Mageddo.

VULGATA

23. Ibique vulneratus à fagittariis, dixit pueris fuis: Educite me de prælio, quia oppidò vulneratus fum. 24. Qui tranftulerunt eum de curru in alterum currum, qui sequebatur eum more regio, & afportaverunt eum in Jerufalem, mortuufque eft, & fepultus in mausoleo patrum fuorum : & univerfus Juda & Jerufalem luxerunt eum :

4. Reg. 1. 23.30.

rufalem.

NOVA.

25. Jeremias maximè : cujus omnes cantores at-
que cantatrices, ufque in præfentem diem, lamenta-
tiones fuper Jofiam replicant ; & quafi lex obtinuit in
Ifraël: Ecce fcriptum fertur in lamentationibus.

26. Reliqua autem fermonum Jofiæ & mifericor-
diarum ejus : quæ lege præcepta funt Domini;
27. opera quoque illius prima & noviffima: scrip-
ta funt in libro regum Juda & Ifraël.

CAPUT X X X V I.

VULGATA

Ulit ergo populus terræ Joachaz filium Jo-
fiæ, & conftituit regem pro patre fuo in Je-

2. Viginti trium annorum erat Joachaz cùm regnare cœpiffet, & tribus menfibus regnavit in Jerufalem.

3. Amovit autem eum rex Ægypti cùm veniffet in Jerufalem, & condemnavit terram centum talentis argenti, & talento auri.

4. Conftituitque pro eo regem, Eliakim fratrem ejus, fuper Judam & Jerusalem : & vertit nomen ejus Joakim: ipfum verò Joachaz tulit fecum, & abduxit in Ægyptum.

5. Viginti quinque annorum erat Joakim cùm regnare cœpiffet, & undecim annis regnavit in Jerusalem: fecitque malum coram Domino Deo fuo.

6. Contra hunc afcendit Nabuchodonofor rex Chaldæorum, & vinctum catenis duxit in Babylo

nem.

NOVA.

fuam & cor, ut non reverteretur ad Dominum Deum
Ifraël.

14. Sed & univerfi principes facerdotum, & po-
pulus, prævaricati funt iniquè juxta univerfas abo-
minationes gentium, & polluerunt domum Domini
quam fanctificaverat fibi in Jerufalem.

15. Mittebat autem Dominus Deus patrum fuorum ad illos per manum nunciorum fuorum, de nocte confurgens, & quotidie commonens : eò quòd parceret populo, & habitaculo fuo.

16. At illi fubfannabant nuncios Dei, & parvipendebant fermones ejus, illudebantque prophetis, donec afcenderet furor Domini in populum ejus, & effet nulla curatio.

17. Adduxit enim fuper eos regem Chaldæorum, & interfecit juvenes eorum gladio in domo fanctuarii fui: non eft mifertus adolefcentis, & virginis, & fenis, nec decrepiti quidem, fed omnes tradidit in manibus ejus.

18. Univerfaque vafa domus Domini, tam ma- 4. Reg. 25. 14 & principum, tranftulit in Babylonem. jora, quàm minora, & thefauros templi, & regis, 15.

19. Incenderunt hoftes domum Dei, deftruxeruntque murum Jerufalem, univerfas turres combufferunt, & quidquid pretiofum fuerat, demoliti funt.

20. Siquis evaferat gladium, ductus in Babylonem fervivit regi, & filiis ejus, donec imperaret rex Perfarum,

21. & compleretur fermo Domini ex ore Jeremia, & celebraret terra fabbata fua: cunctis enim diebus defolationis egit fabbatum, ufque dum complerentur feptuaginta anni.

22. Anno autem primo Cyri regis Perfarum, ad 1. Efd. 1. 1. 6. explendum fermonem Domini, quem locutus fuerat 3. per os Jeremiæ, fufcitavit Dominus fpiritum Cyri re- Jer. 25. 12. 29. gis Perfarum : qui juffit prædicari in univerfo regno fuo, etiam per fcripturam, dicens :

23. Hæc dicit Cyrus rex Perfarum : Omnia regna terræ dedit mihi Dominus Deus cœli, & ipfe præcepit mihi ut ædificarem ei domum in Jerufalem, quæ eft in Judæa: quis ex vobis eft in omni populo ejus? fit Dominus Deus fuus cum eo, & afcendat.

