VULGATA NOVA. . VERSIO ANTIQUA. 15. Confidera quòd hodie propofuerim in Ecce dedi ante faciem tuam vitam & mor- Ambr. de bon. mor. confpectu tuo vitam & bonum, & è contrário tem, bonum & malum. c. I. t. I. 389.6. mortem & malum: VULGATA 16. ut diligas Dominum Deum tuum, & ambules in viis ejus, & cuftodias mandata illius ac cæremonias atque judicia: & vivas, atque multiplicet te, benedicatque tibi in terra, ad quam ingredieris poffidendam. 17. Si autem averfum fuerit cor tuum, & audiVULGATA NOVA. 19. Teftes invoco hodie cœlum & terram, quòd propofuerim vobis vitam & mortem, benedictionem & maledictionem. Elige ergo vitam, ut & tu vivas, & femen tuum : 20. & diligas Dominum Deum tuum, atque obedias voci ejus, & illi adhæreas ( ipfe eft enim vita tua, & longitudo dierum tuorum) ut habites in terra, pro qua juravit Dominus patribus tuis, Abraham, Ifaac, & Jacob, ut daret eam illis. NOVA. re nolueris, atque errore deceptus adoraveris deos alienos, & fervieris eis: 18. prædico tibi hodie quòd pereas, & parvo tempore morêris in terra, ad quam, Jordane tranfmiffo, ingredieris poffidendam. VERSIO ANTIQUA. 19..... ecce pofui ante vos benedictionem & maledictionem. Elige vitam, ut vivas tu, & femen tuum : exaudi 20. diligere' Dominum Deum tuum NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. 10. 8. Ad hæc autem Auguft. ubi fup. ait : Quod hic additum eft, & in manibus tuis, non ait Apoftolus, nifi in ore tuo, & in corde tuo..... Meritò quod ex Hebræo translatum eft, quantùm à nobis infpici potuit, non habet in manibus tuis. Nec fruftra tamen hoc à LXX. Interpretibus additum exiftimo; nifi quia intelligi voluerunt etiam ipfas manus, quibus fignificantur opera, in corde accipi debere. . 15. Sic legit Cypr. ad verbum 1. 3. Teftim. 319. b. ita etiam Græcè, præter unum ouuepov, bodie additum poft faciem tuam. Rurfus Ambrof. 1. de fug. fæc. c. 6. 432. f. legit: Pofui ante te bonum & malum vitam mortem; fimiliter in P. 40. 876. b. ufque ad malum. Cæleftius Pelag. apud Mar. Merc. Garn. p. 387. Vitam & mortem dedit ante faciem tuam, bonum & malum. Capitul. CXLVII. fup. Ecce dedi ante oculos tuos vitam & mortem. #. 19. Cypr. 1. 3. Teftim. 319. b. poft hæc: Ecce dedi ante..... bonum & malum, ut fup. V. 15. proximè addit: Elige vitam tibi, ut vivas, prætermiffis aliis mediis. Similiter apud Cæleftium Pelag. ubi fup. In Græco fic: T ζωὴν καὶ τὸν θάνατον δέδωκα πρὸ προσώπε ὑμῶν τὴν εὐλογίαν, &c. ut in textu, excepto uno sú, addito poft vitam, in cod. Vat. fed quod deest in Mfs. Alex. & Oxon, ac edd. Ald. & Compl. V. 20. Ita in Græco eft, ni excipias unum vel alterum, nempe, xa, loco apprehendere, mel. adhærere; item 78To, hoc, pro hac, absque seq. eft. Tertul.!. 4. advi Marc. 708.c. S. Iren. 1.4.c. 16. 247.a. Lucif. Cal. ubi fup. VERSIO ANTIQUA. 