Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

Inf. 17. 7.

VULGATA NOVA.
ut palam fiat utrùm diligatis eum an non, in to-
to corde, & in tota anima veftra.

4. Dominum Deum veftrum fequimini, & ip-
fum timete, & mandata illius cuftodite, & au-
dite vocem ejus : ipfi fervietis, & ipfi adhære-

bitis.

5. Propheta autem ille aut fictor fomniorum interficietur: quia locutus eft ut vos averteret à Domino Deo veftro, qui eduxit vos de terra Egypti, & redemit vos de domo fervitutis: ut errare te faceret de via, quam tibi præcepit Dominus Deus tuus: & auferes malum de medio tui.

6. Si tibi voluerit perfuadere frater tuus filius matris tuæ, aut filius tuus vel filia, five uxor quæ eft in finu tuo, aut amicus, quem diligis ut animam tuam, clam dicens: Eamus, & ferviamus diis alienis, quos ignoras tu, & pa

tres tui,

7. cunctarum in circuitu gentium, quæ juxta vel procul funt, ab initio ufque ad finem terræ, 8. non acquiefcas ei, nec audias, neque parcat ei oculus tuus ut miferearis & occultes eum,

9. fed ftatim interficies: fit primùm manus tua fuper eum, & poftea omnis populus mittat

manum.

VERSIO ANTIQUA.

vefter, ut fciat fi ex toto corde veftro, & ex
tota anima veftra timeatis Deum.

4. Poft Deum veftrum abibitis, & hunc time-
bitis, & præcepta ejus cuftodietis, & vocem
ejus audietis : & illi fervietis, & illi adjiciemini.

5. Prophetes autem & fomniator ille morietur locutus eft enim ad feducendum te à Domino Deo tuo.....

6. Si autem rogaverit te frater tuus ex patre vel matre, aut filius tuus aut filia tua, aut mulier quæ in gremio tuo eft, aut amicus, qui animæ tuæ par eft, clam dicens: Eamus, & ferviamus deis aliis, quos non fcis, nec patres tui,

7. ex deis nationum, quæ circum te proximè funt aut longè

8. ne velis ire cum illo, & ne audieris eum :
non parcet oculus tuus fuper eum, nec misera-
beris, nec celabis eum :

9. annuntians annuntiabis de eo: manus tuæ
erunt in eum in primis ad occidendum, & ma-
nus omnis populi in noviffimis.
NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

(επε τῶν λόγων τι προφήτε ἐκείνῳ ἢ τὸ ἐνυπνιαζομένῳ τὸ
ἐνύπνιον ἐκεῖνο· ὅτι πειράζει Κύριος ὁ Θεός (ε ὑμᾶς, εἰδέναι
(Mf. Alex. cum editt. Ald. & Compi. eds vær jμãs
TỸ eidévai ) si ayaπäтE TÒv ☺sòr ( Mfs. Alex, & Oxon. cum
editt. præd. Κύριον τὸν Θεὸν ) ὑμῶν ἐξ ὅλης τῆς καρδίας
ὑμῶν, και εξ όλης τῆς ψυχῆς ὑμῶν. Quæ omnia optime red-
dit Aug. quæft. 19. in Deut. to. 3. 563. g. his : Non au-
dietis verba prophetæ illius, vel fomniantis fomnium illud:
quoniam tentat Dominus Deus vefter vos, fcire an diliga-
tis Dominum Deum veftrum ex toto corde veftro, ex to-
ta anima veftra. Lucif. Calar. 1. de non parc. in De. del.
col. 228. b. fic hab. Non audietis verbum prophetæ illius
aut fomniantis: quoniam tentat Dominus Deus vos, videre
fi diligatis Dominum Deum veftrum, &c. Item Cypr. 1. de
mortal. 232. b. Tentat vos Dominus Deus vefter, ut fciat
fi diligitis Dominum Deum veftrum ex toto corde veftro,
& ex tota anima veftra fimiliter ep. ad Fortunatum p.
267. b. nifi quòd addit in fine, & ex tota virtute veftra,
quod apud alios non legitur, nec etiam apud ipfum 1.
3. Teftim. p. 309. b. ubi eadem rurfus exftant, fi excipias
iftud, tentat Dominus Deus vefter vos. Auguft. quoque 1. de
Gen. 1. to. 1. col. 659. b. & quæft. 57. in Gen. to. 3. 392.
e. & l. de fer. Do. to. 3. p. 2. 212. c. & in Pf. 5. & 36.
to. 4. col. 17. e. 257. g. legit: Tent vos Dominus Deus
vefter, ut fciat fi diligitis eum : epift. verò 130. to. 2. col.
393. c. fi diligatis.

