Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

Pfal. 104.9.

Eccli.

44.21.

1. Mac. 2.32.

VULGATA NOVA.

12. Dixitque ei: Non extendas manum tuam fuper puerum, neque facias illi quidquam: nunc cognovi quòd times Deum, & non pepercisti unigenito filio tuo propter me.

13. Levavit Abraham oculos fuos, viditque poft tergum arietem inter vepres hærentem cornibus, quem affumens obtulit holocauftum pro filio.

14. Appellavitque nomen loci illius, Dominus videt. Unde ufque hodie dicitur : In monte Dominus videbit,

15. Vocavit autem Angelus Domini Abraham fecundò de cœlo, dicens:

16. Per memetipfum juravi, dicit Dominus: quia fecifti hanc rem, & non pepercifti filio tuo unigenito propter me:

17.. benedicam tibi, & multiplicabo femen tuum ficut ftellas coeli, & velut arenam quæ eft Luc. I. in littore maris : poffidebit femen tuum portas inimicorum fuorum,

73. Heb. 6. 13.17.

[blocks in formation]

14. Et cognominavit Abraham nomen loci illius, Dominus vidit. Ut dicant hodie, quòd in monte Dominus vifus eft. 15. Et vocavit Angelus Domini Abraham fe- Aug. 1. 16, de civi cundò de cœlo, dicens:

Dei, c. 32. t. 7.

16. Per memetipfum juravi, dicit Dominus: 445. a.
propter quod fecifti verbum hóc, & non peper-
cifti filio tuo dilecto propter me:

17. nifi benedicens benedicam te, & multipli-
cans multiplicabo femen tuum ficut ftellas coeli,
& tanquam arenam quæ eft juxta labium maris:
& hæreditate poffidebit femen tuum civitates ad-
verfariorum,

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

Abr. c. 8. col. 307. a. Et dixit angelus: Abraham, Abrabam.

. 12. Eadem iterum refert Auguft. l. 3. de Trin. to. 8. col. 307. c. d. præter feqq. Et dixit: Ne injicias..... neque facias ei quidquam; nunc enim cognovi quia, &c. & quæft. 58. in Gen. to. 3. col. 392. f. Ne injicias manum in puerum , neque..... modò enim cognovi, quoniam timeas Deum

tu,

&c. ut fup. & in Pf. 36. to. 4. col. 257. d. Nunc co-` gnovi, quòd timeas tu Deum : & fer. 2. to. 5. col. 7. e. Nunc cognovi, quoniam ta times Deum : at lib. cit. de civit. Dei, conftanter > nunc fcivi. In Gr. Kal site Mù éπCán τὴν χεῖρά σε ἐπὶ τὸ παιδάριον, μὴ δὲ ποιήσης..... νῦν γὰρ Eyrar, O'TI poln où Tor cor, 1⁄2 8x Éprio, ut in Lat. In Mr. Alex. ὅτι φοβῇ τὸν Θεὸν τυ. Cyprian. 1. 2. Teftim. p. 286. a. & lib. 3. p. 311. c. legit: Et dixit: Noli imponere manum tuam fuper puerum, neque feceris illi quidquam : nunc enim cognovi, quoniam times Deum tuum, & non pepercifti filio tuo dilectiffimo ( Gr. ayaπnt&) propter me. Fauftin. presb. I. contr. Arian. col. 643.a. Ne injicias manum tuam in puerum, & ne facias illi quidquam : nunc enim cognovi, quia times Deum tuum, & non pepercifti fil. tuo dilecto propter me. Itidem Hilar. 1. 9. de Trin. col. 1026. d. at in Pf. 1.n. 19. col. 26. c. legit: Quia times Dominum Deum tuum &c. ut fup. Ambrof. 1. 1. de Abr. c. 8.col. 307. b. Non injicias manum in puerum, neque feceris ei quidquam nunc enim cognovi, quia timeas Deum tuum, & non pepercifti fil. tuo diledimo propter me at lib. de virg. to. 2. col. 215. e. Nunc fcio quia amas Dominum Deum tuum, quia non pepercifti unico filio tuo. Fulgent. fragm. 5. contr. Fabian. p. 585. Nunc cognovi quoniam times Deum, & non pepercifti filio tuo propter me. S. Valerian. hom. 18. ap. Sirm. to. 1. p. 687. c. Ne injicias manus in puerum : fufficit quòd agnovi, quòd diligis Dominum Deum tuum.

