Abbildungen der Seite
PDF
EPUB
[blocks in formation]

713. Dixitque Lia: Hoc pro beatitudine mea: Beatam quippe me dicent mulieres: propterea appellavit eum, Afer.

14. Egreffus autem Ruben tempore meffis triticeæ in agrum, reperit mandragoras: quas matri Liæ detulit. Dixitque Rachel: Da mihi partem de mandragoris filii tui.

15. Illa refpondit: Parumne tibi videtur, quòd præripueris maritum mihi, nifi etiam mandragoras filii mei tuleris? Ait Rachel: Dormiat tecum hac nocte pro mandragoris filii tui.

16. Redeuntique ad vefperam Jacob de agro, egreffa eft in occurfum ejus Lia, &, Ad me, inquit, intrabis: quia mercede conduxi te pro mandragoris filii mei. Dormivitque cum ea nocte illa.

17. Et exaudivit Deus preces ejus : concepitque & peperit filium quintum,

18. & ait: Dedit Deus mercedem mihi, quia dedi ancillam meam viro meo : appellavitque nomen ejus, Iffachar.

19. Rurfum Lia concipiens, peperit sextum filium,

20. & ait: Dotavit me Deus dote bona: etiam hac vice mecum erit maritus meus, eò quòd genuerim ei sex filios : & idcirco appellavit nomen ejus, Zabulon.

VERSIO ANTIQUA.

propterea vocavit nomen ejus, Dan.

7. Et concepit adhuc, & peperit Bala ancilla Rachel filium fecundum Jacob:

8. & dixit Rachel: Habitare fecit me Deus habitatione cum forore mea, & invalui : & vocavit nomen ejus, Nephtalim.

9..... Vide Not

10. Et peperit Zelpha ancilla Liæ Jacob filium, 11. & dixit Lia: In fortuna: & vocavit nomen ejus, Gad.

12. Et peperit Zelpha ancilla Liæ filium fecundum Jacob.

13. Et dixit Lia: Beata ego, quia beatificant me mulieres : & vocavit nomen ejus, Aser, divitiæ.

15.....

Hieron, ubi fup.

Parum eft tibi, quòd accepifti virum Aug. 1. 22. com. meum, infuper & mandragorica filii mei vis ac- Fauft.. 8. 395. d. cipere?..... f.

16..... Ad me intrabis ; conduxi enim te pro mandragoris filii mei.....

[blocks in formation]

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

. 7. Eadem verba Græcum exhibet, fed inverfa hoc modo : Καὶ συνέλαβεν ἔτι Βαλλὰ ἡ παιδίσκη Ραχήλ, κὶ ἔτεκεν υιόν, &c.

. 8. Similia Græc. habet, exceptis his : Zuvartenberé με ὁ Θεὸς, καὶ συνανεσμάτων τῇ ἀδελφή με, Coafumpfit me ó Deus, & colludata fum cum forore mea; pro Habitare fecit me Deus habitatione cum, &c. Aquila ait, tefte Hieronymo ibid. συνανές εψέν με ὁ Θεός, κι συνανεςράτην, i. e. convertit me Deus, & converfa fum, pro quo, inquit, in Hebrao fcriptum eft: nephthule Eloim, nephthalethi: unde à converfione, five à comparatione, quia utrumque fonat converfionem, five comparationem, Nephtalim nomen filio impofuit ; Gr. Νεφθαλεί.

. 9. Huc redit quod Auguft. haber, 1. 16. de civit. Dei, c. 38. to. 7. col. 450. c. Cùm enim dixiffet, Rachelem ancillam fuam marito dediffe, addit: Quod etiam major foror ejus (Lia) quamvis peperisset, imitata, quoniam multiplicare prolem cupiebat, effecit.

[ocr errors]

. 10. Græc. Kai curéxabe Zexpà i waidioun Aslas, TEXE TO 'Iaxal vior. Et concepit Zelpha ancilla Liæ, 5 pëperit ipfi Jacob filium.

. 11. Itidem Græcè, nifi excipiatur verbum, &w= ouace, cognominavit, pro vocavit: addit Hieron. ibid. Ubi nos pofuimus, in fortuna, & Græcè dicitur, ev túxn, qua poteft eventus dici, in Hebræo babet, Bagad. Auguft. verò quæft. 91. in Gen. to. 3. col. 400. b. Quod Latini babent, inquit, nato filio Liæ de Zelfa, quòd dixerit, Beata, vel Felix facta fum, Graci habent, evτúxn, quod magis bonam fortunam fignificat. Ms. Oxon. cum edit. Compl. ἐυτύχηκα, alii, ἐν τύχη.