:

[ocr errors]

. 4. Tertul. bene, fec. Mfs. Alex. & Oxon. ac editt. Ald. & Compl. in quibus fimiliter leguntur hæc : Καὶ τὰς ἐντολὰς αυτό φυλάξετε..... και αυτῷ δελεύετε, quæ abfunt à Græco Vatic. ut & à Mf. Oxon. iftud, avτậ AsÚCels: omnes autem habent, Dominum Deum, ficut edit. Ald. ps durór, in fine non αυτῷ, ante we95Cee. Lucif. Calar. ubi fup. 228. b. fic legit: Poft Dominum Deum veftrum abibitis, & ipfum timebitis, 5 mandata ejus cuftodietis, vocem ejus audietis, & illi apponemini. Hilar. in Pf. 118. col. 274. b. ita : Retro poft Dominum Deum tuum ambula, & ad eum adhæreto. (Gr. ôπisw Kupix T8, &c.) at fup. col. 265. e. Poft Dominum Deum tuum ambulabis, & adhærebis ipfi. Similiter Ambrof. in Pf. eund. to. 1. col. 1010. c. 1025. d. & alibi : pofteriori tamen loco, 1025. d. addit, quia ipfe te deducet, ficut Hilar. fup. col. 274. b. quæ alibi non leguntur. Capitul. LIX.fup. fimiliter hab. Poft Dominum Deum veftrum ibitis, & ipfum timebitis.

[ocr errors]

*. 5. Grec. Καὶ ὁ προφήτης ἐκεῖνος, ἢ ὁ τὸ ἐνύπνιον ἐγυπνιαζόμενος, ἐκεῖνος ἀποθανεῖται ἐλάλησε γὰρ πλανῆσαί σε ἀπὸ, &c. Quæ ita reddit Lucif. Calar. ubi fup. 228. b. Et propheta ille, aut fomnium fomnians, illi moriantur : locuti funt enim feducere vos à Domino Deo veftro. Similiter Cypr. ep. 40. 54. a. Et propheta ille, aut fomnium fomnians ille qui locutus eft, ut errare te faceret à Domino Deo tuo, interfi

cictur.

. 6. Ita Græcè, paucis tantùm exceptis: nempe his vocibus, patre, & matre, additur C, præponiturque ix,

isti matre; à Mf. tamen Oxon. abeft C, poft patre, ut
à Vatic. & al. tua, poft filia; Alex. verò hîc retinet tua,
cum edit. Ald. omnefque fimiliter tua, poft vocem mulier,
fed abfque eft, poft gremio tuo. Exinde loco qui par eft,
habetur fimpliciter, ίσως, aqualis, & pro non fcis, nec
ita, & des où,, non noveras tu, &. Edit. Compla
non hab. s, fed sins, al. eldes. Lucif. 1. de non parc.
in De. del. col. 228. d. legit ut fupra: Si autem rogaverit
te frater tuus ex patre vel matre, aut filius tuus, aut fi-
lia tua, aut mulier quæ in gremio tuo eft, aut amicus, qui
anima tua par eft, clam dicens: Eamus, & ferviamus deis
alienis , quos nefcis tu, & patres tui. Cypr. ep. ad Fortu-
natum p. 265. a. hæc habet: Quòd fi rogaverit te frater
tuus aut filius tuus, aut filia tua, aut
quæ eft in finu tuo, aut amicus tuus, qui æqualis eft ani-.
mæ tuæ, latenter dicens: Eamus, & ferviamus diis alienis,
diis gentium, &c. Jul. Firm. 1. de errore prof. relig. p. 179.
a. Quòd fi rogaverit te frater tuus, aut filius tuus ane
uxor tua quæ eft in finu tuo, aut amicus tuus, qui eft aqua-
lis anima tua, latenter dicens: Eamus, & ferviamus aliis
diis gentium. S. Pacian. ep. 3. col. 313. a. Si autem pre-
catus fuerit te frater tuus, aut filia tua, aut uxor tua quæ
eft in finu tuo, aut æqualis animæ tuæ, dicens: Eamus ម
ferviamus diis quos non noveras. Nota in Græco náter
clam, conjungi cum præced. apud Scriptores verò Lat.
cum feqq. Vide etiam Capitul. LX. fup.

