Hieren, ubi fup. 59. VERSIO ANTIQUA. 17. Poft feptuaginta autem annos, vifitationem 18. Et erit negotiatio ejus, & merces fancta Domino : fed non ipfis congregabitur, fed his qui habitant coram Domino: omnis negotiatio ejus, comedere & bibere, & impleri in collationem, memoriale coram Domino. VULGATA NOVA. 16. Sume citharain, circui civitatem meretrix oblivioni tradita: bene cane, frequenta canticum, ut memoria tui fit. 17. Et erit poft feptuaginta annos, Vifitabit Dominus Tyrum, & reducet eam ad mercedes fuas: & rurfum fornicabitur cum univerfis regnis terræ fuper faciem terræ, 18. Et erunt negotiationes ejus, & mercedes ejus fanctificatæ Domino: non condentur, neque reponentur: quia his, qui habitaverint coram Domino, erit negotiatio ejus, ut manducent in faturitatem, & veftiantur ufque ad vetuftatem. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M. ait hoc med. & ficut tempus hominis, in Hebraico non . 16. Ambrof. 1. de Elia, c. 20. col. 558. e. Accipe .17. Confonat Græc. nifi quòd hab. initio, Kai sai faciet Deus Tyri, & iterum reftituetur in antiquum. Hieron. ubi fup. iterum obfervat ro ult. fuper faciem terra, in Hebraico non haberi, fed in Græco effe additum. . 18. Græcè non legitur fanita Domino, fed or Kupiw, fanctum Domino: fubinde tollitur 1. conjunct. fed ; extremò verò ponitur, ante rò in collationem, pro quo sis Cuμborúr; in Mf. tamen Alex. ac ed. Compl. deeft illud; cæt. ad verbum ut in Lat. fupra. Tichon, reg. 4. p. 59. b. pariter legit : Et erit negotiatio ejus, & merces fancta Domino: & poft pauca: omnis negotiatio ejus, edere, bibere, repleri in fignum memoria in confpe&u Domini. Hieron. ubi fup. rurfum monet hoc ult. memoriale coram Domino, in Hebraïco non effe, fed in Græco fuper. additum. CAPUT XXIV. VERSIO ANTIQUA. Tichen. reg. 4. p. 1. E&aftabit illum, & nudabit faciem ejus, difperget eos qui inhabitant in eo. Cce Dominus corrumpet orbem terrarum, 2. Et erit populus ficut facerdos : & famulus ficut dominus: & famula ficut domina : & erit emens ficut & vendens : & qui debet, ficut ille cui debetur : & qui fœenerat, ficut ille qui foene ratur. 3. Quia corruptione corrumpetur terra, & vaftabitur vaftatione terra. Os enim Domini locutum eft hæc. 4. Planxit terra, corruptus eft orbis terræ, planxerunt alti terræ. 5. Terra autem facinus admifit, propter eos quí inhabitant in ea: quia tranfierunt legem, & mutaverunt juffa teftamenti æterni. 6. Propterea ergo maledictio comedit terram, quia peccaverunt qui inhabitant in ea: propter hoc egentes erunt qui inhabitant terram, & relinquentur homines pauci. 7. Lugebit vitis, lugebit vinum, gement omnes quorum jocundatur anima. 8. Ceffabit jocunditas tympanorum, cùm céf NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. aperto mendo, quod emendare non dubitavimus, cùm *. 5. Hieron. in Ifai. 24. col. 208, c. e. Terra autem egit impiè, propter babitatores fuos: quia pravaricati funt legem, mutaverunt præcepta, teftamentum æternum : nec diffimilia Græc. habet, præter hoc 1. 'H As wróμuoe; at in Mf. Alex. Hiy, &c. utrobique etiam præponitur verbo mutaverunt. . 2. Eadem funt in Græco, nifi quòd deeft, poft . 3. Græcè deeft 1. quia; & pro vaftabitur vaftatione, . 4. Hieron. in Ifai, 24. col. 208. c. ita legit ex LXX. Luxit terra, corruptus eft orbis, luxerunt excelfi terra, Ita quoque in Gr. eft, pofito uno è, ante verbum corruptus ef, pro quo ult. edit. Tichon, fcribit curvatus eft, fed . 