VULGATA genti viginti duo. Et Adaia filius Jeroham, filius Phelelia, filius Amfi, filius Zachariæ, filius Pheshur, filius Melchiæ, 13. & fratres ejus principes patrum: ducenti quadraginta duo. Et Amassai filius Azreel, filius Ahazi, filius Mofollamoth, filius Emmer, 14. & fratres eorum potentes nimis : centum viginti octo, & præpofitus eorum Zabdiel filius poten tium. 15. Et de Levitis Semeia filius Hafub, filius Azaricam, filius Hafabia, filius Boni, 16. & Sabathai & Jozabed, fuper omnia opera, quæ erant forinfecus in domo Dei, à principibus Levi tarum. 17. Et Mathania filius Micha, filius Zebedei, filius Afaph, princeps ad laudandum & ad confitendum in oratione, & Becbecia fecundus.de fratribus ejus, & Abda filius Samua, filius Galal, filius Idithum: NOVA. lius Bani, filius Hafabiæ, filius Mathaniæ, filius Michæ. De filiis Afaph, cantores in minifterio domus Dei. 23. Præceptum quippe regis fuper eos erat, do in cantoribus per dies fingulos, & or 24. & Phathahia filius Mesezebel, de filiis Zara filii Juda in manu regis, juxta omne verbum populi, 25. & in domibus per omnes regiones eorum. De filiis Juda habitaverunt in Cariatharbe, & in filiabus ejus : & in Dibon, & in filiabus ejus : & in Cabfeel, & in viculis ejus, 26. & in Jefue, & in Molada, & in Bethpha leth, 27. & in Haferfual, & in Berfabee, & in filiabus ejus, 2.8.& in Siceleg, & in Mochona, & in filiabus ejus, 29. & in Remmon, & in Saraa, & in Jerimuth, 30. Zanoa, Odollam, & in villis earum, Lachis 18. omnes Levitæ in civitate fan&ta ducenti octo- & regionibus ejus, & Azeca, & filiabus ejus. Et ginta quatuor. 19. Et janitores, Accub, Telmon, & fratres eorum, qui cuftodiebant oftia: centum feptuaginta duo. 20. Et reliqui ex Ifraël facerdotes & Levitæ in univerfis civitatibus Juda, unufquifque in poffeffione fua. 21. Et Nathinæi, qui habitabant in Ophel, & Siaha, & Gafpha de Nathinais. 22. Et epifcopus Levitarum in Jerufalem, Azzi fi manferunt in Bersabee usque ad vallem Ennom. 32. Anathoth, Nob, Anania, 36. Et de Levitis portiones Judæ & Benjamin. CAPUT XI I. VULGATA I autem facerdotes & Levitæ, qui af NOVA. 24. Et principes Levitarum, Hafebia, Serebia, & "Henderunt cum Zorobabel filio Salathiel, & Jofue filius Cedmihel : & fratres eorum per vices fuas, 28. Congregati funt autem filii cantorum de campeftribus circa Jerufalem, & de villis Nethuphati, 29. & de domo Galgal, & de regionibus Geba 11. & Joiada genuit Jonathan, & Jonathan ge- & Azmaveth : quoniam villas ædificaverunt fibi can-nuit Jeddoa. 13. Efdræ, Mofollam: Amariæ, Johanan : 14. Milicho, Jonathan : Sebeniæ, Jofeph: 15. Haram, Edna: Maraioth, Helci: 16. Adaiæ, Zacharia, Genthon, Mofollam : 17. Abiæ, Zechri: Miamin & Moadiæ, Phelti : 18. Belge, Sammua : Semaiæ, Jonathan : 19. Joiarib, Mathanai : Jodaiæ, Azzi: 20. Sellai, Celai: Amoc, Heber : 21. Helciæ, Hafebia: Idaiæ, Nathanael. 22. Levitæ in diebus Eliafib, & Joiada, & Johanan, & Jeddoa, fcripti principes familiarum, & facerdotes in regno Darii Perfæ. 23. Filii Levi principes familiarum, fcripti in libro verborum dierum, & ufque ad dies Jonathan, filü Elíafib. tores in circuitu Jerufalem. 30. Et mundati funt facerdotes & Levitæ, & mundaverunt populum, & portas, & murum. 