ROMAN. CORRECTIONUM AD EDIT. VULGATAM DELECTUS,

Auctore FRANCISCO LUCA Brugenfi.

LIBER PARALIPO MENON SECUNDUS.

AP. I. . 1. Et Dominus Deus ejus erat cum eo.
Non omittas Deus ejus.

CA

#. 17. Similiter de univerfis regnis Hethæorum. Alii codices fcribunt Cethæorum, vide 3. Reg. 11. #. 2.

CAP. II. . 10. Et hordei coros totidem, & vini viginti millia metretas. Mirum eft omitti à plerifque libris illud, & vini viginti millia metretas, contra Hebraici fontis Graca interpretationis fidem.

. 14. Qui novit operari in auro, &c. & qui fcit cælare omnem fculpturam, &c. Præferendi funt indicativi novit & fcit, conjunctivis noverit, fciat.

. 18. Qui lapides in montibus cæderent. Præferenda eft
Tom. I.

præpofitio in præpofitioni de.

CAP. IV. .7. Secundùm fpeciem qua jussa erant fieri. Non mutes duas voculas plurales jussa erant, cum una fingulari jufferat.

. 13. Malogranata quoque quadringenta. Quidam malè mutatis centenariis in denarios, fcribunt quadraginta, pro quadringenta.

CAP. V. V. 14. Nec poffent ftare facerdotes. Non eft mutandum nec negantis, cum ne prohibentis.

CAP. VI. .9. Sed non tu ædificabis domum, verùm filius tuus. Malè quidam legunt compofitum veruntamen pro fimplici verùm.

10.

. 16. Ita tamen fi cuftodierint filii tui vias fuas. Retinendum eft pronomen tertiæ perfonæ fuas, non fubftituendum pronomen prima meas.

.19. Et audias preces quas fundit famulus tuus coram te. Præfens fundit, non eft mutandum cum præterito fudit. V. 42. Ne averteris faciem Chrifti tui. Alii fcribunt, averferis ab averfor, pro averteris ab averto.

CAP. VII. . 18. Non auferetur de ftirpe tua vir, qui fit princeps in Ifraël. Non eft repetenda negatio ante verbum fit: Qui non fit.

. 20. Quam fanctificavi nomini meo. Non fcribas ædificavi, pro fanctificavi, quod eft, dedicavi.

CAP. IX. 29. Reliqua verò operum Salomonis priorum & noviffimorum. Non poteft fcribi opera nominativo cafu, abfque offenfa grammatices.

CAP. X. . 10. At illi refponderunt ut juvenes. Interpres addidit ut, tametfi Hebraicè non legatur.

CAP. XI. . 4. Revertatur unufquifque in domum fuam, quia mea hoc geftum eft voluntate. Immeritò verficulus ifte à quibufdam omittitur.

. 12. Sed & in fingulis urbibus fecit armamentarium fcutorum & haftarum. Non eft mutandum fingulare armamentarium, cum plurali armamentaria.

CAP. XII. . 12. Siquidem & in Juda inventa funt opera bona. Non eft omittendum & pro etiam pofitum. CAP. XIII. .3. Electorum quadringenta millia Jeroboam inftruxit econtra aciem, octingenta millia virorum. Quidam pro centenariis denarios numerantes, fcribunt quadraginta & octoginta millia, abfterriti multitudine.

. 17. Et corruerunt vulnerati ex Ifraël, quingenta millia virorum fortium. Ut in fuperiori loco, ita nec hoc, mutandus eft numerus major quingenta, in minorem quinquaginta.

CAP. XIV. .8. Ducenta & octoginta millia. Non minuas numerum denario, pro octoginta fcribens feptuaginta. CAP. XV. . 1. Azarias autem filius Oded. Quia nomen Obed, fcriptum quatuor litteris à fe mutuò diverfis, longè celebrius eft in Veteris Teftamenti libris, quàm nomen Oded, quod conftat d littera repetita, idcirco quidam hic Oded commutarunt cum Obed. Idem accidit infra, . 8.

.4. Cùmque reverfi fuerint in anguftia fua. Quod fubjiciunt quidam & clamaverint, fuperfluum eft.

