24.

VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA.
Invocate nomina deorum veftrorum , & 24. Et clamate in nomine deorum veftrorum, Lucif. Cal, ubi fupa
ego invocabo nomen Domini mei : & Deus qui & ego clamabo in nomine Dei mei : & erit , hic
exaudierit per ignem , ipfe fit Deus. Respondens Deus quicunque exaudierit nos in igne, hic erit
omnis populus , ait : Optima propositio. Deus. Et refpondit omnis populus, & dixerunt:

Bonum verbum quod locutus est Helias.
25. Dixit ergo Elias prophetis Baal : Eligite 25. Et dixit Helias ad prophetas confusionis :
vobis bovem unum, & facite primi, quia vos plu- Eligite vobis vitulum unum, & facite priores,
Tes estis : & invocate nomina deorum vestrorum, quoniam vos multi estis : & clamate in nomine
ignemque non supponatis.

deorum veftrorum, & ignem nolite supponere.
26. Qui cùm tuliffent bovem , quem dederat 26. Et acceperunt vitulum, & fecerunt: & in-
eis , fecerunt : & invocabant nomen Baal de ma- vocabant in nomine Baal à manè usque ad vespe-
nė usque ad meridiem , dicentes : Baal exaudi ram, & dicebant : Exaudi nos Baal, exaudi nos. Et
nos. Et non erat vox, nec qui responderet : tran non fuit iftis vox, neque auditio.
filiebantque altare quod fecerant.

27. Cùmque eflet jam meridies, illudebat il 27. Et appofuit Helias Thesbites, dicens : Invo.
lis Elias , dicens : Clamate voce majore : Deus cate in voce magna pariter, ne fortè occupatus
enim eft, & forsitan loquitur , aut in diversorio fit, vel dormiat ipfe, & fuscitabitur.
est, aut in itinere , aut certè dormit, ut exci-
tetur.
28. Clamabant ergo voce magna, & incide-

28. Et illum vocabant in voce magna, & fe
bant se juxta ritum fuum cultris & lanceolis , do- cabant fe fecundùm consuetudinem suam gladiis
nec perfunderentur fanguine.

& novaculis, usque ad effusionem fanguinis su-
29. Poftquam autem tranfiit meridies, & il 29. Et prophetabant usque dum tranfiret me-
lis prophetantibus venerat tempus , quo facrificium ridies : & factum est, quomodo tempus erat ut af-
offerri solet , nec audiebatur vox, nec aliquis ref- cenderet facrificium, & locutus est Helias Thes-
pondebat , nec attendebat orantes :

bites ad prophetas, dicens : Difcedite amodo, &
ego faciam holocaustomata. Et discesserunt, &

abierunt:
30. dixit Elias omni populo : Venite ad me. 30. & dixit Helias ad populum : Accedite ad
Et accedente ad fe populo , curavit altare Do me. Et accesserunt omnes populi ad eum.
mini, quod destructum fuerat.

31. Et tulit duodecim lapides juxta numerum 31. Et accepit Helias duodecim lapides fecun

tribuum filiorum Jacob , ad quem factus est fer- dùm numerum tribûs Ifraël, sicut locutus est DoGen. 32. mo Domini , dicens : Israël erit nomen tuum. minus ad eum, dicens : Israël erit nomen tuum. 28. 32. Et ædificavit de lapidibus altare in nomi 32. Et ædificavit lapides, & restituit altare Do

ne Domini : fecitque aquædu&tum, quafi per duas mini, quod dissipatum fuerat : & fecit foveam,
aratiunculas , in circuitu altaris,

quæ caperet duas metretas semis, in gyro altaris,
33. & composuit ligna : divisitque per mem 33. & constipavit seizas fuper altare quod fe-
bra bovem , & pofuit super ligna ,

cit: & demembravit holocaustum, & imposuic
scizam, & ftipavit fuper altare,

per se.

NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM.

Compl. exinde pro fibi illi , fic, fautois, fibi ipfis, & pro hoc , öte teós est. Verbum autem xongatid, quod Nobil.
Super lignum , mi Tüv Çúawr, Super ligna , absque præced. reddit per iftud , responsa dare, lignificat altui rerum ope-
eum. Nota ibid. constanter legi 766 Twcar , imponant , ram navare , vel cum aliquo agere de negocio. Auct. op.
pro fupponant.

