VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA. 4. Et mandebant herbas , & arborum corti 4. Qui rodebant cortices arborum: quorum erat ci- Ex Mf, Maj. More ces, & radix juniperorum erat cibus eorum. bus radix herbarum.

s. Qui de convallibus ifta rapientes, cùm fin s. Inhonorati & subjecti, & egentes omni bogula reperiffent, ad ea cum clamore currebant. no; qui radices lignorum manducabant, propter

famem magnam. Insurrexerunt in me fures, 6. In defertis habitabant torrentium, & in ca 6. Quorum domus erant cavernæ petrarum, vernis terræ , vel super glaream.

7. Qui inter hujuscemodi lætabantur, & effe 7. Et inter arbores clamabant ; qui sub stirpibus ter-
fub fentibus delicias computabant.

ræ manebant.
8. Filii ftultorum & ignobilium , & in terra 8. Filii ftultorum & ignobilium , nomen & ho-
penitus non parentes.

nor exstinctus à terra.
9. Nunc in eorum canticum versus sum, & 9. Nunc autem cithara eorum ego fum, & me
factus sum eis in proverbium.

habent fabulam.
10. Abominantur me, & longè fugiunt à me, 10. Abominati sunt me discedentes procul, nec
& faciem meam confpuere non verentur.

in faciem meam pepercerunt spuere.
11. Pharetram enim fuam aperuit , & afflixit 11. Aperiens enim pharetram suam afflixit
me, & frenum posuit in os meum.

me, & frenum in faciem meam miserunt,
12. Ad dexteram orientis calamitates meæ il 12. Et à dextris germinantes confurrexerunt :
lico furrexerunt : pedes meos subverterunt, & pedes meos vinxerunt compedibus, & aperue-
oppresserunt quasi Aluctibus femitis suis.

runt super me femitas perditionis sux.
13. Dislipaverunt itinera mea , infidiati sunt 13. Contritæ funt femitæ meæ: exuit me fto-
mihi , & prævaluerunt, & non fuit qui ferret au- lam, & jaculis suis vulneravit me ; abusus est me
xilium.

ficut voluit.
14. Quasi rupto muro , & apertâ januả , ir 14. Doloribus involutus fum, & iterantur do-
ruerunt fuper me, & ad meas miserias devoluti lores mei. .
funt.

15. Redactus sum in nihilum : abstulifti quasi 15. Discedit sicut spiritus fpes mea , & ficut nu-
ventus desiderium meum : & velut nubes pertran- bes, tranfiit falus mea.
fiit salus mea.

16. Nunc autem in memetipso marcescit ani 16. Et nunc super me effundetur anima mea; posse-
ma mea, & poflident me dies afflictionis.

derunt me dies dolorum.
17. Nocte os meum perforatur doloribus : & 17. Nocte verò ossa mea confracta sunt, &
qui me comedunt, non dormiunt.

nervi mei dissoluti sunt.
18. In multitudine eorum confumitur vesti 18. In multa virtute apprehendit stolam meam,
mentum meum, & quafi capitio tunicæ fuccin & quasi ora vestimenti mei circumdedit me.
xerunt me.

19. Comparatus sum luto, & affimilatus sum 19. Æftimavi me ficut lutum:in terra & cine-
favillæ & cineri.

re pars mea.
20. Clamo ad te, & non exaudis me : fto , 20. Clamavi verò ad te, & non audisti me : ste.

NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM.
Lar. leguntur etiam hodie in Græco , præter vocem äro Ν. 12. Gr. Επί δεξιών βλας επανέςησαν πόδα αυτών
ros, sterilis, loco inftabiles ; sequentia verò fic : oi pevyortes Le Terra, a wd om ondor Télé, &c. ut sup. Super der-
άνυδρον εκθες συνοχής και ταλαιπωρίαν" fugientes inaquofam heri tra germinis infurrexerunt : pedem fuum extenderunt,
pressuram ég miseriam. Ap. Aug. in Job, Egejtate fa- straverunt super me, &c. Aug. cum textu Lat. concinit ;
me instabiles ; qui fugiebant in defertum heri. In ed. Lat. sed omicit ultima , & aperuerunt , &c.
scriptum heremi , sed aperto mendo , pro heri, quod sub *. 13. Similiter hab. Aug. in Job , exceptis his mediis,
ftituendum duximus è Gr. & ex Aug.

exuit enim me ftolâ ; Græcè, file s vody yep HB tür sorúra
^. 4. Edit. Lat. priorem versiculum subdit asterisco : mox ita , βελεσιν αυτή κατακόντιζε με κέκριται διέ μοι ως
idem quoque legitur ap. Auguft. in Job : is autem pro- Børetur exuerunt enim me ftolam, jacrilis fuis confodit
diisse videtur ex versione Symmachi , in qua sic habetur : me ; judicavit autem mihi ficut vult. Ms. Alex. xé xPUTAL
Αποκνίζοντες φλοιες φυτών , Vellicantes cortices tirpium. Αp. δέ μοι ως εβάλετο. Edit. etiam Gr. Morini fert κέχρέται , fed
LXX. longé diverfa : Di cepixurrertes & price fri vix Brzi versio Lat. Nobil

. è regione pofita reddit judicavit, non
Qui circuibant alima in refonante ; mox ita : 6C TIVES Greece abusus est, unde scripfimus fup. xóxesta!, ex ed. Gr. Lamb.
är evtcó tà Citæ quorum quidem alima erat eorum ciba Boz.
ria. Apud August. verò ur in edir. Lat.

