθείς δια τρίψε, και αποβαλεῖται τὰ λευκώματα, και όψεται σε Nobile

Tu unge fel in oculos ejus, & erofus deteret, abjiciet al-
&
bugines; videbit te. Quod autem hic transfertur à No-
bilio erofus, minus intelligitur, nifi fubaudias oculum,
ita vertendo, erofus oculo, vel potiùs, erofo oculo; vix
meliùs enim reddi poteft verbum Gr. Anxels, à verbo
inusitato úxw, vel déxro, dúxa, mordeo; nifi dicas
fortè mendum irrepuiffe in edit. LXX. & malè fcriptum
fuifle Auxbeis, pro dex9eis, vel potiùs exteica, per
relationem ad car, à déxoμar, suscipio; tunc enim in-
telligendum effet, & fufceptum fel deteret, &e. cui lec-
tioni fuffragari videntur Mfs. noftri, in quibus conftan-
ter legitur, infidet medicamentum, à verbo infideo:
non malè etiam legeretur infidet, in fut. à præf. infido,
quod idem fonat: legi etiam poffet incidet, a cado, que
vox etiam non ambiguitate vacat, fiquidem fumitur ali-
quando pro incido, feu cado: at infia . 13. non ftaret
conjectura, cùm ibi legatur Cured xenoar, erofi funt,
per relat. ad præced. planus, oculos: at in M. Germ.
15. ita, momordit medicamentum.

#.9. Mf. Germ. 15. Et Anna cucurrit, & inruit collo
filii fui, & dixit: Video te fili, amodo..... & Thobias la-
crymatus eft. Græc. Kaleaps Ca "Arra, ÉTÉ TEGEV
ἐπὶ τὸν τράχηλον τῷ υἱδ αυτῆς, κ εἶπεν αὐτῷ· Εἶδόν (ε
παιδίον, ἀπὸ τὸ νῦν ἀποθανομαι· καὶ ἔκλαυσαν αμφότεροι Ε
accurrens Anna, cecidit fuper collum filii fui, & dixit ei:
Vidi te fili, ex nunc moriar: ploraverunt utrique. Am-
brof. in Pf. 118. to. 1. 11c6. b. Video te fili, amodo li-
bentius moriar.

. 10. Mf. Germ. 15. Et exfurrexit Tobis, & offende-
bat pedibus fuis: egreffus eft oftium atrii, & occurrit illi
5
Tobias; geftabat fel in manibus fuis. Græc. Kal Tweit
εξήρχετο προς την θύραν, κ προσέκοπτεν· ὁ δὲ ὑἱὸς αὐτῇ
aegsed caper άUTW, & ÉTTERάCETO To Talpos duro. Et Tobit
προσέδραμεν αυτῷ, ἐπελάβετο τὸ αυτέ.
exibat ad januam, & prolapfus eft : filius autem ejus ac-
currit ei, apprehendit patrem fuum.

17. & dixit: Video te fili: Benedictus Deus & benedictum nomen illius magnum, & benedicti omnes fancti angeli ejus. Sit nomen illius fanétum in omnia fæcula fæculorum, quoniam ipfe flagellavit me, & ipfe mifertus eft mei: ecce ego video Thobiam filium meum.

18. Et introivit Thobias, & Anna uxor ejus in domum, gaudentes, & benedicentes Deum toto ore fuo, pro omnibus quæ fibi evenerant.

19. Et indicavit patri fuo Thobias, quoniam perfecta eft via illius bene à Domino Deo, & quia adtulit pecuniam ; & quemadmodum accepit Sarram filiam Raguhelis uxorem, & quia venit & ipfa, & jam proximò eft porte Nini

ve.

VULGATA NOVA.

