CAPUT V I. VULGATA Unc Salomon ait : Dominus pollicitus eft ut 2. ego autem ædificavi domum nomini ejus, ut 3. Et convertit rex faciem fuam, & benedixit univerfæ multitudini Ifraël, (nam omnis turba ftabat intenta) & ait : 4. Benedictus Dominus Deus Ifraël, qui quod locutus eft David patri meo, opere complevit, di cens : 5. A die, qua eduxi populum meum de terra EÆgypti, non elegi civitatem de cunctis tribubus Ifraël, ut ædificaretur in ea domus nomini meo: neque elegi quemquam alium virum, ut effet dux in populo meo Ifraël ; 6. fed elegi Jerufalem, ut fit nomen meum in ea; & elegi David, ut conftituerem eum fuper populum meum Ifraël. VERSIO ANTIQUA. NOVA. 7. Cùmque fuiffet voluntatis David patris mei, ut ædificaret domum nomini Domini Dei Ifraël, 8. dixit Dominus ad eum: Quia hæc fuit voluntas tua, ut ædificares domum nomini meo, bene quidem fecifti hujufcemodi habere voluntatem : 9. fed non tu ædificabis domum, verùm filius tuus, qui egredietur de lumbis tuis, ipfe ædificabit domum nomini meo. 10. Complevit ergo Dominus fermonem fuum, quem locutus fuerat : & ego furrexi pro David patre meo, & fedi fuper thronum Ifraël, ficut locutus eft Dominus: & ædificavi domum nomini Domini Dei Ifraël. 11. Et pofui in ea arcam, in qua eft pactum Domini, quod pepigit cum filiis Ifraël. 12. Stetit ergo coram altari Domini ex adverfo univerfæ multitudinis Ifraël, & extendit manus fuas. * Ex Mf. Corb.n. 13..... & inclinavit Salomon genua fua in confI. annor. circ. 900. pectu totius ecclefiæ Ifraël, & aperuit manus fuas ad cœlum, 14. & dixit: Domine Deus Ifraël, non eft tibi fimilis Deus in coelo furfum, neque in terra deorfum: qui cuftodis teftamentum tuum & mifericordiam pueris tuis, euntibus in confpectu tuo confpectu tuo in toto corde: 15. Servans puero tuo David quæ locutus es illi: & locutus es in ore tuo, & in manu tua implefti, quafi dies ifte. 16. Et nunc Domine Deus Ifraël, cuftodi pueto tuo David patri meo quæ locutus es illi, dicens: Non deerit tibi vir à facie mea, fedens in throno Ifraël: veruntamen fi cuftodierint filii tui legem meam, ut in præceptis meis ambulent, ficut ambulaverunt in confpectu meo fideles. 17. Et nunc Domine Deus Ifraël, creditum eft verbum, quod locutus es puero tuo David. 18. Quoniam fi verè habitabit Deus cum hominibus in terra? Si coelum coeli non fufficiunt VULGATA NOVA. 13. Siquidem fecerat Salomon bafim æneam, & pofuerat eam in medio bafilicæ, habentem quinque cubitos longitudinis, & quinque cubitos latitudinis, & tres cubitos altitudinis: ftetitque fuper eam : & deinceps flexis genibus contra univerfam multitudinem Ifraël, & palmis in cœlum levatis, 14. ait : Domine Deus Ifraël, non eft fimilis 2. Ma, tui Deus in cœlo & in terra: qui cuftodis pac- 2.8. tum & mifericordiam cum fervis tuis, qui ambulant coram te in toto corde fuo: 15. Qui præftitisti servo tuo David patri meo quæcunque locutus fueras ei : & quæ ore promiferas, opere complefti, ficut & præfens tempus probat. 16. Nunc ergo Domine Deus Ifraël, imple fervo tuo patri meo David quæcunque locutus es, dicens: Non deficiet ex te vir coram me, qui fedeat fuper thronum Ifraël : ita tamen fi cuftodierint filii tui vias fuas, & ambulaverint in lege mea, ficut & tu ambulafti coram me. 17. Et nunc Domine Deus Ifraël, firmetur fermo tuus, quem locutus es fervo tuo David. 