NOTA AD VERSIONEM ANTIQUAM.

in edit. Ald. fed fine xal. Addit Aug. ibid. Non ait claudicatio, aut cæcitas, ipfa enim funt vitia ; fed claudum, & cæcum, quod funt non vitia, fed animalia qua habent

vitia. Hoc quoque notandum eft quod ait, vitium malum quafi poffet effe vitium bonum,

CAPUT XV I.

8. Sex diebus comedes azyma : & in die feptima, quia collecta eft Domini Dei tui, non facies opus.

9. Septem feptimanas integras dinumerabis tibi ipfi, inchoare te falcem injicere in meffem: incipies numerare feptem feptimanas :

10. & facies diem feftum feptimanarum Domino Deo tuo, prout valet manus tua, quæcunque Dominus tibi dederit, fecundùm quod benedicet te Dominus Deus tuus:

11. & epulaberis ante Dominum Deum

VULGATA

& filia, fervus tuus, & ancilla, Levítes quoque &' advena, pupillus ac vidua qui intra portas tuas funt.

15. Septem diebus Domino Deo tuo fefta celebrabis, in loco quem elegerit Dominus: benedicetque tibi Dominus Deus tuus in cunctis frugibus tuis, & in omni opere manuum tuarum, erifque in lætitia.

filius tuus,
VERSIONEM ANTIQUAM.

Inf. 19.

21. Non plantabis lucum, & omnem arborem juxta altare Domini Dei tui.

22. Nec facies tibi, neque constitues ftatuam : quæ odit Dominus Deus tuus.

NOVA.

portis tuis, quas Dominus Deus tuus dederit tibi, per
fingulas tribus tuas : ut judicent populum justo ju-
dicio,

VERSIO ANTIQUA.

19........ excæcant munera etiam fapientium Hieron. in Eccles, oculos..... t. 2.750.b.

20. Juftè quod juftum eft perfequêris.......

21. Non plantabis tibi lucum.....

NOTÆ AD VERSION EM ANTIQUA M.

#. 16. In Gr. xevos, transfertur poft tui. Rectè Auguft. quæft. 161. in Exod. col. 470. f. Non apparebis in confpectu Domini Dei tui inanis. Auct. op. imp. in Matth. col. 31. d. Ne intres in confpectu Domini Dei tui vacuus: & inf. hom. 5. col. 79. c. Non intres ante confpectum Dei tui vacuus. Vid. fup. Exod. 23. 15.

*. 19. Gr. Τὰ γὰρ δῶρα ἀπολυφλοῖ ὀφθαλμὸς σοφῶν, in

"N

VULGATA NOVA.

Mfs. Alex. & Oxon. ac editt. Ald. & Compl. exluproï.

. 20. Ad verbum è Græco. Hieron. 1. 2. contra Pelag. to. 4. col. 512. a. legit: Juftè quod juftum eft feilaberis. Gr. . Ennod. Ticin. Conc. to. 4. p. 1342. d. Quod juftum eft juftè exequeris.

#. 21. Gr. Ceaur ancos, tibi ipfi lucum.

CAPUT XVII.

On immolabis Domino Deo tuo ovem & bovem, in quo eft macula, aut quippiam vitii: quia abominatio eft Domino Deo tuo. 2. Cùm reperti fuerint apud te, intra unam portarum tuarum quas Dominus Deus tuus dabit tibi, vir aut mulier qui faciant malum in confpectu Domini Dei tui, & tranfgrediantur pactum illius,

3. ut vadant & ferviant diis alienis, & adorent eos, folem & lunam, & omnem militiam cæli, quæ non præcepi :

4. & hoc tibi fuerit nunciatum, audienfque inquifieris diligenter, & verum effe repereris, & abominatio facta eft in Ifraël :

5. educes virum ac mulierem, qui rem fceleratifimam perpetrarunt, ad portas civitatis tuæ, & lapidibus obruentur.

6. In ore duorum aut trium teftium peribit qui interficietur. Nemo occidatur, uno contra Mat.18. fe dicente teftimonium.

15.

16.

2. Cor. 13. 1.

9.

7. Manus teftium prima interficiet eum, & manus reliqui populi extrema mittetur: ut aufeSup. 13.

ras malum de medio tui.

I.