6. Confonat Græc. ad verbum, nifi quòd initio hab. ederal, comedet, abfque præced. ergo. Hieron. in Ifai. 24. col. 208. e. bene: Propter hoc maledictio vorabis terram, quia peccaverunt habitatores ejus : ideo pauperes erunt habitatores terræ, & dimittentur bomines pauci ; ~ Gr. και καλαλειφθήσονται. .7. Suffragatur Græcum. In edit. verò noviff. Tichon. legitur gemant, fed prave; correximus gement, ex edit. Rom. in qua seva, nullo renitente Mf. *. 8. Edit. nov. Tichon. fcribit гутрапо, fed vitiasè; Jer. 48. 44. Joel. 2. 31. 20. VULGATA NOV a. nitus lætantium, conticuit dulcedo citharæ. 9. Cum cantico non bibent vinum: amara erit potio bibentibus illam. 10. Attrita eft civitas vanitatis, claufa eft omnis domus nullo introeunte. 11. Clamor erit fuper vino in plateis : deferta eft omnis lætitia: translatum eft gaudium terræ. 12. Relicta est in urbe folitudo, & calamitas opprimet portas. 13. Quia hæc erunt in medio terræ, in medio populorum : quomodo fi pauca oliva, quæ remanferunt, excutiantur ex olea ; & racemi, cùm fuerit finita vindemia. 14. Hi levabunt vocem fuam, atque laudabunt: cùm glorificatus fuerit Dominus, hinnient de mari. 15. Propter hoc in doctrinis glorificate Dominum; in infulis maris nomen Domini Dei Ifraël. 16. A finibus terræ laudes audivimus, 'gloriam jufti. Et dixi:Secretum meum mihi, fecretum meum mihi, væ mihi : prævaricantes prævaricati funt, & prævaricatione tranfgreflorum prævaricati funt. 17. Formido, & fovea, & laqueus fuper te, qui habitator es terræ. 18. Et erit: Qui fugerit à voce formidinis, cadet in foveam : & qui fe explicaverit de fovea, tenebitur laqueo : quia cataracta de excelfis apertæ funt, & concutientur fundamenta terræ. VERSIO ANTIQUA. fabit impudicitia, & divitiæ impiorum. 9. Confufi funt, non biberunt merum : ama"rum factum eft vinum illis qui bibunt illud. 10. Deferta eft omnis civitas, claudent omnes ne introeant. 11. Ululate de vino ubique: ceffabit omnis jocunditas terræ. 12. Et relinquentur civitates defertæ, & domus derelicta peribunt. 13..... quomodo fi quis excutiat olivam, fic excutient eos: & fi quiefcat vindemia, 14. ifti clamore vociferabuntur : qui autem relicti fuerint fuper terram, lætabuntur fimul cum gloria Domini: conturbabitur aqua maris. 15. Propterea gloria Domini in infulis erit maris: nomen Domini gloriofum erit, Domini Dei Ifraël. 16. Ab alis terræ portenta audivimus, fpes jufto. Et dicent: Myfterium meum mihi: væ prævaricatoribus, qui prævaricantur legem. 17. Timor, & fovea, & laqueus fuper vos, qui habitatis terram. 18. Et erit: Qui fugerit timorem, cadet in foveam : & qui exierit de fovea, capietur laqueo : quia feneftræ coeli apertæ funt, & concutientur fundamenta terræ. VULGATA 19. Confractione confringetur terra, contritione conteretur terra, commotione commovebitur terra, 20. agitatione agitabitur terra ficut ebrius, & auferetur quafi tabernaculum unius noctis: & gravabit eam iniquitas fua, & corruet, & non adjiciet ut refurgat. VULGATA NOVA. 23. Et erubefcet luna, & confundetur fol, cùm regnaverit Dominus exercituum in monte A. 2. Sion, & in Jerufalem, & in confpectu fenum fuorum fuerit glorificatus. NOVA. 21. Et erit: In die illa vifitabit Dominus fuper militiam cœli in excelfo ; & fuper reges terræ, qui funt fuper terram. 22. Et congregabuntur in congregatione unius fascis in lacum, & claudentur ibi in carcere: & poft multos dies vifitabuntur. VERSIO ANTIQUA. 