7. VERSIO ANTIQUA, QUE ET VULGATA NOSTRA. eleemofina refiftit peccatis: gratiam meminit ejus in pofterum, & 34. & Deus profpector eft ejus qui reddit in tempore cafus fui inveniet firmamentum. NOTE. 117. f. Maxim. Taurin. in homil. p. 46. d. 47. b. & Bo- *. 34. August. in Speculo: Et Deus prospector tui, ejus Corb. tollit ejus, poft meminit. Græcè ita: "O arra@oides χάριτας, μέμνηται εἰς τὰ μετὰ ταῦτα· καὶ ἐν καιρῷ πτώσεως εν púoel súpryμa Qui reddit gratias, commemoratur in pofterum : in tempore cafus inveniet firmamentum. Ed. Compl. in principio hab. Kal Kúpos o arrawosides; & inf. addit au 78, cum Mf. Alex. ad vocem тάows. Huic #. alludere videtur Ambrof. 1. 1. offic. to. 2. 43. b. cùm dicit : In Proverbiis quoque habes, quòd ita plurimùm redhibitio ifta gratiæ apud Deum confuevit valere, ut etiam in die ruina inveniat gratiam, quando poßunt præponderare peccata. CAPUT IV. VERSIO ANTIQUA, QUE ET VULGATA NOSTRA. Tob. 4. I. Iii eleemofinam pauperis ne defrau- paupere. 2. Animam efurientem ne defpexeris: & 4. Rogationem contribulati ne abjicias: & 5. Ab inope ne avertas oculos tuos propter iram : & non relinquas quærentibus tibi retro maledicere: 6. maledicentis enim tibi in amaritudine animæ, exaudietur deprecatio illius: exaudiet autem eum, qui fecit illum. 7. Congregationi pauperum affabilem te facito, & presbytero humilia animam tuam, & magnato humilia caput tuum. 8. Declina pauperi fine triftitia aurem tuam, & redde debitum tuum, & refponde illi pa 9. Libera eum, qui injuriam patitur de manu fuperbi: & non acidè feras in anima tua. 10. In judicando efto pupillis mifericors ut pater, & pro viro matri illorum: II. & eris tu velut filius Altiffimi obediens, & miferebitur tui magis quàm mater. 12. Sapientia filiis fuis vitam infpirat, & fufcipit inquirentes fe, & præibit in via justitiæ: 13. & qui illam diligit, diligit vitam: & qui vigilaverint ad illam, complectentur placorem ejus. 14. Qui tenuerint illam, vitam hæreditabunt: & quò introibit, benedicet Deus. 15. Qui ferviunt ei, obfequentes erunt fan&to: & eos, qui diligunt illam, diligit Deus. 16. Qui audit illam, judicabit gentes: & qui intuetur illam, permanebit confidens. NOTE. . 1. Itidem in Aug. Speculo, excepto uno ne fraudes: fic etiam in Mf. Corb. 1. In Græco: Texvor TH (WHY TO πτωχε μὴ ἀπος ερήσης, καὶ μὴ παρελκύσης ὀφθαλμὸς ἐπιδεεῖς. Fili vitam pauperis ne defraudes, & ne protrahas oculos egenos. V. 2. Sic habet Aug. in Speculo: nec diffimilia in Græco, præter duo, auwons, contriftaveris, pro defpexeris; ardpa, virum, loco pauperem. . 3. Græc. initio hab. Kapslar αрopyroμévиv μù πрosTapáns, &c. Cor irritatum ne conturbes, &c. Aug. in Speculo, ut in Vulg. .4. Itidem apud Aug. & in Græco. . 5. Auguft. in Speculo leg. non auferas, loco ne avertas; cæt. ut fupra. Græc. 'Awo equéry μù awos pé↓ns oplanμόνο καὶ μὴ δῶς τόπον ἀνθρώπῳ καταράσαθαί σε: Ab egeno ne avertas oculum: 5 ne des locum homini ut maledicat tibi. Mf. etiam Corb. 1. delet tuos, poft oculos. *. 6. Concinit Aug. in Speculo. In Mf. S. Germ. fic: maledicentis enim te in amaritudine, exaudietur precatio illius, &c. Græc. xαтaрwμery ráp os er πimpla tuxus aut8, Tus deσεως αυτῇ ἐπακέσεται ὁ ποιήσας αυτόν· maledicentis enim tibi in amaritud, animæ fuæ, deprecationem ejus exaudiet is, qui fecit eum. . 7. In Mf. Sangerm. deeft, ante magnato. Ap. Auguft. in Spec. omnia ut fup. In Gr. verò hæc fola: Προσφιλή συναγωγῇ σεαυτὸν ποίει, να μεγισάνι ταπείνε τὴν κεછે фалин 68. . 8. Ambrof. 