[ocr errors]

:

ait :

V. 13. Hieron. quæft. Hebr. in Gen. to. 2. col. 526. b. Et elevavit Abraham oculos fuos ; & ecce aries poft tergum ejus tenebatur in virgulto Sabech cornibus fuis: & poft pauca addit: Quibufdam, in hoc duntaxat loco, meliùs videntur interpretati effe LXX. & Theodotio, qui ipfum nomen Sabech, pofuerunt, dicentes: In virgulto Sabecb cornibus fuis. Rurfum Auguft. 1. 16. de civit. Dei, c. 32. col. 444. e. Quando eum vidit Abraham, cornibus in frutice tenebatur. Ambrof. verò 1. 1. de Abr. c. 8. col. 307. c. fic hab. Et refpiciens Abraham vidit ; & ecce aries unus hærens in virgulto; tum addit: Qua ratione arietem ?..... qua ratione fufpenfum ?..... qua caufa cornibus fufpenfum? Tertul. 1. contr. Jud. c. 13. p. 147. a. his alludens, dicit: Ifaac cum ligno refervatum, ariete oblato in vepre cornibus hærente. Maxim. etiam. Taurin. col. 24. g. Vidit Abraham, inquit, arietem inter vepres hærentem cornibus. Hilar. in Matth. col. 656.a. Abrahe, poftulato ad hoftiam Ifaac, non defuit aries ad victimam. In Gr. fic: Kal arabréfas Alpacμ TOT ἀναβλέψας Αβραὰμ τοῖς oplarμoïs auto, side in idd xpiòs eis XαTEXÓμEVOS EV PUT Σαβὲν τῶν κεράτων· κ ἐπορεύθη Αβραὰμ, καὶ ἔλαβε τὸν κριον, και ανήνεγκεν αυτὸν εἰς ὁλοκάρπωσιν, &c. utin Lat.

. 14. Idem Auguft. tum quæft. 58. in Gen. to. 3. col. 392. f. tum l. 16. de civit. Dei, c. 32. col. 444. g. legit: Et vocavit Abraham nomen loci illius, Dominus vidit ; ut dicant hodie: In monte Dominus apparuit. Itidem Ambrof. 1. I. de Abr. c. 8. col. 307. e. præter unum, Dominus videt, pro vidit. Hieron. quæft. Hebr, in Gen, to. 2. col. 526.

d. fic: Et vocavit Abraham nomen loci illius, Dominus via det, ut dicant hodie, In monte Dominus videt. Et addit: Pro eo quod hic habet, videt, in Hebræo fcriptum eft, videbitur. In Gr. Καὶ ἐκάλεσεν Αβραὰμ το Κύριος εἶδεν ira eiπwas onμepor, er tæ opeι Kúpios wpln.

. 15. Sic etiam idem Auguft. tum quæft. 59. in Gen. col. 393. a. tum 1. 3. de Trin. to. 8. col. 808. a. excepta voce, iterum, pro fecundò, Gr. FeÚTEPOY.

. 16. Similia Græc. exhibet; eademque iterum Auguft. 1. de unit. Eccl. to. 9. col. 344. f. excepto uno, amanfimo, pro dilecto; item Locut. 69. de Gen. to. 3. col. 330. c. & quæft. 59. in Gen. col. 393. a. habet: Per memetipfum juravi; atl. 3. de Trin. to. 8. col. 808.a. fic: Per me juravi, dicit Dominus: pro eo quòd fecifti verbum hoc non pep. fil. tuo dilecto propter me. In fequentibus locis non ita fibi conftat Auguft. nempe fer. 307. to. 5. cul. 1244. e. fic hab. Per memetipfum juro, dicit Dominus: quia obaudifti vocem meam, & non pepercifti fil. tuo dilecto propter me. Similiter in Pf. 30. to. 4. col. 159. c. ab hoc, quoniam obaudifti: at in Pf. 109. col. 1240. g. legit cum Caffiod. in eund. Pfal. p. 379. c. Vivo ego, dicit Dom. quoniam audifti vocem meam, & non pep. fil. tuo propter me. Caffiod. tamen in Pf. 94. p. 320. c. habet: Per memetipfum juravi. In Collat. Carthag. append. ad Optat. p. 392. c. fic: Per me juravi, dicit Dominus: propter quod fecifti verbum hoc non pepercifti filio tuo amantiffimo propter me. Hieron. in Amos 8. to. 3. col. 1441. e. Per memetipfum juravi, dicis Dom. quia fecifti verbum hoc, non pepercifti filio tuo chariffimo; nec addit, propter me: in Ald. etiam edit. deeft, di'ipé. Auct. verò 1. de promiff. ap. Profp. l. 1. c. 18. col. 103. e. legit: Per memetipfum juravi, dicit Dom. propter quod non pepercifti filio tuo dilectiffimo propter me. Ambrofius, 1. 2. de fide, col. 483. f. Per me ipfum juravi. Gr. κατ' ἐμαυτῇ άμεσα.