13. Tunc fumens Tobias de felle pifcis, li nivit oculos patris fui.

14. Et fuftinuit quafi dimidiam ferè horam: & cœpit albugo ex oculis ejus, quafi membraną ovi, egredi.

15. Quam apprehendens Tobias traxit ab oculis ejus, ftatimque vifum recepit.

16. Et glorificabant Deum, ipfe videlicet, & uxor ejus, & omnes qui fciebant eum.

17. Dicebatque Tobias: Benedico te Domine Deus Ifraël, quia tu caftigafti me, & tu salvasti me : & ecce ego video Tobiam filium meum.

18. Ingreffa eft etiam poft feptem dies Sara uxor filii ejus, & omnis familia fana, & pecora, & cameli, & pecunia multa uxoris : fed & illa pecunia, quam receperat à Gabelo:

19. & narravit parentibus fuis omnia bene ficia Dei, quæ feciffet circa eum per hominem qui eum duxerat,

VERSIO ANTIQUA.

Et gavifi funt Thobis & Anna, & exierunt in obviam nurui fuæ: & videbant Thobin, qui erant in porta Ninive, venientem, & ambulantem cum omni virtute fua, nemine dante ei manum; & mirabantur.

** Et confitebatur Thobis, & benedicebat magna voce Deum, & ambulabat cum gaudio coram omnibus, quoniam mifertus eft illius Deus, & aperuit oculos ejus.

VERSIO ANTIQUA.

*** Et ut adpropinquavit Thobias, addus cens Sarram uxorem fuam, benedixit illi Tho bis, dicens: Intra fana Sarra filia. Benedictus Deus, qui adduxit te ad nos, & benedictus pater tuus, & mater tua : & benedictus Thobias filius meus, & benedi&ta tu filia; intra in domum tuam fana, in benedictione & gaudio. In illa die erat gaudium magnum omnibus Ju dæis, qui erant in Ninive.

20. Et venit Achicarus, & Nabal avunculus

VULCATA NOVA.

20. Veneruntque Achior & Nabath confobris

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

. 13. Similiter habet Mf. Germ. 15. exceptis his: Et
injecit oculis Tobi patris fui..... & introivit medicamentum
in oculis illius, 5 momordit eum. Gr. Kal wegsśmace Thr
χολὴν ἐπὶ τὶς ὀφθαλμὸς τῇ πατρὸς αὐτῷ, λέγων· Θάρος πά
TEP W'S SE CUVESúx Jucar, Et adfperfit fel fuper oculos pa-
tris fui, dicens: Confide pater: ut autem erofi funt

. 14. Mf. Germ. 15. Et depofuit albuginem ab oculis
έξως. Grec. Διέτριψε τις ὀφθαλμες αυτό, καὶ ἐλεπίθη ἀπὸ
ejus.
τῶν κάνθων τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῷ τὰ λευκώματα. Detrivit
oculos ejus,(Nobil. fuos) & decorticatæ funt ab angulis ocu-
lorum ejus albugines.

. 15. Itidem in Mf. Germ. 15. Græcè, Kal idar Tor
υιὸν αὐτῷ, ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν, &c, ut fup.

. 16. Hoc abeft à Mf. Germ. 15. ficut à Græco.
#. 17. In Mf. Germ. 15. deeft vox fandi, ante an-
geli, paulòque poft fic habetur: Sit fan&tum nomen ejus
benedictum in omnibus fæculis, quoniam flagellavit me,
&c. ut fup. Abest à Græco iftud circa initium, video te
fili; fed additur si, es, poft benedicus
præterquam in
Compl. loco verò illius magnum, fic, Cysis To's alaras,
tuum in fecula, ut & pro angeli ejus, C alexo, tui
angeli; deinde omittuntur feqq. ufque ad hoc, quoniam ;
loco verò, ipfe flagellavit me, & ipfe mifertus eft mei, ita
legitur, Easywsas, unencás me, flagellafli, & mifer-
tus es mei, abfque ego, poft ecce. In Mf. Floriac. annor.
circiter 1100. inter plura Scripture fragmenta, iftud ha-
betur: Benedidus Dominus Deus nofter, quia ecce video te
fili: & benedilum nomen illius quod eft magnum, & bene-
diti omnes fancti angeli ejus. Et fit nomen illius fanctum,
$5 benedictum in omnia facula faculorum, quia ipfe flagel-
lavit me in redargutione mea; ipfe mifertus eft mei, &
reddidit lumen oculis meis, ut viderem filium meum.

