Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

7.7. Fumigabunda conftat deferta terra. Non omittas vocem deferta.

Sequitur: Et incerto tempore fructus habentes arbores. Vox una eft incerto, non diftrabenda in duas in certo. Ibidem. Et incredibilis anime memoria ftans figmentum falis. Non eft fcribendum incredibiles, primo cafu numeri pluralis, fed incredibilis, fecundo numeri fingularis ; nec eft omittenda vox animæ: denique numerus fingularis figmentum, non eft vertendus in pluralem figmenta, funt enim hæc codicum quorumdam vitia.

. 10. Hæc profugum iræ fratris. Non addas conjunc

tionem autem.

. 17. Et fuit illis in velamento diei. Pro fecundo cafee diei, non legas fextum die, fed intelligas.

. 18. Tranftulit illos per mare rubrum. Non praponas & conjunctionem.

CAP. XI. . 2. Et in locis defertis fixerunt cafas. Cave ne legas, aut fecerunt præteritum à facio, pro fixerunt à figo, aut caftra, quod eft exercitum, pro cafas, tabernacula.

. 5. Et in eis cùm abundarent. Correctores è fuis libris addiderunt tres iftas voculas & in eis.

. 15. Non fimiliter juftis fitientes. Cave ne relabaris in vetera vitia eorum qui fcripferunt, aut injustis, quod eft impiis, pro juftis, piis; aut faciens participium numeri fingularis, à facio, pro fitientes participio numeri pluralis à fitio, quod eft, fitim patior.

. 16. Pro cogitationibus autem infenfatis iniquitazis illorum, quòd quidam errantes, &c. Rectè ab bis verbis Correctores inchoarunt periodum ac fententiam novam, S fubftituerunt genitivum fingularem iniquitatis, pro nominativo plurali iniquitates, qui plerofque libros injuftè occupa

verat.

. 16. Mutos ferpentes. Cave legas multos, pro muros, quod eft, irrationales.

V. 19. Aut novi generis irâ plenas ignotas beftias. Plerique libri præponunt conjun&ionem aut vel & nomini ignotas, fed abfque conjun&ione funt etiam Græca.

CAP. XII. v. 2. Ideoque eos qui exerrant, partibus corripis. Meritò ita diftinxerunt Romani Patres, ut partibus jungatur verbo fubfequenti, non præcedenti. Nam motha fcriptura eft, quæ ut clariùs jungat pracedenti, vel aranfponit præpofitionem, boc modo: errant ex partibus, vel addit pronomen fuis, aut tuis.

. 5. Et devoratores fanguinis à medio facramento tuo. Verba ifta, à medio facramento tuo, boc loco retinenda funt, non transferenda in verfum fextum proximè fequentem poft perdere voluifti, quod faciunt multi.

. 20. Cum tanta cruciafti attentione. Quod fequitur in plerifque omnibus libris & liberasti, Correctores fuperfluum judicarunt.

. 26. Qui autem ludibriis & increpationibus non funt correcti. Non mutes correcti à corrigo, cum correpti à corripio.

. 27. In quibus enim patientes indignabantur. His verbis præponunt plerique libri alia idem fignificantia : In his enim quæ patiebantur, moleftè ferebant: qua quidem, ut alterius verfionem, Romani Correctores confultò fuftulerunt.

Ibidem. Propter quod & finis condemnationis eorum venit fuper illos. Non eft mutandum præteritum venit cum futuro veniet.

CAP. XIII. . 11. Vas utile in converfationem vitæ. Cave errorem plerorumque codicum, pro utile, quod eft apidoneum, fcribentium contrarium, inutile, ineptum. *. 12. Reliquiis autem ejus operis. Non mutes fextum cafum reliquiis cum quarto reliquias.

tum,

. 13. Et reliquum horum quod ad nullos ufus facit. Verbum indicativum facit, nullo modo vertendum eft in fubjunctivum faciat, addito verbo fubftantivo eft, quod utique fuperfluit: quod ad nullos eft ufus faciat.