[ocr errors]
[ocr errors]

uxor tua

[ocr errors]

. 7. Græcè legitur vur, pro te, deinde loco proximè
funt aut longe, fic, τῶν ἐγδιζόντων (οι, ἢ τῶν μακρὰν ἀπὸ
ห้
*, tum fequitur, ἀπ ̓ ἄκρο τῆς γῆς ἕως ἀκρυ τῆς γῆς, αφ
extremo terræ ufque ad extremum terra; fed hæc abfunt à
Mf. Oxon. Similiter habet Lucif. Calar. ubi fup. 228. d.
Ex diis nationum, quæ circa te, aut proximè, aut longè.
Cypr. ep. ad Fortun. p. 265. a. post diis alienis, fimpli-
citer addit, diis gentium, deinde fic non confenties ei,
&c. de . 8. prætermiffis mediis. Similiter Julius Firmic.
ubi fup. . 6.

v. 8. Eadem prorfus hab. Lucif. Calar. 1. de non parc.
in De. del. p. 228. d. præter unum, falutabis eum, pro
miferaberis. At Cypr. ep. ad Fortun. p. 265. a. fic legit:
Non confenties ei, & non exaudies eum, & non parcet ocu-
lus tuus fuper eum, & non celabis eum. Ita quoque Julius
Firm. 1. de errore prof. rel. p. 179. a. nifi quòd legit par-
cat, omittitque eum, poft celabis. Gr. Ou Cur Jenosis au-
τῷ, καὶ ἐκ εἰ ακέση αυτέ, και 8 φείσεται..... ἐκ ἐπιποθήσεις
ἐπ' αὐτῷ, ἐδ' ἐ μὴ σκεπάσης αυτόν. Non defiderabis fuper
eum , neque reges eum. Ed. tamen Compl. pro
GEIS, hab. Exeйoes, mifereberis, cum Tertul. ut & exeπά-
oss, loco exeins.

9

. 9. Idem Græcè, nifi quòd præponitur, voci manus, additurque duroy, ad occidendum, & in fine pro noviffimis, legitur ár. Similiter hab. Lucif. Calar. ubi fup. p. 228. d. Annuntians annuntiabis de eo : manus tua erunt in eum in primis ad occidendum eum, & manus populi tui in novissimo, Gr, ai xeipes warròs TỸ nav iπ' &c.

Tertul, ubi fupă

[blocks in formation]

17. nec adhærebit quidquam manibus tuis ex 825.c. devotamento ejus : ut avertatur Dominus ab inCypr. ep. ad Fort. dignatione iræ fuæ, & dabit tibi mifericordiam, 265.b. & miferebitur tui, & multiplicabit te,.

18. fi exaudieris vocem Domini Dei tui, & obfervaveris præcepta ejus.....

VULGATA NOVA.

10. Lapidibus obrutus necabitur : quia voluit te abftrahere à Domino Deo tuo, qui eduxit te de terra Ægypti, de domo fervitutis:

II. ut omnis Ifraël audiens timeat, & nequaquam ultra faciat quippiam hujus rei fimile. 12. Si audieris in una urbium tuarum, quas Dominus Deus tuus dabit tibi ad habitandum, dicentes aliquos:

13. Egreffi funt filii Belial de medio tui, & averterunt habitatores urbis fuæ, atque dixerunt: Eamus, & ferviamus diis alienis quos ignoratis :

14. quære follicitè & diligenter, rei veritate perfpecta, fi inveneris certum effe quod dicitur, & abominationem hanc opere perpetratam,

15. ftatim percuties habitatores urbis illius in ore gladii, & delebis eam, ac omnia quæ in illa funt, ufque ad pecora :

16. quidquid etiam fupellectilis fuerit, congregabis in medio platearum ejus, & cum ipfa civitate fuccendes, ita ut univerfa confumas Domino Deo tuo, & fit tumulus fempiternus: non ædificabitur ampliùs,

17. & non adhærebit de illo anathemate quidquam in manu tua: ut avertatur Dominus ab ira furoris fui, & mifereatur tui, multiplicetque te ficut juravit patribus tuis,

18. quando audieris vocem Domini Dei tui, cuftodiens omnia præcepta ejus, quæ ego præcipio tibi hodie, ut facias quod placitum eft in confpectu Domini Dei tui.

ANTIQUAM.

cit. concinit omnino cum Cypr. nifi quòd hab. noftis, non nofti; omiffaque cuncta ab eodem Cypr. pariter filet ipfe, ne exceptis quidem . 14. & aliis de . 15. & 16.

NOTE AD VERSIONEM
Cyprianus verò ep. ad Fortun. p. 265. a. legit: Annun-
tians annuntiabis de illo: manus tua erit fuper eum in pri-
mis interficere eum, & manus omnis populi poftremò. Iti-
dem Jul. Firm. 1. de errore prof. rel. p. 179. a. excepto
ult. deinceps, pro poftremò. In Mf. etiam Alex. ac editt.
Ald. & Compl. eft, in Xelp Co ésar item infra in Oxon.
& Compl. p. S. Pacian. ep. 3. p. 313. a. loco annun-
tians annuntiabis, &c. hab. deferes eum. Similiter Capitul.
LX. fup. Non parces ei, fed deferes eum. Addit Pacian.
Et manus tua erit fuper ipfum ad occidendum eum.