23. Et liquefiet later, & cadet murus..... NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. pofuimus tympanorum, è Græco Vatic. ubi fic totus . est: Пlé@autai eu pegourn Tuμwárwr, Té@autai auðádeiα, TRYTOS ROECŴY, Téwauraι parù xilάexs Ceffavit latitia tym panorum, ceffavit arrogantia, & opulentia impiorum, ceffavit vox cithara. Vide Nobilii not. .9. Eadem leguntur Græcè, præter To Cixepa, ficera, loco vinum; detractoque ult. illud. . 10. Primus verficulus Græco confonat; alter verò fic habetur ibid. κλείσει οἰκίαν τῇ μὴ εἰσελθεῖν, claudet domum ad non ingrediendum. In edit. Tichonii legitur plandent, non claudent, fed aperto mendo, quod delevimus. V. 11. Rurfus hic depravatus apertè Tichonii textus eft in edit. Lugdun. ubi fic legitur, Ululate divini; correximus de vino, è Gr. περὶ τὸ οἴνε• item ibid. πέπαυται, ceffavit; ultimòque poft vocem terra, denuo fubjicitur, à¤ñλte πãoα evрegoúru rüs rûs, abiit omnis lætitia terræ ; quod à Mf. Alex. abeft, nec legitur apud Cyrillum, Nobilio tefte. . 15. Itidem Græcè, exceptis his ult. Kies Osos Idea, Domine Deus Ifraël, quæ adjunguntur ad ✯. seq. at in ed. Compl. eft, Kupis T Os, ut fupra. . 16. Ita fert Gr. edit. Rom. nifi quòd hab. svoɛCET, pio, pro jufto; deletque hoc med. Myfterium meum mihi: & fanè Hieron. loco cit. ait : Hoc quod dicitur, Myfterium meum mihi, in LXX. non habetur, fed de Theodotionis translatione in Graco additum eft. Rurfum pro eo quod illi pofuerunt væ, ut fequenti verficulo jungeretur, in Hebraico dicitur oili, quod propriè fonat, væ mihi. Pro finibus quoque, quod nos propter explanationem fensûs apertiùs pofui mus, in Hebraico habetur mecchenaph, quod alam, non finem fonat: & infra: Miror quo fenfu pro pfalmis & laudibus, quod in Hebraico legitur zemroth, LXX. portenta interpretati fint: idem Hieron. in Ezech. 6. col. 734. e. legit: Domine ab alis, five finibus terra portenta audivimus: Ambrof. I. 1. Hexa. p. 14. b. A pennis terra prodigia audivimus. Rurfum Hieron. epift. pro l. adv. Jovin. to. 4. p. 2. col. 236. d. Myfterium meum mihi, mysterium meum mihi, & meis. Nobil. quoque monet in aliquot codd. hæc fequi: Kal sier To μushelor μy éμoi, τὸ μυςήριόν με ἐμοὶ, καὶ τοῖς ἐμοῖς· fed addit apud Procopium hæc fub afterifco apponi, Τὸ μυς... τὸ μυς, με o & infra Ea quidem, inquit, Cyrillus non habet; habet autem in comm. Græcis Theodor. & fæpe à Chryfoftomo, & aliis citantur. Ita Nobilius. ་ . 17. Concinit Græc. nifi quòd ultimò hab. 78 ÉVOLxurtas & TS Yus, ad litt. inhabitantes fuper terram. . 18. Eadem prorfus in Gr. edit. Rom. nifi quòd legitur ὑπὸ τῆς παγίδος, à laqueo; pauloque poft, ἐκ τῆ ears, loco cæli: rectè Ambrof. I. de Ifaac, c. 4. col. 365. f. feneftra aperta funt è cælo: extremò autem subjunximus ifta, & concutientur fundam. terra, quamvis non addita fint ab Hieronymo ex ed. LXX. enim verò ipfa in hoc ult, concordat cum Hebr. & Vulgata. #. 23. Hieron. 1. 2. cont. Pelag. to. 4. 528. d. legit: Erubefcet luna, & confundetur fol, quando vifitaverit Dominus fuper militiam cæli in excelfis. Gr. Kai ranXŃCETAI ἡ πλίνθος, και πεσεῖται τὸ τεῖχος, ὅτι βασιλεύει Κύριος ἐκ Σar, ex procès, & CUCUITION TŴY TрEOCUTÉρar JokαΣιῶν, καὶ ἐκ Ιερυσαλήμ, ἐνώπιον τῶν πρεσβυτέρων δοξασ nosta. Unde Hieron. in Ifai. 24. col. 212, ait: Pro eo quod nos interpretati fumus, Et erubefcet luna, & confundetur fol, LXX. tranftulerunt liquefieri laterem, & cadere murum. Quæ autem erroris caufa fit, fequentia verba monstrabunt : Sol, linguâ Hebraicâ, tribus generibus appellatur i Tichon, ubi fup. Hieron, in Ifai. 24. col. 209. ex Lxx. col. 210. col, 211. Hieron. ubi fup. col. 212. 