imp. in Matth. hom. 14. p. 76. a. fic hab. Clamate ,
*.24. Nonnulla ut sup. differunt Græcè, scilicet émi clamare fortiter, forfitan dormiunt dii veftri.
xarécoual, invocabo, pro clamabo , addita voce Kupíx , ad ř. 28. Ita Græcè, præter hoc, stelatór7o , invocabant ,
hanc , nomine , demto verò primo hic , ut & nos, poft loco illum vocabant , & å præpofitum voci gladiis: no-
exaudierit , & feq. erit; fola Compl. hîc hab. 8765 SI ta pro novaculis , scribi Grieguésasi Grieguésus autem,
Oxós: demum pro respondit , habetur á mexpifnoar, in plu- jacili species, hafta , lancer.
rali , & in fine érárnoces, locutus es , absque seq. Helias. ¥. 29. Concordant Græca cum Latinis , fi hoc exci-
Vet. Iren. Interp. 1. 3. c. 6. 181. c. legir: Vos invocabitis pias , desnivor, vefpera, loco meridies, ( Compl. meongelera
in nomine deorum veftrorum , & ego invocabo in nomine Do- v6r; ) item istud, tã wogocx.Fouétor, offendiculorum,
mini Dei mei : 85 Deus qui exaudiet hodie ipfe eft Deus. additur inf. voci prophetas; paulòque poft habetur orxaú-
Vulgata omittit in fine , quod locutus est Helias ; sed ad- torpecé u8 , holocaustoma meum , loco holocauftomata. Ver-
ditum legitur in Mss. Germ. n. 7. & Corb. n. 3. bum autem afcenderet , pofitum sup. ante facrificium , non

ť.25. Vix meliùs è Græco: ibi tamen aptos , primi, ita legitur nunc in edit. Lucif, sed ejus loco , accenderet
loco priores ; paulòque poft momci uusis, multi vos, abf- quod mutavimus isto ascenderet , ė Gr. avaluvas ; facilè
que feq. eftis, una Compl

. hab. uusig saomoi

. exinde pro enim à librario , vel potiùs à typographo committi potuit
clamate..... deorum veftrorum , fic, i mixanévode..... Jeg ut una litterula c, poneretur pro I. Hujusmodi vitiorum
upcor, invocate ..... dei vestri ; extremò rinj enabãte, loco fcatet editio nova PP. Lugd.
nolite supponere , quæ idem sonant.

.30. Ita Græcè ad verbum, nisi quod habetur singu-
*.26. Ita in Græco , præter pauca , nempe , pecunia lariter, y wegoupale was é nads, accefit omnis populus.
Epías, meridiem , loco vefperam ; rursusque in o'z üv expóz Ť.37. Ita rursus in Græco, præter yocem quacor, tri-
cis, non fuit anditio , loco neque auditio , absque præ- buum, loco tribûs.
ced. iftis ; ultimò autem subjiciuntur ista : xai détpexor .32. Gr. addit hoc , cv óró mal Kupio, in nomine Do-
ETT TŐ Juola supir gi'rrolucar, tranfiliebant fuper altare mini , poft vocem lapides , & pro reftituit, hab. idcalo,
quod fecerant ; quæ non leguntur apud Luciferum. curavit ; item tò xatecxceprévor, dirutum, loco quod dif-

$.27. Gr. initio, loco apposuit, hab. :'yéve70 yeong- fipatum fuerat , absque præced. Domini , ( edit. Compl.
Epice, i fuvxtúevoer autós, facta eft meridies , & irrifit retiner Kupix; ) demum loco foveam, hab. Jáncasar
cos; paulòque post pro dicens , q simev, dixit : mox mare ; pauloque poft , népalos, feminis , loco femis ,
ita , 'Emileaside i gara perean, To Jebseisev , öti ofo- quod ultimum fortè mendum librarii est , vel typographi ;
neXice dur@fst, wana uumele Xpupatid autos, 8 ký- reliqua quadrant.
ose xolis, &c. Invocate in voce magna , quia deus eft, ř.33. Ad verbum è Græco, præter vocem scizam ,
quia fabulatio ei eft, & fimul ne fortè refponfa det ipse , pro qua ěmi ta's Xifaxas, ut paulò sup. id est, super af:
vel ne forte , &c. ut fup. Ab editt. Ald. & Compl. abelt sulas , seu parva ligni fragmenta , aut ligna fciffa.

VERSIO ANTIQUA.

VULGATA NOVA. Lucif. Cal, ubi fup. 34. & dixit : Accipite mihi quatuor hydrias 34. & ait : Implete quatuor hydrias aquâ, &

aquæ, & effundite super holocaustum, & fuper fundite super holocaustum, & fuper ligna. Rurscizam, Et dixit : Iterum afferte. Et iterum attu- sumque dixit : Etiam fecundò hoc facite. Qui lerunt. Et dixit : Repetite tertiò. Et repetierunt ter cùm fecissent fecundò, ait : Etiam tertiò idipfum tio,

facite. Feceruntque tertiò, 35. & manabat aqua in circuitu sacrarii, & fo 35. & currebant aquæ circum altare , & forveam impleverunt aquâ.

sa aquædu&tus repleta eft. 36. Et clamavit Helias in cælum, & dixit : 36. Cùmque jam tempus esset ut offerretur Dominus Deus Abraham, & Ifaac,& Israël, ex- holocauftum , accedens Elias propheta , ait : Doaudi me Domine, exaudi me hodie in igne : ut mine Deus Abraham, & Isaac, & Ifraël, oftende fciat omnis populus hic, quoniam tu es Dominus hodie quia tu es Deus Ifraël, & ego fervus tuus, Deus Ifraël, & ego servus tuus, & propter te & juxta præceptum tuum feci omnia verba hæc.

feci hæc opera ,

sua,

37. & tu verlasti cor populi hujus retro.

