Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

Ex Aug. 1. 1.

2. de Gen, ad lit. t.

VERSIO ANTIQUA.

fit Deus inter lucem, & tenebras.

5. Et vocavit Deus lucem, diem; & tenebras 3. p. 1. col. 128. vocavit noctem: & facta eft vefpera, & fa&um eft manè, dies unus.

[ocr errors]

6. Et dixit Deus: Fiat firmamentum in medio aquarum : & fit dividens inter aquam & aquam; & fic eft fa&um.

7. Et fecit Deus firmamentum, & divifit Deus inter aquam, quæ erat infra firmamentum, & inter aquam, quæ erat fuper firmamentum.

8. Et vocavit Deus firmamentum, cœlum: & vidit Deus quia bonum eft. Et facta eft vefpera, & factum eft manè, dies fecundus.

9. Et dixit Deus: Congregetur aqua, quæ fub cœlo eft, in congregationem unam, & appareat arida. Et factum eft fic. Et congregata eft aqua, quæ fub coelo eft, in congregationem unam, & apparuit arida.

10. Et vocavit Deus aridam, Terram; & congregationes aquarum vocavit Mare: & vidit Deus quia bonum eft.

col. 20.

[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small]

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M.

quòd paulò poft, pro divifit, leg. feparavit, cui lectioni favet Tertul. 1. contr. Marc. p. 648. c. 649. a. dicens : Inter lucem & tenebras feparatio pronunciata eft. Cypr. de conc. Carthag. p. 335. a. Et vidit Deus lucem quia bona eft: 5 divifit inter lucem & tenebras. Ambrof. l. 1. Hexa. Et difcrevit inter lucem, inter lucem & tenebras: Deinde inverfo ordine addit: Et vidit Dens lucem quia bona eft: at 1. 4. de fide, col. 532. e. poft hæc : Et faita eft lux, rectè fequuntur: Et vidit Deus lucem quia, &c. & l. 4. Hexa. col. 65. f. Separavit Deus inter lucem ac tenebras. Victorin. Afric. I. de princip, diei, col. 293. d. Et divifit lucem à tenebris. Græc. Kai eider OsoG TO OWS, ὅτι καλόν και διεχώρισεν ὁ Θεὸς ἀνὰ μέσον τῇ φωτὸς, καὶ ἀνα μέσον το σκότος.

~

. 5. Ita conftanter Aug. cum Græco, l. 1. de Gen. to. I. col. 651. b. e. & 1. de Gen. imp. to. 3. col. 102. a. f. 103. a. & in Pf. 7. to. 4. col. 39. a. & Í. 10. de civit. Dei, to. 7. col. 277. d. & l. 11. col. 286. c. At l. contr. Adim. to. 8. col. 111. loco facta eft vefpera, leg. fatum eft vefpere. Cui confentiunt Iren. 1. 5. p. 320. d. Ambrof. 1. 1. Hexa. col. 21. b. c. & l. 4. col. 65. f. Et Caffiod. in Pf. 70. p. 236. c. Auct. verò quæft. ap. Aug. to. 3. q. 107. col. 104. d. legit: Et appellavit Deus lucem, diem; tenebras appellavit, nodem: & factum eft vefpere 5 manè dies unus.

.6. Auguft. infra legit: Et fit divifio inter, &c. eadem rurfus habet 1. de Gen. imp. tò. 3. col. 103. e. 104. c. e. præter voculam, aquæ, loco aquarum. Affentiunt Hilarius 1. 4. de Trin. col. 836. e. & in Pf. 123. col. 399. e. ac Fauftin. presb. 1. contr. Arian. col. 638. e. Ita rurfum Auguft. 1. 1. de Gen. contr. Manich. to. 1. col. 651. f. ponit vocem aqua, fed loco dividens, leg. & fit divifio, ut fup. Ambrofius verò l. 2. Hexa. col. 24. a. b. c. Et dixit Deus: Fiat firmam. inter mediam aquam, & fit difcernens inter aquam & aquam ; & fatum eft fic. Et infr. col. 25. f. 29. f. Fiat firmam. inter medium aqua, 5 fit difcer nens inter aquam & aquam. & col. 26. e. In medio aqua, & fit difcernens inter aquas. Græc. ἐν μέσῳ τῷ ὕδατος μέσω διαχωρίζον ἀνὰ μέσον ὕδατος, καὶ ὕδατος· καὶ ἐγένετο ὕτως. . 7. Idem Auguft. infra legit: Qua erat fuper firmam.....que erat fub firmamento. & l. 1. de Gen. to. 1. 651. f. fic: Et fecit Deus firmam. && divifit Deus inter aquam

[ocr errors]

~

col.

,qua eft fup. firmam. & inter aquam, quæ eft fub firmamento, ut fup. At 1. de Gen. imp. to. 3. col. 103. e. 104. c. e. Et fecit Deus firm. & divifit inter aquam, qua erat fub firmamento, & inter aquam, qua erat fupra firmam. Tertull. I. contra Prax. p. 849. a. Et fecit Deus firmam. & 1. contr. Hermog. p. 418. a. addit: Et feparavit inter aquam, qua erat infra firmamentum, & quæ fuper firmamentum. Hilar. 1. 4. de Trin. p. 836. e. cum Fauftino presb. 1. contr. Arian. p. 638. e. f. Et fecit Deus firmam.

divifit Deus per medium aqua. Ambrol. verò 1. 2. Hexa. col. 26. a. Et difcrevit Deus inter medium aquæ, quæ erat fub firmamento, & inter medium aquæ, quæ erat fuper firmamentum, quæ Græco congruunt.

. 8. Eadem rurfus leguntur apud Auguft. 1. 1. de Gen. contr. Manich. to. I. col. 651. f. 652. a. & l. de Gen. imp. to. 3. col. 104. f. g. 105. b. Tertullianus 1. contr. Hermog. p. 418. b. Et vocavit Deus firmam, cælum

[merged small][ocr errors]

y elder ὁ Θεὸς ὅτι καλό, deinde, καὶ ἐγένετο ἑσπέρα, καὶ ἐγένετο πρωΐ μpa deurépa. ἡμέρα δευτέρα.