Sequitur: Lignum curvum & vorticibus plenum. Sive vorticibus vocali quarta, five fesunda verticibus legas, fignificatur lignum verticofum five nodofum.

V. 14. Et omnem maculam quæ in illo eft perliniens. Non fubjicias terra, quod quidam libri.

. 17. Cum illo qui fine anima eft. Non commutes genus mafculinum cum neutro, nec bac parte, nec fequentibus omnibus ufque ad finem capitis.

CAP. XIV. . 3. Tua autem, pater, providentia gubernat. Spurium eft quod addunt libri quidam ab initio cuncta adeoque obeß fenfui, neque enim hoc fubaudire oportet. Porro gubernat perfona tertia, non eft cum gubernas mutanda, perfonâ fecundâ.

. 4. Oftendens quoniam potens es ex omnibus falvare. Retinendum eft falvare, quod eft fervare ; non fuppo

nendum fanare.

Sequitur: Etiam fi fine arte aliquis adeat mare. Legendum eft arte, qua humana fignificatur induftria ; non, tranf

pofitis primis duabus litteris, rate, quod eft, navi.

. 11. Propter hoc & in idolis nationum non erit respectus. Non eft omittenda præpofitio in.

. 14. Supervacuitas enim hominum advênit in orbem terrarum. Quidam libri verbo advênit præponunt pronomen hæc ; fed malè prorfus illi qui corrigunt adinvenit, quod eft reperit, pro trifyllabo advenit, quod tranfitivè acceptum, tanquam fit quinta conjugationis Hebræorum, pofitum eft pro adduxit, advexit.

. 30. Utraque ergo illis evenient dignè. Non fcribas quoque pro ergo.

. 31. Non enim juratorum virtus. Egregia loci emendatio, qua omiffum eft verbum fubftantivum eft, & pro jurantium participio allivo, pofitum eft juratorum, participium paffivum, quod eft, eorum per quos juratur.

Ibidem. Perambulat femper injuftorum prævaricationem. Cave ne adverbium femper mutes in prapofitionem fuper, vel unum vocabulum injuftorum diftrahas in duo.

CAP. XV. V. 6. Malorum amatores, digni funt qui. fpem habeant in talibus. Cavendum hic eft triplex vitium ; unum, ne poft digni funt, addatur morte; alterum, ne fcribatur habent modo indicativo, pro habeant conjunčtivo s tertium, ne talibus, quod eft, hujufmodi, transpofitis litteris, mutetur in tabulis, imaginibus.

. 8. Et poft pufillum reducit fe unde acceptus eft. Praferendum eft reducit fe, quod eft, revertitur, eis qua in aliis libris leguntur, fe ducit, & ducit fe.

V. 12. Sed & æftimaverunt lufum effe vitam noftram. Alii libri fcribunt ludum, id eft, d pro f, quod ferè aquivalet: fed lutum, id eft cænum, quod eft in nonnullis, spurium omnino eft.

. 14. Supra modum animæ fuperbi. Non addas nomini animæ pronomen suæ.

Ibidem. Et imperantes illi. Legendum eft imperantes quod eft, dominantes, non improperantes, quod eft, expro

brantes.

. 15. Quibus neque oculorum ufus eft ad videndum. Cavendum hic eft ne recidatur in vetus vitium eorum, qui fcripferunt, addita vocali tertia, vifus à video, pro ufus ab utor.

. 18. Sed & animalia miferrima colunt. Malè quidam hic legunt alia pro animalia, bruta nimirum ; 5 miferrimi genere mafculino, pro neutro miferrima.

V. 19. Sed nec afpectu aliquis. Non eft mutandum mafculinum aliquis cum neutro, five aliquod, five aliquid.

CAP. XVI. . 1. Propter hæc & per his fimilia passi funt dignè tormenta. Quidam omittunt præpofitionem per,

malè.

V. II. In memoria enim fermonum tuorum examinabantur, & velociter falvabantur. Dua diciones in memoria, non funt contrabendæ in unam immemoria: nec pro fermonum, quod eft, verborum, fubftituendum eft fervorum, five famulorum: ad hac examinabantur non eft mutandum cum exterminabantur, quod eft, delebantur: infuper nec adverbium velociter eft omittendum : poftremò neque pro falvabantur legendum eft fanabantur, fed intelligendum. V. 14. Homo autem occidit quidem per malitiam. Quod fubdunt plerique libri animam fuam, Correctores non inconfultò judicarunt fuperfluere.

