Abbildungen der Seite
PDF
EPUB
[blocks in formation]

14. Auribus percipe hæc Job: fta, & commonere virtute Domini.

15. Scimus quia Deus pofuit opera fua, cùm faceret lucem de tenebris.

16. Scis differentiam nubium, & ingentes lapfus malorum?

17. Tua verò ftola eft valida, quiescente terra ab auftro.

18. Firmabit cum eo cælos, qui aqualiter ad videndum fufi funt.

19. Quare doce nos quid dicamus ei, & requiefcamus multa dicentes.

20. Nunquid liber, aut fcriba adfiftit mihi, aut hîc ftans faciam hominem tacere?

21. Omnibus autem non eft vifibile lumen quod refulget in nubibus : & fpiritus tranfiens emundabit eas.

VULGATA NOVA.

[blocks in formation]

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M.

Nè axpwτuplar Luxos, & ab extremis partibus frigus. In Mf. etiam Colb. hæc præniittitur nota, Ex . o . quæ fignificat hunc & fequentem verficulum ex Theodotione defumi. Apud Aug. in Job, omnia ut fup. in edit. Lat.

. 10. Prior verficulus fignatur afterifco in ed. Lat. Ferunt fimiliter Hexap. cum afterifco ex Theodotione, Kai ἀπὸ πνοῆς Ἰχυρᾶ δώσε πάζος· Εt à fpiratione Fortis dabit gelu. Symm. vero, Απὸ ἐμφυσήματος Θεν διαθήσεται πάδες Ab infufflatione Dei dabitur gelu; reliqua concordant cum Gr. LXX. Similiter ap. Aug. in Job: Et ab fpiritu Dei dabitur glacies; gubernat autem aquam qualiter illi placuerit. Item apud Vigil. Tapf. I. cont. Varimad. p. 743. e. & 750. e. A fpiritu Domini datur glacies fuper terram, & gubernat aquam qualiter illi placuerit.

. 11. Aug. in Job: Et frumentum irrigavit nubes: diffeminavit nubem lucem fuam. Græc. Καὶ ἐκλεκτὸν καταπλάσ τα νεφέλη διασκορπιεῖ νέφος φῶς αυτ8. Et eleium format nubes: difperget nebula lucem ejus. Mf. Alex. & al. xaraπrúoo, percellit, non xaтαλás: fubinde ap. Symm. ita, axnay xapa silplos repean. Ap. Vigil. Tapf. 1. cont. Varimad. p. 743. e. Et frumentum irrigat in nubibus ; diffeminat autem nube lucem fuam.

V. 12. Hexapla id unum referunt cum afterifco ex Theodot. Kai auros xuxλúμaтα Naspé↓ item ex Symm. Αυτὸς δὲ κυκληδόν ἀνας ρέφεται tum ex Aquila, ἐ οἰακώσε : rurfus ex Symm. & τῇ κυβερνήσε αυτῷ εἰς τὸ ἐργάζεθαι αυTá quæ Latinis fup. refpondere videntur. His tamen verbis nullus præponitur afterifcus in edit. Lat. quod paulùm follicitat: fed D. nofter Bern. de Montfaucon ad hunc Hexaplorum locum obfervat, non folùm primum, fed & feqq. duos verficulos ex Theodotione in LXX. effe inductos, idque Mf. Colbertini fide, in quo de more iifdem verficulis ifta præfigitur nota, 'Ex O. oi y. id eft, Hi tres verficuli ex Theodotione. Crediderim ego prætermiffos hîc in ed. Lat. afterifcos ab ofcitante librario ineptè rejectos fuiffe in . feq. ubi etiamnum exftant. Conjecturæ noftræ favent Hexapla, quæ ad verfum 13. nihil referunt ex Theodotione, præmiffo fimili figno. In Græco hod. fic: Kai auτὸς κυκλώματα διατρέψει ἐν θεεβελαθωθ, εἰς ἔργα αὐτῶν, πάντα ὅσα ἂν ἐτείληται αυτοῖς, &c. Et ipfe circuitus tranfvertet, ( pervertet) in Theebulathoth, in opera eorum, omnia quæcunque mandaverit eis; reliqua concordant cum Gr. Apud Aug. in Job, omnia ut fup. in ed. Lat. præter unum ad operandum, loco operanda. Similiter ap. Vigil. Tapf. 1. contra Varim. p. 743. e. Et ipfa in circuitu vertitur gubernaculis, ad operanda omnia quæ mandaverit ei; quia hæc à Deo conftituta funt ab eo fuper terram.

. 13. Ita leg. Aug. in Job. In edit. Lat. duo hîc ponuntur afterifci, nempe poft tribu, & poft fua; at ineptè, ni fallor, & fcribæ incuriâ, ut notavi fupra: fi enim tollantur duo ifta commata, five in terra fua, five in miferi

cordia, ecquis erit fenfus, fervato primo, five in tribu, cui non præmittitur ftellula ? Repones forfan, equidem in hoc non peccaffe fcribam quòd duobus pofterioribus commatibus præpofuerit afterifcos, fed quòd id prius, five in tribu, hoc fimili figno non notaverit; eoque magis arridebit conjectura, quod ap. LXX. non legatur five in tribu, fed apud Symmachum, nempe εἰς φυλήν. Huic fufpicioni fatis eft factum fupra not. ad . præced. quam vide. In Gr. Vat. fic: Εάν τε εἰς παιδείαν, ἐὰν εἰς τὴν γῆν αυτῷ, ἐὰν εἰς ἔλεος Eupйog auτór Nobil. Sive in difciplinam, five in terram fuam, fi in mifericordia inveniet eum. In Mf. Alex. ita, sáv te eis

Έλεος, &c.