1. de Nab. c. 12. col. 580. d. Declina pauperi animam tuam, & redde debitum tuum, & refponde pacifica in manfuetudine. Auguft. Specul. Vulgate congruit. Græc. hab. Κλίνον πτωχῶ τὸ ἐς (ε, και αποκρίθητε avre, &c. Inclina pauperi aurem tuam, & refponde ei, &c. abfque verfic. medio, & redde debitum tuum. Ed. Compl. fubdit dus, voculæ C; Mf. verò S. Germ. 15. delet rò fine triftitia, ut & inf. voculam illi; quæ ult. pa riter abeft à Corb. I. in judicando, ibid. conjunctum videtur cum hac fententia, non autem cum feq. ut in Vulg. . 10. Cypr. 1. 3. Teftim. p. 328. b. fic incipit: Efto pupillis mifericors ut pater, 5 pro viro matri illorum. Ita etiam in Græco eft, detractâ tamen voce mifericors. Apud Hieron. in Zach. 7. to. 3. 1742. c. Efto pupillis pater, pro viro matri eorum. Apud Auguft. verò in Speculo: In judicando efto mifericors, pupillis ut pater, & pro viro, &c. #. 11. Cypr. 1. 3. Teftim. p. 328. b. & eris velut filius Altiffimi, fi obedieris. Auguft. Speculum cum Mf. S. Germ. 15. eris velut filius Altiff. obandiens, &c. Græc. καὶ ἔση ως υἱὸς Ὑψίσs, και αγαπήσει σε μᾶλλον ἡ μήτηρ (γ. 15 eris ficut..... & diliget te magis mater tua; ed. Compl. μor , magis quàm. Sa . 12. Speculum Auguftini cum Mf. S. Germ. n. 15. habet, vitam infpiravit; dein Mf. S. Germ. & fufcepit exquirentes fe, & praibit in viam. Græcum: H Copla υἱὸς ἑαυτῇ ἀνύψωσε, καὶ ἐπιλαμβάνεται τῶν ζητέντων αυτήν δι pientia filios fibi exaltavit, & fufcipit inquirentes fe; neo fubdit alia. Clemens Alex. 1. ftromat. legit: 'H Copla ères quoíwse (al. évetvolase) Tà ÉQUTйs Téra & Tertul. in φυσίωσε ἐνεθυσίασε ἑαυτῆς τέκνα· Scorpiaco, Sophia jugulavit filios fuos; an verò ex hoc loco fumpferit hanc fententiam, inquit Nobil. non fatis liquet. V. 13. Ita de Græco, præter ult. complectentur placorem ejus, pro quibus fic, unortas supposuvus, implebuntur lætitia. In Spec. Auguft. omnia ut in Vulg. fed in Ms. ejufd. Reg. extremò legitur, complebuntur dulcore ejus : in Bibliis Mfs. S. Germ. 15. & Corb. 1. complectebuntur placorem ejus; in Mf. S. Theod. complectentur lætitiæ placorem ejus ; deinde, Et qui, &c. *. 14. Gr. Ο κρατῶν αὐτῆς, κληρονομήσει δόξαν και τ Eis@оPELETα, EUROúce Kupios. Qui tenuerit eam, hæreditabit εισπορεύεται, εὐλογήσει Κύριος. gloriam: & quòcunque ingreditur, benedicet Dominus. Specul. Auguft. Vulgatæ congruit. .15. Suffragatur Aug. in Spec. unà cum Græco. . 16. Auguft. in Spec. leg. judicat gentes, cum Mfs. S. Germ. 15. S. Theod. & Corb, duob. at in Gr. xpivet, judicabit: exinde, à òxposexbar auтy, xaтαoxиráseL WECOIN'S & qui accefferit ad illam, habitabit confidens. VERSIO ANTIQUA, QUE ET VULGATA NOSTRA. 17. Si crediderit ei, hæreditabit illam, & erunt in confirmatione creaturæ illius : 18. quoniam in tentatione ambulat cum eo, & in primis eligit eum. 19. Timorem & metum, & probationem inducet fuper illum : & cruciabit illum in tribulatione doctrinæ fuæ, donec tentet eum in cogitationibus fuis, & credat animæ illius. 20. Et firmabit illum, & iter adducet directum ad illum, & lætificabit illum, 21. & denudabit abfconfa fua illi, & thefaurizabit fuper illum fcientiam & intellectum juftitiæ. 22. Si autem aberraverit, derelinquet eum, & tradet eum in manus inimici fui. 23. Fili conferva tempus, & devita à malo. 24. Pro anima tua ne confundaris dicere verum. 25. Eft enim confufio adducens peccatum, & eft confufio adducens gloriam & gratiam. 26. Ne accipias faciem adversùs faciem tuam, nec adversùs animam tuam mendacium. fu fuo: 28. nec retineas verbum in tempore falutis. Non abfcondas fapier.ciam tuam in decore fuo. 29. In lingua enim fapientia dignofcitur: & fenfus, & fcientia, & doctrina in verbo fenfati, & firmamentum in operibus juftitiæ. 