. 12. Ita penè in Græco, inverfo tamen verborum ordine Kal ouvexaber Ti Zenga й Tαidion Aelas, : συνέλαβεν ἔτι Ζελφὰ παιδίκη Λείας, ἔτεκε τῷ Ἰακὼβ υἱὸν δεύτερον.

ου

[ocr errors]

*. 13. Ita de Græco ad verbum, fi tamen legas, beatificabunt, non beatificant, & tollas vocem ultimam divitia: at in Mf. Alex. μaxapilouC, non μaxapiso, quod legitur in aliis. Græci etiam nonnulli nomini 'Acup, addunt, és Tos, quod improbat Hieron, his verbis ;

Male addita funt divitiæ, id eft, TITOS, cùm etymolo« gia nominis, Aser, Scripturæ auctoritate pandatur dicentis : Beata fum ego, & beatificant me mulieres; & ab eo quòd Beata dicatur ab hominibus, filium fuum Beatum vocaverit. Afer ergo, non divitia, fed beatus dicitur duntaxat in prafenti loco: nam in aliis fecundùm ambiguitatem verbi possunt divitia fic vocari.

*. 15. In Gr. fic : Εἶπε δὲ Λεία· Οὐχ ικανόν σοι, ὅτο ἔλαβες τὸν ἄνδρα με ; μὴ καὶ τὰς μανδραγόρας τῇ ὑι με λήψης &c. Dixit autem Lia: Non jatis eft tibi quod accepifti virum meum ? nunquid & mandragoras filii mei accipies?

*. 16. Grzc..... Πρὸς ἐμὲ εισελεύση σήμερον μεμίπωμα γάρ σε ἀντὶ, &c. ut fup.

*. 17. Grzc. Καὶ ἐπήκεσεν ὁ Θεὸς Λείας, και συλλαβέτα TEXE, &c. ut in Lat.

. 18. Ita Græc. habet ad verbum, nifi quòd vocem poi, mihi, adjungit verbo dédaxe, dedit, & pro quia legit, ave', pro eo quod. Obfervat ibid. Hieron. Etymologiam bujus nominis (Iffachar) LXX. Interpretes edidiffe, eft merces: non utique, inquit, ut plerique, addito pronomine, male legunt, aftimandum eft fcriptum effe, quod eft merces; fed totum nomen interpretatur, eft merces : Is quippe dicitur, eft, & Sachar, merces. Et verò Hieron. fupra, referendo hujus verficuli verba, non addit, quod eft merces. Sed quia monet infra, LXX. Interp. edidiffe, eft merces, & à plerifque præpofitum fuille relativum, quod, fubjungendum duxi & ipfe, quod eft merces, maxiximè cum nunc legatur Græce : Ισσ 'χαρ, ὃ ἐςὶ μισθός. #. 19. Itidem in Græco est.

.

#. 20. Hucufque retuliffe videtur Hieronymus facrum contextum fecundùm verfionem LXX. hic autem ✯. 20. apud ipfum expreffus videtur ex Hebræo, vel faltem iftud, babitebit mecum, pofitum ab Hieronymo intra textum loco deliget me, quod ultim. fubftitui ex ipfo, ut videtur infra. Ita verò nunc legitur Græcè: Kaleite Asia AedíРита ὁ Θεός μοι δῶρον καλὸν ἐν τῷ νῦν καιρῷ· αἱρετιεῖ με ο ávúρ μ8• TÉTоxα rap άT, &c. ut in Lat. Et dixit Lia z Donavit Deus mibi donum bonum nunc temporis: deliget me

TE

Hieron. ubi fup.

84

LIBER GENESIS. Cap. XXX.

VERSIO ANTIQUA.

21. Et poft hæc peperit filiam : & vocavit nomen ejus, Dina.

VULGATA

22. Recordatus quoque Dominus Rachelis, exaudivit eam, & aperuit vulvam ejus.

23. Quæ concepit & peperit filium, dicens: Abftulit Deus opprobrium meum.

VULGATA NOVA.

21. Poft quem peperit filiam, nomine Dinam,

NOVA.

25. Nato autem Jofeph, dixit Jacob focero fuo : Dimitte me ut revertar in patriam, & ad terram

meam.