✯. 14. Ita Græcè, nifi id excipiatur, vyberáμevos Núrapur, commonitus virtutem, pro commonere virtute; at in Mf. Alex. Ald. & Compl. rsters; Aug. in Job, legit commovere virtutem, non commonere ; unde addit, noli moveri mente; cæt. ut fup.

. 15. Sic ap. Aug. in Job, cui Græcum favet. V. 16. Similiter hab. Aug. in Job. Græcè id unum variat, isara de, fcit autem, pro fcis; at in Ms. Alex. isaoai.

. 17. Similiter ap. Aug. in Job. In Gr. constanter bepù, calida, non valida. Edit. Lat. hoc medium addit absque afterifco, quiefcente terra; dein cum afterifco, ab auftro: at in Hexaplis Orig. totus verficulus ita ex Theodor. profertur fub afterifco : ἡσυχάζεται δὲ ὑπὸ τῆς γῆς ἀπὸ νόTo, quiefcit verò fuper terram ab auftro. In ed. hod. LXX. xáléα de éπ TS s, nec plura: folæ edd. Ald. & Compl. add. άπò vóty.

. 18. In edit. Lat. ifta notantur afterifco. Eadem quoque refert Aug. in Job, excepto primo verbo, firmabis nec malè; nam in ed. Rom. nunc legitur repewods, dein μετ' αυτῷ εἰς παλαιώματα, χυραὶ ὡς ὅρκοις ἐπιχύσεως Firmabis (Nobil. Firmationes) cum eo in antiquitates, valida ut vifio effufionis. In ed. Compl. ΣTepsάod. In Hexaplis ita ex Aquila: Aulos espécUCE TOY &eavor sis Tрotas, εN XUYκαι ως όρασις συγχύσεως ipfe firmavit calum in converfiones, qua valida funt ut vifio confufionis: nil autem habetur ex Theodotione in iifdem Hexapl. fæpe enim vacant.

[ocr errors]
[ocr errors]

non nos; re

*. 19. Ap. Aug. in Job, Quare doce me liqua ut fup. In Gr. ué, statimque, Tí épeμer dulæ, à mauμsla, &c. ut fup.

V. 20. Vix mel. è Græco, nifi quòd pro adfiftit, legitur Tafésиxer, aftitit, & pro aut bic, fimpliciter, va, ut. Ap. Aug. in Job, adfiftis mihi, ut ftans faciam; reliqua ut fup.

. 21. Sic ap. Aug. in Job, fi ult. ifta excipias, tranfit, & mundabit eas. In Gr. fic: Пão de 8x de¤lor To pws• τηλαυγές ἐςιν ἐν τοῖς παλαιώμασιν, ὥσπερ τὸ παρ' αυτᾶ ἐπὶ νεpar Omnibus autem non vifibilis lux; eminus fplendens eft in antiquitatibus, ficut quod ab eo fuper nubes. Ms. Alex. addit er, exiit,

VULGATA NOVA.

22. Ab aquilone aurum venit, & ad Deum formidolofa laudatio.

23. Dignè eum invenire non poffumus: magnus fortitudine, & judicio, & juftitia, & enarrari non poteft.

VERSIO ANTIQUA.

22. Ab aquilone nubes coloris aurei: in his eft Ex Ms. Maj. Mon. magna gloria, & honor Omnipotentis ;

23. Et non invenimus alium fimilem virtuti ejus. Qui juftè judicat, non putas exaudire eum?

24. Ideo timebunt eum viri, & non audebunt contemplari omnes, qui fibi videntur effe fapien- bunt quoque eum & fapientes corde.

24. Propterea timebunt eum homines, time

tes.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M.

. 22. Similiter hab. Auguftinus, cùm 1. annot. in Job, tum in Pf. 47. to. 4. col. 417. b. Sic etiam in Græco, dempto uno eft.

CAPUT

VULGATA NO V A.

*REfpondens autem Dominus Job de turbi

ne, dixit :

2. Quis eft ifte involvens fententias fermonibus imperitis?

3. Accinge ficut vir lumbos tuos interrogabo te, & refponde mihi.

4. Ubi eras quando ponebam fundamenta terræ? indica mihi fi habes intelligentiam.

5. Quis pofuit menfuras ejus, fi nofti? vel quis tetendit fuper eam lineam?

6. Super quo bafes illius folidatæ funt ? aut quis demifit lapidem angularem ejus,

7. Cùm me laudarent fimul aftra matutina, & jubilarent omnes filii Dei ?

8. Quis conclufit oftiis mare, quando erumpebat quafi de vulva procedens :

9. Cùm ponerem nubem veftimentum ejus, & caligine illud quafi pannis infantiæ obvolverem? 10. Circumdedi illud terminis meis, & pofui vetem, & oftia ;

11. Et dixi: Ufque huc venies, & non procedes ampliùs, & hic confringes tumentes fluctus

tuos.

12. Nunquid poft ortum tuum præcepifti diluculo, & oftendifti aurore locum fuum?

I.

