VULGATA NOVA. fan&tus affligetifque animas veftras in eo, & offeretis holocauftum Domino. 28. Omne opus fervile non facietis in tempore diei hujus : quia dies propitiationis eft, ut propitietur vobis Dominus Deus vefter. 29. Omnis anima, quæ afflicta non fuerit die hac, peribit de populis fuis: NOVA. fempiternum erit vobis in cunctis generationibus, & habitationibus veftris : 34..... Menfe feptimo, quintadecima die men14. t. 3. 1801.d. fis, tabernaculorum folemnitas..... Hefych. in Levit. 156.c. Miffal. Rom. ad Commun. fabb. IV. tempor, Sept. 36.... dies octavus vocalis fanctus erit.... egreffus eft..... VULGATA 37. Hæ funt feriæ Domini, quas vocabitis celeberrimas atque fanctiffimas, offeretifque in eis oblationes Domino, holocausta & libamenta juxta ritum uniufcujufque diei : 38. exceptis fabbatis Domini, donisque veftris, & quæ offeretis ex voto, vel quæ fponte tribuetis Domino. 39. A quintodecimo ergo die mensis feptimi, VULGATA NOVA. 32. fabbatum requietionis eft, & affligetis animas veftras die nono menfis: A vefpera ufque ad vefperam celebrabitis fabbata veftra. 33. Et locutus eft Dominus ad Moyfen, di cens : 34. Loquere filiis Ifraël : A quintodecimo die menfis hujus feptimi, erunt feriæ tabernaculorum feptem diebus Domino. 35. Dies primus vocabitur celeberrimus at- Joan.7. que fanctiffimus: omne opus fervile non facie- 37. tis in eo. 36. Et feptem diebus offeretis holocausta Domino: dies quoque octavus erit celeberrimus atque fanctiffimus, & offeretis holocauftum Domino eft enim cœtus atque collectæ : omne opus fervile non facietis in eo. NOVA. quando congregaveritis omnes fructus terræ veftræ, celebrabitis ferias Domini feptem diebus: die primo & die octavo erit fabbatum, id eft requies. 40. Sumetifque vobis die primo fructus arboris pulcherrimæ, fpatulafque palmarum, & ramos ligni denfarum frondium, & falices de torrente, & lætabimini coram Domino Deo veftro: 43..... cùm in tabernaculis habitare fecerim filios Ifraël, cùm educerem eos de terra Ægypti: ego Dominus Deus vefter. VULGATA NOVA. 41. celebrabitifque folemnitatem ejus feptem diebus per annum : legitimum fempiternum erit in generationibus veftris. Menfe feptimo festa celebrabitis, 42. & habitabitis in umbraculis feptem diebus omnis, qui de genere eft Ifraël, manebit in tabernaculis : 43. ut difcant pofteri veftri, quòd in tabernaculis habitare fecerim filios Ifraël, cùm educerem eos de terra Ægypti : ego Dominus Deus vefter. 44. Locutufque eft Moyfes fuper folemnitatibus Domini ad filios Ifraël. ANTIQUAM. unde Tichon. reg. 5. col. 61. c. A vefpera in vefperam obfcuravi (1. obfervavi) diem fabbatorum. NOTE AD VERSIONEM *. 29. Grace, Πᾶσα ψυχὴ, ἥτις μὴ ταπεινωθήζεται ἐν νω . 32. Ita primò Græc. habet : fed addit: Kal Taπvá Cele Tàs tuxàs var. Similiter Ambr. in Luc. 20. col. 1511. d. Sabbato humiliabis animam tuam : fubinde in Gr, ἀπὸ ἑσπέρας ἕως ἑσπέρας σαββατιεῖτε τὰ σάββατα ὑμῶν· *. 