. 18. Pauciora leguntur in M. Germ. 15. videlicet:
Et introivit Tobis gaudens, & benedixit Deum ore fuo;
prætermiffis aliis. In Græco pauciffima: Kal soñaber o vids
LTY xalpa, Et intravit filius ejus gaudens.

. 19. Hæc folùm variant in Mf. Germ. 15. via illius apud Dominum Deum, ..... filiam Raguel..... & ipfa eft jam in proximo porta. Mf. Reg. pro & jam, fcribit etiam. In Graco fimpliciter : Καὶ ἀπήγγειλε τῷ πατρὶ αυτῷ τὰ με γαλεῖα τὰ γενόμενα αυτῷ ἐν τῇ Μηδίᾳ Et annuntiavit pa, tri fuo magnalia falta fibi in Media; omiffis aliis.

~

Ab hoc initium ducit Mf. Germ. 15. Et videbant Tobiam, omiffis antecedentibus; exinde loco venientem S ambulantem, hab. euntem 5 afcendentem; extremò, & ǹ nemine deduci mirabantur, pro nemine dante, &c. In Gr. fic : Καὶ ἐξῆλθε Τωβίτ εἰς συνάντησιν τῇ νύμφη αυτέ, χαί ρων και εὐλογῶν τὸν Θεὸν πρὸς τῇ πύλη Νινευή, και εθαύμαζον οἱ θεωρόντες αυτὸν πορευόμενον ὅτι ἔβλεψε. Et exsir Tobis in obviam nurui fua, gaudens & benedicens Deum ad portam Nizeve: & mirabantur spellantes eum euntem, quim vidit.

** Hæc tantum refert Mf. Germ. 15. Et Tobis confitebatur coram omnibus, quia mifertus eft illi Deus nec plu ra in Græco, nifi quòd pro omnibus, legitur durỸ, co ut infra dures, pro illi, vel illius; in Mf. Alex, ac edd. Ald. & Compl. αυτῶν..... αυτόν.

*** Ms. Germ. 15. Et cùm adpropinquavis Tobias, adducens Sarram ad sum, benedixit illam, dicens : Intra Sarra filia. Et ego pater tuus benedictus, & benedistus Tobia▶ filius meus, & benedicta tu femina: intra in domum tuam fana, in benedictione gaudium. In illo die erat gaudium, &c. ut fup. Græc. Kai as mylios IwGIT Zappa Tη rúμph αυτό, καλευλόγησεν αυτὴν, λέγων. Ελθοις ὑγιαίνητα θύγα Jep. Evxoyuîòs, ó Œeòs, o's йyaré Ce πpòs üμãs, ỳ • παTúp C8, й μúrup Cr. Kai évévelo xαpa Taσ TOTs & Ni◄ veun, as expois dury. Et ut appropinquavit Tebit Sarra nurui fuæ, benedixit eam, dicens: Venias faxa filia. Benedic tus Deus, qui adduxit te ad nos, & pater tuus, & mater tua. Et factum eft gaudium omnibus, qui in Nineve, fratribus ejus: in Ald. ed. deeft hoc, & mater tua.

. 20. Mf. Germ. 15. vitiosè: Et venit Achincar, in

VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA. ni Tobie, gaudentes ad Tobiam, & congratu- illius, gaudentes ad Thobin. lantes ei de omnibus bonis, quæ circa illum oftenderat Deus.

21. Et per feptem dies epulantes, omnes cum gaudio magno gavifi funt.

Ex MB, Reg.
Germ.

