Sup. 18.

VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA. s. eò quòd obedierit Abraham voci meæ, & 5. pro eo quòd obaudivit Abraham pater tuus Aug.l. 16. de fiv. 13. 22. custodierit præcepta & mandata mea, & ceremo- vocem meam, & custodivit præcepta mea, & Dei, « 36, t. 7. 18. nias legesque servaverit.

mandata mea, & justificationes meas, & legitima 447. do Inf. 28.

mea. 34. 6. Mansit itaque Isaac in Geraris.

6..... 11. Vide Not.

VULGATA NOVA
7. Qui cùm interrogaretur à viris loci illius super tua sit : cur mentitus es eam fororem tuam esse ? Relu
uxore fua, respondit : Soror mea est : timuerat enim pondit : Timui ne morerer propter eam.
confiteri quòd fibi esset fociata conjugio, reputans ne 10. Dixitque Abimelech : Quare imposuisti nobis ?
fortè interficerent eum propter ilius pulchritudinem. potuit coire quispiam de populo cum uxore tua, &

8. Cùmque pertranfiffent dies plurimi, & ibidem induxeras super nos grande peccatum. Præcepitque
moraretur, prospiciens Abimelech rex Palæstinorum omni populo, dicens :
per feneftram, vidit eum jocantem cum Rebecca uxo 11. Qui tetigerit hominis hujus uxorem, morte
re fua.

morietur.
9. Et accersito eo, ait : Perspicuum est quod uxor
VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA. 12. Sevit autem Isaac in terra illa, & invenit 12. Seminavit autem Ifaac in terra illa, & in Hieron. quajt.' in ipso anno centuplum : benedixitque ei Do- venit in anno illo centuplum hordei : benedixit Hebr. t. 2. 530.6.

Aug. quaft. 76. minus. autem eum Dominus.

in Gen, t. 3. 397.
13. Et locupletatus eft homo,& ibat pro 13. Et exaltatus est homo, & procedens major
ficiens atque sucerescens, donec magnus vehe- fiebat, quoad usque magnus factus est valde.
menter effectus est :

VULGATA NOV A.
14. habuit quoque poffeffionės ovium & armen humo:
torum , & familiæ plurimum. Ob hoc invidentes ei 16. in tantum , ut ipse Abimelech diceret ad Isaac :
Palæstini,

Recede à nobis, quoniam potentior nobis factus es
15. omnes puteos , quos foderant servi patris il- valde.
fius Abraham , illo tempore obstruxerunt, implentes
VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA.
17. Et ille discedens, ut veniret ad torren 17. Et abüt inde Isaac, & venit in vallem Ge Hierom. quæft.
tem Geraræ, habitaretque ibi:
rarum, & habitavit ibi :

Hebr. 1, 2. 5 30.6. 18. rursum fodit alios puteos, quos foderant 18...... Vide Not. servi patris sui Abraham, & quos, illo mortuo, olim obftruxerant Philifthiim : appellavitque eos cifdem nominibus quibus ante pater vocaverat, 19. Foderuntque in Torrente, & repererunt 19.

Et foderunt pueri Isaac in valle Gerarum, Hieron. ibid.

& invenerunt ibi puteum aquæ vivæ. 20. Sed & ibi jurgium fuit pastorum Geraræ 20. Et litem fecerunt pastores Gerarum cum Ambr.l. de Ifa.ca adversùs pastores Isaac, dicentium : Nostra est

centium : Nostra est paftoribus Isaac..... & vocavit nomen ejus, In- 4.col. 363.6.c.
aqua : quam ob rem nomen putei, ex eo quod justitiam....
acciderat, vocavit Calumniam.

NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM.
addito ad dabo. Sic iterum August. I. contr. Crescon. to. plum æstimatum , id eft, exalòv findouévov ..... deniqre se-
9. col. 521. b. cum his , Ampliabo..... E dabo tibi, & fe- quitur : & benedixit ei Dominus.
mini tuo , &c. sed post terram , tollic hanc. Itidem in Col V. 13. Itidem Græcè , præter unum , i7€€70, faltus
lat. Carthag. col. 392. a. retenta tamen voce , hanc , sed est, pro fiebar. Apud Hieron. supra : Et magnus factus est vir,
pro seq. in femine , legitur, in nomine. Apud August. I. 1. & ambulabat vadens , s magnificatus, donec magnus fieret
contr. epist. Parm. to. 9. col. 12. d. constanter : Et bene vehementer.
dicentur in semine tuo, &c. ut sup. Apud Tichon. reg. 3. $. 17. Oprimè è Græco, nifi excipias ista : Et venit in
col. 54. d. simpliciter : Et multiplicabo semen tuum ficut vallem Gerarum , pro quibus , Kci xalénvoer er tñ cápoyye
Atellas cæli, dabo tibi , & femini tuo omnes gentes terra. I epoépwr, & divertit in valle Gerarorum. Observat Hieron.
. 5. Græc. 'Ar6' v ÚTúxxter 'Apacer , &c. ut in ibid.

pro valle , torrentem haberi in Hebræo ; unde constat
Lat. Iterumque Auguft.l. de unit. Eccl. to. 9. col. 345. d. hîc & in seqq. apud Hieronymum vix alium adhiberi tex-
Pro his quæ obaudivit Abraham pater tuus vocem meam , tum , præter illum qui eft fecundùm LXX.
fervavit præcepta mea , & juftitias meas , & legitima mea : *. 18. In Greco fic : Και πάλιν Ισαακ ώρυξε τα φρέατα
'& l. 1. contr. ep. Parm. to. 9. col. 12. d. Pro eo quod audi- Tg ud ce705, ä apučar oi faides A Operate të 7a7pàs au 78