18. Ergone credibile eft ut habitet Deus cum hominibus fuper terram? Si cœlum & cœli cœANTIQUAM. NOTE AD VERSIONEM * Hæc oratio Salomonis iifdem pene verbis legitur in pluribus aliis Mfs. uno Turonenfi ( f. S. Martini ) n. 143. altero S. Remigii Rem. n. 8-4. tertio S. Theoderici ad Remos, n. 1. quarto, quinto, & fexto S. Germani Parif. nn. 4. 14. & 15. annorum circiter 800. in plerifque autem his fcripta reperitur hæc oratio in fine libri Ecclefiaftici cum hac claufula: Explicit liber Jefu filii Sirach, vel ut in Mf. Turon. Explicit liber Ecclefiafticum; perinde ac fi ad librum iftum certò pertineat: at certo certius eft non ad Ecclefiafticum, fed ad hunc Paralipomenon locum referri debere, vel fortè ad libri 3. Regum caput 8. W. 22. & feqq. nam utrique iftorum convenire poteft, nec refert plurimùm cui de duobus certò tribuatur. Vide fis lib. 3. Reg. vel in Vulg. vel apud LXX. γ. 13. Græce : Καὶ ἔπεσεν ἐπὶ τὰ γόνατα ἔναντι πάσης 14. Similiter in Græco, nifi quòd defunt voces fur- i purdosar, cuftodiens, abfque pronom. tuum, poft teftamentum; demum pro in confpectu tuo, fic, Evarlíor Cr, ante te, quod idem fonat. V. 15. Ita Græcè, præter hoc, a' ¿púražas, quæ custodisti, loco fervans; item additur alpí ue, patri meo, ad vocem David, ficut iftud, aut yar, poft verbum locutus es fed xéywr abeft à Compl. denique pro manu tua, fic,xepti Cs, num. plurali. Mfs. S. Theod. necnon Germ. n. 14. & 15. hab. fupplefti, loco implefti; at in Græco pocas. . 16. Pofteriora tantùm verba difcrepant à Gr. nempe ifta legem meam, &c. quorum loco fic, Tv od or dutav, το πορεύεσαι ἐν τῷ νόμῳ με, ὡς ἐπορεύθης ἐναντίον με viam fuam, ambulando in lege mea, ficut ambulafti coram me. Mfs. Germ. 14. & 15. omittunt iftud, David patri ut & tamen, poft verum; loco verò legem meam, hab. manum fuam, abfque ultimo fideles. meo " #. 17. Ita de Græco, præter iftud, creditum eft, pro quo fic, wiswbnow dú, fidele fit, quaso, addito es, ad verbum. . 18. Similiter in Græco, nifi quòd poft cælum, rurfum hab. pards To spare, & cœlum cæli, & pro fufficiunt, ¿pxécvoi, fufficient, Mf. S. Theod. fufficiant: item pro quantò magis, lic, à rís, & qua. Mfs. Germ. n. 14. & 15. ferunt: non fufficit, verùm domus, quam adificavi. Turon. initio delet fi, polt quoniam. Inf. 20. 9. VULGATA NOVA. lorum non te capiunt, quantò magis domus ifta, quam ædificavi ? 19. Sed ad hoc tantùm facta eft, ut refpicias orationem fervi tui, & obfecrationem ejus, Domine Deus meus : & audias preces, quas fundit famulus tuus coram te: 20. ut aperias oculos tuos fuper domum iftam diebus ac noctibus, fuper locum, in quo pollicitus es ut invocaretur nomen tuum, 21. & exaudires orationem , quam fervus tuus orat in eo: & exaudias preces famuli tui, & populi tui Ifraël. Quicunque oraverit in loco ifto, exaudi de habitaculo tuo, id eft, de cœlis, & propitiare. 