21. Et confummatæ funt nuptiæ cum gaudio
feptem diebus, & data funt illi munera multa.
NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

navis foceri illius, gaudens ad Tobiam. Græc. Kai wape-
γένετο Αχιάχαρος, και Νασβὰς ὁ ἐξάδελφος αυτό· Εt adve-
ait Achiacharus, & Nasbas filius fratris ipfius.
#.21. Una tantùm voce differt Ms. Germ. 15. à Re-

T

gio, nempe iftâ, bilaritate, pro gaudio; in Græco, tửm
φροσύνης ; item fupra Græce, Καὶ ἤχθη ὁ γάμος Τωβία
Et facta funt nuptia Tobia, &c. omiffis pofterioribus, &
data funt illi, &c.

CAPUT

VULGATA NOVA..

Unc vocavit ad fe Tobias filium fuum, dixitque ei: Quid poffumus dare viro ifti fancto, qui venit tecum ?

Refpondens Tobias, dixit patri fuo: Pater, quam mercedem dabimus ei? aut quid dignum poterit effe beneficiis ejus ?

3. Me duxit & reduxit fanum, pecuniam à Gabelo ipfe recepit, uxorem ipfe me habere fecit, & dæmonium ab ea ipfe compefcuit, gaudium parentibus ejus fecit, me ipfum à devoratione pifcis eripuit, te quoque videre fecit lumen coli, & bonis omnibus per eum repleti fumus. Quid illi ad hæc poterimus dignum dare?

4. Sed peto te pater mi, ut roges eum, fi fortè dignabitur medietatem de omnibus, quæ allata funt, fibi affumere.

5. Et vocantes eum, pater fcilicet & filius, tulerunt eum in partem : & rogare cœperunt, ut dignaretur dimidiam partem omnium, quæ attulerant, acceptam habere.

6. Tunc dixit eis occultè: Benedicite Deum cæli, & coram omnibus viventibus confitemini ei, quia fecit vobifcum mifericordiam fuam.

7. Etenim facramentum regis abfcondere bonum eft: opera autem Dei revelare & confiteri honorificum eft.

I.

X II.

VERSIO ANTIQUA.

Evovit Thobis Thobiam filium fuum, & Germ.
T poftquam confummatæ funt nuptiæ, Ex Mß. Reg. &

dixit illi: Homini illi qui tecum fuit, reddamus
honorem fuum, & adjiciamus illi ad mercedem.

2. Et ille dixit: Pater, quantum illi dabo? non
enim fatis eft, fi dedero illi ex his quæ mecum
adtuli, dimidiam partem.

3. Duxit enim me fanum & reduxit, & uxorem meam curavit, & pecuniam mecum adtulit, & te curavit. Quantum illi dabo mercedem ?

4. Et dixit Thobis: Juftum eft illum fili, di midium horum quæ tecum attulit, accipere.

5. Et vocavit illum Thobias, & dixit ei: Accipe dimidium horum quæ tecum adtulifti : hæc erit merces tua, & vade fanus.

6. Tunc Raphahel vocavit ambos abfconditè, & dixit illis : Deum benedicite, & illi confitemi ni, & ipfius majeftati date honorem : & confitemini illi coram omnibus viventibus, quia fecit vobifcum bona, ut benedicatis Deo, & decantetis nomini ejus; & fermones de operibus ejus honorificè oftendite, & confitemini illi.

7. Quoniam facramentum regis bonum eft abfcondere: opera autem Dei revelare & confiteri honorificum est.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. ✯. 1. Ms. noster Germ. 15. habet ierat, loco fuit, fta- pro vade, vraye, Nobil. abduc. timque, reddamus, & adponamus ad mercedem ejus ; cætera ut fup. A Græco abfunt priora ifta, poftquam confumma ta funt nuptia; pofteriora verò, homini illi, &c. fic habentur : "Ορα τέκνον, μιθὸν τῷ ἀνθρώπῳ τῷ συνελθόντι (οιο in @podeiras autų net. Vide fili, mercedem homini qui venit una tecum, & adjicere illi oportet.

