11. de familia Manasse, qui fuit filius Joseph : & poffeffio, quæ illis fuerat attributa, manfit in tribu & familia patris earum.

NOVA.

13. Hæc funt mandata atque judicia, quæ mandavit Dominus per manum Moyfi ad filios Ifraël, in campeftribus Moab fupra Jordanem contra Jericho.

CAP AP. I. . 51. Cùm caftrametandum. Alii cùm caftra metanda, duabus vocibus numeroque plurali ; mi

nus rectè.

CAP. II. . 2. Caftrametabuntur filii Ifraël. Alii fcribunt genitivo cafu filiorum: minus aptè.

. 4. Septuaginta quatuor millia fexcenti. Nam fcribas fecundo cafu fexcentorum.

*. 24. Centum octo millia centum. Non eft omittendum pofterius centum.

CAP. III. . 22. Septem millia quingenti. Non fcribas quingentorum gignendi cafu.

.49. Et quos redemerant à Levitis. Cave ne plura lem numerum redemerant, corrigas per fingularem rede

merat.

CAP. IV. . 6. Et operient rurfum velamine ianthinarum pellium. Sextum cafum velamine, quidam commutant cum quarto velamen, malè. Porro pro ianthinarum, quidam dant hyacinthinarum, tum hoc verfu, tum pluribus fequentibus, eo judicio quo fupra, Exod. 25. #. 5.

. 19. Ipfique difponent opera fingulorum. Quia de portando bic agitur, putarunt quidam onera potiùs legendum effe, quam opera, falfi.

. 46. Et quos recenferi fecit ad nomen Mofes. Non eft omittenda vox recenferi.

CAP. V. . 3. Cùm habitaverim vobifcum. Cave ne primam perfonam fingularem habitaverim, commutes cum tertia plurali habitaverint.

. 29. Si declinaverit mulier à viro fuo. Quidam libri confodiunt vocem mulier, fed immeritò.

CAP. VI. . 5. Novacula non tranfibit per caput ejus. 'Alii fcribunt non afcendet fuper caput ejus, minùs rectè. . 14. Et ovem anniculam immaculatam pro peccato. Nequaquam omittendum eft pro peccato.

CAP. VII. . 2. Præfectique eorum qui numerati fuerant. Non omittatur enclitica particula que.

. 84. Hæc in dedicatione altaris oblata funt. Non eft fubrogandus quartus cafus dedicationem, in locum fexti. Idem cavendum infra, 88.

CAP. IX. . 14. Juxta cæremonias & juftificationes ejus. Omnino retinendum eft ejus, non mutandum cum reciproco fuas.

. 20. Quot diebus. Alii habent quotquot diebus. CAP. X. . 8. Filii autem Aaron facerdotes clangent tubis. Nominativus pluralis facerdotes, non cedat genitivo fingulari facerdotis.

V. 13. Juxta imperium Domini in manu Moyfi. Quidam fcribunt in manum, quidam per manum:fed primum in manu, Hebræo confonar.

CAP. XI. . 3. Eò quòd incenfus fuiffet. Non mutes incenfus cum fuccenfus.

nis.

. 4. Flagravit defiderio. Non addas carnium aut car

V. 17. De fpiritu tuo. Nec hic addas fancto.

num.

21. Et ait Moyfes. Denique nec hîc addas ad Domi

. 31. Arreptans trans mare coturnices. In locum participii paffivi arreptas, quod eft in aliis libris, substitutum eft activum arreptans.

Ibidem. Et demifit in caftra. Non mutes demifit, quod eft dejecit, cum dimifit.

.32. Congregavit coturnicum, qui parum,'decem coros. Meritò bic omiffa eft vox multitudinem, quam quidam adjecerant, non animadvertentes genitium coturnicum rigi à coros.

. 34. Populum qui defideraverat. Non addas carnes, muitoque minus feribas, Populum quem percuffit Dominus, quia defideraverat carnes.

