VERSIO ANTIQUA. Jul. Firmic. de Dominum tuum feci illum, & omnes fratres ejus errore profan. relig. feci fervos: tritico & vino confirmavi illum; tibi c. 19. p. 171. g. autem quid faciam, fili? Ambr. de parad. 178. d. Aug. fer. 4. t. 21.g. 23. f. 5. Ambr. ep. 77. t. 2. 1090.c. 38. Et dixit Efau ad patrem fuum : Nunquid una benedictio tibi eft, pater? benedic tamen & me, pater. Cùm ftrangulatus effet Ifaac..... 39. Refpondit autem Ifaac, & ait illi: Ecce à fertilitate terræ erit habitatio tua, & à rore coeli defuper. 40. Et fuper gladium tuum vives, & fervies fratri tuo: erit autem cùm depofueris & folveris jugum illius à collo tuo. Hieron. ep. ad 41..... Appropinquent dies paffionis patris mei, Damaf. quaft. 3. ut interficiam Jacob fratrem meum. 569.c. VULGATA NOVA. conftitui, & omnes fratres ejus fervituti illius fubjugavi: frumento & vino ftabilivi eum, & tibi poft hæc, fili mi, ultra quid faciam ? 38. Cui Efau: Num unam, inquit, tantùm benedictionem habes, pater? mihi quoque obfecro ut benedicas. Cùmque ejulatu magno fleret, 39. motus Ifaac, dixit ad eum : In pinguedine terræ, & in rore cœli defuper, 40. erit benedictio tua. Vives in gladio, & fratri tuo fervies: tempufque veniet, cùm excutias & folvas jugum ejus de cervicibus tuis. Hebri II.20. 41. Oderat ergo femper Efau Jacob pro benedictione qua benedixerat ei pater: dixitque in corde fuo: Venient dies luctûs patris mei, & Abd. r occidam Jacob fratrem meum. 42. Nunciata funt hæc Rebeccæ : quæ mittens & vocans Jacob filium fuum, dixit ad eum: Ecce Efau frater tuus minatur ut occidat te. 43. Nunc ergo, fili mi, audi vocem meam & confurgens fuge ad Laban fratrem meum in Haran : 44. habitabifque cum eo dies paucos, donec requiefcat furor fratris tui, 45. & ceffet indignatio ejus, oblivifcaturque eorum quæ fecifti in eum : poftea mittam, & adducam te inde huc cur utroque orbabor filio in uno die? 10. 46. Dixitque Rebecca ad Ifaac: Tædet me Sup. 26. vitæ meæ propter filias Heth: fi acceperit Ja- 35. cob uxorem de ftirpe hujus terræ, nolo vivere, NOTE AD VERSIONE M VERSIONEM ANTIQUAM. ab Auguft. fumpta funt ; alia intermedia ex Julio Firmico; cuncta Græco non parum fimilia: ita enim fe habet: Αποκριθεὶς δὲ Ἰιαακ, εἶπε τῷ Ἡ αῦ· Εἰ κύριον αυτὸν πεποίηκά (ε, και πάντας τες ἀδελφὲς αυτῇ πεποίηκα αυτῇ οἰκέτας, οίτῳ καὶ οἴνω ἐςήριξα αυτόν· σοὶ δὲ τί ποιήσω τέκνον; . Auguft. loco cit. fic habet: Dominum illum tuum feci, & omnes fratres ejus fervient illi: & fer. 5. col. 31. d. Cùm illum talem feci, tibi quid habeo dare? & fer. 4. col. 21. g. Quid tibi facturus fum? Ifta verò de fermonibus, ubi fenfus plerumque magis redditur, quàm verba. Τ. 38. Græc. Εἶπε δὲ Ἡσαῦ πρὸς τὸν πατέρα αυτ Μὴ εὐλογία μία σοι ἔςι, πάτερ; εὐλόγησον δὴ καμε, πάτερ. Κατανυχθέντος δὲ Ἰσαάκ, ανεβόνε φωνῇ Ησαύ, κεκaau Cer. Rurfus habet Auguftin. fer. 4. col. 21. g. Benedic me pater; non enim una tibi eft benedictio: & fer. 5. col. 31. d. Benedic & me pater: 5 extorfit, & accepit benedictionem: & fer. 4. col. 23. f. Cùm ftrangulatus effet Ifaac, id eft, cùm coactus effet ; & infra, 26. d. Quare fuggillatus Ifaac, benedixit? jam enim neceffitate jam coactus pater ejus, &c. Similiter apud Ambrof. 