Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

129600, duodecim conjunctiones unius figni cœleftis cum altero (quarum quælibet annorum 10800) continens. Alía periodus eft 60 annorum, quam Imperator Hoam Ti ordinavit ex combinatione geminæ feriei literarum, nempe, unius feriei, quæ duodecim habet literas, & alterius, quæ decem, ita ut poft 60 annos combinatio ad eafdem literas redeat. Prima feries Kan, quafi truncus dicta fequentes complectitur literas, Kia, ye, pim, tim, vu, ki, kem, fin, gin, quey: alterius vero, quæ Chi quafi rami dicitur, hæ funt: tfu, cheu, gn, mao, xin, fu, ou, vị, xin, yeu, fio, bay. Primus ergo annus cycli vocatur kia tfu, fecundus ye cheu tertius pim yn, &c. Juxta hunc cyclum annos fuos numerant Sinenfes. Sunt autem anni Sinici lunares nunc 12 nunc 13 menfibus conftantes. Ex his duo primi funt communes, tertius embolifmicus, quartus communis, quintus embolismicus, &c. ita ut intra 19 annos feptem fint embolismici. Anni initium nunc ducitur a primo die lunationis, quæ incidit poft primum gradum aquarii motu lunæ vero, quamvis pro diverfis ritibus ac folemnibus ceremoniis retineatur etiam initium anni a folftitio hyberno. Menfes funt lunares, & primo excepto, qui chim yue, id eft, menfis fancitus vocatur, proprio nomine deftituuntur. Dies numerantur, ut menfes, & a media nocte, uti apud nos, incipiunt,. Unus dies nonnifi duodecim habet horas, quæ literis cycli fexagenarii duodecim fuperius recenfitis veluti nominibus propriis infigniun, tur, e. gr, prima dicitur tfu, fecunda cheu, &c. Quælibet hora in initium, medium & finem diftinguitur, & harum partium unaquæque in quatuor quadrantes fubdividitur. Zodiacum longe majoris latitudinis, qnam Europæi, faciunt, & in 28 conftellationes mag. nitudine ac numero ftellarum inæquales dividunt. Signa cœleftia duodecim numerant, & nominibus tfu, cheu, yn, &c. fuperius in medium allatis efferunt, addita tamen voce kum. Ita primum noftro Aquario refpondens vocatur tfu kum, alterum cheu kum, tertium yn kum, &c. In catalogo fixarum Sinenfi ftellæ multæ comparent, quæ nunc non amplius confpicua funt: eft enim antiquiffima ipforum Aftrono

mia,

mia, a quatuor millenariis exculta. Unde colligitur, illas ftellas e numero temporariarum effe. Impofuerunt autem conftellationibus fuis varia fictitia virginis, bovis, lupi, falicis, putei, domus, cordis, labi, caudæ, &c. nomina, & præcipue totam fuam Chinam cœlo invexerunt. Circa polum arcticum effingunt curiam Sinicam cum fuis principibus, miniftris atque tribunalibus, in reliquo cœlo omnes Sinenfis regni provincias cum fuis limi ibus, fluviis, montibus, atque ita aliquæ ftellæ appellantur Impe rator, filius Imperatoris, gratiofus minifter, Imperatoris aula, aulæ præfectus, &c.

De menfuris & ponderibus Sinicis capite 7 agit. Cubito utuntur Sinenfes duplici. Alius eft fartorum, alius fabrorum. Cubitum fartorum in urbe Nanki nenfi reperit continere pedem regium Parifinum cum uno ejus digito & una uncia feu ejufdem digiti; in urbe Hoayngan eundem pedem cum uno digi to; in aliis paulo aliter. Exiguam fcilicet differen tiam opificum manus induxiffe videtur. Cubitus fa brorum brevior eft quam cubitus fartorum. 7 unciis Parifinis. Cubitus antiquus moderno brevior quarta fui parte. Nimirum modernus 12 digitos continet; antiquus fub imperiali familia Cheu nonnifi octo. Cubiti fex conficiunt paffum Geometricum & 225 paf fus unum ftadium modernum; ftadia 12 adæquant 3000 circiter paffus Romanos feu leucam horariam. Ordinaria libra Sinica Kin dicta continet 16 Leam feu uncias, una Leam decem Cien feu Julios Romanos, I Cien 10 Fuen feu affibus, 1 Fuen = 10 Li seu quadrantibus, 1 Li= 10 Hao feu denariis, 1 Hap

10 Su, 1 Su = 10 Ho, 1 Ho = 10 Uy, i Vy 10 Sien feu filis. Una uncia Romana feu unius libræ Romanæ continet 7 Cien & 6 Fuen. Nummus Romanus Piaftra appendit 8 Cien, 5 Fuen, 2 Li. Utuntur Sine argento fufo loco monetæ, quod pro qnotidiano ufu in fruftula fecant. Tributum regium, foluturi argentum dant purum; reliquo aliquid cu pri admifcent, e. gr. 100 partibus argenti 4 aute5 partes cupri, immo pro quotidiano ufu cum 100 partibus argenti 10 vel is partes cupri admifcent

[ocr errors]

Auri

Auri nullus ufus in commerciis, fed ipfum merx eft: Maxima menfura aridorum dicitur xe & quoad pondus 120 libras continet. Divifiones quod atti pet, notat Autor effe I Xe 10 Teu, 1 Teu = 10 Xim, i Xim = io Ho, 1 Ho= 10 Cho, 1 Choto Chao, ì Chao = to Cbua, i Chua – 10 Quey, Quey = 10 So. En fpecimen prudentiæ Sinarum pondera & menfuras in ratione decupla fubdividen tum: quo ipfo computus ab omnibus reductionum difficultatibus liberatur.

