Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

VULGATA NOVA.

fructus fuos: vagus & profugus eris fuper terram.

13. Dixitque Caïn ad Dominum: Major eft iniquitas mea, quàm ut veniam merear.

14. Ecce ejicis me hodie à facie terræ, & à facie tua abfcondar, & ero vagus & profugus in terra omnis igitur qui invenerit me, occidet

me,

15. Dixitque ei Dominus: Nequaquam ita fiet: fed omnis qui occiderit Caïn, feptuplum punietur. Pofuitque Dominus Caïn fignum, ut non interficeret eum omnis qui inveniffet eum.

16. Egreffufque Caïn à facie Domini, habitavit profugus in terra ad orientalem plagam Eden.

17. Cognovit autem Cain uxorem fuam, quæ concepit, & peperit Henoch: & ædificavit civitatem, vocavitque nomen ejus ex nomine filii fui, Henoch.

18. Porro Henoch genuit Irad, & Irad genuit Maviaël, & Maviaël genuit Mathufaël, & Mathufaël genuit Lamech.

19. Qui accepit duas uxores, nomen uni Ada, & nomen alteri Sella.

20. Genuitque Ada Jabel, qui fuit pater habitantium in tentoriis, atque paftorum.

21. Et nomen fratris ejus Jubal: ipfe fuit pater canentium cithara & organo.

22. Sella quoque genuit Tubalcain, qui fuit malleator & faber in cuncta opera æris & ferri. Soror verò Tubalcain, Noëma.

23. Dixitque Lamech uxoribus fuis Adæ & Sellæ Audite vocem meam uxores Lamech, aufcultate fermonem meum : quoniam occidi virum in vulnus meum, & adolefcentulum in livo

rem meum.

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

8. to. 1. col. 635. f. Quoniam operaberis terram: quæ iterum ponit 1. de Noë & Arca, c. 29. col. 271. d. additis his: Et non augebit virtutem fuam dare tibi; gemens & tremens eris fuper terram. Itidem l. 2. de Cain & Ab. c. 9. col. 220.c. Non augebit virtutem fuam dare tibi ; feu ut in Mfs. tribus, non audebat virtutem fuam, &c. Tertul. I. contr. Jud. c. 5. p. 138. b. addit: Gemens & tremens eris fuper terram. In Gr. fic : "Ors (ed. Compl. öri) spy Tur yur, * & πRODÚCE TH ¡Xùv áutus dural 001 sevcov y pepcorn ક ss. Adimantus ap. Auguft. to. 8. col. 115. c. d. alludens dicit: Te enim operari neceffe eft terram, quæ fteriles tibi fructus dabit.

men,

*. 13. Gr. Καὶ εἶπε Καϊν πρὸς Κύριον τον Θεόν (Mr. Alex. ac ed. Compl. del. Θεόν) Μείζων ἡ αἰτία με το ἀρεθῆναί με. Vox autem, Airía, utrumque fignificat, caufam, & crifeu culpam: Caufam tamen plerique Patres retinent. Ambrof. fcilicet, 1. 2. de Cain & Ab. c. 9. to. I. col. 221. a. c. legit : Major caufa mea eft, quam ut dimittatur mihi. Hieron. ep. ad Damaf. to. 2. col. 564. a. Major mea caufa eft, quàm ut dimittar. Ita rurfus quæft. 8. ad Algaf. to. 4. col. 200. f. at ep. ad Damaf. col. 565. b. fic: Major culpa mea eft, quàm ut dimittar. Philaftr. Brix. de Hæref. col. 720. b. Major caufa eft fi dimiffus fuero. Auguft. 1. 12. contr. Fauft. to. 8. col. 232. g. Major eft caufa mea, deinde omiffis intermediis, fubdit: fi ejicis me, &c. Auct. quæft. Vet. Test. ap. Aug. to. 3. q. 5. col. 45. b. Major caufa eft mea relinqui me, (Mfs. relinque. )