10. Et mandavit eis Moyfes in illa die di cens Poft feptem annos in tempore anni remiffionis, in die fefto fcenopegia, 11. in coeundo omnem Ifraël, apparere in confpectu Domini Dei tui, in loco quem elegerit, legetis hanc legem in confpectu Ifraël, in auribus eorum, 12. convocatis in ecclefiam viris, & mulieribus, & natis, & profelytis, qui fuerint in civitatibus veftris: ut audiant, & difcant timere Dominum Deum veftrum, & audiant facere omnia verba legis hujus : 13. & filii eorum qui nefciunt, audientes dif*Suppl. timere, cent* Dominum Deum veftrum omnibus diebus, quibus ipfi vivunt fuper terram..... Capitul. CLI. fup. VULGATA NOVA. 10. Præcepitque eis, dicens: Poft septem annos, anno remiffionis, in folemnitate tabernaculorum, 11. convenientibus cunctis ex Ifraël, ut appareant in confpectu Domini Dei tui, in loca quem elegerit Dominus, leges verba legis hujus coram omni Ifraël, audientibus eis, 12, & in unum omni populo congregato, tam viris quàm mulieribus, parvulis, & advenis, qui funt intra portas tuas : ut audientes difcant, & timeant. Dominum Deum veftrum, & cuftodiant, impleantque omnes fermones legis hujus: 13. filii quoque eorum qui nunc ignorant; ut audire poffint, & timeant Dominum Deum fuum cunctis diebus quibus verfantur in terra, ad quam vos, Jordane tranfmiffo, pergitis obtinendam. NOVA. & Jofue, & fteterunt in tabernaculo teftimonii: 16. Et dixit Dominus ad Moyfen: Tu dormies cum patribus tuis, & fornicabitur plebs hæc poft deos alienos..... VULGATA 17. Et irafcetur furor meus contra eum in die illo: & derelinquam eum, & abfcondam faciem meam ab eo, & erit in devorationem: invenient eum omnia mala & afflictiones, ita ut dicat in illo die Verè quia non eft Deus mecum, invenerunt me hæc mala. 18. Ego autem abfcondam, & celabo faciem meam in die illo, propter omnia mala quæ fecit, quia fecutus eft deos alienos. 19. Nunc itaque fcribite vobis canticum iftud, & docete filios Ifraël : ut memoriter teneant, & ore decantent, & fit mihi carmen iftud pro teftimonio inter filios Ifraël. VERSIO ANTIQUA. VULGATA NOVA. 16. Dixitque Dominus ad Moyfen: Ecce tu dormies cum patribus tuis, & populus ifte confurgens fornicabitur poft deos alienos in terra, ad quam ingreditur ut habitet in ea: ibi derelinquet me, & irritum faciet fœdus, quod pepigi cum eo. NOVA. 20. Introducam enim eum in terram, pro qua juravi patribus ejus, lacte & melle manantem. Cùmque comederint, & faturati craffique fuerint, avertentur ad deos alienos, & fervient eis: detrahentque mihi, & irritum facient pactum meum. 21. Poftquam invenerint eum mala multa & afflictiones, refpondebit ei canticum iftud pro teftimonio, quod nulla delebit oblivio ex ore feminis fui. Scio enim cogitationes ejus, quæ facturus fit hodie, antequam introducam eum in terram, quam ei pollicitus fum. VULGATA. 23. Præcepitque Dominus Jofue filio Nun, & ait Confortare, & efto robuftus: tu enim introduces filios Ifraël in terram, quam pollicitus fum, & ego ero tecum. 24. Poftquam ergo fcripfit Moyfes verba legis hujus in volumine, atque complevit : 25. præcepit Levitis, qui portabant arcam fœderis Domini, dicens : 26. Tollite librum iftum, & ponite eum in latere arcæ fœderis Domini Dei veftri: ut fit ibi contra te in teftimonium. VULGATA NOVA. 22. Scripfit ergo Moyfes canticum, & docuit filios Ifraël. NOVA. VERSIO ANTIQUA. 