1. 2. de Jac. c. 3. p. 462. d. Et ipfe ut benediceretur cogendo elicuit, & impetravit. . 39. Idem Auguft. infra, col. 26. d. Dixit illi : Ecce ab ubertate terra erit tibi habitatio, & à rore cæli: & fer. 5. col. 31. d. Accepit benedictionem..... à rore cæli, & fertilitate terra omnem abundantiam. Tertul. verò 1. 3. contr. Marc. p. 680. c. fic habet : De opimitate terræ erit inhabitatio tua, à rore cæli. Ambrof. epist. 77. col. 1090. c. Ecce ab ubertate terra erit tibi habitatio, à rore sali fummo. Grzc. Αποκριθεὶς δὲ Ἰσαὰκ ὁ πατὴρ αυτ8, εἶπεν αυτῷ· ἰδὲ ἀπὸ τῆς πιότητος τῆς γῆς ἔςαι ἡ κατοίκησίς σε, καὶ ἀπὸ τῆς δρόε τὸ ἐρανὸν ἄνωθεν. . 40. Eadem rurfum legit Ambrof. 1. 2. de Jac. c. 3. to. 1. col. 462. f. 463. d. & in Pf. 118. col. 1002. f. Similiter in Gr.Καί ἐπὶ τῇ μαχαίρᾳ σε ζήῃ, καὶ τῷ ἀδελ φῷ σε δελεύσεις · ἔςαι δὲ ἡνίκα ἐὰν καθέλῃς καὶ ἐκλύζῃς τὸν, &c. ut fupr. Rectè Auguft. fer. 4. to. 5. col. 24. a. b. Et in gladio tuo vives, 5 fratri tuo fervies: erit autem cùm depofueris, 5 folveris jugum de collo tuo. Item fer. 5. . 41. Hieron. ibid. primò fic habet: Appropinquent τα cùm . 42. Græc. fic pergit: Ayyan de РεСéxxα тà рúμαλα Ἡσαν τὸ ὑπὸ αὐτῆς τὸ πρεσβυτέρω· καὶ πέμψαρα εκάλεσεν Ἰακὼβ τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν νεώτερον, καὶ εἶπεν αὐτῷ· Ἰδὲ Ἡσαν ὁ ἀδελφός σε ἀπειλεῖ σοι τὸ ἀποκτεῖναί σε. Quibus alludens Auguft. quæft. 81. in Gen. to. 3. col. 398. d. ait: Quomodo annuntiata vel renuntiata funt verba Efai Rebecca, quibus comminatus eft occidere fratrem fuum Scriptura dicat: Hoc eum in fua cogitatione dixiffe. ✰✰.43... 44... 45. Ita in Gr. Nuvy téxror, äxe Cór μg τῆς φωνῆς, καὶ ἀναςὰς ἀπόδραθι εἰς τὴν Μεσοποταμίαν..... οἴκηρον μετ' αυτῷ ἡμέρας τινας, ἕως τὸ ἀποςρέψαι τὸν θυμὸν τὴν ὀργὴν τὸ ἀδελφὲ ..... καὶ ἀπος είχα (α μεταπέμψομαί σε Exciter, &c. quibus refpondent ifta ex Auctore op. imp. in Matth. hom. 1. p. 13. a. Fili, audi me, & fuge in Mefopotamiam, donec quiefcat ira fratris tui. Item ifta ex Hieronymo, l. contr. Helvid. to. 4. part. 2. col. 139. c. Jacob fratris infidias metuens, Mefopotamiam perrexit. x४ 6. Videns autem Esaü quòd benedixiffet pater fuus 7. quòdque obediens Jacob parentibus fuis, iffet in 10. Igitur egreffus Jacob de Berfabee, per- 11. Cùmque veniffet ad quemdam locum, & vellet in eo requiefcere poft folis occubitum, tulit de lapidibus qui jacebant, & fupponens capiti fuo, dormivit in eodem loco. 12. Viditque in fomnis fcalam ftantem fuper terram, & cacumen illius tangens cœlum : Angelos quoque Dei afcendentes & descendentes per eam, 13. & Dominum innixum fcalæ dicentem fiInf. 