22. Si peccaverit quifpiam in proximum suum, & jurare contra eum paratus venerit, feque maledicto conftrinxerit coram altari in domo ifta: VERSIO ANTIQUA. tibi, quantò magis domus hæc quam ædifi 19. Sed refpicias ad orationem pueri tui, & precationem Deus: ut exaudias Domine, placationem orationis, quam puer tuus orat coram te hodie: 20. ut fint oculi tui aperti fuper domum hanc die ac nocte, in locum, quem dixifti invocari nomen tuum, 21. & exaudias orationem, quam puer tuus orat in hoc loco : & exaudias deprecationem pueri tui, & populi tui Ifraël, fi oraverit in loco ifto: & exaudias in loco habitationis juxta te de coelo, & exaudias, & propitius fis. 22. Si peccaverit vir in te..... VULGATA 23. tu audies de coelo, & facies judicium fervorum tuorum, ita ut reddas iniquo viam fuam in caput proprium, & ulciscaris justum, retribuens ei secundùm juftitiam fuam. 24. Si fuperatus fuerit populus tuus Ifraël ab inimicis, (peccabunt enim tibi) & converfi egerint pœnitentiam, & obfecraverint nomen tuum, & fuerint deprecati in loco ifto, 25. tu exaudies de cœlo, & propitiare peccato populi tui Ifraël, & reduc eos in terram, quam dedifti eis, & patribus eorum. 26. Si claufo cœlo, pluvia non fluxerit propter peccata populi, & deprecati te fuerint in loco ifto, & confefsi nomini tuo, & converfi à peccatis fuis, cùm eos afflixeris, 27. exaudi de cœlo Domine, & dimitte peccata fervis tuis, & populi tui Ifraël, & doce eos viam bonam, per quam ingrediantur: & da pluviam terræ, quam dedisti populo tuo ad poffidendum. 28. Fames fi orta fuerit in terra, & peftilentia, ærugo, & aurugo, & locufta, & bruchus; & hoftes, vaftatis regionibus, portas obfederint civitatis, omnisque plaga & infirmitas prefferit : 29. Si quis de populo tuo Ifraël fuerit deprecatus, cognofcens plagam & infirmitatem fuam, & expanderit manus fuas in domo hac, 30. tu exaudies de cœlo, de fublimi fcilicet habitaculo tuo, & propitiare, & redde unicuique fecundùm vias fuas, quas nofti eum habere in corde fuo: (tu enim folus nofti corda filiorum hominum :) 31. ut timeant te, & ambulent in viis tuis cunctis diebus, quibus vivunt fuper faciem terræ, quam dedifti patribus noftris. NOVA. 33. tu exaudies de cœlo firmiffimo habitaculo tuo, & facies cuncta, pro quibus invocaverit te ille peregrinus: ut fciant omnes populi terræ nomen tuum, & timeant te ficut populus tuus Ifraël : & cognofcant, quia nomen tuum invocatum eft super domum hanc, quam ædificavi. 34. Si egreffus fuerit populus tuus ad bellum contra adverfarios fuos per viam in qua miferis eos, adorabunt te contra viam, in qua civitas hæc eft, quam elegifti, & domus, quam ædificavi nomini tuo : 35. tu exaudies de cœlo preces eorum, & obfecrationem, & ulcifcaris. 36. Si autem peccaverint tibi, ( neque enim eft homo, qui non peccet) & iratus fueris eis, & tradideris hoftibus, & captivos duxerint eos in terram longinquam, vel certè quæ juxta est, 37. & converfi in corde fuo, in terra, ad quam captivi ducti fuerant, egerint pœnitentiam, & deprecati te fuerint in terra captivitatis fuæ, dicentes: Peccavimus, iniquè fecimus, injuftè egimus : 38. & reverfi fuerint ad te in toto corde fuo, & in tota anima fua, in terra captivitatis fuæ, ad quam ducti funt, adorabunt te contra viam terræ fuæ, quam dedifti patribus eorum, & urbis, quam elegisti, & domus, quam ædificavi nomini tuo : 39. tu exaudies de coelo, hoc eft, de firmo habitaculo tuo, preces eorum, & facias judicium, & dimittas populo tuo, quamvis peccatori : 40. tu es enim Deus meus aperiantur, quæfo, oculi tui, & aures tuæ intentæ fint ad orationem quæ fit in loco ifto. Ex Mf. Corb. Sup. 3. Reg. 8.46, Eccl. 7.21. 