VERSIO ANTIQUA.

'Ambr. in Luc. I. f.

1. 1272. e.

Capit. fup. LXXV

Aug. Locat, 46.1

Non offeres Domino Deo tuo vitulum
vel ovem, quo eft in ipfo vitium..... 3. 368.c.

2. Si autem inveniatur in te, in una civitatum Lucif. Cal. pro S.
tuarum quas Dominus Deus tuus dabit tibi, vir Athan. 184.e.
aut mulier qui fecerit malignum ante Dominum
Deum tuum, tranfire in teftamentum ejus,

3. & venientes fervierint diis alienis, & adoraverint eos, aut foli aut lunæ, aut omni qui funt in mundo de cœlo.....

5. produces virum illum aut mulierem illam, & lapidabitis eos in lapidibus, & morientur.

6. In duobus teftibus aut in tribus morietur. Moriens non morietur in uno tefte.

7. Et manus teftium erit fuper eum in primis
ad occidendum illum, & manus totius plebis
poftremò : & tolles malignum ex vobis ipfis.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M.
*. 1. Itidem Græcè, uno excepto, Júseıç, immolabis,
pro offeres.

. 2. Eadem funt in Græco, exceptis his supe, in-
ventus fuerit, pro inveniatur, abfque feq. in te, quod ta-
men fervant Mfs. Alex. & Ox. cum editt. Ald. & Compl.
exinde iwa, dat, pro dabit, & mońce, faciet, pro fe-
cerit, al. tamen oor, demum @apexůsîv tùr, tranfgredien-
do, pro tranfire in.

Lucif. Cal. pro S. Asban. 184.

Aug.quaft. 26. in Deut. 1. 3. 566. b.

Aug. Locut, 48. 68.c.

VERSIO ANTIQUA.

8..... exfurgens afcendes in locum, quòcunque elegerit Dominus Deus tuus invocari nomen ejus ibi,

9. Et loquere ad facerdotes Levitas, aut ad judicem quicunque factus fuerit in diebus illis : & requirentes nunciabunt tibi judicium.

10. Et facies fecundùm omne præceptum, quodcunque nunciaverint tibi qui funt in loco illo, in quo elegit Dominus Deus tuus invocari nomen illius ibi, & obferva te nimis: facies fecundùm omnia quæcunque conftituerint tibi.

11. Secundùm legem, & fecundùm judicium quodcunque dixerint, fácies: non declinabis à verbo quodcunque nunciaverint tibi, facies quodcunque indicaverint tibi: non declínabis dextrâ aut finiftrâ.

12. Et homo quicunque fecerit in fuperbia ne audiat facerdotes adftantes officia exhibere in nomine Domini Dei, aut judicem quicunque fuerit in diebus illis, morietur homo ille, & tolles malum de Ifraël:

13. & omnis populus audiens timebit, & im-
piè non aget ultra.

14. Si autem intraveris in terram, quam Do-
minus Deus tuus dat tibi in forte, & hæredita-
veris eam,
& habitaveris in ea, & dices: Conf-
tituam fuper me principes, ficut & cæteræ gen-
tes quæ circa me funt:

15. conftituendo conftitues fuper te princi-
pem, quem elegerit Dominus Deus tuus ipfum:
ex fratribus tuis conftitues fuper te principem.
Non poteris conftituere fuper te hominem alie-
num, quia non eft frater tuus.

J

16..... non multiplicabit fibi equum.....

caput 24. . 7.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

7.8. Similiter in Græco, faltem Alex. & Oxon. nec non Ald. & Compl. ubi poft hoc, Deus tuus, additur αληθῆναι τὸ ὀνομα αυτὸ ἐκεῖ, quod abeft a cod. Vat.

. 9. Ita in Græco, præter hæc duo, exevon, venies, pro loquere, &, pro aut; in Mf. tamen Oxon. habetur ἢ πρὸς τὸν κριτήν.