30. Non contradicas verbo veritatis ullo modo, & de mendacio ineruditionis tuæ confundere. 31. Non confundaris confiteri peccata tua, & ne fubjicias te omni homini pro peccato. 6. 32. Noli refiftere contra faciem potentis, nec coneris contra ictum fluvii. 33. Pro juftitia agonizare pro anima tua, & ufque ad mortem certa pro juftitia, & Deus expugnabit pro te inimicos tuos. 34. Noli citatus effe in lingua tua ; & inutilis, & remiffus in operibus tuis. 35. Noli effe ficut leo in domo tua, evertens domefticos tuos, & opprimens fubjec tos tibi. 36. Non fit porrecta manus tua ad accipiendum, & ad dandum collecta. 27. Ne reverearis proximum tuum in caNOTE. . 17. Sic hab. Auguft. in Speculo, excepta voce ult. illorum, loco illius. In Mfs. etiam Sangerm. 15. & Corb. 1. legitur, creaturæ illorum. In Mf. S. Theod. vitiosè, creatore illorum. In Gr. 'Ear μise Cns, xaтaxxиporoμn Ceis ἐμπιςεύρης, κατακληρονομήσεις αυτὴν, καὶ ἐν καταχέζει ἔζονται αἱ γενεαὶ αυτό· Si credideris, hareditabis eam, in poffeffione erunt generationes ipfius ; ed. Compl. αυτῶν, illorum ; fup. verò, ἐμπιςεύρη, κατακληρο νομήσει M. Alex. ἐμπιςεύει, κατακληρονομήζει. " . 18. Ita Aug. in Speculo. Græc. Ti Niespaμμerws πορεύεται μετ' αυτῇ ἐν πρώτοις" quia oblique ambulat cum eo in primis: al. TI Év @espaoμe, quia in tentatione, ut in Vulg. Auctor op. imp. in Matth. p. 39. e. quoniam cum tentatione ambulat cum eo, &c. ut fup. . 19. Eadem legit Auguft. in Speculo, præter voculam illius, poftpofitam ifti, cogitationibus. Similiter hab. Mis. Corb. 1. & S. Germ. 15. in cogitationibus illius ; fup. verò adprobationem, loco probationem. Auct. op. imp. in Matth. P. 39. e. fic: Timorem 5 metum adducet fuper eum: T cruciabit eum in tribulatione doctrina fua, donec tentet eum in tribulationibus ejus, & credat anima ejus. Græc. décor ન διειλίαν ἐπάξει ἐπ ̓ αυτόν· και βασανίζει αυτὸν ἐν παιδια αυτῆς, ἕως ξ ἐμπιςεύῃ τῇ ψυχῇ αυτό, και πειράζῃ αὐτὸν ἐν Tas NixαióμαCiv duís. Timorem autem & metum adducet fuper illum: cruciabit illum in disciplina fua, donec credat anima illius, & tentet eum in juftificationibus fuis. . 20. Ita Aug. in Speculo, nifi quòd Mfs. ferunt ibid. jam adducet; S. Germ. 15. & iterum adducet, absque ult. & latificabit illum. In Gr. fic : Καὶ πάλιν ἐπανήξει κατ' εὐθεῖαν προς αυτόν, καὶ εὐφρανεί αυτόν. Εt rurfus redibit redd ad illum, latificabit illum; hoc omiffo 1. S firmabit illum. . 21. Aug. in Speculo leg. abfcondita fua; cæt. ut fupra. Mf. S. Germ. 15. 5 denudat abfconfa fua, & thefaurizat, &c. item in Corb. 1. & thefaurizat. In Gr. fimpliciter, καὶ ἀποκαλύψει αυτῷ τὰ κρυπτὰ αὐτῆς, & revelabit et abfcondita fua; prætermiffis aliis. #. 22. Græce, 'Eàr d'wowraruty, abfque medio autem ; ultimòque Cews dule, ruina fua, loco inimici fui. Auguft. in Spec. Vulgate favet. . 23. În Græco deeft tantùm 1. vox fili. . 24. Græc. ipfo initio hab., delerque ult. dicere verum. Ap. Aug. in Spec. ut in Vulg. excepto uno non pro nein Mfs. etiam SS. Theod. & Germ. 15. non confundaris. . 26. 27. Græcè, ex duplici verfu fit unus hoc modo: Μὴ λάβης πρόσωπον καλὰ τῆς ψυχῆς σε, καὶ μὴ ἐνδρασης εis π7W Civ 68. 1. e. Ne accipias faciem adversùs animam tuam, & ne reverearis in cafum tuum. Apud Aug. in Spec. omnia ut in Vulg. præter dupl. non, pro ne. In Mfs. Corb. 1. & S. Germ. 15. Non reverearis....... in cafum fuum: item in Mf. S. Theod. Non reverearis. . 25. Concinit Aug. in Spec. necnon ep. 93. to. 2. 