Simo Lemnius.

Tres ibi fub trino tumulantur tegmine Reges,
Quos docuit Chrifti ftella fubire cafam.
Urbs valet emperio,pollet gravitate Senatus,
Curia,multiplici porticus arte tumet.
Aqua platearum feries aquatur amussi:
Regia non uno vifitur aula loco.
Illa fuis late protenditur alma colonis,
Nomine Agrippina fplendida metropolis.
Quafugiente retro,mox pulchra Colonia nobis
Sefe aperit,prifcis totareferta Diis.
Cujus difficile est mihi jam decora alta referre
Tecta,domos,arcos,mania,templa, fcholas.
Vitiferos hortos intra urbem, ad fideraturres
Eductas,doctos,magnificos, viros.

Et vix credibili forma vultug, puellas

Praftantes quas tu dixeris effe Deas.

Hanc urbem quoad formam Imperii multa habere cum Romain Italia communia, reliquit P. Bertius, veluti conformes Confules, Proconfules, Prætores, Cenfores, Tribunos vigilum, Quæftores, Ædiles, Præfectos annonæ,aliosq;. In ftructuris facris permulta templa.In civilibus curiam, forum, porticus : & hinc etiam ob loci amanitatem, populi frequentiam, publicarum privatarumque ædiuin magnificentiam Germaniæ Romam dici poffe afferit.

bus

(OMITATUS WALDEC

CENSIS.

OMITATUS Waldeccenfis ita appellatus ab Illuftribus Comitiburgenfibus deducitur, eft regio montola, & multis in locis fylvis obdu&ta, & ob id ferarum, metallorum, ferri præfertim & cupri,lignorumq; ubertate prægnans: ab ortu contermina Haffiæ: à meridie dominatui Itter: ab occafu Diœcefi Colonienfi: à feptentrione Epifcopatui Padifontano.

Metropolis ejus eft Corbachium,celebri quodam Gymnafio nobi

litatum,

litatum, cæteræ urbes funt Wildunga,duobus collibus diftincta, quos fpaciofa quædain vallis difterminat: colli eminentiori fuperftructa eft urbs vetus,& arx, fpectans ad generofos Dominos Comites,cum gemino viridario,quorum fuperius peregrinis arboribus ac herbis eft inftru&tiffimum, eleganti artificio oftentans infignia, tum Comitum Waldeccenfium, tum etiam Nallovicorum, in floribus & terris verficoloribus exprefla: colli depreffiori impofita eft urbs nova, quæ ædificiorum numero & elegantia fuperat veterem: Mengrinhufa, Rhodena, Landavium, Sachfenberga, Sachfenhufium, Waldeca, Freienhaga, patria Martinii Bremenfis, moderni Theologi, fcriptis famofiffimi, Fürstenberga,&c.

Arcibus præterea hæc regio eft refertiffima, ut continua serie de una profpectus pateat in aliam: eft autem inter illas Waldeca cæteris formofior, ad urbem Waldecam fummojugo impofita,pervetufta, utpote cujus in hiftoriis Imperatoris Henrici I. fit mentio, Principe non indigna, benè munita, quam præterlabitur fluvius Edera. Arolsa non procul à Menrighufa fita, Ifenberga jugo præcelfo imminens, vel à Dea Ifide, ibi in gentilifmo culta, vel à ferri fodinis fic dicta: quamvis etiam fuperiori feculo in dicto monte auri fodina patuerit: Landavium,Wildungenfis, Corbachiana, Rhodena, Eilhufa Wetterburgum.

Fluviis irrigatur hæc regio multis, qui regionem tum pifcium ditant copia,tum agros & prata mirè fœcundant,veluti funt Edera,de quo multi rerum naturalium venatores prodiderunt, quòd aureas volvatarenas: Dimela,Orca, Schwalma, Werba,Nona, Ahra,Itera,Twista.

Nobiles hic Comitatus fub fe continet familias plurimas, quales funt: Canstein/ Dalwig/Einhausen/Gogreb/ Meisenbug/ Viermundt/ Eppe/Löwenstein/ Wölff / Kuman/ Malsburg/ Baineburg / Winter/ Dorfeld/Hanrtleben/Vrff/ Dwisten/ Weißmar/ Mengersen/ Falcken. berg/ Papenheim/ Hertingshausen/ Rodenhausen/ Wolmarckhausen/

Blettenberg/Jmsen/Reen/Juden/Schönstatt/Dinckelsberg/Patberg.
Quam Waldeccenfis fœcundat ftella calore,
Terraferax Cereris, quin præftans ubere gleba,
Nunc refidens campis,nunc furgens montibus altis,
Gramina ne campis,ne defint montibus umbra,
E gremio qui vel depromunt fulva metalla,
Glandiferas grato vel gignunt munere quercus.

Vun 2

Flumi

Stephanus Rit

terus.

C

Fluminag baud arvus defunt,nec turba natantum
Amnes deftituit,nec fylvas luftra ferarum.
Quid dicam egregias arces, ac ordine longo
Tot congefta manu preruptis oppida faxis,
Queis Waldeccenfis,per fingula,terra beatur.

CORBACHIUM.

ORBACHIUM eft Comitatus Waldeccenfis Metropolis, in cu'jus ferè fita eft meditullio, colli impofita, dupliciq; muro cincta: verfus meridiem orientalem fex diftans milliaribus Lippia, fex verfus meridiem Padifontio, fex verfus occidentemCaffellis,fex verfus feptentrionem Marpurgo: in loco frumenti fertili fita, cujus fubfidio præcipuæ cujufdam præftantiæ cerevifiam coquit, quæ in longiffimas etiam regiones vehitur, ut non immeritò de fe ipfa dicere queat:

Amula fum Bacchi,me mulciber excoquit hand Sol:
Neptunus pater est,mater at alma Ceres.