Ý
vit Abraham pater tuus vocem meam. Similiter habet Tichon. své opažar av de oi Quaisie de peste to de Tolersir' ACpacije Tony
reg. 3. col. 54. d. e. Collar. verò Carthag. ap. Optat. col. 727épe av78 , &c. Quò redeunt ista Ambrosii 1. de
392. a. sic : Pro hoc quia obaudivit Abraham pater tuus Isaac, c. 4. col. 363. a. d. Fodit autem puteos Ifaac, 65
meam vocem , & fervavit præcepta mea , & justitias meas , plurimos quidem , quos foderat pater ejus , 5 replever ant
legitinia mea.

illos , post mortem Abrahæ patris illius , alienigena.
. 6..... II. Quæ omittuntur hîc à Patribus Lat. v. 19. Similiter in Græco : monet etiam ibid. Hieron.
commemorantur ab Auguft. 1. 16. de civit. Dei , c. 36. pro valle, scriptum esse ( in Hebræo ) torrentem. Apud
col. 447. c. his verbis : Timuit sanè etiam ipse periculum de Ambrof. l. de Isaac , C. 4. to. 1. col. 36 3. a. hæc habentur :
pulchritudine conjugis , cùm habitaret inter alienos , fecitque Pra cateris fodit bos puteos , unum in convalle Gerarum ;
quod pater , ut eam fororem diceret , taceret uxorem ; erat 8 invenit ibi puteum aqua viva ; quæ Hieronymi scripru-
enim ei propinqua paterno & materno sanguine : sed etiam ipfa ram optimè confirmant.
ab alienigenis, cognito quòd uxor ejus effet , manfit intaita. *. 20. Gr. Kai suaxécarlo ( schol. ifixcésoy? ) oi

Ν. 12. Ηες verba ufque ad benedixit , ex Hieronymo, ποιμένες Γεράρων με7α των ποιμένων Ισαάκ: deinde fic :φάσ-
leguntur similiter Græcè , ficut & reliqua ex Augustino,

xoves av Tüv sivou tò üdwp, dicentes fuam effe aquam , quo-
nifi excipias istud , centuplum hordei, pro quo exaloseu-

rum loco Ambros, habet : Eò quòd aquam sibi ejus pietei
ovocer spilúv , ad verbum , centuplicans hordeum : addit quafi propriam vindicabant. Græc. addit : Kæi ékééneody,
Hieron. ibid. Melius puto illud effe quod habetur in Hebræo, (Ml. Alex. exóascer ) só öropa té opéc7os , ’Afixia, &ca
Aquila quoque tranfulit : Et invenit in anno illo centu-. in Mr. Alex. opéc70s éxeiro,
Tom. I.

K

aquam vivam,

Hebr. 531.4.

litiæ ejus.

Idem Locut. 95.

VERSIO ANTIQUA.

VULGATA NOVA.
Hieron, quaft. 21..... & foderunt puteum alterum : & alter 21. Foderunt autem & alium : & pro illo quo-
Hebr. 1, 2. 531.8. cati funt etiam super eo, & vocavit nomen ejus, que rixati sunt, appellavitque eum, Inimicitias.

Inimicitiæ.

22..... Et foderunt puteum alium, & non litiga 22. Profectus inde fodit alium puteum , pro

verunt cum eis : & vocavit nomen ejus , Latitu- quo non contenderunt : itaque vocavit nomen Ambr. de Ifa. 6. do..... Dilatavit Dominus nobis, & auxit nos su- ejus, Latitudo, dicens : Nunc dilatavit nos Domi4. 363.. per terram.

nus, & fecit crescere fuper terram. Fulg. l. 2. ad 23. Ascendit autem inde ad puteum Juramenti, 23. Ascendit autem ex illo loco in Bersabee, Monim. 6.4. 30.6.

24. & visus elt ei Dominus in illa nođe, & 24. ubi apparuit ei Dominus in ipsa nocte,
dixit ei : Ego fum Deus Abraham patris tui, ne dicens : Ego sum Deus Abraham patris tui, noli
timeas, tecum enim sum : & benedicam te, & timere , quia ego tecum fum : benedicam tibi ,
multiplicabo femen tuum propter Abraham pa- & multiplicabo semen tuum propter servum
trem tuum.

meum Abraham.
25. Et ædificavit ibi Ifaac altare : & invocavit 25. Itaque ædificavit ibi altare : & invocato
in nomine Domini.....

nomine Domini, extendit tabernaculum : præce

pitque fervis fuis ut foderent puteum. Hieron. quaft. 26. Et Abimelech ivit ad eum de Geraris, & 26. Ad quem locum cùm venissent de Geraris, Ochozath pronubus ejus, & Phichol princeps mi- Abimelech , & Ochozath amicus illius, & Phi

col dux militum,

27. locutus est eis Isaac: Quid venistis ad me,

hominem quem odistis, & expulistis à vobis ? Aug. Locut. 94. 28.... Videntes vidimus quia est Dominus te 28. Qui responderunt : Vidimus tecum esse . 3. 331. f.

cum..... Fiat exsecratio inter nos, & inter te, & Dominum, & idcirco nos diximus : Sit juramenAug. quam.77; disponemus tecum testamentum, in Gen.t. 3. 397.g.

tum inter nos, & ineamus fædus , 29. ne facias nobiscum malum.....