27. Ego enim fcio contentionem tuam, & cervicem tuam duriffimam. Adhuc vivente me & ingrediente vobifcum, femper contentiosè egiftis contra Dominum : quantò magis cùm mortuus fuero ? 27..... amaricantes Aug.Loca eratis quæ ad Deum.... 69. t. 34 370.ba 28. Congregate ad me omnes majores natu per tribus veftras, atque doctores, & loquar audientibus eis fermones iftos, & invocabo contra eos cœlum & terram. Udite cœli quæ loquor, audiat terra 2. Concrefcat ut pluvia doctrina mea, fluat ut ros eloquium meum, quafi imber fuper herbam, & quafi ftillæ fuper gramina. 3. Quia nomen Domini invocabo : date magnificentiam Deo noftro. 4. Dei perfecta funt opera, & omnes viæ ejus judicia : Deus fidelis, & abfque ulla iniquitate, juftus & rectus. 5. Peccaverunt ei, & non filii ejus in fordibus generatio prava atque perverfa. I. ἧς ἐνετειλάμην ὑμῖν· deinde fic : » (υναντήσεται ὑμῖν τὰ κακὰ A XXXII. VERSIO ANTIQUA. Ttende cœlum, & loquar ; & audiat ter- 2. Exfpectetur ficut pluvia adpronunciatio mea, 3. Quia nomen Domini invocavi : date magnificentiam Deo noftro. 4. Deus, vera opera ejus, & omnes viæ ejus judicia: Deus fidelis, & non eft in eo iniquitas, juftus & rectus Dominus. Peccaverunt non ei filii maculati: genera- *Hoc Canticum fimiliter habetur in Pfalt. Corb. n. 756. annor. circiter 1000. & in Pfalt. Laudunenfi, vulgò S. Salabergæ, infignis notæ. Item in Mf. cod. Reginæ Suec. nunc Vatic. n. 11. annor. 1000. nec aon in altero B. Mariæ Remenfis, n. 2. annor. circiter 700. & in Pfalt. Sorbon. n. 459. annor. 400. In hoc autem ult. Pfalterio duplex legitur interpretatio Latina ejufdem Cantici paulùm inter fe diverfa. Idem denique exftat in Breviario Mozarabico ad Domin. 1. Adventûs, & ad Feriam vI. poft octav. Epiphaniæ; nec non in Pfalterio Rom. edito anno 1593. & 1663. ftudio & opera Emin. Cardinalis Thomafii in his autem omnibus diffimilitudines & varietates funt plurimæ, quas, faltem præcipuas, fummâ curâ annotamus infra de more. : . I. Similiter legitur in Miffali Rom. ad Tractum Sabbati S. Ita quoque in Græco ad verbum. Accinunt magno confenfu Iren. 1. 4. c. 2. p. 229. a. Hilar. in Pf. 134. col. 475. a. & Petrus Chryfol. fer. 60. col. 891. e. In Pfalt. Rom. Thomaf. deeft, poft loquar. Apud Ambrof. in Pf. 1. to. 1. col. 739. b. legitur: Audi cælum, loquar; mox ita exfpectetur, &c. prætermiffis aliis. Apud Hieron. in Ifai. 1. & feqq. to. 3. col. 8. b. 406. a. & in Jer. 2. col. 535. b. fic: Attende cœlum, & loquar; audiat terra verba oris mei; at in Ifai. 26. col. 226. a. fermones oris mei. : V. 2. Ita Græcè ad verbum concinunt etiam Miffale Rom. Breviar. Mozar. Pfalt. 1. Sorbon. S. Salab. Rem. & Rom. Thomaf. nifi quòd omnes, loco adpronunciatio mea, ferunt eloquium meum, Corb. eloquium tuum; paulòque poft, ficut imbres, non imber. Sorbon. 2. pronunciatio mea, defcendat ficut ros verbum meum, ficut imber, &c. Gr. loco pronunciatio mea, hab. aπópleyμá μ8, i. e. fententia mea. Ambrof. in Pf. 1. col. 739. b. & in Luc. 9. to. I. col. 1415. a. & epift. 