34. Grac. Τη πεντεκαιδεκάτη το μηνὸς τῇ ἑβδόμο τέτε, ἑορτὴ σκηνῶν ἑπτὰ ἡμέρας τῷ Κυρίῳ. Apud Ambrof. in Pf. 118. to. 1. col. 1021. d. fic: Quintufdecimus dies, dies tabernaculorum per octo dies. *. 36. Græc. Ἡ ἡμέρα ἡ ὀγδόη κλητὴ ἁγία ἔςαι ὑμῖν we Casele oxoxautáμała Kupių éžódióv ¿si. .41. Similiter in Græco. *. 43. Grac. "Οτι εν σκηναῖς κατώκισα τις υἱὸς Ισραήλ, ἐν τῷ ἐξαγαγεῖν με αυτές, &c, ut in Laro 5. Accipies quoque fimilam, & coques ex ea no fufcepti à filiis Ifraël fœdere fempiterno: duodecim panes, qui finguli habebunt duas deci mas: 6. quorum fenos altrinfecus fuper menfam puriffimam coram Domino ftatues : 7. & pones fuper eos thus lucidiffimum, ut fit panis in monimentum oblationis Domini. 8. Per fingula fabbata mutabuntur coram DomiVULGATA NOVA. 11. Cùmque blafphemaffet nomen, & maledixiffet ei, adductus eft ad Moyfen. ( Vocabatur autem mater ejus Salumith, filia Dabri de tribu Dan.) 12. Miferuntque eum in carcerem, donec noffent quid juberet Dominus. 13. Qui locutus eft ad Moyfen, 14. dicens: Educ blafphemum extra caftra, & ponant omnes qui audierunt, manus fuas fuper caput ejus, & lapidet eum populus uni verfus, 15. Et ad filios Ifraël loquêris: Homo, qui maledixerit Deo fuo, portabit peccatum fuum: 16. & qui blafphemaverit nomen Domini, morte moriatur : lapidibus opprimet eum omnis multitudo, five ille civis, five peregrinus fuerit. Qui blafphemaverit nomen Domini, morte moriatur. Exod. 17. Qui percufferit, & occiderit hominem, 21. 12. morte moriatur. 9. eruntque Aaron & filiorum ejus, ut comedant eos in loco fancto: quia fanctum fanctorum eft de facrificiis Domini jure perpetuo. 10. Ecce autem egreffus filius mulieris Ifraëlitidis, quem pepererat de viro Egyptio inter filios Ifraël, jurgatus eft in caftris cum viro Ifraëlita. VERSIO ANTIQUA. II. Et cùm nominaffet filius mulieris Ifraëli- Aug. Locut. 57.1. tidis nomen, maledixit..... 3.356. f. 14. dicens: Produc eum qui maledixerit, foras 308.c. Aug. quæft. 87. in Levit. t. 3. 525. fg 19. 21. Matth. 5.38. NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. *. 3. Græc. Καὶ καύσεσιν αυτὸ ̓Ααρών, &c. ut in Lat. V. 4. Græc. Kavcele tùs aúxrus, &c. ut in Lat. Accendetis lucernas, &c. V. 11. Ita è Græco ad verbum. Mox Auguft. ibid. Cùm hic non addiderit, Dei, manifeftum eft tamen nomen Dei, effe intelligendum, cui maledixit. V. 13. 14. Similiter in Græco eft, nifi quòd loco produc..... foras, exftat fimpliciter avays, educ, ejice; & pro lapidabit, ita, boboxCa, lapidabunt, abfque his, filiorum Ifraël. . 15. Ita Auguft. ad verbum juxta Mf. Græc. Sar. ac edd. Compl. & Ald. nam in Mf. Vat. non geminatur νυχ"Ανθρωπος: item loco f, legitur ὃς ἐὰν, nec additur pronomen fuum ad Deum. Eodem modo iterum legitur apud Auguft. Locut. 58. to. 3. 