CAP. XII. .2. Quod cùm audiffet Dominus. Sequitur in plerifque libris iratus eft, quod redundare meritò cenfue runt Correctores, perficiendamque fententiam effe illis verbis quarti verfus ftatim locutus eft ad eum, inclufis parenthe fi verbis intermediis, erat enim Moyfes, c. Certe etiam libri noftri antiqui omittunt Dominus, quod alii addunt verbo locutus eft.

reamus. Locus infigniter reftitutus, ablata negatione qua eft in plerifque codicibus ( &c non in hac vafta folitudine ) verbis fubfequentibus utinam pereamus, junctis iis qua præcedunt, non ut multi faciunt, iis quæ confequuntur. *. 10. Cunctis filiis Ifraël. Superfluit participium videntibus, quod addunt alii.

*. 19. Dimitte, obfecro, peccatum populi hujus. Meritò expunitum eft pronomen tui, quod multi legunt, populi tui hujus.

CAP. XV. v. 3. In holocauftum, aut victimam, vota folventes. Nomini fubftantivo victimam, non eft addendum adjectivum pacificam, quod faciunt libri plerique.

.4. Confperfa oleo. Alii habent quartum cafum confperfam, relatum ad illud quad præcedit decimam partem. Correctores elegerunt fecundum cafum confperfæ, relatum ad nomen fimile.

#. 20. Sicut de areis primitias feparatis. Præfens feparatis non eft commutandum cum futuro feparabitis. V. 26. Qui peregrinantur inter eos. Non mutes tertia perfona pronomen eos, cum fecunda vos.

CAP. XVI. . 11. Quid eft enim Aaron. Retinendum eft neutrum quid, non fubftituendum mafculinum quis.

. 34. Fugit ad clamorem pereuntium. Legendum eft ad clamorem, non à clamore, multòque minùs à timore. .40. Et omnis congregatio ejus. Malè quidam fcribunt cognatio pro congregatio, five cœtus.

.43. Operuit nubes. Non addas tabernaculum, sed fubaudias.

CAP. XVII. . 3. Et una virga cunctas feorfum familias continebit. Sie legunt antiqui codices, adverbium seorfum loco pronominis eorum.

V. 12. Ecce confumpti fumus, omnes perivimus. Prateritum perivimus, non eft commutandum cum futuro pe

ribimus.

CAP. XVIII. . 9. Et cedit in fancta fanctorum. Nec hic præfens cedit, mutandum eft in futurum cedet.

. 1o. Quia confecratum eft tibi. Retinendum eft pronomen tibi, non fubftituenda vox Domino.

. 13. Univerfa frugum initia quas gignit humus. Antiqui libri habent femininum quas, repudiato neutro quæ. . 15. Quidquid primum erumpit. Non fcribas futurum erumpet, pro prafenti.

. 19. Pactum falis eft. Cave fcribas pacis pro falis. Sal fervit durationi.

CAP. XIX. . 3. Tradetifque eam Eleazaro. Quidam pro plurali tradetifque, fcribunt fingulare tradefque, minùs rectè.

CAP. XX. . 20. Non tranfibis. Servandus eft numerus fingularis tranfibis.

CAP. XXI. #. 15. Ut requiefcerent in Ar, Non eft fcribendum Arnon dissyllabum, pro monofyllabo Ar, ut certè locorum prorfus diverforum funt nomina.

. 18. Et in baculis fuis. De folitudine, Mathana. Non addas profectique funt ante de folitudine, nec in ante Ma◄ thana fubaudienda enim hæc funt, non exprimenda.

:

. 20. De Bamoth vallis eft. Non eft amittenda præpofitio de, quod & aliàs docuimus in Notationibus noftris. CAP. XXII. . 29. Si vocare te venerunt homines ifti. Prateritum indicativi venerunt, præftat conjunctivo vene

rint.

<

. 37. Mili nuncios ut vocarem te. In aliis libris, pro prima persona fingulari, eft tertia pluralis vocarent. CAP. XXIII. . 14. Impofitis fupra vitulo atque ariete. Alii legunt numero plurali vitulis atque arietibus, eodem fenfu.

CAP. XXIV. V.7. Et femen illius erit in aquas multas. Quidam pro aquas, fcripferunt gentes, commentarium vertentes in textum.