V. 23. Ita conftanter Aug. in Job. Græcè id unum variat, ora nasa xpíræv, qui jufta judicat, quod idem valet. V. 24. Itidem Græcè, ficut apud Aug. in Job.

X X X VII I.

VERSIO ANTIQUA.

Eminus ad Job per turbinem nubis:
T poftquam quievit Elius loqui, dixit Do- Ex Mf. Maj. Mon,

2. Quis eft qui celat me confilium, continens
fermones in corde, & putat me latere ?

3. Accinge tanquam vir lumbum tuum: interrogabo te, tu autem refponde mihi.

4. Ubi eras, cùm fundarem terram? indica mihi, fi nofti fcientiam.

5. Quis pofuit menfuras ejus, fi nofti? aur quis eft qui induxit fuper eam funiculum?

*

6. Aut fuper quod circuli ejus fufi funt? quis f. fixi, eft autem qui mifit lapidem angularem?

7. Quando facta funt fimul fidera, laudaverunt

me voce magna omnes angeli mei.

8. Conclufi portis mare, cùm fremerer in utero matris fuæ, volens progredi.

9. Circumpofui illi nubem operimentum, & nebulâ obvolvi illud:

10. Et pofui illi terminos, imponens clauftra, & portas;

11. Et dixi: Hucufque venies, & non tranfibis ; fed in temetipfo comminuentur fluctus tui.

12. Aut nunquid tecum conftitui lucem matutinam, aut cognovit Lucifer ordinem fuum? NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. Y. 1. Aug. in Job, Et pofteaquam quievit Eliu, &c. ut fup. Similiter in Gr. præter hoc ult. dia nainattos & reper, per turbinem nubes; in ed. Compl. vegans.

V. 2. Ita in Græco, nifi quòd habetur initio, Tis TOS, Quis eft hic, addito è, ad continens; ultimò xpúrten, pro latere, Nobil. celare: Aug. in Job, & me putat dare; cæt. ut in textu: editt. tamen ferunt ibid. Qui celat meum confilium, contemnens fermones; fed obfiftunt Mfs. codd. & Gr. Orofius cont. Pelag. p. 454. f. Quis eft bic qui celat me confilium, continens fermones in corde, me putat latere ?

P.

. 3. Ita Græcè, addito uno dè, post interrogabo. Aug. in Job, legit ut fupra. Hieron. ep. 18. ad Euftoch. t. 4. 2. col. 32. a. Accinge ficut vir lumbos tuos. Gaud. Brix. ferm. 2. p. 947. c. Præcinge tanquam vir lumbos tuos: interrogabo autem te, tu verò refpondeas mihi. Græc. Hoi άexplиTI. Orof. I. cont. Pelag. p. 454. f. Accinge tanq. vir lumbos tuos : interrogabo, tu autem refponde mihi.

. 4. Ita leg. Aug. ad verbum. Sic etiam in Græco, præter unum dæάyleixov dè, annuntia autem, pro indica. Apud Ambr. 1. 1. Hexa. col. 11. c. Ubi eras, cùm fundarem terram? indica mihi, fi habes fcientiam. Græc. si daisy. Orof. 1. cont. Pelag. p. 454. f. legit terras, non terrain; cæt. ut in Lat. textu. Hieron. in Ifai. 13. t. 3. col. 152. f. Ubi eras, quando fundabam terram? Gaud. Brix. ferm. 2. p. 947. c. Ubi eras, cùm ego fundarem terram? Gr. ἐν τῷ θεμελιῶν με.

V. 5. Ad verbum è Græco. In Mf. Maj. Mon. iftud, fi nofti, obelo configitur, cujus loco Martianæus nofter pofuit afterifcum; nec malè, cùm in Hebræo exftet hoc comma, ut in Vulg. fed cùm in Gr. fimiliter legatur si oldas, nec quidquam fuperfit in Hexap. quo tollatur dubium, illud retinuimus, ficut retinuit ipfe Ambrof. 1. 1. Hexa. col. II. c. ubi fic habet : Quis pofuit menfuras ejus, fi nofti? aut quis eft qui fuperinduxit menfuram fuper eam? Gr,

[ocr errors]

ἢ τίς ὁ ἐπαγαγὼν σπαρτίον ἐπ ̓ αυτῆς ; Aquila hab. κανόνα,
regulam; Symmach. Korior érps, funiculum menfuræ. Ap.
Aug. in Job, omnia ut fup. in textu.

. 6. Auguft. in Job, ita legit: Aut fuper quo circuli
ejus fixi funt? deinde ut fupra, nifi quòd addit in fine
fuper eam. Græc. 'Ei Tiros ci xpixo AUTHS TETTÚ Yα01; Tís de
ἐσιν ὁ βαλὼν λίθον γωνιαῖον ἐπ ̓ αυτῆς ; Ambr. l. r. Hexa
p. 11. c. fimiliter, Aut fuper quid circuli ejus confixi funt?

*.7. Ita Græcè ad verbum. Sic etiam apud Aug. in Job, præter hoc, fidera fimul: fimiliter 1. 11. de civit. Dei, t. 7. col. 279. a. fed abfque hac voce, fimul.