0. 25.col213.exLxx. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. femes hamma, quod interpretatur calor; & heres, CAPUT VERSIO ANTIQUA. Omine Deus meus, glorificabo te, da, vel alba. In prafenti igitur loco pro labana, id eft, X X V. I. "D VULGATA NOVA. Omine Deus meus es tu, exaltabo te, & Hieron. in Ifai. 1. dabo nomen tuum: quoniam fecifti admi- confitebor nomini tuo: quoniam fecifti col.214. rabiles res, confilium antiquum verum, fiat. 2. Quia pofuifti civitates in tumulum, civitates fortes, ut caderent fundamenta earum impiorum civitates in æternum non ædificabuntur. 3. Propterea benedicet tibi populus pauperum, & civitates hominum iniquitatem fuftinentium benedicent tibi. 4. Fuifti enim omni civitati humili auxiliator, & triftibus propter inopiam protectio: ab hominibus peffimis liverabis eos: umbraculum fitientium, & fpiritus hominum iniquitatem fuftinen Iren. l. 4. c. 9. P. 238.c. rium, Hieron. in Amos 2.col.1387.co 5. quafi homines pufillanimes fitientes in Sion ab hominibus impiis, quibus nos tradidifti. 6. Et faciet Dominus fabaoth omnibus gentibus fuper montem iftum bibent lætitiam, bibent vinum, : 7. ungentur unguento in monte isto. Trade omnia hæc gentibus: confilium enim hoc fuper omnes gentes. 8. Devoravit mors prævalens: abftulit Dominus Deus omnem lacrymam ab omni facie, & opprobrium populi fui abftulit ab omni terra: os enim Domini locutum eft. 9. Et dicent in illa die : Ecce Dominus Deus nofter, in quem fperavimus, & exfultavimus in falute noftra. 10..... conculcabitur Moab, ficut conculcatur in area in plauftris. VULGATA 11. Et extendet manus fuas fub eo, ficut extendit natans ad natandum : & humiliabit gloriam ejus cum allifione manuum ejus. mirabilia, cogitationes antiquas fideles, amen., 2. Quia poluifti civitatem in tumulum, urbem fortem in ruinam, domum alienorum : ut non fit civitas, & in fempiternum non ædificetur. 3. Super hoc laudabit te populus fortis, civitas gentium robuftarum timebit te. 4. Quia factus es fortitudo pauperi, fortitudo egeno in tribulatione fua: fpes à turbine, umbraculum ab æftu: fpiritus enim robuftorum quafi turbo impellens parietem. 5. Sicut æftus in fiti, tumultum alienorum humiliabis: & quafi calore fub nube torrente, propaginem fortium marcefcere facies. 6. Et faciet Dominus exercituum omnibus populis in monte hoc convivium pinguium, convivium vindemiæ, pinguium medullatorum, vindemiæ defecatæ. 7. Et præcipitabit in monte ifto faciem vinculi colligati fuper omnes populos, & telam quam orditus eft fuper omnes nationes. 8. Præcipitabit mortem in fempiternum: & au- Apoc.7. feret Dominus Deus lacrymam ab omni facie, & 17.21. opprobrium populi fui auferet de univerfa terra: quia Dominus locutus eft. 9. Et dicet in die illa: Ecce Deus nofter ifte, exfpectavimus eum, & falvabit nos: ifte Dominus, fuftinuimus eum, exfultabimus, & læt.bimur in falutari ejus. 10. Quia requiefcet manus Domini in monte ifto & triturabitur Moab fub eo, ficuti teruntur paleæ in plaustro. NOVA. : 12. Et munimenta fublimium murorum tuorum concident, & humiliabuntur, & detrahentur in terram ufque ad pulverem. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. . 