1. Joan. 1.8. 41. Nunc igitur confurge Domine Deus in rePf. 131.8.9. quiem tuam, tu & arca fortitudinis tuæ: facerdotes 10. tui Domine Deus, induantur falutem, & fancti tui lætentur in bonis. 42. Domine Deus ne averteris faciem chrifti tui: memento mifericordiarum David fervi tui. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. . 19. Græcè, xai ébréty, & infpicies, loco fed refpicias, Mf. Germ. n. 4. fi refpicies, Turon. fed refpicies; fubinde iteratur éri, fuper, ante precationem, cui additur μ, mox ita, Kúpis o eos, T Taxaι, abfque feq. Domine, quod pariter delent Mfs. S. Theod. & Germ. n. 14. & 15. habent autem fupra Domine, loco Deus, altero Germ. n. 4. demum loco placationem orationis, fic, τῆς δεήσεως καὶ τῆς προσευχῆς, orationem s deprecationem ; in Mf. S. Theod. eft fervus tuus, loco puer tuus; in Germ. verò n. 15. deeft hodie, in fine. cum oat, ad audiendum, loco 1. & exaudias; paulòque poft, . 22. Græc. pro in te, hab. Truslov dvrš, proxime fuo, Ms. Germ. n. 14. & 15. juxta te. 2. Mar. 2.8. 3. Reg. 8.63. 3. Reg. 9. 1. 3. Rig. 9. 10. CAPUT VULGATA Umque compleffet Salomon fundens preces, ignis defcendit de coelo, & devoravit holocaufta & victimas: & majeftas Domini implevit domum. 2. Nec poterant facerdotes ingredi templum Domini, eò quòd impleffet majeftas Domini templum Domini. 3. Sed & omnes filii Ifraël videbant defcendentem ignem, & gloriam Domini fuper domum : & corruentes proni in terram fuper pavimentum ftratum lapide, adoraverunt, & laudaverunt Dominum: Quoniam bonus, quoniam in fæculum mifericordia ejus. 4. Rex autem, & omnis populus, immolabant victimas coram Domino. 5. Mactavit igitur rex Salomon hoftias, boum viginti duo millia, arietum centum viginti millia: & dedicavit domum Dei rex, & univerfus populus. 6. Sacerdotes autem ftabant in officiis fuis: & Levitæ in organis carminum Domini, quæ fecit David rex ad laudandum Dominum: Quoniam in æternum mifericordia ejus, hymnos David canentes per manus fuas: porro facerdotes cauebant tubis ante eos, cun&tufque Ifraël stabat. 7. Sanctificavit quoque Salomon medium atrii ante templum Domini: obtulerat enim ibi holocaufta, & adipes pacificorum: quia altare æneum, quod fecerat, non poterat fuftinere holocaufta, & facrificia, & adipes. 8. Fecit ergo Salomon folemnitatem in tempore illo feptem diebus, & omnis Ifraël cum eo, ecclelia magna valde, ab introitu Emath, ufque ad torrentem Ægypti. 9. Fecitque die octavo collectam, eò quòd dedicaflet altare feptem diebus, & folemnitatem celebraffet diebus feptem. 10. Igitur in die vigefimo tertio menfis feptimi, dimifit populos ad tabernacula fua, lætantes atque gaudentes fuper bono, quod fecerat Dominus Davidi, & Salomoni, & Ifraëli populo fuo. 11. Complevitque Salomon domum Domini, & domum regis, & omnia quæ difpofuerat in corde VII. NOVA. fuo, ut faceret in domo Domini, & in domo fua, & profperatus eft. 12. Apparuit autem ei Dominus nocte, & ait: Audivi orationem tuam, & elegi locum iftum mihi in domum facrificii. 