[ocr errors]

. 17. Ita Græcè ad verbum, excepto primo, йv pro quo Auguft. nifi, Nobil, certè. At Auguft. Locut. 69. de Gen. to. 3. col. 330. c. conftanter legit, nifi benedicens, &c. tum addit: ac fi diceret: Quod benedicens benedicam te ; aut nulla verbo addito fimpliciter: Benedicens benedicam te, multiplicans multiplicabo femen tuum. Et l. de unit. Eccl. to. 9. col. 344. f. fic: Nifi benedicens benedicam te, & implendo implebo femen tuum tanquam ftellas cæli, && tanquam arenam quæ fecus oram maris eft, & hæreditate poffidebit femen tuum civitates adverfariorum. Itidem in Collat. Carth. ap. Optat. col. 392. c. præter hæreditatem, pro hareditate. Rurfum Auguft. in Pf. 1o9. to. 4. col. 1240. g. legit: Nifi benedicens...... & implendo implebo...... ficut ftellas cæli, & ficut arenam quæ eft ad labium maris. Similiter in Pf. 30. to. 4. col. 159. c. fed abfque prima vo◄ ce, nifi, omiffo etiam hoc: Que eft ad labium." Item fer. 307. to. 5. col. 1244. e. tollit, nifi, ac præterea verbum, implendo; cætera ut fup. in Pf. 130. at Locut. 70. de Gen. to. 3. col. 330. d. priorem lectionem retinet: Et multipli cans multiplicabo femen tuum : & epift. 93. to. 2. col. 243. e. habet fic erit femen tuum ficut ftellæ cæli, & ficut arena maris : fed infra, quæ eft ad oram maris: demum ferm. 3. to. 5. col. 9. b. c. hæc habet: facio femen tuum ficut stellas cæli, arenam maris ; 5 obtinebit femen tuum civitates adverfariorum. Hilar. in Pf. 138. col. 523. c. legit ut fup. Nifi benedicens benedicam tibi, & multiplicans multiplicabe

:

[blocks in formation]

22. & Cafed, & Azau, Pheldas quoque & iftos genuit Melcha, Nachor fratri Abrahæ.
Jedlaph,
24. Concubina verò illius, nomine Roma, peperit
23. ac Bathuel, de quo nata eft Rebecca: octo Tabee, & Gaham, & Tahas, & Maacha.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

femen tuum ficut ftellas cæli, & ficut arenam, quæ eft ad o-
ram maris. Itidem Caffiod. in Pf. 109. p. 379.c. & in Pf.
67. p. 218. a. excepto, benedicam te: fic etiam in Pf. 11.
p. 46. b. & in Pf. 110. p. 381.c. Hieron. verò in Amos 8.
to. 3. col. 1441. e. Benedicens benedicam tibi, & multipli-
cans multiplicabo te quafi ftellas cæli, & ficut arenam, qua
eft in littore maris. Auct. 1. de promiff. ap. Profp. 1. 1. c.
18. col. 103. e. concinit ad verbum cum Vulgata, nifi
quòd fub finem habet civitates
non portas. Tertul. 1. 5.
contr. Marc. p. 802. c. fimpliciter : Et faciam femen tuum
tanquam ftellas in cœlo.

[ocr errors]

. 18. Eadem iterum refert Auguft. 1. de unit. Eccl. to. 9. col. 344. f. nec aliter in Collat. Carthag. ap. Optat. p. 392. c. nec etiam in Græco. Sic etiam denuò apud Auguft. ferm. 3. to. 5. col. 9. b. c. præter hoc, cò quòd exaudifti. Gr. arb' ŵv úπúxvas. Tichon. reg. 3. col. 54. d. fic: Benedicentur in te omnes gentes terræ, pro eo quòd audifti vocem meam, & non pepercifti, &c. ut fup. v. 16. Ambrof. 1. 1. de Abr. c. 8. col. 308. a. Et benedicentur in femine tuo omnes gentes terræ, quoniam audifti vocem meam at in Pf, 1. fimpliciter: Benedicentur in te omnes gentes. Ambrosiast. ap.

eundem col. 80. d. & 105. d. In femine tuo benedicentur
omnes gentes: cui accinunt Gelaf. Conc. to. 4. col. 1254. a.
Auct. quæft. N. Teft. ap. Aug. to. 3. col. 62. d. & S. Leo
ferm. 23. p. 75. f. Apud Tertul. 1. de carn. chr.
P. 553. b.
Et in femine tuo benedicentur omnes nationes. Apud S. Pa-
cian. ep. 3. col. 315. a. Benedicentur in te omnes tribus i.rræ,
Apud. Junil. Afr. 1. 2. de part. div. leg. c. 22. col. 348. g.
In te 5 femine tuo benedicentur omnes gentes.

4.

Eccli

44.25.

[ocr errors]

25.

. 20. In Gr. fic: Kai aruyyézu zw ́Alpaàμ, &c. ut in Lat. Rectè Auguft. Locut. 71. de Gen. to. 3. col. 330. d. Et nunciatum eft Abraha dicentes: additque : cùm confuetudo loquendi babeat: Nunciaverunt Abrahæ dicentes : unde quæft. 60. in Gen. col. 393. c. ait : Nunciaverunt Abraha natos effe filios Melcha.

*. 21. In Gr. Τον Οὐς πρωτότοκον, κ τὸν Βαύξ, &c. ut in Lat. Addit Hieron. infra : Natus eft de Melcha Buz, quem LXX. Baux transferre voluerunt. Item Auguft. quæft. 60. in Gen. col. 393. c. ait : Inter natos filios Melcha, nominatur Chamuel pater Syrorum: addit. Hieron. fup. S Cafed , pro quo in Gr. Tòr Xaláð.