. 10. Eadem refert Lucif. Calar. ubi fup. p. 228. d.
uno excepto abfiftere, pro avertere te; in Gr. anosйoaí se.
Cypr. ep. ad Fortun. p. 265. a. fic: Et lapidabunt eum,

morietur ; quoniam quafivit avertere te à Domino Deo tuo. Cypriano fuffragatur conftanter Jul. Firmicus 1. de errore prof. rel. p. 179. a. nifi quòd delet 5, in principio, ficut Deo, in fine; at non addit feqq. de Vulg. uti nec Cypr. quæ tamen in Græco exftant. Apud utrumque etiam deeft . 11. quamvis legatur in Gr. Idem quoque hîc hab. Kai 2. JoCorn Croir AUTOor & xibois, Et lapidabunt eum in lapidibus, &c. ut fup. Capitul. Lx. fup. Et lapidabitur.

V. 12. Ita legit Jul. Firm. 1. de errore prof. relig. nifi quòd habet, dat tibi, abfque feq. te. Gr. habet óxer 08, pro ex civitatibus; fed in ed. Ald. deeft C; exinde Mi♪w• Cor xaloixeir os, dat tibi habitare te. Capitul. LXI. fup. hæc præfert: Si autem audieris in una ex civitatibus tuis effe homines peccatores, qui recedere fecerunt à Deo omnes inhabitantes in ea. Item Tertul. adverf. Gnoft. p. 825. b. c. ait: Subjicit etiam de civitatibus, fi quam ex his conftitiffet, fuafu iniquorum hominum tranfiffe ad deos alios.

*.13. Antecedunt ifta in Græco : Εξήλθοσαν ἄνδρες πα ράνομοι ἐξ ὑμῶν, καὶ ἀπέςησαν πάντας τες κατοικῶντας τὴν γῆν dutŵr, xéortes Exierunt viri iniqui ex vobis, averterunt omnes habitantes terram eorum, dicentes : reliqua ut in contextu fup. excepto verbo ult. Ts, vel ut in edit. Compl. sidure, pro nofti. Nota, omnia quæ hic proferuntur ex Cypr. à . 12. ad 17. uno tenore legi apud ipfum, licet nonnulla prætermiffa videantur, ut liquet ex Græco, & ex Tertulliano ipfo. Julius tamen Firm. loco

[ocr errors]

. 15. Sic habet Jul. Firmicus ad verbum, nec plura. Ita quoque in Græco, præter hæc, τὲς καλικῦντας ἐν τῇ y exsiy, loco qui funt in civitate; at in Mfs. Alex. & Oxon. nec non editt. Ald. & Compl. T To Exeírn extremò Græc. addit: dva Jéμalı arabeμatisĪTE AUTÙY, Tárlα τà i duтn quibus Tertul. I. adv. Gnoft. p. 825.c. fic alludit, dicens: Ut interficerentur omnes incolentes cam, devotamenta fierent univerfa ejus.

*. 16. In Graco fic : Καὶ πάντα τὰ σκύλα αυτῆς (υνάξεις εἰς τὰς διόδες αυτῆς, καὶ ἐμπρήσεις τὴν πόλιν ἐν πυρὶ, κα πάντα τὰ σκύλα αυτῆς πανδημεί εναντίον Κυρίῳ τῷ Θε (ε και έσαι αοίκητος εἰς τὸν αἰῶνα, ἐκ ἀνοικοδομηθήσεται ἔτι. Tertul, adv. Gnoft. p. 825. c. fic enarrare pergit: Et colligerentur omnia fpolia ejus in omnes exitus ejus, & igni cremarentur cum omnibus vafis fuis, & cum omni populo, in confpectu Domini Dei: & non erit habitabilis in æternum, non reedificabitur ampliùs. Jul. verò Firm. 1. de err. prof. relig. col. 179. f. conftanter habet cum Cypr. nec plura, Et incendes civitatem igni : & erit fine babitatore, non adificabitur in aternum. Aug. locut. 37. de Deut. to. 3. 367. e. Et incendes civitatem in igni.

*. 17. Græc legitur : ἀπὸ τὸ ἀναθέματος ἐν τῇ χειρί (ες pro manibus tuis ex devotamento ejus; exinde won, pro dabit; at in Mf. Alex. ass, paulòque poft, Juvet σε, καὶ ἐλεήσει ε, pro quo in Vatic. ἐλεήση σε, και πληθύνη σε extremo fic, ὃν τρόπον ὤμοσε τοῖς πατράσι σε, quemadmodum juravit patribus tuis, quæ omittit Cypr. Apud Jul. Firm. 1. de errore falf. relig. p. 179. f. post hoc, in ater

num >

proximè fequitur: Et avertetur Dominus ab indignatione ira fua, & dabit tibi mifericordiam, & miferebi tur tui, & multiplicabit te, fi exaudieris, &c.