1. Sic eft in Gr. edit. Rom. excepta voce una meus, . 2. In ed. Rom. præponitur negatio un, verbo cade- . 3. Similia leguntur Græcè, præter nominat. fing. lwxis, pauper, loco genit. plur. pauperum. .4. Hæc tota concordant cum Græco. Apud Ambrof. 1. 3. de fide, p. 504. c. fic: Factus eft omni civitati bumili adjutor. . 5. Itidem Græcè. *. 6. Ita è Græco, ad verbum. Similiter ap. Rufin. in Symb, p. 180. b. Et faciet Dominus Deus fabaoth omnibus gentibus : in monte ifo bibent latitiam, bibent vinum. Item ap. Auct. 1. de voc. gent. 1. 2. c. 18. p. 28. a. Et faciet Dominus fabaoth omnibus gentibus in monte ifto bibent in jucunditate vinum. Ap. Vigil. Tapf. 1. 12. de Trin. Et faciet Dominus fabaoth gentibus: in ifto monte bibent in lætitia, bibent vinum. .7. Ita rurfum in Græco. Item ap. Rufin. in Symbol. p. 180. b. ungentur unguento in monte ifto. Similiter habet Auct. 1. de voc. gent. 1. 2. c. 18. p. 28. a. fed addit: Tradet hæc omnia gentibus: hoc enim confilium fuper omnes gentes. Vigil. Taps, 1. 12. de Trin, unguento ungentur: tradent hæc omnia gentibus. 4. . 8. Græc. ante verbum abftulit, ponit hoc, Air, & rurfum; tollit verò 5, ante opprobrium; ficut free, poft populi; cæt. ad verbum ut fup. Iren. 1. 5. c. 10. p. 306. a. legit: Devoravit mors potens Deus abftulit omnem lacrymam ab omni facie. Ambrof. verò epift. 44. col. 978. e. Devoravit mors prævalens : & l. de fide refur. col. 1152. b. os enim Domini locutum eft. Hieron. in Ofe. 13. col. 1330. a. Devoravit mors invalefcens : abftulit Dominus omnem lacr. ab omni facie : item 1. 1. in epift. ad Eph. to. 4. 340. b. Devoravit mors invalefcens ; Gr. Χύσας. *. 9. A Græco abeft vox Dominus; loco verò in quem Speravimus, eft: ep' à inwilows, i Cood nuas, in quo perabamus, & falvabit nos: deinde fic: Tos Kues υπεμείναμεν αυτώ, κ ἠγαλλιώμεθα, καὶ εὐφρανθησόμεθα ἐπὶ T Cwrnpic par i. e. ifte Dominus, fuftinuimus eum, & exfultavimus, & lætati fumus in falute noftra: fed à Mf. Alex. abfunt hæc media, Cosas &Tos Kuens, væeμeira auta defunt pariter in ed. Compl. cum hoc, કે supeartnośμsta. Apud Ambrof. 1. de fide refurrect. col. 1152. b. Et dicent die illa : Græcè etiam non habetur in, ante vocem die; fed in Mf. Alex. eft, & T μépa. . 10. Græc. hab. Mwabitis, non Moab; paulòque poft, Tattoir aswra, calcant aream, pro conculcatur in area; cæt, ut fupra. •Ira Juda: Urbs fortitudinis noftræ Sion falvator, ponetur in ea murus & antemurale. 2. Aperite portas, & ingrediatur gens jufta, cuftodiens veritatem. 3. Vetus error abiit: fervabis pacem; pacem, quia in te fperavimus. 4. Speraftis in Domino in fæculis æternis, in Domino Deo forti in perpetuum. 5. Quia incurvabit habitantes in excelfo, civitatem fublimem humiliabit. Humiliabit eam ufque ad terram, detrahet eam ufque ad pulverem. 6. Conculcabit eam pes, pedes pauperis, greffus egenorum. 7. Semita jufti recta eft, rectus callis jufti ad ambulandum. 8. Et in femita judiciorum tuorum Domine fuftinuimus te : nomen tuum, & memoriale tuum in defiderio animæ. 9. Anima mea defideravit te in nocte : fed & fpiritu meo in præcordiis meis de manè vigilabo ad te. Cùm feceris judicia tua in terra, juftitiam difcent habitatores orbis. 10. Mifereamur impio, & non difcet jufti . 