***

IN LIBROS SAPIENTIÆ

ET ECCLESIASTICI

ADMONITIO PREVI A.

NULLA

LLAM aliam utriufque Libri Sapientiæ, & Ecclefiaftici Latinam Verfionem edimus, præter illam, que proftat, hodieque legitur in S. Bibliis Vulgata Editionis: hat enim non differt ab antiqua Verfione Latina, feu, ut aiunt, Italica; imo una eademque est cum ipfa, fi nonnulla excipiantur varietates, que tamen duplicem non arguunt Interpretationem. « Qui namque in (Vulgata) libri continentur, (ut à majoribus noftris quafi per manus « traditum nobis eft) partim ex S. Hieronymi Translatione, vel emendatione, fufcepti funt; « partim retenti ex antiquiffima quadam Editione Latina, quam S. Hieron. Communem & Vul- « gatam, S. Aug. Italam, S. Greg. Veterem Translationem appellat. » Idem agnofcit eruditus Auctor dissertationum hiftoric. in S. Script. differt. X. p. 83. « Certum eft, inquit, Vulgatam « novam non ita pertinere ad D. Hieronymum, ut nihil omnino, quod ipfius Hieronymi non « fit, in ea habeatur. Primò enim liber Pfalmorum non eft ex Verfione Hieronymi, fed ex « Verfione LXX. & ut multi volunt, ex correctione Luciani. Secundò, neque etiam Hiero- « nymo tribui poffunt libri Machabæorum, Sapientia, Ecclefiaftici, & Baruch, cùm libros « iftos Hieronymus nufquam verterit : cæteros verò, paucis exceptis, quæ tum ex Veteri Vul- « gata, tum ex Theodotionis verfione admifta funt, totos effe Hieronymi dubitari nequit. Idem fentit Martianaus nofter, cùm ait Prolegom. 2. to. 1. op. S. Hieron. « Adverte di- « ligenter Canonem Hebraica veritatis, uno Pfalterio excepto, totum reperiri in Vulgata « Latina, cum duobus infuper Tobiæ & Judith voluminibus, de Chaldaico in Latinum ab « ipfo Hieronymo converfis..... Praterea habes in libro Pfalmorum pofteriorem emendationem « Hieronymi, quam ipfe edidit cum fignis afterifcorum & obelorum..... Reliqui omnes libri « Inftrumenti Veteris retenti funt ex illa Antiqua Vulgata, qua Communis, vel Italica « dicta perhibetur. Hi funt liber Baruch, Sapientia, Ecclefiafticus, ac libri Machabæorum « primus & fecundus. » De duobus etiam Sapientiæ & Ecclefiaftici libris ita differit Hieronymus ipfe, praf. in libr. Salomonis : Fertur & ravάperos Jefu filii Sirach liber, & alius fodmapos, qui Sapientia Salomonis infcribitur; quorum priorem Hebraicum reperi, non Ecclefiafticum, ut apud Latinos, fed Parabolas prænotatum; cui juncti erant Ecclefiaftes, & Canticum Canticorum..... Secundus apud Hebræos nufquam eft; quia & ipfe ftylus Græcam eloquentiam redolet, & nonnulli Scriptorum veterum hunc effe Judæi Philonis affirmant. Et poft pauca addit : Si cui fanè LXX. Interpretum magis Editio placet, habet eam à nobis olim emendatam ; neque enim fic nova cudimus, ut vetera deftruamus. Cave tamen ex pofterioribus his ducas, & exiftimes duos libros Sapientiæ & Ecclefiaftici, unà cum germanis Salomonis libris, emendatos fuiffe ab Hieronymo, vel exactos ad Gracum contextum : enim verò contrarium ipfe affirmat in praf. altera, quam præpofuit libris Salomonis fecundùm Verfionem LXX. ubi fic loquitur : Tres libros Salomonis, id eft, Proverbia, Ecclefiaften, Canticum Canticorum, veteri LXX. Interpretum auctoritati reddidi, vel antepofitis lineis fuperflua quæque defignans, vel ftellis titulo prænotatis ea, quæ minùs habebantur, interferens. Subinde, paucis interjectis, addit: Porro in eo libro, qui à plerifque Sapientia Salomonis infcribitur, & in Ecclefiaftico, quem effe Jesu filii Sirach nullus ignorat, calamo temperavi : tantummodo canonicas Scripturas emendare defiderans, & ftudium meum certis magis, quàm dubiis, commendare. Unde manifeftè colligitur neque Sapientiæ, neque Ecclefiaftici libros translatos fuisse olim, vel etiam emendatos ab Hieronymo; proindeque utriufque libri hujus Verfionem Latinam, qualiter nunc habetur in Vulgata noftra, difparem haud effe, vel diftinctam ab illa, quæ ufu communi recepta erat in Ecclefia ante Hieronymum.