[ocr errors]
[ocr errors]

. 9. Auguft. infra, col. 140. b. legit : Congregentur aqua, & l. 4. 174. e. addit, in collectionem unam, paulòque poft, col. 159. b. Et congregata eft aqua in congregationes Juas. At l. 1. de Gen. contr. Manich. to. I. col. 652. b. fic: Et dixit Deus: Congregetur aqua, quæ eft fub cælo, in congregationem unam, & appareat arida; & fic factum eft. Et congregata eft aqua, quæ erat fub cœlo, in congregat. unam, & apparuit arida. 1. verò de Gen. imp. to. 3. col. 105. b. ut fup. Et dixit Deus: Congregentur aqua, quæ fub calo funt, in congreg..... & fic factum eft. Paulò poft autem : Congregetur aqua, quæ fub cælo eft. Et poft pauca: Poftea, inquit, quod dicitur: Et congregata eft aqua in congregat. unam & appar. arida, non fuperfluò additum videatur cùm jam dictum effet, & fic factum eft. Ita rurfus l. 1.contr. adverf. legis, to. 8. col. 557. c. Congregentur aqua in congregat. &c. fed omittit, qua fub cælo funt. Paulò autem poft in fingul. Congregetur aqua. Itidem 1. 12. confeff. to. 1. col. 219. f. fed addit : Qua eft fub firmamento. Tertul. 1. contr. Hermog. p. 419. a. Congregetur aqua in congregationem unam, & videatur arida. S. Eucher. quæft. in Gen. p. 840. b. Separentur aqua in congregationem unam, & appareat arida. Hilarius in Pf. 118. col. 298. f. Et pareat arida. Ambrof. 1. 3. Hexa. col. 35. b. Congregetur aqua, quæ fub cœlo eft, in congregationem unam, & appareat arida. Et factum eft fic. Et poft pauca: Clamat Dei vox, inquit, Congregetur aqua, & appareat arida. Mox ita: Es iterum Scriptura dicit: Congregata eft aqua in congregat. · unam, & apparuit arida. Tum addit: Quid opus fuit iterare, nifi occurrendum quæftionibus judicaffet propheta ? Rurfus infra, col. 37. a. Congregetur aqua, & congregata eft. Et col. 38. b. c. d. f. Colligatur aqua in collectionem unam. Et poft plura col.41.b. Non praterimus,inquit, quia aliqui nec in Hebrao putant effe, nec in cæteris interpretationibus, quia congregata eft aqua in collectiones fuas, & apparuit arida, & vocavit Deus, &c. Cùm enim dixerit Deus, quia factum eft fic, fatis effe putant vocem operatoris ad celebrata operationis indicium. Sed quia in aliis quoque creaturis babet & definitionem præceptionis, 5 repetitum operationis, vel indicium vel effectum, ideo nos non putamus abfurdum id quod perhibetur additum, etiamfi cateris interpretibus vel veritas doceatur fuppetere, vel auctoritas. Multa enim non o– tiosè à LXX.viris Hebraica lectioni addita & adjun&a comperimus. Gr. Καὶ εἶπεν ὁ Θεὸς. Συναχθήτω τὸ ὕδωρ τὸ ὑποκά τω το ερανέ, εἰς συναγωγὴν μίαν, καὶ ὀφθήτω ή ξηρά καὶ ἐγένε το έτως και συνήχθη τὸ ὕδωρ τὸ ὑπωκάτω τὸ ἐρανὸ εἰς τὰς συναγωγὰς ἀκτῶν, καὶ ὤφθη ἡ ξηρά.

. 1o. Ita rurfus habet August. tum l. 1. de Gen. to. 1. col. 652. b. tum 1. de Gen. imp. to. 3. col. 105. e. f. præter hoc, & congregationem aqua, loco, & congregationes aquarum. Ambrof. l. 3. Hexa. col. 41. b. Et vocavit Deus aridam, terram; & collectiones aquarum vocavit maria: & fup. col. 38. d. Congregationes aquarum vocavit maria. Sic etiam Hieron. quæft. Hebraïc. to. 2. col. 508. Ambrofius verò loco cit. col. 41, b, addit: Et vidit Deus

VULGATA NOVA

11. Et ait: Germinet terra herbam virentem & facientem femen, & lignum pomiferum faciens fructum juxta genus fuum, cujus femen in femetipfo fit fuper terram, Et factum eft ita,

12. Et protulit terra herbam virentem, & facientem femen juxta genus fuum, lignumque faciens fructum, & habens unumquodque fementem fecundùm fpeciem fuam. Et vidit Deus quòd effet bonum.

13. Et factum eft vefpere & manè, dies tertius.

14. Dixit autem Deus: Fiant luminaria in firmamento cæli, & dividant diem ac noctem, Pf. 135. & fint in figna & tempora, & dies & annos :

7.

15. Ut luceant in firmamento cæli, & illuminent terram. Et factum eft ita.

[ocr errors]

VERSIO ANTIQUA

3′′

11. Et dixit Deus: Germinet terra herbam Ex Aug. 1. 2. de pabuli, ferentem femen fecundùm genus, & fe- Gen. ad litt. t. 3 cundùm fimilitudinem, & lignum fructiferum fa- col. 140. c. e. ciens fructum, cujus femen fit in ipfo fecundùm fimilitudinem fuam fuper terram. Et factum eft fic.

12. Et produxit terra herbam pabuli, femen habentem fecundùm genus, & fecundùm fimilitudinem ; & lignum fructiferum faciens fructum, cujus femen ejus in eo fit fecundùm genus fuper terram. Et vidit Deus quia bonum eft.

13. Et facta eft vefpera, & factum eft manè, dies tertius.

14. Et dixit Deus: Fiant luminaria in firmamento coeli, ut luceant fuper terram, in inchoationem diei & noctis, & ut dividant inter diem & noctem, & fint in figna, & tempora, & in dies, & in annos.

15. Et fint in fplendorem in firmamento coli, ut luceant fuper terram. Et factum eft fic. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M.

quia bonum. Apud Tertul. 1. contr. Hermog. p. 419. a.
priora tantùm leguntur: Et vocavit Deus aridam, Terram.
Ita quoque in Græc. in quo feq. Καὶ τὰ συςήματα τῶν
ὑδάτων ἐκάλεσε θαλάσσας, καὶ εἶδεν ὁ Θεὸς,ὅτι καλόν.