. 22. Et fueris electus de ftirpe Cin. Cave ne pro Cin, fcribas Cham nomen fils Noë, quod quidam.

CAP. XXV. #. 13. Quia zelatus eft pro Deo fuo. Non addas zelo.

CAP. XXVI. #. 12. Jamin, ab hoc familia. Non praponas & conjunctionem ante Jamin.

#. 14. Viginti duo millia ducenti. Non mutes nominas

tivum ducenti, in genitivum ducentorum.

#. 18. Quadraginta millia quingenti. Nec hic nominativus cum genitivo quingentorum commutandus: fimilifque ratio obfervanda eft infra, . 22. 25. 27. 34. 37.41.43. 47.50.

addito C,

38. Ahiram, à quo familia Ahiramitarum. Quidam fcribunt Achiram, Achiramitarum : utroque modo exprimitur littera Hebraica heth feu cheth.

.62. Quia non funt recenfiti. Præferenda eft conjunc tio quia, pronomini qui.

CAP. XXVII. v. 14. In Cades deferti Sin. Rediùs legitur fecundo cafu deferti, quàm fexto deferto, aut in deferto. . 18. Virum in quo eft fpiritus. Non addas vocem Dei. CAP. XXVIII. #. 11. In calendis autem offeretis. Malta exemplaria poft autem, addunt id eft, in menfium exordiis: id quod, tanquam commentarium textui miftum, omiferunt Romani Patres.

. 13. Similæ ex oleo. Non addas participium confperfæ, quod fatis intelligendum dat præpofitio ex.

CAP. XXIX. #. 11. Cum facrificio & libaminibus eorum. Non mutes præpofitionem cum, in præpofitionem in, aut conjunctionem &.

CAP. XXX. . 14. In arbitrio viri erit ut faciat. Scribendum eft ex antiquis codicibus, ut, non live, tametfi fequatur, five non faciat.

CAP. XXXI. #. 30. Cunctorum animantium. Alii claritatis causâ addunt conjunctionem encliticam cunctorumque. . 52. Pondo fedecim millia. Non eft fubrogandum pondere fanctuarii in locum vocis pondo.

rec

CAP. XXXII. . 4. Regio uberrima eft. Alii minùs tè, mutatis nominativis in genitivos, fcribunt regionis uber

rimæ eft.

. 17. Erunt in urbibus muratis. Ita vertit Interpres, muratis, quod eft, muro cinctis, pro quo alii munitis.

bunc locum.

. 38. Afcenditque Aaron facerdos in montem Hor. Non eft omittenda vox facerdos.

*. 44.45. Et de Oboth, venerunt in lieabarim..... Profectique de lieabarim. Alii pro lieabarim, omissa priore i vocali, fcribunt Ieabarim: minùs rectè.

. 54. Et paucis anguftiorem. Antiqui libri habent pofitivum paucis, pro eo, qui in aliis codicibus eft, comparativo paucioribus.

CAP. XXXIV. V. 4. A meridie ufque ad Cadesbarne. Pro à meridie, alii libri fcribunt in meridiem, alii ad me, ridiem, malè.

. 8. A quo venient in Emath. Non eft mutandus nu-, merus pluralis in fingularem veniet.

. 11. Defcendent termini in Rebla. Pro Rebla, codices minùs accurati fcribunt, additâ tertiâ fyllabâ, Reblatha, quod non eft hujus loci.

. 29. Hi funt quibus præcepit Dominus. Non mutes. præteritum perfectum præcepit, in plufquam perfe&um præ-.

ceperat.

CAP. XXXV. #. 19. Statim ut apprehenderit eum, in-: terficiet. Pro interficiet, invenio in libris antiquis percu-, tiet, quod idem unum eft : fed passivum interficietur, quod. eft in aliis exemplaribus, fpurium eft.