. 16. Et per ignem confumpti. Pro confumpti, quod eft, deleti, non fcribas confummati, finiti.

. 19. Exardefcebat undique. Quidam alii libri legunt exardebat, quidam ardebat.

Sequitur: ut inique terræ nationem exterminaret. Legendum eft iniquæ fecundo cafu, non iniquam quarto ; & exterminaret tertia perfona, non fecunda exterminares.

V. 21. Subftantia enim tua dulcedinem tuam, quam in filios habes, oftendebat. Multi codices nominativos fubftantia tua, mutatos in accufativos fubftantiam tuam, media conjunctione &, jungunt cum accufativis dulcedinem tuam; tertiam perfonam oftendebat vertunt in fecundam oftendebas; fed malè omnia.

. 23. Hic autem iterum ut nutrirentur jufti, etiam fuæ virtutis oblitus eft. Legendum eft pronomen, non neutrum hoc, fed mafculinum hic; & fubaudiendum nomen ignis, non addendum.

. 25. Propter hoc & tunc in omnia transfigurata, omnium nutrici gratiæ tuæ deferviebat. Ut non eft omittenda in prapofitio præpofita nomini omnia; isa non eft vertendus numerus fingularis deferviebat, in pluralem deferviebant.

Séquitur: Ad voluntatem eorum qui à te defiderabant. Servandum eft à te, cafus fexto, non furrogandum ad te, cafu quarto: denique altivum defiderabant, quod eft, rogabant, pofcebant, non eft depravandum, repofito palivo defiderati funt, quod eft in plerifque libris.

V. 28. Et ad ortum lucis te adorare. Meritò Correcteres, pro orientem, quod eft in plerifque omnibus codicibus, emendarunt ortum; nec aut omittendum judicarunt prone

men te, aut addendum adverbium ibi, aut denique altivum adorare mutandum in passivum adorari: quæ funt quorumdam codicum vitia.

*. 29. Ingrati enim fpes tanquam hybernalis glacies tabefcet. Alii libri, pro ípes, quæ eft exis, habent fides, ǹ Tisis; malè, & Græco diffentaneè.

CAP. XVII. . 2. Fugitivi perpetuæ providentia jacuerunt. Cave legas placuerunt aut latuerunt, pro jacuerunt. . 7. Et fapientiæ gloriæ correptio cum contumelia. Genitivus gloriæ non eft commutandus cum nominativo gloria. V. 10. Cùm fit enim timida nequitia, dat teftimonium condemnationis. Pro genitivo condemnationis, quidam codices habent dativum condemnationi; quidam participium condemnata: fed quod in nonnullis legitur data eft in omnium condemnationem, adulterinum eft. Huic porro fententia præponunt multi libri aliam his verbis: Frequenter enim præoccupant peffima, redarguente confcientia. Verùm, non multi, fed omnes, poftponunt eandem, aliis licet verbis: Semper enim præfumit fæva, perturbata confcientia. Quare Romani Patres, priorem illam quæ præponitur, Frequenter enim, &c. meritò è textu fuftulerunt ut fuperfluam.

. 11. Nihil enim eft timor, nifi proditio cogitationis auxiliorum. Plerique libri, inter nifi proditio, interjiciunt hæc duo verba, præfumtionis adjutorium: verùm illa redundare, confodiendaque effe, cenfuerunt Romani Patres non inconfulto.

. 12. Et dum ab intus minor eft exfpectatio. Non fubjicias pronomen ejus. Sequitur: Majorem computat infcientiam. Corredores emendarunt infcientiam, quod eft, ignorantiam, quomodo eft Græcè, pro eo quod legunt, alii fcientiam, alii fententiam, alii confeientiam, alii potentiam, alii audaciam, alii denique pœnam. Porro five legatur computat compofitum, five fimplex putat, res eadem una eft.