29. to. 2. col. 905. c. Exspectetur ficut pluvia eloquium meum, & defcendant ficut ros verba mea, ficut imber, &c. ut fup. Sic etiam Hieron. in Ifai. 55. to. 3. col. 406. a. & in Zach. 8. col. 1749. e. ufque ad verba mea: cui accedit Petr. Chryf. fer. 60. col. 891. e. Hieron. verò in Ecclef. to. 2. col. 778. c. legit : ExSpectetur ficut pluvia fermo meus, & effundent fuper terram imbrem: at in Ofe. to. 3. col. 1276. & 1334. conftanter, defcendant ficut (al. ut) ros verba mea. Hilar. in Pf. 142. col. 548. f. fic: Exfpectetur ficut pluvia dictum meum, defcendant ficut ros verba mea, ut pluvia fuper gramen, ut nives fuper fænum. Ita rurfum in Pf. 46. col. 579. c. & in Pf. 134. col. 475. a. fed legit, eloquium meum, non . 3. Itidem Petr. Chryfol. fer. 6o. col. 891. f. Breviar. V. 4. Similiter habent Pfalt. S. Salab. Rem. & Rom. . 5. Concinit Pfalt. Rom. Thomaf. nifi quòd ibi habetur natio, non generatio, Græcè yeved. Pfalt. Rem. & S. Salab. nec non Sorbon. I. fic: Peccaverunt non ei filii immaculati: natio, &c. ut fup. Mf. Reg. Suec. Peccaverunt non ei filii immaculati: progenies, &c. Sorbon. 2. Peccaverunt ei, & non ei filii immaculati, &c. Corb. Peccaverunt non filii immaculati: natio, &c. Brev. Moz. Peccaverunt ei non filii immaculati: natio, &c. Lucif. Calar. 1. de non parc. in De. del. col. 236. vel 238. h. Peccaverunt ei, non filii ejus in fordibus: generatio prava & perverfa. August. quæft. 55. in Deut. to. 3. col. 577. d. e. Peccaverunt non ei filii vituperabiles; tum addit: Quod in Græco eft, Texrα μwμnlá, quidam interpretati funt, ficut bic, id eft, filii vituperabiles; quidam, filii commaculati; quidam, filii vitiofi; unde non magna quæftio, imo nulla eft: & infra: Generaliter dictum eft: Peccaverunt non ei: quoniam qui peccat, non ei peccat, id eft, non Deo nocet, fed fibi. Similiter in Græco, ubi etiam pro prava, legitur, Ex Mf. cod. S. Michaëlis, vulgò S. Mihel, Ex Mf. S. Michaël. VERSIO ANTIQUA. 6. Hæc Domino retribuiftis fic populus stultus & non fapiens? nonne hic ipfe tuus pater poffedit te, & fecit te, & creavit te? 7. Memoramini dies fæculi, intelligite annos fæculi fæculorum: interroga patrem tuum, & annuntiabit tibi; feniores tuos, & dicent tibi. 8. Cùm divideret Excelfus gentes : quomodo difperfit filios Adam, ftatuit fines gentium fecun*In Mf. cod. deeft dùm * numerum angelorum Dei. numerum; additur ax aliis MB. 9. Et facta eft pars Domini, populus ejus Jacob: funiculus hæreditatis ejus Ifraël. 10. Sufficientem eum fibi fecit in terra deferta, in siti æftûs, ubi non erat aqua: circuivit eum, & erudivit eum : cuftodivit illum ficut pupillam oculi. NOTE AD oxoniά, ad verbum, obliqua, tortuofa. VERSIONEM ANTIQUAM. . 6. Similiter habet Pfalt, Corb. Hac Domino retribuif- tuos c. 12. p. 197. a. Quando divifit Altissimus gentes : quem- . 