V. 8. Ita Aug. in Job, uno excepto ex, pro in, ante utero. Græc. addit dè, ad verbum pea, occlufi, & mare præponit portis; fubinde pro fremeret, hab. euaipaaser, ad litt. vehementer cuperet, ftatimque ex, pro in ̧ & in fine fimpliciter exπopevoμérn, egrediens. Ambr. 1. 3. Hex. col. 38. e. Conclufi autem mare portis ; fimiliter 1. 1. col. II. c. abfque autem.

. 9. Similiter ap. Aug. in Job. Gr. initio hab. féulu dè, pofui autem, & in fine, scrapyávwca, pro obvolvi, ad verbum, quafi fafciâ obvolvi; Symm. weetinиco, ut & Aquila initio, loco pofui.

. 10. Sic hab. Aug. in Job: fic etiam Græcè, ni excipias verbum setsis, circumponens. Ambr. 1. 3. Hexa. col. 37. c. Pofui ei fines, apponens clauftra, 5 portas.

. 11. Similiter hab. Aug. in Job: nec differt Græcum, nifi quòd addit duty, ei, ad verbum dixi; & pro tranfibis, hab. uwepon. Ambrof. 1. 1. Hexa. col. 11. c. Et dixi: Ufque buc venies, & non tranfibis ; fed in te comminuentur fluctus tui: meliùs 1. 3. col. 37. c. Dixi autem ei: Ufque buc venies, nec tranfgredieris s fed in temetipfo conterentur fluctus tui.

V. 12. Similiter Aug. in nifi quòd habet initio,

Job; cui etiam Gr. confonat,
C., paulòque poft, 'Ewo-

1

Ex Mf. Maj. Mon.

VERSIO ANTIQUA.

13. Apprehende pinnas terræ, excute impios

ex ea.

14.

Et tu fumens terræ lutum, figurasti animæ, & famofum eum fecifti fuper terram? 15. Et abftulisti ab impiis lucem, aut brachium fuperborum comminuifti?

16. Aut venisti ad fontem maris, aut in vestigiis abyffi deambulasti?

17. Aut tibi aperiuntur metu portæ mortis, aut janitores inferni videntes te timuerunt?

18. Aut cognovifti latitudinem fub cœlo? narra ergo mihi quanta fit;

19. Aut in qua terra habitet lux, aut quis tenebrarum locus fit.

20. Duces me in fines eorum, quòd fi & nofti femitas eorum.

21. Nunquid fcis quia tunc natus eras, & numerus annorum tuorum multus ?

22. Aut venifti in thefauris nivis, aut thefauros grandinis vidifti

23. Quæ repofita funt in tempus inimicorum, & in die pugnæ & belli?

24. Unde autem procedit pruina, & difpergitur aufter fub coelo

25. Quis præparavit pluviæ validæ flumen, viam vocibus tempeftatis,

&

26. Ut & pluat fuper terram, ubi non eft vir ; in deJerto, ubi non eft homos

27. Ut fatiet inviam & inhabitabilem, & ut germinet berba viror?

28. Quis eft pluviæ pater? vel quis eft qui genuit ftillas roris ?

29. De cujus utero procedit glacies? aut pruinam in cœlo quis genuit,

30. Quæ defcendit ficut aquæ flumen? aut faciem impii quis tabefecit?

31. Aut intellexifti nexus Pleiadis, & feptum

13. Et tenuifti concutiens extrema terræ, excuffifti impios ex ea ?

&

14. Reftituetur ut lutum fignaculum, & stabit ficut veftimentum :

15. Auferetur ab impiis lux fua, & brachium excelfum confringetur.

16. Nunquid ingreffus es profunda maris, & in noviffimis abyffi deambulasti ?

17. Nunquid apertæ funt tibi portæ mortis & oftia tenebrosa vidifti?

18. Nunquid confiderafti latitudinem terræ ? indica mihi, fi nofti, omnia,

19. In qua via lux habitet, & tenebrarum quis locus fit:

20. Ut ducas unumquodque ad terminos fuos, & intelligas femitas domus ejus.

21. Sciebas tunc quòd nafciturus effes ? & numerum dierum tuorum noveras?

22. Nunquid ingreffus es thefauros nivis, aut thefauros grandinis afpexifti ?

23. Quæ præparavi in tempus hoftis, in diem pugnæ & belli ?

24. Per quam viam fpargitur lux, dividitur æftus fuper terram ?

25. Quis dedit vehementiffimo imbri curfum, & viam fonantis tonitrui,

26. Ut plueret fuper terram abfque homine in deferto, ubi nullus mortalium commoratur, 27. Ut impleret inviam & defolatam, & produceret herbas virentes ?

28. Quis eft pluviæ pater? vel quis genuis ftillas roris?

29. De cujus utero egreffa eft glacies? & gelu de cœlo quis genuit?

30. In fimilitudinem lapidis aquæ durantur, & fuperficies abyffi conftringitur.

31. Nunquid conjungere valebis micantes

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

poegs de elder, &c. Lucifer autem novit, &c.

. 13. Aug. in Job, Apprehendere pennas terræ, excutere impios ex ea. Græc. 'Eziali Da πтepúɣwr........... Éxtiáα, &c. ut fup.

....

. 14. Aug. in Job, legit animal, loco anima ; & pofuifti, loco fecifti; cætera ut fup. Græc. "H Cù xabar yür ( Compl. γῆς, Ald. ἀπὸ γῆς ) πηλὸν, ἔπλασας ζῶν, κλα ANTÒY LUTÒY EOY Éπi yus; Nobil. Aut tu fumens terram lutum, plafmafti animal, 5 idoneum eum ad loquendum pofuifti Super terram?