356. f. nifi quòd pronom. fuum, quod in Quæft. refertur conftanter ad Deum, hîc referri videtur ad peccatum, pofita diftinctione inter Deum & fuum, nec malè; nam in Mf. Sar. iterum additur, auty, fed poft quaplíar verùm August, sup. Quæst, 87. hanc vocem excludere videtur, cùm dicat: Quafi aliud fit maledicere Deum fuum, aliud nominare nomen Domini ; atque illud fit peccatum, hoc autem tantum nefas, ut etiam morte fit dignum..... quid ergo diftat inter illud peccatum, hoc tanti fceleris crimen ? &c. Demum ad hoc, Homo homo, obfervat Auguft. in Locut. idem effe, tanquam dicat, bomo ille aut ille, hoc eft, quicunque homo, &c. Hefych. in Levit. col. 160. d. hab. Homo bomo, quicunque maledixerit Deo, peccatum accipiet. . 16. Itidem Græcè. Hefych. in Levit. col. 160. d. fic: Qui autem nominat nomen Domini, &c. ut fup. *.17. Grzc. Καὶ ἄνθρωπος ὃς ἂν παλύξη Ψυχήν ανθρώπ πε, y áπoláry, &c. ut in Lat. Editio Ald. habet, πᾶσαν xr, cum Auguft. Hefychius verò in Levit. col. 161. a. fic reddit: Qui percufferit animam hominis, morte moriatur: & Auguft. in Quæft. fup. Non ait : Quicunque percufferit hominem.... fed animam hominis. #. 20. Itidem Græcè, 161. b. VULGATA 21. Qui percufferit jumentum, reddet aliud. Qui percufferit hominem, punietur. 22. Æquum judicium fit inter vos, five peregrinus, five civis peccaverit : quia ego fum Dominus Deus vefter. NOVA. 23. Locutufque eft Moyfes ad filios Ifraël : & eduxerunt eum qui blafphemaverat, extra caftra, ac lapidibus opprefferunt. Feceruntque filii Ifraël ficut præceperat Dominus Moyfi, CAPUT X X V. VERSIO ANTIQUA. Aug. quaft. 89. in 2..... Cùm introieritis in terram quam ego do Hefych. in Levit. 162. c. dem. 163. a. b. Ibid. 163.c. & fex tum ejus : 4. anno autem feptimo, fabbata, requies erit terræ, fabbata Domino: agrum tuum non feminabis, & vineam tuam non putabis. 5. Quæ ab fe furgunt agrum tuum, non metes: & uvam fanctificationis tuæ non vindemiabis: annus requiefcendi erit terræ : 6. & erunt fabbata terræ esca tibi, & puero tuo, & puellæ tuæ, & mercenario tuo, & inquilino, qui applicitus eft ad te : 7. & pecoribus tuis, & beftiis, quæ funt in terra tua; omne quod nafcetur ex eo, in efcam. 8. Septem numerabis tibi requies annorum..... 10..... annus remiffionis erit vobis..... & unufquifque ad patriam fuam..... 12..... de campis comedetis, quæ nafcuntur in ea. 13. Anno remiffionis fignificationis..... VULGATA 15. & juxta fupputationem frugum vendet tibi. 16. Quantò plures anni remanferint poft jubilæum, tantò crefcet & pretium : & quantò minus temporis numeraveris, tantò minoris & emptio conftabit: tempus enim frugum vendet tibi. 2. Loquere filiis Ifraël, & dices ad eos: Quando ingreffi fueritis terram quam ego dabo vobis, fabbatizes fabbatum Domino. Exod. 3. Sex annis feres agrum tuum, & fex annis 23.10. putabis vineam tuam, colligesque fructus ejus : 4. feptimo autem anno fabbatum erit terræ, requietionis Domini: agrum non feres, & vineam non putabis. 5. Quæ fponte gignet humus, non metes : & uvas primitiarum tuarum non colliges quafi vindemiam annus enim requietionis terræ eft : 6. fed erunt vobis in cibum, tibi & fervo tuo, ancillæ & mercenario tuo, & advenæ, qui peregrinantur apud te : 7. jumentis tuis & pecoribus, omnia qua nafcuntur, præbebunt cibum. 