3.1. Afcendere autem feci principes Juda fuper murum, & ftatui duos magnos choros laudantium. Et ierunt ad dexteram fuper murum ad portam fterquilinii. 32. Et ivit poft eos Ofaias, & media pars principum Juda, 33. & Azarias, Efdras, & Mofollam, Judas, & Benjamin, & Semeia, & Jeremias. 34. Et de filiis facerdotum in tubis, Zacharias filius Jonathan, filius Semeiæ, filius Mathania, filius Michaiæ, filius Zechur, filius Asaph, 35. & fratres ejus, Semeia, & Azareel, Malalai, Galalai, Maai, Nathanael, & Judas, & Hanani, in vafis cantici David viri Dei : & Efdras scriba ante eos in porta fontis. 36. Et contra eos afcenderunt in gradibus civita Deut. 23.3. VULGATA NOVA. tis David, in ascensu muri super domum David, & magnâ : fed & uxores eorum & liberi gavifi funt, & 37. Et chorus fecundus gratias referentium ibat ex adverfo, & ego post eum, & media pars populi fuper murum & fuper turrim furnorum, & ufque ad murum latiffimum, 38. & fuper portam Ephraim, & fuper portam antiquam, & fuper portam pifcium & turrim Hananeel, & turrim Emath, & ufque ad portam gregis: & fteterunt in porta cuftodiæ, 39. fteteruntque duo chori laudantium in domo Dei, & ego, & dimidia pars magiftratuum mecum. 40. Et facerdotes, Eliachim, Maafia, Miamin, Michea, Elioenai, Zacharia, Hanania in tubis, 41. & Maafia, & Semeia, & Eleazar, & Azzi, & Johanan, & Melchia, & Elam, & Ezer. Et clarè cecinerunt cantores, & Jezraia præpofitus : 42. & immolaverunt in die illa victimas magnas, & lætati funt: Deus enim lætificaverat eos lætitiâ I. IN 43. Recenfuerunt quoque in die illa viros fuper gazophylacia thefauri ad libamina, & ad primitias, & ad decimas, ut introferrent per eos principes civitatis in decore gratiarum actionis, facerdotes & Levitas: quia lætificatus eft Juda in facerdotibus & Le vitis aftantibus. 44. Et cuftodierunt obfervationem Dei fui, & obfervationem expiationis, & cantores, & janitores juxta præceptum David, & Salomonis filii ejus, 45. quia in diebus David & Asaph ab exordio erant principes conftituti cantorum, in carmine laudantium & confitentium Deo. 46. Et omnis Ifraël, in diebus Zorobabel, & in diebus Nehemiæ, dabant partes cantoribus & janitoribus per dies fingulos, & fan&tificabant Levitas & Levitæ fanctificabant filios Aaron. CAPUT XII I. VULGATA N die autem illo lectum eft in volumine Moyfi audiente populo : & inventum eft fcriptum in eo, quòd non debeant introire Ammonites & Moabites in ecclefiam Dei ufque in æternum : 2. eò quòd non occurrerint filiis Ifraël cum pane & aqua; & conduxerint adversùm eos Balaam, ad maledicendum eis : & convertit Deus nofter maledictionem in benedictionem. 3. Factum eft autem, cùm audiffent legem, feparaverunt omnem alienigenam ab Ifraël. 4. Et fuper hoc erat Eliasib facerdos, qui fuerat præpofitus in gazophylacio domus Dei noftri, & pro ximus Tobiæ. 5. Fecit ergo fibi gazophylacium grande, & ibi erant ante eum reponentes munera, & thus, & vafa, & decimam frumenti, vini, & olei, partes Levitarum, & cantorum, & janitorum, & primitias facerdotales. 6. In omnibus autem his non fui in Jerufalem, quia anno trigefimo fecundo Artaxerxis regis Babylonis veni ad regem, & in fine dierum rogavi regem. 