[blocks in formation]

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M.

*. I. Grzc. Εγένετο δὲ ἡ ζωὴ Σάρρας, ἔτη ἑκατὸν εἰ x0617ά ad quod intendens Auguft. l. 16. de civit. Dei, c. 32. col. 445. b. dicit: Poft hæc Sarra mortua eft centefimo &vicefimo feptimo anno vita fua. Item Ambrof. 1. 1. de Abr. c. 9. col. 308. c. Locus qui fequitur, habet mortem uxoris, fletum mariti, fepultura officium.

[ocr errors]

#. 2. In Gr. conftanter Zappa, non Sara; reliqua quadrant. Obfervat autem Hieron. ibid. Hoc quod hic pofitum eft, quæ eft in valle (Græc. xonúμati ) in authenticis codicibus non haberi : nomen quoque civitatis, Arboc , paulatim à fcribentibus legentibufque corruptum effe. Neque enim putandum, inquit, LXX. nomen civitatis Hebræa barbarè atque corruptè, & aliter quàm in fuo dicitur, tranftuliffe; Arboc enim nihil omnino fignificat, &c.

. 3. Ita in Gr. exceptis his: Et dixit filiis Heth, quorum loco fic legitur : Καὶ εἶπεν Αβρααμ τοῖς υἱοῖς τῇ Χετ, ayor Et dixit Abraham filiis Chet, dicens. Auguft. loco cit. contr. Maximin. priora verba fic habet: Et furrexit Abr. de fupra mortem ejus; at Locutionem 72. de Gen. prætuli Et furrexit Abr. à mortuo fuo, maximè cùm addat Aug, tum ibid, tum Locut, 69, de Exodo, col. 345. d.

Non dixit, à mortua fua; at quæft. 49. in Jud. to. 3. col. 612. f. fimpliciter hab. furgens à mortuo, abfque fuo. Item Ambr. 1. 1. de Abr. c. 9. col. 308. c. Et furrexit Abr. à mortuo; & quidem in edit. Compl. deeft dur.

[ocr errors]

*. 4. Gr. Πάροικος και παρεπίδημος ἐγώ εἰμι μεθ' ὑμῶν· δότε μοι οὖν κλήσιν τάφε μεθ ̓ ὑμῶν, καὶ θάψω τὸν νεκρόν με an' μ. Tertul. 1. de refurr. carn. p. 573. b. Date ergo mihi possesfionem fepulchri vobifcum, & humabo mortuam meam. At Auguft. Locut. 72. de Gen. to. 3. col. 330. e. constanter: Et fepeliam mortuum meum: Quod non neutro, inquit, quafi corpus mortuum, fed mafculino genere dictum Graca fcriptura demonftrat. Vid. fup. Not. ad . 3. & infra Aug. Locut. 69. de Exod. col. 345. d.

*. 5. Gr. Απεκρίθησαν δὲ οἱ υἱοὶ Χέτ... λέγοντες. Με xúpie. Ambrof. etiam in Pf. 47. col. 939. c. legit, Chet,

non Heth.

#. 6. Gr. incipit hoc modo: "Axvoor de nμŵr, reliqua ut in Lat. nifi quòd loco, prohibet te à monum. fuo ut fepelias, &c. habet: Ouμ xúc TÒ μruμetor duty åñò 08, Tỹ báчai, &c. Prohibebit monumentum fuum à te ad fepeliendum, &c. Hieron. quæft, Hebr. to. 2. col, 527. c.

VULGATA NOVA.

tuum : nullusque te prohibere poterit quin in mo-
numento ejus fepelias mortuum tuum.

7. Surrexit Abraham, & adoravit populum
terræ, filios videlicet Heth:

8. dixitque ad eos: Si placet animæ peliam mortuum meum audite me, pro me apud Ephron filium Seor:

,

[blocks in formation]

VULGATA

veftræ ut fe

& intercedite

9. ut det mihi fpeluncam duplicem, quam habet in extrema parte agri fui: pecuniâ dignâ tradat eam mihi coram vobis in poffeffionem fepulchri.

10. Habitabat autem Ephron in medio filiorum Heth. Refponditque Ephron ad Abraham cunctis audientibus qui ingrediebantur portam civitatis illius dicens :

11. Nequaquam ita fiat, domine mi, fed tu ma-
gis aufculta quod loquor: Agrum trado tibi, & fpe-
luncam quæ in eo eft, præfentibus filiis populi mei, fe-
peli mortuum tuum.

12. Adoravit Abraham coram populo terræ.
13. Et locutus eft ad Ephron circumftante plebe :
Quæfo, ut audias me: Dabo pecuniam pro agro:
fufcipe eam, & fic fepeliam mortuum meum in eo.
14. Refponditque Ephron :

[ocr errors]

15. Domine mi, audi me : Terra, quam poftulas, quadringentis ficlis argenti valet: iftud eft pretium inter me & te: fed quantum eft hoc? fepeli mor

NOVA.

tuum tuum.