. 15. Ita Aug. in Job; cui favet Græcum, nifi quòd habet Beaxlora dé. Capreol. Carthag. ap. Sirm. to. I. p. 367. b. eadem refert quæ fupra, præter hoc, Nunquid tu abftulifti impiis, &c. Gr. apeines d'é.

V. 16. Ita in Græco, ubi conftanter è, pro aut. Concinit Aug. in Job, nifi quòd leg. in fine, ambulas. Gr.

warnas. Hilar. in Pf. 68. col. 217. c. ita Venifti autem fuper fontes abyffi, aut in veftigiis maris ambulafti? Capreol. Carthag. ap. Sirm. to. 1. p. 367. b. Aut venifti ad fines maris, aut in veftigiis abyssi ambulafti?

. 17. Similiter hab. Aug. in Job. Apud Capreol. Carthag. t. 1. Sirm. p. 367. b. hoc unum variat, aperien tur, pro aperiuntur. In Gr. drolyorral de Cai, rurfufque de, poft janitores; cætera ad verbum. Hilar. in Pf. 68. P. 217. c. fic: Aperiuntur autem tibi pra timore porta

mortis ?

[merged small][ocr errors]

*. 19. Aug. in Job, legit habitat, nec addit in fine, fit. Gr. Ποίᾳ δὲ γῇ αὐλίζεται ( al. σκηνοῖ ) τὸ φῶς, σκότες δὲ ποῖος ὁ τόπος; Mf. Alex. ποῖος ἐςιν τόπος;

#. 20. Aug. in Job, initio hab. fi duces me; reliqua ut fupra. Fortaffe librarius ofcitans pofuit verbum fit, in fine . præced. loco hujus particulæ fi; ita autumat Martianæus nofter, nixus auctoritate S. Auguftini: nec obftat Græcum, in quo fic : τόπος. Εἰ ἀγάγοις με, &c. ut fup. ar in Mr. Alex. ita, ποῖος ἐξω τόπος ; Εἰ ἄρα ἀγάγος, &c. & infra, dè, &c.

V. 21. Una tantùm vocula es, pro eras, variat apud Aug. in Job. Græcè, Oida äex ÖTI TÓTE VEVérvnoαι, &c. Nevi igitur quia tunc natus es, &c. ut fup. Ed. Ald. hab. οἶδας.

. 22. Sic habet Aug. in Job: nec variat Græcum, nifi quòd ponit è de more, pro aut ; & pro in thefauris, hab. ei noaupès, in thefauros.

#. 23. Aug. in Job, legit: Qua repofita funt tibi in, &c. & infra, in diem. Gr. Awixsital de Col Eis wear Expor Απόκειται δέ (οι ἐχθρῶν εἰς ἡμέραν πολέμων και μάχης ; M. Alex. cum Ald. & Compl. oxéμs. πολέμε.

. 24. Ita Aug. in Job. Sic etiam Græcè, præter hoc, , aut, pro medio 5, ac in fine, sis Tur va yearór, in eam qua fub cælo, poft aufter.

. 25. Gr. initio hab. Tís de, quis autem, & poft paulò, par, fluxum, loco flumen ; extremò pluraliter, xu Sour, tempeftatum, abfque præced. vocibus; Aquila, sic TÚπov qarar, ad fragorem vocum. Aug. in Job, legit ut fup. in textu, his tantùm immutatis, flumen valida pluvi. Gr. ὑετῷ λάβρω.

. 26. 27. Hi verficuli fignantur afterifcis quatuor in ed. Lat. Sic etiam in Hexap. proferuntur ex Theodotione, unde poftea invecti funt in edit. LXX. Ibi autem ficut in Hexaplis hæc variant, nempe . 26. ante pluat, deeft ; paulòque poft, pro in deferto, &c. habetur, ἔρημον, οὗ οὐχ ὑπάρχει άνθρωπος ἐν αὐτῇ· deinde W. 27. T xoprácaι abator & doixиtor, т ixcrasñoαι écoFor xróns..... & ut germinet exitus herbæ virentis ? Apud Auguft. in Job, omnia ut fup. in textu, præter hoc, cium & inhabitabile.

in

#. 28. Sic eft in Græco, fi excipias femper dè, loco vel, & búnus, pro ftillas. Aug. bene 1. annot. in Job: Et quis eft qui peperit glebas voris ? priora ut fup.

#. 29. Sic hab. Aug. in Job, unà cum Græco; additur tamen ibi de, poft cujus; extremò etiam, Tétoxe, pro genuit, mel. peperit.

. 30. Concinit Aug. ad verbum. In Gr. fic, ♪ wp péor, aqua fluens, pro aqua flumen, detracto seq. aut ; & in fine, Tre, exterruit, pro tabefecit.

. 31. Gr. ponit conftanter dè, loco aut, & deopór nekum, pro nexus; reliqua ad verbum. Aug, in Job, nii

VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA.

Ex Mf. Maj. Mon.

ftellas Pleiadas, aut gyrum Arcturi poteris diffi- Orionis aperuisti ?
pare?

32. Nunquid producis Luciferum in tempore
fuo, & Vefperum fuper filios terræ confurgere

facis ?

