CAP. I.

ceffans pro ipfis orare.

Leana habuit uxores Annam & Phenennam: quarum Anna diu fterilis & amule improperio triftis, fufa in Silo coram Heli oratione ad Dominum, genuit Samuelem ; quem Domino obtulit, ut voverat. CAP. 11. Anna canticum in gratiarum actionem ; que rurfum tres filios & duas filias generavit: ob peccata autem filiorum Heli, & nimiam patris indulgentiam, fit illi & domui ejus comminatio, ac mors filiorum prædicitur.

CAP. III. Samuel quater à Domino vocatus, revelationem fibi adversùm Heli factam, ei refert. CAP. IV. Caduntur Ifraëlite à Philiftheis, rurfumque adducta in caftra arcâ caduntur, captâ

que

arca, duo filii Heli occiduntur; quibus auditis, Heli corruens occumbit, nuru ejus in partu moriente.

CAP. V. Dagon coram arca femel ac iterum corruit, abfciffis in limine capite & manibus. Philifthai quoque marifcis & muribus percuffi, arcam à se repellunt.

CAP. VI. Philifthai arcam cum muribus & anis aureis, fuorum facerdotum confilio, à fe remittunt per vaccas lactantes, & novum plauftrum ufque Bethfames: ubi vaccas fuper ligna plauftri Bethfamita immolaverunt, plurimis de populo ac plebe à Domino interemptis, quòd arcam Dei confpexiffent.

CAP. VII. Reducitur arca in domum Abinadab

in Gabaas & Samuelis hortatu Ifraëlite ad Dominum converfi Philifthæos vicerunt, orante pro ipfis Samuele.

CAP. XIII. Vidi à Saule Philifthai maximo

ratu adversùs Ifraëlem armantur; territi Hebrai in antris latitant: & Saul, quia non exfpectato Samuelis adventu obtulit holocauftum, reprobatus à Domino dicitur de cautela Philifthæorum ut Ifraëlite armis fpoliarentur.

CAP. XIV. Jonathas Domino fidens, cum armigero fuo Philifthæos difperfit ; verùm poft victoriam, melle guftato, ob patris juramentum mortem comminatum, populi auxilio vix evafit.

CAP. XV. Saul miffus à Domino ad delendum funditus Amalec, Agag eorum regem multamque predam refervans, inobedientia arguitur, commendatâ obedientiâ, ideoque à regno rejicitur ; interfectoque Agag, Saul reprobatus à Samuele lugetur.

CAP. XVI. Reprobato Saul, David inter fratres in regem ungitur quo citharâ pfallente coram Saule agitato fpiritu malo, ille leviùs habebat. CAP. XVII. Philifthais contra Ifraëlem ad pugnam congregatis, Goliath gigantem in armis &fortitudine confidentem, inermis David occîdit, præcifumque caput, diffufis Philiftheis, ad Saulem tulit.

CAP. XVIII. Inito David cum Jonatha fædere, Saul audita fui & David comparatione, malo Spiritu agitatus nititur David configere; & Merob filiam, quam erat Davidi pollicitus, tradit alteri: Michol verò juniorem callidè mediantibus centum praputiis Philifthæorum defpondet David in

uxorem.

CAP. IX. Saul quærendo patris afinas pervenit ad Samuelem, cum quo pranfus eft, ac nocte hofpitio receptus.

CAP. X. Ungitur Saul in regem à Samuele, datis

ac fuccedentibus fignis, prophetat inter prophetas, &miffis fortibus à Samuele confirmatur in regem: lex regni in libro fcripta, coram Domino reponi

tur.

CAP. XI. Saul, irruente in ipfum Spiritu Domini, divififque fuis bobus, populum ad bellum convocat vincitque Naas regem Ammonitarum, liberatis viris Jabes Galaad, & regnum ejus inftauratur in Galgala.