8. Numerabis quoque tibi feptem hebdomadas annorum, id eft, fepties feptem, quæ fimul faciunt annos quadraginta novem: 9. & clanges buccinâ menfe feptimo, decima die menfis, propitiationis tempore in universa terra veftra, 10. Sanctificabifque annum quinquagefimum, & vocabis remiffionem cunctis habitatoribus terræ tuæ ipfe eft enim jubilæus. Revertetur homo ad poffeffionem fuam, & unufquifque redies ad familiam priftinam : 11. quia jubilæus eft & quinquagefimus annus. Non feretis, neque metetis fponte in agro nafcentia, & primitias vindemiæ non colligetis, 12. ob fanctificationem jubilæi, fed ftatim oblata comedetis. 13. Anno jubilæi redient omnes ad poffeffiones fuas ; 14. quando vendes quippiam civi tuo, vel emes ab eo, ne contriftes fratrem tuum, fed juxta numerum annorum jubilæi emes ab eo, NOVA. 17. Nolite affligere contribules veftros, fed ti meat unufquifque Deum fuum, quia ego Dominus Deus vefter. 18. Facite præcepta mea, & judicia cuftodite, & implete ea, ut habitare poffitis in terra abfque NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. . 2. Similiter in Græco, fi excipias duo, aranaú CeJa, requiefcet, pro requieverit, & Kupla, Domino, loco Domini. Vide feq. apud Aug. . 3. 4. Eadem leguntur in Græco, verbum pro verbo. . 6. Concinit Græc, nifi quòd habet, Bpúμala, esca, *. 13. Græc. Ἐν τῷ ἔτει τῆς ἀφέσεως σημασίας αυτῆς #. 7. Similiter in Græco, nifi quòd ante omne, poni . 14. Ad verbum è Græco, nifi excipias iftud, poffi debis, pro quo xτúgy, mel, acquires. 25. Si attenuatus frater tuus vendiderit poffeffiunculam fuam, & voluerit propinquus ejus, poteft redimere quod ille vendiderat : 26. fin autem non habuerit proximum, & ipfe pretium ad redimendum potuerit invenire : 27. computabuntur fructus ex eo tempore quo vendidit: & quod reliquum eft, reddet emptori, ficque recipiet poffeffionem fuam: 28. quòd fi non invenerit manus ejus ut reddat VULGATA NOVA. 31. Sin autem in villa fuerit domus, quæ muros non habet, agrorum jure vendetur : si ante redempta non fuerit, in jubilæo revertetur ad dominum. NOVA. . 22. Itidem Græcè. NOVA. 42. mei enim fervi funt, & ego eduxi eos de terra Egypti non veneant conditione fervorum : 43. ne affligas eum per potentiam, fed metuito Deum tuum. 44. Servus & ancilla fint vobis de nationibus quæ in circuitu veftro funt. 45. Et de advenis qui peregrinantur apud vos, vel qui ex his nati fuerint in terra veftra, hos habebitis famulos : NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. . 23. Optimè de Græco, præter hoc, in profanationem, pro quo eis BeCalwow, in confirmationem; at in ed. Ald. legitur, sis Bebawow, ut fup. Utramque lectionem notat ipfe Auguft. ibid. fed priorem magis probare videtur: Alii codices, inquit, habent in confirmationem, quam mendofitatem in alterutris priùs in Graco accidiffe arbitror, propter verbi fimilem fonum: BeCxwors enim profanatio dicitur; BeCalwois autem confirmatio: fed ille fenfus apertus eft: Et terra non venundabitur in profanationem; id eft, ne quis auderet terram, quam accepit à Deo, vendere profanis..... Illud autem fubobfcurum eft: Non venundabitur terra in confirmationem ; quod puto non intelligendum, nifi ne ita venditio confirmetur, ut eam non re cipiat venditor, tempore remiffionis, ficut præceptum eft. . 