Ex plurimis de acus magnetica declinatione ac inclinatione obfervationibus cap. 8 varia utilia elicit. Differentiam annuam declinationis 9' 30" feu 10 circiter colligit. E. gr. fi hoc anno acus declinet in ornum 19 o 2", fequenti declinabit 1° 9' 30" fuppofito quod declinatio crefcat. Notat tamen, acum aliquando, vel diuturnitate temporis vel aeris intemperie attritam, hanc legem

am.

plius fervare: Oftendit quoque, tam declinatio ni, quam inclinationi competere curfum regularem, eumque pro anno 1706 defcribit a portu Ulysfipomenfi ufque ad Indias. Scilicet a portu Ulyshiponenft ufque ad meridianum infulæ Palme vel Ferri paulo eccidentalioris in latitudine boreali grad. 14 nordė: ftatio (feu declinatio in occidentem) acus femper it paulatim decrefcendo, donec circa hujus infulæ meridiamum & prædictam latitudinem fixa fit & recta ad feptentrionem fe vertat. Ab hoc loco eundo verfus occidentem five Brafiliam incipit fenfim èrefcere nordeftatio feu declinatio ad orientem. A Brafilie autem littore eundo verfus promontorium ita ut bone fpei nordeftatio primum decrefcit, in diz ftantia 360 circiter leucarum a Capite bone fpei des nuo fixa fit acus. Poftea iter continuando verfus prædictum promontorium nordeftatio ufque ad mex tidianum capitis auftratioris infula Madagafcar cref eit, in quo nordeftatio nunc reperitur grad. 26. Abi hujus infula meridiano navigando verfus ortum ind cipit paulatim decrefcere nordeftatio, donec circa fretum de la Sonde vel littus auftralius Jave & infus

[ocr errors]
[ocr errors]

lana

lam Timor rurfum fit fixa acus, & hinc eundo ul terius intra ortum & boream incipit nordeftatio. A freto autem de la Sende navigando verfus infulana Ceilam & urbem Go rurfus incipit paulatim femper crefcere nordeftatio. Hinc manifeftum, primum de clinationis magnetica meridianum five lineam illam, fub qua fixa eft acus, non effe alicui meridiano mundi parallelam, adeoque polum magnetis non esse eundem cum polo mandi; nec primum meridianum effe fixum, fed mobilem modo ab ortu in occafum, modo ab occafu in ortum procedere, quafi per mo dum librationis lune. Curfum inclinationis prolixi tatem evitaturi buc non tranfcribimus. Notamus ta men, quod, dum cufpis borea ab horizonte rece dit & ad horizontem accedit, celeriori & majori differentia iftum receffum & acceffum mutet, quam dum ad Zenith prope accedir & ab eo recedit, quod acus circa gradum 6 latitudinis auftralis & circa meridianum 356 vel 357 (primo fc. per infu lam Palma ducto) acus fuerit horizontalis, idem cir ca gradum 12 latitudinis borealis & meridianum 95, nec non circa gradum 14 latitudinis borealis & me ridianum 129 vel 130.

Caput denique nonum mifcellaneas obfervationes exhibet de Cometis, de fecundo Solis crepuscule, de iride verticali & de apparentiis quibufdam Planetarum. Scilicet A. 1695 menfe Novembri Macas Cometam fine capite obfervavit Autor, cujus color fabalbidus inftar fumi illuminati erat. Sub initium apparitionis motus hujus cauda comerica fuit velo cior; poftea tardior. Occupavit autem cauda 40 gradus coeli. Similem obfervavit in infula Java A. 1702 circa 24 Februarii Secundum crepufculum quod appellat, antiquo prius affurgens per modum grandis, cauda comeræ circa horizontem latioris, fed verfus Zenith fenfim fenfimque ut lumine, ita latitu dine defcrefcentis & quafi in cufpidem grandiufculams definentis, per viam ecliptica femper fe diffundit, & ideo juzra varium fphæræ mundane fitum modo ad 40, modo ad 60, modo ad 70, &c. gra

dus

dus ultra horizontem affurgit. Mane & vefpere per totum annum femper confpicitur, modo cœlum se renum & illune. Irides verticales, quas vidit Autor, funt eædem cum coronis folaribus, quarum theoriam optime tradit Hugenius in pofthumis. A. 1694_d. 20 Jan. in urbe Nan Chan telefcopio 13 pedum Jovem ovalem cum 2 fuis fafciis, & 1697 circa initium Januarii telescopio 40 pedum in Venere gibbofa lineam obfervavit tranfverfam inftar fiffure lucidiff mæ radios utrinque evibrantis. A. 1690 vero d. 10 Nov. P. de Fontenay Cantone Mercurium in Sole obfervavit. Tempus ingreffus non annotavit Observator. Egreffus autem Mercurii ex difco Solis contigit H. 3. 17° 58′′.

ARTICLE LVI.

PARI S.

M. Le Gendre, Canon of this City, is writing a new Hiftory of France, that is almoft finifhed. In the mean time he has published a curious Book, wherein he gives an Account of the Man ners and Customs of the French in the several Times of the Monarchy.

Les Moeurs & Coutumes des François dans les dif ferens temps de la Monarchie. Par M. Louis le Gendre, Chanoine de l'Eglife de Paris. · Paris 1712. 12. Pagg. 353.

The Author obferves, among other things, that great Precautions were formerly ufed in France for the Conviction of accufed Perfons. Seventy two Witneffes were requifite against a Bifhop, Forty

agains

« ZurückWeiter »