Sequitur: Ejus caufe de qua tormentum præftat. Genitivus caufæ non eft commutandus cum ablativo.

. 13. Illi autem qui impotentem verè noctem. Mulla reperiuntur notariorum circa bac verba corruptela, fed præcipuæ dua; una, qua vox una impotentem, diftrabitur in duas in potentem; vel in potenti; altera, qua adverbium verè convertitur in verbum venêre.

Sequitur: Et ab infimis & ab altiffimis inferis fupervenientem. Nequaquam omittenda eft vox inferis, cui dantur epitheta duo, infimis 5 altiffimis, idem fignificantia, profundiffimis inquam.

Sequitur: Eundem fomnum dormientes. Quædam manufcripta, pro participio dormientes, fcribunt verbum dormiebant: fed non opus erat hac mutatione, cùm participio fubaudire liceat verbum fubftantivum erant.

CAP. XVIII. . 1. Et horum quidem vocem audiebant. Non addas inimici.

Ibidem. Et quia non & ipfi eadem paffi erant. Non præponas præpofitionem per voci eadem.

. 2. Quia non lædebantur, gratias agebant. Non fubjicias pronomen, vel tibi, vel cuique.

Sequitur: Et ut effet differentia, donum petebant. Retinendum eft donum, quod eft munus non fubftituendum

C

te Deum aut Dominum.

V. 9. Et juftitiæ legem in concordia difpofuerunt. Now mutandus ablativus in accufativum concordiam.

Ibidem. Patrum jam decantantes laudes. Pro genitivo plurali patrum, fubftituunt quidam dativum fingularem patri, & pro adverbio jam nomen omnium; fed malè. Quidam unicam vocem fcribunt patrias: fed prima fcriptura patrum jam, ut Græco confentanea, ita germana Interpretis eft.

. II. Simili autem pœna fervus cum domino afflictus eft. Non mutes ablativum fimili in nominativum fimilis. V. 13. De omnibus verò non credentes propter veneficia. Sic legendum eft, veneficia, quod fignificat incantationes, à veneno deductum; non beneficia, quod dona five munera denotat: denique nec addendum eft pronomen fua.

Sequitur: Tunc verò primùm cùm fuit exterminium primogenitorum. Non eft invertendus ordo, ita ut cùm ponatur ante primùm, quod poftponendum eft.

Sequitur: Spoponderunt populum Dei effe. Meritò omiferunt Correctores pronomen fe, quod plerique præponunt verbo effe.

. 15. Omnipotens fermo tuus de cœlo. Superfluit exfiliens, quod quidam interjiciunt, ante de cœlo.

. 17. Et timores fupervenerunt infperati. Nominativus infperati, non eft mutandus in dativum insperatis.

#. 22. Non in virtute corporis, nec armaturæ potentiâ. Genitivus armaturæ ablativus potentiâ retinendi funt; non convertendi, ita ut ablativus armaturâ, genitivus potentiæ fit, prout plerique omnes libri habent.

. 24. Et magnificentia tua in diademate capitis illius fculpta erat. Pro fcripta, à fcribo, quod eft in plerifque exemplaribus, Correctores repetiverunt verbum fculpta, à fculpo.

CAP. XIX. . 2. Quoniam cùm ipfi permififfent. Quidam libri, pro permififfent, fcribunt reverfi effent: plures utrumque fcribunt, reverfi effent & permififfent. Cæterùm fcribendum effe permififfent, & quidem folum, docuimus in Notationibus noftris.

Sequitur: Ut fe educerent. Servandæ funt duæ ditiones fe educerent, pofitæ pro exirent, non contrabendæ in unam feducerent.

Sequitur: Et cum magna follicitudine præmififfent illos. Nequaquam eft hoc omittendum.

Sequitur: Confequebantur illos pœnitentiâ acti. Legendum eft plurale confequebantur, non fingulare confequebatur; ablativus pœnitentiâ, non genitivus pœnitentiæ; denique participium plurale acti, non nomen actus, five plum raliter five fingulariter accipiatur ; hac enim funt plerorumque

codicum vitia.