. 14. Ita fert Aug. in Job. Græc. 'Er ódýrais répuppeces
^. 5. Græcè additur dó, verbo inhonorati ; tum pro fub- & FT15pé portai mo ai ódóræ. Nobil. In doloribus maceratus sum,
jeéti , exstar nepavroké voi, abjecti , absque seq. 8, quod convertuntur in me dolores.
reponitur infra ante radices ; cæt. quadrant. Similiter hab. κ. 15. Gr. "Ωχετο με και ελπίς ώσπερ ανεύμα , και ώσσερνέ -
Aug. in Job, præter hoc, abjefti ; extremòque super me, pos, ni bwtupice Mr. Abiit mea fpes ficut fpiritus , ficut nu-
pro in me, ante fures.

bes , falus mea ; Mr. Alex. addit Trapuale ; fed hoc ver-
.6. Sic haber Aug. in Job: Græcè additur auta, eo bum tranfit , signatur asterisco in ed. Lat. Aug. in Job,
rum , ad vocem domus ; reliq. ut in Lat.

tota refert ur in Lat. sup.
7.7. In edir. Lat. prior verficulus fignatur asterisco. W. 16. In edir. Lat. præfigitur asteriscus his , Et nunc
Idem quoque legitur ap. Aug. in Job, cum altero subseq. super me, &c. Eadem exhiber Aug. in Job, cum edit.
Hodie ap. LXX. fic :'Aroue sov gvuxw Bońccrtot!, Inter me LXX.

quæ addit, fyra dé ho , &c. habent autem me , loco
dium bene fonantium clamabunt ; deinde , o iwo opúvavce posjederunt me.
avera dintorto, qui sub farmentis agreftibres manebant. *. 17. Sic habet Aug. in Job. Sic etiam in Gr. eft,

7.8. Sic ap. Aug. in Job, adjuncto etiain isto, Signo- excepto verbo Cuorexutou, confufa funt, loco confrata
bilium , quod asterisco notatur in edit. Lat. Græcè nunc funt ; in edd. Ald. & Compl. Cuaxśnautal, combuftæ sunt.
'Αφρόνων υιοί και ατίμων, όνομα και κλέος , &c. ut fup-

X. 18. Ita Græcè, adjunctis etiam his, OTEP TO TEOSó-
$.9. Sic iterum ap. Aug. in Job, excepto hoc ult. ad plov tế XIT@vés ho tepiéges Me, quæ reddit edir. Lac.
fabulam ; Gr. Spumuka 67801.

ut supra , præmiffo asterisco. Similiter hab. Aug. in Job,
$.10. Ita legit Aug. ad verbum : nec etiam differt cum aliis anteced.
Græc. nisi quod extremò habet : atò de zõ tregouws Mix X. 19. Sic est in Græco, præter priora ista, nondéme
εκ ερείσαντο πτύελον.

ioa auã, reputasti autem me æquè ac lutum , quæ sola non
.11. Concinit Aug. ad verbum. Sic etiam Græcè, leguntur ap. Aug.
nisi quod loco in fac, meam miferunt, exftat , ti apoca . 20. Ita Græcè, excepto verbo cxteis , audis , pro
πε με εξαπέςειλαν.

audifti. Edit. Lat. pofteriora fubjicit asterisco : eadem quo-
Tom. I.

Itttt ij

1

num.

& or

VERSIO ANTIQUA.

VULGATA NOVA. Ex Ms. Maj. Mox, terunt , & consideraverunt me.

& non respicis me. 21. Aggressus es me sine misericordia ; manu 21. Mutatus es mihi in crudelem , & in du. potenti verberafti me,

ritia manus tuæ adversaris mihi. 22. Et constituisti me in doloribus, & projecifti 22. Elevasti me, & quasi super ventum pome à falute.

nens elisisti me validé. 23. Scio enim quòd mors conteret me: domus 23. Scio quia morti trades me, ubi constituta enim eft omni mortali terra.

eft domus omni viventi. 24. Atque utinam poffem me interficere, aut 24. Veruntamen non ad consumptionem eorogare alium ut faceret mihi hoc.

rum emittis manum tuam : & fi corruerint, ipse

falvabis. 25. Ego autem flevi super omni invalido , & 25. Flebam quondam fuper eo qui affli&us fufpiravi, cùm viderem virum in necessitatibus. erat, & compatiebatur anima mea pauperi.

26. Ego bona præftolabar ; ecce occurrerunt 26. Exspectabam bona , & venerunt mihi mamihi magis dies malorum.

la: præftolabar lucem, & eruperunt tenebræ. 27. Venter meus efferbuit, & non tacebit ; oc 27. Interiora mea efferbuerunt absque ulla recupaverunt me dies inopiæ.

quie, prævenerunt me dies afflictionis. 28. Gemens incesli sine silentio, & fteti in cætu 28. Mærens incedebam, sine furore; consurclamans.

gens, in turba clamabam. 29. Frater factus sum sirenarum, & amicus fi 29. Frater fui draconum , & focius ftruthioliarum ftruthionum.

30. Cutis mea innigrata est valde, & offa mea 30. Cutis mea denigrata est super me, & offa friza funt ab æftu.

mea aruerunt præ caumate.
31. Verfa eft in luctum cithara mea, & pfalmus 31. Versa est in lu&um cithara mea,
meus in fletum.

ganum meum in vocem fentium.
NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM.
que profert Aug. in Job : item Græcè, isucor de rij &c. ut 592. b. sic : Ego freper omnem infirmum flevi; Gr. áduré-
sup.