37. Exaudi me Domine , exaudi me : ut difcat populus ifte , quia tu es Dominus Deus , &

tu convertisti cor eorum iterum. 38. Et cecidit ignis à Domino de coelo, & 38. Cecidit autem ignis Domini , & voravit comèdit holocaufta , & fcizas, & aquam quæ erat holocaustum , & ligna , & lapides , pulverem in altare, & lapides, & terram linxit ignis. quoque , & aquam quæ erat in aquæductu lam

bens. 39. Et cecidit totus populus fuper faciem suam, 39. Quod cùm vidiffet omnis populus, cecia & dixit : Verè Dominus Deus iple est Deus. dit in faciem fuam, & ait : Dominus ipfe eft Deus,

Dominus ipse eft Deus. 40. Et dixit Helias ad populum : Suscipite pro 40. Dixitque Elias ad eos : Apprehendite prophetas Baal, nemo sit falvus ex illis. Et suscepe- phetas Baal , & ne unus quidem effugiat ex eis. runt illos, & deduxit illos Helias ad torrentem Ci- Quos cùm apprehendifsent , duxit eos Elias ad zon, & occidit illos ibi.

torrentem Cison, & interfecit eos ibi. 41. Et dixit ad Achab : Manduca & bibe : quo 41. Et ait Elias ad Achab : Ascende , comeniam vox est pedum pluviæ.

de & bibe : quia fonus multæ pluvix est. 42. Et ascendit Achab ut manducaret & bibe

42. Ascendit Achab ut comederet & biberet: ret : & Helias ascendit in Carmelum, & inclina- Elias autem ascendit in verticem Carmeli , & vit se in terram , & posuit faciem suam inter ge- pronus in terram posuit faciem suam inter genua nua

43. & dixit puero fuo : Ascende, & prospice 43. & dixit ad puerum suum : Ascende , & viam maris. Et respexit puer, & dixit puer : Non prospice contra mare. Qui cum afcendiffet, & est nihil. Circumage te fepties.

contemplatus effet , ait : Non est quidquam.

Et rursum ait illi : Revertere septem vicibus. 44. Et factum est in septimo, Et ecce nubis pu 44. In septima autem vice, Ecce nubecula silla quasi vestigium hominis adducens aquam de parva quasi vestigium hominis ascendebat de mamari. Et dixit illi Helias : Ascende , & dic ad ri. Qui ait : Ascende, & dic Achab : Junge curAchab : Junge currum tuum & ascende, ne com rum tuum & descende , ne occupet te pluvia. prehendat te pluvia.

45. Et factum est hinc & inde, & cælum con 45. Cùmque fe verteret huc atque illuc , ecce tenebricavit nubibus, & ventis, & facta eft pluvia cæli contenebrati sunt, & nubes, & ventus, & fac

NOTÆ AD VERSION EM ANTIQUA M. *. 34. Iterum Græcè tas Xifaxas, loco frizam, hoc fius incuriâ, decepti nimirum vocum superiorum recursu addito proximè, u b'molnoar 3TWS , Efecerunt fic, quod ac fimilitudine. tamen deest in editt. Ald. & Compl. reliqua ut in La 7.38. Cuncta respondent Græco, præter unum altare, tino fupra, nisi excipias verbum Arv7specals, Iterate, pro quo ' tñ garcon, in mari , absque verbo erat : pro Iterum afferte. Apud Ambrofium , libro de Elia & quod verò deest in Vulg. - Domino de cælo, additur in jejun. c. 22. to. 1, 561. e. fic : Elias super altare ligna cod. Germ. n. 7. & in Corb. 3. sec. manu. impofuit , & dixit ut mitterent super de hydriis aquam. Et W. 39. Ira Græcè verbum pro verbo , nisi excipiatur dixit : Iterate. Ec iteraverunt. Et dixit : Iterate tertiò. Et Tras , omnis, pro totus, & eft prætermissum in fine ; sed steraverunt tertiò. Vide etiam l. 3. offic. c. 18. 10. 2. p. in Ms. Alex. ac editt. Ald. & Compl. additur esi. 134. c.

$.40. Vix meliùs è Græco. Nota pro fufcipite , legi *.35. Ita in Græco, præter duo , Jualæsupir , altaris, Cumá 687€, comprehendite , & pro occidit, copate , juguloco facrarii , & Járdasar, mare, loco foveam.