. 8. Quæ tegebatur tua manu. Cave legas regebatur, quod eft gubernabatur, pro tegebatur, quod eft protegeba

tur.

. 12. Per vim fulminum. Cavendum eft vetus mendum fluminum, quod eft fluviorum, pro germana fcriptura ful minum, quod eft fulgurum.

. 14. Sed & alius quidam refpectus illorum erat. Cor. rectores fcripferunt nomen quidam, pro eo quod vulgò legitur adverbio quidem.

Varia Lectiones VULGATE, rurfum ab eodem FRANCISCO LUCA obfervatæ.

[blocks in formation]

AP. V. . 19. Accipiet pro galea judicium certum. Alii libri fcribunt rectum, tranfpofitis litteris, & Solet reclitudo judicio attribui.

CAP. VIII. . II. Et facies principum mirabuntur me. Hoc quidam codex omittit, Graco confentaneè: eft enim idem unum cum eo quod præcedit: Et in confpectu potentium admirabilis ero.

CAP. XII. . 17. Et horum qui te nefciunt, audaciam traducis. Quidam legunt affirmativum qui fciunt, loco negativi qui te nefciunt, conformiter Græco: vide Notationes.

. 19. Quoniam judicans das locum in peccatis pœnitentiæ. Nonnulli libri omittunt judicans, cum textu Gra

co.

. 26. Qui autem ludibriis & increpationibus non funt Correcti. Sunt exemplaria qua fcribant genitivum increpationis, loco ablativi increpationibus; fuffragante Graco, Qui autem ludibriis increpationis.

CAP. XIV. . 11. Propter hoc & in idolis nationum non erit refpectus. Adverbium non, omittitur à Regio texsu, alio quodam, confpirantibus libris Græcis.

V. 20. Abducta per fpeciem operis. Multi libri, loco abducta, babent adducta, quod eft Grace ipenxóμsvor, at

tra&a.

. 26. Dei immemoratio. Noftra conjectura fuit in Notationibus, pro Dei, feu Domini, ut alii legunt, fcribendum effe doni, ex Graco xápir, ficut infra 18. v. 2.

. 26. Inordinatio mochiæ & impudicitiæ. Quædam antigrapha hoc folum legunt, mochia & impudicitia; omittunt id quod præcedit, inordinatio, quippe quod idem unum fit cum eo quod antecedit, inconftantia, Græcè àrağla.

CAP. XV. . 19. Bona poteft confpicere. Pro confpicere, Græcè eft iniwo Iñoα, quod potiùs eft concupifcere, quomodo legit liber quidam.

CAP. XVI. . 1. Propter hæc & per his fimilia paffi funt dignè tormenta. Quidam libri pro plurali hæc, fcribunt fingulare hoc, & omittunt conjun&tionem & fubfequen conformiter Graco.

tem,

CAP. XVIII. #. 22. Illum qui fe vexabat. Nonnullè codices legunt vexatorem, unus omittit le: Gracè eft rov xoxálorra, vexantem ; ficut infra #. 25. ó óxelpeúwr, qui exterminabat.

CAP. XIX. #. 9. Tanquam enim equi depaverunt efcam. Quidam beni libri auferunt efcam, Grace confen

tance,

CAPITULA LIBRI ECCLESIASTICI,

Ex Mf. cod. Corb. n. 1. edita quoque à Josepho Maria Caro presb. Romæ, 1688.

I. a mnis fapientia à Domino Deo eft. cap. 1.

*. I.

II. Initium fapientia timor Domini, c. 1. v. 16.
III. b De concupifcenda fapientia, & fervandis
mandatis, c. I. *. 33.

IV. Accedentes ad fervitutem Dei, in juftitia
& timore ftare c debere. c. 2. †. I.
V. Metuentes Deum fuftineant mifericordiam ejus.

C. 2. . 7.

VI. De perdentibus fuftinentiam. c. 2. v. 16.
VII. De honore parentum, & quòd benedictio pa-
tris firmat domos filiorum. c. 3. *. 3. 11.
VIII. Bona opera cum manfuetudine facienda, &
alta non quærenda. c. 3. v. 19. 22.
IX. De eleemofina, & pauperibus; & ab inope
non avertendis oculis. c. 4. v. 1.