13. Si claufero cœlum, & pluvia non fluxerit, & mandavero & præcepero locuftæ, ut devoret terram, & mifero peftilentiam in populum meum : 14. converfus autem populus meus, fuper quos invocatum eft nomen meum, deprecatus me fuerit, & exquifierit faciem meam, & egerit pœnitentiam à viis fuis peffimis: & ego exaudiam de cœlo, & propitius ero peccatis eorum, & fanabo terram eorum. 15. Oculi quoque mei erunt aperti, & aures meæ erecta ad orationem ejus, qui in loco ifto oraverit. 16. Elegi enim, & fanctificavi locum iftum, at fit nomen meum ibi in fempiternum, & permaneant oculi mei, & cor meum ibi cunctis diebus. 17. Tu quoque fi ambulaveris coram me, ficut ambulavit David pater tuus, & feceris juxta omnia quæ præcepi tibi, & juftitias meas judiciaque ferva veris : 18. fufcitabo thronum regni tui, ficut pollicitus fum David patri tuo, dicens : Non auferetur de ftirpe tua vir, qui fit princeps in Ifraël. 19. Si autem averfi fueritis, & dereliqueritis juf titias meas, & præcepta mea, quæ propofui vobis, & abeuntes fervieritis diis alienis, & adoraveritis eos, 20. evellam vos de terra mea, quam dedi vobis: & domum hanc, quam fanctificavi nomini meo, projiciam à facie mea, & tradam eam in parabolam, & in exemplum cunctis populis. 21. Et domus ifta erit in proverbium univerfis tranfeuntibus, & dicent ftupentes : Quare fecit Dominus fic terræ huic, & domui huic ? 22. Refpondebuntque : Quia dereliquerunt Dominum Deum patrum fuorum, qui eduxit eos de terra Ægypti, & apprehenderunt deos alienos, & adoraverunt eos, & coluerunt: idcirco venerunt fuper eos univerfa hæc mala. CAPUT VII I. VULGATA 2. civitates, quas dederat Hiram Salomoni, ædificavit, & habitare ibi fecit filios Ifraël. 3. Abiit quoque in Emath Suba, & obtinuit eam. 4. Et ædificavit Palmiram in deferto, & alias civitates munitiffimas ædificavit in Emath. 5. Exftruxitque Bethoron superiorem, & Bethoron inferiorem, civitates muratas, habentes portas & vectes & feras: 6. Balaath etiam, & omnes urbes firmiffimas, quæ fuerunt Salomonis, cunctafque urbes quadrigarum, & urbes equitum : omnia quæcunque voluit Salomon atque disposuit, ædificavit in Jerufalem & in Libano, & in univerfa terra poteftatis fuæ. 7. Omnem populum, qui derelictus fuerat de Hethæis, & Amorrhæis, & Pherezæis, & Hevæis, & Jebufæis, qui non erant de ftirpe Ifraël : 8. de filiis eorum, & de pofteris, quos non, interfecerant filii Ifraël, fubjugavit Salomon in tributarios, ufque in diem hanc. 9. Porro de filiis Ifraël non pofuit ut fervirent ope NOVA. ribus regis: ipfi enim erant viri bellatores, & duces primi, & principes quadrigarum & equitum ejus. 10. Omnes autem principes exercitus regis Salomonis fuerunt ducenti quinquaginta, qui erudiebant populum. 11. Filiam verò Pharaonis tranftulit de civitate 3.Reg. David, in domum quam ædificaverat ei. Dixit enim 3.1. rex: Non habitabit uxor mea in domo David regis Ifraël, eò quòd fanctificata fit: quia ingreffa eft in eam arca Domini, 12. Tunc obtulit Salomon holocaufta Domino fuper altare Domini, quod exftruxerat ante porticum, 13. ut per fingulos dies offerretur in eo juxta præceptum Moyfi in fabbatis, & in calendis, & in feftis diebus, ter per annum, tis diebus, ter per annum, id eft, in folemnitate azymorum, & in folemnitate hebdomadarum, & in folemnitate tabernaculorum. 