. 14. Ita in Græco, verbum pro verbo. In Mf. tamen Alex. ac edit. Ald. loco, ei expάmes, fi ejicis, exftat, si Expansis, unde Tertul. I. contr. Jud. c. 5. p. 138. b. legit: Et ejicies me hodie à facie terræ, & à facie tua abfcondar; 5 ero gemens tremens fuper terram; omnis qui invenerit me, occidet. Item Ambrof. 1. 2. de Cain & Ab. c. 9. col. 221. a. c. Si derelinques me bodie, à facie tua abfcondam me; omnis qui invenerit me, occidet me at ep. 37. col. 937. e. fic : Abfcondam me, & ero gemens, & tremens fuper terram; 5 erit, omnis qui, &c. ut fup. Auct. verò quæft. Vet. Teft. q. 5. apud Aug. to. 3. col. 45. b. Si ejicis me hodie à facie tua à facie terra abfcondam me; ero gemens, & tremens fuper terram; erit, omnis qui, &c. ut in textu. Hieron. ep. ad Damaf. to. 2. col. 564. a. fic habet: Ecce ejicis me hodie à facie terra, & à facie tua abfcondar, & ero

[ocr errors]

gemens; reliqua ad verbum ut in textu Augustin. Philaftr. Brix. de Hæref. col. 720. b. Et erit, omnis qui invenerit me 、 interficiet me.

. 15. Ita Hieron. ex edit. LXX. ufque ad verbum exfolvet, ut ipfe monet loco cit. Reliqua defcripfimus ex Auctore quæft. Vet. Test. Hæc autem verba : Omnis qui occiderit Cain, feptem vindictas exfolvet, rurfum profert Hie ron. 1. quæft. Hebr. in Gen. to. 2. col. 511. f. ficut etiam Damafus ep. 17. Conc. to. 1. col. 580. b. nec non August. 1. 12. contr. Fauft. to. 8. col. 233. b. Ambrof. verò l. 2. de Cain & Ab. c. 1o. col. 221. e. legit: Omnis qui occiderit Cain, fepties vindictam exfolvet. Philaftr. Brix. de Hæref col. 720. c. Omnis qui occid. Cain, feptem vindiclas persolvet. Auct. Quæft. Vet. Teft. citatus fup. ad marg. Non fic; itaque omnis qui occiderit Cain, feptem vindictas exfolver, &c. Gr. Καὶ εἶπεν αὐτῷ Κύριος ὁ Θεός, Οὐχ έτω· πᾶς ὁ ἀποκε τείνας Κάϊν, ἑπτὰ ἐκδικέμενα παραλύσει· καὶ ἔθετο Κύριος ὁ Θεὸς σημεῖον τῷ Κάιν, τῷ μὴ ἀνελεῖν αὐτὸν πάντα τὸν ευρίσ κοντα αυτόν.

. 16. Nec plura exhiber S. Hieron. Observat tamen ibid. Quod LXX. Naid, tranftulerunt, in Hebræo, Nod, dici. Eadem profert Eucher. Lugd. quæft. in Gen. col. 840. h. cum eodem additamento. In Gr. verfus integer fic legitur: 'Ente de Kάiv άñò πрOSÚTY TY DEY, WHиCEV em Naid nativarti 'Eféμ. Exiit autem Caïn à facie Dei, & habitavit in terra Naid contra Edem.

. 17. Similia Græcum habet, nifi quòd poft hoc, adificans civitatem, addit: Kal stwróμass tùr tóx êtì tậ óróμaтi, &c. Et nominavit civitatem in nomine, &c. #. 18. In Gr. Małɣcára, non Matbusaël.

. 19. 20. Eadem in Græco leguntur, verbum pro verbo.

*. 21. Gr. Καὶ ὄνομα τῷ ἀδελφῶ αυτό, Ἰεβάλ ὗτος ἦν • xaтassias, &c. ut in Lat. Ambrof. 1. 1. Hexa. col. 14. a. De eo qui Jubal didus eft : hic erat pater qui demonftravis pfalterium & citharam.

ТИ

[ocr errors]

*. 22. Gr. Σελλὰ δὲ καὶ αυτὴ ἔτεκε τὸν Θόβελ· καὶ ἦν σφυ poxóños xarxeùs xxx, &c. ut in Lat. Sella autem & ipfa peperit Thobel, 5 erat malleator, faber æris, &c.

. 23. Idem Hieron. ep. ad Damaf. to. 2. col. 564. f. 565. a. habet: Quia virum occidi in vulnere meo, & juvenem in livore meo, Similiter Auct. quæft. Vet. Test. q. 6.