29. ut non facias nobis quidquam mali, fie 331. f.

cut & nos nihil tuorum attigimus , nec fecimus
quod te læderet : fed cum pace dimisimus auctum

benedictione Domini.

V U LGATA N O V A.
30 Fecit ergo eis convivium, & poft cibum & 31. surgentes manè , juraverunt sibi mutuò : dimis
potum

sitque eos Isaac pacificè in locum suum.
VERSIO ANTIQUA.

VULGATA NOVA. Hieron. quaft.

32...... Et venerunt pueri Ifaac,& nunciaverunt 32. Ecce autem venerunt in ipso die servi Hebr. 1, 2. 531. 6. ei de puteo quem foderunt, & dixerunt ei : Non Isaac, annuntiantes ei de puteo quem foderant, invenimus aquam.

atque dicentes : Invenimus aquam.
33. Et vocavit nomen ejus , Juramentum..... 33. Unde appellavit eum, Abundantiam : &

nomen urbi impofitum est Bersabee, usque in

præsentem diem.

VULGATA NOV A. 34. Esaü verd quadragenarius duxit uxores, Ju 35. quæ ambæ offenderant animum Isaac & Re- Inf. 27, dith filiam Beeri Hethæi, & Basemath filiam Elon beccæ.

46.
ejusdem loci:

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.
*.21. Horum meminit Ambros. 1. de Isaac , c. 4. col. zath pronubo , in Hebræo fcribi , collegium amicorum ejus,
363. b. e. dicens : Et fodit alium puteum, in quo orta eft Vid. quæ notavi supra ad $. 17.
disceptatio , & impofuit illi nomen , Inimicitias. Græc..... $. 28. Iridem Græcè , præter unum , úr, erat ,

vel
copes opéap 32 spor expivov 7o di rý Tepi éxeiryo sj'em wrópcoe fuit , loco eft : pro apé verò apud Auguft. legitur , exe-
το όνομα αυ78, Εχθρία.

cratio , id eft, inquit , juratio , qua malediétis obftringit
W. 22. Sic pergit Ambrof. I. de Isaac, c. 4. col. 363. quæ accidant ei , qui pejeraverit : & Locur. 95. Quod Lati,
b. Et fodit tertium ( puteum ) in quo lis nulla inter paftores ni habent : Er disponemus tecum teftam. ne facias , &gra
commißa eft ; vocavit eum , Latitudinem. In Græco lic... tanquam diceretur : uc paciscaris non facere nobiscum
ώρυξε φρέαρ έτερον" και εκ εμαχέσαν7ο περί αυ78 @wrómate malum.
το όνομα αυ78, Ευρυχωρία , λέγων· Διόλι νυν επλάτυνε, X. 29. Græc. Mù achool , &c. ut in Lat.
&c. ut in Lat.

V. 32. Sic habetur in LXX. Interpretibus, tefte Hiero.
$. 23. Similiter habet idem Fulgent. fragm. 34. contr. nymo. Sic autem hodie ibid. legitur : Kai tapanerómeros oi
Fab. p. 639. a. nec aliter in Græco.

παϊδες Ισαακ απήγγειλαν αυτω περί τε φρέατος ου ώρυξαν, V. 24. Eadem iterum refert Fulgent. fragm. 34. contr. και είπαν: Ουχ εύρομεν ύδωρ. Εt advenientes pueri Ilanc Fab. p. 639, a. Eaque fimiliter exstant Græcè, detractå nunciaverunt ei..... & dixerunt : Non , &c. Apud August. voculâ ei, poft dixit

. lisdem alludit Ambrof. l. de Isaac, quæft. 78. in Gen. to. 3. col. 397. g. fic : Quid eft quod c. 4. col. 364. a. dicens : Ultimus eft puteus juramenti , in fcriptum eft , quòd cùm venissent pueri Ifaac,& dixiffent : quo ei visus eft Deus , & ait ei : Noli timere ; tecum enim sum: Fodimus puteum , non invenimus aquam , &c. at infra $ benedixit eum. Auguft. verò l. 16. de civit. Dei , c. 36. addit : quanquam alii Interpretes pueros Isaac inventam to.7. col. 447. e. cum Fulgencio legit , paucis exceptis : potiùs aquam nunciaffe dixerunt. Et quidem in edit. Comp. Ego sum Deus Abraham patris tui , noli timere : tecum enim ετiamnum legitur : Και είπαν αυτώΕύρομεν , abίque new sum. Et benedixi te , 80 multiplicabo semen tuum propter, gatione, quam etiam negationem in Hebræo non legi , &c. ut fup. In edit. Ald. evróznxá 6, at in aliis constan auctor eft Hieronymus : E contrario , inquit, in Hebræo, τer , ευλογίζω σε.

cui interpretationi Aquila confentit , & Symmachus , hoc fin
$. 25. Sic iterum Fulgent. fragm. 34. p. 639. a. At in gnificat , quæ invenerint aquam , & propterea appellatus,
Græco deest, Isaac , & loco in nomine , legitur , tò fit puteus ipse , Saturitas. Ambros. verò l. de Isaac . c. 4.
prouce , nomen.

col. 363. b. habet ut supra : Fodit & puteum juramenti , &
W. 26. Ita Græcè ad verbum, nifi quod huic , a px: non invenit in eo aquam ; in Mss. tamen duobus loco , 6
spálnyos, additur , tūs Suroeuleus av78 , id est, princeps non invenit, legitur , etenim invenit.
militiæ virtutis ejus. Hieron. infra legit , princeps exerci X. 33. Sic Hieron. poft LXX. In Mf. etiam Alex.
tus ejus. Vox etiam, fúrauis aliquando accipitur pro etiamnum legitur : frenede tó Övoria dv78,"Opxos. In Vaa
exercitu , vel copiis. Monet quoque ibid. Hieron. pro Ocho. cic, autem xori exÁNeger Autè, "Opxos , cuj fayet Ambrof.de

NOTA AD VERSIONEM ANTIQUAM.
de Isaac , c. 4. col. 363.b. dicens : Et vocavit eum puteum 397. g. Appellavit eundem puteum Ifaac , Juramentuma
juramenti. Similiter August. quæst. 78. in Gen. to. 3. col.