35. bi: Ego fum Dominus Deus Abraham patris tui, 1.48. 3. & Deus Ifaac: Terram, in qua dormis, tibi dabo & femini tuo. NOVA. Syriam : 8. probans quoque quòd non libenter afpiceret filias Chanaan pater fuus: 9. ivit ad Ifmaëlem, & duxit uxorem, abfque iis quas priùs habebat, Maheleth filiam Ifmaël filii Abraham, fororem Nabaioth. VERSIO ANTIQUA. Dei, c. 38. t. 7. Aug, Locut, 101, t, 3.332, 6. 10. Et exiit Jacob à puteo Jurationis, & pro- Aug. I. 16. de civ. fectus eft in Charram. Dei, c. 38. t. 7. 11. Et devenit in locum, & dormivit ibi, occiderat enim fol: & fumpfit ex lapidibus loci, & pofuit ad caput fuum, & dormivit in loco illo. 12. Et fomniavit : & ecce fcala stabilita fuper 13. & Dominus incumbebat fuper illam, & . 1. Similiter Ambrof. in Pf. 43. to. 1. col. 895. e. & epift. 19. to. 2. col. 842. e. Non accipies uxorem à filiabus Chananæorum. Sic etiam in Græco. . 2. Ita è Græco ad verbum. Auguft. autem quæft. 82. in Gen. to. 3. col. 398. e. ait : Quod habent Latini codices, Ifaac dicente filio fuo: Vade in Mefopotamiam in domum Bathuel patris matris tuæ, & fume inde tibi uxorem: Græci codices non habent, vade, fed fuge, boc eft, áñó♪pati. Similiter Ambrof. 1. de fug. fæc. c. 4. to. 1. col. 426. d. Suafit Rebecca (c. 27. . 43. ) Et fuge inquit, in Mefopotamiam: Ifaac dicit: Surgens, vade in Mefopotamiam in domum Bathuel. Item epift. 19. to. 2. col. 842. e. Vade in Mefopotamiam in domum Bathuel ..... & ejus tibi adquire copulam. Vide etiam in Pf. 43. to. 1. col. 895.e. . 3. Itidem Græcè. . 4. Similiter habet idem Auguft. Locut. 100. de Gen. to. 3. col. 332. b. Et det tibi benedictionem patris tui Abraham. Ita quoque in Græco, præter unum, u, mei, loco, tui. In Mf. tamen Alex. legitur, 78 Tarpós 08• reliqua concordant ad verbum. .5. Græc..... Kai é'wopeúłn eis tùr Mecowoтaμlar πpòs Aabar, &c. omiffa voce, Eupías, quæ tamen additur infra .6. & 7. atque etiam nunc legitur . 5. in quibufdam Græcis, uti fup. #. 2. in Mf. Alex. hanc autem olim defuiffe in LXX. auctor eft Auguft. ibid. dicens: Quafi Mefopotamia dicatur nifi Syria, quamvis, inquit, hoc Septuaginta non habere perhibeantur, Syriæ, fed cum aftevifco fcriptum eft. . 10. Ita rurfum habet Auguft. 1. de unit. Eccl. to. 9. col. 345. e. f. nec aliter in Græco. . 11. Eadem leguntur Græcè, præter unum, άTHEE TOTW, Occurrit loco, pro devenit in locum; al. άæý¥THOS iv Tậ TóTW. Idem Auguft. 1. de unit. Eccl. to. 9. col. 345. a. fic habet: Et devenit in locum, & dormivit in . 12. Eadem iterum refert Aug. 1. de unit. Eccl. to. 9. : ལ #. 13. Itidem Græcè, præter hæc pauca quæ In 449. e. VERSIO ANTIQUA. Aug. 1. 16. de civ. * inf. in. 15. Et ecce ego fum tecum cuftodiens te in omni via quacumque ibis, & reducam te in terram hanc quia non te derelinquam, donec faciam omnia quæ tecum locutus fum. 16. Et furrexit Jacob de fomno fuo, & dixit: Quia Dominus eft in loco hoc, ego autem nefciebam. 