7. Et veni in Jerufalem, & intellexi malum, quod fecerat Eliafib Tobie, ut faceret ei thefaurum in veftibulis domus Dei. NOVA. ut in die qua vendere liceret, venderent. 16. Et Tyrii habitaverunt in ea, inferentes pisces, & omnia venalia : & vendebant in fabbatis filiis Juda in Jerufalem : 17. & objurgavi optimates Juda, & dixi eis : Quæ eft hæc res mala, quam vos facitis, & profanatis diem fabbati? 18. Nunquid non hæc fecerunt patres noftri, & adduxit Deus nofter fuper nos omne malum hoc, & fuper civitatem hanc? Et vos additis iracundiam fuper Ifraël violando fabbatum. 19. Factum eft autem, cùm quieviffent portæ Jerufalem in die fabbati, dixi: & clauferunt januas, & præcepi ut non aperirent eas ufque poft fabbatum : & de pueris meis conftitui fuper portas ut nullus inferret onus in die fabbati. 20. Et manferunt negotiatores, & vendentes univerfa venalia, foris Jerufalem femel & bis. 21. Et conteftatus fum eos, & dixi eis : Quare manetis ex adverfo muri? fi fecundò hoc feceritis, manum mittam in vos. Itaque ex tempore illo non venerunt in fabbato. 22. Dixi quoque Levitis ut mundarentur, & venirent ad cuftodiendas portas, & fanctificandam diem 8. Et malum mihi vifum eft valde. Et projeci vafa fabbati : & pro hoc ergo memento mei Deus meus, & domus Tobiæ foras de gazophylacio : parce mihi fecundùm multitudinem miferationum tua 9. præcepique, & eniundaverunt gazophylacia: & retuli ibi vafa domus Dei, facrificium, & thus. 10. Et cognovi quòd partes Levitarum non fuiffent datæ ; & fugiffet unufquifque in regionem fuam de Levitis, & cantoribus, & de his qui miniftrabant : 11. & egi caufam adversùs magiftratus, & dixi: Quare dereliquimus domum Dei? Et congregavi eos, & feci ftare in ftationibus fuis. 12. Et omnis Juda apportabat decimam frumenti, vini, & olei in horrea. 13. Et conftituimus fuper horrea Selemiam facerdotem, & Sadoc fcribam, & Phadaiam de Levitis, & juxta eos Hanan filium Zachur, filium Mathania: quoniam fideles comprobati funt, & ipfis creditæ funt partes fratrum fuorum. 14. Memento mei Deus meus pro hoc, & ne deleas miferationes meas, quas feci in domo Dei mei, & in cæremoniis ejus. 15. In diebus illis vidi in Juda calcantes torcularia in fabbato, portantes acervos, & onerantes fuper afinos vinum, & uvas, & ficus, & omne onus, & inferentes in Jerufalem die fabbati. Et conteftatus fum, rum. 23. Sed & in diebus illis vidi Judæos ducentes uxores Azotidas, Ammonitidas, & Moabitidas. 24. Et filii eorum ex media parte loquebantur Azoticè, & nefciebant loqui Judaicè, & loquebantur juxta linguam populi & populi. 25. Et objurgavi eos, & maledixi. Et cecidi ex eis viros, & decalvavi eos, & adjuravi in Deo, ut non darent filias fuas filiis eorum, & non acciperent de filiabus eorum filiis fuis, & fibimetipfis, dicens : 26. Nunquid non in hujufcemodi re peccavit Salo- 3. Reg. mon rex Ifraël ? & certè in gentibus multis non erat 3. 1. & rex fimilis ei, & dilectus Deo fuo erat, & pofuit eum 11.1. Deus regem fuper omnem Ifraël : & ipfum ergo du- 3. Regi xerunt ad peccatum mulieres alienigena. 11.4. 27. Nunquid & nos inobedientes faciemus omne malum grande hoc, ut prævaricemur in Deo noftro, & ducamus uxores peregrinas? 