CAPUT XXVI I.

"dixit...

deris,

VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA.
Enuit autem Isaac, & caligaverunt oculi
1 ..... & vocavit filium suum seniorem Esaü , & Aug. Locut. 96.

1.,3. 331.fi
Esaü filium fuum majorem, & dixit ei : Fili mi?
Qui respondit : Adsum.

2. Cui pater : Vides, inquit, quòd fenuerim
& ignorem diem mortis meæ.

3. Sume arma tua, pharetram , & arcum, & 3. Nunc ergo sume vas tuum, pharetramque, Item Locut. 97. egredere foras: cùınque venatu aliquid apprehen- & arcum, & exi in campum,

& arcum, & exi in campum , & venare mihi ve- 898. 331.8.332.

nationem.

VULGATA N O V A.
4. fac mihi inde pulmentum ficut velle me nosti, s. Quod cùm audisset Rebecca, & ille abiiffet in
& affer ut comedam : & benedicat tibi anima mea an agrum ut jussionem patris impleret,
tequam moriar,
VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA.
6. dixit filio fuo Jacob : Audivi patrem tuum 6..... 7. Vide Not.
loquentem cum Esaü fratre tuo, & dicentem ei:

7. Affer mihi de venatione tua, & fac cibos
ut comedam, & benedicam tibi coram Domino
antequam moriar.
8. Nunc ergo fili mi, acquiesce consiliis meis : 8. Nunc ergo fili, audi me.....

Ang. fer. 4. col.

17.0. - 9. & pergens ad gregem, affer mihi duos hee 9. & vade ad oves, & lume mihi duos hædos

Aug. Locut. 99 dos optimos, ut faciam ex eis escas patri tuo, teneros,

& bonos.....

332.4. quibus libenter vefcitar:

1o. quas cùm intuleris, & comederit, bene 10..... Vide Not. ad v. 9. dicat tibi priufquàm moriatur. 11. Cui ille respondit : Nosti quòd Esaü fra-: 1 ...... Ecce Esaü frater meus vir pilosus, & Hieron. quæfi.

Hebr. 1, 2. col. 531. ter meus homo pilosus fit, & ego lenis :

ego fum vir levis.
12. si attrectaverit me pater meus, & senserit, 12... 13..... 14. Vide Not.
timeo ne putet me sibi voluifle illudere, & in-
ducam super me maledi&ionem pro benedictione.

VULGATA N O V A.
13. Ad quem mater : In me sit, ait , ista maledic 14. Abiit , & attulit , deditque matri. Paravit
tio, fili mi : tantùm audi vocem meam, & pergens illa cibos, sicut velle noverat patrem illius.
affer quæ dixi.
VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA.
IS. Et vestibus Esaü yalde bonis, quas apud 15. Et sumpsit Rebecca vestimenta Esaü filii

Hieron. quaft.

Hebr. 1, 2.531. b,
NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM.
. 1. Ita primùm in Græco : 'Eyéve70 sè to gupoe- w wolnow avlès étioneaza tão Talpí ox, c's plastu dein-
Cαι τον Ισαακ , και αμβλύνθησαν οι οφθαλμοί αυ 78 τε οραν, άς. de : Και εσοίσεις τω πατρί σε, και φάγεται όπως ευλογήση σε
ut in Latino. Quæ respiciens Auguft. l. 16. de civit. Dei , ο πατήρ ζε προ τα αποθανείν αυτόν. Εadem Αuguft. iterum
c. 37. col. 448. b. dicit : Senescit Ifaac , ejusque oculis per narrat ser. 4. to. 5. col. 17. b. dicens : Et dedit illi confi-
Jenellam visus aufertur. Item ser. 4. to. 5. col. 15. e. Jam lium ut iret , afferretque duos hædos de proximo grege ,
senuerat..... dicuntur caligasse oculi Ifaac : & infra , col. 16. faceret illos mater , quemadmodum dele&tabatur pater ejus
g. Benedicere volebat majorem filium Ifaac fenex caliginofis Es manducaret , & benediceret filium suum minorem , absente
oculis.

majore.
$. 3. Itidem Græcè. Apud Ambros. 1. de fug. fæc.c. X. 11. In Græco fic: "Es 'Hcall ó åtenpos MO anipa
8. col. 437. f. Carpe arcum 8 fagittam.

daous, fra de cirip asios. Addit Hieron. ibid. Ubi nos
**. 6.7. Horum multa refert August. serm. 4. to. 5. Pilofum legimus , in Hebræo fcriptum eft , Seir. Auguft.
col. 17. a. quæ , quoniam recitata videntur ab ipso ex eadem refert ser. 4. to. 5.col. 17. b. sed memoriter, uc
memoria , ut & alia plura desumpta ex sermonibus , fa- videtur ,

