1. Par. 13. 5. Ex cod. Germ. 7. Hieron. 1.1. contra 1. CAPUT Congregavit autem rurfum David omnes elec- in Gabaa : Oza autem & Ahio filii Abinadab, ex Ifraël triginta millia. 2. Surrexitque David, & abiit, & univerfus populus, qui erat cum eo de viris Juda, ut adducerent arcam Dei, fuper quam invocatum eft nomen Domini exercituum, fedentis in cherubim fuper eam. 3. Et impofuerunt arcam Dei fuper plauftrum novum: tuleruntque eam de domo Abinadab, qui erat VERSIO ANTIQUA. 6.... & declinaverunt eam. bant plauftrum novum. mina 4. Cùmque tuliffent eam de domo Abinadab, qui 1. Reg. erat in Gabaa, cuftodiens arcam Dei Ahio præcedebat 7.1. arcam. 5. David autem, & omnis Ifraël ludebant coram Domino, in omnibus lignis fabrefactis, & citharis, & lyris, & tympanis, & fiftris, & cymbalis. 7..... Iratus eft furor Domini in Ozam, & Pelag.. 4. 508. f. percuffit eum Deus ibi pro ignorantia: & mortuus eft juxta arcam Dei. 8. Contriftatufque David, quòd percufferat Dominus Ozam..... 9..... timuit Dominum in illa die, & ait : Quo VULGATA NOVA. 6. Poftquam autem venerunt ad aream Nachon, extendit Oza manum ad arcam Dei, & tenuit eam : quoniam calcitrabant boves, & decli naverunt eam. 7. Iratufque eft indignatione Dominus contra Ozam, & percuffit eum fuper temeritate : qui mortuus eft ibi juxta arcam Dei. 8. Contriftatus eft autem David, eò quòd per- 1. P cuffiffet Dominus Ozam, & vocatum eft nomen 13.11. loci illius, Percuffio Ozæ, ufque in diem hanc. 9. Et extimuit David Dominum in die illa, NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M. *.7. In Graco fic : Καὶ ἐθυμώθη ὀργῇ Κύριος τῷ Ὀζᾷ, d. Et percuffit eum fuper temeritate, &c. ut in Vulg. Tertul. de corona mil. c. 9. p. 291. b. vocat arcam teftamenti. *. 8. Gr. initio hab. Καὶ ἠθύμησε Δαυίδ ὑπὲρ διέ κοψε Κύριος διακοπὴν ἐν τῷ Ὀζᾷ. Εt trifatus ef David pro eo quòd rupit Dominus rupturam in Ozam: deinde addit: κ ἐκλήθη ὁ τόπος ἐκεῖνος, Διακοπὴ Ὀζά, & vocatus eft locus ille Ruptura Oza, quæ omifit Hieron. Fac. Herm. 1. 12. ap. Širm. to. 2. 809. c. d. ait : Vocatum nomen loci illius, Oza. π.9. Gr. Καὶ ἐφοβήθη Δαυὶδ τὸν Κύριον ἐν τῇ ἡμέρα exeiry, aśywr• Hŵs, &c, ut in Lat, fupra, Succinit Fac dicens: Quomodo ingredietur ad me arca Domi- modo ingredietur ad me arca Domini? Hieron. ubi fup. 12..... Dixitque David: Ibo, & reducam arcam Ex cod, Germ, n. 7. cum benedictione in domum meam..... & erant cum David feptem chori, & victima vituli. 14..... percutiebat in organis & armigatis..... Ex cod. Germ, n. 7. Herm. 1. 12. 809. d. ab hoc, Quomodo, &c. . 12. Eadem exhibet Mf. Corb. n. 3. in margine, ut & Germ. n. 9. intra textum, fed expuncta de more, & cum hac voce vitulus in fine, loco vituli: prima autem verba ufque ad hoc erant, prætermittuntur in Vulg. ficut in Hebr. & Græco, habentur autem in Mfs. poft hoc Vulg. arcam Dei: pofteriora verò admittit Vulgata, fed tollit Hebræum exftant in Græco, excepto durs, pro David, cui additur aïporles Tv xCwτov, portantes ørçam, & infra μéos, vitulus, loco vituli, in editt. Ald. & Compl. μ8. .14. Hæc fimiliter habet Mf. Corb. n. 3. fecunda manu, cum altero Germ. n. 9. in illo tamen expungitur vox armigatis, in hoc tollitur tota verò defunt tam in Vulg. quam in Hebr. In Græco fic: Kai David avexprelo a opravou úpμogμérois croior Kupír• quæ reddit Ambrof. in Pf. 118. n. 27. to. 2. 