. 10. Hic variant Mfs. Gr. nempe Vatic. habet: Kai THIŃCEIS NαTα TO @payμa ( Alex. cum editt. Ald. & Compl. κατὰ τὸ ρῆμα, Οxon. κατὰ τὸ πᾶν πρᾶγμα)ὁ ἂν ἀναγγείλωτί (οι ἐκ τε ( Ald. σοι οἱ ἐκ τι) τόπε ε ἐὰν ἐκλέξηται Κύ elos ós C8, (Alex. & Oxon. add. Extra To oroμa αυτῇ ἐκεῖ) και φυλάξη ( Ox. & Compl. φυλάξεις) ποιῆσαι πάν Ja (Alex. xαтà #arla, Ox. Ald. & Compl. pódex Tomxατa márlα) öça av voμcten en Cor ex quibus liquet Luciferum fup. magis accedere ad Gr. Alex. Oxon. &c. quàm ad Vatic.

και

. 11. Ita Græcè, nifi quòd additur so, poft dixerint, deleturque 2. facies, cum feqq. quodcunque indicaverint tibi, non declinabis; loco verò aut finiftrâ, hab. ¿'sì deuTepά, at in Mf. Oxon. й despά.

. 12. Ita in Græco, exceptis his, se μù ( Alex. TỸ μὴ ὑπακῖται τὸ ἱερέως το παρεσηκότος λειτεργεῖν, ut non obediat facerdoti assistenti ministrare; exinde additur of, ad vocem Dei, præponiturque, verbo morietur. Cypr. ep. 55. p. 81. b. fic habet: Et home quicunque fecerit in fuperbia, ut non exaudiat facerdotem aut judicem quicunque fuerit in diebus illis, morietur homo ille: deinde fic: & omnis populus, demtis primùm illis, miniftrare in nomine Domini Dei, & hoc in fine, tolles malum de Ifraël; nec eò tantùm loci ita leg. Cypr. fed & aliis conftanter, videlicet ep. 40. 54. c. & ep. 62. 103. c. & ep. 64. 112. c. & ep. 69. 122. Nota in Græco legi Tòr wornpór, non T. Vide fup, Not, ad . 7. Capitul, LXXVIII, Qui non

audierit facerdotem, moriatur.

V. 13. Ad verbum de Græco. Cypr. verò ep. 55. 81. b. fic: Et omnis populus cùm audierit, timebit, & non agent impiè etiam nunc; nec malè optimè fibi conftat Cypr. tum ep. 62. 103. c. tum ep. 64. 112. c. & ep. 69. 122.

. 14. A Græco abeft in forte, poft dat tibi, addunt tamen Mfs. Alex. & Oxon. cum editt. Ald. & Compl. xxúpw; exinde omnes hab. E' duTv, fuper eam, pro in ea, ficut pro dices, Elans, dixeris ; & loco principes, apχοντα, Μί. verò Alex. άρχοντας. Lucif. Calar. I. pro S. Athan. col. 184. h. fimiliter hab. Si enim dixeris: Statuam Supra me principem, quomodo & reliqua gentes, quæ in cir

cuitu meo.

. 15. Ita Græcè verbum pro verbo, nifi quòd in Vat. cod. deeft tuus, poft Deus, quod tamen additur in Alex. & Oxon, ut & in editt. Ald. & Compl. Nota etiam conftanter legi CeauTor, teipfum, pro te. Lucifer. Calar, ubi fup. 184. h. hab. Conftituens conftitues fuper teipfum principem, quemcunque elegerit Dominus Deus: ipfum de fratribus veftris conftitues. Non poteris conftituere fuper te hominem alienigenam, quoniam non eft frater vefter. Hieron. cont. Helvid. to. 4. p. 2. 138. f. fic: Conftituendo conftitues fuper te principem, quem elegerit Dominus Deus tuus, eum, qui ex fratribus tuis fit. Non enim poteris conftituere fuper te hominem alienigenam, quia non eft frater tuus. Similiter Auguft. Locut. 49. to. 3. 368. c. Non poteris conftituere fuper te hominem alienum, quia non eft frater tuus. Capitul. LXXIX. fup. Alienigenam non facies principem fuper te.

. 16. Ipfo initio Gr. habet Ti, quare, Mf. Alex. cum Ald. edit. & Compl. aur &', reliqua ut fup. Addit Aug. ibid. Pro equis, vel pro equitatu, equum pofuit; unde nonnulli equitatum interpretati funt; in Gr. “æwor.

Num.

18. 20.

VULGATA NOVA.