252. e. Ita quoque in Græco eft, præter hoc ult, do Xápis, gloria & gratia, loco adducens gloriam & gratiam. Ambrof. in Pf. 37. col. 838. d. legit: Eft verecundia adducens peccatum. Nicetius epifc. c. z. Spicil. to. 3. p. 2. c. Eft confufio, quæ adducit peccatum. Severus presb. Mifcell. to. I. p. 344. Eft confufio adducens peccatum; eft confufio adducens gratiam Dei. Hieron. verò in Ezech. 16. to. 3. p. 807. d. ait: Tale quid illud Evangelii fonat: Eft confufio qua ducit ad mortem, eft confufio quæ ducit ad vitam. Addit nov. editor Martian. Not. a. «Erat fortè hæc » fententia in aliquo Evangelio apocrypho, vel in exem»plaribus antique Vulgate addita fuit, ficut & alia bene » multa, quæ modò non leguntur apud nos.» . 28. Auguft. in Spec. ultimò leg. in decore ejus. Similiter habent Mfs. S. Theod. & Corb. 1. Sangerm. verò 15. in decorem ejus; uti fup. in tempus falutis. Græcè prior tantùm fententia exftat: μù xwxúСns nosov ev xaipa owlupias. At in ed. Compl. altera fubjicitur: μù upútnis τὴν σοφίαν σε εἰς καλλονήν. V. 29. Aug. in Spec. ita legit: In lingua enim agnof citur fapientia: & fenfus, & fcientia, & doctrina in verbis veritatis, firmam. in operib. juftitia. Similiter in Mís. S. Germ. 15. & Corb. i. agnofcitur fapientia; in Mr. S. Theod. agnofcetur fapientia: fubinde in Germ. & doctrina in verbis veritatis. In Cræco hæc fola : 'Er yàp nós grwor en Celal copía, Taidela er púμali masus. In fermone enim cognofcetur fapientia, & difciplina in verbo linguæ. . 30. Auguft. in Spec. & l. 3. cont. ep. Parmen. to. 9. 76. c. pro verbo veritatis, leg. tantùm veritati. Similiter in Mfs. S. Germ. 15. & S. Theod. ut in Græco: at Græcè deeft feq. ullo modo; & loco de mendacio ineruditionis tua, habetur fimpliciter, Tepi Ts awards Clas 68. At in edit. Compl. τῇ ἀληθείᾳ κατὰ μηδὲν, καὶ περὶ ψεύσα ματος τῆς ἀπαιδευρίας σε, &c. of, Inf.6. . 31. 32. Totidem verba exftant in Spec. Auguftini, excepto uno omni, quod deeft . 31. ante bomini; deeft pariter in tribus Mfs. Corb. 1. S. Germ. 15. & S. Theoder. Græcè nonnulla variant, mutaturque fententiarum ordo; ita fcilicet: Mù aureus qμorofüСai ep' àμapταις σε μη βιάζει τον ποταμόν. Καὶ μὴ ὑπος ρώξης σεαυ Τον ανθρώπω μωρό, και μη λάβης πρόωσιν δυνάς. i, co Ne confundaris confiteri peccata tua, nec coneris contra fluxum fluminis. Et non fubjicias te homini ftulto, ne accipias fa ciem potentis. . 33. Auguft. Specul. initio hab. In juftitia agonizare, &c. ut fup. Mf. S. Germ. 15. agoniare. Græc. "Ews 7 Jaνάτε αγώνι και περὶ τῆς ἀληθείας, και Κύριος ὁ Θεὸς πολεμή Ces vwep cr. Ufque ad mortem agonizare pro veritate, & Dominus Deus pugnabit pro te. . 34. Ita legunt Cypr. 1. 3. Teftim. p. 327. a. & Aug. in Speculo. Sic etiam Chromat. Aquil. in Matth. p. 981. h. excepto uno fegnis, loco inutilis. Græc. Mù give upaxùs a worn Cr, y vw Jpis, &c. Noli effe afper in lingua tua, & fegnis, &c. ut fup. In Mf. Alex. non τραχὺς, fed Taxus, ut in Vulg. . 35. Sic habet Aug. in Speculo. Græcè prior tantùm fententia exftat; loco verò feqq. evertens domefticos, &c. eft: xai paría CionOTTŵr i Tois oixélaus Cr, & arreptitius in domefticis tuis. . 36. Auguft. in Spec. leg. capiendum, non accipiendum; Mf.que S. Germ. 15. reddendum, pro dandum. Gr. Mù swй Xelp Crεxlelaμérn eis tò raßeir, à ở vậ áœowἔσω χείρ ἐκλελαμένη λαβεῖν, ἐν ἀποδοσ είναι συνεςαλμένη. CAPUT V. Prov. 10.6. VERSIO ANTIQUA, QUE ET VULGATA NOSTRA. Oli attendere ad poffeffiones iniquas, 2. Ne fequaris in fortitudine tua concupifcentiam cordis tui: 3. & ne dixeris: Quomodo potui? aut quis me fubjiciet propter facta mea? Deus enim vindicans vindicabit. 4. Ne dixeris: Peccavi, & quid mihi accidit trifte? Altiffimus enim eft patiens reddi 10. Noli anxius effe in divitiis injuftis: non Prov. 11. 4. 28. enim proderunt tibi in die obdu&ionis & vindictæ. 