1052. e. dicens: Saltavit David ante arcam Domini: 5 vidit eum Michol filia Saul faltantem, percutientem in organis harmonifatis in conspectu Domini, & ait ad eum, poftquam fe domum recepit: Quid utique, &c. . 20. Eadem rurfus habet Ambr. ep. 58. to. 2. 1014. b. ufque ad vocem ancillarum, nifi quòd deleto adverbio utique, addit hoc, hodie, poft honorificatus eft; paulòque poft habet ante oculos, pro in oculis. In Græco fic: Τί δεδόξασαι σήμερον ὁ βασιλεὺς Ἰσραὴλ, ὃς ἀπεκαλύφθη Σήμερον ἐν ὀφθαλμοῖς παιδισκῶν τῶν δέλων ἑαυτῷ, καθὼς ἀποκαλύπτεται ἀποκαλυφθεὶς εἰς τῶν ὀρχεμένων: Quim glorificatus eft hodie rex Ifraël, qui difcoopertus eft hodie in oculis ancillarum fervorum fuorum, ficut difcooperitur dif . 21. Græc. fcribit Meλxò, non Michol, additque de- .22. Nova edit. Ambrof. ponit hîc Judam, non ludam, quafi verò hoc nomen adnectendum effet antecedenti Ifraël at erratum typographi eft, ni fallor, vel imperiti fcribæ, vel forfan editorum ipforum, qui raptim legendo, fcripferunt Judam, decepti voce præcedenti Ifraël, vel potiùs fimilitudine utriufque vocis Ĵudam, & Indam; & fanè in Græco conftanter legitur, 'Iceann, i παίζομαι, η ορχήσομαι & Ambrof. ipfe epift. 58. το. 2. ro14. b. ubi eadem refert, poft Ifrael, proxime addit, & ludam; fequentia etiam concordant cum Græco, nifi quòd verbo faltabo, præponitur, & pro denudabor, ha◄ S. Ambr. in Pf. 118. 2. 27. 5. 2. 1052. f. Ambr, ubi fup. 1. Par. 17. 1. 23. Et Michol filiæ Saul non erat filius ufque 23. Igitur Michol filiæ Saul non eft natus fi- Cypr. 1. 2. Teftim. 289.b. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M. betur άroxanupoñoμai, discooperiar, ficur axpeîos cv optar- Aug. 1. 17. de ivit. Dei, c. 8.t. 7. 470. f. 8. 471. 4. 8. 472. 4. 476. c. I. denudatum, honorificabor. Item 1. de apol. Dav. col. 685. #.23. Græcè, T Mexxon conftanter, pro Michol, & CAPUT VII. Ffat, at De maintes dediffet Actum eft autem cùm fediffet rex in domo 2. dixit ad Nathan prophetam : Videfne quòd ego NOVA. habitem in domo cedrina, & arca Dei pofita fit in me- 3. Dixitque Nathan ad regem: Omne quod eft in VULGATA NOVA. 4. Factum eft autem in illa nocte : & ecce fermo Domini ad Nathan, dicens : 5. Vade, & loquere ad fervum meum David: Hæc dicit Dominus: Nunquid tu ædificabis mihi domum ad habitandum? NOVA. liis Ifraël, nunquid loquens locutus fum ad unam de tribubus Ifraël, cui præcepi, ut pafceret populum meum Ifraël, dicens : Quare non ædificaftis mihi domum cedrinam ? 9. & eram tecum in omnibus quibus ingrediebaris, & exterminavi omnes inimicos tuos à facie tua & feci te nominatum, fecundùm nomen magnorum qui funt fuper terram. 10. Et ponam locum populo meo Ifraël, & plantabo illum, & inhabitabit feorfum, & non follicitus erit ultra : & non apponet filius iniquitatis humiliare eum ficut ab initio, 11. à diebus quibus conftitui judices fuper populum meum Ifraël : & requiem tibi dabo ab omnibus inimicis tuis : & nunciabit tibi Dominus, quoniam domum ædificabis ipfi. 12. Et erit, cùm repleti fuerint dies tui, & * Al. dormieris. ✶ dormies cum patribus tuis, & fufcitabo femen NOTE AD VERSION .4. Rurfus hæc hab. Cypr. 1. 