17. Non habebit uxores plurimas, quæ alliciant animum ejus, neque argenti & auri immenfa pondera.

18. Poftquam autem federit in folio regni fui, defcribet fibi Deuteronomium legis hujus in volumine, accipiens exemplar à facerdotibus Leviticæ tribus,

19. & habebit fecum, legetque illud omnibus diebus vitæ fuæ, ut difcat timere Dominum Deum fuum, & cuftodire verba & cæremonias ejus, quæ in lege præcepta funt.

20. Nec elevetur cor ejus in fuperbiam fuper fratres fuos, neque declinet in partem dexteram vel finiftram, ut longo tempore regnet ipse, & filii ejus, fuper Ifraël.

VERSIO ANTIQUA.

17. Non multiplicabit fibi uxores, ut non dif- Aug.quaft.27.in cedat cor ejus, & argentum & aurum non mul- Deut. t. 3. 566. d. tiplicabit fibi valde.

18. Et erit cùm federit in principatu fuo, fcri bet hoc in libro ante facerdotes & Levitas,

19. & erit cum ipfo, & leget eum omnibus. diebus vitæ fuæ, ut difcat timere Dominum Deum fuum, cuftodire omnia mandata hæc, & juftificationes has facere:

20. ut non extollatur cor ejus à fratribus fuis. & non tranfgrediatur à mandatis dextrâ aut finiftrâ, ut longiturni temporis fit in principatu fuo ipfe, & filii ejus cum ipfo, in filiis Ifraël. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

On habebunt facerdotes & Levitæ, & omnes qui de eadem tribu funt, par23. tem & hæreditatem cum reliquo Ifraël, quia faSup. 10. crificia Domini, & oblationes ejus comedent, 2. & nihil aliud accipient de poffeffione fratrum fuorum: Dominus enim ipfe eft hæreditas eorum, ficut locutus eft illis.

9.

1. Cor. 9.13.

Num.

3. Hoc erit judicium facerdotum à populo, & ab his qui offerunt victimas: five bovem, five ovem immolaverint, dabunt facerdoti armum ac ventriculum:

I.

ceas, & cuftadire. Ambrof. in Pf. 43. to. 1. 889. a. hab.
Leget illud omnibus diebus vita fua.

. 20. Concinunt ifta cum Gr. paucis exceptis, nem-
pe, non, ante tranfgrediatur, pro quo ia un, exin-
de poft filii ejus, deeft cum ipfo ; fed hab. in Mf. Alex.
ac edit. Ald. aur μer' dure; loco autem hujus, longitur-
ni temporis fit, legitur maxcgxegrion, in Mf. Alex. paxeg-
Xegrón, in Oxon. ac editt. Ald. & Compl. μaxegxpérios &
longavus fit, quæ idem fonant.

XVIII.

VERSIO ANTIQUA.

Lucif. Cal. pro S.

Atban. 184. h.

Iven. 1. 4. c. 8.

On erit facerdotibus Levitis, in tota tri-
bu Levi, pars neque fubftantia cum If-237.4.
raël: fructificationes Domini, substantiæ eorum,
manducabunt eas,

VULGATA

4. primitias frumenti, vini, & olei, & lanarum 18.21. partem ex ovium tonfione.

Lev. 20.

27.

5. Ipfum enim elegit Dominus Deus tuus de cunc

VULGATA NOVA.

6. Si exierit Levites ex una urbium tuarum ex omni Ifraël in qua habitat, & voluerit venire, defiderans locum quem elegerit Dominus,

7. miniftrabit in nomine Domini Dei fui, ficut omnes fratres ejus Levitæ , qui ftabunt eo tempore coram Domino.

8. Partem ciborum eandem accipiet, quam & cæteri : excepto eo, quod in urbe fua ex paterna ei fucceffione debetur.

9. Quando ingreffus fueris terram, quam Dominus Deus tuus dabit tibi, cave ne imitari velis abominationes illarum gentium:

10. nec inveniatur in te qui luftret filium fuum, aut filiam, ducens per ignem : aut qui

"

NOVA.

tis tribubus tuis, ut ftet, & miniftret nomini Domini
ipfe, & filii ejus in fempiternum.

VERSIO ANTIQUA.