TW. Rursum Ambr. 1. de Nab. c. 13. col. 581. f. ait : In 7.21. Similiter in Gr. præter hoc, TéCuocer de

Mel,

omni infirmo fleviffe fe dixit, & ingemuiffe , cum videret viinsultarunt autem mihi , loco aggressus es me; in ed. tamen rum in neceffitate , fe autem in bonis ; fed tunc fibi magis Compl. él bus. Greg. M. legiile viderur num. plurali; fuille dies malorum, cum se habere cerneret , & alios india nam lib. 20. moral. ad hæc Vulg. verba , Mueatus es mi gere. bi in crudelem , &c. quæ huic versiculo respondent, hæc ♡. 26. Similiter ap. Aug. in Job, Ego bona praftolabar. addit : Longè ab hac sententia vetues Translatio dissonat , quia Græcè, 'Evei d è nexwx dyabois' id ', &c. Ego autem inhærens quod in bac de Deo dicitur , hoc in illa de adversariis ac per bonis ; ecce , &c. ut sup. secutoribus memoratur : fed tamen quia bæc nova Translatio ř. 27. Ad verbum è Gr. Ap. Aug. in Job, prior tanex Hebræo nobis , Arabicoque eloquio cuncta veriùs transfu- tùm verficulus legitur , Venter meus, &c. ut sup. disse perhibetur , credendum eft quidquid in ea dicitur. Græ $. 28. Ita Græcè cum voce pixã, pro filentio ; ad verce etiam pro verberasti, legitur duashyoos, mel. flagellafti. bum , camo, capiftro , unde pipów, os obligo , & per translat.

. 22. In ed. Lat. extrema notantur alterisco: leguntur ad filentium adigo. Ap. Aug. postrema tantùm leguntur : tamen in ed. LXX. ut fup, cum antecedentibus. Apud steti in catu clamans. Aug. in Job, posteriora sola.

*. 29. Sic est in Gr. excepto uno stałogs dè , foda*.23. Græcè, eida, novi, pro fcio; reliqua ut sup. de lis, loco amicus, detractoque feq. filiarum. tracto uno est. Ap. Aug. in Job, non legitur nifi pofte ť. 30. Similiter ap. Aug. in Job, ad hoc usque , & of rior versiculus, domus enim eft , &c.

fa. In Gr. Tó de depuce my exótwtau Meanws, &c. Pel. 24. Vix mel. è Græco, nili hoc excipiatur , me in lis autem mea obtenebrata est valde; at in Ms. Alex. Muskea terficere, pro quo flauter gespeóoce Jar , quod Nobil. reddit advwta, & ap. Chrysost. oi 2017ci penávu, denigrara ef: isto, mibi ipse manus afferre ; XEipów verbum è verbo, ma subinde poft osa mea, in ed. Lat. hoc additur cum arnuum viribus fupero, domo. August. in Job, constanter terisco, frixa funt, quod deest in ed. Rom. LXX. In Helegit : Atque utinam poffem me ipfum interficere ; deinde xap. verò fic , xoteppúru ato xaúuctos. In Mr. Alex. ac fic , aut rogarem alium , & faceret mihi hoc. Gr. Ü Senbeis ed. Ald. Cursppuyu. γε ετέρι, και ποιήσει μοι τετο.

*. 31. Gr. initio hab. dné budo, loco verfa eft ; & in 1.25. Aprè ad Gr. dempro uno s', ante suspiravi, quod fine addit ekor, mibi , poft fletum. Ap. Aug. in Job, prior tamen addit Mr. Alex. Ap. Ambr. I. de Tob. c. 1. col. tantùm versiculus exstar ut sup.

1.

·P Epigie faedus.com.do culis meis , ut ne com

VERSIO ANTIQU A.

VULGATA NOVA. Ex Ms. Maj. Mon. 1. T Efamentum feci oculis meis, & non cogitavi de

gitarem quidem de 2. Et quæ eft pars alia Dei desuper , & heredi 2. Quam enim partem haberet in me Deus tas Omnipotentis de excelsis?

desuper , & hæreditatem Omnipotens de excel

sis? 3. Nonne perditio erit iniquo , & abalienatio facien

3. Nunquid non perditio eft iniquo, & alietibus iniquitatem ?

natio operantibus injuftitiam ?
4. Nonne ipse videbit viam meam, & omnes 4. Nonne ipse considerat vias meas,

& cunca greffus meos dinumeravit?

tos greffus meos dinumerat? NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAN. W. 1. Hi versiculi duo totidem asteriscis signantur in tus eft Deus defuper ? Alia subseqq. notantur asterisco in edit. Lar. Nunc in Gr. LXX. legitur ebé ulw, posui, pro edit. Lat. leguntur etiam in hod. edit. LXX. Ap. Aug. feci, & Cyruowei, intelligam super , pro cogitavi de. Ap: n Job, prior tantùm versiculus habetur ut fup. Symın. I er ivsróuba Tepi sapkéve. Ap. Aug. in Job, Tef *. 3. Prior verficulus asterisco distinguitur in edir. Lar. tamentum feci oculis meis , ut non cogitem de virgine ; pau Nunc ap. LXX. fic : Ovai áchreide two edixw, Væ perditio lò verò poft, & non cogitabo de virgine. Auct. op. imp. in injufto ; reliqua ut in Lat. sup. Similiter ap. Fulg. I. 1. de Matth. hom. 51. Posui testamentum oculis ineis, ut nos fen rem. pecc. c. 26. p. 380. c. Nonne perditio erit iniquo , 88 tirem in virginem.

alienatio , &c. ut fup. 7.2. Gr. Kai ti inéescer i Odos @rober; Et quid parti 7.4. Ad verbum è Gi, fi cxcipias ult. dinumeravit,

3

ma.

meo,
sùm me.

