VULGATA NOVA. fignum quærens in vellere. Oro ut folum vellus 40. Fecitque Deus nocte illa ut poftulaverat : & fuit ficcitas in folo vellere, & ros in omni terra. VERSIO ANTIQUA. femel, & tentabo adhuc femel in vellere. Fiat Aug. ubi fup. 40. Et fecit Deus fic in nocte illa : & facta est rat dicens: Adjecit poftea, ut rurfum ros proflueret fuper terram ros. I. πα επι .40. Græcè conftanter, Ti Tòv Tónov μóvov, fuper vellus folum, pro in vellere tantùm; in uno Ox. deeft μóror: deinde in Vat. iπl πãcar..... syerbu pócos; fed in Mfs. Alex. & Oxon. ut in editt. Ald. & Compl. iri de Tãoar; abest everútu ab Oxon. in Alex. verò & Compl. est éyévelo. CAPUT 1. Gitur Jerobaal qui & Gedeon, de nocte con- V I I. NOVA. tur. Recefferuntque de monte Galaad, & reverfi funt 4. Dixitque Dominus ad Gedeon: Adhuc popu- 5. Cùmque defcendiffet populus ad aquas, dixit Dominus ad Gedeon : Qui linguâ lambuerint aquas, ficut folent canes lambere, feparabis eos feorfum : qui autem curvatis genibus biberint, in altera parte erunt. VERSIO ANTIQUA. 6. Et factus eft numerus eorum qui lambue- Aug. quaft. 37. in runt manu fua, linguâ fuâ, trecenti viri..... Judic.1.3.605...f. VULGATA 7. Et ait Dominus ad Gedeon: In trecentis viris qui lambuerunt aquas, liberabo vos, & tradam in manu tua Madian: omnis autem reliqua multitudo revertatur in locum fuum. 8. Sumptis itaque pro numero cibariis & tubis, omnem reliquam multitudinem abire præcepit ad taVULGATA NOVA. 11. Et cùm audieris quid loquantur, tunc confortabuntur manus tuæ, & fecurior ad hof tium caftra defcendes. Defcendit ergo ipfe & Phara puer ejus in partem caftrorum, ubi erant armatorum vigiliæ. 12. Madian autem & Amalec, & omnes orientales populi, fusi jacebant in valle, ut locuftarum multitudo: cameli quoque innumerabiles erant, ficut arena quæ jacet in littore maris. NOVA. bernacula fua : & ipfe cum trecentis viris fe certamini VERSIO ANTIQUA. II..... Gedeon defcendit ipfe & Phara puer ejus Aug. quaft. 38. in in partem quinquaginta, qui erant in câstris. Judic. t. 3.606.4. 12..... camelis eorum non erat numerus, & Aug. Locut. 32. të erant ficut arena quæ eft ad labium maris..... NOTE AD VERSIONEM . 2..... 5. His refpondent quæ Auct. 1. de promiff. P. 2. c. 18. col. 142. a. b. Dixit Dominus ad Gedeon Deduc populum ad aquam, adhuc enim multi funt tecum, eritque, qui lambens linguâ, ut canis biberit, ftatues eos feorfum, cæteros dimittes è caftris: repertique funt trecenti viri. Hos, inquit Dominus, adduces tecum ne dicat Ifraël, quoniam manus mea falvum me fecerunt. #.6. In Græco fimpliciter, Tar afarlar, loco eorum qui lambuerunt ; mox ita in Vatic. ἐν χειρὶ αὐτῶν πρὸς τὸ sóμα duτær, in manu fua ad os fuum edit. verò Ald. hab. ἐν τῇ χειρὶ αὐτῶν ἐν τῇ γλώσῃ αὐτῶν, cum Aug. fimiliter in Compl. & Mfs. Alex. & Oxon. & Th man avτῶν, fed abfque ἐν τῇ χειρὶ αυτῶν, quam varietatem notat Aug. ibid. dicens: Plerique Latini codices non habent manu fua, fed tantummodo linguâ fuâ, quoniam fic intellexerunt quod fupra dictum eft, ficut canes : Gracus au ANTIQUAM. tem babet utrumque, manu fua, linguâ fuâ, ut intelli- . 11. Abest à Græco nomen Gedeon; loco verò in par- #. 12. Ita in Græco, excepto uno ama, pro &, ante 3.375.8.376.a. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. erant; fubinde fic, xexes, vel ut in Mfs. Alex. & V. 13. Huic refpondent quæ haber Auguft. quæft. 39. Ang. Locut. 34. I. 35.376.4. 2 . 16. Gr. hab. sis, in, loco per. Monet Aug. ibid. pro partibus, principia effe pofita: & fanè fup. . 