11. Non ventiles te in omnem ventum & non eas in omnem viam : fic enim omnis peccator probatur in duplici lingua. 12. Efto firmus in via Domini, & in veritate fenfus tui & fcientiâ, & profequatur te verbum pacis & juftitiæ. 13. Efto manfuetus ad audiendum verbum, ut intelligas: & cum fapientia proferas refponfum verum. 14 Si eft tibi intellectus, refponde proximo: fin autem, fit manus tua fuper os tuum, ne capiaris in verbo indisciplinato, & confundaris. 15. Honor & gloria in fermone sensati lingua verò imprudentis fubverfio eft ipfius. 16. Non appelleris fufurro, & linguâ tuâ ne capiaris, & confundaris. NOTE. . 2. Auguft. in Spec. tollit hoc, in fortitudine tua cum Mf. Corb. 1. delet pariter Sangerm. 15. cum vocula ult. tui. Græcè ita: Mù Canon Du Tự Tuxy 08, Th ¡Xúï 08, TY ROPEÚDαi ir i@Jupíais xapias or. Ne fequaris animam tuam, & fortitudinem tuam, ut ambules in consupifcentiis cordis tui. કે . 3. Sic ap. Auguft. in Speculo : in Gr. brevius της Τίς με δυναςεύε; ὁ γὰρ Κύριος ἐκδικῶν ἐκδική, σε. Ed. Compl. verbo durastú, fubdit hæc, dià rà ipfa μ8, Mf. verò Alex. extremò delet of. *.4. Lucif. Cal. de reg. apost. p. 220. d. Ne dixeris : Peccavi, & quid accidit mibi trifte ? eft enim Altiffimus patiens redditor. Accinunt Cypr. 1. 3. Teftim. p. 316. c. & Vigil. Tapf. cont. Varim. p. 738. d. Apud Aug. in Speculo, Et ne dixeris, &c. ut fupra. In Gr. Mans "Ημαρτον, και τί μοι ἐγένετο ; ὁ γὰρ Κύριός έτι μακρόθυμος. Ed. Compl. addit λυπηρόν, verbo ἐγένετο. . 5. Aug. in Speculo: De propitiatu peccatorum noli effe fine metu, &c. Ita quoque in Mf. S. Germ. 15. Græcè : Περὶ ἐξιλασμῷ μὴ ἄφοβος γίνε, προθεῖναι ἁμαρτίαν ἐφ ̓ ἁμαρTiais. De propitiatu noli effe fine metu, ut adjicias peccatum fuper peccata. At Aug. 1. 2. de ferm. Dom. in mon, to. 3. p. 2. col. 219. c. legit: fili, ne adjicias peccatum fuper peccatum. Similiter Vict. Tun. 1. de pœnit. p. 603. e. ficut etiam Fulg. 1. 1. de remif. pecc. c. z6. deleto uno fili. . 6. Similiter Aug. in Speculo, nifi quòd leg. Dei, loco Domini. Iridem in Mr. Sangerm. 15. Græce, Ο οίκτερο MÒS AUTY BOXÚS, Miferatio ejus multa; cæt. ut in Lat. Apud Aug. 1. 2. de ferm. Dom. in mon. col. 219. c. Et dicas: Miferatio Dei magna eft. Sic etiam apud Fulgent. 1. r. de remif. pecc. c. 26. & Victor Tun. 1. de poenit. p. 603. e. Vigil. autem Tapf. 1. cont. Varim. p. 748. f. ita legit: Ne dixeritis: Mifericors eft Deus nofter, non reddet nobis peccata noftra: ipfe enim, &c. ut inf. #. 7. Cæfar. Arelat. homil. 17. Ne dixeris: Quia miferatio Dei magna eft, multitudini peccatorum meorum ignofcet. .7. Aug. in Spec. leg. citò proximat, cum Mfs. Corb. 1. & S. Theod. fed à Sangerm. 15. abest comma iftud, ficut à Græco: in ed. tamen Compl. exftat dur@ TaxUVET, mox in Gr. καὶ ἐπὶ ἁμαρτωλὸς καταπαύζει ὁ θυμὸς αυίδ εν Super peccatores requiefces ira illius. Similiter ap. Vict. Tun. 1. de pœnit. p. 603. e. Mifericordia enim & ira ab illo. Item apud Fulg. 1. 1. de remiff. pecc. c. 26. fubjunétis proximè his, & in peccatores refpiciet ira illius. Ap. Vigil. Tapf. ubi fup. ipfe enim fecundùm patientiam in fine redarguet peccatores. .8. Cypr. 1. 3. Testim. p. 327. b. Ne tardes converti ad Deum, & ne differas de die in diem. Victor Tun, de pœnit, ap. Ambr. col. 603. e.Vulgatæ accinit cum August, in Spec. & Græco. Aug. verò ep. 127. to. 2. 373. c. cum . 9. Cypr. 1. 3. Testim. p. 327. b. cum Mf. Germ. 15. . 10. Concinit Aug. in Speculo, nifi quòd hab. nihil enim proderunt, cum Mfs. Corb. 1. S. Theod. & S. Germ. 15. Græcè ita: Mexe sol xpúμαCor άrínois δὲν γὰρ ὠφελή εις ἐν ἡμέρᾳ ἀπαγωγῆς· Noli attentus effe in divitiis injuftis: nihil enim adjuvaberis in die obductionis : Mr. Alex. ὠφελήζει σε . 