. 18. Sic habet Jul. Firm. ubi fup. verbum pro verbo, nec plura. Græcè, sar axons, fi audieris, al. sicaxeons; item qundase, loco & obfervaveris; reliqua ut in Vulg.

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

12. Immundas ne comedatis: aquilam fcilicet, & gryphem, & haliæetum,

NOVA.

porem, chorogryllum : hæc quia ruminant, & non
dividunt ungulam, immunda erunt vobis.

8. Sus quoque quoniam dividit ungulam, & non
ruminat, immunda erit : carnibus eorum non vesce-
mini, & cadavera non tangetis.

VERSIO ANTIQUA,

Lev. II. 4

Capit, fup. LXIII

9. Hæc manducabitis ab his quæ funt in Capitul, Latv. aquis.....

11. Omnem avem mundam manducabitis,

VULGATA

12. & feqq. Vide Not. ad . II.

[ocr errors]

NOVA.

18. onocrotalum, & charadrium, fingula in ge

nere fuo: upupam quoque & vefpertilionem.
19. Et omne quod reptat & pennulas habet,

13. ixion, & vulturem ac milvum juxta genus immundum erit, & non comedetur.
fuum :

14. & omne corvini generis,

15. & ftruthionem, ac noctuam, & larum, atque accipitrem juxta genus fuum:

16. herodium ac cygnum, & ibin,

17. ac mergulum, porphyrionem, & nycticoracem,
VULGATA NOVA.

22. Decimam partem feparabis de cunctis
fructibus tuis qui nafcuntur in terra per annos
fingulos,

23. & comedes in confpectu Domini Dei tui, in loco quem elegerit, ut in eo nomen illius invocetur, decimam frumenti tui, & vini, & olei, & primogenita de armentis & ovibus tuis: ut difcas timere Dominum Deum tuum omni tempore.

24. Cùm autem longior fuerit via, & locus quem elegerit Dominus Deus tuus, tibique benedixerit, nec potueris ad eum hæc cun&a portare, 25. vendes omnia, & in pretium rediges,

20. Omne quod mundum eft, comedite.
21. Quidquid autem morticinum eft, ne vefcami
ni ex eo. Peregrino, qui intra portas tuas eft, da
ut comedat, aut vende ei: quia tu populus fanctus
Domini Dei tui es. Non coques hoedum in lacte ma-
tris suæ.

VERSIO ANTIQUA.

Capitul. Levi

Exod. 23. 19. 34.26.

[merged small][ocr errors][merged small][merged small]
[ocr errors][ocr errors]

ferem..... noctuam..... cygnum..... charadrium..... vespertilio-
nem? Gr. hab. inf. delov, aquilam; púñα, gryphum; anı
alelor, aquilam marinam ; zúπa, vulturem ; ixlivor, mil-
vum; 5p8.
For, passerem ; yλavna, noiluam; xãogv, larum,
marinam avem; pwdior, Theod. ardevlam, Aug. folicam,
ciconiam putat effe Suidas, aut ciconia fimilem; XXIO
cygnum; ew, ibin, avem quæ ferpentibus vefcitur; xa-
Tapáxlur, genus avis maritime, ex aquilarum genere
juxta Euftath. iéexxa, accipitrem ; TOTа, upuрam; rux-
xóexxa, corvum nocturnum; exaxava, pelecanem ; xa-
exfpior, rupicem, feu biaticolam, charadrium ; woppupíca-
va, porphyrionem ; ruxlepida, vespertilionem.

25. vendes ea..... NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. V. 4. Ita Græcè. His etiam & feqq. refpondent quæ narrat Novatianus ep. de cib. Jud. 1064. b. Lex..... quædam ad ufum quafi munda..... conceffit animalia; quædam interdixit, quafi non munda, 5 ipfos edentes inquinatura: 5 mundorum quidem hanc formam dedit, ut qua ruminatione ruminent, & ungulas findant, munda; immunda, quæ neutrum horum vel alterum faciant. Item infra: Munda, & ruminant & ungulam findunt; immunda, neutrum faciunt, aut ex duobus unum aliquid. Item p. 1065. b. Quid vult fibi lex cùm dicit: Camelum non manducabitis..... aut cùm fuem cibo prohibet affumi..... aut cùm leporem, &c. *. 9. Gr. Καὶ ταῦτα φάγεσθε ἀπὸ πάντων τῶν ἐν τῷ ΰδαλι, deinde fic : Πάντα ὅσα ἐςὶν ἐν αὐτοῖς πλερύγια λεπίδες, φάγεπε. Omnia quibus funt in eis pennale & fquama, comedetis, &c. Ad hæc etiam refpiciunt quæ ait Novat. ep. de cib. Jud. p. 1064. b. 1065. b. Sic in pifcibus quoque eadem munda effe, que operta fquamis, & armata remigiis; at que contra, hæc effe non munda.