. 19. Bellum verò non fuit ufque ad trigefimum quintum annum regni Ala. Non eft omittendus minor numerus quintum.

CAP. XVI. . 2. Qui habitabat in Damasco. Alii, additâ unâ litterâ r, Darmafco fcribunt, ut fupra 1. Paralip. 18. #. 5.

.8. Quos, cùm Domino credidiffes, tradidit in manu tua. Non addas in prapofitionem ante Domino, ut alii.

. 13. Et mortuus eft anno quadragefimo primo regni fui. Non eft auferendus minor numerus primo, quod quidam faciunt.

CAP.XVII. . 14. In Juda principes exercitus. Non eft mutandum principes numeri pluralis, cum princeps fingulari.

CAP. XVIII. . 2. Et populo qui venerat cum eo. Non fcribas plurali numero venerant.

. 4. Dixitque Jofaphat. Non omittas conjuncionem

que.
CAP. XX. . 15. Et qui habitatis Jerufalem. Non addas
prapofitionem in ante Jerufalem.

. 16. Cras defcendetis contra eos. Retinendum eft delcendetis, deorfum inquam, non fupponendum afcendetis furfum.

. 24. Porro Juda cùm veniffet ad fpeculam. Pro fpeculam, quod fignificat locum unde licebat fpeculari, alii ineptè correxerunt fpeluncam, quod eft, cavernam.

. 36. Et particeps fuit ut facerent naves. Non mutes plurale cum fingulari faceret.

CAP. XXI. . 3. Multa munera argenti & auri & penfitationes. Alii, detractâ unâ fyllabâ, fcribunt penfationes: fignificatur id quod, detractâ & alterâ fyllabâ, vulgò dicitur penfiones.

verò ejus loco omittant id quod fequitur, dederuntque in manu ejus tenendam legem, neutrum tamen omittendum cenfuerunt Correctores, ut unum alterius, id eft, pofterius prioris expofitionem.

*.4. Surrexit ergo Joram. Non mutes ergo cum au

tem.

. 18. Sicut fcriptum eft in lege Moyfi. Non eft fcribendum libro pro lege,

CAP. XXIV. V. 5. Ad fartatecta templi Dei veftri. Non eft mutandum pronomen fecunda perfonæ in primæ noftri. #. 8. Juxta portam domûs Domini. Non oportet omittere nomen domûs.

. 14. Et ad holocausta. Non auferas conjunctionem & præpofitam.

CAP. XXIII. . 8. Cum his qui impleverant fabbatum, & egreffuri erant. Non eft mutandum participium futurum egreffuri, in participium præteritum egreffi.

V. 23. Miferunt regi in Damafcum. Alii Darmafcum, ut fupra 16. #. 2. 5 ubique in his Paralipomenon libris. CAP. XXV. V. I. Nomen matris ejus Joadan. Non feribas Joiadan, additâ litterâ i.

. 11. Et impofuerunt ei diadema & teftimonium, dederuntque in manu ejus tenendam legem. Tametfi multi Latinorum codicum omittant illud, & teftimonium, quidam

.5. Invenitque trecenta millia juvenum. Non diminuas numerum, decades pro centuriis numerando, triginta pro trecentis.

CAP. XXVI. . 17. Et cum eo facerdotes Domini octoginta. Nec hic minuas numerum denario, fcribens septuaginta pro octoginta.

CAP. XXVIII. #. 9. Propheta Domini nomine Oded. Et hic fcribendum eft Oded, repetito d, non Obed, quemadmodum fupra 15. . 1.

V. 12. Et Amafa filius Adali. Nomen Amafa non augeas quarta fyllabâ, Amafias.

CAP. XXIX. . 3. Ipfe anno & menfe primo regni fui. Non mutes nominativum ipfe in ablativum ipfo.

.4. Et congregavit eos in plateam orientalem. Nomen plateam non mutes in partem feu latus. V. 24. Et afperferunt fanguinem eorum coram altare. Non facilè omittendum eft coram.

.25. Secundùm difpofitionem David regis & Gad Videntis. Non tranfponas nomen regis è fuo loco in ulti ́mum, tametfi ultimo loco legatur Hebraicè.

. 27. Quæ David rex Ifraël præparaverat. Alii pro præparaverat, legunt repererat : nam Hebraicè nihil aliud eft quàm Davidis regis Ifraël.