Frater meus inquit , pilojus eft , ego autem
cro contextui nectere piguit : ne tamen illa penitus amir- lenis sum. Vide plura ibid.
terentur , ipsa & horum fimilia noris plerumque inserenda . 12. 13. 14. Deficiente textu Lat. ita fupplemus de
duximus. Sic itaque August

. habet loco fupra cit. Ego ipa Gr. Múão7 tunapuan pe o tatup, gij Coue as frartior av78 ws
audivi

patrem tuum dicentem fratri tuo :Vade , 85 affer mihi καταφρονών, και επάξω επ' εμαυτόν κατάραν , και εκ ευλογίαν»
venationem , ut manducem , & benedicat te anima mea ante είπε δε αυτώ και μήτηρ Επ' έμε και κατάρα σε τέκνον μόνον έπα-
quam moriar. Similiter Ambros. ep. 8. col. 785. f. Vade , κεσόν με της φωνής, και πορευθείς ένεγκέ μοι. Πορευθείς δε έλαβε, και
affer mihi de venatione tua , ut manducem. Græc. verò sic : ήνεγκε τη μαρί και εποίκσεν και μήτερ αυτή εδέσματα, &c. Qus
"18€, ( Ms. Alex. ide e yco) úno Cae T8 7a7pós o8 aax81705 omnia August. commemorat ser. 4. to. s. col 17. b.
apos 'H sou tov dosadóv c8 , réyor705 "Eveyzó heol tupar, his verbis : Ne contingat me, & compalpet pater meus, 85

y ciucor Moederecelce, is ce payer suxoyucw oe frarrior Kupie intelligat , quia ego fum Jacob, & adquiram non benedidio-
apo ti dao avsīvus. Vid. August. serm. 4. & 5.

nem , fed maledictionem. Dixit mater : Vade, fili, audi
$. 8. Gr. Nûr cür úis my, ακεσον

me ; maledi&tio tua super me fit..... Perrexit , & adtulit duos
W. 9. Idem August. quæst. 117. in Gen. to. 3. col. bedos i fatti sunt, 8 appofuit patri fuo.
406. f. Curre ad oves, o accipe mihi duos bædos. Similiter Ν. 15. Gr. Και λαζίζα Ρεβέκκα την πολιν Ησαυ τα
Hieron. ep. ad Damas. to. 2. col. 569. b. Vade ad gregem , υιε αυτης τε πρεσβυτέρε την καλήν , και ήν παρ αυτή εν τω οίκω,
& accipe mihi inde duos bædos. In Græco fic : Kai wapsuleis švédhe cer, &c. Quæ autem ibi Hieron. vestimenta vocat,
sig ta Apócalo, abs kol s'xeiber dúo spipas etrend's iġ xanés Ambrosius 1. 2. de Jacob, c. 2. col. 461. e. ftolam dicit,
Tom. I.

K ij

1

M8 , &c.

an non.

nus,

manus

23..... Vide Nor.

ergo illi,

. Cap. XXVII. VERSIO ANTIQUA.

VULGATA NOVA, Hieron, ubi fep. sui majoris, quæ erant desiderabilia valde apud fe fe habebat domi, induit eum : domi.....

VULGATA NO V A. 16. pelliculafque hædorum circumdedit manibus, 17. Deditque pulmentum, & panes, quos coxerat; & colli nuda protexit.

tradidit. VERSIO ANTIQUA.

VULGATA NOVA. 'Aut. l.de prado 18..... Et dicit : Pater: At ille : Quis es tu fili? 18. Quibus illatis, dixit : Pater mi? At ille apud Profp. p. I.C.

respondit : Audio. Quis es tu fili mi? 21, col. 105.d.

19.... Ego sum primogenitus tuus Esaü : feci 19. Dixitque Jacob : Ego fum primogenitus ficut locutus es mihi.....

tuus Esaü: feci ficut præcepisti mihi : surge, sede, & comede de venatione mea, ut benedicat mihi

anima tua. Ambr. de fug..fac.

20..... Quid est hoc quod tam citò invenisti, 20. Rursumque Isaac ad filium fuum : Quo 6. 8. 437. d. fili mi ? (Respondit Jacob :) Quod tradidit Domi- modo, inquit, tam citò invenire potuifti, fili mi ? nus Deus tuus in manus meas.

Qui respondit : Voluntas Dei fuit ut citò occurreret mihi quod volebam.

21. Dixitque Isaac : Accede huc, ut tangam

te fili mi, & probem utrùm tu fis filius meus Esaü, Idem de Jacob, l.

22..... Vox quidem, vox Jacob : manus autem, 22, Accesit ille ad patrem , & palpato eo 2.6, 2.462. A. manus Efai.

dixit Isaac: Vox quidem, vox Jacob est: sed ma

sunt Esaü. 23. Et non cognovit eum, quia pilofæ manus

fimilitudinem majoris expresserant. Benedicens Aug. fer. 4. t. s. 24.... Tu es filius meus Esaü..... Ego.

24. ait : Tu es filius meus Esaü? Respondit: 22. a. b.

Ego sum. 25. Et dixit : Appone mihi, & manducabo 25. At ille: Affer mihi, inquit, cibos de venade venatione tua, fili, & benedicat te anima tione tua , fili mi, ut benedicat tibi anima mea. mea.....

Quos cùm oblatos comediffet, obtulit ei etiam

vinum : quo hausto, 26..... Vide Not.

