VULGATA NOVA. 38. locutufque eft ad eos: Num invenire po terimus talem virum, qui fpiritu Dei plenus fit? 39. Dixit ergo ad Joseph : Quia oftendit tibi Deus omnia quæ locutus es, nunquid sapientiorem & confimilem tui invenire potero ? 40. Tu eris fuper domum meam, & ad tui Pf. 104 oris imperium cunctus populus obediet: uno tan- 21. tùm regni folio te præcedam. NOVA. 42. Tulitque annulum de manu fua, & dedit eum in manu ejus veftivitque eum ftola byffina, & collo torquem auream circumpofuit. VERSIO ANTIQUA. VULGATA NOVA. 43. Fecitque eum ascendere fuper currum fuum fecundum, clamante præcone, ut omnes coram eo genu flecterent, & præpofitum effe fcirent univerfæ terræ Ægypti. 44. Dixit quoque rex ad Jofeph : Ego fum Pharao abfque tuo imperio non movebit quifquam manum aut pedem in omni terra Ægypti. 45. Vertitque nomen ejus, & vocavit eum linguâ Ægyptiacâ, Salvatorem mundi. Deditque illi uxorem Afeneth filiam Putiphare facerdotis Heliopoleos. Egreffus eft itaque Jofeph ad terram Ægypti, NOVA. manipulos redacta fegetes congregatæ funt in horrea 48. Omnis etiam frugum abundantia in fingulis 49. Et congregavit Jofeph triticum, ficut arenam maris, multum valde, quoad ufque non potuit numerari; non enim erat numerus. Hieron. quaft. 50. Et Jofeph nati funt duo filii antequam veHebr. t. 2. 542. 6. nirent anni famis: quos peperit ei Afeneth, filia Putipharis facerdotis Heliopoleos. 51. Vocavit autem Jofeph nomen primogeniti, Manaffe: Quia oblivifci me fecit Deus omnium laborum meorum, & omnis domûs patris mei. VULGATA NOVA. 49. tantaque fuit abundantia tritici, ut are na maris coæquaretur, & copia menfuram excederet. 1. Mac. 2.53 Alt.7 10. 10. Nati funt autem Joseph filii duo ante- Inf.46. quam veniret fames : quos peperit ei Afeneth filia 20. 48. Putiphare facerdotis Heliopoleos. 51. Vocavitque nomen primogeniti, Manaffes, dicens: Oblivifci me fecit Deus omnium laborum meorum, & domûs patris mei, NOTE AD VERSIONEM . 38. Optimè è Græco. . 40. Addit Auguft. ibid. Sic fe habent verba in Gra- id ΤΟ *. 41. Huc redit quod Tertul. I. de Idol. c. 18. pag. ANTIQUAM. cavit, pro impofuit ; & in fine: a sis yuraixa, ei . 46. In Græco fic: 'Iwon йr étŵr тpiάxorla, öre #. 49. Vix meliùs è Græco. . 50. Eadem prorfus in Græco, præter feqq. 7 NE 'Iwonp, Jofeph autem, pro Jofeph; fubinde, iπrà ETN, Septem anni, non anni fimpliciter, & Пssop, Petephra, loco Putipharis. . 51. Ad verbum è Græco, præter poftrema, & omnis domus patris mei, pro quibus, TV TWY To waтpós μ8, & omnium patris mei. Auct. op. imp. in Matt. hom. 2. pag. 20. d. fic habet: Cùm natus fuiffet in Ægypto filius Jofeph, vocavit nomen ejus, Manasses, dicens: Oblivifci me fecit Dominus laborum meorum, 5 laborum omnium domus patris mei. In aliquot eriam codd. Græcis eft, λέγων, ὅτι ἐπιλαθέθαι με ἐποίησεν, in al. vero deeft, xeyr. Eo etiam fpectant que Ambrof. narrat 1. de Jof. c. 7. to. I. col. 498. d. Ex gentibus accepit uxorem..... I fufcepit ex ea filium Manassen, per quem oblitus eft omnes 5. 53. Igitur transactis feptem ubertatis annis, qui nem, alimenta petens. Quibus ille refpondit: Ite ad fuerant in Ægypto: 54. cœperunt venire feptem anni inopiæ, quos 57. Omnefque provinciæ veniebant in Ægyp- perarent. Jofeph: & quidquid ipfe vobis dixerit, facite. 