X. De pupillo, & vidua. c. 4. v. 10.
XI. De ftudio fapientia. c. 4. . 12.
XII. & Tempore tribulationis, fide ac juftitiâ ftan-
dum. c. 4. . 33.

XIII. De non confidendo in divitiis. c. 5. v. 1.
XIV. De converfione. c. 5. v. 8.

с

XV. De gratia amici. c. 6. . I.

XVI. f De amico non permanente. c. 6. v. 7.
XVII. De doctrina fapientia. c. 6. #. 18.
XVIII. De accipiendo confilio, & inveftiganda fa-
pientia. c. 6. . 24.

XIX. De non faciendis malis. c. 7. ¥. I.

[blocks in formation]

LV.

C. 19. V. 17.

Bonum eft arguere, quàm irafci. c. 20. v. 1. XX. Neminem fe ante Deum juftificare. c. 7. v. 5. LVI. Qui pra confufione promittit de amico, facit XXI. 8 De mendacio vitando. c. 7. . 13. XXII.

De fervo bono. c. 7. . 22.

XXIII. De filiis erudiendis. c. 7. . 25.
XXIV. De parentibus honorandis. c. 7. *. 29.
XXV. De timore Dei, & honore Sacerdotum. c.

7. *. 31.

XXVI. De defunctis. c. 7. v. 37.
XXVII. De non litigando. c. 8. *. 1.
XXVIII. De mortuo non gaudendum. c. 8. *. 8.
XXIX. De vitandis malis. c. 8. *. 18.
XXX.1 De non danda poteftate in fe quemquam
mulieri. c. 9. 4. 2.

inimicum. c. 20. #. 25.

LVII. Verbum parabolarum. c. 20. . 29.
LVIII. Non adjiciendum peccatum fuper peccatum.

C. 21. V. I.

LIX. Stuppa collecta, fynagoga peccantium. c. 21à

*. 10.

LX. Rifus fatui in alta voce. c. 21. V. 23.
LXI. Pigrum lapide luteo lapidare. c. 2. v. 1
LXII. Qui narranti non intendit, dormienti fimilis
eft. c. 22. . 8.

LXIII. Convitia diffolvunt amicitiam. c. 22.

*.25.

XXXI. De amico antiquo non derelinquendo. c. 9. LXIV. Oratio. c. 23. V. I.

[blocks in formation]

pliceant:&novem infufpicabilia. c. 25. **. I. 9. LXX. a De nequitia mulieris. c. 25. *. 27. LXXI. De muliere bona. c. 26. v. 1. LXXII. Propter inopiam multos delinquere. c. 27.

7. I.

LXXIII. Perdere fidem eum, qui amici nudat ar

cana. c. 27. . 17.

LXXIV. De remiffione peccati. c. 28. v. 2.
LXXV. De malo lingua, c. 28. . 13.
LXXVI. De fœnore. c. 29. . I.
LXXVII. De dato in proximum. Ibid.
LXXVIII. De mifericordia pauperum. c. 29. 4. 25.
LXXIX. De frugalitate honefta, & hofpitalitate.
C. 29. V. 28. 31.

LXXX. De difciplina filiorum. c. 30. *. 1.
LXXXI. De bono fanitatis. c. 30. v. 14.
LXXXII. Vigilia honefta tabefacit carnes, c. 31.

V. I.

[ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors]
[blocks in formation]

XC. Divinationem, auguria, fomnia, vanitatem effe. c. 34.. S.

XCI. De timentibus Deum. c. 34. Ý. 14.
XCII. De oblatione iniqua. c. 34. *. 23.
XCII. De difciplina cuftodiende legis. c. 35.
XCIV. f Oratio humilis nubes penetrat. Bc. 35.
XCV. Precatio ad Deum. c. 36. v. I.
XCVI. Oratio fapientia. Ibid.

CI.

[ocr errors]

De verfuta & fophiftica locutione. c. 37.