26. Da mihi uxores, & liberos meos, pro quibus

24. Et vocavit nomen ejus, Joseph, dicens: Ad- fervivi tibi, ut abeam: tu nosti servitutem qua fervivi dat mihi Dominus filium alterum.

VERSIO ANTIQUA.

tibi.

[blocks in formation]

VULGATA NOVA.

27. Ait illi Laban: Inveniam gratiam in confpectu tuo experimento didici, quia benedixerit mihi Deus propter te :

28. conftitue mercedem tuam quam dem tibi. 29. At ille refpondit: Tu nofti quomodo fervierim tibi, & quanta in manibus meis fuerit poffeffio tua.

30. Modicum habuifti antequàm venirem ad te, & nunc dives effectus es : benedixitque tibî Dominus ad introitum meum. Juftum eft igitur ut aliquando provideam etiam domui meæ.

31. Dixitque Laban : Quid tibi dabo? At ille ait: Nihil volo: fed fi feceris quod postulo, iterum pafcam, & cuftodiam pecora tua.

32. Gyra omnes greges tuos, & fepara cunctas oves varias & fparfo vellere : & quodcunque furvum, & maculofum, variumque fuerit, tam in ovibus quàm in capris, erit merces mea.

33. Refpondebitque mihi cras juslitia mea, quando placiti tempus advenerit coram te : & omnia quæ non fuerint varia, & maculofa, & furva, tam in ovibus quàm in capris, furti me arguent.

NOVA.

37. Tollens ergo Ja- 37..... Vide Not. ficus cob virgas populeas viri infra ad V. 38. 41. des, & amygdalinas, & 42. 43. ex platanis, ex parte decorticavit eas detractifque corticibus, in his quæ fpoliata fuerant, candor apparuit illa verò quæ integra fuerant, viridia permanferunt atque in hunc modum color effectus eft varius,

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

vir meus: peperi enim ei, &c. Addit Hieron. ibid. Ubi nos
pofuimus: Habitabit mecum: LXX. interpretati funt, di-
liget (1. deliget) me, in Hebræo habet, Jezbuleni : & eft
fenfus : Quia fex filios genui Jacob, propterea jam fecura
fum; habitabit enim mecum vir meus ; unde & filius meus
vocatur, Habitaculum.

*. 21. Græc. Kalμsтà TỸтo, & poft hoc reliqua ut
fupra.

. 27. Addit Auguft. ibid. Non videtur confequens quia hic dicendum fuit: Si inveniffem gratiam ante te, auguratus effem; nunc autem, fi inveni. Ordo eft: Si inveni gratiam ante te, permitte me augurari: ita enim dixit, auguratus effem, tanquam diceret ; ô fi auguratus essem. Nunc in Græco : Εἰ εὗρον χάριν ἐναντίον σε, οἰωνισάμην ἂν, &c. Si inveni gratiam coram te, auguratus fum utique ; at in edit. Compl. oiarioaipur är. Auguft. etiam Locut. 2. de Exodo, to. 3. col. 339. e. addit ut fup. Benedixit me Deus in introitu tuo. Gr. inì Tĥ of sicód w.

**. 29. 30. Græc. Εἶπε δὲ Ἰακώβ. Σὺ γινώσκεις ἃ δε δέλευκά σοι, καὶ ὅλα ἦν κτήνη σε μετ' εμε. Μικρὰ γὰρ ἦν ὅσα τοι ἐναντίον ἐμε και αυξήθη εἰς πλῆθος, deinde fic: Καὶ εὐτ λόγησέ σε Κύριος ὁ Θεὸς ἐπὶ τῷ, &c. ut in Lat. Priora illa commemorat Auguft. ibid. dicens: Ait Jacob poft 14. annos fervitutis fua focero fuo volenti eum adhuc apud fe tenere: Nunc ergo quando faciam, &c. dixerat enim quòd creverint pecora Laban fub illo, &c.