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]
[blocks in formation]

. 24. Itidem in Græco præter verbum, exdelantal, vindicatum eft, pro vindicabitur. Huic lectioni favet, Tertul. I. de orat. c. 8. p. 181. c. dicens: In Genefi de Cain fepties, de Lamech autem feptuagies fepties ultio reputata eft. Similiter Hilar, in Matth. col. 701. b. Solvenda, inquit, per Cain pæna in feptuplum conftituta eft..... fed in Lamech fupplicium ufque ad feptuagies & fepties eft conftitutum. Auct. quæft. Vet. Teft. q. 6. col. 45. e. apertè Dixit, de Caïn vindicatum eft, quaf jam factum : & paulo fup. de Lamech autem feptuagies fepties: ita nempe poft Lamech ei qui bos

fecutus fuiffet, ait effe futurum.

V. 25. Similia Græcum habet, nifi excipias ifta :"Eyro δὲ Ἀδὰμ Εὐαν τὴν γυναῖκα αυτό, και συλλαβέσα, ἔτεκεν υιόν και επωνόμασε.... λέγεια, ἐξανέςησε, &c. Idem Auguft. infra, col. 396. b. pro nominavit, legit appellavit, ad verbum è Græco, cognominavit. Hier. quæft. Hebr. in Gen. to. 2. col. 512. a. Et vocavit nomen ejus Seth ; fufcitavit enim mihi Deus femen aliud pro, &c. ut fup.

. 26. Similiter habet, Hieron. quæft. Hebr. to. 2. col. 512. a. Et vocavit nomen ejus Enos ; bic fperavit invocare nomen Domini Dei. Item Ambrof. 1. de Parad. to. 1. col. 152. c. Enos qui fperavit invocare nomen Dom. Dei. In Gr. Καὶ τῷ Σὴθ ἐγένετο υιός· ἐπωνόμασε δὲ τὸ ὄνομα αὐτῇ, Ἐνώς &TOS ATTICE Sπinansai, &c. ut fup.

[ocr errors]
[blocks in formation]

Hilar. de Synod. 1191.4.

Adam, ad imaginem Dei fecit illum.

2. Mafculum & feminam fecit illos, & benedixit illos: & cognominavit nomen eorum Adam, qua die fecit illos.

3. Vixit autem Adam ducentis triginta annis: & genuit fecundùm effigiem fuam, & fecundùm fimilitudinem fuam, & cognominavit nomen ejus Seth.

Hieron. Quaft. 4. Fuerunt autem dies Adam, poftquam genuit Hebr. t. 2. 512. b. Seth, feptingenti anni: & genuit filios & filias.

Aug. 1. 15. de 6. Vixit autem Seth quinque & ducentos anciv. Dei, c. 15. nos, & genuit Enos. 396. c. f. 7..... & genuit filios & filias.

8. Et fuerunt omnes dies Seth duodecim & nongenti anni, & mortuus eft.

V. 1. Ad verbum è Græco.

I.

VULGATA NOVA.

[ocr errors]

[Ic eft liber generationis Adam. In die qua creavit Deus hominem, ad fimilitu- Sp. z. dinem Dei fecit illum.

2. Mafculum & feminam creavit eos, & benedixit illis: & vocavit nomen eorum Adam, in die quo creati funt.

23.

Eccli.

27.

17. I. Sup. I. 3. Vixit autem Adam centum triginta annis: Inf.9.6. & genuit ad imaginem & fimilitudinem fuam, vocavitque nomen ejus Seth.

4. Et facti funt dies Adam, poftquam genuit 1. Par Seth, octingenti anni: genuitque filios & filias. I. I. 5. Et factum eft omne tempus quod vixit Adam, anni nongenti triginta, & mortuus eft. 6. Vixit quoque Seth centum quinque annis, & genuit Enos.

7. Vixitque Seth poftquam genuit Enos, octingentis feptem annis, genuitque filios & filias. 8. Et facti funt omnes dies Seth nongentorum duodecim annorum, & mortuus eft.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M.

*. 2. Itidem Græcè, præter unum, Tò öroμa duty, loco nomen eorum; at in Mf. Alex. To oroμa dvτar. Auguft. loco cit. c. 17. col. 399. f. conftanter legit, nomen eorum. Similiter Hieron, quæft. Hebr. to. 2. col. 512. b. Virum mulierem fecit eos, & benedixit eos, 5 vocavit nomen eorum Adam. Hieronymo accinit Eucher. Lugd. quæft. in Gen. col. 841. a. nifi quòd legit, & benedixit eis: at in Gr. suλόγησεν αυτές.