11. idem Aug. legit partem, ubi cod. Vatic. habet apxv, principium, mel. in Alex. ac editt. Ald. & Compl. μegs. Eadem & feqq. memorat Ambrof. 1. 1. de Spir. S. c. 14. to. 2. 630. b. dicens : Gedeon fuperaturus Madian, trecentos viros juffit hydrias fumere, & in hydriis faces accenfas habere, & in dextris tenere subas. Similiter Auguft. q. 49. in Jud. to. 3. 615. b. Trecenti viri ad fignum crucis ipfo numero pertinentes, bydrias fictiles acceperunt, eifque ardentes faculas incluferunt, quibus bydriis frais, repente lumina numerosè micantia tantam hostium multitudinem terruerunt. Auct. 1. de promiff. p. 2. c. 18. apud Profp. pag. 142. c. Praliantur autem milites Domini hoc modo: Succincti lumbis, hydriafque portantes in manibus, faces quoque fuccenfas, igniti mente corpore, in hoc victoria figno: Gladius Domini & Gedeon. Explorans igitur Gedeon per noctem caftra partis adverfa, fentienfque quibus fomniis Dominus eorum terruerit adverfarios, diluculo fuos ad milites redit, eofque ut certa vittoria potitos alloquitur, jubetque Dei milites hydrias è fuis manibus in terram projicere, ac protinus in adverfarios omni cum fiducia profilire. 26. *. 20. Addit Auguft. Quod exclamari just Gedeon à trecentis fuis: Gladius Domino & Gedeon, id eft, huic Gedeon, hoc fignificat, quòd gladius id erat operaturus quod Domino placeret & Gedeon. In Græco: Popqaía r Kupiw Tw Isd sav. Vid. Not. ad v. 16. fup. CAPUT VIII. VERSIO ANTIQUA. nos, ET I. VULGATA NOVA. Deft hoc quod facere voluifti, ut nos non Ixeruntque ad eum viri Ephraim: Quid hoc vocares, cùm ad pugnam pergeres contra Madian? jurgantes fortiter, & prope vim infe rentes. NOTA AD VERSIONEM ANTIQUAM. V. 1. In Græco, 'arúp, vir, non viri; deinde 'Eppaf, quando ivifti; item Mafiáu, pro Madian. pro Ephraim; & inf, loco cùm exires, fic, ore stops Ins. Ofe. 10. 14. VULGATA 2. Quibus ille refpondit : Quid enim tale facere potui, quale vos feciftis? nonne melior eft racemus Ephraim, yindemiis Abiezer ? 3. In manus veftras Dominus tradidit principes Madian, Oreb & Zeb: quid tale facere potui, quale vos feciftis? Quod cùm locutus effet, requievit fpiritus eorum, quo tumebant contra eum. 4. Cùmque veniffet Gedeon ad Jordanem, tranfivit eum cum trecentis viris qui fecum erant : & præ laffitudine, fugientes perfequi non poterant. 5. Dixitque ad viros Soccoth: Date, obfecro, panes populo qui mecum eft, quia valde, defecerunt: ut poffimus perfequi Zebee & Salmana reges Ma dian. 6. Refponderunt principes Soccoth: Forfitan palmæ manuum Zebee & Salmana in manu tua funt, & idcirco poftulas ut demus exercitui tuo panes. 7. Quibus ille ait: Cùm ergo tradiderit Dominus Zebee & 8álmana in manus meas, conteram carnes veftras cum fpinis tribulifque deferti. 8. Et inde confcendens, venit in Phanuel: locutafque eft ad viros loci illius fimilia. Cui & illi refponderunt, ficut responderant viri Soccoth. 9. Dixit itaque & eis : Cùm reverfus fuero victor in pace, deftruam turrim hanc. 10. Zebee autem & Salmana requiefcebant cum omni exercitu fuo. Quindecim enim millia viri remanferant ex omnibus turmis orientalium populorum, cœfis centum viginti millibus bellatorum educentiam gladium. 11. Afcendenfque Gedeoni per viam eorum qui in tabernaculis morabantur, ad orientalem partem Nobe, & Jegbaa, percuffit caftra hoftium, qui fecuri erant, & nihil adversi suspicabantur. 24. Dixitque ad eos: Unam petitionem poftulo à vobis: Date mihi inaures ex præda veftra. Inaures enim aureas Ifmaelitæ habere confueverant. 