lavit. *.36. Sic iterum Græcè, exceptis his, Kúers, Do .41. Gr. addit 'Hud', verbo dixit, sicut ordbube às mine, loco Dominus , & infra, og vátwar , & fciant, pro ascende s', post Achab, deleto inf. verbo eft; reliqua liut fciat. Vet. Iren. Interp. I. 3. c. 6. 181. d. fic habet : milia : in edit. Compl. loco Tid ūv, exstar iš nxes, foni. Domine Deus Abraham, Deus Isaac, & Deus Jacob, exalu *.42. Oprimè è Græco, addito pronom. Juua, durõ. di me hodie , si intelligat omnis populus hic , quoniam tu es Deus Ifraël : & vero Ms. Alex. hab. sup. in ’laxal, #.43. A Græco abeft puer , poft dixit; & poft nihil loco 'Igencia, semelque štánecór Mx Kúere , quæ absunt seu glèv, sequitur y siren 'Hald', dixit Heliu , quod ab editt. Ald. & Compl. ficut ista , ??dxecór M8 Cúpesogn omittitur in edit. Luciferi ; & pro circumage te, haberur ů aupi, ab una Compl. Ambr. l. de Elia & jejun. c. 22. og Cù s'rrispetor, Nobil. o tu revertere. 561. e. hæc habet : Et cùm manaret aqua , precatus eft W.44. Gr. ipso initio habet : Kai émés pete rò maidáElias , & ignis descendit de cælo. Vide Auct. 1. de pro ecer entáxis, Et revertit puer fepties, quæ prætermittunmill. ap. Profp. p. 155. c.

tur à Lucif. cum sequitur, Kal 76 8570, &c. ut supra, nisi *.37. Ita tequitur in edir. Lucif. continenter & pro- quod post aquam , deest hoc , de mari; sola Compl. haber ximè : in Græco verò iterum leguntur ifta : ’Excusa dwpero Jarcíasus; iftud autem , illi Helias, abest tam cór Mx Kúere, & Téxyców jego w wótw o naós ŝtos , ŐTI Cü ab ipfa , quàm à Græco Var. & al. & fub finem pro al1 Kúeros ó Osos. Exaudi me Domine , exaudi me : tero ascende , exstat ibid. xatáEnQ, descende , ut in Vulg. cognoscar populus hic, quia tu es Dominus Deus; deinde

W.45. Ita in Græco, his tantùm exceptis, é'w5 ademy sic, a co espetas, &c. ut sup. Quæ verò hîc fuperad- €, ufque huc && illuc, loco hinc og inde ; paulòque port, duntur Græcé, facilè prætermisu potuerunt vel à Luci- axelpali fingulariter , pro ventis, & f'we 'ISpoex, usque fero ipso, vel ab incauto scriba, vel fortè typographi ip- Jefrael, loco in Ifraël , quod legitur nunc in ed. Lucif.

ad genua.

VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA. ta est pluvia grandis. Ascendens itaque Achab abiit magna. Et plorabat, & ibat Achab in Jezrael: Lucif. Cal, ubi fupi in Jezrahel :

46. & manus Domini facta est super Eliam, 46. & manus Domini erat in Heliam.... accin&tisque lumbis currebat ante Achab, donec veniret in Jezrahel.

NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. sed aperto mendo, quod correximus supra.

$.46. Deest erat in Græco Vat. in Alex. verò ac edd. Ald. & Compl. est rével iti ròv 'Hué.

C Α Ρ U Τ Χ Ι Χ.

VULGATA NOVA.
Unciavit autem Achab Jezabel omnia quæ cras posuero animam tuam ficut animam unius ex illis.

fecerat Elias , & quomodo occidiffet uni 3. Timuit ergo Elias, & surgens abiit quocunque versos prophetas gladio.

eum ferebat voluntas : venitque in Bersabee Juda, 2. Misitque Jezabel nuncium ad Eliam , dicens : & dimisit ibi puerum suum , Hæc mihi faciant dü, & hæc addant , nisi hac hora VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA. 4. & perrexit in defertum , viam unius diei. 4..... Sufficit mihi Domine , tolle animam Hieron. l. 2. contra Cùmque venisset , & federet fubter unam junipe- meam : neque enim melior sum patribus meis.

Pelag. t. 4.P. 5250 rum , petivit animæ suæ ut moreretur , & ait : Sufficit mihi Domine , tolle animam meam : neque enim melior sum, quàm patres mei. s. Projecitque fe , & obdormivit in umbra

S..... Surge, & manduca. juniperi : & ecce angelus Domini tetigit eum , & dixit illi : Surge , & comede.

6. Refpexit, & ecce ad caput suum subcineri.. 6. Respexit, & ecce ad caput ejus panis col. Hieron. ep. 18. ad cius panis , & vas aquæ : comèdit ergo , & bibit, lyrida, & vas aquæ.....

Eufocb. t. 4. p. 1

31.6. & rursum obdormivit.

VULGATA NOVA. 7. Reyersusque eft angelus Domini fecundo, & & quadraginta noctibus , usque ad montem Dei HOtetigit eum , dixitque illi : Surge, comede : grandis reb. enim tibi reftat via.

9. Cùmque veniffet illuc , manfit in fpelunca : & 8. Qui cum surrexiffet, 8..... Vide Not. ecce fermo Domini ad eum , dixitque illi : Quid hic comédit & bibit , & am

agis Elia bulavit in fortitudine cibi illius , quadraginta diebus VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA. 10. At ille respondit : Zelo zelatus sum pro TO..... Æmulando'æmulatus sum Domino Deo Cypr.l. 1. Teftimi Domino Deo exercituum, quia dereliquerunt pac- omnipotenti, quia dereliquerunt te filii Ifraël : 276.6. tum tuum filii Israël : altaria tua deftruxerunt , altaria tua demolierunt, & prophetas tuos interprophetas tuos occiderunt gladio , dereli&us fum fecerunt gladio, & remanfi ego folitarius, & quæego solus , & quærunt animam meam ut aufe- runt animam meam auferre à me. rant eam.