V. II. Auguft. infr. col.155. e. pro germinet,legit, pro-
ducat, & pro ferentem, ponit, feminantem. Item 1. 5.
col. 185. a. hab. Herbam fæni feminantem femen, &c. Atl.
1. de Gen. to. 1. p. 652. e. & l. de Gen. imp. to. 3. col.
105. f. g. 106. b. fic: Et dixit Deus: Germinet ter. herb.
pabuli ferentem fem. fec. Juum genus, & fimilitud. & li-
gnum fructif. fac. fruct. cujus femen fit in fe fecundum
fuam fimilitud. & fic eft factum. Similiter Hilarius in Pf.
5
118. col. 298. f. Germinet terra herbam pabuli feminantem
femen fecundùm fuum genus. Tertull. verò 1. contr. Her-
mog. p. 417. 419. a. Fruticet terra herbam fæni feminan-
tem femen fecundum genus, & fecundùm fimilitud. 5 li-
gnum fructuofum faciens fructum, cujus femen in ipfo in fi-
militudinem, factum eft fic. Ambrof. I. 3. Hexa. col. 42.
f. Germinet terra berbam fæni feminans femen fec. genus, &
lignum fructiferum faciens fructum fec. genus, cujus femen
Juum in ipfo. Itidem l. 1. col. 7. b. ufque ad vocem, fru-
dum, nifi quod poft 1. genus, addit: Et fecundum fimi-
litud. ficut etiam l. 3. col. 45. a. Verùm infra, col. 49.
a. pro feminans femen, nefcio cur fcriptum habeat, fpi-
rans femen, nifi fortè vocem Græc. osipor, Latinè pinxe-
rit fpeiron, ex qua imperitus fcriba fecerit, fpirans. Id
obfervat Muretus variar. lect.1. 1. c. 2. Utuntur, inquit,
interdum Latini fcriptores Græcis quibufdam vocibus, eaf-
que, Latinis tamen litteris notant, quod qui non animad-
vertunt, facilè in errorem incidunt. Denique Ambrof. ibid.
col. 60. non legit, herbam fæni, ut fup. fed herbam viren-
tem, ut in Vulg. In Græco fic: Kai FITEV Osis Bra-
σησάτω ἡ γῆ βοτάνων χόρτα σπεῖρον σπέρμα κατὰ γένος και καθ ̓
μóтитa (in Mf. quodam deeft, xat oμоióTYTα) by
ὁμοιότητα
ξύλον κάρπιμον ποιὸν καρπὸν, ε τὸ σπέρμα αυτῇ ἐν αὐτῷ καθ
τὰ γένος ἐπὶ τῆς γῆς· και, &c. in M. Alex. κατὰ γένος εἰς ότ
μοιότητα ἐπὶ τῆς, &c.

. 12. Aug. infra lib. 5. col. 184. g. Et produxit terra berb. pabuli (vel herbam fæni) feminantem (Mf. conftanter feminans) femen fecundum genus & fec. fimilitud.& lignum fructuofum faciens..... cujus femen fuum in fe fecundùm genus, &c. & lib. 1. de Gen. contr. Manich. to. 1. col. 652. e. Et ejecit terra herb. pabuli ferentem femen fec. fuum genus, & lignum fructiferum faciens fructum,cujus femen eft in fe fecundum fuam fimilitudinem, fecundùm fuum genus fuper terram, & vidit, &c. & lib. de Gen. ad lit. imp. to. 3. col. 106. b. c. Et dedit terra herbam pabuli, ferentem Jemen fec. genus fuum, & lignum fructif.... cujus femen in fe fecundum fuam fimilitud. Tum addit: Et iterum dicit : Vidit Deus quia bonum eft. Tertul. contr. Hermog. p. 417. a. 419. a. legit: Et produxit terra herbam fæni feminantem femen fecundum genus, & lignum fructuofum faciens fructum, cujus femen in ipfo in fimilitudinem: & p. 418. a. addit: Et vidit Deus quia bonum. Ambrof. I. de Parad. c. 10. to. I. col. 165. f. Et vidit Deus quia bonum eft. Gr. Καὶ ἐξήνεγκεν ἡ γῆ βοτάνην χόρτε σπεῖρον σπέρμα κατά γένος, και καθ ̓ ὁμοιότητα, καὶ ξύλον κάρπιμον ποιεν καρπὸν, ὁ τὸ σπέρ μα αυτό ἐν αὐτῷ κατὰ γένος ἐπὶ τῆς γῆς· καὶ εἶδεν ὁ Θεὸς ὅτι καλόν. Clem. cod. loco 2. κατὰ γενὸς, ponit, καθ ̓ ὁμοιότητα.

то

. 13. Sic iterum Aug. 1. de Gen. contr. Manich. to. 1. col. 652. e. lib. autem de Gen. ad lit. imp. to.

3. col. 106. e. Et factum eft vefpera, &c.

. 14. Idem Auguft. lib. de Gen. imp. to. 3. col. 95. d. Et dixit Deus: Fiant lumin, in firmam. cæli, ut luceans fup. terram, & dividant inter noctem & diem, & fint in figna, temp. 5 dies, & annos. Similiter habet infr. col. 106. e. præter hæc: Inter diem 5 nođem, & fint in fignis

temporibus, & in diebus, 5 annis. Sic etiam col. 107. c. & in Pf. 109. to. 4. col. 1239. g. Et fint in fignis & in temporibus, in diebus, & in annis. At 1. 1. de Gen. contr. Manich. to. 1. col. 653. b. Et dixit Deus: Fians fidera in firmam, cæli, fic ut luceant fup. terram, & dividant inter diem 5 noctem, & fint in figna, & in tempora, 5 in dies, 5 in annos. & lib. 13. confeff. to. 1. col. 233d. Fiant luminaria in firmam. cæli, & luceant fup. terram. lib. etiam 11. de civit. Dei, to. 7. c. 19. col. 286. d. præter verba, in inchoationem diei noctis, quæ omittit delet etiam ifta: Et fint in figna & tempora, &c. at lib. 12. c. 15. col. 313. g. habet, in figna 5 in tempora, &c. & lib. 1. Locat. to. 3. col. 325. a. poft hoc, & dividant, Græco preffiùs adhærens legit, inter medium diei, & inter medium noctis. Victorin. Afer 1. de princip. diei, p. 293. e. legit: Fiant duo luminaria in firmam. cæli, fic ut luceant fuper terram in inchoatione diei 5 noctis, ita ut dividant inter diem noctem ; & fint in figna, dies, tempora, & annos. Ambrof. verò, 1. 4. Hex. to. 1. col. 64. c. Fiant luminaria in firmam, cœli ad illuminationem terra ; & infra, col. 65. f. Fiant luminaria ad illuminationem fuper terram, qua difcernant inter diem 5 noctem : & col. 67. c. 71. f. addit: Et fint in figna & in tempora, & in dies,