11. Auguft. in Speculo: Non ventiles te in omni vento, non eas in omni via: fic enim peccator probatur duplici lingua. Similiter in Mfs. S. Germ. 15. & Corb. 1. & non eas in omni via: fic enim peccator; cæt. ut in Vulg. Item in Mf. S. Theod. fic enim peccator. In Græco: My λίκμα ἐν παντὶ ἀνέμῳ, καὶ μὴ πορεύς ἐν πάζῃ ἀγραπῷ· ὅτως ὁ ἁμαρτωλὸς ὁ δίγλωσσος. #. 12. Ita in Speculo Auguft. excepta voce Dei, loco Domini: fic etiam in Mf. S. Germ. 15. in Græco pauciora de more: "I supilμéros & curé Cel Co, eis é'sw 08 ἐςηριγμένος συνέχει καὶ ἔσω σε nófos. Efto firmus in intelle&u tuo, 5 unus fit tuus fer mo. #. 13. Mfs. Corb. 1. & S. Theod. hab. verbum Dei ; ficut Auguft. in Speculo: præterea Aug. inf. legit feras refponfum; Reg. autem cod. ibid. fer; Mf. S. Germ. 15. fers; Mf. S. Theod. proferes. Græc. Five Taxus iv axpodos Cv μaxpo Ivμía Jéɣ58 awóxiC Efto velox in aufcultatione tua: in longanimitate profer refponfum. . 14. In Speculo Aug. deeft tantùm præpof. in, ante verbo ; fed à Græco abfunt hæc ult. tota, ne capiaris, &c. . 15. Ita Aug. in Speculo. Mf. S. Germ. 15. delet voculas 2. verò, & eft : deeft pariter verò in Corb. 1. in Mf. etiam S. Theod. fic: lingua imprudentis fubverfio illius. Græci: Δόξα καὶ ἀτιμία ἐν λαλιᾶ καὶ γλώσσα ανθρώπο ATCIS AUTE Gloria inhonoratio in fermone: lingua bominis fubverfio illius. #. 16. Mfs. S. Germ. 15. & Corb. 1. leg. fufurrio, VERSIO ANTIQUA, QUE ET VULGATA NOSTRA. ter. NOTE. tolluntque ne, ante capiaris; in Mf. etiam S. Theod. deeft . 17. Sic habet Aug. in Speculo. In Græco verò deeft 18. Juftifica pufillum, & magnum fimili CAPUT V I. VERSIO ANTIQUA, QUE 2. Non te extollas in cogitatione animæ 3. & folia tua comedat, & fructus tuos perdat, & relinquaris velut lignum aridum in eremo. 4. Anima enim nequam difperdet qui fe habet, & in gaudium inimicis dat illum, & deducet in fortem impiorum. 5. Verbum dulce multiplicat amicos, & mitigat inimicos: & lingua eucharis in bono homine abundat. 6. Multi pacifici fint tibi, & confiliarius fit tibi unus de mille. 7. Si poffides amicum, in tentatione poffide eum, & ne facilè credas ei. 8. Eft enim amicus fecundùm tempus fuum, & non permanebit in die tribulationis. 9. Et eft amicus qui convertitur ad inimicitiam: & eft amicus qui odium & rixam, & ET VULGATA NOSTRA. convitia denudabit. με 10. Eft autem amicus focius menfæ, & non permanebit in die neceffitatis. 11. Amicus fi permanferit fixus, erit tibi quafi coæqualis, & in domefticis tuis fiducialiter aget: 12. fi humiliaverit fe contra te, & à facie tua abfconderit se, unanimem habebis amicitiam bonam. 13. Ab inimicis tuis feparare, & ab amicis tuis attende. 14. Amicus fidelis, protectio fortis: qui autem invenit illum, invenit thefaurum. 15. Amico fideli nulla eft comparatio, & non eft digna ponderatio auri & argenti contra bonitatem fidei illius. 16. Amicus fidelis, medicamentum vitæ & immortalitatis: & qui metuunt Dominum, invenient illum. 17. Qui timet Deum, æquè habebit amicitiam bonam : quoniam fecundùm illum erit amicus illius. 18. Fili à juventute tua excipe doctrinam, & ufque ad canos invenies fapientiam. NOTE. . 1. Eadem refert Auguft. in Speculo. Ambrof. verò . 2. Ita in Aug. Spec. Græcè, loco velut taurus: ne . 3. Mfs. S. Germ. 15. S. Theod. & Corb. 1. ferunt: folia tua comedet, fructus tuos perdet, & relinqueris velut, &c. ut in Vulg. Græc. verò: Ta qúana Co καταφάγεται, και τις καρές σε απολέσεις, καὶ ἀφήσεις σεαυτὸν s únor Empóv. Folia tua comedes, 5 frudus tuos perdes, & relinques te velut lignum aridum. . 