56. Crefcebat autem 56..... Vide Not. terra aperuitque Joseph univerfa horrea, & ven- VERSIO ANTIQUA. 57. Et omnes regiones venerunt in Ægyptum Ambr. 1. de Jof. ad Jofeph, emere..... NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. . 52. Similiter in Græco, nifi excipias iftud, vncé μs, pro crefcere me fecit. Rectè Ambrof. 1. de bened. Patr. c. 1. to 1. col. 514. c. Ephrem autem, inquit, fecunditatem fidei interpretatione nominis pollicetur, qui auxit patrem, ficut ait ipfe Jofeph, dicens: Quia auxit me Deus in terra humilitatis mea. Vide etiam 1. de Jof. c. 7. to. 1. col. 498. e. Immo Hieron. ipfe loco cit. addit: Ephraïm vocatur, eò quòd auxerit eum Deus. Udiens autem Jacob quòd alimenta A veniter aut in Egypto, dixit filiis fuis: Quare negligitis? 2. audivi quòd triticum venundetur in Ægypto: defcendite, & emite nobis neceffaria, ut poffimus vivere, & non confumamur inopiâ. 3. Defcendentes igitur fratres Jofeph decem, ut emerent frumenta in Ægypto, I. huc refpiciens, ait: Quicunque famem patiebantur, ad . 57. Similiter in Græco, præter hoc, avopa?siv pos XLII. VERSIO ANTIQUA. c. 7. t. I. 499. 4. Idens autem Jacob quia eft venditio in Æ- Aug. Lorut. 159. gypto, dixit filiis fuis: Quare fegnes eftis ? 2. ecce audivi quia frumentum eft in Ægypto: defcendite illò, & emite nobis pufillas efcas, ut vivamus, & non moriamur. VULGATA 3..... 4. Vide Not. 4. Benjamin domi retento à Jacob, qui dixerat fratribus ejus: Ne fortè in itinere quidquam patiatur mali: VULGATA NOVA. 7. & agnoviffet eos, quafi ad alienos duriùs loquebatur, interrogans eos: Unde veniftis? Qui refponderunt: De terra Chanaan, ut emamus victui neceffaria. 8. Et tamen fratres ipfe cognofcens, non eft cognitus ab eis. 9. Recordatufque fomniorum, quæ aliquan NOVA. 5. ingreffi funt terram Ægypti cum aliis qui pergebant ad emendum. Erat autem fames in terra Cha naan. 6. Et Jofeph erat princeps in terra Ægypti, atque ad ejus nutum frumenta populis vendebantur. Cùmque adoraffent eum fratres fui, VERSIO ANTIQUA. 3. 335. f. Ambr. 1. de Jof. 8. 1. 1. 499. e. Aug. Locut. 160. t. 3.335.f. 8..... agnovit eos, ipfi verò non cognoverunt illum. 9. Et commemoratus eft Jofeph fomniorum NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. . I. Ita in Græco ad verbum. Auguft. tamen quæft. 7. in Exod. col. 445. e. legit: Cùm vidiffet Jacob, quia funt efca in Egypto. Ambrof. 1. de Jof. c. 8. col. 499. e. addit: Et Jacob dixit filiis fuis : Quare pigri eftis? Græcè Ιναλί ῥαθυμεῖτε ; . 2. Priora ex Ambrofio ufque ad vocem, pufillas, reliqua ex Augufino ; cuncta verò conveniunt cum Greco. Ambrof. fimiliter addit efcas, fed abfque voce pufillas. Auguft. Locut. 159. de Gen. to 3. col. 335. f. legit : Ecce audivi quòd eft venditio in Egypto. At in Græco, ilos, non, πpás, ut v. 1. Vide fis Ambrof. l. 2. de Jacob, c. 8. col. 471. b. *. 3. Græc. Κατέβησαν δὲ οἱ ἀδελφοὶ Ἰωσὴφ οἱ δέκα piaga, &c. unde Ambrof. I. de Jof. c. 8. col. 499. f. ait: Ideo decem pergunt. . 4. Sic habet Ambrof. 1. de Jof. c. 8. col. 499. f. Non pergit junior, non mifit eum pater, ne contingat eum . 8. Idem Auctor anteponit ifta: Videns Jofeph fratres fuos; deinde ut fupra. Apud Ambrof. I. de Jof. c. 9. col. 501. c. fic: Ipfi non agnofcebant eum, à quo agnofcebantur. In Gr. Ἐπέγνω δὲ Ἰωσὴφ τὸς ἀδελφὲς αυτό, αυτοὶ δὲ ἐκ ἐπέγνα (αν αυτόν. . 