CAP. XII. Samuel populi judicio probatus innocens, Ifraëlem ingratitudinis arguit, datis è cælo fignis, hortaturque ut Domino adhareant, non

natha placatur: quem coram fe citharizantem, iterum transfigere tentat, & fugientem induftriâ Michol in Naioth apud Samuelem perfecutus, poft ternos nuncios prophetantes etiam ipfe prophe

tat.

CAP. XX. Jonathas poft repetitum cum David fœdus, ipfum cum patre reconciliare fruftra conatur, illum tamen è manibus ejus trium fagittarum figno liberat.

CAP. XXI. Profugus David in Nobe, fame compulfus panes fanctificatos comedit datos ab Achimelech coram Doeg Idumao; & Goliath gladio accepto, apud Achis regem Geth dementiam pra timore fimulat.

CA P. XXII. David cum plurimis ad fe in fpeluncam Odollam fufceptis, inde ad regem Moab proficifcitur, unde confilio Gad propheta in terram Juda revertitur. Saul verò omnes facerdotes Nobe, prater Abiathar qui ad David confugit, per Doeg

Idumaum juffit interimi. CAP. XXIII Cùm David Ceilam à Philifthais liberasset, ne in manus Saul à viris Ceila traderetur, profugus in defertum Ziph proditur à Ziphais: fædere autem inter David & Jonathan renovato, Saul eum perfequitur, fed propter Philiftheorum irruptionem liberatur.

CAP. XXIV. David in fpelunca Engaddi latitans, oram chlamydis Saul perfequentis abfcidit, & ne occideretur ipfum liberavit : quare Saul culpam agnofcit, & ferens David regnaturum, fufcepto ab ipfo juramento ei reconciliatur. CAP. XXV. Mortuus Samuel plangitur : David Nabal victum neganti mortem minatus, egregia Abigail oratione placatur, quam mortuo Nabal in connubium accipit, fimul & Achinoam, Saul verò filiam Michol Phalti tradit. CAP. XXVI. David à Ziphais apud Saul proditus, haftam & fcyphum dormienti Saul abftulit ; quod agnofcens Saul, culpam fatetur, revocatoque Davidi fecuritatem pollicetur.

CAP. XXVII. David apud Achis profugus, urbem

Siceleg ab eo obtinuit, que ex eo facta eft in hare ditatem regum Juda, unde plurimas agebat pradas imponens regi Achis.

CAP. XXVIII. Philifthai contra Saul armantur, ad quod bellum David pollicetur fidem Achis. Saul occifis Magis, Pythoniffam confulit, fufcitari jubens Samuelem, à quo fuam fuorumque proximam mortem didicit.

CAP. XXIX. David cum Philifthæis adversùs Ifraël proficifcens remittitur, quia metuebant principes. ne in pralio fieret ipfis adverfarius.

CAP. XXX. Abfente David, Amalecita Siceleg incenderant ablatâ pradâ, quos David perfequens occidit, receptâ pradâ, quam fingulis fociis ex aquo divifit, etiam iis qui ad farcinas lassi remanferant.

CAP. XXXI. Saul cum filiis in pugna cafi corpus truncato capite in muro Bethfan fufpenditur, armaque ejus in templo Aftaroth: viri autem Jabes, ablatis Saul ac filiorum ejus corporibus, juxta Jabes ea fepelierunt.

VULGATA NOVA.

UIT vir unus de Ramathaimfophim, de monte Ephraim, & nomen ejus Elcana, filius Jeroham, filii Eliu, filii Thohu, filii Suph, Ephrathæus :

2. & habuit duas uxores, nomen uni Anna, & nomen fecundæ Phenenna. Fueruntque Phenennæ filii : Annæ autem non erant liberi.

3. Et afcendebat vir ille de civitate fua ftatutis diebus, ut adoraret & facrificaret Domino exercituum in Silo. Erant autem ibi duo fijii Heli, Ophni & Phinees, facerdotes Domini.

60. d.