. 32. Ita Hieronymus facrum contextum refert : quo ex fonte ambiguum ; in Græco nempe ficut in Vulgata multa diffimilia : en Græc. Παρελθέτω πάντα τὰ πρόβατα σε σήμερον, και διαχώρισον ἐκεῖθεν πᾶν πρόβαλον φαιὸν ἐν τοῖς ἄρναζι, καὶ πᾶν διάλευκον, τὰ ῥαντὸν ἐν ταῖς αἰξὶν, ἔςαι мов His Tranfeant omnes oves tua hodie, 5 fepara inde om

N

nem ovem fufcam in agnis ; & omne fubalbum 5 sparsum in capris, erit mei merces. Hæc & fequentia obfcuritate non vacant, tefte Hieronymo ibid. Multùm, inquit, apud LXX. Interpretes confufus eft fenfus ; & ufque in præfenten diem nullum potui invenire noftrorum, qui ad liquidum quid in hoc loco diceretur, exponeret. Hunc autem ipfe ita exponere conatur: Vis, inquit Jacob, me fervire tibi etiam alios feptem annos? fac quod poftulo: fepara omnes difcolores

varias, tam oves quàm capras, & trade in manus filiorum tuorum. Rurfumque ex utroque grege, alba 5 nigrá pecora, id eft, unius coloris, da mihi: fi quid igitur ex albis 5 nigris, quæ unius coloris funt, varium natum fue-, rit, meum erit ; fi quid verò unius coloris, tuum.

. 33. Subjuncta hæc ab Hieronymo non minùs videntur à Græco quàm à Vulgata difcrepare: ita nempe legitur Græce : Καὶ ἐπακέσεταί μοι ἡ δικαιοσύνη με ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἐπαύριον· ὅτι ἐςὶν ὁ μισός με ἐνώπιόν σε πᾶν ὃ ἐὰν μὴ ἢ ἑαυτὸν, καὶ διάλευκον ἐν ταῖς αἰξὶ, καὶ φαιὸν ἐν τοῖς ἄρνασι, κεκλεμμένον ἔςαι παρ' ἐμοί. Et exaudiet me juftitia mea in die craftina, quia eft merces mea in confpectu tuo : omne quodcunque non fuerit fparfum, & fubalbum in capris, & fufcum in agnis, furto ablatum erit apud me. Auguft. Locut. 108. de Gen. to. 3. col. 332.e. fimiliter habet è Græco : Et exaudiet me juftitia mea in die crafting. Item Hieron. ipfe, in Ifai. 58. to. 3. col. 431. d. Exaudiet me cras justi

tia mea.

. 37. In Græco fic: "Exace de EUTW 'Iaxal pácson συρακίνην χλωράν, και καρυίνων, και πλατάνε· κ ἐλέπισεν αυτὰς Ἰακως λεπίσματα λευκά και περισύρων τὸ χλωρὸν, ἐφαίνετο ἐπὶ ταῖς ῥάβδοις τὸ λευκὸν, ὃ ἐλέπισε, ποικίλον. Sumpfit autem fibi Jacob virgam ftyracinam viridem, & nucinam, & platani z I decorticavit eas Jacob decorticationes albas ; & diftrabens

"

VULGATA

38. Pofuitque eas in canalibus, ubi effundebatur aqua ut cùm veniffent greges ad bibendum, ante oculos haberent virgas, & in afpectu earum concipe

rent.

39. Factumque eft ut in ipfo calore coitus, oves intuerentur virgas, & parerent maculofa, & varia, & diverfo colore refperfa.

40. Divifitque gregem Jacob, & pofuit virgas in canalibus ante oculos arietum: erant autem alba & nigra quæque, Laban: cætera verò, Jacob, feparatis

NOVA.

inter fe gregibus.

41. Igitur quando primo tempore afcendebantur oves, ponebat Jacob virgas in canalibus aquarum ante oculos arietum & ovium, ut in earum contempla tione conciperent :

42. Quando verò ferotina admiffura erat, & conceptus extremus, non ponebat eas. Factaque funt ea quæ erant ferotina, Laban : & quæ primi temporis, Jacob.

43. Ditatufque eft homo ultra modum, & habuit greges multos, ancillas & fervos, camelos & afinos.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

viride, apparebat in virgis album, quod decorticaverat, varium. Eorumdem meminit Hieron. quæft. Hebr. to. 2. col. 534. c. dicens: Tres virgas populeas, & amygdalinas, maligranati; quanquam LXX. ftyracinas, & nucinas, plataninas habeant ; ex parte decorticans, varium virgarum fecit colorem. Item Auguft. quæft. 93. in Gen, to. 3. col. 400. e. Jacob virgas excorticavit, detrahens viride, ut album variè appareret.