Jurifdictione, privilegiis, aliisq; immunitatibus cæteris urbibus Comitatus Waldeccenfis longè eminentior, in duas partes peculiari muro & portis difterminata,quarum una urbs vetus,altera urbs nova dicitur.

Urbis faciem præcipuè condecorant bina templa, unam S. Kiliani,quiurbi præbet infignia, in urbe veteri : alterum S. Nicolai, in urbe nova: acillud quidem eft è faxis ad amuffim fectis, cum excelfa quadam turri campanaria affabrè eductum, habens circa medium circuitum & aream tormentis æneis inftructam, ex quo loco defendendæ urbis contravim hoftilem commoda porrigitur oportunitas, portam quoq; obtinens, quæ forum refpicit, fculptilibus eleganter exornatam,inter quæ etiam eft ftatua Rolandi,iftum in locum è foro translata.

2. Curia in medio utriufque urbis locata, ut in utramq; vultum fuum conjiciat.

3.

Arx Comitum Ifenbergenfium in urbe nova.

4. Bafilica in urbe nova feftivitatibus & choreis nuptialibus deftinata.

5. Coenobium ad radicem montis extructum, olim à Monachis ordinis Francifci inhabitatum, at anno 1579. 7. Maji, expulfis ociofis &

gaftri

gaftrimargis ignorantiæ fratribus, communicato confilio, per præluftres & generofos Dn.Comites Waldeccenfes, Dn. Jofiam & Dn. Wolradum, & ampliffimum Senatum Corbacenfem, Mufis confecratum, per illos etiam annuis reditibus in fuftentationem præceptorum Gymnafii locupletiffimè ditatum: quorum etiam pium & laudabile inftitutum fuo hactenus laudabili haud caruit fucceffu. Non enim tantummodò huic Gymnafio viri clariffimi, & relictis poft fe fcriptorum monumentis celeberrimi præfuerunt, veluti Lazarus Schonerus, primus hujus Gymnafii Rector : Rodolphus Goclenius, Corbacenfis Philofophus: Bernhardus Salignacus Gallus: Guilhelmus Scribonius, Medicina Doctor: Guilhelmus Urfinus Deiffellanus, verùm etiam non minorinominis celebritate confpicui viri ex hac fchola (in qua fuerunt enutriti) prodierunt,veluti Zacharias Vietor Corbachienfis, J.U.D. illuftrium Comitum modernus Cancellarius: Justus Ritterus Corbachiensis, J. U. D. commemoratis Dn.Comitibus à confiliis: Daniel Angelocrator, Superintendens Marpurgenfis, omnes fcriptis celebres.

6. Ejufdem Reipublicæ Granarium & armamentarium eodem in Canobio.

Es

-Corbachiamuris

Urbs munita,viris, potens,& laude decora.
Libertatis amans, cuftos virtutis avite

Corbachium quondam cum nobilitate Senatus

Gauderet,mox rurfus eo difcedere juffo,

Non alio, proprio quàm mavult vivere jure.

ROTEBURGUM.

ST urbs Franconię, S.Rom.Imperio fubjecta,ad Tubarum amnem condita,alto jugo fuperftructa,ad latus Auftrale,unde Tubar emergit,habens vallem profundam, vino & frugibus abundans: aqua tamen potabili deftituta. Olim fuit fedes Ducum Francorum, fed poft obitum Ducis ultimi Friderici, ad Imperium Rom. devenit. Hujus monia urbem Hierofolymam repræfentare dicuntur, quod innuit etiam hifce P.Meliffus:

Qua fluit arctatas per valles Tubar amœnus,
Rafag,ab illifis faxa fragofa fonant.

Vuu 3

Illic

Petrus Paganus.

Steph. Ritterus.

Nic.Grudius.

Nath.Chytreus.

Abraham Loicherus.

Illic turrito Roteburgica mania furgunt
Culmine,vitiferis undig, cincta jugis.

Mania,quæ fimilem (fi vero credere dignum est)
Ad Solyma perhibent adificata modum.

Ob frumenti copiam perhibetur Franconia horreum.

ROTERODAMUM.

EST Hollandiæ oppidum, fic dictum quafi Rota obex, five agger, det Rote Dam. Eft enim ad Rotam aquæ ductum fitum, Mofæ flumini propinquum.Lumen decusq; immortale ei addidit Defiderius Erafmus, cujus domus natalis prope templum oftenditur, qui etiam meritus eft ftatuam in foro marmoream.

ST

Notus occiduis,& longènotus Eous,

Vagiit hac prima fcriptor Erafmus humo.
Venimus hinc Delphos iftis regionibus urbem
Egregiam longamá, illinc mox Roterodamum,
Navicula avecti paucis exponimur boris,
Estibi parva domus,magnus qua natus Erasmus.

CÆSARIS MONS.

Sr oppidum Trebocorum Imperiale, in folo fertili pofitum, vino Falerno ac defruti copia abundans, patria Geileri fummi Theologi & Ecclefiaftis Argentinenfis,qui primus ex Ecclefia Argentinenfi everrere cepit fordes Papales.

Urbs populofajacet,firmis circundata muris,
Ardua conspicuis turribus arte potens,
Sublimis.frugumá ferax, dilecta colonis,
Inclyta Cafareo nomine,dives opum.
Hic ubi maturas Alfatia colligit uvas,
Excipit & plenis dulcia mufta cadis.
Hic ubi graviferas Alfatiafundit Ariftas,
Et dat inexhaufto pinguia farra finu.

Quam