28. De filiis autem Joiada filii Eliafib facerdotis magni, gener erat Sanaballat Horonites, quem fugavi à me. 29. Recordare Domine Deus meus, adversùm eos, ROMAN. CORRECTIONUM AD EDIT. VULGATAM DELECTUS, .25. Phalel filius Ozi. Non præponas, Poft cum ædificaverunt. #. 28. Surfum autem à porta equorum ædificaverunt facerdotes. Pro à porta fexto cafu, non eft fubftituendum ad portam quarto. . 30. Et fcruta vendentium. Scribendum eft fcruta, quod eft, veteramenta omnifaria ; non, omißá x litterâ, scụta, id eft, arma quibus corpus pugnantes regunt. . 31. Et inter coenaculum anguli. Prapofitio inter non eft commutanda cum ufque ad. Ibidem. Edificaverunt aurifices & negotiatores. Reti nenda eft vox aurifices, ab auro deducta, non fupponenda artifices ab arte. CAP. IV. . 4. Audi Deus nofter. Non præponas, & dixit Nehemias, quod quidam. . 22. Et fint nobis vices per noctem. In locum nobis prima perfona, non eft fubrogandum pronomen fecunda vobis. CAP. VI. .2. In viculis, in campo Ono. Cave ne fcribas vitulis, ut plerique, pro viculis, diminutivo à vicus. CAP. VII. #. 7. Qui venerunt cum Zorobabel. Non mutes perfectum in plufquam perfectum venerant. . 12. Filii Elam, mille ducenti quinquaginta quatuor. Non angeas numerum fexcentis, fcribendo octingenti pro ducenti. . 21. Filii Ater, filii Hezeciæ, nonaginta octo. Alii decadibus centurias numerant, dum malè fcribunt nonpro genti octo pro nonaginta octo. . 39. Filii Idaia in domo Jofue. Alii pro Jofue, legunt Jefue. Simile 1. Efd. 2. . 36. .66. Quadraginta duo millia trecenti fexaginta. Non SECUNDUS. duplices numerum trecenti, legendo fexcenti, ut multi. .69. Huc ufque refertur quid, &c. Hac verba, Corretorum judicio, non funt omittenda, quippe ab Interpreta addita: de quibus nos copiosè in Notationibus. CAP. VIII. . I. Et venerat menfis feptimus. Quod fubjiciunt quidam libri, scenopegiæ fub Efdra & Nehemia, adulterinum eft. .6. Et benedixit Efdras Domino Deo magno. Pro epitheto Dei magno, non funt reponenda dictiuncula voce magna. CAP. IX. . . Benedicite Domino Deo veftro. Now mutes pronomen fecunda perfonæ veftro, cum prime noftro. #.8. Hethæi & Amorrhæi. Non interponas & Hevæi, quod multi. . 32. Et prophetas noftros, & patres noftros. Non eft omittendum pofterius & patres noftros, quod quidam fá ciunt. . 35. Et ipfi in regnis fuis. Superfluit, quod in quibufdam libris fequitur, adjectivum bonis. CAP. X. . 25. Rehum, Hasebna, Maafia. Non oportet auferre medium nomen Hasebna, quod multi libri im merito. .29. Omnes qui poterant fapere. Nullo modo pramittenda eft conjun&tio &. .38. Ad gazophylacium, in domum thefauri. Pre quarto cafu, alii fcribunt fextum domo. CAP. XI. . 6. Sexaginta octo viri fortes. Quidam minùs fideliter, addita unitate, legunt novem pro octo. ##. 34. 35. Lod & Ono. Non omittas prius nomen Lod, quod mulți. CAP. XII. . 24. Et Jofue filius Cedmihel. Pro Jofue, alii Jefue, ut fupra 1. Efd. 2. . 36. CAP. XIII. .9. Et emundaverunt gazophylacia. Praferendus eft numerus pluralis fingulari gazophylacium. #. 16. Et vendebant in fabbatis filiis Juda in Jerufalem. Non mutandum eft pofterius in cum & : & Jerufalem. *. 