7. Pfalt. Corb. Rem. Rom. Thomaf. & S. Salab. fic: .8. Plalt. Rem. Sorbon. I. S. Salab. & Rom. Cùm او difpergeret filios Adam fecundùm numer. angelorum. Auct. 1. de vocat. Gent. l. 1. c. 5. p. 2. f. Cùm difpertiret Excelfus gentes : quemadmodum difperfit filios Adam, ftatuit terminos gentium fecundùm, &c. ut in textu. Auct. 1. de promiff. part. 1. c. 9. p. 98. e. Cùm difpartiretur Altishmus nationes, ftatuit terminos gentium, &c. ut fup. Vide etiam Gregor. M. hom. 34. in Job. .9. Concinunt Pfalt. Rem. & Rom. Thomas. unà cum Græco fic etiam habet Hieron. in Ifai. 57. to. 3. col. 418. b. cum Auct. quæft. ex utroque Teft. q. 109. col. 109. a. Similiter Pfalt. S. Salab. præter unum, funiculum, loco funiculus, Gr. Xolvioua. Pfalt. Corb. Et facta eft plebs Domini, pars ipfius Jacob:funiculus hæreditatis ejus Ifraël. Sorb.1. Et facta eft pars Domini, populus ejus Jacob: funiculus hæreditatis Ifraël. Sorb. 2. Et facta eft portio Domini, populus Jacob: funiculus hæreditatis Ifraël. Similiter Mf. Reg. Suec. Et facta eft portio Domini, &c. ut in textu. Breviar. Moz. Facta eft pars Domini, plebs Jacob: funiculum hæreditatis ejus Ifraël. Vetus Iren. Interp. 1. 3. c. 12. p. 197. a. Facta eft enim portio Domini, populus ejus Jacob: funiculum hæreditatis ejus Ifraël. Hilar. in Pf. 126. col. 420. d. Et facta eft portio Domini, Jacob: funiculus bared. Ifraël fimiliter in Pf. 143. col. 554. d. addito uno ejus, ad vocem hæreditatis. Auct. op.imp. in Matth. col. 201. b. cum Auct. 1. de voc. Gent. 1. 1. c. 5. p. 2. f. Et facta eft portio Domini, populus ejus Jacob: funiculus hæreditatis ejus Ifraël. Auct. 1. de promiff. p. I. c. 9. col. 98. e. Et fa&a eft portio ejus, Jacob: feries bæreditatis ejus Ifrael. Sedul. Scot. in ep. ad Rom. col. 521. a. Et facta eft portio Domini, Jacob: funiculus hæred. ejus Ifraël. . 10. Pfalt. S. Salab. Sorbon. 1. & Rom. Sufficientem eum fibi fecit in eremo, in fiti caloris, ubi non erat aqua: circumduxit eum, & erudivit eum: 5 cuftodivit eum ficut pupillam oculi. Similiter habet Pfalt. Rem. præter voces, VULGATA NOVA. 11. Sicut aquila provocans ad volandum pullos fuos, & fuper eos volitans, expandit alas fuas, & affumpfit eum, atque portavit in hu meris fuis. 12. Dominus folus dux ejus fuit : & non erat cum co deus alienus. 13. Conftituit eum fuper excelfam terram : ut comederet fructus agrorum, ut fugeret mel de petra, oleumque de faxo duriffimo. 14. Butyram de armento, & lac de ovibus cum adipe agnorum, & arietum filiorum Bafan: & hircos cum medulla tritici, & fanguinem uvæ biberet meraciffimum. 15. Incraffatus eft dilectus, & recalcitravit : incraffatus, impinguatus, dilatatus, dereliquit Deum factorem fuum, & receffit à Deo faluta VERSIO ANTIQUA. 11. Sicut aquila tegit nidum fuum, & fuper Ex Mf.S. Michaël. pullos fuos confidit, extendit alas fuas, & fufcepit illos fuper fcapulas fuas. 12. Dominus folus ducebat eos: & non erat cum eis deus alienus. 13. Superduxit eos in virtute terræ: cibavit eos nafcentia agrorum, fuxerunt mel de petra, & oleum de firma petra. 