23.

CII. k De mendacio. (1. medico.) c. 38. . 1. CIII. De orando Deo in tempore infirmitatis. e. 38. . 9.

CIV.

De exfequiis. c. 38. v. 16.
CV. m De fingulis artificibus. c. 38. *. 28.
CVI. De fapiente. c 39. v. 1.

CVII. Oranti dari fpiritum intelligentia. c. 39.

*. 7.

CVIII. Vita hominis fubftantia. c. 39. *. 31.
CIX. De jugo gravi fuper filios Adam. c. 40. v. 1.
CX. De indigentia mifera. c. 40. *. 29.
CXI. De memoria, & de judicio mortis. c. 41. *. 1.
CXII. P Ab omnibus vitiis declinandum. c. 41.

V. 21.

[blocks in formation]

. 1.

. 21.

CXXI. Laus Elisei. c. 48. *. 13.
CXXII. Laus Jofia regis. c. 49. Y. 1.
CXXIII. Præter David, & Ezechiam, & Jofiam,

f

XCVII. De eo qui tantùm nomine amicus eft. c.

37. V. I.

XCVIII. h Qualiter tractandum cum fingulis. c.

37. X. 12.

Al. De nequitia mulieris mala.

b Al. De ufuris.

Al. De continentia ciborum.

d Al. De retoribus, five facerdotibus, five laicis. Al. De vanitate fomniorum, & divinationum.

f Al. De precatione ad Deum.

omnes reges peccaverunt. c. 49. *. 5. CXXIV. Laus Jeremia. c. 49. .8. CXXV. Laus Simonis. c. 50. V. 1. CXXVI. Oratio Jefu filii Sirach. c. 51. *. 1. CXXVII. u Oratio Salomonis.

NOTE.

8 Al. add. hoc capitulum: De differentia mulierum, ថ

amicorum.

h Al. Cum fingulis qualiter tractandum fit.

i Al. De pompa Philofophorum.

* Al. De bonore medicis exhibendo.

[blocks in formation]
[blocks in formation]

b

ULTORUM nobis, & ma- vitam. Hortor itaque venire vos cum benegnorum, per legem & pro- volentia, & 8 attentiori ftudio lectionem faphetas, aliofque qui fecuti cere, & veniam habere in illis, in quibus funt illos, fapientia de- hvidemur, fequentes imaginem fapientiæ, demonftrata eft in quibus ficere in verborum compofitione. Nam deoportet laudare Ifraël doctri- ficiunt verba Hebraica, quando fuerint tranfnæ & fapientiæ causâ: quia lata ad alteram linguam. Non autem folùm non folùm ipfos loquentes neceffe eft effe hæc, fed & ipfa lex, & prophetæ, i cæteraque peritos, fed etiam extraneos poffe & dicen- aliorum librorum, non parvam habent diftes & fcribentes do&iffimos fieri. Avus meus ferentiam, quando inter fe dicuntur. Nam Jefus, poftquam fe ampliùs dedit ad dili- in octavo & trigefimo anno temporibus gentiam lectionis legis, & prophetarum, & Ptolemæi Evergetis regis, poftquam perveni aliorum librorum, qui nobis à parentibus in Ægyptum, & cùm multum temporis noftris traditi funt: voluit & ipfe fcribere ali- ibi fuiffem, inveni ibi libros relictos, non quid horum, quæ ad doctrinam & fapien- parvæ neque contemnendæ do&trinæ. Itaque tiam pertinent: fut defiderantes difcere, & bonum & neceffarium putavi & ipfe aliquam illorum periti facti, magis magifque atten- addere diligentiam & laborem interpretandi dant animo, & confirmentur ad legitimam librum iftum: m & multâ vigiliâ attuli doc

d

e

[ocr errors]

NOTE.

a Mf. S. Germ. n. 15. Incipit liber Jeshu filii Sirach. Incipit prologus. Corb. 1. cum altero Sangerm. Incipit prologus libri Hiefu filii Surach. Prologus. Corb. 2. Incipit præfatio de libro Hiefu filii Siraci. Prologus.