4. Venit ergo dies, & immolavit Elcana, deditque Phenennæ uxori fuæ, & cunctis filiis ejus, &

5. Annæ autem dedit partem unam triftis, quia

* Ambrof. de apolog. David, to. I. col. 708. d. fcribit Regnorum, non Regum: Ita reperimus, inquit, in libro fcriptum effe Regnorum. Sic etiam Hilar. in Pf. 95. & 98. Item Hieron. epift. ad Damaf. de Seraph. to. 3. col. 515. c. & Auguft. quæft. in Jud. to. 3. part. 1. col. 624. a. & alibi paffim. Cypr. verò 1. 2. & 3. Testim. p. 292. b. 305. b. fic hab. În Bafilión primo, &c. è Græ

το Βασιλειῶν.

. I. Ex Arath..... filius Hieremiel &c. Notant BB. noftri, in Rom. edit. Ambrof. ita legi: Ex Aramathain Sophim..... filius Hieroham, filii Helin, filii Sophi: in Mfs. verò Carnut. Gemet. Prat, ex Ramath, &c. rurfus in Gemet. & Prat. filius Jeremeh, in Carn. Heromel, filius Heli, filius Zoi; quibus accedit Corb. nifi quòd hab. ex Arath,

1

& fcribit Jheremel. Alii verò cum antiq. edit. ut fupra in in textu. In Græco fic: "Arepes v Apμataiμ Zipa', (Mf. Alex. Zwpiμ) ik opus Epexiμ, in roμa auT@ EXκανὰ, υἱὸς Ἱερεμεήλ, Alex. Ιεροαμίύιό Ηλιο, με ειχε, (Alex. Oo, edit. Ald. Ooxe) & Nacil 'Epeaiu' ( Alex. υιδ Σεπ Εφραθαῖος Ald. ἐν Νασεὶβ ἐξ ̓Αρμαθαίμ εξ όρες 'Eppai Compl. v Zappos 'Epexi. ) i. c. Homo erat ex Armathaim Sipha, de monte Ephraim, & nomen ei Elcana, filius Jeremeel, filii Heliu, filii Thoce, in Nafib Ephraim.

π. 3. Grzc. Καὶ ἀνέβαινεν ὁ ἄνθρωπος ἐξ ἡμερῶν εἰς ἡμέ ρας ἐκ πόλεως αυτῇ ἐξ ̓Αρμαθαίμ, προσκυνεῖν καὶ θύειν Κυ piw TW DEW Cabawi eis Σnawμ y exeî 'Hai, à, &c, ut fupra.

Dent.

VULGATA NOVA.

Jetata fum in falutari tao.

2. Non eft fanctus, ut eft Dominus: neque enim eft alius extra te, & non eft fortis ficut Deus nofter.

3. Nolite multiplicare loqui fublimia, gloriantes : recedant vetera de ore veftro: quia Deus fcientiarum, Dominus eft, & ipfi præparantur cogitationes.

4. Arcus fortium fuperatus eft, & infirmi accincti funt robore.

5. Repleti priùs, pro panibus fe locaverunt: & famelici faturati funt, donec fterilis peperit plurimos : & quæ multos habebat filios, infirmata eft.

6. Dominus mortificat & vivificat, deducit 32. 39. ad inferos & reducit. Tob. 13.

2.

Sap. 16.

13.

VERSIO ANTIQUA.

7. Dominus pauperem facit & ditat, humiliat & fublevat.

meum,

meo.....