14.... Vide Not.

VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA.
5. Si ambulavi in vanitate, & feftinavit in do s: Si incesli cum irrisoribus, vel fi festinavit Ex Mf. Maj. Meo.
lo
pes meus :

ad dolum pes meus :
6. Appendat me in statera justa , & sciat Deus 6. Appendat me in statera æquissima : scit au-
fimplicitatem meam.

tem Dominus innocentiam meam.
7. Si declinavit gressus meus de via , & fi fe 7. Si defluxit pes meus de via, & fi secutum eft
cutum est oculos meos cor meum, & fi manibus oculum cor meum ; si manibus meis tetigi mu-
meis adhæft macula:

nera :
8. Seram, & alius comedat : & progenies mea 8. Seram, & alii fructus meos edant:sine stir-
eradicetur.

pe sim super terram.
9. Si deceptum est cor meum super muliere, 9. Si fecutum est cor meum mulierem, aut fi
& li ad oftium amici mei infidiatus fum :

obsedi januas ejus:
10. Scorcum alterius sit uxor mea , & fuper

10. Placeat quoque uxor mea alteri, & filii mei
illam incurventur alii.

humilientur.
11. Hoc enim nefas est , & iniquitas maxi 11. Furor enim animi est indomitus, comma-

culare viri uxorem:
12. Ignis eft usque ad perditionem devorans ; 12. Ignis ardens eft in omnibus membris; quò-
& omnia eradicans genimina.

cunque intraverit , radicitus perdet.
13. Si contempfi fubire judicium cum fervo

13. Quòd fi & despexi judicium famuli mei,
& ancilla mea, cùm disceptarent adver- aut ancillæ , cùm judicarentur apud me.
14. Quid enim faciam cùm furrexerit ad judi-
candum Deus ? & cùm quæsierit, quid responde-
bo illi?

15. Nunquid non in utero fecit me qui & il 15. Nonne sicut ego conceptus fum in utero,
lum operatus eft : & formavit me in vulva unus ? & illi; & fuimus fimiliter in ventre?

16. Si negavi, quod volebant, pauperibus, 16. Infirmis autem si quid opus fuit, non de-
& oculos vidue exspectare feci.

negavi; viduæ oculum non excruciavi.
17. Si coinedi buccellam meam folus, & non 17. Aut si panem meum comedi folus, & non
comedit pupillus ex ea :.

dedi pupillo ex eo ;
18. (Quia ab infantia mea crevit mecum mi 18. (Quia ab adolescentia mea enutriebam quasipao
feratio : & de utero matris meæ egressa est me ter; de ventre matris meæ dux eis fui.)
cum.)
19. Si despexi pereuntem, ed quòd non ha 19. Aut si despexi nudum

despexi nudum pereuntem, & non
NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM.
pro quo Exekúcetol, enumerabit.

. 14. Rursum hîc mutila est ed. Lar. librarii forte in.
tis. Concinit Aug. in Job: nec absimile Græcum est, curiâ. Aug. in Job, 655. f. posteriora tantùm verba sup-
nisi quod habet, Eido nulw Ts@oppupéros..... side, &c. plet, nempe : Quod fi visitationem , quod refponfum dabo?

7.6. In Gr. 'sauri yüp, seti enim , pro appendat , & fi In Greco fic : Τί γαρ ποιήσω εαν έτασίν με ποιήται ο Κύριος και xxx , juftâ, pro aquilimâ; reliq. ur in textu. Ap. Lucif. for de Ticketúr tira, trónevoir Troncopeau; Quid enim Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 198. b. Pofitus fum ftatera juf- faciam Ji inquifitionem mei faciat Dominus ? quod fi vititia , & scit Dominus fimplicitatem meam ; Gr. alexia Miro Stationem aliquam , responsum dabo ?

#.7. Ita Chromat. Aquil. in Matth. p. 983. e. pene ¥. 15. Ita Aug. in Job. Græcè ponitur , post facut,
ad verbum , scilicet : Si deflexit pes meus de via, & fecutum præterquam in Ms. Alex. item pro conceptus fum , habetur
eft cor meum oculum meum i si manibus , &c. ut sup. Si fyróulw, factus sum, rursusque 7876v2o1, poft illi ; mox
militer in Gr. præter ista : Ei żéxx17ET..... si de ay ta ip ira : γεγοναν δεν τη αυτή κοιλία , faiti fumus autem in co-
faxua : Tuxe #wazy » xaPix A8" tỉ : , wc. In Mr. Alex.

dem ventre.
op Occarea ux. Ap. Lucif. Cal. l. 1. pro S. Athan. p. 198. . 16. Eodem recidunt Græca ista : 'Asurator dè,
b. Quoniam minguam pes meus exerravit à via recta , fed Xasicer ny Tots eixov, óx áté tuxoro xúcges de Tön oplampor
nec oculus meues conspexit. Auct. I. de fingul. cleric. p. 529. ex s'étuga. Impotentes autem, quacunque aliquando re opus
vel 533. Si oculis confenfit cor meum.

habebant, non funt frustrati ; vidua autem oculum non ta-
.8. Similiter ap. Aug. in Job. In Gr. Cei patres épa, befeci. Similiter ap. Ambr. I. de Nab. c. 13. p. 581. f.
Jeram igitur , absque feq. fructus meos ; & pro fine stirpe, Qui nunquam viduæ oculum fecit tabefcere.
fic, ceppisos df, fine radice autem. Ap. Chromat. Aquil. in 7. 17. Gr. initio hab. Eins og tór tejér ut, Quòd fi
Matt. p. 983. e. fimpliciter , Alii fructus meos edant , 85 buccellam meam , &c. & inf. pro dedi , petefwrd, com-
omislis iis quæ anteccdunt, & quæ lequuntur.