6. Si autem fupervenerit Levites ex una civi- Aug. quæft, 28. in tatum tuarum ex omnibus filiis Ifraël ubi ipfe Deut. i. 3. 566. f. incolit, fecundùm quod cupit anima ejus, in locum quem elegerit Dominus

7. & miniftrabit nomini Domini Dei fui, ficut omnes fratres ejus Levitæ, qui adftant ibi coram Domino.

8. Partem partitam edet præter venditionem, quæ eft fecundùm familiam.

9. Cùm ingreffus fueris terram, quam Domi- Hieron. I. 1. cont. nus Deus tuus dabit tibi, non difces facere abo- Pelag, t. 4. 507, da minationes gentium illarum :

10. nec invenietur in te qui traducat filium vel filiam fuam per ignem divinationibus vel

NOTE AD VERSION EM ANTIQUA M.

V. 1. Aptè ad Græcum, præter feqq. in tota tribu, pro quo, oan quan, toti tribui ; & fubftantia, nec non fubftantia, pro quibus conftanter, xaйgs, fors; al. utrobique fubtantia, apud Iren.

*. 3. Grace, Καὶ ἅυτη ἡ κρίσις, &c.

OC, ad vocem Domino; contrà Ms. Alex. cum edit.
Compl. habet, in fronte, delet verò 78 8 8 in fi-
ne, cum Mf. Oxon. & Ald. edit.

V. 8. Itidem Græcè. Vide fis Aug. ibid.

. 9. In Græco fimiliter, præter feqq. 'Ear de sider Ins siç Tur, &c. Si autem ingreffus fueris in, &c. exinde 2wor dat , pro dabit, & ποιεῖν κατὰ τὰ βδελύγματα, facere fecundùm abominationes.

*. 1o. Prima fimiliter habentur Græcè, fi excipias ifta, &x, pro nec; paulòque post, weixalaipur, loco qui tradu.7. Gr. ipfo initio tollit, fed in fine addit, 7 cat, propriè circumquaque purgans; tum post filium, ad

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M.
ditur dur, & pro vel, hab. ; in Mf. tamen Alex. ac
edd. Ald. & Compl. legitur, ficut & upi, loco per ignem.
Capitul. fup. LXXXI. hab. Non invenietur in te luftrans fi-
lium fuum, aut filiam. Sequentia de Hieronymo plus dif-
ferunt à Græco, ubi fic: μarlevoμeros μarleiar, xxndorizó-
μενος, και οἰωνιζόμενος, φαρμακὸς ἐπαείδων ἐπαοιδὴν, ἐγγασρί-
Autos, ad verbum, vaticinans vaticinium, divinationes ob-
fervans, & augurans, veneficus incantans incantationem,
ventriloquus. Cypr. 1. 3. Teftim. 325. c. fic habet: Non
ominemini, neque auguremini. Maxim. Taurin. to. 6. Bibl.
PP. 8. e. Ne aufpicemini, ne auguriis intendatis. Capitul.
Reg. Baluz. to. I. p. 235. b. Nemo fit qui ariolos fcifcite-
tur, vel fomnia obfervet, vel ad auguria intendat. Item:
Nemo fit maleficus, nec incantator, nec pythonis confultor.

*. II. Grace : καὶ τερατοκόπος, ἐπερωτῶν τὸς νεκρές,
& prodigiorum inspector, interrogans mortuos. Unde Aug.
quæft. 29. in Deut. to. 3. 567. a. ait: Quoniam portento-
rum inspectores prohibet effe in populo Dei, quærendum eft
quomodo ifta portenta, quæ infpici prohibentur, difcernan-
tur ab eis, quæ divinitus dantur: & infra: Sicut autem
difcernuntur divinationes, quas confequenter prohibet, à præ-
ditionibus prophetarum..... fic illa infpectiones prodigiorum
à fignificationibus divinorum miraculorum difcernenda funt.

. 12. Vix diffimile quidpiam in Græco, præter
ter ver-
borum ordinem mutatum, ita nempe :"Es yap bdxvyμa
- Κυρίῳ τῷ Θεῷ (ε πᾶς ποιῶν ταῦτα· ἕνεκεν γὰρ τῶν βδελυγ
μάτων τέτων Κύριος ἐξολοθρεύσει αυτές, &c. in Mf. Alex.
ac editt. Ald. & Compl. Kvens Ocós C& Coxolpeuser, &c.
. 13. Ita Græcè, præter vocem evarlov, coram, pro
cum. Cæleftius Pelag. apud Mar. Merc. Garn. Tu autem
perfectus eris coram Domino Deo tuo.