33. Nunquid nofti ordinem cæli, & pones rationem ejus in terra ?

34. Nunquid elevabis in nebula vocem tuam, & impetus aquarum operiet te ?

35. Nunquid mittes fulgura, & ibunt, & revertentia dicent tibi: Adfumus?

36. Quis pofuit in vifceribus hominis fapientram? vel quis dedit gallo intelligentiam ?

37. Quis enarrabit cœlorum rationem, & concentum cœli quis dormire faciet?

38. Quando fundebatur pulvis in terra, & gleba compingebantur ?

39. Nunquid capies leænæ prædam, & animam catulorum ejus implebis,

40. Quando cubant in antris, & in fpecubus infidiantur ?

Pfal. 41. Quis præparat corvo efcam fuam, quan146.9. do pulli ejus clamant ad Deum, vagantes, eò quòd non habeant cibos ?

32. An aperies Mazuroth in tempore fuo, & Vefperum fuper adificationem ejus induces?

33. Scis commotiones cœli, aut omnium fub coelo pariter fiunt?

quæ

34. Vocabis nubem voce, & in tremore aquæ validæ obediunt tibi?

35. Mittes vi fulmina, & ibunt? aut dicent tibi: Quid eft?

36. Quis dedit mulieribus texturæ fapientiam, & varietatum fcientiam?

37. Aut quis numeret nubes fapientiâ, & organa

cali in terram declinet?

*

38. Diffufus eft autem ficut terra cinis, & ad-
glutinavit eum ficut lapidibus cubum.
39. Aut capies leonibus efcas, aut animas dra-
conum replebis?

40. Pavidi enim funt in cubilibus fuis, & fedent
in filvis infidiantes.

41. Quis autem præparavit corvo efcam? pulli
enim ejus ad Dominum clamant, errantes, & ef-
cam quærentes.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.
differt ab edit. Lat. Vide plura ibid. apud ipfum, col.
671. b.

. 32. Sic pergit edit. Lat. præmiffis afterifcis duobus.
Similiter in Græco ed. Rom. præter ultima ifta, ei xé
μης αυτῷ ἄξεις αυτά; fuper comam ejus duces ea ? In Hel
xaplorum edit. nil habetur hic ex Theodotione. Ap. Aug.
in Job, tota ut fup. in edit. Lat.

. 33. Aug. in Job, Scis commutationes cæli, aut omnia qua fub cælo pariter fiunt ? Gr. 'Frisasai dis regwas yearỡ, ŵ τà vævegrov oμctumador vivonswa; Scis autem converfiones cœli, aut quæ fub cælo fimul fada?

.34. Eadem refert Aug. in Job, præter ult. iftud, obedient ei. In Gr. Vπaxśσsтai C, obediet tibi; item initio, xaxessis de, abfque in, ante tremore; cæt. ut fup.

. 35. Auguft. in Job: Mittes vi flumina, & ibuni? &c. ut fup. vocem autem flumina, firmat in confequentibus, addendo: Flumina, inquit, de ventre ejus fluent aqua viva. At in Græco conftanter : 'ATENET de XERAUING, N Opel Corται ; époι Nè,&c. Mittes autem fulmina, 5 ibunt? &c. ut fup.

N

. 36. Ita Aug. in Job, ad verbum. Similiter ap. Ambrof. 1. 2. de fide, to. z. col. 472. d. ad hoc ufque, & varietatum. Item ap. Hieron, in Ezech. 16. t. 3. col.

788. c. exceptis his, aut varietatis difciplinam. Gr. initio
habet τίς δέ, & in fine, ή ποικιλτικὴν ἐπιςήμίω ; Nobil
aut variegandi fcientiam ?

#. 37. Edit. Lat. addit cum afterifco, & organa cœli
in terram declinet? Aug. in Job, declinavit; & fup. Aut
quis eft qui numeret, &c. Edit. Rom. Tís de destμw......
ἐρανὸν δὲ εἰς γῆν ἔκλινε ; Symm. καὶ ἔργανα ἐρανό τίς και
μήσει ;

. 38. Sic habet Auguft. in Job, præter ultim. cibum, quam vocem infra pluribus explicat. in Mf. Turon. legebatur civium, tefte Martianæo, qui fubftituit cubum, è Gr. xúbor: item fup. in Gr. xexóuxa Nè........... xíow, agglutinavi autem eum ficut lapide cubum.

. 39. Itidem ap. Aug. in Job, præter hoc fing. leoni. In Gr. Ouptúœeis dè xévoi fopár ; Aut venaberis leonibus efcam? &c. ut in Lat.

.40. Eadem refert Aug. in Job. In Gr. fic, Лебов nası yap, timuerunt enim, loco pavidi enim funt; reliqua

ut in textu.

. 41. Similiter habet Aug. in Job, præter unum clamantes, pro clamant : in Gr. κεκράγασι, πλανώμενοι, τὰ στ Ta Zutortes, clamaverunt, errantes, cibaria quærentes.

[blocks in formation]

2. Dinumerafti menfes conceptûs earum, & fcifti tempus partûs earum?

3. Incurvantur ad fetum, & pariunt, & rugitus emittunt.

4. Separantur filii earum, & pergunt ad paftum: egrediuntur, & non revertuntur ad eas.

I.

[ocr errors]

VERSIO ANTIQUA.

*Mf. civium,

cognovifti tempus pariendi tragelaphorum in pe- Ex Mf. Maj. Mon. tris, aut partus cervarum cuftodisti?