1. Sic eft in Græco. I. VERSIO ANTIQUA. N die illa cantabunt canticum iftud fuper ter- * Ecce civitas virtus, & falvatio noftra, pone 3. participes qui funt veritatis, cuftodientes quia lux præcepta tua funt fuper terram. Juftitiam difcite qui habitatis terram, 10. ceffavit enim impius: omnis enim qui non NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. * Hieron. in Ifai. 26. ita legit ex LXX. Ecce civitas fortis, & falutare noftrum, ponet murum & circummurale. Hieronymo favet Gr. edit. Rom. nifi quòd tollit noftrum, poft falutare, quod tamen addit Mf. Alex. cum edd. Ald. & Compl. Hieronymus inf. Pro eo quod nos, inquit, vertimus antemurale, Symmachus firmamentum interpretatus eft, ut ipfi muri munitionibus cinili fint. . 2. A Græco abeft To TOV, poft fceptrum viri: non etiam legitur apud Hieron. in hunc loc. col. 216. f. fed tantùm feqq. ex ed. LXX. Aperite portas, ingrediatur populus cuftodiens juftitiam, & cuftodiens veritatem. Ita quoque in Græco ad verbum. . 3. Hieron. in hunc loc. col. 216. f. fic pergit: apprehendens veritatem, & cuftodiens pacem, pacem. Ita quoque in Græco eft, præter vocem ult. pacem, quæ non geminatur. . 4. Hieron. ubi fup. quoniam in te fperaverunt Domine ufque in fempiternum: & inf. 217. f. addit: Deus magne, aterne. Grec. ὅτι ἐπὶ οἱ ἐλπίδι ἤλπιζαν Κύριο ἕως τὸ αἰῶνος. Ὁ Θεὸς ὁ μέγας, ὁ αἰώνιος. In Mf. Alex. ac edit. Compl. deeft initio vox inwídı. . 5. Brev. Moz. habet commovebantur, non commorabantur, fed aperto mendo, quod correximus è Gr. coκόντας, vel καλοικέντας ; cat. fatis conveniunt cum eodem Græco, fi ipfo initio ponatur qui, pro quomodo, nam in Gr. s; fortè legit Interpress extremò etiam Gr. tollit eas, poft deduces, fed Mf. Alex. addit durás. Hieron. in hunc loc. col. 217. f. legit qui humiliafti, & deftruxifti eos, qui babitant in excelfis; civitates robuftas deftrues, deduces ufque ad pavimentum. . 6. Ita legit Hieron. ad verbum ibid. 217. f. nec refragatur Græc. nifi quòd hab. durys, eos non eas. . 7. Hieron. in hunc loc. 218. e. fic habet ex LXX. Via juftorum recta, recta falta eft via juftorum, & praparata. Edit. Rom. 'Odos evceCar evbeia évérelo, i odos TWY εὐσεβῶν ἢ παρεσκευασμένη Mr. Alex. cum edd. Ald. & Compl. ή παρεσκευασμένη ἡ ὁδὸς τῶν εὐσεβῶν, Ald, άσετών. . 8. Hieron. ubi fup. 218. e. ita legit ex LXX. Via enim Domini judicium : speravimus in nomine tuo, & in memoria, qua defiderat anima noftra. Ita quoque eft in Gr. ed. Rom. In edd. Ald. & Compl. pro tuμsì x i ἡμῶν, exftat, ἐπεθύμε ἡ ψυχή με quidam hic fubnectunt ex vuxròs, de noite, ut verfus feq. ordiatur à verbo pepi hanc interpunctionem, inquit Nobil. videtur probare S. Hieron. in comm. licet in contextu illud, de wote, conjungatur cum fequentibus. Ita verò utrumque textum difponit ibid. Hieron. ut his verbis de Vulg. fimul junctis, & memoriale tuum in defiderio anima, anima mea defideravit te in node, ifta de edit. LXX. refpondeant fola, in memoria, qua defiderat anima nostra : fubinde ad hæc Vulg. verba: fed & fpiritu meo in præ→ cordiis meis de manè vigilabo ad te aptat ifta de edit. LXX. de noite confurgit fpiritus meus ad te Deus, quia lux, &c. tum addit: Volumus & Hebraicum fequi, & Vulgatam editionem non penitus præterire: 5 hac rerum necefitate compellimur diverfo ordine atque fermone diverfas intelligentias quærere. Igitur quod dicitur, de nocte, juxta LXX. hujus capituli principium eft: juxta Hebraicum, finis fuperioris; licet pofft etiam juxta LXX. in fine accipi fuperioris teftimonii, ut fit fenfus: Defiderat anima mea ad te de nocte poftea incipiat: Manè confurgit