<

. 11. Sic eft in Gr. Eadem quoque & feqq. fic enarrare pergit Novat. epift. de cib. Jud. p. 1064. b. Alitum quoque difcrimen induxit, quidque aut reprobum judicaretur, aut mundum : & infra, p. 1065. b. poftquam dixit, Quis autem muftela corpus cibum faciar? quis lasertam ?..... quis ftellionem ? addit: aut quis corvum..... paf

[ocr errors]

*. 22. Grec. Δεκάτην ἀποδεκατώσεις παντὸς γεννήματος
το σπέρματός σα
το σπέρματός (ε, τὸ γέννημα τὸ ἀγρό (ε ἐνιαυτὸν κατ'
enautór.
ἐνιαυτόν.

Ν. 23. Græc. Οἴσελε τὰ ἐπιδέκατα το οτε σε, καὶ τὸ οἴνε
σε, καὶ τὸ ἐλαίς σε τὰ πρωτόλικα τῶν βοῶν σε, καὶ τῶν προ
βάτων ἴσω· ἵνα μάθης φοβεῖθαι Κύριον τὸν Θεόν τε πάσας τὰς
ἡμέρας.

. 24. Ita Græcè addit Aug. Ac fi diceret: Longa via erit; adverbium pofuit pro nomine. Similiter habet Capitul. fup. LXVII. Cùm autem longè fuerit à te.

#.25. Gr. Καὶ ἀποδώση αυτὰ ἀργυρίε addit Capitula fup. & illic redimes,

Aug. Lecur, 38, 4; 3.367.e.

Capitul, LXVII

1

Aug.quaft. 20. in
Deut. 1. 3. $64.b

[merged small][ocr errors][merged small]
[blocks in formation]

VULGATA NOVA.

28. Anno tertio feparabis aliam decimam ex omnibus quæ nafcuntur tibi eo tempore : & repones intra januas tuas.

29. Venietque Levites qui aliam non habet partem nec poffeffionem tecum, & peregrinus ac pupillus & vidua, qui intra portas tuas funt,

& comedent & faturabuntur: ut benedicat tibi Dominus Deus tuus in cunctis operibus manuum tuarum quæ feceris.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

. 28. Similia Græcum habet: addit Auguft. ibid. Ex ifta decima non dixit ut ipfe manducet cum fuis; ac per hoc Levitis, advenis, & pupillis, & viduis eam juffit impendi: fed obfcurè pofitum eft, quia non eft diftinéta ifta decima ab illa, quam voluit cum Levitis in eo loco manducari, quem Dominus elegiffet templo fuo. Deinde fic pergit: Sed in ea interpretatione quæ eft ex Hebræo, apertiùs hoc diftinctum reperimus. Ait enim: Anno tertio feparabis aliam decimam, &c. ufque ad finem capitis, qualia nimirum exftant in Vulgata noftra, quæ etiam comparat cum edit. LXX. dicens : Primò hoc ipfum planius eft quod ait,

anno tertio ; intelligitur enim, uno anno interpofito : in LXX. autem, quoniam, poft tres annos dixit, incertum eft utrùm eos medios effe voluerit, ut quinto quoque anno fieret ; & fic de cæteris, quæ vide.

. 29. Eadem prorfus in Græco, excepta voce tuis, quæ deeft poft operibus; illam tamen retinent Mfs. Alex. & Oxon. cum edit. Ald. In Mf. Floriac. fic: Et Levitis quia non eft illis portio, neque fors tecum; & advena, I orphanus qui eft in civitatibus tuis, & manducabunt, & fatiabuntur: 5 benedicet te Dominus Deus tuus in omnibus operibus tuis, quæcunque facies.

CAPUT X V.

[blocks in formation]

I.

VULGATA NOVA.
Eptimo anno facies remiffionem,

qua of ordine celebrabitur : Cul debetur aliquid ab amico vel proximo ac fratre fuo, repetere non poterit, quia annus remiffionis eft Domini.

3. A peregrino & advena exiges: civem &, propinquum repetendi non habebis poteftatem,

4. Et omnino indigens & mendicus non erit inter vos: ut benedicat tibi Dominus Deus tuus in terra, quam traditurus eft tibi in poffeffionem.