Et fane, fi Verfionis hodierna contentio fiat & comparatio cum MB. Codicibus antiquis, vel cum teftimoniis à SS. Patribus paffim citatis, vix pauca proferri poterunt que difcrepare videantur.

Ac primò quidem de MB. Codicibus res fatis conftat: utrumque enim hunc librum exegimus ad quatuor MB. optima nota, Corbeienfes duos, unum Ŝangermanenfem, & alium S. Theoderici ad Remos; nec alias plerumque in ipfis varietates deprehendimus prater illas, quæ paffim occurrunt in antiquis hujufcemodi libris. Neque tamen diverfas illas lec

Præf. Vulg.

Edit.

tiones negligendas effe duximus; quinimo fingulas ac prope omnes accuratè indicavimus, fubjecimufque in Notis. At plures alios id genus MB. Codices indagare, vel excutere fupervacaneum effe judicavimus, ac inutile.

Non ita verò de Patrum veterum libris exiftimavimus, quorum vel unum prætermittere nobis religio fuit. Itaque locorum ab ipfis citatorum comparatione adhibita cum duobus Vulgate noftræ libris, miram inter ipfos confenfionem fape deprehendimus; nec alias plerumque diffimilitudines animadvertimus, præter communes, leves, & parvi momenti.

Eofdem etiam libros contulimus cum Auguftini Speculo, quod opus, tum in ipfis, tum in aliis Scriptura libris Vulgatam noftram pene ad verbum refert. Non diffimulabimus tamen multò pauciores ac leviores varietates in hoc Auguftini opere à nobis fuiffe repertas, quàm in aliis Latinis, cùm veterum Patrum fcriptis, tum ipfiufmet Auguftini. Unde fatis fum adductus ut crederem (quod etiam facilè contingere potuit) aliquam hifce libris, & aliis id genus adhibitam fuiffe correctionem, ftatim atque, vel faltem non multis poft annis, quàm Vulgata nova adornata fuerat ab Hieronymo; unde neceffariò acciderit ut varia lectiones plures remanferint cùm in Mẞ. Codicibus hujus antique Verfionis, tum in veterum Patrum fcriptis, quibus nimirum caruerit Vulgata noftra. Hanc autem emendationem Auguftino pofteriorem effe non potuiffe, ipfiufmet Speculum manifefte oftendit at Speculo ipfo non multò fuiffe antiquiorem, alii Auguftini libri, Speculo anteriores, fatis indicant. In his enim plures exftant varietates, que in Speculo non inveniuntur; unde id affirmari posse crediderim, librorum Sapientiæ & Ecclefiaftici, necnon aliorum id genus, teftimonia ufurpata ab Auguftino in aliis ejus operibus, anguftè magis & prefsè Verfionem Italicam exprimere, quàm illa que proferuntur ab ipfo in Speculi libro: id etiam vel ex eo uno concludi poffe crediderim, quòd Speculi teftimonia his in locis non tam arilè Græcum reddant, quàm cætera paffim adhibita ab Auguftino in aliis tractatibus.