fpiritus meus ad te Deus. Ideo autem manè confurgit, quia lux præcepta tua fuper terram. V. 9. Canticum iftud fimiliter habetur in quatuor Mfs. codd. optimæ notæ, nempe in Lotharingo uno S. Michaelis, vulgo S. Mihel; altero S. Germani à Pratis n. 15. annorum 900. item in duobus aliis, olim Reginæ Sueciæ, nunc Vaticanis, qui plura alia id genus Cantica exhibent; quæ fcilicet, maximè ex uno annor, circiter 800. edita funt ab Em. Cardinali Thomafio ad calc. Pfalterii Ambr. alterius verò uncialibus litteris defcripti, variantes lectiones nobis tranfmiffæ funt ab uno è noftris perito D. J. Avril, quæ omnes, ficut & aliorum trium infra fubjicientur in notis. Ad primum igitur . quod attinet, y. Mf. 1. Reg. Suec. hab. A node vigilat; paulòque poft, quia lux præcepta tua fuper, &c. abfque medio funt, quod verbum pariter delent Mfs. SS. Mich. & Germani. Pfalt. Thomaf. hab. quia lux eft præcepta tua. Sangerm. verò delet ult. ifta, Juftitiam difcite qui habitatis terram. Apud Ambrof. in Pf. 118. col. 1154. d. De note vigilat ad te Spiritus meus: fimiliter inf. col. 1217. f. ubi fequitur lux præcepta tua ; ficut 1. 2. de interpel. Dav. c. 5. col. 645. a. Apud S. P. Chryfol. ferm. 21. p. 862. b. De noite fpiritus meus vigilat ad te Deus. Similiter habet Nicetius epifc. c. 3. Spicil. to. 3. p. 3. c. fubnexis his quia lux præcepta tua funt fuper terram. Hieron. in Ifai. 26. col. 219. a. ait : Quod fequitur, in nocte, juxta LXX. fequenti capitulo jungitur ; juxta Hebraicum, priori: fubinde ita legit ex LXX. De node confurgit fpiritus meus ad te Deus, quia lux judicia tua fuper terram. Juftitiam difcite qui habitatis fuper terram. Ita quoque eft hodie in Gr. præter vocem προςάγματα, loco judicia. Ex Brev. Mota in Circumc, Dome VERSIO ANTIQUA. E: Brev. Moxar. didicerit juftitiam fuper terram, veritatem non abi Jup. faciet: tollatur impius, ne videat majeftatem Domini. 11. Domine excelfum eft brachium tuum, & •* Breviar. vitiosè nescierunt: cùm autem* cognoverint, confuncognoverit. dentur: zelus apprehendit populum ineruditum: & nunc ignis adverfarios confumit. 12. Domine Deus nofter, pacem da nobis : omnia enim dedifti nobis. 13. Domine Deus nofter, poffide nos : Domine, præter te, alium non novimus, nomen tuum invocabimus. 14. Mortui autem vitam non videbunt, neque medici exfufcitabunt: ideo fuperinduxifti, & perdidifti, & tulifti omne mafculum eorum. 15. Adde illis mala Domine, adde mala gloriofis terræ. 16. Domine in tribulatione modica memor * tui & eruditio fui* tui, in tribulatione modica * eruditio tua facta tua, addita ex Mf. eft nobis. Regin, Suec. 17. Et ficut parturiens proxima eft partui, & in dolore fuo clamat : ita facti fumus dilecto. 18. Propter timorem tuum Domine, in utero accepimus, & parturivimus fpiritum falutis, quem fecifti fuper terram : fed cadent qui inhabitant terram. VULGATA NOVA. tiam: in terra fanctorum iniqua geffit, & non videbit gloriam Domini. 11. Domine exaltetur manus tua, & non videant: videant, & confundantur zelantes populi: & ignis hoftes tuos devoret. 12. Domine dabis pacem nobis: omnia enim opera noftra operatus es nobis. 13. Domine Deus nofter, poffederunt nos domini abfque te, tantùm in te recordemur no minis tui. 14. Morientes non vivant, gigantes non refurgant: propterea vifitafti & contrivifti eos, & perdidifti omnem memoriam eorum. 15. Indulfifti genti Domine, indulfifti genti; 'nunquid glorificatus es? elongafti omnes termi nos terræ. 