4. Mf. Corb. 1. difperdit..... & deducit. S. Germ. 15. & S. Theod. in gaudium inimici dat illum, & dedueir, &c. Grac. Ψυχῇ πονηρὰ ἀπολεῖ τὸν κτηζάμενον αυτὴν, · ἐπίχαρμα ἐχθρῶν ποιής αυτόν. Anima nequam difperder eum qui fe habet, & gaudium inimicorum faciet eum ; sequentia defunt. #. 5. Græc. Adpulę rauxùs wan Jureï plays aut yawoCa eûranos Tan Juvei suweg Cúrcea. Guttur dulce multiplicabit amicos fuos: 5 lingua beneloquens multiplicabit bonas falutationes. S. Paulin. epift. 11. p. 49. a. 5 lingua gratia in bono homine abundat. Vide inf. ad . 15. . 6. Auguft. in Spec. Vulgatæ favet. Hieron. in Ifai. .7. Auguft. in Speculo, & non facilè credas illi temer- ~ 78, in tempore fuo; ultimòque, exes ov, tribulationis tua. . 10. Concinit Aug. in Speculo. In Mfs. S. Germ. 15. & S. Theod. legitur permanet, non permanebit. Græcè ita: Kalesi pinos xorwrds Tрawesar, y & μù πapaμsírn in iμépo Oxiews Co. . 11. Eadem legit Aug. in Spec. Græcè loco prioris fententiæ, Amicus..... coæqualis, est, Kai av reis avalcis or Escu wc cú, in bonis tuis erit ficut tu; reliq. ut in Vulg. ἔςαι . 12. Sic apud Auguft. in Spec. at in Græco hæc fo12 : ἐὰν ταπεινωθῆς, ἔσαι καλὰ ὅ, και ἀπὸ τὸ προσώπου σε κρυ Cúcelar fi bumiliatus fueris, erit contra te, à facie tua abfcondet fe. . 13. Itidem Aug. in Spec. unà cum Græco. . 14. Ita Aug. in Spec. fic etiam in Græco. . 15. Concordat Auguft. Speculum. Græc. verò locofententiæ pofterioris, & non eft digna, &c. fimpliciter habet: &xsi saguès tûs nannorus duty• 5 non eft pondus bonitatis illius. S. Paulin. ep. 11. p. 49. a. legit: Amico fideli nulla eft comparatio: & lingua gratia in bono homine abundat. Hæc autem pofterior fententia eft de superiori ✯. 5. quem vide. . 16. Sic apud Aug. in Spec. præter præf. inveniunt, loco fut, invenient. Similiter in Mf. S. Germ. 15. inveniunt. A Græco abeft vox immortalitatis; cæt, ut in Vulg. Cypr. 1. 3. Teftim. p. 326. e. hanc vocem retinet, immor talitatis. . 17. Concinit Aug. in Spec. at in Gr. fic: O poßμενος Κύριον, εὐθύνη φιλίαν αὐτῷ· ὅτι κατ ̓ αὐτὸν, όπως και Tandler avTY. Qui timet Dominum, dirigit amicitiam fuam: quia fecundùm ipfum, fic & proximus ipfius. . 18. Suffragatur Auguft. in Spec. nec aliter Græcè, VERSIO ANTIQUA, QUE ET VULGATA NOSTRA. 19. Quafi is qui arat, & feminat, accede ad eam, & fuftine bonos fructus illius: 20. in opere enim ipfius exiguùm laborabis, & citò edes de generationibus illius. 21. Quàm afpera eft nimiùm fapientia indoctis hominibus, & non permanebit in illa excors. 22. Quafi lapidis virtus probatio erit in illis, & non demorabuntur projicere illam. 23. Sapientia enim doctrinæ fecundùm nomen eft ejus, & non eft multis manifefta: quibus autem cognita eft, permanet ufque ad confpectum Dei. 24. Audi fili, & accipe confilium intellectus, & ne abjicias confilium meum. 25. Injice pedem tuum in compedes illius, & in torques illius collum tuum: 26. fubjice humerum tuum, & porta illam, & ne acedieris vinculis ejus. 27. In omni animo tuo accede ad illam, & in omni virtute tua conferva vias ejus. 28. Investiga illam, & manifestabitur tibi, & continens factus ne derelinquas eam : 29. in novissimis enim invenies requiem in ea, & convertetur tibi in oblectationem. 30. Et erunt tibi compedes ejus in protectionem fortitudinis, & bafes virtutis, & torques illius in ftolam gloriæ: 31. decor enim vitæ eft in illa, & vincula illius alligatura falutaris. 32. Stolam gloriæ indues eam, & coronam gratulationis fuperpones tibi. 33. Fili, fi attenderis mihi, difces: & fi accommodaveris animum tuum, fapiens eris. 34. Si inclinaveris aurem tuam, excipies doctrinam: & fi dilexeris audire, fapiens eris. 35. In multitudine presbyterorum pruden- Inf. 8. 