municavi. Ed. Lar, addir in fine cum asterisco, ex eo
*. ?. Ita Aug. in Job. Gr. Ei Enxone Eucer vi xxpdix me quod abest à Gr. edit. Rom. in Ald. tamen & Compl.
gurarvi ard pois été p8, si érzétetas dyeríulw mi, &c. Si ob- fubjungitur ft áutē. Ap. Ambr. 1. de Nab. c. 13. col. 581.
Jecueti mest cor meum mulieri viri alterius , & fi fui fedens ad , f. sic : Qui nunquam panem suum folus manducavit , & non
&c. Chromat. Aquil. in Matt. p.983. e. Si fecretum eft cor orphano tradidit.
menin uxorein clienam , aut fi aliduus fui ad illism.

. 18. Edit. Lat. poft hoc ult. ex eo versas sup. ap-
¥. 10. Sic ap. Aug. in Job, & in Græco, ubi rútia, ponit duo puncta cralliora , nec præmittit asteriscum ver-
pro filii. Ap. Chromar. Aquil. in Mati. p. 933. e. hæc ficulo sequenti , Quin ab adolescentia, &c. sed tantùm poste-
pauca :

: Placcat uxor mes alteri , omissis aliis seqq. riori, de ventre matris, &c. at ineptè, et suspicor , appoW.11. Aug. in Job, hab. animæ meæ , loco animi ; re fita sunt duo illa puncta post ult. comma ex eo , vel salliqua ut fup. Gr. Ovos cap opguis exateXstos, vel cum tem præponi debuisset stellula verbis proximè subsequen. M. Alex. cxdibexTos; cæt. ut sup. Ap. Chrom. Aquil. in tibus : duplex enim versiculus sequens, suo asterisco lia Matt. p. 983. e. Ira enim furoris eft, & immundi spiritis, gnatur in Hexap. Orig. ubi ita legitur ex Theodor."Oti commaculisre mulicreni viri; ignis est ardens. Ferrand. Diac. εκ νεότητός με εξέτρεφον ως πατήρ, και εξ γαςρος μητρός με ad Regin. p. 180. Ira enim magna , & ignis rendique ar Tuonoa. In Ms. etiam Colb. de more verbis illis ifta prædens ejt ; quz postrema pertinent ad #. feq.

mictitur nota , 'Oueciws ex o. oi b. i. e. Similiter ex Theo-
#. 12. Giæc. addit vel, post ignis, & pro membris, dotione dolo versiculi. Eadem tamen verba hodie reperiun-
hab, pipar, partibus ; at in ed. Compl. & ap. Polychr. tur in edir. LXX. sed in ipsam transiere ex ed. Hexapla-
μελών και deinde conftanter , εδ' αν επέλθη, εκ ριζών απώλε ri , ut & alia paflim. Ap. Aug. in Job, posterior tantùm
Cs, quocunque fuper venerit, à ralicibies perdidit. Vide versiculus legitur , & de ventre matris mea , &c. ut fup. Ap.
Chromat. Aquil. fup. & Ferrand. Diac.

Ambrof. I. de Nab. C. 13. P. 581.f. fic : Quem à juventute
¥. 13. Eadein legit Aug, in Job, col. 655. f. subjunc- sua nutrivit, aluit, inßituit , parentis affedu.
tis his , ciim judicarentur apud me : quæ ultima cum desint . 19. Eadem prorsus habet Auguf. in Job, usque ad
in edit. Lat. ipfi adnectenda duximus ex Aug. In Græco verbum operui incl. nec plura. Concinit etiam Græcum ,
cuncta leguntur ut fup. additis etiam his, xpiuquérov autor nisi quòd initio ponit si det, & in fine addit autor, eum,
após me , quæ Nobil. ita reddit, cùm ipfi litigarent mecum. post operui, nec plura : M, Alex, delet etiam autòr, cum

VERSIO ANTIQUA.

VULGATA NOVA. Ex Mf, Maj. Mon. operui non babentem velamen;

buerit indumentum , & abfque operimento pau

perem: 20. Infirmorum verò fi non benedixerunt mi

20. Si non benedixerunt mihi latera ejus , & hi humeri, & de tonsura ovium mearum calefacti de velleribus ovium mearum calefactus est : funt ; 21. Si levavi super pupillum manum meam ,

fi

21. Si levavi super pupillum manum meam, dens quia multum eft mihi adjutorium :

etiam cùm viderem me in porta superiorem : 22. Discedat humerus meus à jugulo meo,& 22. Humerus meus à junctura sua cadat, & brachium meum à cubito meo conteratur. brachium meum cum fuis oflibus confringatur.

23. Timor enim Domini continuit me, & à 23. Semper enim quafi tumentes super me pondere ejus non fuftinebo.

fluctus timui Deum, & pondus ejus ferre non

potui. 24. Si posui aurum robur meum ; quòd & si 24. Si putavi aurum robur meum, & obrizo in lapide pretioso fidebam ;

dixi : Fiducia mea. 25. Si & lætatus sum, cùm eflet mihi census

25. Si lætatus sum super multis divitüs meis , * Ms. vel edit, nu- multus; si & in * innumerabilibus posui manum & quia plurima reperit manus mea. merabilibus.

meam

26. An non videmus folem lucentem defice 26. Si vidi solem cùm fulgeret, & lunam inre, & lunam minui? non enim in ipsis est.) cedentem claré :

27. Et deceptum est clam cor meum ; quòd si oscu 27. Et lætatum eft in abscondito cor meum , latus sum manum meam, ponens ad os meum : & osculatus sum manum meam ore meo :

28. Et hoc mihi ad magnam injustitiam repu 28. Quæ est iniquitas maxima, & negatio tetur: quia mentitus sum in conspectum Domi- contra Deum altissimum. ni excelfi.