[ocr errors]

#. 38. Græc. Kai tapéluxe Tàs páldus, äs éxétiCer, er τοῖς ληνοῖς τῶν ποτιςηρίων τῷ ὕδατος· ἵνα ὡς ἂν ἔλθωσι τὰ πρόβατα πιεῖν, ἐνώπιον τῶν ῥάβδων ἐλθόντων αὐτῶν εἰς τὸ πιεῖν, ἐγκιστήσωβι τὰ πρόβατα εἰς τὰς ῥάβδος. Et appofuit virgas, quas decorticaverat, in alveis canalium aquæ ; at cùm veniffent oves bibere in confpectu virgarum venientibus ipfis ad bibendum, conciperent oves in virgas. Quibus refpondent ifta ex Hieronymo ubi fup. Et ponebas virgas, quas decorticaverat, in canalibus, quibus effundebantur aquæ ; & veniebant ad potandum contra pecora, ut conciperent eo tempore, cùm venirent ad potandum. Item ex Auguftino: Et fic in confpectu fætus pecorum variarentur, cùm matres in alveis aquarum bibcrent, vifis virgis, illam varietatem confpicerent.

*. 41. Grzc. Εγένετο δὲ ἐν τῷ καιρῷ ᾧ ἐνεκίσσων τὰ πρότ βατα εν γαςρὶ λαμβάνοντα, ἔθηκεν Ἰακὼς τὰς ῥάβδος ἐναντίον τῶν προβάλων ἐν τοῖς ληνοῖς, τὸ ἐγκιστῆσαι αὐτὰ κατὰ τὰς ῥάβε A85. Factum eft autem, in tempore, quo concipiebant oves in,

[ocr errors]

utero accipientes, pofuit Jacob virgas coram ovibus in cana-
libus ut ipfa conciperent fecundum virgas. Hieron, ubi
fup. col. 534. d. Et concipiebant pecora contra virgas Jacob,
virgas, quas pofuerat coram pecoribus in canalibus ad conci-
piendum in eis.

*. 42. Grac. Ηνίκα δ ̓ ἂν ἔτεκε τὰ πρόβαλα, ἐκ ἐτίθει
ἐγένετο διὲ τὰ μὲν ἀφημα τὸ Λάβαν, τὰ δὲ ἐπίσημα τῇ Ἰακώβ.
Cùm verò peperiffent oves, non ponebat: facta funt autem now
fignata ipfius Laban, fignata autem ipfius Jacob. Eadem
refert Hieron. loco cit. col. 534. d. hoc modo : Et in
ferotinis ovibus non ponebat; & fiebant ferotina Laban, S
temporanea Jacob : hæc autem juxta Hebraicum, ut vide.
tur; nam continuò addit S. Doctor: Hoc in LXX. Interp.
non habetur, fed pro ferotinis, & temporaneis, aliud·
nefcio quid, quod ad fenfum non pertinet, tranftulerunt.
Eo etiam fpectant que habet Auguft. quæft 93. in Gen.
col. 400. g. Quod autem, inquit, ad juftitiam pertinebat,
ficut alii Interpretes apertiùs hoc narrant, non ponebat vir-
gas in fecundo conceptu ovium: quod tantò obfcuriùs, quan-
tò breviùs à LXX. dictum eft, quia cùm peperiffent non po-
nebat: quod intelligitur, cumprimùm peperiffent; ut jam
non folere ponere intelligatur, cùm fecundo paritura effent,
ne ipfe auferret omnes fætus, quod iniquum fuit.

*. 43. Grzc. Καὶ ἐπλέτησεν ὁ ἄνθρωπος εφόδρα σφόδρα, &c. unde Ambr. 1. 2. de Jac. c. 5. col. 465. b. His itaque, inquit, dives failus eft valde, bonum gregem nutriens, &c.

CAPUT XXX I.

VULGATA NOVA..

Oftquàm autem audivit verba filiorum

Pudicentium. Tulit Jacob omnia quæ fuerunt patris noftri, & de illius facultate ditatus, factus eft inclytus:

2. animadvertit quoque faciem Laban, quòd.

non effet erga se sicut heri & nudiuftertius,

VERSIO ANTIQUA.

I...... Vid. Not.

2. Et vidit Jacob faciem Laban, & ecce non Aug. Locut. 109. erat ad eum ficut hefterna & nudiuftertiana die. t. 3. 332. f. Et dixit ei Deus: Revertere in terram pa

3.

Ambr. 1. 2. de

3. maximè dicente fibi Domino : Revertere in terram patrum tuorum, & ad generationem tris tui, & in gentem tuam, & ego ero tecum. Jac. 6. §. 465. b.

[blocks in formation]

VULGATA NOVA.

7. Sed & pater vefter circumvenit me, & mutavit mercedem meam decem vicibus : & tamen non dimifit eum Deus ut noceret mihi.

tem patris mei fuit mecum.