. 30. Qui laudaverunt eum, Nec omittas pronomen eum, nec ejus loco fcribas Deum.

CAP. XXX. . 3. Non enim potuerant facere in tempore fuo. Non mutes potuerant in occurrerant, ut multi. #. 7. Qui tradidit eos. Non eft mutandum qui relativum, cum & conjuncione.

. 24. Ezechias enim rex Juda. Conjunctio enim rationalis, non eft mutanda in continuativam autem. CAP. XXXII. #. 15. Cunctarum gentium atque regnorum. Scribendum eft regnorum, non regionum quod eft provinciarum.

. 19. Locutufque eft contra Deum Jerufalem. Nor mutes nomen urbis Jerufalem, cum nomine gentis Ifraël. . 29. Et urbes ædificavit fibi. Non addas certum urbium numerum sex.

CAP. XXXIII. . 8. Et moveri non faciam pedem Ifraël de terra. Pro paffivo moveri, non fupponas activum mo

vere.

Ibidem. Atque judicia per manum Moyfi. Non interponas que mandavi, fed fubaudias.

CAP. XXXIV. . 3. Et duodecimo anno poftquam regnare cœperat. Non omittas infinitivum regnare, quem Interpres cum LXX. addidit claritatis causâ,

4. Et fuper tumulos corum. Cave ne fcribas cumulos feu acervos, pro tumulos, quod eft, fepulcra. ČAP. XXXV. V. 8. Sponte quod voverant obtulerunt. Quidam pro voverant fcribunt volebant.

. 9. Et Semeias, etiam Nathanael. Alii, Et Semeias etiam & Nathanael.

. 15. Prophetarum regis. Retinendus eft numerus pluralis prophetarum, non mutandus cum fingulari prophenec addendum David nomini regis.

tæ

CAP. XXXVI. . 8. Et quæ inventa funt in eo. Participium neutrum inventa, non eft commutandum cum feminino inventæ.

. 10. Qui adduxerunt eum in Babylonem. Non interponas & Qui & adduxerunt.

Ibidem. Regem verò conftituit Sedeciam patruum ejus. Retinendum eft nomen patruum, quod eft, patris fratrem : fic enim rectè expofuit Înterpres, quod Hebraicè legitur fra

Varix Lectiones VULGATE, rurfum ab eodem FRANCISCO LUCA obfervatæ. LIBER PARALIPOMENON SECUNDUS.

Vetera Mfs. etiam Epanortbota, legunt, Et erit Dominus cum bonis, Hebræo & Graco confentanee.

AP. XVII. . 13. Et multa opera paravit in urbiCbus & bus Juda. Quidam conjiciunt legendum effe patravit, quod eft, conftruxit.

CAP. XIX. . 11. Et erit Dominus vobifcum in bonis.

SUMMA CAPITA LIBRI I. ESDRÆ,

è Vulgatis Bibliis deprompta, deficientibus aliis quæ Verfioni antiquæ fatis refpondeant.

LOJELO

Nioul

2. Par. 36.22. Jer. 25. 12.29.

10.

LIBER PRIMUS
ESDR Æ.

CAPUT PRIMUM.

VULGATA

N anno primo Cyri regis Per-
farum, ut compleretur verbum
Domini ex ore Jeremiæ, fuf-
citavit Dominus fpiritum Cyri
regis Perfarum: & traduxit vo-
cem in omni regno fuo, etiam
per fcripturam, dicens:

2. Hæc dicit Cyrus rex Perfarum: Omnia regna
terræ dedit mihi Dominus Deus coeli, & ipfe præce-
pit mihi ut ædificarem ei domum in Jerufalem, quæ
eft in Judæa.

3. Quis eft in vobis de univerfo populo ejus? Sit Deus illias cum ipfo. Afcendat in Jerufalem, quæ eft in Judæa, & ædificet domum Domini Dei Ifraël, ipfe eft Deus qui eft in Jerufalem.

4. Et omnes reliqui in cunctis locis ubicunque habitant, adjuvent eum viri de loco fuo, argento & auro, & fubftantia, & pecoribus, excepto quod voluntariè offerunt templo Dei, quod eft in Jerufalem. 5. Et furrexerunt principes patrum de Juda, & Benjamin, & facerdotes, & Levitæ, & omnis cujus

ΝΟΥΑ.