29. Quòd fi & gavisus sum super ruina inimi 29. Si gavisus sum ad ruinam ejus qui me cimei, & dixit cor meum : Bene factum est: oderat, & exsultavi quòd inveniffet eum malum.

30. Audiat auris mea maledictionem meam ; 30. Non enim dedi ad peccandum guttur opprobrio fim in meo populo diffamatus. meum, ut expeterem maledicens animam ejus.

31. Quòd si sæpe dixerunt ancillæ meæ : Quis 31. Si non dixerunt viri tabernaculi mei : Quis det nobis ut carnibus ejus fatiemur? cùm fatis bo- det de carnibus ejus ut faturemur ? nus eflem.

32. Foris non manebat hospes, janua mea om 32. Foris non mansit peregrinus, ostium meum ni advenienti patebat.

viatori patuit. NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. edd. Ald. & Compl. Ejus loco edit. Lat. addit cum as- merabilibus, detractâ primâ fyllabâ in , quod mendum terisco, non habentem velamen, quæ verba alibi non le correximus supra : facilè autem irrepere potuit in Ms. cod. guntur, nisi fortè apud Auguft. in Job, col. 656. a. ubi vel poriùs in edit. ob litterarum earumdem concursum, poft verbum operui, illico sequitur : fi non fide remiffionis August. quoque in Job, ita legit : Si in innumerabilipeccatorum, tanquam tunicam non habentem, velavi. Ap. bus posui animam meam ; tum addit : discedat ab bumero Ambr. I. de exhort. virg. t. 2. col. 298. f. Si vidi nudum meo brachium meum ; quæ ultima verba non leguntur sup. prætereuntem , non vestivi ; nec alia ; ( Gr. utepeid or you neque in edit. Lat. neque in Græco : priora verò , fi Hvor eromórefore ) item 1. de Nab. c. 13. p. 581. f. fic : lætatus fum, &c. referuntur etiam ab Aug. verbum è verQui nunquam nudum despexit , qui morientem operuit. bo. Iisdem quoque alludens Ambr. 1. de Nab. c. 13. col. *. 20. Ap. Aug. in Job, vix una aut altera vocula 581. f. dicit : Nunquam divitiis dele&atus eft.

nempe ista, verò, cum seq. 5. In Gr. sic : 'ASú ¥. 26. A prè ad Gr, nisi excipiantur ista, deficere, se νατοι δε ει μη ευλόγησάν με, απο δέ κερας αμνών με εθερμάν- lunam minui, pro quibus fic, έκλείποντα, ζελήνην δε φθίBuoar oi choi autãr. Impotentes autem fi non benedixerunt me, vooar, ad litt. deficientem , lunam autem decrescentem. pas de tonsura agnorum meorum calefadi sunt humeri eorum, . 27. Prior verficulus asterisco signatur in edit. Lala Ap. Ambr. 1. de exhort. virg. 1. 2. p. 298. f. ita : Si me Idem quoque legitur apud Aug. in Job. In ed. LXX. lic: non benedixerunt egentes , & de velleribus ovium mearum Και ει πατήθη λάθρα και καρδία με deinde :ει δε' χείρα με bumeros eorum non calefeci : & 1. 1. offic. col. '12. a. fic: επιθείς επί σόματί με ερίλκσα: φuod f σ ofculatus Jum maVelleribus agnorum meorum calefa&ti sunt bumeri eorum : & &c. ut sup. In Mr. Alex. & Compl. siden, &c. 1. de Nab. c. 13. col. 581. f. Qui velleribus ovium fus #. 28. Similiter in Græco præter seqq. c'ese arouía si Mesa rum infirmorum calefecit bumeros.

visu, igitur iniquitas maxima, loco ad magnam injufti.21. Eadem prorsus in Græco, præter vocem meam , tiam. quæ deeft post manum ; & verò pronom. istud asterisco *. 29. Ita Aug. in Job, ad hoc usque , inimici mei inlignatur in edit. Lat. August. pariter tota refert quæ sup. clus. in Gr. &xlpor Mer, num. plur. cæt. ut in textu. Ap. etiam cum pronom. meam ; posteriorum tantùm verbo Chromat. Aquil. in Matth. col. 985. e. sic : Quod fi garum ordo sic immucatur apud ipsum , fidens quia mihi eft visus fum in delicto inimici mei ; fi dixi in corde meo : Beadjutorium multum. Ambrof. 1. de Nab. c. 13. p. 581. f. ne faétum eft. Ap. Cæsar. Arelat. hom. 11. Si gavisus fum prioribus alludit , dicens : Non opprelit pupillum.