VULGATA NOVA.

16. Quod cùm audiffet Abraham, appendit pecuniam, quam Ephron poftulaverat, audientibus filiis Heth, quadringentos ficlos argenti probatæ monetæ publicæ.

[blocks in formation]

VULGATA NOVA.

17. Confirmatufque eft ager quondam Ephronis in quo erat fpelunca duplex, refpiciens Mambre, tam ipfe, quàm ipelunca, & omnes arbores ejus in cunctis terminis ejus per circuitum,

18. Abrahæ in poffeffionem, videntibus filiis Heth, & cunctis qui intrabant portam civitatis illius.

19. Atque ita fepelivit Abraham Saram uxorem
fuam in fpelunca agri duplici, quæ refpiciebat Mam-
bre. Hæc eft Hebron in terra Chanaan.

20. Et confirmatus eft ager, & antrum quod erat
in eo, Abrahæ in poffeffionem monumenti à filiis Heth.
NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.
τοῖς υἱοῖς τῇ Χέτ.

priora verba fic reddit: Audi nos, Domine; rex à Deo tu es
nobis in electo fepulchro noftro fepeli mortuum tuum. Simili-
ter ap. Ambrof. in Pf. 47. col. 939. c. Rex à Deo tu es no-
bis. Obfervat autem Hieron. fup. Pro rege, principem ha-
beri in Hebræo.

V. 7. Idem Auguft. quæft. 61. in Gen. to. 3. col. 393.
d.fic Exfurgens autem Abraham, adoravit populum terra.
Græce. ̓Αναςὰς δὲ ̔Αβραὰμ προσεκύνησε τῷ λαῷ τῆς γῆς,

I.

:

CAPUT

VULGATA NOVA.

1.Enatorum: & Dominus in cunctis benedi

Rat autem Abraham fenex, dierumque

xerat ei.

2. Dixitque ad fervum feniorem domus fuæ, Inf. 47. qui præerat omnibus quæ habebat : Pone manum tuam fubter femur meum,

29.

3. ut adjurem te per Dominum, Deum cœli & terræ, ut non accipias uxorem filio meo de filiabus Chananæorum, inter quos habito:

TO

. 16. Itidem Græcè, excepto uno, Xér, pro Heth. Obfervat autem ibid. Hieron. In Hebræo primum nomen ejus fcribi, Ephron; fecundum, Ephran. Eò pariter fpectant ifta Ambrofii, l. 1. de Abr. c. 9. col. 308. d. Feftinavit pro loco fepulchri pretium folvere, cùm gratis daretur. Item Auguftini Tunc emit agrum Abraham, in quo fepelivir

uxorem.

XXIV.

VERSIO ANTIQUA.

I..... Vide Not,

Inf. 35.27.

[blocks in formation]

3. & adjurabo te per Dominum, Deum coeli, & Dominum terræ, ut non fumas filio meo Ifaac uxorem de filiabus Chananæorum, cum quibus Idem Locut. 744 ego habito in eis :

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

¥. 1. Ambrof. l. 1. de Abr. c. 9. col. 308. e. eò refpi-
ciens, ait: Senuerat Abraham: itaque quod boni eft patris,
debuit uxorem providere filio. In Gr. fic: Kai Alpaau йr
πρεσβύτερος προβεβηκὼς ἡμερῶν, &c.
*. εἶπεν ̔Αβραὰμ
. 2. Hæc antecedunt in Græco: Kai sirer Alpaa
τῷ παιδὶ αυτῷ τῷ πρεσβυτέρῳ τῆς οἰκίας αυτῷ τῷ ἄρχοντι
TÁVTOV TWY άUTY. Oss, &c. ut in Lat. Item apud August.
loco cit. Ut autem illam duceret ( Rebeccam ) quando ab
ejus patre in Mefopotamiam fervus miffus eft..... eidem fervo
dixit Abraham: Pone, &c. ut fup. Item quæft. 62. in Gen.
to. 3. col. 393. e. Abraham, inquit, jubet puero fuo, ut
manum fuam ponat fub ejus femore. Similiter in Pf. 44. to.
4. col. 388. a. & contr. Secundin. to. 8. col. 543. e. Pone
manum tuam fub femore meo; cui accinunt Avit. Vienn.
ep. 2. p. 16. b. ac Auct. 1. de promiff. ap. Profp. part. 1. c.
19. col. 104. d. Cyprianus etiam 1. 3. Teftim. p. 323. b. his
alludens, dicit: Mittit puerum fuum Abraham, ut de fe-
mine fuo accipiat Rebeccam filio ejus Ifaac. Item Ambrof.
1. 1. de Abr. c. 9. col. 308. e. Et vocavit puerum feniorem
damus fuæ, & dixit ei ut iret, &c. & infra, col. 309. a.
Inventus eft de fervulis fenior..... conftrictus ut juraret,
mitteret manum fub femur domini fui. Hieron. epift. ad
Princip, to. 2. col. 686, a, legit: Pone manum tuam fuper

femore meo. Ferrand. Diac. ep. ad Anatol. n. 3. p. 184.
Mitte manum tuam fub femur meum. Gr. Oès TÙ............ ÚπÒ
for μnpór μr.
τὸν μηρόν