1. Teftim. p. 279. c. juxta Græc. ubi vévelo, factum eft, pro fuit. 4. . 5. Sic iterum leg. Cypr. ad verbum, l. 1. Teftim. 279. c. nec aliter habetur in Græco, nifi quòd pro fervo, legitur πρὸς τὸν δολον, & in fine additur μέ. Nota ap. Cyprianum utroque illo Teftimon. libro, poft verbum ult. inhabitandum, proximè fequi: fed erit, cùm impleti fuerint dies tui, &c. quæ funt de . 12. quafi verò nulla alia haberentur intermedia. Sic etiam apud Lactant. 1. Inftit. c. 13. 577. Vade, & dic fervo meo David: Hac dicit Dominus omnipotens : Non tu adificabis mihi domum ad inhabitandum: deinde, fed cùm impleti fuerint dies, &c. Item apud Marten. Anecdot. to. 5. p. 6. b. Vade, & die fervo meo David: Non tu adificabis mihi domum ad habitandum : fed cùm impleti fuerint, &c. Sic denique ap. Ambrof. 1. de apol. Dav. to. 1. 714. b. Non tu adificabis mihi domum: fed cùm tu dormieris, &c. At in Græco nunc ut in Hebraico textu, illa ipfa vel fimilia interfcripta leguntur, quæ Vulgata exhibet, quæque infra ex Auguftino addita funt à . 8. Ifta verò præmittit Auguft. ibid. Cùm regi David multa profpera proveniffent, cogitavit facere Deo domum, templum fcilicet..... quod à Rege Salomone... fabricatum eft. Hoc eo cogitante, factum eft verbum Domini ad Nathan prophetam, quod perferret ad regem: ubi cùm 9. & fui tecum in omnibus ubicunque am- 70. bulafti, & interfeci univerfos inimicos tuos à facie tua: fecique tibi nomen grande, juxta nomen magnorum qui funt in terra. 10. Et ponam locum populo meo Ifraël, & plantabo eum, & habitabit fub eo, & non turbabitur ampliùs: nec addent filii iniquitatis ut affligant eum ficut priùs, 11. ex die qua conftitui judices fuper populum meum Ifraël : & requiem dabo tibi ab omnibus inimicis tuis: prædicitque tibi Dominus, quòd domum faciat tibi Dominus. 12. Cùmque completi fuerint dies tui, & dor- 3. Reg. mieris cum patribus tuis, fufcitabo femen tuum 8.19. EM ANTIQUAM. Deus dixiffet, quòd non ab ipfo David fibi adificaretur domus, neque per tantum tempus fe mandasse cuiquam in populo fuo, ut fibi fieret domus cedrina : Et nunc, inquit, &c. #. 8. Ad verbum è Græco, nequidem excepto ifto ovili, pro quo μárdeas, i. e. ftabulo: in edit. Compl. parders ròs Trapolatwr. Apud Ambrof. in Pf. 118. to. I. 1044. c. fic: Accepi te de ovili ex uno grege, ut fis in principem in populum meum Ifraël. Vide etiam epift. 40. to. 2. 952. d. που .9. Vix unum diffimile in Græco, nempe hoc, TOpeur, ibas, pro ingrediebaris. Auguftino fuccinit Ambr. ad verbum, in Pf. 118. to. I. 1044. c. ufque ad hoc, & feci. . 10. Cuncta refpondent Græco, excepto uno fearfum, pro quo xat' avrò, per fe. Eadem rurfus habet Aug. inf. c. 12. 476. c. V. 11. Vix meliùs è Græco. Similiter Ambrof. in Pf. 118. to. I. 1044. c. Et requiem tibi dabo ab omnibus inimicis tuis, Gr. avaжαúow Cε. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. impleti..... & dormieris..... tuis, fufcitabo..... de utero tuo, parabo, &c. Similiter Lactant. 1. 4. Inftit. c. 13. 