ram,

in annos. Hilar. 1. 12. de Trin. col. 1129. b. Et fint
in figna, & tempora, & annos. Tertul. 1. 2. adv. Marc. p.
644. c. habet: Erunt enim in tempora, & menfes, 5 an-
nos. Leo Mag. fer. 26. p. 82. e. cum Vulgata confentit,
nifi quòd poft vocem cæli, addit, Et luceant fuper ter-
ficut etiam Auct. quæft. apud Aug. to. 3. q. 107.
col. 104. e.
Jam verò fi hæc omnia quantumvis diffi-
milia cum Græco comparentur, vix ab ipfo videbuntur
difcrepare, modò attendantur diverfæ Mff. Græcorum lec-
tiones, enim verò fi fuas habeant Latini, ut fupra vifum
eft, fuas pariter & Græci, confule edit. LXX. anni 1709-
cum variis lectionibus à Lamberto Boz annotatis ; ex iis
quam mirè, tot variæ Latinorum Patrum fcripturæ con-
firmantur ! Sic enim in textu Gr. legitur: Kai siev
Θεός γενηθήτωσαν φωςῆρες ἐν τῷ ςερεώματι τὸ ἔρανον εἰς φαύ
σιν ἐπὶ τῆς γῆς, τὸ διαχωρίζειν ἀνὰ μέσον τῆς ἡμέρας καὶ ἀνὰ
μέσον τῆς νυκτὸς, καὶ ἔσωσαν εἰς σημεῖα, καὶ εἰς καιρὸς, καὶ εἰς ἡμέρας
κι εἰς ἐνιαυτές. Verum ad voces, εἰς φανον επί της γης,notatur
Mf.Cott. habere fimpliciter, pauo TS Yus, Alexandr. au-
tem addit : κι ἄρχειν τῆς ἡμέρας, καὶ τῆς νυκτὸς, καὶ διαχω
PCE. Oxon. habet cum edit. Compl. se pairer i THS
s, ifta verò, aрxen Tйs йμéрas, &c. defunt in edd.
Compl. & Ald. Porrò ex priori lect. siç pavoir éπÌ Tûs Jūs,
five cum Mf. Cott. pauoir Tus jus, bene redditur Am-
brofii lectio utraque, ad illuminationem fuper terram.

[ocr errors]

~

[ocr errors]
[ocr errors]

feu, ad illuminationem terra. Ex alia Oxon. se qaívei éπl
Tйs йs, confirmatur illa Auguftini & aliorum ut lu-
ceant fuper terram; ex additis verò in Mf. Alex. Kai apxe
THS Mepas, &c. firmatur lectio tum Auguftini, tum Victoris
Afric. In inchoationem diei 5 noctis.

[ocr errors]

. 15. Similiter idem Auguft. 1. de Gen. imp. to. 3. col, 106. e. 107. f, nec non l. 1. de Gen. contr. Manich.

VERSIO ANTIQUA.

Ex Aug. 1. 3. de 16. Et fecit Deus duo luminaria magna; lu-
Gen. ad litt. t. 3. p. minare majus in inchoationem diei, & lumina-
1. col. 140. e. 144. re minus in inchoationem noctis, & ftellas.
d. 145. e. 149. c.
152. c.
17. Et pofuit ea Deus in firmamento cœli,
nt luceant fuper terram,

18.. & ut fint in inchoationem diei, & noc-
tis & ut dividant inter lucem, & tenebras. Et
vidit Deus quia bonum eft.

19. Et facta eft vefpera, & factum eft manè, dies quartus.

20. Et dixit Deus: Educant aquæ reptilia animarum vivarum, & volatilia fuper terram, fecundùm firmamentum coeli. Et factum eft fic.

21. Et fecit Deus cetos magnos, & omne animal reptilium, quæ eduxerunt aquæ fecundùm genus eorum, & omne volatile pennatum fecundùm genus. Et vidit Deus, quia

bona funt.

22. Et benedixit ea Deus, dicens: Crefcite, & multiplicamini, & replete aquas in mari; & volatilia multiplicentur fuper terram.

[blocks in formation]

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M.

[blocks in formation]

V. 16. Eadem rurfus habet Auguft. 1. 1. de Gen. contr. Manich. to. 1. col. 653. b. c. omiffa voce magna, cujus loco ponit, majus minus. Paulò tamen poft fimpliciter legit : Et fecit Deus duo lumin. luminare majus in inchoationem, &c. at 1. de Gen. imp. to. 3. col. 107. g. legit: Et fecit Deus duo luminaria, luminare majus, initium diei, & luminare minus, initium noctis, & ftellas; cui lectioni fuffragatur Tichon. reg. 5. p. 61. a. Idem Auguft. 1. 2. de Gen. ad lit. to. 3. col. 143. e. obfervat: Per inchoationem noctis, non intelligi, nifi principaium, nam & Græcum verbum, inquit, hoc magis indicat, cum dictum eft apxr. Attamen 1. 11. de civit. Dei, to. 7. col. 286. d. legiffe videtur apxas, fic enim habet : Et fecit Deus duo lumin, magna ; luminare majus, in principia, diei, lumin. minus in principia no&is, &c. Monent tamen Editores noftri, hoc & altero Auguftini loco, Mss. plures ferre, in principio, non in principia. Auct. quæft. ap. Aug. to. 3. q. 106. & 107. col. 103. a. 104. e. legit: Luminare majus in inchoationem diei, & lumin. minus in inchoationem nolis. In Gr. fic : Καὶ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὰς δύο φωςῆρας τὲς μεγάλες· τὸν φωςῆρα τὸν μέγαν εἰς ἀρχὰς τῆς..... εἰς ἀρχὰς τῆς νυκτὸς καὶ τὸς ἀδέρας.