. 3. Similiter idem Aug. Locut. 73. de Gen. to.
330.e. Et adjurabo te per Dominum Deum cæli, & Deum ter
τα ; fed addit : Graci non habent, per, fed, Adjurabo Domi-
num Deum cœli : & quæft. 62. in Gen. to. 3. col. 393. e.
ait: Sic eum adjurat per Dominum Deum cæli, & Domi-
num terra. Hieron, etiam ep. ad Princip. to. 2. col. 686.a.
legit: Et adjurabo te per Dom. Deum cæli. At August. in Pf.
44. to. 4. col. 388. a. habet: Et fic jura. Item 1. contr. Se-
cundin. to. 8. col. 543. e. Et jura per Deum. Similiter
Ferrand. Diac. ep. ad Anatol. col. 184. Et jura per Deum
cæli. Avitus quoque Vien. ep. 2. col. 16. b. Et jura mihi
per Dominum cæli, quòd non accipias uxorem filio meo de filia-
bus Chanaan, Item Auctor 1. de promiff. ap. Profp. part.
I. c. 19. col. 104. d. Et jura per Deum cæli, quia non ac-
cipies uxorem filio meo ex filiabus terræ hujus, cum quibus ego
habito. In Gr. fic : Καὶ ἐξορκιῶ σε Κύριον τὸν Θεὸν τῷ
ἐρανὸ καὶ τὸν Θεὸν τῆς γῆς, ἵνα μὴ λάβης γυναῖκα τῷ υἱῷ με
Ἰσαὰκ ἀπὸ τῶν θυγατέρων τῶν Χαναναίων, μεθ' ὧν ἐγὼ οἰκῶ ἐν
aurois. In Mf. Cott. & edit. Ald. non op, fed top-
xis quam lectionem confirmat Auguft. ipfe Locut. 78

[ocr errors][merged small]
[blocks in formation]

Aug. Locut. 78. 18.3.330. f.

7. Dominus Deus coeli, & Deus terræ accepit me de domo patris mei, & de terra in qua natus fum, qui locutus eft mihi, & juravit, dicens: Tibi dabo terram hanc, & femini tuo : ipfe mittet Angelum fuum ante te, & accipies filio meo uxorem inde:

8. quòd fi noluerit tecum venire mulier in terram hanc, purus eris à juramento hoc.....

9. Et pofuit puer manum fuam fub femore
Abrahæ, & juravit ei de verbo hoc.

Aug. 1. 16. de civ. 10. Et accepit puer decem camelos de camelis
Dei, c. 13. t. 7. domini fui, & de omnibus bonis domini fui fe-
428.8.
cum, & exfurgens profectus eft in Mefopotamiam
in civitatem Nachor.

Aug. quaft. 132. in Gen. 410. c.

Aug. quaft. 63.

VULGATA

11. Cùmque camelos feciffet accumbere extra oppidum juxta puteum aquæ vefpere, tempore quo folent mulieres egredi ad hauriendam aquam, dixit:

[blocks in formation]

VULGATA NOVA.

4. fed ad terram & cognationem meam proficifcaris, & inde accipias uxorem filio meo Ifaac. 5. Refpondit fervus : Si noluerit mulier venire mecum in terram hanc, nunquid reducere debeo filium tuum ad locum, de quo tu egreffus es? 6. Dixitque Abraham: Cave nequando reducas filium meum illuc.

7. Dominus Deus coeli, qui tulit me de domo patris mei, & de terra nativitatis meæ, qui locutus eft mihi, & juravit mihi, dicens: Semini Sup. 12. tuo dabo terram hanc : ipfe mittet Angelum fuum 7.13.15. coram te, & accipies inde uxorem filio meo:

[blocks in formation]

12. Domine Deus domini mei Abraham, occurre, obfecro, mihi hodie, & fac mifericordiam cum domino meo Abraham.

14..... Bibe & tu, & adequabo camelos tuos, in Gen.1. 3. 393. f. quoad ufque bibere definent.....

Ambr. 1. 1. de

15..... occurrit ei Rebecca...... habens hydriam Abr. c. 9. 310. b. fuper humerum:

'Aug. Locut. 79. 1.3.330.8.

VULGATA NOVA.

13. Ecce ego fto prope fontem aquæ, & f liæ habitatorum hujus civitatis egredientur ad hauriendam aquam.

14. Igitur puella, cui ego dixero: Inclina hydriam tuam ut bibam : & illa refponderit, Bibe, quin & camelis tuis dabo potum: ipsa est, quam præparasti servo tuo Ifaac: & per hoc intelligam quòd feceris mifericordiam cum domino meo.