6. Et ipfæ noftis quòd totis viribus meis fervierim patri veftro.

VERSIO ANTIQUA.

7. Et pater vefter mentitus eft mihi, & muta- Hieron. quaft. vit mercedem meam decem agnis : & non dedit Hebr.1.2.col. 1.5356 ei Deus ut noceret mihi. c.f.

NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM.

. 1. Græcè, caput incipit ab his : "Have è 'Iaxaß τα ρήματα τῶν υἱῶν Λάβαν, λεγόντων Εἴληφεν Ἰακὼβ πάντα τὰ τὸ πατρὸς ἡμῶν, καὶ ἐκ τῶν τὸ παρὸς ἡμῶν, πεποίηκε πᾶσαν Tur doğar Taútur. Audivit autem Jacob verba filiorum Laban, dicentium : Tulit Jacob omnia quæ patris noftri, & ex iis qua patris noftri, fecit omnem gloriam hanc : quibus refpondent ista Ambrofii, 1. 2. de Jacob, c. 5. col. 465. b. Laba filiis (Jacob) ut opulentiffimus in invidiam vocabatur, qui Juum gregem alieni gregis acceffione cumulasset. #. 2. Vix meliùs è Græco.

[blocks in formation]

tem ibid. Pro eo quod nos pofuimus: Mutavit mercedem
meam decem vicibus: LXX. Interpretes pofuerunt, decem
agnis, nefcio qua opinione ducti, cùm verbum Hebraicum,
Moni, numerum magis, quàm agnos fignificet. Quin &
hanc vocem agnis, admittit ipfe intra textum, infra .
41. adhibita tamen cautione: his enim : Et mutasti mer-
cedem meam decem agnis; continuò addit: Idem error qui
fupra: numerus enim pro agnis legendus eft. Contrà Au-
guftinus hanc lectionem agnis confirmat quæft. 95. in
Gen. to. 3. col. 401. d. dicens : Conquerens enim de patre
illarum, ait inter cætera : Et mutavit mercedem meam decem
agnorum ; & infra: Decem agnos, vel decem agnas, pro
decem temporibus pofuit, quibus oves quas pafcebat per
fexennium pepererunt..... nec mirum quòd hæc decem tempora
nomine agnorum appellavit, qui eifdem temporibus nafceban-
tur ; velut fi quifquam dicat, Per tot vindemias, aut per tot-

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small]

VULGATA NOVA.

8. Si quando dixit: Variæ erunt mercedes tuæ : pariebant omnes oves varios fœtus : quando verò è contrario ait: Alba quæque accipies pro mercede omnes greges alba pepererunt. 9. Tulitque Deus fubftantiam patris veftri, & dedit mihi,

10. Poftquàm enim conceptus ovium tempus advenerat, levavi oculos meos, & vidi in fomnis ascendentes mares fuper feminas, varios & maculofos, & diverforum colorum.

11. Dixitque Angelus Dei ad me in fomnis: Jacob? Et ego refpondi: Adfum.

12. Qui ait: Leva oculos tuos, & vide univerfos mafculos afcendentes fuper feminas, varios, maculofos, atque refperfos. Vidi enim om

nia quæ fecit tibi Laban.

13. Ego fum Deus Bethel, ubi unxifti lapi- Sup. 28d dem, & votum vovisti mihi. Nunc ergo furge, 18. & egredere de terra hac, revertens in terram na

tivitatis tuæ.

14. Refponderuntque Rachel & Lia: Nunquid habemus refidui quidquam in facultatibus & hæreditate domûs patris noftri ?

15. Nonne quafi alienas reputavit nos, & vendidit, comeditque pretium noftrum?

16. Sed Deus tulit opes patris noftri, & eas tradidit nobis, ac filiis noftris: unde omnia quæ præcepit tibi Deus, fac.

NOVA.

ges, & quidquid in Mefopotamia acquifierat, pergens ad Ifaac patrem fuum in terram Chanaan.

21..... & tranfivit fluvium, & venit in montem Galaad.

VULGATA NOVA.