31. Et in primitīvis. Alii pro adjectivo primitivis, fcribunt fubftantivum primitiis, Varia Lectiones VULGATE, rurfum ab eodem FRANCISCO LUCA obfervatæ. LIBER ESDRE AP. VII. .69. Huc ufque refertur quid, c. Hac verba, Correctorum judicio, non funt omittenda, quippe ab Interprete addita ; fed collocanda fortaffe non hoc loco, at cap.8. . 1. immediatè poft ea verba, Filii autem Ifraël erant in civitatibus fuis, & ante hac, congregatufque eft omnis SECUNDUS. populus, qua de re aliàs copiosè in Notationibus. CAP. X. . 1. Nehemias, Atherfatha filius Hachelai. Non eft interponendum comma inter Nehemias 5 Atherfatha: Nehemias enim ipfe eft Atherfatha, quod dicitur fupra 8. .9. IN LIBRUM ADMONITIO TOBI Æ PRÆ VIA. LIBRUM Tobie fecundùm Verfionem antiquam integrum proferimus ex pluribus M. codicibus, ac in primis ex duplici, fcilicet Regio uno annorum circiter 900. num. 3564. altero Bibliotheca noftra S. Germani à Pratis, num. 4. ejufdem ætatis, illi plerumque fimillimo. Exftat etiam idem liber in alio itidem Sangermanenfi, num. 15. non inferioris atatis, & in altero Ms. olim Regina Suecia, nunc Vaticano, num 7. cujus atatem ignoramus. Bibliotheca Regia codex integer omnino eft, fi paucula verba excipias'; Sangermanenfis prior, num. 4. multis in locis rafuris & lituris fœdatur; pofterior etiam, num. 15. pluribus in locis mutilus eft, ac potiffimùm extremis duobus capitibus pene integris, qua etiam duo capita imperito forfan fcriba latuiffe videntur, cùm definat liber in verfum 2. capitis 13. hoc infuper addito: Explicit Tobi juftus. Sed horum M. ultimus, fcilicet Regina Suecia codex, cateris eft imperfectior: præterquam quòd enim ifte, ficut alii tres, impolitam & inornatam fæpe verfionem referunt, nonnulla etiam in ipfo magis corrupta videntur & contaminata, maximè in capite primo. Quinimo codex ifte plerumque differt ab aliis, fi non fenfu, & rebus, ac etiam narrandi modo, faltem verbis, ac eorumdem conftructione verborum; ita ut manifeftè appareat aliam prorfus effe interpretationem Latinam ex eodem fonte Gr. derivatam. Malum id quidem; fed aliud pejus, quòd fcilicet Tobia liber in hoc codice decurtatus omnino fit, & majori fua parte diminutus : enimverò non reperiuntur in ipfo, nifi quinque priora capita, cum decem & quatuor prioribus verfibus capitis fexti; imo & poftremi duo verficuli hujus capitis, nempe decimus tertius & decimus quartus, ita concordant cum Vulgata noftra, ut nullum dubium fit, quin Interpretem vel fcribam in duodecimum verficulum antique Verfionis defierit, & alios duos, uti forfan reliqua hujus libri, petierit ex Vulgata nova S. Hieronymi. Hac autem munus, feu fragmentum Tobie acceptum referimus D. Petro MALOUET, paucis ab hinc annis defuncto, qui dum Roma totius Congregationis noftra Procuratoris vices impleret, illud è Mf. codice eruit, & fua manu tranfcriptum mihi liberaliter & amicè conceffit, vir ftudiorum amator, & de Scriptoribus noftræ Congregationis optimè meritus. Quod attinet ad codices alios tres, quorum ope liber Tobie nunc primum in lucem prodit, horum duo, fcilicet Regius & Sangerman. num. 4. in fronte exhibent S. Hieronymi prafationem ad Chromatium & Eliodorum : quinetiam Sangerman. codex bunc præfert titulum: Incipit liber Tobiæ fecundùm Hieronymum; & in fine idem liber clauditur his verbis: Explicit liber Thobis fecundùm Hieronymum. Sed