. 17. Idem Aug. 1. 1. de Gen. contr. Manich. to. 1. col. 653. c. Et pofuit illas Deus.... fic ut luceant fup. terram: at 1. de Gen. imp. to. 3. col. 108. b. conftanter ut fup. Et pofuit illa Deus.... ut luceant, &c. & lib. 11. de civit. Dei, to. 7. col. 286. d. f. Et pofuit illa Deus...... lucere fup. terram. Gr. Καὶ ἔθετο αυτὲς ὁ Θεὸς ὥσε paive, &c. utrum verò legendum fit illa, vel illas, Græco erui non poteft, cùm vox, aurès, utrique mafculino, five posйpas, five aspas, peræque conveniat.

. 18. Aug. 1. 1. de Gen. contr. Manich. to. 1. co!.
653. c. & 1. de Gen. imp. to. 3. col. 108. d. diffi-
militer habet: Et præfint diei (ac) nolli, & dividant in-
ter diem & nollem, &c. at l. 11. de civit. Dei to. 7. col.
286. d. f. ad verbum è Græco: Et præeffe diei 5 nocti,
5 dividere, (al. feparare) inter lucem & tenebras,&c. Gr.
Καὶ ἄρχειν τῆς ἡμέρας καὶ τῆς νυκτὸς, καὶ διαχωρίζειν ἀνὰ μέ-
τον τὸ φωτὸς, καὶ ἀνὰ μέσον το σκότες, κ, &c.

V. 19. Itidem Aug. 1. 1. de Gen. contr. Manich. col.
653. c. & l. de Gen. imp. col. 108. d. cum Gr.
V. 20. Ita in Græco ad verbum
, excepto uno πετί-
Meva, annexo voci TETENà, volatilia. Idem Aug. 1. 1. de
Gen.contr. Manich. to. 1. col.654.c. & l. de Gen. imp. to.
3. col. 108. e. 110. d. legit: Et dixit Deus: Ejiciant a-
quæ reptilia animarum vivarum, & volatilia volantia fu-
per terram, fub firmamento cæli, & fic factum eft. Simili-
ter 1. 2. Locut. to. 3. col. 325. a. addit verbum volan-
tia, fed legit, fecundum firmamentum. Item 1. 13. conf.
to. I. col. 234. b. habet volantia, fed pro educant, vel
ejiciant, fcribit, producant, ficut & l. I. de Gen. contr.
Manich, col. 661. b. Tertul. I. contr. Hermog. p. 417.

fi

a. fic: Et dixit Deus: Producant aquæ repentia animarum
vivarum & volatilia volantia fuper terram, per firmamen-
tum cæli, & factum eft fic. Ambrof. 1. 5. Hexa. col. 79. e.
Producant aqua reptilia animarum viventium fecundùm ge-
nus, volatilia volantia fuper terram, fecundùm firmamen-
tum cæli. Eadem repetit infra, col. 95. 96. a. & 98. d.
nifi quòd pro fecundùm firmamentum, ponit, fecus fir-
mamentum cæli, additque iterum, fecundùm genus,
militer & col. 108. c. cum hac tamen inverfione vocum :
fuper terram, fecundùm genus, fecus firmamentum cæli, &
1. 2. Hexa. col. 30. c. habet, volatilia circa firmamentum
cæli. At. 1. de Incarn. col.726. a.fic: Producant aquæ repen-
tia animarum viventium & volatilia volantium;fimiliter l.de
eleem. & jejun. c. 4. col. 537. f. 538. a præter hæc, vo-
lantia fuper terram, hoc addito, fecundùm firmamentum
cæli. At 1. 3. de facram. col. 361. d. fimpliciter habet:
Producant aqua animantia.Optat.1.5. contr. Donat. p. 80.
c. 81. a. Educant aquæ natantia, volatilia. Caffiod. in Pf.
80. p. 277. c. ut fup. Producant aquæ reptilia animarum

vivarum.

V. 21. Eadem repetit August. infra, col. 152. e. nist
quòd pro omne animal reptilium, habet omnem animam
animalium reptilium. Similiter 1. de Gen. imp. to. 3. col.
110. e. g. paucis mutatis Et fecit Deus cetos magnos, &
omnem animam animalium repentium, quæ ejecerunt aque
fecund. genus eor. & omne volat. pennatum fecund. genus
Juum; & vidit Deus quia bonum eft. Item 1. 1. de Gen.
contr. Manich. col. 654. c. Et fecit Deus cetos mag. T
omnem animam animalium, & repentium, quæ ejecerunt
aquæ fecundùm unius cujufque genus, & omne genus vola-
tile pennatum, fecundùm genus; & vidit Deus quia bona
funt. Tertull. 1. contr. Hermog. p. 417. a. Et fecit Deus
cetos magnos, & omnem animam animalium repentium,
que produxerunt aquæ fecundùm genus ipforum, & fup. p.
414. b. Et vidit Deus quia bona. Similiter Ambr. 1. de E-
lia & jejun. col. 537. f. Et vidit Deus quia bona. Auct.
quæft. apud. Aug. to. 3. q. 106. col. 103. b. Et vidie
Deus quia bona funt. Gr. Καὶ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὰ κήτη τὰ
μεγάλα, καὶ πᾶσαν ψυχὴν ζώων ἑρπετῶν, ἃ εξήγαγε τὰ ὕδα
કે
τα κατὰ γένη αυτῶν (codd. Clem. & Vatic. κατὰ τὸ γένος
αυτῶν ) καὶ πᾶν πετεινὸν πλερωτὸν κατὰ γένος· καὶ εἶδεν ὁ Θεὸς,
ὅτι καλά.