Et verò totos hofce libros, Sapientiæ & Ecclefiaftici, pro more noftro, cum Graco hodierno comparavimus, hujufque Graci contextûs, & Verfionis Latina noftra non parvam agnovimus cognationem confenfumque : fi verò interdum difcrepare inter fe videantur, ifta dissimilitudines & varietates nafci quoque potuerunt ex ipfo textu Graco, qui diverfus in pluribus effe potuit, pro variis ejufdem Mß. Codicibus, necnon pro duplici ipfiufmet Editione, una Kown, feu Communi, altera purgata & emendata, non quidem ab Origene, qui hujufmodi libros non invenit in Canone Hebr. fed ab alio quopiam ipfius exemplo, quod non omni verifimilitudine caret. Major tamen libri Sapientiæ vicinitas cum Graco hodierno nobis vifa eft, quàm Ecclefiaftici. Hujus difcrepantia caufam indicare videtur Auctor ipfe Prologi in hunc lib. cùm dicit: Hortor itaque venire vos cum benevolentia, & attentiori ftudio lectionem facere, & veniam habere in illis, in quibus videmur, fequentes imaginem Sapientiæ, deficere in verborum compofitione. Nam deficiunt verba Hebraica, quando fuerint translata ad alteram linguam. Ex quibus, ut ex aliis que adduntur infra, manifefte colligitur textum Ecclefiaftici primigenium non Gracum fuiffe, fed Hebraicum : id etiam teftatur Hieron. praf. fuprad. in libros Salomonis, ubi ait Ecclefiaftici librum reperisse se Hebraicum; alterum verò, qui Sapientia Salomonis infcribitur, apud Hebræos nufquam effe, quia & ipfe ftylus Græcam eloquentiam redolet. Porro fi Ecclefiaftici liber primitus Hebraicus fuit, non Gracus, quid obftat quominus Latina illa, quam habemus, ejufdem libri Verfio proximè manaverit ex fonte Hebraico, non verò ex translatione Graca, que nunc exftat; quemadmodum Sapientiæ libri interpretatio Latina à fonte Graco derivata eft, quod nemini dubium eft. Cum autem Hebraicus textus à Graco fæpe multùm differat, non valde mirum fi Verfionum duarum Latinarum, ex diverfo fonte ortarum, una magis conveniat cum Graco, altera plus differat. Verùm hac in re tantummodo conjectura ducor; & quamvis id quod fufpicor de libro Ecclefiaftici, non omnino temerè credi poffe putem; hoc tamen non aufim tam valde affirmare, ut omnis de eo tollatur dubitatio; maximè cùm hujus libri Translatio Graca primæ antiquitatis fit, nec etiam ipfius Verfio Latina parum fit confentanea cum textu Græco etiam hodierne.

3. Reg. 3.9. Ifai. 56.1.

2. Par. 15.2.

I.

VERSIO ANTIQUA, QUE ET VULGATA NOSTRA.

D

ILIGITE juftitiam, qui Deo: probata autem virtus corripit infipien-
judicatis terram. Sentite tes:
de Domino in bonitate,
& in fimplicitate cordis
quærite illum:

2. quoniam invenitur ab
his, qui non tentant il-
lum: apparet autem eis, qui fidem habent in

illum:

4. quoniam in malevolam animam non introibit fapientia, nec habitabit in corpore fubdito peccatis.

5. Spiritus enim fanctus difciplinæ effugiet fictum, & auferet fe à cogitationibus, quæ funt fine intellectu, & corripietur à fuperveniente iniquitate.

3. perverfæ enim cogitationes feparant à
NOTE.

* Mf. Corb, n. 2. Incipit Sapientia Salomenis. Gr. Z.-
pla Zarwμár. Et verò à SS. Patribus vocitatur hic liber,
Sapientia Salomonis, maximè à Cypriano 1. 2. Teftim.
p. 290. Ap. Tertul. I. cont. Valent. p. 441. b. Sophia Sa-
lomonis. Ap. Lactant. 1. 4. Instit. Salomon in libro Sapientia.
. 1. Sentite.... & in fimplicitate cordis, &c. Hieron.
in Ifai. 55. & 56. to. 3. 404. c. 413. d. legit: Sapite
de Dom. &c. ut fup. Gr. DegrCare Tepi T, &c. Tertul. }.
de præfcr. c. 7. p. 331. c. huc alludens, ait Salomonem tra-
didiffe, Dominum in fimplicitate cordis effe quærendum:
ita quoque 1. cont. Valent. p. 441. b. cui fuccinit Cypr.
1. 3. Teftim. p. 319. b. Gildas verò. Sap. caftig. in Ec-
clef. ord. p. 714. h. habet: Servite Domino in bonitate,
& in fimplicitate cordis quærite eum. Fulg. 1. de Incarn. p.
411. Sentite de Domino in bonit. &c. ut fup. Auct. 1. de
promiff. ap. Profp. p. 184. d. Valgatae favet.
V.2. Hieron. in Ifai. 55. col. 404. c. Quia invenė-
apparet his, qui non funt ei increduli. Gaud.
Brix. fer. 17. p. 969. b..... apparet verò his, qui fidem
habent in ipfum. Grace εμφανίζεται δὲ τοῖς μὴ ἀπίστον
αυτῷ.

tur.....