5. Si tamen audieris vocem Domini Dei tui, & cuftodieris univerfa quæ juffit, & quæ ego hodie præcipio tibi, benedicet tibi, ut pollicitus eft.

6. Fœnerabis gentibus multis, & ipfe à nullo accipies mutuum. Dominaberis nationibus plurimis, & tui nemo dominabitur.

7. Si unus de fratribus tuis, qui morantur intra portas civitatis tuæ, in terra quam Dominus Deus tuus daturus eft tibi, ad paupertatem venerit non obdurabis cor tuum, nec contrahes manum,

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

. 1. Ita Capitul. LXVIII. fup. In Græco fic: Ai TT Tur, &c. Per feptem annos. Apud Aug. conftanter, Poft feptem annos addit enim ibid. Hic certè manifeftatur quomodo & fuperius dixerit: Poft tres annos: at Græcè illic, non διὰ, fed μετὰ τρία ἔτη.

*. 2. Græce, Αφήσεις πᾶν χρέος ἴδιον ὃ ὀφείλει σοι ὁ πληοἷον· καὶ τὸν ἀδελφόν σε ἐκ ἀπαιτήσεις, επικέκληται γὰρ ἄφεσις Κυρίῳ τῷ Θεῷ σ8. In Mf. Alex. ὅτι ἐπικέκληται ἄφεσις, cum afterifco, ita quoque in Mf. Oxon. ac edit. Compl. fed fine afterifco ; in Ald. autem, ὅτι ἐπικέκληται ἄφεσιν, & in Mf. Oxon. Kupi8 Tŷ Oe8 68, ut in Lat. fup.

. 4. In Græco, ti.... evrogúcei, quia..... benedicet, loco uti..... benedicat, cætera fimilia.

. 5. Græcè, 'Ear de acon CansonTE THS..... TO DE vur. Si autem auditu exaudieritis vocem.... Dei veftri. Ambrof. de Tob. c. 19. 613. b. Si audieris legem, cufto

dieris.

V. 6. Idem Ambrof. ep. 37. col. 933. f. fic legit: Fœmerabis gentibus, tu autem non mutuaberis. Græcè Kai δανειεῖς ἔθνεσι πολλοῖς, αν δὲ δ' δανει. Similiter habet Am

brof. ep. 4. 754. d. & l. de Tob. c. 19. 613. b. Fænerabis gentibus: item in Pf. 36. col. 805. f. fed addit: Cujus Dominus ufuras exigit, tu autem non mutuaberis. Auguft. Loc. 39. to. 3. 367. e. f. Et fœnerabis gentes multas ; at infra: Fænerabis ei: tum addit: Fænerationem Scriptura dicit, mutuò datam pecuniam, etiamfi ufura non accipiantur..... Hoc enim maluerunt interpretari nofiri, qui fententiam, potiùs quàm verba fequenda putaverunt ; nam in Graco habet davelle, quod eft faneratur. Demum feqq. de Græco, Καὶ ἄρξεις ἐθνῶν πολλῶν, οὗ δὲ ἐκ ἀρξεσι, fic reddit Aug. locure 40. de Deut. col. 367. f. Et principaberis gentium multarum, tui autem non principabuntur, additque : Tanquam diceret tibi non dominabuntur, hoc eft, gentes. Capitul. LXIX. fup. Princeps eris gentium multarum.

✯. 7. Itidem Græcè, exceptis duobus, fcilicet, sx, pro in, ante fratribus, & arrosépteis, pro avertes ; at in Ms. Alex. nec non editt. Ald. & Compl. legitur, dospetsis: dosés autem vertitur à Nobilio, indurabis. Hoc verbum, inquit, magnam vim habet, fignificat enim quafi ex animo ejicere humanitatem, & amorem naturalem, Capitul.

[merged small][merged small][ocr errors][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

Lev. 22.

NOVA.

11. Non deerunt pauperes in terra habitationis tuæ idcirco ego præcipio tibi, ut aperias manum fratri tuo egeno & pauperi, qui tecum verfatur in

terra.

VERSIO ANTIQUA.

Mat. 26, 11,

12. Si autem venundatus fuerit tibi frater tuus_Aug. quæft. 22, in Hebræus, aut Hebræa, ferviet tibi fex annis, & Deut. 1, 3, 565.4. feptimo dimittes eum liberum à te :

VULGATA

NOVA.

13. & quem libertate donaveris, nequaquam va- gypti, & liberaverit te Dominus Deus tuus, & id-
cuum abire patieris :
circo ego nunc præcipio tibi.