11. Et ait ei : Egredere, & fta in monte co 1 1.... Exies cras, & ftabis in conspectu Domi- Per. Iren. Interpa ram Domino : & ecce Dominus transit, & fpi- ni: & ecce Dominus transiet,& ecce fpiritus ma-1.4.6.20.255.6. ritus grandis & fortis fubvertens montes, & con- gnus & fortis, qui dissolvet montes, & conteret terens petras ante Dominum : non in spiritu Do- petras in conspectu Domini : & non in spiritu minus, & poft spiritum commotio : non in com Dominus, & poft spiritum terræ motus ; & non motione Dominus,

in terræ motu Dominus, NOTÆ AD VERSION EM ANTIQUA M. 7.4. Græc. 'Ixerý 9 w vűv, 266€ zwy fuxív hy at pro æmulando ; paulò poft etiam deest vox Deo, & inf. eug Kveis , öte å xpsíaswr 876 eilee ühep Ty's matéexs Mexo præponitur à , voci gladio ; loco verò remans ego foliAmbros. in Pf. 36. col. 803. f. legit : Domine , accipe ani tarius , fic, UTOMÉFucou ! Mortalos. Hilar. bene in Pr. mam meam ; & l. de fug. fæc. col. 431. e. recipe ani 118. 349. d. Zelans Zelavi , quia dereliquerunt te filii

Ifrael: 85 prophetas tuos occiderunt , 6 ego derelidus fum #.5. Ita Græcè.

folus. Similiter Ambros. in Ps. 118. to. I. 1198. d. Ze7.6. In Græco addirur 'Hug, Helin , post respexit, lans Zelavi Dominum. Aug. l. 17. de civit. Dei , c. 22. quod abest ab edir. Compl. exinde loco panis collyrida , to. 7. 486. c. Domine , prophetas tuos occiderunt , altarin fic , é mapupias óxupítus, id eft, fubcinericius filigineus, in tua suffoderunt , 5 ego relictus fum folus , quarunt Ania terprete Nobilio. Hieron. etiam in Ezech. 4. to. 3. 723.

Optat. I. 6. cont. Donat. 92. b. Domine , alb. observat scriptum esse juxta LXX. 'Eliam fugientem Je taria tua confregerunt. Vid. inf. ad y. 14. Label, invenise panem oxupilux , fubcinericium.

11. Gr. addit cv opd, in monte, 1. voci Domi. X. 8. Huc redeunt quæ narrat Ambrof. l. de fug. fæc. ni, detracto seq. 9, sola Compl. ibi retiner xaí; deest c. 6. to. 1. 431. d. Fugit Elias mulierem Jezabel..... pariter , ante vocem fortis , pro qua xexta), valifugit ad montem Oreb..... erat enim ad torrentem Chorrad..... dus ; item diantoy..... Cov?picor, disolvers..... conterens , ita fugiens fæculum , ut nec cibum corporis hujus exquire- pro qui diffolvet..... conteret; rursus tollitur , ante hoc, ret, nifi quem aves detulissent ministra..... Denique quadra non in Spiritu , ut & post terræ motus" ; cujus loco habe‘ginta diebus , in virtute escæ quam acceperat , ambulavit, &c. tur hîc & inf. Cuassiopeis; concr.11o. Vigil

. Taps. contra item in Gr. Και επορεί θα εν Χόι της βρωσεως εκείνης , τεσ Varim. 747. a. concinit cum Vulg. nisi quod habet coram σαράκονα ημέeας, και τεσσαράκοντα νύκλας, έως όρες Χωρίς. pro coram Doniinp; magnus , pro grandis ; petram , ¥.1o. Similia Græc, haber, præter hoc, na cor, zelans, pro petras, Tom. I.

Eeee

mam meam.

mam meam.

.

men

rbi fup.

Romi

Rem. 11. 4.

VERSIO ANTIQUA.

VULGATA NOVA:
Vet. Iren. Interp. 12. & poft terræ motum ignis : & non in igne 12. & post commotionem ignis : non in igne
Dominus, & poft ignem vox auræ tenuis. Dominus , & poft ignem fibilus auræ tenuis,

13. Quod cùm audisset Elias , operuit vultum suum pallio, & egressus stetit in oftio fpelunca, & ecce vox ad eum, dicens : Quid hic agis Elia

Et ille cefpondit :
Lal. Infit. 1.4.6. 14. Æmulans æmulatus sum Domino Deo 14. Zelo zelatus sum pro Domino Deo exere
11.575. omnipotenti , quia dereliquerunt te filii Ifraël : & cituum , quia dereliquerunt pactum tuum filii If-

altaria tua demolierunt, & prophetas tuos inter- raël : altaria tua deftruxerunt , prophetas tuos 11. 3.
fecerunt gladio, & remansi ego solitarius, & quæ- occiderunt gladio, dereli&us fum ego folus , &
runt animam meam auferre à me.

quærunt animam meam ut auferant eam.