25. Qui refponderunt : Libentiffimè dabimus. Expandentefque fuper terram pallium, projecerunt in eo inaures de præda : 26. & fuit pondus poftulatarum inaurium, mille feptingenti auri ficli, abfque ornamentis, & monilibus, & vefte purpurea, quibus reges Madian uti foliti erant, & præter torques aureas camelorum. 27. Fecitque ex eo Gedeon Ephod, & pofuit illud in civitate fua Ephra. Fornicatufque eft omnis Ifraël in eo, & factum eft Gedeoni & omni domui ejus in ruinam. NOVA. 12. Fugeruntque Zebee & Salmana, quos perfequens Gedeon comprehendit, turbato omni exerci tu eorum. 13. Revertenfque de bello ante folis ortum, 15. Venitque ad Soccoth, & dixit eis: En Ze- 16. Tulit ergo feniores civitatis & fpinas deferti ac tribulos, & contrivit cum eis, atque comminuit viros Soccoth. 17. Turrim quoque Phanuel fubvertit, occifis habitatoribus civitatis. 18. Dixitque ad Zebee & Salmana : Quales fuerunt viri, quos occidiftis in Thabor? Qui refponderunt Similes tui, & unus ex eis quafi filius regis. : 19. Quibus ille refpondit: Fratres mei fuerunt, filii matris meæ: Vivit Dominus, quia fi fervaffetis eos, non vos occiderem. 20. Dixitque Jether primogenito fuo: Surge, & interfice eos. Qui non eduxit gladium: timebat enim, quia adhuc puer erat. 21. Dixeruntque Zebee & Salmana: Tu furge, & irrue in nos: quia juxta ætatem robur eft hominis. Surrexit Gedeon, & interfecit Zebee & Salma- Pf. 82. 12, na: & tulit ornamenta ac bullas, quibus colla regalium camelorum decorari folent. 22. Dixeruntque omnes viri Ifraël ad Gedeon: Dominare noftri tu, & filius tuus, & filius filii tui: quia liberafti nos de manu Madian. VERSIO ANTIQUA. 23..... Non principabor ego veftri, neque filius Vigil. Tapf. contra meus, fed Deus princeps eft in vobis. Varim. 746.. 24..... Date mihi unufquifque inaurem de præ- Lucif. Cal. de reg. da fùa..... apoft. 214.b. 26. & factum eft pondus inaurium aurearum, Aug. quæft. 41. in quas petierat, ficli mille feptingenti auri, præter Judic. 1. 3. 606. f. brachialia, & torques, & operimenta purpurea, g. quæ erant fuper reges Madian, præter torques, quæ erant in cervicibus camelorum ipforum. 27. Et fecit illud Gedeon in Ephud, & ftatuit illud in civitate fua in Ephra. Et fornicatus eft omnis Ifraël poft illud ibi, & factum est Gedeon & domui ejus in fcandalum. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. *. 23. Græc. Vatic. delet veftri; fed Alex. & Oxon. addunt cum editt. Ald. & Compl. folus Ox. omiffo iya, fubdit δὲ ὁ υιός, al. καὶ ἐκ ἀρξε ο υιός με ἐν ὑμῖν, Alex. cum edit. Ald. habet uur, pro ¿ μiv; fed omnes Kúριος ἄρξε ὑμῶν, Dominus principabitur vefri, loco fed Deus princeps eft in vobis. lifdem alludit Auguft. quæft. 49. in Jud. to. 3. 618. g. dicens : Gedeon noluit ( else eis in principem ) cùm id Ifraëlita voluiffent; refpondit quippe illis: Princeps vefter Dominus erit. *. 24. Gr. και δότε μοι ἀνὴρ ἐνώτιον ἐκ σκύλων αυτέ, & date mihi vir inaurem de fpoliis fuis. Similiter Auguft. quæft. 41. in Jud. to. 3. 607. c. de fpoliis. #. 26. In Græco nonnullæ diffimilitudines, fed levis momenti, nempe rúss, feu rúcalo, petiit, pro petierat; deinde xaxósio xpusol, mille & feptingenti aurei, pro ficli mille fept. auri; in Mf. tamen Alex. ac edd. Ald. & Compl. σίκλοι χίλιοι επλακόσιοι, in Alex. χρυσό, in Ald. χρυσίδ, in Compl. χρυσοϊ, in Oxon. σίκλοι χρυ ís: fubinde loco brachialia, & torques, in Vatic, fic, TV μurioxar, Tar searfaxis wr, lunulas, & monilia, ficut N 2 ~ 2 operimenta, & purpuram, quæ fuper reges Madian erant, & præter torques aureas, quæ in collo camelorum adverfa riorum. *. 