16. Domine in anguftia requifierunt te, in tribulatione murmuris doctrina tua eis. 17. Sicut quæ concipit, cùm appropinquaverit ad partum, dolens clamat in doloribus fuis: fic facti fumus à facie tua Domine. 18. Concepimus, & quafi parturivimus, & peperimus fpiritum : falutes non fecimus in terra, ideo non ceciderunt habitatores terræ. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. fubinde iidem Mfs. codd. delent enim, poft omnis: item . 11. Mfs. S. Germ. & S. Mich. ferunt initio, Domine . 12. Ita legit Aug. in Pf. 71. to. 4. 743. c. cum Ms. . 13. Mfs. S. Germ. Regin. Suec. & S. Mich. cum ter te alium non novimus, nomen tuum nominamus. . 14. Mfs. S. Germ. & S. Mich. hab. fufcitabunt, & inf. omnem masculum. Itidem in Pfalt. Thomaf. ac præterea fuftulifti, pro tulifti. In Mf. Regin. Suec. fic: "Non mortui vitam non videbunt, neque medici refufcitabunt: ideo..... 5 fuftulisti omnem mascul. &c. Hieron. in hunc loc. col. 221. f. ex LXX. Mortui enim vitam non videbunt, neque medici fufcitabunt: idcirco induxifti, 5 perdidifti, & tulifti omne mafculum eorum. Ita quoque in Gr. exceptâ voculâ è initio, pro enim. V. 15. Concinunt Mfs. S. Germ. & S. Mich. Sic etiam habet Hieron. in Ifai. 25. col. 222. f. ex LXX. notatque mala, quæ LXX. fecundò pofuerunt, in Hebraico non haberi. Textui favet Gr. edit. Rom. Mf. Regin. Suec. & Pfalt. Thomaf. hab. omnibus gloriofis terra. #. 16. In Mf. S. Mich. fimpliciter: Domine in tribulatione modicâ emendatio tua nobis. In Mf. S. Germ. 15. Domine in tribulatione memor fui tui, in tribulatione_modicâ emendatio tua nobis. Itidem in Pfalt. Thomas. & Mf. Reg. Suec. præter hoc ult. eruditio tua eft nobis ; Mf. Suec. faita eft nobis. Apud Hieron, in hunc loc. 223. b. ex LXX. Domine in tribulatione recordatus fum tui, in tribulatione parvâ doctrina tua nobis. Ita quoque eft in edit. Rom. nifi excipiatur vox aid ela, pro doctrina. #. 17. Ita Mfs. S. Germ. & S. Mich. nifi quòd hab. parere, loco partui ( Gr. Texeir ) & in fine dilecto tuo: Brev. Moz. delicto, fed pravè. Ms. Regin. Suec. fert: Et tanquam parturiens, quæ proxima eft partui, in dolore fuo clamat: ita falli fumus dilecto tuo. Pfalt. Thom. Et ficut parturiens proxima ut pareret, in dolore fuo exclamavit : ita facti fumus in dilecto tuo. Hieron. in Ifai. 26. col. 223. c. ita legit ex LXX. Et ficut parturiens, cùm appropinquat ad partum, in dolore fuo clamat: fic facti fumus dilecto tuo. Ita quoque habet Edit. Rom. præter conjun&t. cùm, quam delet, & aor. 1. ixxexte, clamavit, pro clamat; at in ed. Compl. xpa?e. Hieron. ibid. addit: Hoc quod LXX. addiderunt, fic facti fumus dilecto tuo; pro quo inquit, cæteri tranftulerunt, fic facti fumus à facie tua Domine, obelo prænotandum eft. . 18. Ita ferunt Mfs. SS. Mich. & Germ. additis tamen duobus, nimirum, & peperimus, poft hoc, parturivimus; & tuæ, ad vocem falutis. Sic etiam in Græco, præter feqq. ὃ ἐποιήσαμὴν ἐπὶ τῆς γῆς· ε πεσέμεθα, ἀλλὰ πεούνται πάντες οἱ ἐνοικῶντες ἐπὶ τῆς γῆς. In Pfal. Thomaf. Propter timorem tuum Domine, in utero accepimus. 5 doluimus, peperimus fpiritum falutis tuæ, quem fecifti ( al. fecimus) fuper terram: non cademus, fed cadent qui inhabitant fuper terram. In Mf. Reg. Suec. deeft hoc 1. Propter timorem; paulòque poft, iftud, & peperimus ut & præpof. fuper, ante inhabitant; cæt. ut in Pfalt. Thom. A Mf, etiam Alex. abeft, ante ańoa, nec |