Deus fufcitavit fpiritum, ut afcenderent ad ædifican dum templum Domini, quod erat in Jerufalem.

6. Univerfique qui erant in circuitu, adjuverunt manus eorum in vafis argenteis & aureis, in substantia & jumentis, in fupellectili, exceptis his, quæ fponte obtulerant.

7. Rex quoque Cyrus protulit vafa templi Domini, quæ tulerat Nabuchodonofor de Jerufalem, & pofuerat ea in templo dei fui.

8. Protulit autem ea Cyrus rex Perfarum per manum Mithridatis filii Gazabar, & annumeravit ea Saffabasar principi Juda.

9. Et hic eft numerus eorum: Phialæ aureæ triginta, phialæ argenteæ mille, cultri viginti novem, fcyphi aurei triginta,

10. fcyphi argentei fecundi quadringenti decem : vafa alia mille.

11. Omnia vafa aurea & argentea, quinque millia quadringenta: univerfa tulit Saflabafar, cum his qui afcendebant de transmigratione Babylonis in Jerufalem.

CAPUT II.
VULGATA

NOVA.

2. Ed. 7.6. 1.Hunde captivitate, quam tranftulerat Na"H

I funt autem provinciæ filii, qui afcende- millia octingenti duodecim.

runt

buchodonofor rex Babylonis in Babylonem, & re-
verfi funt in Jerufalem & Judam, unufquifque in ci-
vitatem fuam.

2. Qui venerunt cum Zorobabel, Jofue, Nehe-
mia, Saraia, & Rahelaia, Mardochai, Belfan, Mef-
phar, Beguai, Rehum, Baana. Numerus virorum
populi Ifraël :

3. Filii Pharos, duo millia centum feptuaginta
duo.

4. Filii Sephatia, trecenti feptuaginta duo.
5. Filii Area, feptingenti feptuaginta quinque.
6. Filii Phahath Moab, filiorum Jofue: Joab, duo

7. Filii Ælam, mille ducenti quinquaginta qua

tuor.

8. Filii Zethua, nongenti quadraginta quinque.
9. Filii Zachai, feptingenti fexaginta.
10. Filii Bani, fexcenti quadraginta duo.
11. Filii Bebai, fexcenti viginti tres.
12. Filii Azgad, mille ducenti viginti duo.
13. Filii Adonicam, fexcenti fexaginta fex.
14. Filii Beguai, duo millia quinquaginta sex.
15. Filii Adin, quadringenti quinquaginta qua-

tuor.

16. Filii Ather, qui erant ex Ezechia, nonaging ta octo.

VULGATA

17. Filii Befai, trecenti viginti tres.
18. Filii Jora, centum duodecim.
19. Filii Hafum, ducenti viginti tres.
20. Filii Gebbar, nonaginta quinque.
21. Filii Bethlehem, centum viginti tres.
22. Viri Netupha, quinquaginta fex.
23. Viri Anathoth, centum viginti octo.
24. Filii Azmaveth, quadraginta duo.

25. Filii Cariathiarim, Cephira, & Beroth, feptingenti quadraginta tres..

26. Filii Rama & Gabaa, fexcenti viginti unus.
27. Viri Machmas, centum viginti duo.
28. Viri Bethel & Hai, ducenti viginti tres.
29. Filii Nebo, quinquaginta duo.

30. Filii Megbis, centum quinquaginta sex.

31. Filii Ælam alterius, mille ducenti quinqua

ginta quatuor.

32. Filii Harim, trecenti viginti.

NOVA.

52. filii Besluth, filii Mahida, filii Harfa,
53. filii Bercos, filii Sifara, filii Thema,

54. filii Nafia, filii Hatipha,

55. filii fervorum Salomonis, filii Sotai, filii Sopheret, filii Pharuda,

56. filii Jala, filii Dercon, filii Geddel,

57. filii Saphatia, filii Hatil, filii Phochereth, qui erant de Afebaim, filii Ami:

58. omnes Nathinæi, & filii fervorum Salomonis, trecenti nonaginta duo.