. 3. Sic habet Fulg. 1. cont. fer. Faftid. c. 4. p. 343. & 1. 2. ad Trafim. p. 100. Ita quoque Auct. 1. de XLII. manf. ap. Ambr. col. 15. f. ab his Probata autem, &c. Gildas Sap. caftig. in Eccl. ord. p. 715. a. legit: per verfæ enim cognitiones feparant à Deo. Gr. exonsol yap noYoμol, &c. Mf. Floriac. addit: probata autem virtus arguit infipientes. Gr. énéyxei từs, &c.

#.4. Hieron. in Dan. 12. col. 1133. d. legit: in perverfam enim animam non introibit fapientia; non poteft fe infundere corpori, quod peccatis fubditum eft. Sed Ambrof. in Pf. 118. to. 1. 1164. f. habet : in malevolam_animam non intrat fap. fimiliter 1. 3. de Spir. S. to. 2. 679. c. 692. b. Item S. Paulin. ep. 43. p. 160, a. guia in

ཕ

6. Benignus eft enim fpiritus fapientiæ, & Galat

malevolam animam non introibit fap. ficut Auct. op. imp. in Matth. p. 103. e. Arnob. Jun. verò 1. de Trin. to. 8. p. 212. c. ita: quia in fordidam animam non intrat fapientia, nec habitare poteft in corpore fubdito peccatis. Fulg. cont. Faftid. p. 343. quoniam in malevolam animam non introibit fapientia, nec inhabitabit in corde fubdito peccatis: itidem 1. 2. ad Trafim. c. II. p. 100. excepto uno corpore, pro corde. Gr. ὅτι εἰς κακότεχνον ψυχὴν ἐκ εἰσελεύσε Tai, &c. ut in Vulg. nifi quòd in fine hab. num. fing. apaprías, peccato, non plur. peccatis.

5.22.

V. 5. Eadem refert Auguft. 1. 2. cont. ep. Parmen. to. 9. col. 37. b. & l. cont. Adim. to. 8. 118. b. & in Pf. 103. to. 4. 1164. a. & epift. 185. to. 2. 663. c. & in Speculo at 1. de morib. Eccl. to. 1. 698. e. loco filum, hab. dolum, èGr. Jóxcv. Vulgata accinit Fulg. cont. Faftid. p. 343. & 1. 2. ad Trafim. c. 11. cum Vigilio Tapf. 1. cont. Varimad. p. 746. c. 750. f. necnon Arnobio de Trin. to. 8. 231. a. Caffiano, coll. 14. c. II. & Gilda Sap. caftig. in Eccl. ord. p. 715. a. Caffiod. eriam in Pf. 118. p. 400. a. legit fitum, fed addit, & Subtrahet fe à cogitationibus, &c. Græc. ỳ dπavashoeTαL ò̟, &c. ultimoque, à éλex¤Œ‹7α éπerbrous as inías, & corripietur fuperveniente iniquitate, abfque præpof. à. Mf. Floriac. arguetur à fuperveniente imiquitate. Auct. op. imp. in Matth. p. 163. c. legit: Fili, ferva te à cogitatiostibus, qua funt fine intellectu.

.6. Auguft. de mendac. to. 6. 438. b. Humanus eft enim fpir. fapientia ; Gr. Φιλάνθρωπον γὰρ πνεῦμα σοφία Benignus eft enim fpiritus fapientia; Mf. verò Alex. hab. Copias, ut fup. fubdit Aug. & non liberabit maledicum à labiis fuis, &c. ut in Vulg. at in Speculo leg. maledictum • germ. Corb. & S. Theoder. cum aliis plerifque libb. tef non maledicum; ita quoque ferunt Mfs. tres Sante Luca Brug. fed malè, nam in Gr. eft. Bagopwizor. Ful

10.

3.

VERSIO ANTIQUA, QUÆ ET VULGATA NOSTRA.

Jer. 17. non liberabit maledicum à labiis fuis: quo-
niam renum illius teftis eft Deus, & cordís il-
lius fcrutator eft verus, & linguæ ejus auditor.
Ifai. 6. 7. Quoniam fpiritus Domini replevit or-
bem terrarum : & hoc, quod continet om-
nia, fcientiam habet vocis.
8. Propter hoc qui loquitur iniqua, non
non
poteft latere, nec præteriet illum corripiens
judicium.

Job.7.

9. In cogitationibus enim impii interrogatio erit: fermonum autem illius auditio ad Deum veniet, ad correptionem iniquitatum illius.