9. tium fta, & fapientiæ illorum ex corde conjungere, ut omnem narrationem Dei poffis audire, & proverbia laudis non effugiant à te. 36. Et fi videris fenfatum, evigila ad eum, & gradus oftiorum illius exterat pes tuus. 37. Cogitatum tuum habe in præceptis Dei, Pfal. 1. zi & in mandatis illius maximè affiduus efto: & ipfe dabit tibi cor, & concupifcentia fapientiæ dabitur tibi. NOTE. . 22. Ita legit Aug. in Speculo. Græc. sios doκιμασίας χυρὸς ἔσαι ἐπ' αὐτῷ, καὶ ἐ χρονιεῖ ἀπορρίψαι αυτήν. Quafi lapis probationis fortis erit in illo, & non demorabitur projicere illam. . 23. Auguft. Spec. quibus autem agnita eft, permanet, &c. Similiter in Mf. S. Germ. 15. fed à Græco abest hæc pofter. fententia, uti vox doctrina. . 24. Ita de Græco, præter To confilium intellectûs, pro quo γνώμίω με. Auguft. in Pf. 101. του 4. 1102. f leg. excipe fententiam meam, &c. at in Speculo Vulgate congruit. Caffiodor. in Pf. 101. p. 341. a. excipe fententiam, &c. Mf. Alex. exdeğαi Tur woulw• alii Néžai. . 25. Auguft. in Spec. fcribit torquem fingulariter; cæt, ut in Vulg. ita rurfum in Pf. 101. to. 4. 1102. f. excepto verbo infer, pro injice. Caffiod. in Pf. 101. p. 341. a. huic poftremo Aug. loco accinit ad verbum. În Gr. fic : Καὶ εἰσένεγκον τες πόδας σε εἰς τὰς πέδας αυτῆς, καὶ εἰς τὸν κλοιὸν αὐτῆς τὸν τράχηλόν σε. . 26. Auguftini Spec. fimiliter hab. & ne acedieris vinculis ejus; at in Pf. 101. col. 1102. f. & ne oderis vincula illius. Gr. καὶ μὴ προσοχθίσης τοῖς δεσμοῖς αὐτῆς. *.27. Aug. in Pl. 101. col. 1102. f. In omni anima tua accede ad illam, & in omni virtute tua ferva vias ejus: at in Speculo, In omni animo tuo; paulò poft, ferva vias ejus, ut fup. fic etiam in Mfs. S. Germ. 15. & Corb. 1. Græcè: 'Er zάon tuxx 68... ourτúphcov, &c. Mf. Alex. Túpu bafes virtutis. Caffiod. in Pf. 101. p. 341. a. utrumque . 31. Aug. in Pf. 101. col. 1102. f. decus enim au- . 32. Ita Auguft. in Pf. 101. col. 1102. f. excepta voce exfultationis loco gratulationis ; Gr. àvarnáμalos. Mf. S. Theod. initio hab. ftolâ gloriæ, non ftolam. ་ . 33. Auguft. in Speculo legit, fi accommodaveris ani . 34. Auguft. in Spec. cum Mf. S. Germ. 15. Et fi inclinaveris, &c. ut in Vulg. Græcè vocum ordo fic invertitur: Ἐὰν ἀγαπήσης ακέειν, ἐκδιέξῃ· καὶ ἐὰν κλίνης τὸ ἔς σε, 600 φὸς ἔση ed. Compl. addit σύνεσιν, intelligentiam, verbo έχε δέξη. то . 35. Eadem refert Aug. in Spec. præter hoc ult. ne effugiant te; in Mf. S. Germ. 15. non effugiunt te; in Corb. I. non efugient re. In Gr. Ἐν πλήθει πρεσβυτέρων ςῆθι· κ τίς σοφὸς, αυτῷ προσκολλήθηκε πᾶσαν διήγησιν θείαν θέλει ακέειν, y mapaμlai ouvéœews μù expeυsétwoár os. In multitudine prefbyterorum fta; & quis fapiens, ei conjungere: omnem narrationem divinam velis audire, & proverbia intellectûs non effugiant re. . 36. Accinit Aug. in Speculo; nec abfimilia in Græco. Aug. tamen tract. 7. in Joh. leg. limen oftiorum, non gradus: at in Gr. Catus's tupur. ✯. 37. August. in Spec. delet tuum, post cogitatum, cum Mfs. S. Germ. 15. & Corb. 1. Auct. op. imp. in Matth. hom. 17. p. 89. b. fic legit: Cogitatum habe in præceptis Dei, in mandatis ejus meditare femper: 5 ipfe confir mabit cor tuum, & concupifcentiam fapientiæ tibi dabit. Græc. Διανοῦ ἐν τοῖς προςάματι Κυρίε, καὶ ἐν ταῖς ἐντολαῖς αυτό με λέζα διαπαντός· αυτὸς σηριεῖ τὴν καρδίαν σε, καὶ ἡ ἐπιθυμία rus sopías os docelaí co. Cogitatum habe in præceptis Domini, & in mandatis illius meditare femper: ipfe firmabit cor tuum, & concupifcentia fapientia tua dabitur tibi. 2 |