14. Butyrum boum, & lac ovium, cum adi- 15. Et manducavit Jacob, & impletus eft, & ri fuo. fibi, ante fecit, & eum, poft erudivit, quas delet. Corb. V. 11. Pfalt. Rem. Sicut aquila tegit nidum fuum, & fuper pullos fuos confedit, expandit alas fuas, & accepit eos, & fufcepit eos fuper fcapulas fuas. Similiter Sorb. 1. Rom. & S. Salab. nifi quod duo priora hab. confidet, pro confedit, & ult. confidit. Mf. Reg. Suec. Quemadmodum aquila tegit..... fuper pullos fuos quos diligit, confidet..... I recepit eos 5 fufcepit eos fuper humeros fuos ; cætera ut in Rom. fup. Sorb. 2. Sicut aquila tegit nidum fuum, & fuper pullos fuos circumblanditur, expandit pennas fuas, & accepit eos, elevavit eos fup. fcapulas fuas. Corb. Quemadmodum aquila protegit nidum fuum, & fuper pullos fuos confidet, extendens alas fuas, adfumpfit eos, & fufcepit eos fuper, &c. Breviar. Moz. Quemadmodum aquila proteget nidum fuum, defuper pullos fuos fedens, extendit alas fuas, && affumpfit eos, & fufcepit eos fuper, &c. al. & accepit eos, & fufcepit. Græc. Ως ἀετὸς σκεπάσαι νοτιὰν αὐτῇ, ἐπὶ τοῖς νοοτοῖς αυτῇ ἐπεπόθησε, διεὶς τὰς πτέρυγας αυτό idealo dutes, avenaber άUTY'S ÉTTÌ TŴY METαpperær avτ8. Ambrof. 1. 5. Hexa. to. 1. col. 104. b. legit: Sicut aquila protegit nidum fuum,& fuper pullos fuos confidit, (cod. Vat. confidit, edit. Rom. concupivit) expandit alas fuas, & adfumpfit eos, & fufcepit fuper fcapulas fuas. At I. 2. de interp. Dav. c. 5. to. 1. col. 645. f. Extendens alas fuas, adfumpfit eos, & fufcepit eos fuper, &c. ut fup. Hieron. in Ifai. 66. to. 3. col. 503. e. Sicut aquila protegit nidum fuum, & pullos fuos defideravit, expandens alas fufcepit eos, & portavit in humeris fuis: & in Matth. 24. to. 4. col. 113. d. Sicut aquila protegit..... 5 fuper pullos fuos defideravit, expandens alas fuas fufcepit, & tulit fuper pennas fuas. S. Petr. Chryfol. fer. 170. col. 974. b. Sicut aquila protegit nidum fuum, & fuper pullos fuos confidit, fic extendens alas fuas, accepit eos, & fufcepit eos Super fcapulas fuas. 3 V. 12. Ita ferunt Pfalt. Corb. Sorbon. & Rom. ad verbum; Rem. verò, Deus folus docebat eos, &c. ut fupra. Pfalt. S. Salab. Dominus folus docebat eos &c. Breviar. Moz. Dominus folus deducebat, & non erat cum illo deus alienus. Grzc. Κύριος μόνος ἦγεν αυτὲς, ἐκ ἦν μετ ̓ αὐτῶν, &c. ut fup. Mfs. Alex. & Oxon. xal &x v, &c. Ambr. 1. 5. Hex. to. 1. col. 104. b. Dominus folus ducebat eos. Fulgent. 1. pro fide Cath. p. 536. Dominus folus deducebat eos, & non fuit cum illis deus alienus. V. 13. Pfalt. Rem. & Sorbon. 1. Adduxit eos in fortitudine terra: cibavit eos nafcentiis agrorum, fuxerunt, &c. ut in textu. Similiter habet Rom. Thomas. præter hoc, in fortitudinem terra: fic etiam Pfalt. Corb. & S. Salab. fed hoc addit, cibavit eos nafcentias, &c. Corb. nafcentia. Sorbon. 2. Perduxit eos in virtute terra: fatiavit eos fructibus agrorum, fuxerunt mel de petra, 5 oleum de folida petra. Mf. Reg. Suec. Perduxit eos in virtute terra: cibavit eos ex nafcentia agrorum, &c. ut in Rom, fup. Breviar, Moz. Impofuit in fortitudines terra nafcentias agrorum: fuggerunt . 14. Similiter habent Pfalt. Rem. & Rom. exceptis . 15. Pfalt. Rem. Sorbon. 1. & Rom. Et manducavie yxatne, &c. extremò Carйpos durÿ, Salvatore fuo. . 16. Sic habet Plalt. Sorbon. 2. demto uno &, post * Al, delatus eft |