loco cornum, quod correximus, & in fine, falutare tuum, pro falutari tuo. Pfalt. Thomaf. Confirmatum eft cor meum in Domino, & exaltatum eft cornu meum in Deo latata fum in falute tua. Sic etiam Sorbon. hoc excepto, lator cgo in falute mea. M. Vatic. Confirmatum eft..... in Domino, exaltatum eft cornu meum in Deo falutari meo..... lætatus fum in falute mea. Mozarab. Confirmatum eft cor meum..... 5 exaltatum eft cor meum in Deo Jalutari meo: dilatatum eft fuper inimicos os meum: lætor mibi in fandtitate tua. Reg. Exfultavit cor meum, &c. ut in Vulg. Similiter Ambrof. in Pf. 43. to. 1. col. 895. c. Exfultavit cor meum..... & exaltatum eft cornu meum in Deo meovat 1. de exhort. virg. to. 2. col. 291. e. Confirmatum eft cor meum in Domino, exaltatum eft cornu meum in Deo meo: dilatatum eft os meum fuper inimicos meos: latetur in falutari tuo. August. 1. 17. de civit. Dei, col. 459. a. Confirmatum eft cor meum in Dom. & exaltatum eft cornu meum in Deo neo: dilatatum eft fuper inimicos meos os meum : lætata fum in jalutari tao. Similiter Auct. comment. in 1. Reg. col. 940. d. exceptis his, cornu meum in Deo falutari meo, dilatatum eft os meum, &c. S. Paulin. epift. 27. 173. a. Exfultavi in Domino fpiritus nofter, & dila5 satum eft os noftrum fuper inimicum noftrum. Interp. Orig. habet etiam, exfultavit cor meum. Græc. verò, 'Esεpen Εςερεώθη ἡ καρδία με εν Κυρίω, υψώθη κέρας με εν Θεώ μι· ἐπλατύν θη ἐπ ̓ ἐχθρές με τὸ ςόμα με· εὐφράνθην ἐν ζωτηρία σε. Με. Alex. cum ed. Compl. hab. To sμα μr Éπ Éxopés μr & omnes conftanter, & Couple Cu, ut & vet. Mf. Nobilii; Theodoret. verò in hunc loc. & Caruple Co.

. 2. Concinit Mf. S. Mich. ficut etiam Aug. I. 4. de civit. Dei, col. 459. a. quibus favet Græc. ad verbum. Pfalt. Thomaf. & Sorb. fic habent, cum Ambrof. 1. de exhortat. virg. to. 2. col. 291. e. Quoniam non eft fancsus, ( Ambrof, non eft fanitus alius) quomodo Dominus: non eft juftus quomodo Deus nofter, & non eft fanctus præter te. M. Vatic. Quoniam non eft Deus alius, ficur Dominus: 5 non eft juftus ficut, &c. Plalt. Mozarab. Quoniam non eft alius Deus, quomodo Deus nofter: neque juf tus præter te, Domine, & non eft fanctus præter te. Mf. Reg. Non eft fanitus, ut eft Dominus: neque enim eft alienus extra te, & non eft fortis ut Deus nofter, ut in Vulg.

. 3. Similiter hab. Mf. S. Mich. præter vocem fcientiarum, loco fcientia. Vatic. verò fic: Nolite gloriari fuperbe, nolite loqni excelfa: neque exeat magniloquium ex ore veftro: quoniam Deus fcientia, Dominus eft, Deus qui præparat adinventiones fuas. Plalt. Thomaf. & Reg. Cod. Nolite gloriari fuperbè, & nolite loqui excelfa: & non exeat verbum magnum ex ( Reg. de) ore veftro : quoniam Deus fcientia, Dominus, & Deus qui præparat voluntates fuas: (Reg. quon. Deus fcientiarum, Dominus eft, Dens qui parar adinventiones fuas. ) Ms. Sorbon. Nolite gloriari, & nolite loqui excelfa eminentia : non exeat magniloquium ex... quoniam Dens fcientia, Dominus, Deus præparans adinv. Juas. Breviar. Moz. Nolite gloriari excelsè, & nolite alta loqui in fuperbia: ne exeat magniloquium ex..... quoniam quoniam Deus fcientia, Dominus eft, Dens qui parat adinvent. faas. Cypr. 1. 3. Teftim. p. 305. b. fic hab. Nolite gloriari, neque loquamini elata: non procedat magniloquentia ex ore veftro: quia Dens fcientiarum, Dominas. Auct.1. ad Novat. ap. eund. p. 439. Nolite gloriari, & nolite loqui excelfa: 5 ne exeat magniloquentia ex ore veftro. Auguft. denique 1. 17. de civit. Dei, col. 459. a. 460. b. Nolite gloriari faperbe nolite loqui excelfa: neque procedat (inf. exeat) magniloquium de ore veftro: quoniam Deus fcientiarum, De