17. Et timuit, & dixit : Quàm terribilis eft locus hic! non eft hoc nifi domus Dei, & hæc porta eft coeli. 18. Et furrexit Jacob, & fumpfit lapidem quem fuppofuit ibi ad caput, & ftatuit illum in titulum, & fuperfudit oleum in cacumen ejus. Ing. quaft. 85. 19. Et vocavit Jacob nomen loci illius, Doin Gen. t. 3.398.8. mus Dei; & Ulammaüs erat nomen civitati Hieron. 1. 3. cont. ante. 20..... Si fuerit Dominus Deus mecum, & cufPelag. t. 4. p. 537. todierit me in via, per quam ego pergo, & dedef. rit mihi panem ad manducandum, & veftimentum ad operiendum, 21. & reduxerit me cum falute in domum patris mei erit mihi Dominus in Deum, 22. & lapis ifte, quem pofui in titulum, erit mihi Domus Dei : & omnium quæcunque dederis mihi, decimas offeram tibi. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. c. 23. ap. Profp. p. 107. e. addit: Terram, in qua dormis, . 14. Optimè fibi conftat Aug. 1. 4. contr. Crefcon. . 15. Similiter habet ad verbum idem Auguft. 1. de . 16. Optimè è Græco. Eadem iterum legit Auguft. tum quæft. 85. in Gen. to. 3. col. 398. e. tum locut. 103. de Gen. col. 332. c. hîc tamen pro nefciebam, fcribit, ignorabam. Gr. oux de utrobique verò, quia eft Dominus, è Græco 871 esi Kúpics. V. 17. Auguft. quæft. 83. in Gen. to. 3. col. 398. e. Et timuit, & dixit: Quàm terribilis locus hic! hoc non eft, nifi domus Dei ; & hæc porta eft cæli. Rectè quidem, hoc non eft, juxta Græc. oux es 7870, licet loco fup. de civit. Dei legatur in editt. non eft hic, fed contr. Mfs, fidem, qui illic etiam ferunt, non eft hoc. Tertul. 1. 3. contr. Marc. p. 681. a. fic: Quàm terribilis eft locus ifte! non eft aliud, fed ades Dei; & hæc porta cali. Hieron, verò quæft. Hebr. in Gen. to. 2. col. 532. a. Quàm terribilis eft locus ifte! non eft hic nifi domus Dei; & hac porta cæli. Auct. op. imp. in Matth. hom. 2. p. 27. a. Quàm formidolofus locus eft hic! non eft aliud hic, nifi domus Dei, & porta cæli. Item apud Hilar. 1. 5. de Trin. col. 865. b. Et domus Dei, & porta cali locus effe hic vifionis oftenditur. In Gr. Καὶ ἐφοβήθη, κ εἶπεν· Ὡς φοβερὸς ὁ τόπος ἔλος· εκ ἔσι τότο, ἀλλ ̓ ἢ οἶκος Θεῖ, κ αυτη ἡ πύλη τῇ ἐραν. *. 18. Gr. Καὶ ἀνέση Ιακωβ τὸ πρωΐ, καὶ ἔλαβε τὸν αίθον ὃν ὑπέθηκεν ἐκεῖ πρὸς κεφαλῆς αυτό και έζησεν αυτὸν súxur, i éπéxcer, &c. ut in Lat. Eorumdem meminit Auguft. denuo quæft. 84. in Gen. to. 3. col. 398. f. dicens: Statuit lapidem Jacob, quem fibi ad caput pofuerat, & conftituit eum titulum, & perfudit illum oleo. Item Cypr. 1. 2. Teftim. p. 296. b. Lapidem confecravit, & unxit facra mento unctionis. 78 . 19. Similiter habet idem Auguft. 1. 16. de civita . 20. Idem Hieron. epift. 18. ad Euftoch. to. 4. part. . 21. Itidem Græcè , præter hoc : καὶ ἔσαι Κύριος . 22. Græc. Kalô xitos outos, öv esuca súaur, έςαι мов VULGATA NOVA. 5. Quos interrogans, Nunquid, ait, nostis Laban filium Nachor? Dixerunt: Novimus. 