15. Necdum intra fe verba compleverat, &
ecce Rebecca egrediebatur, filia Bathuel, filii
Melchæ uxoris Nachor fratris Abraham, habens
hydriam in fcapula fua:

16. puella decora nimis, virgoque pulcherri
ANTIQUAM.
ἔλαβέ με..... ἐκ τῆς γῆς ἧς ἐγεννήθην..... και ὃς ὤμοσε μοι, από
accepit me...... de terra qua natus fum...... & qui juravið
mibi.

16. virgo autem erat fpeciofa valde; virgo erat,
NOTE AD VERSIONEM
de Gen. col. 330. f. ubi poftquàni retulit hæc verba ver-
fûs 9. Et juravit ei de verbo hoc; continuò addit : Ergo lo-
cutio eft qua dixerat Abraham ( ✯. 3. ) adjuro te; ac fi di-
xiffet: jura mihi: & poft pauca: Manifeftavit ita fe di-
xiffe, adjuro te, tanquam diceret : jura mihi. Ambrof.
1. 1. de Abr. c. 9. col. 308. e. his alludens, dicit: Habitabat
autem (Abraham) in terris Chananæorum
ex quo genere le-
gitimam fucceffionem fibi quærere fugiebat: & infra, col.
309. b. Conftrinxit autem eum, ne de femine Chananæorum
uxorem arceret domino fuo.

[ocr errors]

2

#. 4. Græc. 'A'й eis tùr gûr μ8, & éycvvúður, πopeú, σῃ, καὶ εἰς τὴν φυλήν με, και λήψη γυναῖκα τῷ υἱῷ με Ἰσαὰκ XeTber. Sed in terram meam, ubi natus fum, ibis, & ad tribum meam; fumes uxorem filio meo Ifaac inde. Quæ Ambrof. 1. 1. de Abr. c. 9. col. 308. e. refpiciens, ait : Et dixit ei ut iret in Charran, de proximis fuis uxorem peteret juniori domino fuo : & infra, col. 309. e. Abraham, inquit, proximam quafivit dare filio fuo. Similiter Cypr. 1. 3. Teftim. p. 323. b. Mittit puerum fuum..... ut de femine fuo accipiat Rebeccam filio ejus Ifaac. Auct. denique 1. de promit. ap. Profp. p. 104. d. habet : fed ex tribu mea accipies

illi uxorem.

unde,

. 5. Priora hæc habentur in Græco: Eine de πpòs au-
TOV O TAIS, MÚTTOTE, &c. dixit autem ad eum puer: Nequan-
do, &c. ut fup. & fub finem fic: aπTOSρétw TÒV víór 08 Eis
THY gur, öfer, &c. Revocabo filium tuum in terram,
&c. ut fup. quorum loco Ambr. 1. 1. de Abr. c. 9. col. 309.
f. dicit: Deinde interrogatus, fi nollet venire mulier, utrum-
nam eò filium domini fui duceret.

.6. Similiter Auguft. Locut. 77. de Gen. to. 3. col.
330.e. Adtende tibi ne revoces filium meum illuc. Ita quo-
que
in Græco.

ös

*.7. Græca mirè concordant, his tamen exceptis: s

. 8. Auguft. Locut. 78. de Gen. to. 3. col. 330. f. Si noluerit mulier venire tecum, purus eris à juramento hoc. Gr. Ἐὰν δὲ μὴ θέλη ἡ γυνὴ πορευθῆναι μετὰ τῇ εἰς τὴν γῆν ταύτην, καθαρὸς ἔσῃ ἀπὸ τὸ ὅρκο με. Mr. Alex. cum Ald. edir. opx TT8, ut fup. Edit. verò Compl. px8 μ8 TÝTY.

V. 9. Hieron. quæft. Hebr. in Gen. to. 2. col. 527. d. Et pofuit fervus manum fuam fub femore Abraba domini fui, & juravit ei fuper verbo hoc. Ita quoque in Græco, nifi excipiatur vox, παῖς, puer, loco fervus, & hoc, περίο de, pro fuper.

. 10. Vix quidquam Græco fimilius: Ambrof. etiam I. 1. de Abr. c. 9. col. 310. b. legit: Et furgens puer profectus eft in Mefopotamiam. Gr. Kai arasàs &πopeutu, ad verbum, Es furgens perrexit.

. 13. Græc. 'Iƒd ¿yw suxa, &c. Ecce ego fteti, &c. ut in Lat.

. 14. Auguft. antecedentia & confequentia verba memorat, dicens: Quærendum quo differant augurationes illicita ab illa petitione figni, qua petivit fervus Abraha, ut ei Deus oftenderet ipfam effe futuram uxorem domini fui Ifaac, à qua cùm petiviffet at biberet, diceretur illi : Bibe & tu, &c. ut fup. Gr. Πίε σε, καὶ τὰς καμήλες σε ποτιῶ, ἕως ἂν παύσωνται πίνεσαι, &c.

*. 15. Grzc..... Καὶ ἰδὲ Ρεβέκκα ἐξεπορεύετο... ἔχεσα Tur us play Eπi Tŵr wμwr durйs. In Mf. Oxon. ac edit. Ald. deeft, aurus. Et ecce Rebecca egrediebatur...... babens bydriam fuper humeros fuos.