14. Et conftituit juxta difpofitionem David patris fui, officia facerdotum in minifteriis fuis: & Levitas in ordine fuo, ut laudarent, & miniftrarent coram facerdotibus, juxta ritum uniufcujufque diei: & janitores in divifionibus fuis per portam & portam : fic enim præceperat David homo Dei. lath ad oram Maris rubri, quæ eft in terra Edom. VULGATA NOVA. 16. Omnes impenfas præparatas habuit Salomon, 3. Reg. 1. IO. 1. 17. Tunc abiit Salomon in Aliongaber, & in Ai 18. Mifit autem ei Hiram per manus fervorum fuorum naves, & nautas gnaros maris, & abierunt cum fervis Salomonis in Ophir, tuleruntque inde quadringenta quinquaginta talenta auri, & attulerunt ad regem Salomonem. CAPUT A P UT I X. VULGATA NOVA. Egina quoque Saba, cùm audiffet famam Sa- reas de fumma fexcentorum aureorum, qui in finRomonis, venit ut tentaret eum in ænigma- gulis haftis expendebantur : Matt. tibus in Jerufalem, cum magnis opibus, & camelis 12.42. Luc. II. 3I. i qui portabant aromata, & auri plurimum, gemmafque pretiofas. Cùmque veniffet ad Salomonem, locuta eft ei quæcunque erant in corde fuo. 2. Et expofuit ei Salomon omnia quæ propofuerat: nec quidquam fuit, quod non perfpicuum ei fecerit. 3. Quæ poftquam vidit, fapientiam fcilicet Salomonis, & domum quam ædificaverat, 4. necnon & cibaria menfæ ejus, & habitacula fervorum, & officia miniftrorum ejus, & vestimenta eorum, pincernas quoque & veftes eorum, & victimas quas immolabat in domo Domini : non erat præ ftupore ultra in ea fpritus. 5. Dixitque ad regem: Verus eft fermo, quem audieram in terra mea de virtutibus & fapientia tua. 6. Non credebam narrantibus, donec ipfa veniffem, & vidiffent oculi mei, & probaffem vix medietatem fapientiæ tuæ mihi fuiffe narratam : vicifti famam virtutibus tuis. 7. Beati viri tui, & beati fervi tui, qui affiftunt coram te omni tempore, & audiunt fapientiam tuam. 8. Sit Dominus Deus tuus benedictus, qui voluit te ordinare fuper thronum fuum, regem Domini Dei tui. Quia diligit Deus Ifraël, & vult fervare eum in æternum, idcirco pofuit te fuper eum regem, ut facias judicia atque juftitiam. 9. Dedit autem regi centum viginti talenta auri, & aromata multa nimis, & gemmas pretiofiffimas : non fuerunt aromata talia ut hæc, quæ dedit regina Saba regi Salomoni. 10. Sed & fervi Hiram cum fervis Salomonis attulerunt aurum de Ophir, & ligna thyina, & gemmas pretiofiffimas : 11. de quibus fecit rex, de lignis fcilicet thyinis, - gradus in domo Domini, & in domo regia, citharas quoque & pfalteria cantoribus: nunquam vifa funt in terra Juda ligna talia.. 12. Rex autem Salomon dedit reginæ Saba cuncta quæ voluit, & quæ poftulavit, & multò plura quàm attulerat ad eum : quæ reverfa, abiit in terram fuam cum fervis fuis. 13. Erat autem pondus auri, quod afferebatur SaIomoni per fingulos annos, fexcenta fexaginta fex ta ́lenta auri : 14. exceptâ eâ fummâ, quam legati diverfarum gentium, & negotiatores afferre confueverant, omnefque reges Arabiæ, & fatrapa terrarum, qui comportabant aurum & argentum Salomoni. 