26. dixit ad eum : Accede ad me, & da mi

hi osculum, fili mi. "Ang ibid, 27. Et accessit , & osculatus est eum, & odo 27. Accessit, & osculatus est eum. Statim

ratus eft odorem vestis ejus, & benedixit eum que ut sensit vestimentorum illius fragrantiam, & dixit : Ecce odor filii mei sicut odor agri pleni, benedicens illi , ait : Ecce odor filii mei sicut odor quem benedixit Dominus.

agri pleni , cui benedixit Dominus. Aug.1.16. de civ.

28. Et det tibi Deus de rore coeli, & de uber 28. Det tibi Deus de rore cæli, & de pingueDei, c. 37.6. 7. tate terræ, & multitudinem frumenti & vini.

dine terræ , abundantiam frumenti & yini, q48. rodo

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. juxta Græc. Hanc folam , inquit , Ecclefie typo Rebecca nas , & accedat ad patrem. Majorem quærit pater , & miprotulit , & dedit filio juniori folam veteris Testamenti. Item norem benedixit : & fupra col. 17. c. Quia non illum agnof1. de inst. virg. to. 2. col. 271. c. Et tu ergo sume fto- cebat in voce , tetigit , invenit pilos , quia pellibus hædorum lam illam..... atque indue te , & hujusmodi epulas adfer ad circumdederat mater brachia ejus : & ser. 5. to. s. col. 31. patrem.

b. Et fic illum benedixit pater , palpans brachia ipfius , 88 . 18. Eits dé nálep o de ter 'In 7. Tis et cu inveniens hirsutum. Téxror ; dixit autem : Pater : ille verò dixit: Ecce

cgo : Quis . 24. Ita August. habet : Ipfe Ifaac ad Jacob : Tu es és tu fili ?

filius meus Esaü ? Respondit Jacob : Ego. In Gr. Kal eine . 19. Græc. 'Eyw 'HGGű ó aplóroxós G8 Tetoinxa , Συ εί ο υιός με Ησαυ και ο δε είπεν: Εγώ. &c. ut in Lar.

. 25. In Græco , pro appone , legitur , tregoásaye, ¥. 20. Hæc primò leguntur Gr. Ei7€ de 'IoQax to vi to affer , & pro & benedicat dut, quibus respondent ista Ambrofii : Unde miratus cætera quadrant ad verbum. August. addit in fine , antepater , ait ; reliqua Græca fic habentur : T T TO Ö taxù quam moriar , ex anteced. 6.7. ευρες , ώ τέκνον και ο δε είπεν: “Ο παρέδωκε Κύριος ο Θεός σε . 26. Ambrof. l. de instit. virg. to. 2. C. 16.col. 271. ir chox ux., Quid hoc quod citò invenisti , o fili ? at ille alludens , dicit : Et dicat tibi : Accede ad me , filia. Auguft. dixit: Quod tradidit Dominus Deus tuus coram me. Ambros. serm. 4. to. 5. col. 22. a. addit : Admove mihi ofculum. tamen l. 1. de Caïn & Ab. ç. 8. col. 198. e. legit ut fup. Gr. pyt. Có nós, rig pínusov ne Téxvov. Quid eft hoc quod tam citò invenifti, fili? ille respondit : N. 27. Gr. primo loco fic haber : Kai fricas, épírGeri Quod tradidit Dominus Deus tuus in manus meas : & infra & accedens osculatus eft; subinde loco veftis , Târ paliw c. 9. col. 199. f. Quoniam tradidit en Dominus Deus in vestimentorum ; cætera concordant. Ambrof. etiam l. 2. manus meas. Item epist. 8. to. 2. col. 785. e. 786. a. de Jac. c. 2. to. I. col. 462. a. hab. Et odoratus eft odorem Quid eft quod tam citò invenifti , fili ? qui dixit : Quod vestimentorum ejus : & l. de fug. fæc. c. 8. col. 437. e. tradidit , &c. ut fup. Vide etiam I. de institut. virg. Ecce odor filii mei tanquam odor agri pleni , quem benedixit col. 271. d.

Dominus. Vid. etiam l. 2. de Jac. c. 1. col. 459. f.& . 22. Itidem in Græco. Hieron. quoque ep. ad Da l. de Isaac, c. 5. col. 370. e. & l. de instit. virg. to. 2. mas, to. 2. col. 569. a.

legit : Vox quidem, vox Jacob est, col. 271. d. & l. de ob. Valent. col. 1192. e. Vet. Iren. &c. ut sup. sed in Mi.quibusdam lic : Vox bæc, vox Jacob Interp. legit fimiliter : Ecce odor filii mei quafi odor agri eft ; in aliis , Vox, vox Jacob eft.

pleni , , quem benedixit Deus. Item Cypr.l. 1. Testim. col. #. 23. In Græco fic : Kai ous été yra avtòr, ñi Car gap 281. b. Ecce odor filii mei, ficut odor agri pleni , quem beai χειρες auts us ai XEīpes 'Hvaữ Tô ád erçê av78 dia(sici nedixit Dominus. Accinunt Hilar. in Pl. 121. col. 388. e.

V rogucev avtór. Quo fpectant illa Augustini, l. 16. Auguft. 1. 16. de civit Dei , c. 37. to.7. col. 448. c. d. de civit. Dei , c. 37. col. 448. b. Vult benedicere filium Et Auctor. l. de promis. part. 1. c. 21. col 106. a. nisi majorem , & pro illo nesciens benedicit minorem , pro fratre quòd Hilar. in fine habet, Deus , alii duo , Dominus, è majore qui erat pilosus, se paternis manibus supponentem, Gr. Kúpies. bedinis fibi pelliculis coaptatis. Vid. etiam fer. 4. to. 5. . 28. Ita in Græco ad verbum , excepra voce una , tol. 20. e. ubi fic: Confilium dat ut accipiat ille pelles bædia TIÓTATOS , pinguedine , pro abertate, Idem Auguft, ferm,

30..... Vide Not.

VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA. 29. Et ferviant tibi populi, & adorent te tri 29. Et serviant tibi gentes, & adorent te prin- Allg. ubi fup. bus : esto dominus fratrum tuorum, & incurven- cipes : & fiere dominus fratris tui, & adorabunt tur ante te filii matris tuæ : qui maledixerit ti- te filii patris tui : qui maledixerit te, maledicius : bi, fit ille maledi&tus : & qui benedixerit tibi, be- & qui benedixerit

& qui benedixerit te, benedi&tus.
nedi&ionibus repleatur.

30. Vix Isaac sermonem impleverat: & egres-
so Jacob foras, venit Efai,
31, cocosque de venatione cibos intulit pa 31..... Exsurgat pater meus, & manducet de

Anon, de præd. tri, dicens : Surge pater mi, & comede de vena venatione filii lui : ut benedicat me anima tua. Dei, ap. Prop. p.

1. 6. 21. 106.a. tione filii tui : ut benedicat mihi anima tua. 32. Dixitque illi Isaac : Quis enim es tu ? Qui 32. Dixit Ifaac..... Quis es tu ? Et ille : Ego

Aug.fer. 5.t.s. respondit : Ego fum filius tuus primogenitus Elaü. fum Efau filius tuus major.

31.6. 33. Expavit Isaac ftupore vehementi : & 33. Expavit autem Ifaac pavore magno valde... Aug. quast. 8o. ultra quam credi potest , admirans, ait : Quis Quis ergo venatus eft mihi venationem, & in- in Gen.1. 3. 398.c. igitur ille est qui dudum captam venationem at

tulit mihi, & manducavi ab omnibus antequàm Deist. 137.4.97: tulit mihi, & coinedi ex omnibus priusquam tu tu venires: & benedixi eum, & fit benedi&us.

448.g.
venires ? benedixique ei, & erit benedictus.
34. Auditis Esaü fermonibus patris, irrugiit 34. Factum est autem, ut audivit Esaü verba

Ang. fer. 4. t. 5.
clamore magno : & confternatus, ait : Benedic Isaac patris fui, exclamavit voce magna, & dixit: 23.4. b.
etiam & mibi, pater mi.

Benedic & me, pater.
35. Qui ait : Venit germanus tuus fraudulen 35. Et dixit illi: Venit frater tuus cum dolo, &
ter, & accepit benedictionem tuam.

accepit benedi&tionem tuam.
36. At ille fubjunxit : Justė vocatum est 36. Et dixit Esaü : Juítè vocatum est nomen Aug. fer. 4.1.5.
nomen ejus Jacob : supplantavit enim me en al- ejus Jacob : supplantavit enim me jam bis : & 23. b,

Anbr. de frig. faca Sv:p.25. tera vice : primogenita mea ante tulit, & nunc primogenita mea accepit.

6.8.437.f. 33.

secundd subripuit benedictionem meam. Rur-
sumque ad patrem : Nunquid non refervafti, ait,
& mihi benedictionem ?
37. Refpondit Isaac : Dominum tuum illum 37. Refpondit autem Ifaac,& dixit ad illum: Aug.fer. 4.1.5.

23.6.
NOTÆ AD VERSION EM ANTIQUA M.
4. to. 5. col. 22. f. fic legit : Et dabit tibi Dominus de rore ter : & infra , col. 20. f. Venit major , & dicit : Ecce pater ,
cæli desursum, & ab ubertate terræ , multitudinem fru manduca ; ficut jullifi mihi , feci : & ferm. 5. col. 31. C.
menti & vini. Edit. etiam Compl. pro don, det, habet , Et dicit : Pater , manduca , ficut voluifti.
d“G$1, dabit , & Ms. Alex. ad vocem opazo, cæli, ad X. 32. Similiter hab. idem Auguft. fer. 4. col. 20. f.
dit wwer, desuper , ut fupra. Verus Iren. Interp. I. s. Dicit ille : Quis es tu ? Refpondit : Ego fum filius tuus
c. 33. p. 332. d. legit : Det tibi Deus de rore cæli, ó'à major Efaii. In Gr. Kai sim ev dutớ 'Ioadx ó nalüp durão
fertilitate terra , multitudinem tritici vini, Cypr. l. 1. Τις εί ζύ; ο ιε είπεν: Εγώ είμι ο υιός σε και πρωτότοκος
Testim. P. 281. b. Er det tibi Deus de rore cali, ig a ferti- 'Hoai.
litate terre
multitudinem frumenti , vini

*. 33. August.ibid. Quod habent, inquit , LatinicoItidem Auct. I. de promill. ap. Profp. part. 1. c. 21. P. dices : Expayit, c. Græci habent, 'EiSu de Icoax X54106. a. Tertul. verò l. 3. contr. Marc. p. 680. c. Det ON pendur spód pse' Nunc etiam ita legitur in omnibus tibi Deus de rore cæli, Es de opimitate terra , quam vocem , Græcis, additurque , Kai sing' tis, &c. ut in Lat. verbum opimitatem constanter adhibet. Ambrof. I. de instit. virg. pro verbo; loco tamen , fit benedictus, habetur eurogue C. 16. to. 2. col. 271. d. Det tibi Deus a rore cæli desuper méros ?50i, benedictus erit ; at in Ms. Alex, nonssal, fed & ab ubertate terræ abundantiam. Junil. Afric. I. 2. de part. 65w, ut sup. August. ser. 4. to. s. col. 23. a. b. iisdem divin. leg. c. 21. col. 348. a. Dabit tibi Deus de rore cali, alludit , dicens : Respondens autem Ifaac, dixit ad Ejau : & de pinguedine terræ plenitudinem frumenti 5 vini. Nota Quis ergo venatus eft mihi venationem, & intulit mibi? in edit. Compl. deesse xoel , post vocem terra.