6. Sanusne eft? inquit: Valet, inquiunt : & ecce Rachel filia ejus venit cum grege fuo. 7. Dixitque Jacob : Adhuc multum diei fupereft, nec eft tempus ut reducantur ad caulas greges: date ante potum ovibus, & fic eas ad paftum reducite. 8. Qui refponderunt: Non poffumus, donec omnia pecora congregentur, & amoveamus lapidem de ore putei, ut adaquemus greges. 9. Adhuc loquebantur, & ecce Rachel veniebat cum ovibus patris fui: nam gregem ipfa pafcebat. 10. Quam cùm vidiffet Jacob, & fciret consobrinam suam, ovesque Laban avunculi fui: amovit lapidem quo puteus claudebatur. 11. Et adaquato grege, ofculatus eft eam : & elevata voce flevit, 12. & indicavit ei quòd frater effet patris fui, & filius Rebecca: at illa feftinans nunciavit patri fuo. NOVA. 3. Morifque erat ut cunctis ovibus congregatis devolverent lapidem, & refectis gregibus rurfum fuper os putei ponerent. 4. Dixitque ad pastores: Fratres, unde eftis? Qui refponderunt : De Haran. VERSIO ANTIQUA. 5..... Noftis Laban filium Nachor?.... Aug. Locut. 104. 1. 3. 332.6. 7..... Adhuc eft dies multa, nondum eft hora Item Locut, 105, congregandi pecora..... 9..... venit Rachel cum ovibus patris fui..... 10..... cùm vidiffet Jacob Rachel, filiam Laban fratris matris fuæ..... acceffit, & revolvit lapidem ab ore putei. 11. Et adaquavit oves Laban fratris matris fuæ ; & ofculatus eft Jacob Rachel : & exclamans voce fua ploravit ; 12. & indicavit Rachel, quia frater est patris ejus, & quia filius Rebeccæ eft..... 332. d. Aug. quaft, 86. in Gen. t. 3. col. 399.a. Hieron. 1. cont. Helvid. t. 4. p. 2. col. 139. d. 15. Dixit autem Laban ad Jacob: Quoniam Hieron, ubi fup. frater meus es, non fervies mihi gratis : dic mihi quæ fit merces tua. 24. dans ancillam filiæ, Zelpham nomine. Ad fuetudinis, ut minores ante tradamus ad nuptias. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. *. 5. Sic est in Græco. . 7. In Græco deeft, eft, post nondum, & loco congregandi, exftat, curaxvas, ut congregentur. *.9. Gr..... κ ἰδὲ Ραχήλ ή θυγάτηρ Λάβαν ήρχετο, &c. ut in Lat. Et ecce Rachel filia Laban veniebat, &c. *. 10. Græc. ita incipit : Εγένετο δὲ ὡς εἶδεν Ἰακώβ, factum eft autem ut vidit Jacob; deinde ut in textu Lat. exceptis his : Καὶ προσελθὼν Ἰακὼβ απεκύλισε, Et accedens Jacob revolvit. Hieron. 1. contr. Helvid. col. 139. d. ut fupra: Acceffit, & devolvit lapidem ab ore putei. . 11. Græc. Kal éñóτile và πρólara, &c. ut in Lat, Auguft. quoque quæft. 87. in Gen. to. 3. col. 399. b. legit cum Hieron. Ofculatus eft Jacob Rachel, & exclamans você fua, flevit. *. 12. Gr. Καὶ ἀπήγγειλε τῇ Ῥαχὴλ, ὅτι ἀδελφὸς τῆ TATρOS AUTHS EST, &c. ut in Lat. Apud Auguft. quæft. 87. in Gen. to. 3. col. 399. b. fic: Et indicavit ei, quia frater eft ejus, & quia filius Rebecca eft. *. 15. Grac. Εἶπε δὲ τῷ Ἰακώβ· ὅτι γὰρ ἀδελφός με..... απάγγειλόν μοι τίς ὁ μιθός σε ἐςί; . 