VULGATA NOVA. Is. Et ait Dominus ad eum : Vade, & revertere lium Saphat, arantem in duodecim jugis boum : & in viam tuam per desertum in Damascum : cùmque ipfe in duodecim jugis boum arantibus unus erat : cùm

perveneris illuc , unges Hazael regem super Syriam , que veniffet Elias ad eum, mifit pallium suum fuper 4. Rog. 9. 2. 16. & Jehu filium Namsi unges regein fuper If- illum.

raël : Eliseum autem filium Saphat , qui est de Abel 20. Qui ftatim reli&is bobus cucurrit poft Eliam, meula , unges prophetam pro te.

&ait: Osculer, oro, patrem meum, & matrem meam, 17. Et erit, quicunque fugerit gladium Hazael, & fic fequar te. Dixitque ei: Vade , & revertere : occidet eum Jehu : & quicunque fugerit gladium Je- quod enim meum erat, feci tibi. hu , interficiet eum Eliseus.

21. Reversus autem

21 ..... Vide Not.
18. Et derelinquam mi 18..... Vide Nor. ab eo , tulit par boum , &
hi in Israël septem millia

mactavit illud, & in aratro boum coxit carnes, & virorum, quorum genua non sunt incurvata ante Baal, dedit populo, & comederunt : consurgensque abiit , & omne os,

quod non adoravit eum ofculans manus. & secutus eft Eliam, & ministrabat ei, 19. Profectus ergo inde Elias, reperit Eliseum fi

NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. . 12. Similiter in Græco , præter unum , quod d. Ambrof. de fide resur. 10. 2. 1163. e. & Auct. I. de deest post ignis. Tertul. I. 4. adv. Marc. 717. c. legit: promill. p. 2. c. 8. 155. c. qui omnes legunt : Reliqui Non in igne , sed in spiritu miti.

mihi septem millia virorum , qui non curvaverunt genua , $. 14. Græc. delet vocem Deo, post hanc, Domino , vel genu , ante Baal. Sic ctiam hab. Gaud. Brix. fer. 4. paulòque post verbo dereliquerunt , addit tur dreabríxar os , 949. f. excepto verbo dereliqui. Ar vereor ne PP. suprateftamentum tuum , loco te, ( solus Mf. Alex. hab. 6.) dicti omnes S. Pauli locum Rom. c. II. . 4. ípectave. exinde pro demolierunt , fic, yabezaar, deftruxerunt , quod ring potiùs, quàm iftum è Reg. 19. 18. illic enim Græcè idem fonat, ( ed. Compl. xc@oxayor ; ) demum præponi- legitur *. 2. 3. 4. Oix oifalé 'Hrią ti nézeln gexqu..... tur ár, voci gladio , & pro solitarius , hab. Moriranosa Kiel, tas nespútas Co anh 7svar & infia: Andi hins . ultimoque autar, loco à me ; cætera ut in Lat. sup. vid. 74 auta • Xpukanchés : Katénozev fuavio $77cXXraits Cypr. sup. ad y. 10. Aug. in Job. to. 3. p. 1. 627. g. αν.eswς , οιλινες εκ έκαμψαν γόνυ τη Βάαλ. Item ibid. in legir : Domine , prophetas tuos occiderunt. Ambrof. 1. de Vulg. An nescitis in Elia quid dicii Scriptura..... Domine , fug. fæc.c. 2. to. 1.420. d. Elias dixit : Et ego reli&tus fum prophetas tuos occiderunt : & post pauca : Sed quid dicet illi folus. Gr. Úronéreuna. Faustin. presb. libello prec. p. divinum responsum? Reliqui mihi septem millia virorum, 660. c. In libro Regnorum : Domine , prophetas tuos ecci qui non curvaverunt genua ante Baal : quæ aptè respondent derunt, altaria tua deftruxerunt, o ego relictus fum folus, allatis supra à SS. PP. At Græcè, præsenti loco 3. Reg. quærunt animam meam. Vid. Rom. 11. 3.

19. 18. paulò diffimiliùs , nempe : Kæi xa7aashees à Ploeana . 18. Hieron. in Amos 3. to. 3. 1390. a. hunc verfi- értà ximédas avd pcôr, wévide xóvala, á xx xxcoev yóru culum citat ex eodem Reg. lib. Duo populi, inquit, de to Báan. i. e. Et relinques in Israel septem millia virorum , quibus ad Eliam loquitur Dominus : Reliqui mihi septem omnia genua , quæ non flexerunt genu ipfi Baal. Ed. Compl. millia virorum , qui non curvaverunt genu ante Baal : Kal xalaxcítwo E Ploeacija, &c. Vide Vulg. sup. item inf. in Mich. 1514.e. De quibus eft fcriptum in Regno 7.21. Es spectant quæ narrat Ambrof. l. de Nabura rum libro : Dereliqui mihi feptem millia virorum , qui non c. 2. to. 1. 567. d. Elisaus cùm effet pauper , reliquit bocurvaverunt genua , &c. Similiter Aug. in Job, to. 3. P. 1. ves suos, cucurrit ad Eliam , & occidit eos, & erogavis col. 627. g. Quod evenir, inquit , ciim diceret Elias : Do populo , 6 ad bafit propheta ; quæ non longè distant à mine , propbetas tuos occiderunt. Et dicit illi: Reliqui mihi Græco. Septem millia virorum, &c. Accinunt Tichon, reg. 3. 55.