. 16. Similiter Ambrof. I. 1. de Abr. c. 9. col. 310. b. c. Virgo fpeciofa valde..... virgo autem, quam vir non cognoverat: defcendit autem ad fontem, & implevit bydriam, T

15. 18. Inf. 26.

3.

[blocks in formation]

24. Quæ refpondit: Filia fum Bathuelis, filii Mel- plurimum eft apud nos, & locus fpatiofus ad manenchæ, quem peperit ipfi Nachor.

25. Et addidit, dicens: Palearum quoque & fœni

VULGATA NOVA.

26. Inclinavit fe homo, & adoravit Domi

num

27. dicens: Benedictus Dominus Deus domini mei Abraham, qui non abftulit mifericordiam & veritatem fuam à domino meo, & recto itinere me perduxit in domum fratris domini mei. 28. Cucurrit itaque puella, & nunciavit in domum matris fuæ omnia quæ audierat.

29.

dum.

VERSIO ANTIQUA.

26..... adoravit Domino,

27..... quoniam non dereliquit juftitiam & veritatem à domino meo.....

28. Et currens puella, nunciavit in domum matris fuæ.....

VULGATA

Habebat autem Rebecca fratrem nomine Laban, qui feftinus egreffus eft ad hominem, ubi erat fons.

30. Cùmque vidiffet inaures & armillas in manibus fororis fuæ, & audiffet cuncta verba referentis:

VULGATA NOVA.

32. Et introduxit eum in hofpitium: ac deftravit camelos, deditque paleas & foenum, & aquam ad lavandos pedes ejus, & virorum qui vene

rant cum eo.

33. Et appofitus eft in confpectu ejus panis. Qui ait: Non comedam, donec loquar fermones meos. Refpondit ei: Loquere.

NOVA.

Hæc locutus eft mihi homo: venit ad virum, qui fta-
bat juxta camelos, & prope fontem aquæ :

31. dixitque ad eum : Ingredere, benedicte Do-
mini: cur foris ftas? præparavi domum, & locum
camelis.

VERSIO ANTIQUA.

Aug. Locut. 80.

1. 3. 331.4.

Item Locut. 81.

ibid.

Item Locut. 82.

ibid.

32..... & aquam lavare pedibus ipfius, & pedi- Item Locut, 83. bus virorum qui cum eo erant.

33...... Vide Not.

[blocks in formation]

36. Et peperit Sara uxor domini mei filium domi no meo in fenectute fua, deditque illi omnia quæ habuerat.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

afcendit. Gr. Ἡ δὲ παρθένος ἦν καλὴ τῇ ὄψει σφόδρα παρθένος ἦν ἀνὴρ ἐκ ἔγνω αυτήν καταβᾶσα δὲ ἐπὶ τὴν πη yur, STAUGE Tür udplar auτus, arén. In Mf. Cott. ac edit. Compl. deeft. aurйs, poft iplar. Auguftinus etiam fup. obfervat Græcos non habere, cognoverat, fed cognovit, quod, inquit, videtur, inconfequens.

. 18. Ambr. 1. 1. de Abr. c. 9. col. 310. c. Et dedit puero bibere, Gr. Kal émótioer durór, Et potavit eum,

&c.

* *. 20. Gr. Καὶ ὑδρεύσατο πάσαις ταῖς καμήλοις.

. 22. Hieron. quæft. Hebr. in Gen. to. 2. col. 527. d. Et tulit vir inaurem auream, didrachmum pondus ejus. Gr. Ἔλαβεν ὁ ἄνθρωπος ἐνώτια χρυσᾶ ἀνὰ δραχμὴν ὁλκῆς, και δύο ψέλια ἐπὶ τὰς χεῖρας αυτῆς, δέκα χρυσῶν ὁλκ aurar. Mf. Oxon. non habet, Spaxμúr, fed ♪id paxkov, al. Sispaxμur.

*. 23. In Gr. fic : Καὶ ἐπηρώτησεν αυτὴν, καὶ εἶπε· Θυ γάτηρ, τίνος εἶ; ἀνάγγειλόν μοι, εἰ ἔςι παρὰ τῷ πατρί σε τόπος ἡμῖν τῷ καταλῦσαι. Quæ ita exprimit Ambr. l. 1. de Abr. c. 9. col. 310. c. Et quafivit ab ea, fi locus effet hofpitio, cujus effet filia.

#. 26. Ita in Græco: Пposexurnce To Kuple addit Auguft. Nobis ufitatum eft dicere, Adoravit Dominum.

. 27. Græc. ab his incipit: Kai elmer EunoynTÒS KÚριος, &c. Subinde fic : ὃς ἐκ ἐγκατέλιπε τὴν δικαιοσύνην dur, &c. ut in Lat. In. Mf. Alex. ac edit. Ald. deest, αυτό.

[ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small]

ibid.

« ZurückWeiter »