10. Quoniam auris zeli audit omnia, & tumultus murmurationum non abfcondetur.

11. Cuftodite ergo vos à murmuratione, quæ nihil prodeft, & à detractione parcite linguæ, quoniam fermo obfcurus in vacuum

non ibit: os autem, quod mentitur, occidit
animam.

12. Nolite zelare mortem in errore vitæ
veftræ, neque acquiratis perditionem in ope-
ribus manuum veftrarum.

13. Quoniam Deus mortem non fecit, nec lætatur in perditione vivorum.

14. Creavit enim, ut effent omnia : & fanabiles fecit nationes orbis terrarum : & non eft in illis medicamentum exterminii, nec inferorum regnum in terra.

15. Juftitia enim perpetua eft, & immortalis.

16. Impii autem manibus & verbis accerfierunt illam : & æftimantes illam amicam defluxerunt, & fponfiones pofuerunt ad illam : quoniam digni funt qui fint ex parte illius.

NOTE.

gent. I. cont. Faftid. p. 342. legit: Humanus eft enim
Įpiritus fapientiæ, & non lib, maledictum à lab. fuis : dein,
quoniam renum illius teftis eft Deus, & cordis ejus infpec-
tor verus, lingua illius auditor. Item Gr. or TWV VE-
φρῶν αυτῇ μάρτυς ὁ Θεὸς, καὶ τῆς καρδίας αυτὸ ἐπίσκοπος
daubus, & Tus rawasus axesús Mí. verò Alex. yawarns
aviy axesús. Tertul. 1. de anima, p. 482. b. fimiliter ait :
Scrutatorem difpectorem cordis Deum legimus.

.7. Concinit Auguft. 1. de mendac. to. 6. 438. b.
Hilar. autem in Pf. 118. p. 355. e. legit: Spiritus Dei
replevit orbem terrarum : & ita in Pf. 135. col. 487. b.
Sed Ambrof. in Pf. 118. p. 1219. c. & l. 1. de Spir. S. to.
2. p. 618. d. cum Fulg. 1. cont. Faftid. p. 342. & ep.
14. p. 231. Spiritus Domini, &c. ut in Græco & Vulg.
#.8. Sic habet Auguft. 1. de mendac. to. 6. 438. b.
præter unum fed nec, ante præteriet. Ita quoque leg. Aug.
in Speculo; ficut Fulg. ep. 14. p. 231. qui etiam addit
fuum poft judicium. Græcè, &eis μù naby, & μur, &c.
nemo latebit, neque, &c.

.9. Similiter habet Auguft. in Job, to. 3. 625. c. cum Auct. op. imp. in Matth. p. 170. a. 176. a. necnon Fulg. ep. 14. p. 231. In cogitationibus impii interrogatio erit. Ita rurfum Aug. 1. 20. de civitate Dei, c. 27. to. 7. 611. f. & 1. de mendac. to. 6. 438. c. at hoc ult. loco fubdit: fermonum autem illius auditio à Domino veniet, ad correptionem, &c. & in Speculo, ad Dominum ·veniet, ad corrept. Mf. Sangerm. & S. Theoder. ad Dominum veniet, & ad correptionem; Corb. ad Deum veniet, ad corrept. Gr. pos Kelor ücel, siç exeyxor, &c. . 10. Mf. Corb. I. non abfconditur, è Gr. ex åñoxpÚTTETαι. Auguft. 1. de mendac. 438. c. Vulgate congruit.

. 11. Auguft. cùm in Speculo, tum 1. de mendac. 438.c. legit refponfum obfcurum in vacuum non ibit; cæt. ut in Vulg. Ita quoque in Mfs. Corb. 2. & Floriac. in Gr. obeyμa ratexior. Apud Hieron. ep. ad Heliodor. to. 4. p. 2. col. 9. d. poftrema tantùm leguntur : os autem, quod mentitur, occidit animam. Similiter ap. Chromat. Aquil. in Matth. p. 984. d. cui favet S. Valerian. -hom. 5. Sirm. to. 1. p. 638. a. Apud S. Leonem, 38. p. 101. d. os quod mentitur, animam mentientis in

I.

terficit. Similiter in Mf. S. Theoder. os quod, abfque med.
autem. Gr. ςόμα δὲ καταψευδόμθυον αναιρεϊ ψυχήν.

. 12. Concinit Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan. p.
194. e. nifi quòd legit zelari, & in errorem. Similiter
in Mf. S. Theoder. Nolite Kelari. Græc textui confonat
demptâ unâ voculâ in, ante operibus; fed in Mf. Alex.
eft, ac ed. Compl. & pyas. Vid. Auct. quæft. V. T.
q. 34. ap. Aug. to. 3. p. 52. g.