od ruinam inimici mei, exsultavi, eò quòd invenissed . 22. Similiter haber August. in Job , ad hoc usque , eum malum ; vel in corde meo dixi : Bene, Gr. Ev ye. & brachium. Græc. addit cege, igitur, poft difcedat , & Ambr. l. de Nab. c. 13. p. 581. f. 582. a. ait : Nunpro à jugulo , hab. árò tứs xasifós, Nobil. à jun&tura , quam gratulatus eft lapfu inimicorum fuorum. ad litt. clavi, seu claviculâ , id est, parte illa quæ dividit ř. 30. Ita Aug. legit ad verbum. Sic etiam in Gr. nisi pe&tus à cervice. Græc. ibid. non fubdit kê, nec etiam quòd poft audiat , est ä'ese, igitur ; & in fine , loco opprobrio inf. post vocem cubito. In Ms. tamen Alex. habetur dy im , &c. ita , θρυλληθείαν διε άeα υπό λαξ με κακέμνος , σ

diffamer à populo meo afflictus. Chromat. Aquil. in March #.23. Similiter ap. Aug. in Job, præter vocem Domi legit ut sup: 985. e. Audiat auris mea maledi&tionem. ni, quæ deest: in Gr. additur Kupie; subinde sic, ato tg auka . 31. Sic ap. Aug. in Job , cui favet Græc. additur KLOTOS, à prehenfione , loco à pondere ; in Compl. s ATO; tamen ibi ġ, poft hoc, quod fi, ut & år, utique , post apud Symm. j to bapós, o pondus. Ferrand. Diac. ad Re- quis; & pro fatis , habetur asar, valde. Ap. Hieron. in gin. p. 173. leg. Sicuti pendentes fuper me flu&us maris , ita Ezech. s. t. 3. col. 728. a. ita : Si autem dixerunt ancillæ timai Deum.

meæ : Quis det nobis de carnibus ejus ut comedamus ? *.24. Aug; in Job, initio ipso tollit si , paulò verò Græc. Tangirai. Theodot. Tis dan Tr..... REUTAMWcó post leg. quod fi @ : Gr. ei de sig, item fup. pro robur, Mela; hab. sis xov, in congium, edd. verò Ald. & Compl. iXúr. #. 32. Ambr. I. 1. offic. t. 2. p. 44. e. fic leg. Foris

V. 25. Iridem Græcè, nisi quòd initio ipso legitur si autem non habitabat hofpes, janun mea omni venienti pateSe ig, sa autem , sicut etiam infra : item proximè & cons bat. Item ibid. col. 12. a. Foris non habitabat peregrinus , tanter, it'crae putus, in innumerabilibus, non verò in on oftium autem meum omni venienti patebat : & i, de Nab.

deest,

κωνός με.

pec

VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA. 33. Si abscondi quasi homo peccatum meum , 33. Quòd fi & fponte peccans,

abscondi Ex Ms. Maj. Mon,
& celavi in finu meo iniquitatem meam:

catum meum :
34. Si expavi ad multitudinem nimiam , & 34. Nec enim erubui multitudinem populi, ne
defpe&tio propinquorum terruit me : & non ma confiterer coram eis : aut fi dimisi infimum sinu
gis tacui , nec egreffus fum oftium.

vacuo exire januam meam.
35. Quis mihi tribuat auditorem , ut defide 35. Quis mihi tribuat auditorem? Manum Do-
rium meum audiat Omnipotens : & librum scri- mini si non timui i conscriptionem li quam habeo:
bat ipse qui judicat,

36. Ut in humero meo portem illum, & cir 36. Super humeros meos levans, & coronatus
cumdem illum quasi coronam mihi ?

publicè legam :
37. Per singulos gradus meos pronunciabo il 37. Et si non disrupi eam, & reddidi, nihil ac-
lum, & quasi principi offeram eum.

cipiens à debitore;
38. Si adversùm me terra mea clamat, & cum 38. Si super me unquam terra gemuit, aut sul.
ipsa sulci ejus deflent :

ci ejus ploraverunt simul ;
39. Si fructus ejus comedi absque pecunia, 39. Aut si & virtutem ejus comedi folus fine
& animam agricolarum ejus afflixi :

pretio ; aut si animam domini terræ decipiens

contristavi :
40. Pro frumento oriatur mihi tribulus, & 40. Pro tritico germinet mihi urticam , &
pro hordeo spina.

pro hordeo spinam.
Finita funt verba Job.

Et quieverunt verba Job.
NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.
c. 13. t. I. col. 581. e. Ante fores meas non habitavit hof- lunt posterius fe , quidam hab. debitori : idem Ambr. l.
pes, oftium autem meum omni venienti patuit. Gr. "E&W Šè 1. offic. c. 32. col. 44. f. chirographum appellat debitoris
εκ νυλίζετο ξένος , και δε θύρα με παντί ελθόντι ανέωκτο. In & infra, fyngrapham. Aug. in Job, confcriptionem fi quam
Mr. Alex. EvaiETC..... ang vi Gues..... MWXTO. Apud Aug. babeo, ut sup. Chromar. Aquil

. in Matth. p. 985. d. quod
in Job, Foris non manebat hofpes, ut fup.

fi cautionem cujufquam babui.
*. 33. Ita legit Aug. in Job. Græc. Eide ng apapir *. 36. Gr. Επ' ώμοις άν πεeιθέ μυος σέφανον, ανεχίνωσ-
&xxows, &c. ut in Lat. Ambr. I. de exhort. virg. t. 2. xoy. Ambr. 1. de Tob. c. 17. col. 611. b. Imponens co-
p. 298. f. ita : Si abscondi aliquando peccatum meum, quod ronam, legebam : sed hæc omittit 1. de Nab. c. 13. nec
vel imprudens, non ex voluntate commiferim. Lib. vero de memorat ea Chromat. Aquil. in Matth. Ap. Aug. in Job,
Nab. c. 13. p. 581. e. Si autem & peccavi imprudens, non sic : Ordo..... Et si non disrupi eam super bumeros meos , 85
relavi culpam meam ; quid. Mss. nonne celavi culpam ? & coronatus legam super bumeros meos levans : mox ita : 8
epift. 51. 999. d. peccatum meum non abfcondi.