19. Eo tempore ierat Laban ad tondendas oves, & Rachel furata eft idola patris fui.

20. Noluitque Jacob confiteri focero fua quòd fugeret.

21. Cùmque abiiffet tam ipfe quàm omnia quæ juris fui erant, & amne tranfmiffo pergeret contra Montem Galaad,

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

meffes, quibus numerus intelligatur annorum. Totus verficulus fic habetur Græcd : Ὁ δὲ πατὴρ ὑμῶν παρεκρές από με καὶ ἤλλαξε τὸν μιθόν με τῶν διέκα ἀμνῶν· καὶ ἐκ ἔδωκεν αὐτῷ કે ὁ Θεὸς κακοποιῆσαί με. Aquila & Symm.loco παρεκρέσατο, circumvenit, legunt, Tapeλoricaro, decepit, quod idem fonat; reliqua etiam probè conveniunt cum textu Hieronymi.

#. 8. Hic verfus fingulari modo refertur ab Hieronymo, loco fup. citato: ita nempe : Si dixerat: Hoc varium pecus erit merces tua: nafcebatur omne pecus varium. Et fi dixerat : Unius coloris erit merces tua: nafcebatur omne pecus unius coloris: quæ verba antecedentibus nectere non placuit, quia non fatis conftat de ipfis utrùm è Græco fonte prodierint, an non? Aliquando enim Hieron. hoc quæft. Hebr. libro, Hebraica intermifcet Græcis, ut notatum est verfu fuperiori. Sic autem Græca fe habent: 'E είπη· Τὰ ποικίλα ἔσαι σε μιθός· και τέξεται πάντα τὰ πρόβατα ποικίλα. Ἐὰν δὲ εἴπῃ· Τὰ λευκὰ ἔσαι σε μισθός και τέξεται πάντα τὰ πρόβατα λευκά. Si ita dixerit : Varia erunt tua merces; parient omnes oves varia. Sin autem dixerit : Alba erunt tua merces; parient omnes oves alba. De his vide plura apud Hieron, ubi fup. & apud Auguft. quæst. 95. in Gen. to. 3. col. 401. d. feqq.

. 10. Ita in Græco.

TWS

. 11. Hic verficulus mutuò fumptus eft partim à Cypriano, partim à Novatiano: priora verba ufque ad vocem, Jacob, de Cypriano funt: reliqua de Novat. fic enim narrat Novatianus: Cùm apud uxores fuas Liam atque Rachel, Jacob de patris illarum iniquitate quereretur, cùm referret quod jam in terram propriam remeare & reverti cuperet, fomnii quoque fui interponebat auctoritatem, quo tempore refert fibi angelum Dei per fomnium dixiffe, Jacob Jacob, &c, ut fup. In Graco fic : Καὶ εἶπέ μοι ὁ ἄγγελος τῶ

Θες καθ ̓ ὕπνον, Ἰακώβ· ἐγὼ δὲ εἶπα· Τί ἐςι ; in Mr. Alex. ac edit. Compl. geminatur, 'Iaxa 'Ianál, ut fup.

[ocr errors]

. 12. Novatianus initio fic habet. Aspice, inquit oculis, &c. Grzc. Καὶ εἶπεν· Ανάβλεψον τοῖς ὀφθαλμοῖς τε, ἴδε τες τράγες, και τὲς κριὲς ἀναβαίνοντας ἐπὶ τὰ πρόβατα, τὰς αἶγας, διαλεύκες, και ποικίλες, και αποδοειδείς ξανθές ἑώρακα γὰρ ὅρα σοι Λάβαν ποιεῖ quæ omnia vix una aut alterâ vocula difcrepant à textu Lat.

. 13. Nil Græco fimilius, nifi excipias verba, proficifcere..... vade. , pro quibus, exbe..... aπexbe, exi..... abi, quæ idem fonant. Cyprianus quoque 1. 2. Testim. p. 286. b. legit: Ego fum Deus, quem vidifti in loco Dei, ubi unxifti mibi titulum lapideum, 5 vovisti mihi votum. Vigil. Tapf. 1. contra Varimad. p. 737. a. Ego fum Deus, qui vifus fum tibi (Gr. ó ópbels oor) in loco Dei, ubi unxisti mihi lapidem (Gr. súxur) 5 vovifti mihi votum: Auguft. Locut. 111. de Gen. to. 3. col. 332. f. Ego fum Deus, qui apparui tibi in loco Dei.

. 14. Itidem Græcè, additâ voculâ, Ti, adhuc, ad hanc, nobis.

*. 15. Græc. Οὐχ ὡς αἱ ἀλλότριαι λελογισμεθα αυτῷ ; πέτ πρακε γὰρ ἡμᾶς, καὶ καταβρώσει, κατέφαγε τὸ ἀργύριον ἡμῶν. Nonne ficut aliena reputata fumus ei? vendidit enim nos devoratione devoravit, (vel absorbuit ) argentum nof

trum.