15. Fecit igitur rex Salomon ducentas haftas au 16. trecenta quoque fcuta aurea trecentorum aureorum, quibus tegebantur fingula fcuta: pofuitque ea rex in armamentario, quod erat confitum nemo 22. Magnificatus eft igitur Salomon fuper omnes reges terræ præ divitiis & gloria. 23. Omnefque reges terrarum defiderabant videre faciem Salomonis, ut audirent fapientiam, quam dederat Deus in corde ejus : 24. & deferebant ei munera, vasa argentea, & aurea, & veftes, & arma, & aromata, equos, & mulos, per fingulos annos. 25. Habuit quoque Salomon quadraginta millia equorum in ftabulis, & curruum equitumque duodecim millia, conftituitque eos in urbibus quadrigarum, & ubi erat rex in Jerufalem. 26. Exercuit etiam poteftatem fuper cunctos reges, à flumine Euphrate ufque ad terram Philifthinorum, & ufque ad terminos Ægypti. 27. Tantamque copiam præbuit argenti in Jerufalem quafi lapidum; & cedrorum tantam multitudinem velut fycomororum, quæ gignuntur in campeftribus. 28. Adducebantur autem ei equi de Ægypto, cunctifque regionibus. 29. Reliqua autem operum Salomonis priorum & noviffimorum, fcripta funt in verbis Nathan Prophetæ, & in libris Ahiæ Silonitis, in vifione quoque Addo Videntis, contra Jeroboam filium Nabat. 30. Regnavit autem Salomon in Jerufalem super omnem Ifraël quadraginta annis. 31. Dormivitque cum patribus fuis, & fepelierunt eum in civitate David : regnavitque Roboam filius ejus pro eo. eft autem Roboam in Sichem : illuc 2. Quod cùm audiffet Jeroboam filius Nabat, qui 3. Reg. 2. PRofecus eus Ifrael convenerat ut conftituerent, erat in ägypto (fugerat quippe illuc ante Salomo 12. I. VULGATA 3. Vocaveruntque eum, & venit cum univerfo Ifraël, & locuti funt ad Roboam, dicentes : 4. Pater tuus duriffimo jugo nos preffit, tu leviora impera patre tuo, qui nobis impofuit gravem fervitutem, & paululum de onere fubleva, ut ferviamus tibi. 5. Qui ait: Poft tres dies revertimini ad me. Cùmque abiiffet populus, 6. iniit confilium cum fenibus, qui fteterant coram patre ejus Salomone dum adhuc viveret, dicens: Quid datis confilii ut refpondeam populo? 7. Qui dixerunt ei: Si placueris populo huic, & leniveris eos verbis clementibus, fervient tibi omni tempore. 8. At ille reliquit confilium fenum, & cum juvenibus tractare cœpit, qui cum eo nutriti fuerant, & erant in comitatu illius. 9. Dixitque ad eos: Quid vobis videtur? vel refpondere quid debeo populo huic, qui dixit mihi: Subleva jugum quod impofuit nobis pater tuus ? 10. At illi refponderunt ut juvenes, & nutriti cum eo in deliciis, atque dixerunt : Sic loquêris populo, qui dixit tibi: Pater tuus aggravavit jugum noftrum, tu fubleva : & fic refpondebis ei : Minimus digitus meus groffior eft lumbis patris mei. 11. Pater meus impofuit vobis grave jugum, & ego majus pondus apponam: pater meus cecidit vos Reg. 12. 21. 1. 'Anen, apud Ambr. 1.2.5.f. Lucif. Cal. 1. 1. pro $. Ashan, 190. d. V NOVA. flagellis, ego verò cædam vos fcorpionibus. 12. Venit ergo Jeroboam, & univerfus populus, ad Roboam die tertio, ficut præceperat eis. 13. Refponditque rex dura, derelicto confilio feniorum: 14. locutufque eft juxta juvenum voluntatem: Pater meus grave vobis impofuit jugum, quod ego gravius faciam pater meus cecidit vos flagellis, ego verò cædam vos fcorpionibus. 