minus, & Deus præparans adinv. funs. Græc. Mù καυχάσ 9 (Mr. Alex. xauxãα) μn xaxETTE infuά μù egeté→ τω μεγαλορρημοσύνη ἐκ....... ὅτι Θεὸς γνώσεων Κύριος, καὶ Θεὸς ÉTOIμά(WY &πilnd cúμala duty, (Alex. durur. ) Cod. vet. Nobil. ad vuxa, addit sis vreegx, & in Lat. verfione, excelfa eminentia; item infra Græcè, wasews, Latinè, scientia, non práce cv, fcientiarum.

#. 4. Mf. Vatic. Arcum potentium infirmum fecit, & infirmos præcinxit virtute. Similiter hab. Pfalt. Thomaf præter unum infirmavit, pro infirmum fecit. Mf. S. Mich. Arcum pot. infirmum fecit, & infirmi pracindi funt robore. Reg. Arcum pot. fecit infirmum, & infirmi pracinīti funt virtute. Sorb. Arcus pot. infirmavit, infirmos pracinxit virtute. Breviar. Moz. Arcum (1. arcus) pot. infirmatus eft, & infirmi virtute præcineti funt. Cypr. 1. 3. Teftim. p. 305. b. legit: Invalidus fallus eft arcus potentium, & infirmi accincti funt virtute. Auguft. verò 1. 17. de civit. Dei, c. 4. col. 459. b. Arcum pot. fecit infirmum,

infirmi pracindi funt virtute: at infra col. 460. d. hab. Arcus potentium infirmatus eft. Auct. denique comment. in lib. Reg. col. 940. a. Arcus fortium fuperatus eft, & infirmi accinati funt virtute: fed infra: Arcus potentium in firmatus eft, & infirmi præcincti funt virtute. Græc. Toon durator Dévиcs, i adeveries @EPLE? sarto úvaμır. δυνατῶν ἠθένησε, απενένιες περιεζώσαντο δύναμιν.

V. 5. Ita fert Mf. S. Mich. nifi quòd fcribit filvis, pro filiis, errore forfan librarii. In Sorbon. verò ut in Pfalt. Thomaf. & Moz. fic : Pleni panibus minorati funt : efurientes (Plalt. & efurientes) tranfierunt terram, quoniam (Pfalt. delent quoniam ) fterilis peperit (Pfalt. addunt feptem :) fetofa in filiis, infirmata eft. Similiter in Ms. Vatic. nifi quòd pro minorati funt, fcriptum defecerunt & infra, quoniam fterilis peperit feptem. In Regio: Pleni panibus minorati funt : & efurientes poffederunt terram, quia fterilis peperit feptem: abundans in filiis, infirmata eft. Similiter habent Aug. 1. 17. de civit. Dei, c. 4. col. 459. b. & 460. e. & Auct. comment. in Reg. col. 940. e, his tantùm mutatis, fcilicet, tranfierunt, pro poffederunt, & multa in filiis, pro abundans in filiis. Vet. cod. Nobil. habet etiam tranfierunt. Aug. obfervat fup. verbo minorati funt, minùs quidem Latino, bene mamen expreffum effe, quòd ex majoribus minores facti funt. Ambrof. in Luc. 11. 24. to. 1. col. 1433. c. pofteriora fic legit: Sterilis feptem peperit: populofa in filiis, infirmata eft. Hieron, in Ifai. 54. to. 3. col. 390. e. Sterilis peperit feptem : & qua habebat filios plures, infirmata eft. Græc. Пupes pro vixαTusar of weir corles @apunar yur,ÖTI SEÏeα STEKEV ÉπTÀ, καὶ ἡ πολλὴ ἐν τέκνοις, ἠθένησε.

2