*. 2. Itidem in Mf. Germ. 15. nifi quòd transfertur vox pater, poft verbum dabo. In Græco fic: Kai sine Πάτερ, ε βλάπίομαι, δὺς αὐτῷ τὸ ἥμισυ ὧν ἐνήνοχα· Εε dixit: Pater, non lædor, dans ei dimidium eorum qua atuli.

то

*. 3. Mf. Germ. 15. initio habet, Ipfe enim me duxit fanum, abfque feq. & reduxit, quod eriam abeft à Græco; ita nempe legitur Græcè : "Ori μs crnoXÉ Car urin,

TV, &c. Quoniam me tibi reduxit fanum, & uxorem ; reliqua ut fup. nifi quòd additur μ, ad pecuniam, loco mecum; paulòque poft, oμolws, fimiliter, ante curavit, deletis feqq. Quantum illi dabo mercedem ? Mf. Germ. 15. hic habet, Et quantam illi dabo, &c.

. 4. In Mi. Germ. 15. pro attulit, legitur adtulifti. In Græco hæc tantùm leguntur: Kai sitter i @peobÚTHS Amaistaι duT• Et dixit fenex : Jufte fit ei. Ms. Germ. 4. fcribit dimidiam, non dimidium.

. 5. Nomen Thobias, abeft à Mf. Germ. 15. uti paulò poft, vox ei, cum hoc infra, tecum. Græc. loco illum Thobias, hab. Tov aysexov, angelum; item Tárlav, omnium, loco horum, omiffo feq. tecum, cum his, hac erit merces şua; loco verò adtulifti, scribit pluraliter, drnróxale, &

.6. Mf. Germ. 15. circa initium deler abfconditè į cum reliquis, nempe ab hoc, Deum benedicite. Ar Græc. cuncta pene retinet, his tantùm mutatis, videlicet xaxesas, vocans, pro vocavit, abfque præced. Raphahel, ut & feq. & item infra fic, μeyaworur idole auTô, magnificentiam date ei, loco ipfius majeftati date honorem ; & poft pauca, wepi ar izoluce, pro iis quæ fecit, loco quia fecit, abfque feq. bona; loco verò feqq. ut benedicatis Deo, &c. ita : Αγαθὸν τὸ εὐλογεῖν τὸν Θεὸν, καὶ ὑψὲν τὸ ὄνομα αυτό, τες λόγες τῶν ἔργων τῷ Θεῷ ἐνλίμως ὑποδεικνύντες καὶ μὴ ὀκνεῖτε εξομολογεῖται αὐτῷ. Bonum eft benedicere Deo exaltare nomen ejus, verba operum Dei honorificè demonftrantes : 5 ne cuntemini confiteri ei; quæ idem fo

nant.

.7. Ifta non leguntur in Mf. Germ. 15. exftant tamen Græcè, nifi quòd prima vox quoniam, deest, ficut infra iftud, confiteri; loco verò feq. honorificum eft, habetur fimpliciter wdows, bonorifice; at in edit. Compl. legitur vdcov. Hilarius in Pf. 118. col. 253. b. leg. Myf terium regis bonum eft abfcondere. Similiter Hieron. in Ecclef. to. 2. col. 758. c. juxta Græc. Museur Basixé ws καλὸν κρύψαι, ΜΓ. Alex. κρύπ7ειν. Auct. q. ex utroque Teft. p. 2. q. 8. apud Aug. to. 3. p. 158. e. legit: Opera Des revelare & confiteri honorificum eft. S. Paulin. ep. 49. 283. a. Opera Domini prædicare honorificum eft. Vide inf. Cypr.

. II. Græc. addit: 'Aya for wońcale, è xaxòr &x evpuod vuas, Bonum facite, & malum non inveniet vos ; qua defiderantur in Mís, noftris Lat. ficut in Græco Alex,

1