59. Ethiqui afcenderunt de Thelmala, Thelharfa, Cherub, & Adon, & Emer : & non potuerunt indicare domum patrum fuorum & semen fuum, utrum ex Ifraël effent.

60. Filii Dalaia, filii Tobia, filii Necoda, fexcenti quinquaginta duo.

61. Et de filiis facerdotum : Filii Hobia, filii Accos, filii Berzellai, qui accepit de filiabus Berzellai

33. Filii Lod, Hadid, & Ono, feptingenti vi- Galaaditis uxorem, & vocatus eft nomine eorum : ginti quinque.

34. Filii Jericho, trecenti quadraginta quinque.
35. Filii Senaa, tria millia fexcenti triginta.
36. Sacerdotes: Filii Jadaia in domo Jofue, non-

genti feptuaginta tres.

37. Filii Emmer, mille quinquaginta duo.

62. hi quæfierunt fcripturam genealogiæ fuæ, &

non invenerunt, & ejecti funt de facerdotio.

63. Et dixit Atherfatha eis, ut non comederent 2. Efd. 7.651 de Sancto fanctorum, donec furgeret facerdos doctus atque perfectus.

64. Omnis multitudo quafi unus, quadraginta duo

43. Nathinæi: filii Siha, filii Hafupha, filii Tab- templum Domini, quod eft in Jerufalem, sponte obbaoth,

tulerunt in domum Dei ad exftruendam eam in loco
fuo.

69. Secundùm vires fuas dederunt impenfas ope-
rís, auri folidos fexaginta millia & mille, argenti
mnas quinque millia, & veftes facerdotales centum.

70. Habitaverunt ergo facerdotes, & Levitæ, & de populo, & cantores, & janitores, & Nathinæi, in urbibus fuis, univerfufque Ifraël in civitatibus fuis.

JAmque venerat menfis, feptimus, & erant filii holocauftum Domino : porro templum Dei nondum fun

"J

Ifraël in civitatibus fuis: congregatus eft ergo datum erat. populus quafi vir unus in Jerufalem.

2. Et furrexit Jofue filius Jofedec, & fratres ejus facerdotes, & Zorobabel filius Salathiel, & fratres ejus, & ædificaverunt altare Dei Ifraël, ut offerrent in eo holocautomata, ficut fcriptum eft in lege Moyfi viri Dei.

3. Collocaverunt autem altare Dei fuper bafes fuas, deterrentibus eos per circuitum populis terrarum, & obtulerunt fuper illud holocauftum Domino manè & vefpere.

4. Feceruntque folemnitatem tabernaculorum, ficut fcriptum eft, & holocauftum diebus fingulis per ordinem fecundùm præceptum, opus diei in die fuo.

5. Et poft hæc holocauftum juge, tam in Calendis quàm in univerfis folemnitatibus Domini, quæ erant confecratæ, & in omnibus in quibus ultro offerebatur munus Domino.

6. A primo die menfis feptimi cœperunt offerre

7. Dederunt autem pecunias latomis & cæmentariis: cibum quoque, & potum, & oleum, Sidoniis Ty-riifque, ut deferrent ligna cedrina de Libano ad mare Joppe, juxta quod præceperat Cyrus rex Perfarum eis.

8. Anno autem fecundo adventus eorum ad templum Dei in Jerufalem, menfe fecundo, cœperunt Zorobabel filius Salathiel, & Jofue filius Jofedec, & reliqui de fratribus eorum facerdotes, & Levitæ, & omnes qui venerant de captivitate in Jerusalem, & conftituerunt Levitas à viginti annis & fupra, ut urgerent opus Domini.

9. Stetitque Jofue & filii ejus, & fratres ejus, Cedmihel & filii ejus, & filii Juda, quafi vir unus, ut inftarent fuper eos qui faciebant opus in templo Dei: filii Henadad, & filii eorum, & fratres eorum

Levitæ.

10. Fundato igitur à

NOTA AD VERSIONEM ANTIQUAM.

. 10. Eò fpectant quæ ait Tertul. 1. de corona mil. c. 9. 291. b. Populus Dei cum tympanis & tibiis & pfal

10..... Vide Not.

teriis revertens de captivitate Babyloniæ, quam cum coronis ▾
&c. Vide Hilar, in Pf. 126. p. 415. c.