CAP. VIII. *. 2. Cùm pofueris feptem lucernas, candelabrum in auftrali parte erigatur. Hoc igitur præcipe, ut lucerne contra boream è regione refpiciant ad menfam panum propofitionis : contra eam partem quam candelabrum refpicit, lucere debebunt. Magna pars borum verborum, hac, inquam, candelabrum in auftrali parte erigatur. Hoc igitur præcipe, ut lucernæ contra boream è regione refpiciant ad menfam panum propofitionis, omittitur ab Hebrais Gracis codicibus, quinetiam à quibufdam Latinis Mfs. Videri poffit addita fuiffe explicationis causâ ex Exod. 40. V. 22.

CAP. XVIII. . 28. Et univerfis quorum accipitis, primitias offerte Domino. Sic monent quidam interpungendum, ut primitias referatur ad offerte, & quorum fubaudias de

cimas.

CAP. XX. v. 6. Clamaveruntque ad Dominum atque dixerunt: Domine Deus, audi clamorem hujus populi & aperi eis thefaurum tuum, fontem aquæ vivæ, ut fatiati, ceffet murmuratio eorum. Verficulum bunc, cum He→ braicis, Græcis, & Chaldaicis libris, omittunt textus Latinus Regii operis, & textus Rabani commentario adjunitus. Quidam putant acceptum fuiffe ex Epiftola feria fexta poft Dominicam tertiam Quadragefima: ut collector Epiftolarum. aliquando omittit, aliquando addit aliunde quædam.

CAP. XXV. . 12. Idcirco loquere ad eum. Alii librò fupplent plurale ad eos, loco fingularis: neutrum enim He- ́ braicè legitur.

Erba

I.Vuadragefimo anno in eremo poft occifionem

locutus eft Moyfes ↳ omni Ifraël,

Seon & Og regum, per omnia, que præcepit, cilli Deus in Choreb. c. 1. *. I. II. Dixit Moyfes ad populum in tempore illo: • Non potero folus fufferre vos ; & ordinavi vobis vires fapientes, qui præessent vobis. c. 1. ✯✯. 10.

15.

III. f Extollentes fe de Choreb, ambulaverunt per omnem eremum. c. 1. ✯. 19.

IV. Acceffiftis ad me, & dixiftis: Mittamus vi

i

Non poffum folus fuftinere vos. I. 10.

f Edit. Hieron. Tollentes..... Horeb : al. Extollentes vos de Choreb, ambulaftis. Gr. Kal áráexr7es éx Xwpýb. Vulg. Profecti autem de Horeb. 1. 19.

Al. feciftis hoc verbum.

h Edit. Hieron. præcedet.

i Concordant ifta cum Græco, in quo 'Iya's viòs Navy »

cens: Nec tu intrabis ibi; fed Jefus filius Nave intrabit ibi, & filii eorum, quos dixerunt captivos futuros. c. 1. . 37. 38.

IX. Et contra mandatum afcendiftis in montem ; & exivit Amorrhaus, & perfecutus eft vos. c. 1.

.43.

X. Similiter decurrit per fingula, & dinumerat univerfa magnalia Dei & virtutes, quibus praibat eos Deus: & quomodo aluit eos in deferto per quadraginta annos; & qua fecit Deus duobus regibus Seon & Og. c. 2. #. 1.

XI. Et precatus fum Dominum in tempore illo, & defpexit me veftri causâ. c. 3. 4. 23. 26. XII. Hic iterum aftringit ne difcedant à mandatis. c. 4. #. 6.

XIII. Videte ne faciatis vobis fculptile, fimilitu-. dinem omnis hominis, aut pecoris, aut alicujus rei, quæ funt fuper terram, aut in cœlo, aut in mari. c. 4. . 16. 17. feqq.

с

XIV. Dominus iratus eft mihi propter vos, & non intrabo vobifcum fed morior in hac terra: At· tendite ne oblivifcamini ↳ teftamentum Domini Dei veftri: quoniam fi exacerbaveritis Deum, teftor vobis hodie cœlum & terram d quia perietis de terra illa. c. 4. ✯✯. 22. 23. 26. XV. Interrogate fi à quo creavit Deus hominem, auditum eft hoc Si eft gens fub cœlo, cui locutus fit Dominus de medio ignis. c. 4. . 32. 33. e XVI. Tunc difpofuit Moyfes civitates ad refugium f homicidarum. c. 4. . 41.