. 13. Ita Lucif. Cal. I. 1. pro S. Athan. p. 194. e. unà cum Græco. Ita quoque Ambrof. in Pf. 1. col. 760. d. & in Luc. 22. col. 1517. a. Item Victor Tun. ap. Ambr. col. 591. a. cum Auguft. in Pf. 51. to. 4. 475. g. & 1. de vera relig. 755. c. Ita etiam Optat. 1. 2. cont. Donat. p. 44. c. necnon Auct. 1. de promiff. ap. Profp. p. 2. c. 3. p. 130. d. Apud Cypr. epift. 52. p. 72. c. Deus mortem non fecit, nec delectatur in perditione vivorum. Ambrof. quoque in Luc. 15. col. 1462. c. leg. non delectatur Deus perditione vivor. In Gr. ¿dè Téрrelai éri, &c. Philaftr. Brix. de hæref. p. 710. a. Quoniam Deus malum non fecit, neque delectatur in perdit, vivorum.

. 14. Hieron. in Zachar. 12. to. 3. 1784. a. Creavit, ut effent omnia, & falutares generationes mundi : & non erit eis venenum mortiferum. Ita quoque in Græco, * Carnell ai verÉGELS TO Xógus. Mfs. Corb. & S. Theoder. ferunt, & fanabiles voluit effe nationes. Auguft. verò in Pf. 51. p. 475. g. Vulgate fuffragatur cum Fulg. ep. 17. p. 311.

*. 15. A Græco abest vox perpetua, cum feq. &; præterea in multis Vulgatæ codd. fubnexa leguntur ifta: injuftitia autem mortis eft acquifitio; quæ in Mf. Sangerm. fcribuntur in ora inferiori. In Mr. S. Theoder. intra textum ita Juftitia enim immortalitatis, injuftitia autem mortis eft acquifitio. Hæc autem tota abfunt à Græco.

. 16. Ita Auguft. in Pf. 51. col. 476. a. ad hoc ufque, & fponfiones. In Gr. 'Ασεβεῖς δὲ προσεκαλέσαντο · αυτόν φίλον ἡγησάμβυοι αυτὸν, ἐτάκησαν, tum fequitur, Συνθήκην ἔθεντο προς αυτόν· ὅτι ἄξιοί εἰσι τῆς ἐκείν μερίδος var. Ms. S. Theod, & Corb. hab. qui funt ex parte fer. illius.

VERSIO ANTIQUA, QUE ET VULGATA NOSTRA...

Ixerunt apud non mus flatus eft in naribus noftris : & fermo
Drecent enim cogitantes adio eft ten mins flatud er imovendum cor noftrum.

1. 14. pus vitæ noftræ, & non eft refrigerium in fine
hominis, & non eft qui agnitus fit reverfus ab

I.

inferis :

2. quia ex nihilo nati fumus, & poft hoc erimus tanquam non fuerimus: quoniam fu

3. qua exftincta, cinis erit corpus noftrum & fpiritus diffundetur tanquam mollis aer, & tranfibit vita noftra tanquam veftigium nubis, & ficut nebula diffolvetur, quæ fugata eft à radiis folis, & à calore illius aggravata:

NOTE.

.1. Fulg. 1. 3. ad Monim. p. 48. Dixerunt apud fe cogitantes non rectè. Mf. Corb. 2. Dixerunt enim apud fe cogitantes, &c. Gr. Eimov yap favтoïs ( Mf. Alex. cum edd. Ald. & Compl. & AUTOTS) 2011 8x oftes Onlyos es, λυπηρὸς ὁ βίος ἡμῶν, ἐκ ἔσιν ἴασις ἐν..... κα ἐκ ἐγνώπη • ávanúsas & ads Exigua eft, & triftis vita noftra, & non eft fanatio in..... non eft agnitus qui fit reverfus ab

inferis.

#. 2. Mfs. S. Theoder. & duo Corb. ferunt: quia es nihilo.... & poft hæc erimus tanquam fi non fuerimus: quon. fumus afflatus eft... fermo fcintilla, &c. Græcè, pro ex nihilo, exftat duledies, ad litt. ex tempore, non præmeditate; reliqua Vulgate favent.

#. 3. In Mf. Corb. 2. deest vox noftrum, post cor

Exech. 18. 32. 33. II.