22.

bit Dominus Deus vefter de fratribus veftris : ficut me illum audietis. Tertul. 1. 4. adv. Marc. 716. c. Prophetam fufcitabit vobis Deus ex filiis veftris : tanquam me audieritis illum. Novat. I. de Trin. p. 1035. c. Propheten vobis fufcitabit Deus ex fratribus veftris : eum quafi me audite. Ambrof. verò in Pl. 118. to. 1. 1075. f. Prophetam vobis fufcitabit Dominus Deus vefter de fratribus veftris tanquam me: ipfum audietis per omnia quacunque loquetur vobis: deinde fic: Erit autem omnis, &c. ut inf. . 19. omiffis aliis mediis. Idem in Luc. 7. to. 1. 1382. a. Prophetam....... vobis fufcitabit Dominus nofter ; & ep. 67. to. 2. 1057. d. ficut me, ipfum audietis. Auct. quæft. N. T. part. 2. q. 51. ap. Aug. to. 3. p. 154. d. Quia prophetam fufcitabit Dominus Deus vefter de fratribus veftris. Ambrofiaft. col. 222. b. Prophetam vobis excitabit Deus de fratribus veftris: & infra, col. 266. c. Prophetam vobis fufcitabit Dominus Deus vefter ex fratribus veftris tanquam me: ipfum audietis, erit enim, &c. ut fup. apud Ambr. demtis intermediis. Gaud. Brix. fer. 9. 958. g. Prophetam fufcitabit Dominus Deus nofter de fratribus veftris ficut me: illum audite per omnia quæcunque locutus fuerit ad vos; mox ita: Erit autem, &c. Item 1. de Hæref. 716. h. Prophetam vobis fufcitabit..... vefter de fratribus noftris : ficut me andietis eum: erit autem, &c. At in Græco plura alia interponuntur poft hoc, audietis eum, nempe ✯✯. 16. 17. 18. ut videbitur infra.

Ad. 3.

.16. Aptè ad Græcum, præter unum que, pro quo όσα, quæcunque.

. 17. Similiter habet Lactant. 1. 4. Institut. c. 17. p. 580. unà cum Græco.

. 18. Eadem refert Lactant. ubi fup. præter unum os, pro ore. Auguft. 1. 16. contra Fauft. to. 8. col. 291. d. hæc hab. Sufcitabo illis prophetam de fratribus ipforum fimilem tibi. Capitul. LXXXII. fup. Prophetam fufcitabo eis ex fratribus eorum. Ita quoque in Græco, additis his ep

#. 14. Græcè tollitur quia, additurque yap, ad gentes, & pro poffidebis, fic, xalaxλnegroμeis durys, hareditabis eos; item foco bariolos..... audiunt, & xandórar y marlsior axe Corlas, ipfi divinationes vaticinia audient: demum pro tibi autem, xal oo, fed in Mf. Vat. folo ; nam in Alex.cow rajúμala (Mis. Alex. & Oxon. cum edd. Ald. & Oxon. nec non in editt. Ald. & Compl. eft oci d'e & Compl. τὸ ρῆμα με, al. τά ρήματά με ) ἐν τῷ ςόματι αυτ ut fupra. Idem Hieron. in Ezech. 19. to. 3.831. a. fic le- τε, και λαλήσει αυτοῖς καθ ̓ ὅτι ἂν ( Mr. Oxon. καθ' ὅ ) ανα git: Gentes, quas perditurus eft Dominus in confpectu tuo, τείλωμαι αυτῷ. ifte fomnia divinationes audient: tibi autem non fic dedit, &c.

то

ο αν

. 19. Sic habetur Græcè, exceptis his, o arpwoso's ear, loco quifquis; & in fine, indinnow eh aur8, vindicabo ex eo. Lactant. 1. 4. Instit. c. 17. 580. legit: Et quifquis non audierit ea quæ loquetur ille in nomine meo, ego vindicabo in eum. Tert. verò 1. 4. adv. Marc. 716.c.Om