XVII. Hac eft lex quam locutus eft Moyfes, convocans ad fe omnem Ifraël. c. 4. 力。 44. XVIII. Hac verba locutus eft Dominus ad omnem fynagogam Ifraël: & dixiftis mihi ut audirem à Deo, & locutus effem vobis: & nunc facite •quacunque præcepit vobis ↳ Dominus, non declinantes in dexteram neque in finiftram. c. 5. . 22. #4.

29. 32.

XIX. Audi Ifraël: Dominus Deus nofter, Dominus unus eft:& diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, & ex tota virtute tua. c. 6. V. 4. S.

XX. Dominum Deum tuum timebis, & illi foli fervies. c. 6. . 13.

XXI. Non ibitis poft deos alienos, ne eradicemini. c. 6. . 14. 15.

XXII. Non tentabis Dominum Deum tuum, fed facies qua præcepit tibi : & filio tuo dices quemadmodum eduxit te Dominus de Ægypto. c. 6.

ciet tibi, neem dices: Magna gens hac ; & quomodo potero adversùs eam? Et non concupifces aurum vel argentum de fculptilibus eorum, fed anathematifabis ea. c. 7. . 16. 17. 25. XXVI. Omnia mandata que trado vobis hodie, obfervabitis, ut vivatis:& in mente habete omnia que experti eftis in defertis ; & efuriftis, & dedit vobis Dominus manna, ut fciretis, quia non in pane tantùm vivit homo, fed in omni ver

bo Dei. c. 8. ✯✯. 1. 2. 3. XXVII. Attende tibi ne oblivifcaris beneficia Domini Dei tui. c. 8. . 11.

XXVIII. Non dicas in corde tuo: Virtus mea fecit hæc omnia. c. 8. . 17.

XXIX. P Audi Ifraël: Tu tranfies hodie Jordanem, & poffidebis gentes magnas, & civitates munitas & fcies quia Dominus Deus tuus præcedet te. c. 9. . 1. 3.

XXX. Non dicas in corde tuo: Propter juftitias meas introduxit me Dominus in terram iftam. c. 9. v. 4.

XXX1. In mente habete, quoties exacerbaveritis Dominum in defertis a diffidentes. c. 9. . 7. XXXII. Et in Choreb exacerbaftis Dominum, quando feciftis conflatile. c. 9. . 8. XXXIII. Et dixit Dominus ad me: Sine me, & deleam illos. c. 9. v. 13.

XXXIV. Et defcendi de monte, & vidi quia pec

caftis & projeci tabulas de manibus meis, & confregi illas. c. 9. #. 15.

XXXV. Et deprecatus fum Dominum iterum ficut priùs, quadraginta diebus & quadraginta noctibus panem non edi, & aquam non bibi. c.

9. *. 18.

Ita Græc. cum Vet. Interp. Iren. Vulg. ad omnem

multitudinem. 5. 22.

h Al. Deus.

i Ed. Hieron, eduxerit.

K Edit. Hieron. earum.

1 Edit. Hieron. titulos.

m Al. dicas.

x

φυλάξεπε ποιεῖν, ἵνα ζῆτε. Vulg. Omne mandatum quod ego pracipio tibi hodie, cave diligenter ut facias, ut poffitis

vivere. 8. I.

• Similiter inf. Ambrof. ad verbum: Vulg. Obferva S cave, ne quando oblivifcaris Domini Dei tui. 8. 11.

P Favet Gr. nec longè diftat Vulg. 9. 1. 3.

q Edit. Hieron. delet diffidentes.

* Ita Aug. infra cum Gr. In Vulg. Et in Horeb provos cafti eum. Ed. Hieron. Horeb.

Ita Gr. ad verbum. Vulg. Et procidi ante Dominum ficut priùs..... panem non comedens..... non bibens. 9. 18. Edit. Hieron. mifit.

u Sic in Gr. Vulg. Et jacui coram Domino. 9. 25. * Edit. Hieron. delet quinque, extremò verò hab. mul