24. Ita in Græco, nifi excipias vocem ure, lo- . 31. Similiter in Gr. ubi, xoyi Corlas, pro aftima buntur, mel. computabuntur. . 35. Itidem Græcè. *. 37. Grac. Τὸ ἀργύριόν σε οὐ διώσεις αυτῷ ἐπὶ τό ל, ǹ Éπi πeovasμ & Faces, &c. ut fup. Argentum tuum non dabis ei pro ufura, & pro excrefcentia non dabis, &c. Helych, in Levit. 165.6. Ambr. de Tob. c. 15. 1. 1. 608. f. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. *. 46. In poffefionem in æternum. Græcè, Karóximo Bis τὸν αἰῶνα, polech in aternum ; ad quod Aug. ibid. Cum de fervis ageret, quos liceret habere Ifraëlitis; Et erunt vobis, inquit, in poffeffionem in æternum: cùm utique aterni moriendo effe non poffent, vel domini, vel fervi: æternum ergo dixit, ubi non eft temporis præftitutus modus quoufque ferviant, ficut conftitutus eft eis, quos in remissione dimitti jubet libertati fuæ. CAPUT VERSIO ANTIQUA. *.50. In Græco fic: Καὶ ἔσαι τὸ ἀργύριον τῆς πράσεως αυτό ως μιπίε· ἔτος ἐξ ἔτες ἔςαι μετ' αυτό. i. e. Et erit argentum venditionis ejus, tanquam mercenarii : annus ex anno erit cum eo. al. ως ημέρα μιπιε, feu μιθωτο ficut dies mercenarii, *. 55. Gr. Ὅτι ἐμοὶ οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ οἰκέται εἰδὶ, παῖδές μr, &c. Quia mihi filii Ifraël domeftici funt, pueri mei, &c. ut fup. In Mf. Alex. ac editt, Ald, & Compl. deeft sidl. 3. Si in præceptis meis ambulaveritis, & mandata mea obfervaveritis, & feceritis ea, & dabo pluviam vobis in tempore fuo, 4. & producet terra fructus fuos, & arbores poma. 5. Et vindemiæ tuæ meffibus fuccedent, & fatio vindemiis: & faturabimini..... XXVI. 6. Et fedebitis in pace in terra veftra: & dor- V. 1. Græcè additur duros, poft vobis, quod deeft in . 3. Optimè de Græco, nifi quòd pro obfervaveritis, .4. Hoc, & de feqq. multa fenfum magis reddunt τα 6. Dabo pacem in finibus veftris : dormietis, ANTIQUAM. porum reddent fructum fuum. Hefych. in Levit. col. 172. ex LXX. Ligna campi dabunt fructum fuum. . 5. Multò plura nunc habentur in Græco, fcilicet: Καὶ καταλήψεται ὑμῖν ὁ αλοηθὸς τὸν τρυγητὸν, καὶ ὁ τρυγητὲς καταλήψεται τὸν σπόρον και φάγεθε τὸν ἄργον ὑμῶν εἰς πλησ Μονήν και καλοική είς μετὰ ἀσφαλείας ἐπὶ τῆς γῆς ὑμῶν, κ κατοικήσεις πόλεμος & διελεύβεται διὰ τῆς γῆς ὑμῶν. Et comprehender vobis trituratie vindemiam, & vindemia comprehendet fationem: manducabitis panem veftrum ad faturitatem : habitabitis cum fecuritate fuper terram veftram, & bellum non pertranfibit per terram veftram. Notandum verò ultima ifta, óxeμos, &c. ufque ad finem . defiderari in Mfs. Sar. & Oxon. in Mf. verò Alex. ac edit. Compl. transferri infra, poft beftias malas de terra veftra. Hefych. in Levit. col. 173. a. fimiliter ait legi apud LXX. Et bellum non pertranfibit terram. .6. Magis concordant ista cum Græco: loco tamen |