20. Similiter Hieron. ep. 18. ad Euftoch. to. 4. part. 2. col. 48. c. Et fervivit Jacob pro Rachel annis feptem 1 Aug. quæft. 89. in Gen. 399.e.f. Hieron. quaft. Aug. 1. 22. cont. 33 Et concepit alterum filium, & dixit : Quoniam exaudivit me Dominus, eò quòd odio me haberet vir meus, & dedit mihi etiam hunc : & vocavit nomen ejus, Simeon. Aug. Locut. 106. 8. 3. 332.d. Hieron. quæft. Hebr. t. 2. 532. 6. 533.4. 34. Et concepit adhuc, & peperit filium, & dixit: Nunc mecum erit vir meus, quia peperi ei tres filios: ideo vocavit nomen ejus, Levi. 35. Et concepit, & peperit filium, & dixit : Nunc fuper hoc confitebor Domino, & ob id vocavit nomen ejus, Juda..... NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M. erant in confpectu ejus quafi dies pauci, quia amabat ilIam. Grac. Καὶ ἐδέλευσεν.... ἑπτὰ ἔτη καὶ ἦραν ἐναντίον αυτῷ ὡς ἡμέραι ὀλίγαι, παρὰ τὸ ἀγαπᾶν αὐτὸν αυτήν. . 27. Optimè Auguft. è Græco, nifi excipias vocem feptimanam, pro qua Græc. habet rà Coua, fed Mfs. Aug. 9. cum editt. Am. & Rat. ididem ferunt feptima. Hieron. quæft. Hebr. to. 2. col. 532. a. fic legit: Comple ergo hebdomadam iftius, & dabo etiam hanc tibi. Notandum quoque, pro opere, Græcè legi, ipya Cías, quod operationem fonat, feu lucrum, quaftum, &c. π. 28. Grzc. Εποίησε δὲ Ἰακώβ ἔτως, καὶ ἀνεπλήρωσε τὰ Cdqμa тaÚTиs, &c. ut in Lat. . 29. Ad verbum è Græco detracta voce Rachel ; Mf. tamen Alex. cum edit. Compl. addit 'Pax. . 30. Itidem in Græco: Hieron. quoque quæft. Hebr. to. 2. col. 532. c. habet: Et ingreffus eft ad Rachel, dilexit Rachel magis quàm Liam; & fervivit ei feptem annis aliis. *. 31. Græc. Καὶ συνέλαβε Λεία , "TEXEY VIDY TW Ἰακώβ· ἐκάλεσε δὲ τὸ ὄνομα αὐτῇ Ρουβήν, λέγισα· Διότι ~ ་་ *. 33. Gr. Καὶ συνέλαβε πάλιν, καὶ ἔτεκεν υἱὸν δεύτερον τῷ των Ἰακώβ, καὶ εἶπεν Ὅτι ήκεσε Κύριος ὅτι μιζομαι, και προσέδωκε Moly TTOV, &c. ut inLat. Et concepit iterum, & peperit filium fecundum ipfi Jacob, & dixit: Quia audivit Dominus quòd odio habeor ; & addidit mihi etiam hunc, &c. . 34. Eadem leguntur in Græco, nifi excipias hæc: ἐν τῷ νῦν καιρῷ πρὸς ἐμό..... τέτοκα γὰρ, &c. in hoc nuus tempore apud me...... peperi enim, loco nunc mecum.... quia peperi. Addit Hieron. Ubi nos legimus: apud me erit vir meus: Aquila interpretatus eft: applicabitur mihi vir meus: quod Hebraicè dicitur, Illave, & à Doctoribus Hebræorum aliter transfertur, ut dicant, Profequetur me vir meus. Græc. etiam pro Levi, fcribit, Asvsi, fed in Mf. Alex. Λευί. & exaudivit vocem meam, & dedit mihi filium: & exaudivit vocem meam, dans mihi filium : & NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M. . 1. Similiter in Græco, Kal lúxwce, &c. ut fup. . 4. Itidem Græcè. Vid. etiam Auguft. 1. 16. de ci vit. Dei, c. 38. to. 7. col. 450.c. 1 *. 5. Græc. Καὶ συνέλαβε Βαλιά ή παιδίσκη Ραχήλ, &c, ut in Lat. . 6. Eadem prorfus in Græco, præter hoc, μol è Ocós, mihi Deus, loco me Dominus. 1. 2. |