9. Priora verba ufque ad, & dixit, quæ prodeunt ex Auguft. concinunt cum Græco; reliqua vix differunt ira enim legitur in Gr. Καὶ εἶπεν αὐτοῖς· Κατάσκοποί ἐσε, xalaroñСα, тà ixrn tûs Xápas üxale. i. c. Et dixit eis ¿ 6.9. 501.c. Auct. 1. de prom. ap. Prop. p.112.c. Aug. quæft. 138. in Gen. t. 3.411.g. mus, mali. I 2. Quibus ille refpondit: Aliter eft : immunita terræ hujus confiderare veniftis. 13. At illi: Duodecim, inquiunt, fervi tui; fratres fumus, filii viri unius in terra Chanaan: minimus cum patre noftro eft, alius non eft fuper. 14. Hoc eft, ait, quod locutus fum: Exploratores eftis. 15. Jam nunc experimentum veftri capiam : per falutem Pharaonis non egrediemini hinc, do nec veniat frater vefter minimus. 16. Mittite ex vobis unum, & adducat eum: vos autem eritis in vinculis, donec probentur quæ dixiftis utrùm vera an falfa fint: alioquin per falutem Pharaonis exploratores eftis. NOVA. cite quæ dixi, & vivetis: Deum enim timeo. 19..... ipfi verò ite, & ducite emptionem tritici veftri. 21..... In peccato fumus de fratre noftro..... 22..... Nonne locutus fum vobis, dicens: Non noceatis puero : & non exaudiftis me?..... ecce fanguis ejus exquiritur. 23. Ipfi autem ignorabant quia audit Joseph: interpres enim inter illos erat. 24..... & iterum acceffit ad eos, & dixit illis. VULGATA 25. Tollenfque Simeon, & ligans illis præfentibus, juffit miniftris ut implerent eorum faccos tritico, & reponerent pecunias fingulorum in facculis fuis, datis fupra cibariis in viam : qui fecerunt ita. 26. At illi portantes frumenta in afinis fuis, profecti funt. 27. Apertoque unus facco, ut daret jumento pabulum in diverforio, contemplatus pecuniam in ore facculi, 28. dixit fratribus fuis: Reddita eft mihi pecunia, VULGATA NOVA. 19. Si pacifici eftis, frater vefter unus ligetur in carcere vos autem abite, & ferte frumenta quæ emiftis in domos veftras, 20. & fratrem veftrum minimum ad me ad- Inf. 43. ducite, ut poffim veftros probare fermones, & 5. non moriamini. Fecerunt ut dixerat, 21. & locuti funt ad invicem : Meritò hæc patimur, quia peccavimus in fratrem noftrum, videntes anguftiam animæ illius, dum deprecaretur nos, & non audivimus: idcirco venit super nos ista tribulatio. 22. E quibus unus Ruben, ait: Nunquid non dixi vobis: Nolite peccare in puerum & Sup. 37. non audiftis me ? en fanguis ejus exquiritur. 23. Nefciebant autem quòd intelligeret Jofeph eò quòd per interpretem loqueretur ad eos. 24. Avertitque fe parumper, & flevit : & reverfus locutus eft ad eos. NOVA. en habetur in facco. Et obftupefacti turbatique, mutuò dixerunt: Quidnam eft hoc quod fecit nobis Deus? 29. Veneruntque ad Jacob patrem fuum in terram Chanaan, & narraverunt ei omnia quæ accidiffent fibi, dicentes: 30. Locutus eft nobis dominus terræ durè, & pu tavit nos exploratores esse provinciæ. 31. Cui refpondimus: Pacifici fumus, nec ullas molimur infidias. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. Exploratores eftis, ad confideranda veftigia regionis ve- #. 11. Itidem Græcè. . 13. Sic etiam in Græco: Auguft. addit: Sumus, ditum eft, pro babitamus. . 14. Nil Græco fimilius. . 15. Optimè è Græco, nifi quòd ibi verbum, 0, habetur in fine, adjunctâ voculâ, de, venerit huc. . 