2. Et numerasti menfes partûs earum, & dolores earum folvifti?

3. Et nutrifti hinnulos earum fine metu? partus

earum emittes?

4. Abrumpent filii earum, multiplicabuntur in tritico:
& ibunt, & non revertentur ad eas.
NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.
. I. Quæ præmittuntur, notantur afterifco in edit. eorum folvifti?
Lat. eaque nunc fimiliter leguntur Græcè in edit. Rom.
excepto ult. Térens, petræ, pro in petris: Aug. in Job,
legit petras, cum aliis ut fup. Theodotio in Hexaplis hab.
relpar & #éτpa, binnulorum in petra; nec plura ibid. ex ip-
fo relata. Edit. Rom. fubdit ordine ifto, punakas dè
divas exapar; Item Ambr. 1. 2. de interpel. Dav. c. I. col.
639. d. Obfervafti partus cervorum? Hieron. in cap. 35.
Ifai. to. 3. col. 279. f. Cuftodifli autem menfes cervorum ?
Aug. ubi fup. ait: Tpayos hircus eft, exapos cervus : tra-
gelaphus ergo, compofitum ex hirco 5 cervo animal,

. 2. Ita legit Aug. in Job: Græc. verò ad menfes, addit αυτῶν, deinde fic, πλήρεις τοκετο αυτῶν, ὠδῖνας δε, &c. Ambrof. 1. 2. de interpel. Dav. c. I. col. 39. d. Numerafti autem menfes eorum plenos partûs, partus autem

. 3. Ita legit Aug. ad verbum ubi fup. Ita quoque in Græco eft, nifi excipias ra rafía, prolem, loco binnulos. Edit. Lat. addit præmiffo afterifco, partus earum emittes? quæ Græcè in Hexap. fimiliter habentur ex Theodot. addito dè, poft partus. Ap. Ambr. 1. 2. de interpel. Dav. c. 1. p. 639. d. ita: Vel enutrifti filios eorum, ut non timeant ; partus autem eorum emittes? Item ap. Hieron. in cap. 35. Ifai. to. 3. col. 279. f. Et partus eorum emittes ?

.4. Sic habet edit. Lat. cum afterifcis tribus præviis. Eadem etiam referunt Hexapla ex Theodotione, paucis mutatis ; unde poftea translata funt in edit. LXX. Afterifcis quoque notantur in Ms. Colb. præmiffa hac nota de more, 'Ex O. oi ♪. Ambrof. 1. 2. de interpel. Dav. c. 1. p. 639. e. fic hab. Dirumpent filii eorum, & multipli».

[blocks in formation]

culcabunt ea.

16. Obduruit contra filios fuos, ne fint ejus; fruftra laboravit abfque ullo timore:

17. Quia defpexit eam Dominus in fapientia, & non diftribuit ei intellectum.

18. Cùm tempus fuerit, in altum fe levabit, & deridebit equitem & afcenforem.

19. An tu circumdedifti equo virtutem, & inferuifti collo ejus hinnitum ?

20. Et circumpofuifti ei arma? & gloria pectoris ejus, audacia:

21. Prodiens in campo luxuriat, & procedit in prælio cum virtute ;

22. Occurrenfque jaculo, contemnit, nec fe avertit à ferro.

VULGATA NOVA.

5. Quis dimifit onagrum liberum, & vincula ejus quis folvit ?

6. Cui dedi in folitudine domum, & tabernacula ejus in terra falfuginis.

7. Contemnit multitudinem civitatis, clamorem exactoris non audit.

8. Circumfpicit montes pafcuæ fuæ, & virentia quæque perquirit.

9. Nunquid volet rhinoceros fervire tibi, aut morabitur ad præsepe tuum?

10. Nunquid alligabis rhinocerota ad arandum loro tuo? aut confringet glebas vallium poft

te?

11. Nunquid fiduciam habebis in magna fortitudine ejus, & derelinques ei labores tuos ?

12. Nunquid credes illi quòd fementem reddat tibi, & aream tuam congreget?

13. Penna ftruthionis fimilis eft pennis herodii, & accipitris.

14. Quando derelinquit ova fua in terra, tu forfitan in pulvere calefacies ea?

15. Oblivifcitur quòd pes conculcet ea, aut beftia agri conterat.

16. Duratur ad filios fuos quafi non fint fui, fruftra laboravit nullo timore cogente.

17. Privavit enim eam Deus fapientià, nec dedit illi intelligentiam.

18. Cùm tempus fuerit, in altum alas erigit : deridet equum & afcenforem ejus.

19. Nunquid præbebis equo fortitudinem, aut circumdabis collo ejus hinnitum ?

20. Nunquid fufcitabis eum quafi locuftas? gloria narium ejus terror.

21. Terram ungulâ fodit, exfultat audacter t in occurfum pergit armatis.

22. Contemnit pavorem, nec cedit gladio.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M.

cabuntur in generatione: exibunt, & non revertentur retro ;
quæ Græcum exprimunt ad verbum, nifi quòd hab. in
fine, duros, eis, pro retro. Aug. in Job, neutrum admit-
tit; cætera verò legit ut fup. in edit. Lat. præter unum
exibunt, pro 5 ibunt, quod fortaffe mendum est; nam
in Græco conftanter legitur exeu cortar, abfque conjunc-
tione &.