14. fed dabis viaticum de gregibus, & de area, & torculari tuo, quibus Dominus Deus tuus benedixerit tibi.

15. Memento quòd & ipfe fervieris in terra Æ

VULGATA NOVA.

17. assumes subulam, & perforabis aurem ejus in janua domus tuæ, & ferviet tibi ufque in æternum: ancillæ quoque fimiliter facies.

18. Non avertas ab eis oculos tuos, quando dimiferis eos liberos: quoniam juxta mercedem mercenarii per sex annos fervivit tibi : ut benedicat tibi Dominus Deus tuus in cunctis operibus quæ agis.

19. De primogenitis, quæ nafcuntur in armentis, & in ovibus tuis, quidquid eft fexus mafculini, fanctificabis Domino Deo tuo. Non operaberis in primogenito bovis, & non tondebis primogenita ovium.

20. In confpectu Domini Dei tui comedes ea per annos fingulos, in loco quem elegerit Dominus, tu & domus tua.

21. Sin autem habuerit maculam, vel clau20.21. dum fuerit, vel cæcum, aut in aliqua parte deEccli.35. forme vel debile, non immolabitur Domino Deo

14.

tuo:

16. Sin autem dixerit : Nolo egredi : eò quòd diligat te, & domum tuam, & bene fibi apud te effe fentiat :

[blocks in formation]

19. Omne primogenitum, quod natum fue- Aug. quast. 23. in rit in bobus tuis, & in ovibus tuis masculina, Deut. 565.b. fanctificabis Domino Deo tuo.....

21. Si autem fuerit in eo vitium, claudum, Aug. Locut. 44. 12 aut cæcum, vel omne vitium malum.....

[blocks in formation]

*. öcov
. 8. Ita in Græco, nifi excipias poftrema, cor éidée-
ται, καθότι ἐνδεεῖται, quantum pofcit, fecundum quod ege
bit.

#.9. Vix meliùs de Gr. nifi quòd loco malignetur.....
in, eft worиpevon/a..... TW, ut & Awosis, dabis, pro tri-
πονηρεύσηται... τῷ, διώσεις,
buas ; at in editt. Ald. & Compl. A☎s. Ambros. in Pf. 118.
to. 1. 986. b. fic legit: Attende tibi, ne fiat verbum abf-
conditum in corde tuo: at in Pf. 45. col. 927. e. Attende
tibi ne fiat tibi verbum malum in corde tuo; & l. de bono
mort. c. 6. 400. a. Attende tibi, ne fiat verbum abfcondi-
tum in corde tuo iniquum: denique in Pf. 118. col. 1048.`
b. fic: Non fiat verbum injuftitia occulta in corde tuo.

#. 12. Ita Græcè ad verbum : Hieron. 1. contra Helvid. to. 4. p. 2. col. 138. f. fic habet : Si autem emeris fratrem tuum, qui eft Hebræus, vel quæ eft Hebræa, ferviet tibi fex annis, & feptimo anno dimittes eum liberum abs te : in Mf. Alex. Elexía. Capitul. LXXI. Si emeris puerum Hebræum, fex annos ferviet tibi. Ambrof. in Pf. 118. col. 1021, b. Sex annis ferviet Hebræus, 5 feptimo anno libera

bitur. In Concilio Toletano x. to. 2. p. 581. c. Si fratrem
tuum Hebræum redemeris, ferviet tibi feptem annis, & li◄
berum abire permittes.

. 17. Aug, ibid. Cùm de aure pertundenda fervi pra-
cepiffet, & ancillam, inquit, &c. accufativum pro dativo po-
nens, non ait, ancillæ tuæ facies, quod locutionis noftra
confuetudo pofcebat.

fe

. 19. Ad verbum è Græco. Capitul. LXXII. fup. Omne primitivum fan&ificabis Domino, Quærit hîc Aug. Utrùm quæ Græcè dicuntur, æρwróтoxα, nec Latinè dici, nifi primogenita potuerunt, in his tantùm intelligenda fint, que nafcuntur ex matribus, ipfa enim propriè pariuntur potiùs quàm gignuntur. Parere quippe eft, Tixler, quod eft ex mina, unde @pwróтoxov dicitur; gignere autem eft, vervar, unde propriè Latinè primogenitus dicitur. Ex feminis autem dabantur primitiva, id eft, qua prima pariebantur, non qua prima gignebantur à viris, fi fortè ex viduis, quæ jam pepererant, gignerentur.

~

. 21. Ita Gr. nifi quòd in fine hab. fimpliciter, μμor wornpor, vitium malum, abfque hoc, vel omne; at in Mf. Alex, ac edit. Compl. as μãμos wornpos fic etiam,

3.368. b.

« ZurückWeiter »