15. Et non acquievit populi precibus: erat enim voluntatis Dei, ut compleretur fermo ejus, quem lo- 3. Regi cutus fuerat per manum Ahiæ Silonitis ad Jeroboam 11. 29. filium Nabat. 16. Populus autem univerfus, rege duriora dicente, fic locutus eft ad eum: Non eft nobis pars in David, neque hæreditas in filio Ifai. Revertere in tabernacula tua Ifraël, tu autem pafce domum tuam David. Et abiit Ifraël in tabernacula fua. 17. Super filios autem Ifraël, qui habitabant in civitatibus Juda, regnavit Roboam. 18. Mifitque rex Roboam Aduram, qui præerat tributis, & lapidaverunt eum filii Ifraël, & mortuus eft: porro rex Roboam currum feftinavit ascendere, & fugit in Jerufalem. 19. Receffitque Ifraël à domo David, ufque ad diem hanc. CAPUT X I. Enit autem Roboam in Jerufalem, & convocavit univerfam domum Juda & Benjamin, centum octoginta millia electorum atque bellantium, ut dimicaret contra Ifraël, & converteret ad fe regnum fuum. ΝΟΥΑ. Juda, & ad univerfum Ifraël, qui eft in Juda & Benjamin: 4. Hæc dicit Dominus: Non afcendetis, neque pugnabitis contra fratres veftros: revertatur unufquifque in domum fuam, quia meâ hoc geftum eft vo 2. Factufque eft fermo Domini ad Semeiam ho- luntate. Qui cùm audiffent fermonem Domini, reverminem Dei, dicens: 3. Loquere ad Roboam filium Salomonis regem VERSIO ANTIQUA. 5..... ædificavit civitates munitas..... 6..... Ethan, & Thecue, fi funt, nec perrexerunt contra Jeroboam. VULGATA NOVA. 5. Habitavit autem Roboam in Jerusalem, & ædificavit civitates muratas in Juda. 6. Exftruxitque Bethlehem, & Etam, & The cue, NOVA. erant in Juda & Benjamin, civitates munitiffimas. 11. Cùmque claufiffet eas muris, pofuit in eis principes, ciborumque horrea, hoc eft, olei, & vini. 13. Et Levitæ & facerdotes, qui erant in omni Ifraël, convenerunt ex omnibus finibus, 14. quoniam dereliquerunt Levitæ, & tabernacula fua, & poffeffiones fuas, & abierunt ad Jeroboam: quoniam repellit eos Jeroboam, & filii ejus, ut non fervirent Domino. 15. Et conftituit ibi facerdotes excelforum, & VULGATA NOVA. 12. Sed & in fingulis urbibus fecit armamentarium fcutorum & haftarum, firmavitque eas fummâ diligentiâ, & imperavit fuper Judam & Benjamin. 13. Sacerdotes autem & Levitæ, qui erant in univerfo Ifrael, venerunt ad eum de cunctis fedibus fuis, 14. relinquentes fuburbana, & poffeffiones fuas, & tranfeuntes ad Judam, & Jerufalem : eò quòd abjeciffet eos Jeroboam, & posteri ejus, ne facerdotio Domini fungerentur. 15. Qui conftituit fibi facerdotes excelforum, NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M. *.5.6. Similiter in Græco, uno excepto exce, pro Thecue. #. 12. 13. Nil Græco fimilius, modò ponatur vox faserdotes, ante istam Levitæ, & verbo convenerunt, addatur hoc, ad eum, æρòs duтóv. . 14. A Græco abeft, poft Levita, ficut hoc, fua, post tabernacula; loco verò poffesiones fuas, habetur rūs xα7αéσews OUTôr, poffeffionis fua; mox ita: opelσαν πρὸς Ιέδα εἰς Ιερεσαλήμ, & iverunt ad Juda in Jer falem, loco abierunt ad Jeroboam: item Caner, ejecit, pro repellit, & μù λeitɣpyεîr, vel ut in Mf. Alex. ac edd. Ald. & Compl. rỡ μù xecopyeïr, ne ministrarent, loco ut non fervirent. ibi .15. Duo tantùm Græco diffimilia , nempe |