b Sapientia demonftrata eft. Mf. Corb. 2. hab. cum Sangerm. duplici, fapientiam demonftratam: fed in Corb. abrafa ult. utraque littera m, fecunda manu. In Gr. fic: Пoλτῶν, καὶ μεγάλων ἡμῖν διὰ τῇ νόμο..... δεδομένων. Cum multa nobis, & magna per legem..... data fint.

c Quia non folùm ipfos loquentes neceffe eft effe peritos, &c. In Mfs. S. Germ. & Corb. duobus deeft effe. Græce ita : Καὶ ὡς ἐ μόνον αυτὲς τὶς ἀναγινώσκοντας, δέον ἐσὶν ἐπισήμονας γίνεθαι, ἀλλὰ καὶ τοῖς ἐκτὸς δύναθαι τῆς φιλομα θόντας χρησίμες εἶναι και λέγοντας και γράφοντας• Cumque eos qui legunt, non folùm ipfos oporteat fieri fcientes, fed etiam extraneis ftudio difcipline ductos poffe dicendo fcribendo prodeffe.

a Se ampliùs dedit. Mf. S. Germ. 15. delet se.

e Qui nobis à parentibus noftris traditi funt. In Gr. fequuntur ifta : ἐν τέλοις ἱκανὴν ἕξιν περιποιησάμενος, Α que in bis eum qui fatis effe poffet, habitum fibi comparaf fet. In Mf. Sangerm. 15. traditi funt : volui & ipfe fcribere aliquid borum duntaxat.

f Ut defiderantes difcere. Mfs. SS. Theod. Germ. & Corb. 1. difcerent; ita quoque correctum eft in Corb. 2. fed alia manu. In Gr. öπws of propaleis, deinde, TTWY ἔνοχοι γενόμενοι, πολλῷ μᾶλλον ἐπιτροπῶσι διὰ τῆς ἐννόμο

Coews i. e. etiam horum participes faci, multò magis proficiant per vitam legitimam. In Mf. S. Germ. attendant animo ad legitimam vitam, & confirmentur.

8 Attentiori ftudio. Mf. S. Germ. n. 14. cum Corb. 1. attentione fudio. Germ. 15. attentiore ftudio. Græc. exs. προσοχής.

h Videmur, fequentes imaginem, &c. Mf. S. Germ. 15. videbimur..... & deficere, &c. Similiter in Mf. S. Theod. & deficere. Grace: δοκῶμεν τῶν κατὰ τὴν ἑρμηνείαν περι λοπονημένων τισί τῶν λέξεων ἀδυναμεῖν. Οὐ γὰρ ισοδυναμεῖ duтà à d'autoïs 'Elexisi nevóμera, &c. videbimur in nonnullis ad interpretandi rationem elaboratis diflionibus deficere. Non enim eandem vim babext hac in fe ipfis Hebraicè dicta, &c.

i Cæteraque aliorum librorum. In Mfs. Corb. 1. & Sangerm. duobus deest vox aliorum; abeft quoque à Græca. k Ptolemai. Mf. S. Germ. 15. Tholomei.

1 Et cùm multum temporis ibi fuiffem. Mf. S. Germ. 14. cum Corb. duobus, ibi feciffem. Similiter in Sangerm. 15. fed abfque vocula ibi, poft feq. inveni. Gr. yourxegrísas, (al. επ' ὀλίγον χρόνον συγχρονίσας, ) εὗρον 8 μικρᾶς παιδείας ἀρός 8 poor. 'Avayxaιótator stśulu, &c. inveni exemplar non parva doctrina. Maximè neceffarium putavi, &c.

m Et multâ vigilia, &c. Græc. Tomur yap d'ɣpuπviar, IsμY EVEɣnáμEVOS & TW Niasúμali to xpóve pòs τὸ, ἐπὶ πέρας άγοντα, τὸ βιβλίον ἐκδόθαι καὶ τοῖς ἐν τῇ πα· οικία βελομένοις φιλομαθεῖν, προκατασκευαζομένοις τὰ ἤθη κ

« ZurückWeiter »