27. Ita in Græco, præter duo, 'Epad, pro Ephud, & 'Epeatà, pro Epbras at in Mís. Alex, & Oxon. 'Epèd`, ut in edit. Compl. 'Eppá. Obfervat Auguft. ibid. col. 607. . 28. Sic eft in Græco. Vid. Aug. ibid. . 30. Ita in Græco , uno excepto, ἐκπορευόμενοι, exeuntes; at in Mf. Oxon. exautóres, qui egreffi funt. &c. ut fup. π. 33. Grace, ὡς ἀπέθανε..... κ ἐπέςρεψαν, poftquam mortuus eft..... 5 reverterunt, loco cùm effes mortuus..... S averfi funt; in Mfs. tamen Alex. & Oxon. ficut in edd. Ald. & Compl. Tespάquar: exinde omilla voce ipfi, legitur fimpliciter, T Baax, pro Baalbersth; in folo Mf. Alex. Tor BaanCsép, fed infra c. 9. . 4. în Vatic. & al. BaanCepie, ut fup. 24. & fcelus interfectionis feptuaginta filiorum Jerobaal, & effufionem fanguinis eorum conferre in Abimelech fratrem fuum, & in cæteros Sichimorum principes, qui eum adjuverant. 25. Pofueruntque infidias adversùs eum in fummitate montium : & dum illius præftolabantur adventum, exercebant latrocinia, agentes prædas de prætereuntibus nunciatumque eft Abimelech. 26. Venit autem Gaal filius Obed cum fratribus fuis, & tranfivit in Sichimam. Ad cujus adventum erecti habitatores Sichem, 27. egreffi funt in agros, vaftantes vineas, uvafque calcantes: & factis cantantium choris, ingreffi funt fanum dei fui, & inter epulas & pocula maledicebant Abimelech, VULGATA NOVA. 32. Surge itaque nocte cum populo qui tecum eft, & latita in agro : 33. & primo manè oriente fole, irrue fuper civitatem : illo autem egrediente adversùm te cum populo fuo, fac ei quod potueris. NOVA. 28. clamante Gaal filio Obed: Quis eft Abimelech, & quæ eft Sichem, ut ferviamus ei? nunquid non eft filius Jerobaal, & conftituit principem Zebul fervum fuum fuper viros Emor patris Sichem ? Cur ergo ferviemus ei? 19. utinam daret aliquis populum istum fub manu mea, ut auferrem de medio Abimelech. Dictumque est Abimelech : Congrega exercitûs multitudinem, & veni : 30. Zebul enim princeps civitatis, auditis fermonibus Gaal filii Obed, iratus eft valde, 31. & mifit clam ad Abimelech nuncios, dicens : Ecce, Gaal filius Obed venit in Sichimam cum fratribus fuis, & oppugnat adversùm te civitatem. VERSIO ANTIQUA. 32. Et nunc furge noctu tu, & populus tuus NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M. .8. In Græco fic: Пopevóμera &оpeúlи тà žúrα, To Xpisa, &c. ut fup. . 14. Aug. q. 44. 608. f. narrando, dicit: Inducitur rhamnus, id eft, quoddam spinarum genus, in fimilitudinem dicere omnibus lignis convenientibus eam, ut regnaret fuper ea, &c. In Gr. Καὶ εἶπαν πάντα τὰ ξύλα τῇ ῥάμνω Δεύρο (ϋ, βασίλευσον ἐφ' ἡμῶν. . 15. Hæc tantùm variant Græcè: fcilicet, úzósule år Th oxia, fubfiftite in umbra, pro confidite in protectione, & a' cμe, à me, loco de rhamno; at in Mís. Alex. & Oxon. ficut in editt. Ald. & Compl. legitur, ix Tйs páμ. Item Aug. fup. Non ita legendum eft, inquit, & fi non exeat ignis, fed fubdiftinguendum, & fi non, ac deinde inferendum, exeat ignis. .23. Eadem prorfus in Græco. Addit August. ibid. Quod hic pofitum eft emifit, Gracus babet sanéseiNE, *. 32. A Græco abeft in, & pro tuus, legitur &, qui; . 33. Ad verbum è Græco, ni excipias unum, maturabis, pro quo oppisis, in Mf. Oxon. avason. Unde Aug. ibid. Quod Latini quidam habent maturabis, quidam verò manicabis, Græcus habet quod dici poffet non uno verbo, diluculo furges: & fortaffe hinc fit dillum maturabis à matutino tempore..... manicabis autem, Latinum Aug. quaft. 45. in Judic. 609.a.b. Idem Locut. 40. 376.d. Aug.quaft. 46. in Judic. 609.c.d. |