16. Similia Græcum habet, præter tria, nempe, Más7s, fumite, pro adducite, arxlule, abducamini, pro ducemini; & in fine, xalasowol ise, profectò exploratores eftis. Vid. feqq. apud Auguft. *. 19. Ducite addit Auguft. ibid. pro eo quod eft. ferte; quia enim ducuntur jumenta in quibus fertur, etiam hoc duci dictum eft ; & verò in Græco est: 'Autol de Beeδίβαλε, καὶ ἀπαγάγετε τὸν ἀγορασμὸν τῆς οἱποδοβίας ὑμῶν Ipfi verò ite, & afportate emptionem frumentationis veftra. *. 21. Græc..... Ἐν ἁμαρτίαις γάρ ἐσμεν, &c. In pecc tis enim fumus, &c. ut fup. . 22. Eadem funt in Græco, nifi quòd voci ecce, præponitur xai. Auct. 1. de promiff. loco cit. fic habet : Nunquid non dixi vobis: Nolite vexare puerum, & non me audiftis? deinde, ecce fanguis, &c. quæ ex ipfo addita funt fup. . 23. Auguft. quæft. 140. legit: Ipfi ignorabant, quia audiebat Jofeph, &c. ut fup. Græc. 'Autol de oux židveiσαν, ὅτι ἀκύει Ἰωσήφ, &c. ut in Lat. #. 24. Ad verbum è Græco, 22. eft, quod aliquando, cenfum, interpretantur noftri. *. II. Similiter in Græco: Καὶ καλαγά[ετε τῷ ἀνθρώ πῳ διῶρα τῆς ρητίνης, καὶ τὸ μέλιτος, θυμίαμά τε, και ςακτὴν, και τερέβινθον, και κάρυα· καὶ τὸ ἀργύριον δισσὸν, &c. Addit Hieron. fupra: Idcirco boc capitulum pofuimus, ut fciamus, ubi in noftris codicibus habetur, Thymiama, in Hebræo effe Necotha, quod Aquila, Storacem tranftulit. Eò spectant quæ Ambrof. 1. 2. de Jacob , c. 8. col. 471. b. ait : NOVA. duc viros domum, & occide victimas, & inftrue convivium : quoniam mecum funt comefturi meridie. 17. Fecit ille quod fibi fuerat imperatum, & introduxit viros domum. 18. Ibique exterriti, dixerunt mutuò : Propter nos in fervos, & afi- Locut. 173. pecuniam, quam retuli- nos noftros. 336.8 introducti fumus: ut devolvat in nos calumniam, & mus priùs in faccis noftris, violenter fubjiciat fervituti, & nos, & afinos noftros. 19. Quamobrem 19..... Vide Not. ipfis foribus accedentes ad difpenfatorem domus in 20. locuti funt: Oramus, domine, ut audias nos. Sup.42. Jam ante defcendimus ut emeremus efcas : 21..... aperuimus faccos noftros, & hoc argenAmbr. 1. de Jef. tum uniufcujufque in facco fuo : ad pondus arc. 9. col. 502. a. gentum noftrum retulimus..... VULGATA NOVA. 21. quibus emptis, cùm veniffemus ad diverforium, aperuimus faccos noftros, & invenimus pecuniam in ore faccorum : quam nunc eodem pondere reportavimus. 22. Sed & aliud attulimus argentum, ut emamus quæ nobis neceffaria funt: non eft in noftra confcientia quis pofuerit eam in marsupiis noftris. 23. At ille refpondit: Pax vobifcum, nolite timere: Deus vefter, & Deus patris vestri, dedit` vobis thefauros in faccis veftris : nam pecuniam, quam dediftis mihi, probatam ego habeo. Eduxitque ad eos Simeon. 24. Et introductis domum, attulit aquam, & laverunt pedes fuos, deditque pabulum afinis eorum. 25. Illi verò parabant munera, donec ingrederetur Joseph meridie : audierant enim quòd ibi comefturi effent panem. 26. Igitur ingreffus eft Jofeph domum fuam, obtuleruntque ei munera, tenentes in manibus fuis: & adoraverunt proni in terram. 27. Atille, clementer refalutatis eis, interrogavit eos, dicens: Salvus ne eft pater vester senex, de quo dixeratis mihi? Adhuc vivit? 28. Qui refponderunt : Sofpes eft servus tuus pater nofter, adhuc vivit. Et incurvati, adora verunt eum. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M. his Libenter juvenum confiliis acquiefcebat, ut etiam filium juniorem fimul mitteret. Item 1. de Jof. c. 9. col. 5oo. d. Tenebatur tamen Benjamin junior..... intercedunt pro eo duo, Ruben & Judas.... his vadibus apud patrem utitur, committitur. Et infra: Deducitur Benjamin junior, & bonis odoribus comitatus advexit, portans fecum refinam..... mel..... incenfum..... & cafiam, & guttam..... ilicem femper virentem, & nuces..... argentum quoque duplex, &c. . 16. Auct. 1. de promiff. part. 1. col. 113. b. Dixit Jofeph præpofito domus fuæ de fratribus fuis: Introduc iftos in domum; mecum enim manducabunt panem. Græc. EITE TW & Tus oixías dury• E¡Cavale rès árbρáπes εἰς τὴν οἰκίαν. μετ' ἐμὲ γὰρ φάγονται οἱ ἄνθρωποι άρτες την μεσημβρίαν. W. 18. In Græco fic : Εἶπαν Διὰ τὸ ἀργύριον τὸ ἀποσ τραφὲν ἐν τοῖς μας (ίπποις ἡμῶν τὴν ἀρχὴν, ἡμεῖς εἰσαγόμεθα, το συκοφαντῆσαι ἡμᾶς, καὶ ἐπιθέθαι ἡμῖν, τὸ λαβεῖν ἡμᾶς Bis Taifas, Ty's oras na i. e. Dixerunt: Propter argeny tum, quod rediit in marsupiis noftris in principio, nos introducimur ad calumniandum nos, & imponendum nobis, ut accipiat nos in fervos, &c. ut fup. Similiter Ambrofius, 1. de Jof. c. 9. col. 501: d. alludens, ait: Ad falutaris menfæ vocabantur convivium, & calumniam fibi parari, infidias fieri fufpicabantur. Auguft. etiam loco cit. addit: Quod Latini codices, fervos, babent, in Gracis, παῖδας, legitur. *. 19. Sequitur in Greco: Προελθόντες δὲ πρὸς τὸν ἄνθρωπον, τὸν ἐπὶ τὸ οἴκε τῇ Ἰωσήφ, ἐλάλησαν αὐτῷ ἐν τῷ TUXEN TỸ dx8. Quæ Ambrof. 1. de Jof. c. 9. col. 501.d. Onarrat, dicens: Et ceperunt ad hominem, qui erat fupra domum, in janua domûs, caufam fuam agere velle, &c. *. 21. Priora ifta aperuimus..... in facco fuo, ab Auguftino mutuamur; reliqua ab Ambrofio, qui Ambrof. etiam anteponit ifta: Argentum uniuscujufque in facculis noftris invenimus; deinde ad pondus, &c. ut fup. In Gr. fic : Ἠνοίξαμεν τις μαρσίππες ἡμῶν, καὶ τόδε τὸ ἀργύριον ἑκάσ TO EY TO μαPCITTY aule. To apsupior nμar er salμå atπτο ἐν μαρρίππῳ ἀργύριον ἡμῶν σαθμῷ ἀπεσ opέfquer. #.23. Similia Græcum refert, nifi excipias unum, કે To apyúpion, loco argentum autem; at in MI. Alex. exftat To de doyúpior. Auguft. Locut. 175. notat: In his, propitius vobis, duo verba fubaudiri, & fit, & Deus, quod omnino, inquit, ufitatifimum eft in Greco. Ambrof. tamen 1. de Jof. c. 9. col. 501. f. 502. c. illa exprimit, dicens: Major domûs refpondit illis (Gr. eîte de aviois Propitius fit vobis Deus, nolite timere : Deus enim veher, & Deus patrum veftrorum dedit vobis thefauros in facculis (Gr. μаpСTOS) veftris ; at argentum veftrum probum acceptum habeo. Gr. ἐνδοκιμῖν ἀπέχω, V. 25. Sic eft in Græco › præter unum TO EXJer, veniret, loco introiret; at in edit. Compl. Cextsiv. *. 16. Græc. Και προςήνεγκαν αυτῷ τὰ δῶρα. . 27. Sic Ambrof. Primus interrogat : Quomodo habetis? Et iterum ait: Rectè eft, &c. ut fup. Græcè: 'Hp?nce δὲ αυτές· Πῶς ἔχετε; κ εἶπεν αὐτοῖς· Εἰ ὑγιαίνει ὁ πατὴρ ó ύμων ὁ πρεσβύτης, &c. . 28. Ambrof. primò habet: Refpondent illi; deinde ut fupra hoc tamen ultimum, adhuc vivit, additur ex Auguft. Locut. 176. de Gen. to. 3. col. 337. b. qui Auguft. antecedentia etiam verba refert hoc modo: Salvus eft 3. |