"

&

. 22. Aug. infra, col. 153. c. poft verbum, multiplicamini, habet, & implete aquas maris. Eadem reponit 1. 1. de Gen. contr. Manich. to. I. col. 654. c. 661. 2. 8 1. de Gen. imp. to. 3. col. 110. g. 111. a. & in Pf. 66. to. 4. col. 663. b. cum hac voce maris. Ambr. verò l. de Incarn. col. 726. & 1. de Elia & jejun. col. 537. f. 538. a. Et benedixit ea dicens : Crefcite & multiplicamini, & replete aquas, quæ funt in mari; 5 volatilia multiplicentur fuper terram. Similiter habet Tertul. 1. contr. Hermog. p. 414. b. benedixit ea Deus: & 1. 2. adv. Marc. p. 648. b. addit: crefcite tantùm & multiplicamini: lib. verò de anima p. 490. c. 491. a. crefcite, 5 in multitudinem proficite. Auct. quæft. apud. Aug. to. 3. q. 127. col. 138. d. Et benedixit illa Deus, crefcite 5 multiplicamini fuper terram. Gr. Καὶ ἐυλόγησεν αυτὰ ὁ Θεός, λέγων. Αυξάνεπε, και πληθύνεθε, και πληρώσατε τὰ ὕδατα ἐν ταῖς θαλάσσαις ( al, τὰ ἐν ταῖς θαλάσσαις) καὶ τὰ πετεινὰ πληθυιέπωσαν ἐπὶ

[ocr errors]
[ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

7. Aug. 1. de Gen. imp. col. III. b. ad verba, trefcite multiplicamini, & implete, obfervat non in eadem perfona ufque ad finem benedictionis veniri; fequitur enim, inquit, volatilia multiplicentur fuper terram. Non dixit: Multiplicamini fuper terram: Et poft pauca obfervat fequi in textu: Et factum eft fic; en verba: Quomodo uno die potuerunt concipere.... & implere aquas maris, & multiplicari fuper terram? Ita enim fubjungitur: Et fic factum eft, ante vefpera adventum. Et infra, relatis his verbis, facta eft vefpera, 5 fatum eft manè dies quintus, ftatim adjungit: Hic poftquam dixit: Et fic factum eft, non fubdidit, ficuti folet, exfecutionem, quafi iterum facta fint, jam enim fuperiùs dictum erat..... nec illud dictum eft: Et vidit Deus quia bonum eft, jam enim res ipfa placuerat.... nihil hic itaque repetitum eft, nifi quòd ait : & factum eft fic; ftatimque fubjellum de vefpera & manè. Quo ex fonte hanc periodum, & futum eft fic,mutuatus fuerit Auguftinus, me fugit:facilè crediderim hanc ab ipfo relatam ex antecedentibus, fi quidem hic vel in Hebræo, vel in Græco, vel in Patrum fcriptis, vel alibi apud ipfum Auguftinum non invenitur, immo & fupra v. 20. hæc verba, Tws, notantur virgula in Hexaplis Orig.

[ocr errors]

. 23. Ita conftanter August, tum 1. 1. de Gen. contr. Manich. col. 654. d. tum l. de Gen. imp. to. 3. col. III. e. nec aliter in Græco.

. 24. Idem Aug. 1. 1. de Gen. contr. Manich. to. Ì. col. 654. f. Et dixit Deus: Ejiciat (infr. col. 661. a. producat) terra animam vivam fecundùm unum quodque genus, quadrupedum, & ferpentium, 5 beftiarum terra, & fic eft factum & 1. de Gen. imp. to. 3. col. 111. g. Et dixit Deus: Ejiciat terra animam vivam fecundùm fuum genus, quadrupedum, & ferpentium, 5 beftiarum terra fecundum genus, & pecora fecundùm genus, & factum eft fic. Tertul. 1. conti. Hermog. p. 417. a. 419. a. Et dixit Deus: Producat terra animam viventem (al. vivam) fecundùm genus, quadrupedia, & repentia, 5 beftias terra fecundum genus ipforum. ( al. deeft ipforum.) Ambrof. 1. 6. Hexa. c. 2. col. 114. f. Producat terra animam viventem fecundùm genus, quæ rurfum refert 1. de Parad. c. 9. col. 165. b. addit verò priori loco: Quadrupedes, & ferpentes, beftias terra, pecora fecundùm genus, omnia reptilia; deinde fic: 5 fecit Deus, &c. omiffà periodo, factum eft fic. Monent autem ibid. Editores noftri, hæc ita haberi in pluribus & potioribus Mfs: Ambrofii, in aliis verò ficut in editt. Et beftias terræ fecundùm genus, Specora fecundùm genus, & repentia terræ ad genus : in Rom. edit. fecundùm genus, quæ etiam fola addit:& fatum eft fic. In Gr. Καὶ εἶπεν ὁ Θεός· Ἐξαγαγέτω ἡ γῆ ψυ τὴν ζῶσαν κατὰ γένος τετράποδα, και έρπετα, και θηρία τῆς γῆς κατὰ γένος· καὶ ἐγένετο ἔτως. fed Mr. Oxon. poft verba, * θηρία τῆς γῆς, addit, και τὰ κτήνη κατὰ γένος και πάντα τὰ τετράποδα γῆς, καὶ τὰ κτήνη, και πάντα τὰ ἑρπε TETPATOS α THS YMS, Compl. TaxTÁи, Tárта тà Éρπτὰ τῆς γῆς κατὰ γένος αυτῶν.

. 25. Ita rurfum Aug. 1. 1. de Gen. contr. Manich. to. I. col. 654. f. 655. a. præter vocem repentia, pro reptilia: at 1. de Gen. imp. to. 3. col. 112. b. legit ferpentia, non repentia, paulòque poft: Et vidit Deus quia bonum eft; reliqua ut fup. Ambrof. 1. 6. Hexa. col. 114. f. Et fecit Deus beftias terræ, & omnia pecora ad genus, & omnia repentia terræ ad genus, vidit Deus quia bona. Gr. Καὶ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὰ θηρία τῆς γῆς κατὰ γένος, καὶ τὰ κτήνη κατὰ γένος αυτῶν (in Mr. Alex. deeft αυτῶν ) και πάντα τὰ ἑρπετὰ τῆς γῆς κατὰ γένος· καὶ εἶδεν ὁ Θεὸς ὅτι καλά.

. 26. Eadem leguntur infra 1. 6. col, 198. g. 202.b.