coronatus publicè legam , id eft, adversùs faciem meam.
. 34. Ambros. 1. de Nab. c. 13. t. 1. col. 581.e. Ne 9. 37. Gr. Kai si psh ngas a'UTüránit wla ober, &c.
que reveritus fusn multitudinem plebis , ut non annuntiarem ut sup. Alex. ótér. Ambr. 1. de Tob. c. 17. col. 611.b.
præfentibus eis : fi paffus fum infirmum exire oftium meum Et fi non scindens eam reddidi , nihil accipiens à debitore:
vacuum. Item epift. 37. t. 2. col. 941. a. Non reveritus lib. verò de Nab. c. 13. col. 581. e. Scissam , fine debiti
fum multitud. populi, ni non annuntiarem in conspectu om recuperatione , reddidi fine mora ; quid. Mrs.

ferunt ibid. red-
nium peccatum meum : & ep. 51. col. 999. d. sed coram didisse memoravi. Item I. 1. offic. c. 32. col. 44. f. Eß,
plebe omni annuntiavi : demum l. de exhort. virg. t. 2. inquit, illa benevolentia liberalitas, ut fi quod habes debi-
col. 298. f. Si aliquando permisi vacuo finu exire inopem toris chirographum , fcindens reftituas, nihil à debitore con-
januam meam. Apud Aug. in Job, p. 56. f. Aut fi di- fecutus debiti. Chromat. Aquil

. in Matth. col. 985, d. Er
mis, &c. ut in textu. Ap. Chromat. Aquil. in Matth. non disrupi : 0% fi credidi , nibil accepi à creditore meo. Mf.
P. 985. d. Quod fi misum feci inopem exire januam meam etiam Alex. add. põ, in fine.
nudo Jinn. Grac. Ου γαρ διετράπην πολυοχλίαν πλήθες, X. 38. Similiter hab. Aug. in Job. Sic etiam in Græco.
of pen s'Eayopeisaks EVÓTICY evtür side ng eiaca ad Úrator sten- hoc excepto, si de neg, pro aut. Ap. Chromat. Aquil. in
θεϊν θύeαν με κόλπω κενώ. Μ. Αlex. loco πλάθος, hab. λαϊ. Matth. col. 985. d. Aut si mei causà unquam terra gemuit,

$. 35. Græc. Tis dan azó crte M8 ; deinde fic : xsiege ant sulci ejus ploraverunt fimul. Gr. oucborcedóv.
di Kupit si pest és ed eixen· quæ verba proferuntur in He *. 39. Ita Aug. in Job, verbum è verbo. Chromat.
xap. cum asterisco ex Mr. Colb. Sic etiam habentur in Aquil. in Matth. p. 985. d. ita : Aut fi fruitus ejus man-
ed. Lat. præmisso eodem figno. Item ap. Aug. in Job, ducavi folus , &c. ut in textu. Gr. Ei di Dj Thigeur av-
col. 656. f. leguntur ut fup. non verò ap. Ambr. & Chro- trs, &c. ut fup. uno excepto exxxbun, recipiens , pro de-
mat. Aquil. infra cit. Græc. addit : Guireapur d è in cixou cipiens ; in Ms. Alex. éxbarw, ejiciens..
xatá TIVOS. Ambr. 1. de Tob, c. 17. t. 1. col. 611. b. lic: V. 40. Sic habet Aug. in Job, exceptis his duobus , ur-
conscriptionem quam babri adversùs aliquem juramento con rica , & spina. Gr. 'Arti zupg äere et noor pees xrifn, eiti
cepram : lib. verò de Nab. c. 13. col. 581. e. fi cautio λε κριθής βάτος. Sequitur in Gr. Και επαύσατο Iως ρή-
nem quoque fi quam habui debitoris : Mss. plur. ibid. tol Mooir Et ceffavit Job à verbis.

.

CAPUT X X X I I.
VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA.
Miserunt autem tres viri isti responde- I.

Effaverunt autem & tres amici ejus ul- Ex Mf, Maj, Moni

tra contradicere Job : erat enim Job in

conspectu suo justus.
2. Et iratus, indignatusque est Eliu filius Ba 2. Et iratus eft furore Elius filius Barachiel Bu-
rachel Buzites, de cognatione Ram : iratus eft zites, de cognatione Ram, Ausitidis regionis,
autem adversùm Job, eò quòd justum se elle di- Job : iratus autem valde, quia fe dixerit juftum an-
ceret coram Deo.

te Deum.
3. Porro adversùm amicos ejus indignatus est, 3. Et tribus amicis iratus est valde, quòd non
cò quòd non invenissent responsionem rationabi- potuerunt respondere contraria Job, & æstima-
lem, fed tantummodo condemnaflent Job. verunt eum esse impium.

NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUA M.
X. 1. Eadem leguntur in Græco, exceptis ultimis his, 9.2. A Gr. abest vox ifta , furore ; & infra, nomea
dixaros ivartior autô, juftus coram eis. Ap. Aug. verò Job, tớ Iw6, reponitur ante adverb, valde ; dein fic,
lib. annot. in Job , col. 657. b. ut sup. Erat enim Job in διότι απέφηνεν εαυτον δίκαιον εναντίον Κυρία" το ημοd promium-
conspectu suo juftus , id eft , inquit , in conscientia fua. ciaverat se ipsum juftum coram Domino.
Vide y. seq.

#. 3. Similiter in Græco, ni excipias ista priora , Kas