errat Amanuenfis uterque : vix enim ac ne vix quidem convenit ifta Verfio antiqua cum illa Hieronymiana que nunc habetur in Vulgata. Mf. alter Sangerm. num. 15. folus hunc apponit titulum: Incipit Tobis. M. Regina Suec. alium præfert hoc modo: In nomine Domini noftri Jefu Chrifti, incipit liber Tobiæ. Mẞ. Ambrofii fcribunt Tobi, & Tobis. Vide l. 6. Hexa. c. 4. num. 17. col. 119. c. & l. de Tob. c. s. col. 591. b. Grace legitur Τωβίτ. Jam verò fi queras quid fentiendum fit de hac Verfione antiqua quam exhibemus, idipfum fanè quod eruditi omnes & Litterarum facrarum amatores fentiunt de Verfione Italica quamvis enim non is fuerim qui eam Vulgata noftra anteponendam effe crediderim, tamen auctoritatem fuam illi & pondus non deeffe perfuafum mihi eft, ficut & aliis omnibus Interpretationibus Latinis, de quibus Auguftinus differit 1. 2. de doctr. chrift. quarum numerofitatem ad affequendum Scriptura fenfum, multùm juvare contendebat S. Doctor, modò tamen præferretur illa, quæ & nitore & accuratione cateris antecelleret. De hac noftra obiter agit doctiffimus è noftris R. P. D. Auguftinus CALMET, Differtatione previa in hunc librum ; nec dissimulabo paulò inclementius de illa, ac potiffimum de textu Graco, ex quo proximè derivata eft, ab ipfo effe judicatum : fed his fuperfedendum effe credimus, ne cum tanto viro, imbelles nos ac timidi, manum conferere velle videamur; legendà potiùs ejus Differtatio pag. 196. ad quam remittimus. Iftud tamen obfervare juvat, fcilicet ex quatuor Mß. codicibus memoratis unum tantùm, quod equidem fciam, nempe Sangermanenfem num. 15. doctissimum Abbatem non latuiffe. Porro Mf. ifte codex, licet in multis concordet cum Regio & altero Sangerm. num. 4. tamen ab utroque difcrepare videtur in pluribus, ut nec eundem comparandum effe cre dam ad alios duos multò probatioris nota, maximè ad Regium, qui integer prorfus eft, & vix minima fui parte mutilus, ut diximus fupra. Huic etiam Verfioni, qualis habetur in hoc infigni Manufcripto & altero Sangerm. num. 4. apprimè refpondent fragmenta plura qua fuperfunt ex hac Verfione antiqua, tam in Breviario Mozarabico, quàm in veterum Patrum libris, v. g. Cypriani, Luciferi Calaritani, Ambrofii, &c. quorum omnium nullum prætermifimus; imo fingulorum accuratè defcriptorum varias lectiones, cum aliis fimilibus Mß. noftrorum Notis adjunximus. Ad Verfionem quoque noftram referri poteft quod commemorat Sixtus Senenfis, lib. 1. Biblioth. S. Biblioth. S. pag. 24. dicens: Vidimus fuperioribus annis fub Tobiæ nomine librum, Hebraicis litteris & lingua fcriptum, ex urbe C. P. advectum, in quo Tobias ipfe de fe ipfo in prima persona à principio ufque ad finem voluminis loquens, fuam ipfius narrabat hiftoriam; eratque ejus initium hujufmodi: Hic eft liber Tobi, filii Tobiel, filii Hannanel, filii Ariel, filii Gabeel, filii Afael, &c. quem cùm perlegiffemus, invenimus multa in eo redundare, quæ in noftro canonico Tobiæ libro non funt, & longè plura in eo deeffe, quæ apud nos habentur. Videtur Hebræus hic liber aliquam habere fimilitudinem cum Græco Tobia volumine, in quo Tobias de fe ipfo recta narratione loquens, per multa capita inducitur. Vide infra Admonis. noftram in librum Judith. |