Gen

nifi quòd pro dominetur, ponit August. habeat poteftatem § & loco reptilium repentium, legit repentium quæ repunt, feu reptilium qua repunt : fimiliter 1. 1. contr. Manich. to. 1. col. 655. f. 656. a. Et dixit Deus: Faciamus..... habeat poteftatem piscium maris, & volatil. cæli, & omnium pecorum, ferarum, & omnis terra, 5 omnium reptilium quæ fuper terram repunt. Et quæft. 153. in Gen. to. 3. col. 416. b. Faciamus.... & habeat poteftatem pifcium........ 5 omnium pecorum quæ funt fuper terram. Lib. autem 19. de civit. Dei, to. 7. col. 559. fa fcribit: : Dominetur pifcium, & volatilium cæli, & omnium repentium quæ repunt fuper terram: & tract. 8. in 1. Joh. to. 3. col. 880. d. 5 babeat poteftatem pifcium........ cæli,

omnium pecorum quæ repunt fuper terram. Vetus Irenæi Interp. 1. 3. p. 220. c. & l. 4. p. 253. c. & l. 5. p. 293◄ a. Faciamus hominem ad imag. & fimilitud. noftram ; at l. 5. p. 312. b. faciamus bom. Jecundùm imaginem & fimilitud, noftram. Tertul. I. de refur. carn. p. 568. b. c. & l. 2. adv. Marc. p. 645. b. & contr. Prax. p. 848. c. & l.. de Pudicit. p. 1009, b. Faciamus hominem ad imag. & fimilit. noftram. Item 1. de anima, p. 491. a. ubi addit & præfint pifcibus maris. Similiter habet Cypr. 1. de hab virg. p. 178. a. Faciamus hom. ad imaginem & fimilit. noflram. Item Hilar. in Pf. 118. col. 299. a. d. & l. 3. de Trin. col. 822. a. 837. e. 838. a. ficut Ambr.1. 3. Hexa. col. 45. c. 130. e. & 1. de fug. fæc. col. 421. f. & alibi paffim at 1. 6. Hexa. col. 127. f. 128. b. fic: Faciamus hom. ad imaginem noftram & fimilitud. noftram: & in Pf. I. col. 743. c. legit, fecundum imaginem noftram & fimilitud, noftram : lib. verò 1. offic. col. 35. f. 36. a. Faciamus hominem ad imaginem noftram, & fecundùm fimilitudinem, additque, & habeat poteftatem pifcium maris, & volatilium cæli, & pecorum, & omnium repentium super terram: & in Pf. 118. dicit: dominabuntur, vel principa tum habebunt. Hieron. ep. ad. Cypr. to. 2. col. 695. b. & Epift. ad Damaf. to. 3. col. 525. a. Faciamus bom. ad imag.& fimilit. noftram. Itidem Fulgent. 1. de Trin. p. 331. Philaft. Brix. de Hæref. p. 708. f. 715. a. Faustin. Presb. contr. Arian. p. 638. f. Vigil. Tapf. contr. Varimad. p. 738. a. Auct. 1. de prædict. apud Profp. p. I. c. I. col. 92. c. & Junil. Afric. 1. 5. c. 19. to. 10. Bibl. PP. p. 347. g. Sic etiam Auct. quæft. vet. Teft. apud Aug. to. 3. q. 45. col. 58. e. qui paulò poft addit: Et dominetur pifcium maris, & volatilium cæli, & totius terræ ; at infra, q. 106. col. 103. c. Et babeat proteftatem fuper omnia qua facta funt fuper terram. Victorin. Afr. 1. ‘de principio diei, p. 294. a. & l. 3. adv. Arium p. 278.e. 283. a. habet ut fup. Faciamus hom.ad imag. 5 fimilitud. noftram. At 1. 1. adv. Arium, legit, juxta imaginem, &c. & p. 259. b. fecundùm imaginem noftram, 5 fecundùm fîmilitudinem. Äuct. op. imp. in Matth. hom. 42. p. 181. b. Secundum imaginem & fimilitud. noftram. Gr....... xα?' εixal' κόνα ἡμετέραν, και καθ ̓ ὁμοίωσιν· καὶ ἀρχέτωσαν τῶν ἰχθύων τῆς θαλάσσης, καὶ τῶν πετεινῶν τὸ ἔρανό, καὶ τῶν κτηνών (Mf. Clem. καὶ πάντων τῶν κτηνῶν), καὶ πάσης τῆς γῆς, καὶ πάντων τῶν ἑρπετῶν τῶν ἑρπόντων ἐπὶ τῆς γῆς.

[ocr errors]

. 27. Similiter habet Tertul. I. contr. Hermog. p. 418. a. b. & contr. Prax. p. 848. c. Et fecit Deus homiminem, ad imaginem Dei fecit illum at 1. de refurr. carn. p. 568. b. Et finxit Deus hominem, paulòque post = Et fecit hominem Deus, id utique quod finxit, ad imaginem Dei fecit illum: & 1. de pudic. p. 1009. b. Et fecit hominem Deus, ad imaginem & fimilitudinem Dei fecit illum. Cæteri plures Auguftiniano textui affentiunt, nempe No

[blocks in formation]

terram.

?

29. Et dixit Deus: Ecce dedi vobis omne pabulum feminale, feminans femen quod eft fuper omnem terram; & omne lignum, quod habet in fe fructum feminis feminalis vobis erit ad escam :

30. & omnibus beftiis terræ, & omnibus volatilibus coeli, & omni reptili repenti fuper terram, quod habet in fe fpiritum vitæ, & omne pabulum viride in efcam. Et factum eft fic.

31. Et vidit Deus omnia quæ fecit; & ecce bona valde. Et facta est vespèra, & fa&um eft manè, dies fextus.

[blocks in formation]

NOTE AD VERSIONEM

vatian. I. de Trin. p. 1047. a. Hilar. I. 4. de Trin. col.
838. c. Ambrof. in Pfal. 1. col. 743. c. Victorin. Afr. 1.
de principio diei, p. 294. a. Hieron. ep. ad Cypr. to. 2.
col. 695. b. Ambrosiast. p. 273. a. Faustin. Presb. contr.
Arian. p. 638. g. Auctor quæft. vet. Teft. q. 21. & 45.
col. 49. g. 58. g. & Fulg. contr. Fab. frag. 21. p. 605.a.
Sic etiam Philaft. Brix. de Hæref. p. 712.g. nifi quòd loco,
ad imag. Dei, &c. legit, ad imaginem fuam fecit eum. Vi-
gil, Tapf. 1. contr. Varimad. p. 750. f. Et fecit Deus ho-
minem ad imaginem fuam. Gr. Καὶ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν ἄν
θρωπον, κατ' εικόνα Θεῖ ἐποίησεν αυτόν, &c. ut in textu Aug.