*. 16. Græc. Πάντα τὸν πλῦτον καὶ τὴν δόξαν, ἣν ἀφείλετα tds T Tapos nμar, μir esai, &c. ut fup. Omnes divitias & gloriam, quam abftulit Deus à patre nofiro, nobis erunt, &c.

[ocr errors]

*. 19. Gr. "Exxefe dè, &c. furata eft autem, &c. ut

fup.

vit

*. 21. Itidem Græcè, præter unum ¿puncer, propera› provenit.

[blocks in formation]

VULGATA NOVA.

40. die noctuque æftu. urebar, & gelu, fugiebatque fomnus ab oculis meis.

NOVA.

39. nec captum à beftia oftendi tibi, ego damnum omne reddebam : quidquid furto peribat, à me exigebas :

VERSIO ANTIQUA.

40. Et fui diei peruftus calore, & gelu noc- Hilar. in Pf. 1204 tis..... 382. f.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M.

. 27. Sic habet Ambrof, loco cit. fed infra, poft hoc: Quomodo me dimififfes? addit: An cum lætitia tua..... cum tympanis fcilicet, atque organis..... 5 fonis tibiarum.....cymbalis, &c. In Græco fic: Kal si aryenas μor, tatéseina ἂν σε μετ' ευφροσύνης, και μετὰ μεσικῶν, καὶ τυμπάνων, κιθάρας.

*. 30. Gr. Ινατί έκλεψας, &c. ut fup.

. 31. Ita Græcè ad verbum, nifi quòd poft Laban, additur, öt éqobútur, quia timui, quod omittit Auguft. deeftque in Mfs. Oxon. & Clem. nec non in edd. Ald. & Compl.

. 32. Sic iterum Ambrof. infra, col. 466. e. at in Pf. 38. col. 853. f. habet: Recognofce fi quid tuorum in me invenis: & l. 2. de Jac. col. 465. d. pergit, dicens: Et quafivit Laban, & nihil fuum invenit apud Jacob. In Græco fic : Καὶ εἶπεν Ἰακώβ... Ἐπίγνωθι τί ἐςι παρ' ἐμοὶ τῶν σῶν, και λάβε· καὶ ἐκ ἐπέγνω παρ ̓ ἀντῷ ἐθέν, &c. Et dixit Jacob..... Cognofce quid eft apud me tuorum, & cape; 5 non cognoviť apud eum quidquam.

*. 33. Grac. Εἰσελθὼν δὲ Λάβαν, ἠρεύνησεν εἰς τὸν οἶκον

Asías, &c. Ingreffus autem Laban, fcrutatus eft, &c.
ut fup.

. 26. Idem Hieron. quæft. Hebr. to. 2. col. 530. legit:
Quod eft peccatum meum, quia perfecutus es poft me? Græc.
Τί τὸ ἀδίκημά με ; και τί τὸ ἁμάρτημα με, ὅτι κατεδίωξας ἐπί
ow μ8; Quæ injuria mea, & quod peccatum meum, quia,
&c. ut fup.

. 37. Hieron. quæft. Hebr. to. 2. col. 530. a. iterum legit: Et quia fcrutatus es omnia vafa mea? Quid invenifti de univerfis vafis domus tuæ ? Ponatur coram fratribus meis & fratribus tuis, 5 dijudicent inter nos. Auguft. Locut. 114. de Gen. to. 3. col. 332. g. Jacob dicit ad Laban: Quia fcrutatus es omnia vafa domus mea? Græc. Kai ÖTE ἠρεύνησας πάντα τὰ σκεύη το οἴκε με ; (edit. Compl. τὰ σκεύη με ) τί εὕρες ἀπὸ πάντων τῶν σκευῶν τῷ οἴκῳ σε ; τὲς ὧδε ἐνώπιον τῶν ἀδελφῶν σε, καὶ τῶν ἀδελφῶν με, καὶ ἐλεγξάτωσαν ἀνὰ μέσον τῶν δύο ἡμῶν.

ανα

[ocr errors]

. 40. Hieron. ep. 18. ad Euftoch. to. 4. part. 2. col. 48.c. In die urebar aftu, & gelu nocte. Græc. E'yeróun TÜS ἡμέρας συγκαιόμενος τῷ καύματι, ἢ τῷ παγετῷ τῆς νυκτός,

« ZurückWeiter »