* Græc. Cap. XXI.

1.

* CAPUT T X X.

VULGATA NOVA.
Orro Benadad rex Syriæ , congregavit omnem vorum tuorum : & omne quod eis placuerit, ponent

exercitum suum , & triginta duos reges fecum, in manibus suis , & auferent.
&

equos , & currus : & ascendens pugnabat contra 7. Vocavit autem rex Israël omnes seniores terræ, Samariam , & oblidebat eam,

& ait : Animadvertite , & videte, quoniam insidie2. Mittensque nuncios ad Achab regem Israël in tur nobis : misit enim ad me pro uxoribus meis , & fi civitatem ,

liis , & pro argento & auro : & non abnui. 3. ait : Hæc dicit Benadad : Argentum tuum, & 8. Dixeruntque omnes majores natu , & univerfus aurum tuum meum eft : & uxores tuæ, & filii tui populus ad eum : Non audias, neque acquiescas illi. optimi, mei funt.

9. Refpondit itaque nunciis Benadad: Dicite do4. Responditque rex Ifraël : Juxta verbum tuum , mino meo regi : Omnia propter quæ mififti ad me serdomine mi

tuus sum

ego,

& omnia mea. vum tuum in initio, faciam : hanc autem rem facere s. Revertentesque nuncii , dixerunt: Hæc dicit Be non poffum. nadad, qui misit nos ad te : Argentum tuum, & au 10. Reversique nuncii retulerunt ei. Qui remisit, rum tuum , & uxores tuas , & filios tuos dabis mihi. & ait : Hæc faciant mihi dii , & hæc addant, li suf

6. Cras igitur hac eadem hora mittam servos ineos fecerit pulvis Samariæ pugillis omnis populi, qui sem ad te , & fcrutabuntur domum tuam , & domum fer quitur me.

rex ,

VULGATA NOVA. 11. Et refpondens rex Israël , ait : Dicite ei : Ne bum iftud , bibebat ipse & reges in umbraculis, & glorietur accin&us æquè ut discinctus.

ait feryis suis : Circumdate civitatem. Et circumde12. Fa&um est autem , cùm audisset Benadad ver

derunt eam. VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA. 13. Et ecce propheta unus accedens ad Achab 13. Et ecce prophetes unus accessit ad regem Lucif. Caleh.l.de regem Ifraël, ait ei : Hæc dicit Dominus : Certè Ifraël, & dixit : Hæc dicit Dominus: Si audifti reg. apofl. 217.8. vidisti omnem multitudinem hanc nimiam ? ecce, fonum magnum iftum ? ecce, ego hodie tradam ego tradam eam in manu tua hodie : ut scias, eum in manus tuas : & scies, quoniam ego fum quia ego fum Dominus.

Dominus. 14. Et ait Achab : Per quem ? Dixitque ei : 14. Et dixit rex : In quo? Et dixit prophetes : Hæc dicit Dominus : Per pediffequos principum In pueris principum regionum. Et dixit rex : Quis provinciarum. Et ait : Quis incipiet præliari ? Et committet pugnam? Et dixit prophetes : Tu. ille dixit : Tu.

VULGATA NOVA. 15. Recensuit ergo pueros principum provincia 17. Egreffi funt autem pueri principum prorum, & reperit numerum ducentorum triginta duo- vinciarum in prima fronte. Milit itaque Benadad. Qui rum : & recensuit poft eos populum , omnes filios If nunciaverunt ei, dicentes : Viri egreffi funt de Samaraël , septem millia :

ria. 16. & egressi sunt meridie. Benadad autem bibe 18. Et ille ait : Sive pro pace veniunt , apprehenbat temulentus in umbraculo suo, & reges triginta dite eos vivos : five ut prælientur , vivos eos capite. duo cum eo, qui ad auxilium ejus venerant. VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA. 19. Egressi sunt ergo pueri principum provin 19. Et exierunt pueri de civitate principum re- Lucif. Cal. ubi supa ciarum , ac reliquus exercitus fequebatur : gionum, & exercitus qui poft illos :

20. & percussit unusquisque virum , qui con 20. & percuisit unusquisque, quem invenir setra se veniebat : fugeruntque Syri, & persecutus cus fe:& fugerunt Syri, & perfecutus eft Ifraël..... eft eos Ifraël. Fugit quoque Benadad rex Syriæ in equo cum equitibus fuis.