. 28. Itidem Aug. infra l. 6. col. 198. c. uno excepto,
habete poteftatem, loco principamini. Item col. 202. b.
Crefcite & multiplicamini & replete..... & habere poteftatem
pifcium....... 5 omnium repentium qua repunt fuper ter-
ram. Ita quoque 1. 14. de civit. Dei, to. 7. col. 372. e.
Et benedixit eos Deus dicens: Crefcite & multiplic. Simple-
tè terram, & dominamini ejus. At I. 1. de Gen. contr. Ma-
nich. to. 1. col. 657. b. Et benedixit eos Deus dicens : Cref-
eite & multiplic. & generate, & replete terram : & poft
pauca: Habete poteftatem pifcium maris , volatilium cœ-
li, & repentium omnium qua repunt fuper terram. Vetus
Irenæi Interp. 1. 4. col. 240. b. Crefcite & multiplicamini.
Similiter habet Tertul. I. 1. adv. Marc. p. 930. b. c. & l.
de exhort. caft. p. 941. b. & l. de pudicit. p. 1009. c. fed
1. de Monog. p. 954. b. legit, Crefcite & redundate. Hi-
lar. in Pf. 66. col. 185. e. Crefcite 5 multiplicamini, 5
replete terram, dominamini ejus. Gaud. Brix. fer. 8. P.
253. f. implete. Ambrof. I de Noë & Arca, col, 263, f.
Et benedixit eis dicens: Crefcite, 5 multiplicamini, & re-
plete terram, & dominam. ejus, & poteftatem habete Super
pifces maris, & volatilia, & beftias terra, & reptilia : &
lib. 2. de Abrah. col. 328. f. 329. a. Crefcite & multiplic.
S replete terram, & dominamini in eam, imperate pifci-
bus maris, volatilibus cæli, & omnibus pecoribus, &
omni terra, omnibus ferpentibus qui fuper terram. At lib.
de Elia & jejun. col. 557. b. legit: Dominamini piscium
maris ; & l. de Parad. col. 168. b. Habete poteftatem pif-
cium maris, & volatilium cæli, & omnium repentium qua
repunt fuper terram. Græc. textui Auguftiniano favet ad

verbum.

V. 29. Eadem repetit infra 1. 6. col. 202. b. 228. a. præter hæc: Et omne lignum fructiferum, quod habet.....

ANTIQUAM.

feminalis, quod erit vobis ad efcam ; at. 1. 4. contr. Julian.
to. 10. col. 617. d. Ecce dedi vobis omne fœnum fativum,
feminans femen, quod eft fup. omnem terram; & omne li-
gnum, quod habet in fe fructum feminis fativi, vobis erit
in efcam. Tertul. 1. adv. Pfych. p. 983. b. Ecce dedi vobis
omne fænum fementivum feminans femen, quod eft fuper
terram; omne lignum quod habet in femetipfo fructum fe-
minis fementivi, vobis erit in efcam. Victorin. Afr. 1. de
princip. diei, p. 294. a. non fænum habet, fed pabu-
lum ad efcam. Ambrof. 1. de viduis, to. 2. col. 187. b.
Omne lignum, quod habet in se fructus feminis fativi, erit vo-
bis in efcam. Gr..... ἰδὲ δέδωκα ὑμῖν πάντα χόρτον σπόριμον
σπεῖρον σπέρμα, ὅ ἐσιν ἐπάνω πάσης τῆς γῆς· καὶ πᾶν ξύλον
ἔχει ἐν ἑαυτῷ καρπὸν σπέρματος σπορίμε, ὑμῖν ἔσαι εἰς βρῶ
dir. In Ald. & Compl. deeft άsus, ante rus mus.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

. 30. Idem Auguft. 1. 4. contr. Julian. to. 10. col. 617. d. Et omnibus beftiis terra, & omnib. volatilib. cæli, omni ferpenti repenti fuper terram quod habet in fe animam vita, & omne fænum viride in efcam, &c. Ita quoque in Græco ad verbum, nifi excipias unum, PTT, pro Serpenti, melius reptili, ut fup. Mf. Oxon. loco xv (wus, animam vita, habet Tror (wns, fpiritum vita, ut etiam fupra. Ambrof. 1. de viduis to. 2. col. 187. b. fic: Et omnibus beftiis, & omnibus avibus, & omnibus ferpenti bus fuper terram.

. 31. Sic iterum Auguft. I. 11. de civit. Dei, to. 7. col. 289. e. ufque ad vocem, valde; at 1. 1. de Gen. contr. Manich. to. 1. col. 658. a. legit: Et vidit Deus omnia quacunque fecit, effe bona valde. Ambrof. 1, de Parad. col. 165. f. Vidit Deus omnia quæ fecit: & ecce erant bona valde. Ítidem Vigil. Tapf. 1. 3. de Trin. detracto verbo erant. Ita quoque habet Fulgent. I. 1. ad Monim. c. 18. p. 14. Gaudentius verò Brix. 1. de Machab. p. 967. b. Et erant valde bona. Philaftr. Brix. 1. de Hæref. p. 710.a. Ecce enim omnia valde erant bona. S. Eucher. quæft. in Gen. P. 840. c. Et vidit Deus quia bona funt valde. Anon. fer. 1. append. to. 5. Aug. col. 3. a. Et vidit Deus quæ fecit, ecce bona valde. S. Petr. Chryfol. fer. 89. & 96. p. 915. e. 920. d. Et vidit Deus omnia quæcunque fecit, & ecce valde bona. Ita quoque in Græco. Victorin. Afer 1. de princip. diei, p. 294. a. addit: Et factum eft vefpere, & manè dies fextus. Gr. bis ponit, xai éyéveto ut fup. in textu.

Mar. 7 37.

[merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]
« ZurückWeiter »