benediétus fit : & sup. col. 20. f. Et quis eft ille à quo jam
. 29. Aptè ad Græcum , nifi hoc excipias, s qui manducavi 88 benedixi eum ? 5 benedilles erit. Item
benedixerit , pro quo , ó d'ê guac7W

ο δε ευλογών , qui autem &c. ser 5. col. 31. c. Quis est autem jam qui adiulit mihi es
Idem August. ferm. 4. to. S. col. 22. f. g. fic habet : Ec cam, manducavi , 5 benedixi illum? 8 beneditus eft,
servient tibi gentes , eris dominus fratris tui , 5 adora Auctor l. de promill. ap. Prosp. part. 1. C. 21. col. 106.
brent te filii patris tui : qui maledixerit te , maledici as erit ; b. fic habet : Et quis eft qui venatus eft mihi, ☺ intulit
& qui benedixerit te, benedictus erit. Similiter hab. Cypr. priusquàm tu introires , & benedixi illum ? & benediitus
1. 1. Testim. p. 281. b. Et servient tibi gentes , 5 adorabunt eft.
te principes, geris dominus fratris tui, 5 adorabunt te V. 34. Itidem Græcè , hoc addito, ng mixpcer opédpa,
filii patris tui ; & qui te maledixerit , erit maleditus ; & & amara valde , ad vocem , magna, nec non dú,
qui te benedixerit , benedictus. Ver. autem Iren. Interp. l. post benedic.
5. c. 33. p. 332. d. ut supra : Et serviant tibi gentes , & . 35. Gr. Eined dutto • 'Entwé at srpós og..... érals,
adorent te principes , & efto ( Gr. yine ) dominus fratris tui ; &c. ut in Lat. Rectè Ambrof. l. 2. de Jac. c. 3. col.
8 adorabunt te filii patris tni : qui maledicet te , maledictus 462. c. Ait Isaac : Frater taus veniens cum dolo, accepit be-
erit ; & qui benedicet te, benedictus erit. Auct. I. de pro nedictionem tuam. August. verò fer. 4. to. 5. col. 18.c.
miss.ap. Profp. part. 1. c. 21. col. 106. a. Et serviant tibi constanter , Venit frater tuus cum dolo, 5 abstrelit benedit.

& adorabunt te ( Ms. Alex. cum edit. Compl. tuam. Item Tichon reg. 3. col. 55. e. cum Auct. I. de
ApoouuriCxou) principes , Egeris dominus fratris tui , so promisl. ap. Prosp. part. 1. c. 21. Venit frater tuus cum
adorabunt te filii patris tui ; & qui te benedixerit, erit bene dolo, Es accepit benedick, tuam.
ditus ; & qui te maledixerit , erit maledictus. Ambrof. l. de X. 36. Eadem leguntur Græcè , præter hoc, ido dú-
instit. virg. to. 2. col. 271. e. Qui maledixerit tibi , male TE por T870 , ecce secundò jam, pro jam bis ; at in Ms.
ditus erit ; qui benedixerit te , benedictus erit.

Alex. ac edit. Ald. ütn deurspor 7870, & in Compl. fim-
. 30. In Gr. fic : Kai éyéveto HETÀ TÔ Taúscadau pliciter , üt n d SÚTepov , absque rôto, nec uspiam additur
Ισαακ ευλογώντα Ιακως τον υιον αυτξ· και εγένετο, ως αν nomen Esaü , post dixit. Similiter habet Hieron. quæst.
εξήλθεν Ιακώβ..... και Ησαύ ο αδελφός αυτό ήλθεν από της Hebr. to. 2. col. 531. d. Et dixit Esaü : Juste vocatum est
Eupas. Quibus alludens Ambrof. 1. 2. de Jacob, col. 462. nomen ejus, Jacob; supplantavit enim me ecce fecundò ; sub-
b. ait : Celebrata benedictione , poftea senior frater advenit. inde Græc. addit: Kai sims 'Htã natpi curg
Similiter Auguft. ferm. 5. to. s. col. 31.c. Venit ille qui · Ovx utenty po guxoylar netep; seu cum M. Oxon. Ums-
ierat ad venationem , apportans quod pater jusserat,

asiphon Coo surovide ; quò spectant ista Augustini , ferm. 5.
#. 31. In Græco primùm : Kai faciure i cutós édes to. 5. col. 31. d. Cùm ille diceret : Nunquid finitæ sunt
ματα, και προσήνεγκε τώ πατρί αυτά , και είπε τω πατρί'Aνας ή benedictiones ? Benedic me.
tw, &c. ut in Lat. Eadem memorat Auguft. serm. 4. V. 37. Priora ista : Respondit autem Ifaac , & dixit ad
col. 18. e, dicens : Venit ille ferò , affert quod juffit pas illum , cum poftremis : tibi autem quid faciam , fili ? &cm

& olei,

>

nunc

gentes