21. Necnon egreffus rex Israël percussit equos & currus , & percuffit Syriam plagâ magnâ.

22. ( Accedens autem propheta ad regem Il 22..... cognosce, & vide quid facias.... Ambr. de Nabut.de raël, dixit ei : Vade, & confortare , & fcito, &

17.6. I. 588, 4, b. vide quid facias : sequenti enim 'anno rex Syriæ ascendet contra te. )

23. Servi verò regis Syriæ dixerunt ei : Dii 23..... Deus montium Deus Israël , & non deus montium sunt dii eorum, ideo fuperaverunt nos : Baal, propter hoc obtinuerunt pro nobis ; & ideo sed melius est ut pugnemus contra eos in cam si non plenè obtinuerimus eos, peftribus , & obtinebimus eos.

24. Tu ergo verbum hoc fac : Amove reges 24. in locum Syriæ regis satrapas constitue : fingulos ab exercitu tuo, & pone principes pro cis :

VULGATA NOVA. 25. & inftaura numerum militum qui ceciderunt 27. Porro filii Ifraël recensiti funt, & acceptis de tuis, & equos secundùm equos pristinos , & cur cibariis profe&ti ex adverso, caftraque metati funt rus fecundùm currus quos ante habuifti : & pugnabi contra eos , quasi duo parvi greges caprarum : Syri aumus contra eos in campestribus , & videbis quòd ob tem repleverunt terram. tinebimus eos. Credidit consilio eorum , & fecit ita. 28. (Et accedens unus vir Dei , dixit ad regem If

26. Igitur poftquam annus transierat , recensuit raël : Hæc dicit Dominus : Quia dixerunt Syrı: Deus Benadad Syros, & ascendit in Aphec , ut pugnaret montium est Dominus, & non est Deus vallium . dacontra Israël.

bo omnem multitudinem hanc grandem in manu tua, NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. 7.13. Eadem quoque in Græco , præter feqq. apgcña- Lucif. nec etiam leguntur in edit. Compl. demum pro Je tw’Axada faolusi, advenit Achab regi , pro accefit fregerunt Syri , sic , & quye Euría, fugir Syria , addito avad regem ; paulòque poft, Ei ewegxas Tòv X201 Tôr péyar 785, verbo persecutus eft ; in edit. Compl. Quzorci Lúoftov; ide', ty midwu autor Churegv. Si vidifti turbam egi , ut sup. Eò pariter spectant quæ narrat Ambrof. l. magnam banc ? ecce

do eam hodie , &c. al, Taylon tör de Nabut. c. 17. to. 1. 587. b. dicens : Intulerat bellum όχλον al. πάνα τον έχον.

rex Syriæ ; vi&tus eft fervatus ad veniam, captivus quo$. 14. Græc. initio & infra ponit 'Axaab

· pro rex ,

que libertate donatus es remissus ad regnum est : deinde, & loco 1. prophetes, hab. Táde niye Kuens , Hæc dicit Non folùm evafit Achab, fed etiam triumphavit , &c. Dominus, deleto etiam ult. prophetes ; cætera concordant. *.22. Græcè ti acúsis , quid facies.

Ν. 19. Gr. Και μη εξελθέτωσαν εκ της πόλεως άρχοντα **.23. 24. Ambrof. ibid. Fuerat monitus à propheta.... τα σαι άeια των χωρών , και και δύναμις οπίσω αυτών· Ε eò quòd Syriæ regis pueris deberetur..... gratiæ auxilium , non exeant de civitate principes pueruli regionum , & virtus quoniam dixisset : Deus montium, &c. In Græco fic : Kai poft eos : at in edit. Compl. fic, Kai Enabor , & in Ms. oi waites Bocorreus Eupices, dy fitore ecos, &c. ut in Lat, Αlex. τα παιδάeια εκ της πόλεως αρχόντων των χωρών , ut sup. usque ad Baal, pro quo ult. xonad wr, vallium , fisup. in textu : fimiliter in edit. Compl. ta aaid áera Tw cut apud Ambros. ipsum epist. 30. to. 2. col. 90. c. ápxóv7wro in edit. Ald. sic : Kai più e Eer@etwcar ex tās Tró loco verò seqq. propter hoc obtinuerunt, &c. legitur Græλεως και δτοι εξήλθον εκ της πόλεως τα παιδάeια των αρ ce: δια τέτο εκραταίωσεν υπερ ημάς: εαν oιε σολεμήσωμεν αυχόντων , &c.

της κατ' ευθυ, ει μην κραταιώσομεν υπερ αυτές. Και το ρωμα . 20. Gr. tollit es, ante percussit, paulòque poft hab. τέτο σοίκσον: 'Απίσηιον της βασιλείς, έκαςον εις τον τόπον Tov nap durf fimpliciter , loco quem invenit fecus fe; tum αυτών, και 9 αντ' αυτών ζατράπας, &c. propter hoc vaaddit , και έδευτέρωσεν έκαςος τον σαρ' αυτό, σ' iteravit luit super nos : fi autem bellaverimus eis per planum, prounusquisque eum qui juxta fe , quæ prætermittuntur ap. fectó valebimus fuper eos. Et verbum hoc fac : Amove reges, Tom. I.

Eeee ij