577. Sed cum impleti fuerint..... 5 dormieris..... tuis, fufcitabo femen tuum poft te, & parabo femen ejus, al. regnum. Ambrof. de apol. Dav. to. 1. 714. b. Sed tu cùm dormieris, excitabo femen tuum poft te ,5 ipfe adif. &c. Hilar. in Pf. 126. p. 420. b. Cùm dormieris, 5 requieveris cum patribus tuis, tunc excitabo de femine tuo, qui erit mihi in fil. &c. Tertul. l. 3. adverf. Marc. 678. b. femen tuum, quod erit ex ventre tuo. Gr. OTÉρμa..... s. Denique apud Marten. Anecdot. to. 5. p. 6. b. Sed cùm impleti fuerint dies tui, fufcitabo femen tuum poft te hic adif. &c. Tichon. reg. 4. 57. c. Sufcitabo regnum cjus: ipfe adif. &c. . 13. In Græco duros, ipfe, pro bic, al. verò gros, & pro dirigam, conftanter avoplow, erigam; item sic Tov aiwra, in faculum, loco in æternum; cætera ut fup. Cypr. 1. 1. Testim. 279. c. Hic ædificabit mihi domum in nomine meo, & erigam thronum ejus in facula: fimiliter 1. 2. 289. b. excepto ult. ufque in faculum: huic fuffragatur ad verbum Lact. 1. 4. Inftitut. c. 13. 577. Apud Martén. Anecdot. to. 5. p. 6. b. fic: Hic edificabit domum nomini meo, erigam thronum ejus ufque in facula. Edit. Ald. delet moi, poft adificabit, ficut Ambr. de apol. Dav. to. 1. 714. b. ubi fic: Et ipfe adificabit domum nomini meo. Apud Tichon. reg. 4. p. 57. c. Ipfe ædificabit mihi domum; paulòque poft: 5 dirigam thronum ejus ufque in æternum. Hieron. I. 2. cont. Pelag. to. 4. col. 524. c. fic hab. Ipfe adificabit domum nomini meo, & firmabo regnum ejus ufque in fempiternum. . 14. Hoc unum variat Græcè, śxévęw, & arguam, pro redarguam. Apud Cypr. tum 1. 1. Teftim. 279. c. tum I. 2. 289. b. poft hæc : Et ego ero ei in patrem, & ipfe erit mihi in filium, continuò legitur: & fidem confequetur, &c. de v. 16. Similiter apud Lactant. 1. 4. Inftit. c. 13. 577. & ap. Marten. Anecdot. to. 5. p. 6. b. c. prætermiffis iifdem intermediis. Tichonius verò reg. 4. 57. d. legit: Ego ero ei in patrem, & ipfe erit mihi in filium: 5 five- . 15. Aptè ad Græcum, excepto verbo amoveam, pro . 16. Gr. conftanter habet aiva, avum, loco ater- . 18. Priora verba ufque ad hoc, Quid fum, de Au- . 19. Priora verba fic habentur Græcè: Kai na εoμsxpúrur expor érútión Co, Kúelé μy Kuen. Et factus fum . VERSIO ANTIQUA. Aug. 1. 17. de 27. quoniam tu Dominus omnipotens, Deus avit. Dei, c. 12. t. Ifraël revelafti aurem fervi tui, dicens: Domum 7.476.6. ædificabo tibi..... Ambr. in Pf. 118. f. I. 1044.6. 28. Et nunc Domine meus Domine, tu es Deus, & verba tua funt vera : & locutus es pro fervo tuo bona hæc. 29. Et nunc incipe benedicere domum fervi tui, ut fim in æternum in confpectu tuo: quoniam tu Domine meus Domine locutus es, à benedictione tua benedicetur domus fervi tui in æternum. VULGATA NOVA. 27. quia tu Domine exercituum, Deus Ifraël revelafti aurem fervi tui, dicens : Domum ædificabo tibi: propterea invenit fervus tuus cor fuum ut oraret te oratione hac. 28. Nunc ergo Domine Deus, tu es Deus, & verba tua erunt vera : locutus es enim ad fervum tuum bona hæc. 29. Incipe ergo, & benedic domui fervi tui, ut fit in fempiternum coram te: quia tu Domine Deus locutus es, & benedictione tua benedicetur domus fervi tui in fempiternum. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. parvus parum coram te, Domine mi Domine: fequentia ut . 27. Ita primùm Græcè Kues warloxpáтop, abfque hoc, quoniam tu; reliqua nil differunt, nifi excipias vocem To wrior, auriculam, pro aurem. #. 28. Ita Græcè, exceptis his, oorlœı dantivoi, eruns veracia, loco funt vera. *. 29. Nonnulla diffimilia Græcum habet, nempe feqq. exónov, & benedic, loco benedicere; item 7 sivou sis Tor aidra, ut fit in avum, pro ut fim in æternum, addito poft locutus es; demum in fine fic, T siva sis Tov aiara, ut fit in faculum, loco in æternum; at in Ms. Alex. ac edit. Compl. fimpliciter, sis Tor alcova, in avum, abfque hoc, T sival. Aug. 1. 17. de civit. Dei, c. 12. to. 7.475. g. legit: Nunc incipe, & benedic domum fervi tui ufque in aternum. 1. Par. 18. 1. 2. I. Actum eft autem poft hæc, percuffit David tis equitibus, & viginti millibus peditum, fubnervaFPhilifthim, & humiliavit eos, & tulit David vit omnes jugales curruum: dereliquit autem ex eis Ibid. 3. Ix cod. Germ. 7. Frenum tributi de manu Philifthiim. 2. Et percuffit Moab, & menfus eft eos funiculo, coæquans terræ: menfus eft autem duos funiculos, unum ad occidendum, & unum ad vivificandum: factufque eft Moab David ferviens fub tributo. 3. Et percuffit David Adarezer filium Rohob regem Soba, quando profectus eft ut dominaretur fuper flumen Euphraten. Ex MS. Corb. 3. 4. Et captis David ex parte ejus mille feptingen- centum currus. 5. Venit quoque Syria Damafci, ut præfidium ferret Adarezer regi Soba : & percuffit David de Syria viginti duo millia virorum. 6. Et pofuit David præfidium in Syria Damasci: factaque eft Syria David ferviens fub tributo : fervavitque Dominus David in omnibus ad quæcunque profectus eft. 7..... Et hæc accepit poftea Sufac rex Ægypti in diebus Roboam filii Salomonis, cùm afcendiffet in Jerufalem de terra machinas ex electis civitatibus Adadezer regis. 8..... de quo fecit Salomon omnia vafa ærea in templo, & mare æneum, & columnas, & altare. VULGATA VULGATA NOVA. 7. Et tulit David arma aurea, quæ habebant fervi Adarezer, & detulit ea in Jerufalem. 8. Et de Bete & de Beroth, civitatibus Adarezer, tulit rex David æs multum nimis, NOVA. 9. Audivit autem Thou rex Emath, quòd per- vafa ærea : 10. & mifit Thou Joram filium fuum ad regem 11. quæ & ipfa fanctificavit rex David Domino cum argento & auro, quæ fanctificaverat de univerfis gentibus quas fubegerat, 12. de Syria, & Moab, & filiis Ammon, & Philifthiim, & Amalec, & de manubiis Adarezer filü Rohob regis Soba. cùm re VULGATA NOVA. Hebræo cuncta prorfus abfunt; in Græco verò fic: 'E τῆς λουτήρας, και πάντα τὰ σκεύη· In eo fecit Salomon mare æneum, 5 columnas, labra, 5 omnia vafa ; quæ defunt in edit. Compl. τω #. 13. Ita Mf. cod. fec. manu, poft hoc Vulg. decem oto millibus; idem legebatur in Germ. 9. In Hebr. & Vulg. minimè omnino. In Gr. fic . totus: Kal inse Δαυίδ όνομα· κ ε τῷ ἀνακάμπλειν αυτὸν ἐπάταξε τὴν Ιδεμαίαν ἐν Γεβελὲμ εἰς ὀκτωκαίδεκα χιλιάδας. Εt fecit David nomen: cùm ipfe reflecteret, percuffit Idumæam in Gebelem ad decem 5 octo millia. Vide Not. b. Martianæi noftri to. 1. nov. edit. Hieron. p. 373. |