V. 5. Ita Græcè, verbum è verbo ; ut & ap. August. in

Job.

#. 6. Gr. ponit dè, pro enim, & flairar, loco tabernaculum. Edit. Lat. Hieron. addit hæc cum afterifco, & habitacula ejus falfuginem; quæ pariter fignantur in Hexaplis, præmifsâ litterâ . quæ fignificat illa ex Theodotione effe defumpta. Ap. Auguft. in Job, ita: Pofui enim habitaculum defertum, & tabernacula ejus falfuginem. Græce fimiliter, καὶ τὰ (κηνώματα αυτῇ ἀλμυρίδα.

.7. Sic apud Aug. in Job: nec diffimiliter Græcè, nifi excipias vocem Toxvoxías, loco multitudinem; Nobil. vertit, multas turbas.

ficant illa ex ed. Hexaplari translata fuiffe in edit. LXX.
Hæ autem notantur diffimilitudines à Gr. Vat. fcilicet, #.
13. loco ftruthionum mifta eft alis herod. accipitris, illic
habetur, τερπομένων νεέλασσα, ἐὰν συλλάβῃ ἀσίδα κνέεσα,
lætantium neelaffa, fi conceperit afida 5 neffa: mox ita
. 14. ör apuset, quia relinquet, &c. & infra baxter, ca-
lefaciet, pro calefiunt; fubinde #. 15. Сxopisi, pro dif
pergit, hoc addito, dype, ad vocem beftia, detractâ verò
feq. ea item . 16. deeft præp. contra; paulòque poft,
pro ne fint ejus, ita, ὥσε μὴ ἑαυτήν ut non fe ipfam;
& infra . 17. loco defpexit eam Dominus in fap. fic,
κατεσιώπησεν αυτῇ ὁ Θεὸς σοφίαν, tacere fecit ei Deus fapien-
tiam; uti & Tổ Cuvée, in intellectu, loco intellectum: de-
mum fub finem verfus 18. legitur iπws, equum, non equi-
tem. Apud Aug. 1. annot. in Job, omnia ut fup. in ed.
Lat. paucis exceptis, iifque levibus, videlicet . 14. re-
liquit, pro relinquit; & . 15. difperdet, pro difpergit;
paulòque poft ita, beftia agri conculcabit ea: denique .
18. evolabit, irridebit, pro fe levabit, & deridebit. Gr.

. 8. Sic habetur in edit. Lat. cum duplici afterifco., xaтayerάGETα!.
Eadem quoque refert Aug. in Job. In Græco hod. fic: Ka-
τασκέψεται ὄρη νομὴν αυτό, Confiderabit montes pafcuam
fuam, &c. ut fup. Hexapla hic nobis deficiunt.

. 9. Ita Græcè ad verbum : nec diffentit Aug. in Job.
Ambrof. fic in Pfal. 37. p. 825. f. Et volet tibi uni-
cornuus fervire? Aug. etiam ubi fup. p. 674. d. ait, μo-
voxepas enim, unicornis eft.

. 10. Sic ap. Aug. in Job, præter hoc, alligabit ; at in Græco, duces Nè, ut & inf. C, tuos, pro tibi ; cætera ut in Lat.

. 11. Similiter ap. Aug. in Job, præter unum dimittes, pro dimittis. Gr. ἐπαφήσεις δέ; item initio πέποιθας, & circa medium Toмй, pro mutata eft: fortè in Ms. Lat. primitus erat multa eft, pro quo facilè fcribi potuit mutata eft, fed aperto mendo, quod tamen habetur fup. apud Auguft.

[ocr errors]

*. 12..... 18. Aug. in Job, ipfo initio hab. credes ei, non aut, &c. Gr. #ISEUSE, Mf. folus Alex. addit aura; quæ verò fequuntur ufque ad . 19. notantur ftellulis undecim in ed. Lat. Horum etiam nonnulla Græcè exftant in Hexaplis, cum afterifcis præviis, qui figni

[ocr errors]

. 19. Ita Aug. in Job. In Græco pofteriora ifta fola variant, ἀέδυσας δὲ τραχήλῳ αὐτῷ φόβον; & induifti collum ejus timore? folus Theodotio habet Xpeμerioμór, binnitum, Symm. xexuyur, vel ut in Hexapl. xxayfúr.

✯. 20. Gr. hab. #aro@nlar, armaturam, loco arma, statimque, doar de snewr duty tóaun, & gloriam pectorum ejus audacia. Mf. Alex. Jon suféwv auT8 Tónμlw at in edd. Ald. & Compl. Jóga de suféwr duty, tóxμn, ut in Lat. textu. Ap. Aug. in Job, & gloria pectoris ejus, audacia; Mf. Floriac. audaciam.

. 21. Aug. in Job, legit in prælium, non in prælio ; cætera ut fup. Gr. ipfo initio hab. dropíasar, fodiens, pro quo forfitan lapfu calami fcriptum eft fup. prodiens : extremò ita, sis wedlov & ¡Xúï, in campum in virtute, pro in prælio cum virtute.

. 22. Ita legit Aug. in Job. A Gr. abeft que, poft occurrens, & pro jaculo, exftat ɓasinsĩ, regi; at in Mf. Alex. & Compl. Bene, in Ald. Bény: item Græcè, xaraɣera, ridet, pro contemnit, & d≈osexpy, se avertet, pro fe aver

tit.

de

« ZurückWeiter »