. 3. In Græco fic: "Enos de 'A♪àμ opiάxorta s diaHogia (Mf. Alex. Sianócia y трiánovтα) eтny éyérvuce xατὰ τὴν ἰδέαν αυτῷ, καὶ κατὰ τὴν εικόνα αυτέ, και επωνόμασε, &c.ut in Lat. Hieron. quæft. Hebr. in Gen. to. 2. col. 512. b. Vixit autem Adam ducentos & triginta annos, & genuit ad imaginem & fimilitudinem fuam ; & vocavit nomen ejus Seth. Tum addit: Sciendum quòd ufque ad diluvium, ubi in noftris codicibus ducentorum, & quod excurvit annorum, genuiffe quis dicitur, in Hebræo habeat, centum annos, reliquos qui fequuntur. Idem obfervat Auguft. 1. 15. de civit. Dei, c. 1o. to. 7. col. 389. c. his verbis: Inter Hebræos & noftros codices de ipfo numero annorum nonnulla videtur effe diftantia, quod ignoro qua ratione fit factum...... Nam ipfe homo primus Adam antequam gigneret filium, qui appellatus eft Seth, ducentos triginta annos vixiffe reperitur in codicibus noftris, in Hebræis autem centum triginta perhibetur. Quod autem hic, ignorare fe dicit, infra c. 13. col. 392. e. explicare tentat; vid. infr. Notam ad v. 25. Idem confirmat Julius Hilario, Bibl. PP, to. 6. col. 374.

dicens: A primoplasti, Ada fcilicet, nativitate, ufque ad diluvium fadum fub Noë, anni funt 2257. qui per generationes fingulas fideliter comprobantur..... anno 230. genuis

Seth.

[ocr errors]

*. 4. Ita Hieron. ufque ad vocem anni: reliqua adduntur ex Auguft. 1. 15. de civit. Dei, c. 8. col. 387. c. omnia autem cum Gr. conveniunt, nifi quòd post Adam legitur, as (noe, quas vixit ; fed in Mf. Cot. deeft, as έζησε, fequitur in Gr. μετὰ τὸ γεννῆσαι αὐτὸν τὸν Σὴθ, φοβ quàm ipfe genuit Seth, quæ vox autor non redditur ab Hieronymo : fubdit S. Doctor: Quia in ducentis erraverat, confequenter hic pofuit feptingentos, cum in Hebræo hic habeatur, octingentos 5 fuprà centum. Idem notat S. August. 1. 15. de civit. Dei, c. 10. to. 7. col. 389. c. Pofteaquam, inquit, eum (Seth ) genuit, feptingentos vixiffe legitar in noftris, octingentos verò in illis, atque ita in utrifque univerfitatis fumma concordat.

. 6. Itidem Græcè. Auguft. loco cit. addit: Vel fecundùm Hebræos, quinque & centum annos : & fupra c. 10. col. 389. c. Deinde, inquit, per confequentes generationes antequam gignatur qui gigni commemoratur, minus vixiffe apud Hebræos pater ejus invenitur centum annos; fed pofleaquàm eft genitus idem ipfe, centum minùfquàm in Hebræis, inveniuntur in noftris : atque ita hinc & inde numeri univerfitas confonat. Similiter Julius Hilario, Bibl. PP. to. 6. 374. ait: Seth 205. gennit Enos. . 7. Sic eft in Græco. . 8. In Gr. Kai

col.

To, & facti funt, &c. ut inLat.

VULGATA NOVA.

9. Vixit verò Enos nonaginta annis, & gemuit Cainan.

VERSIO ANTIQUA

V. 9. 10. 12. 15. 18. 21. Vide Not.

VULGATA

to. Poft cujus ortum vixit octingentis quindecim annis, & genuit filios & filias.

11. Factique funt omnes dies Enos nongenti quinque anni, & mortuus eft.

11. Vixit quoque Cainan feptuaginta annis, & genuit Malaleel.

13. Et vixit Cainan poftquam genuit Malaleel, octingentis quadraginta annis, genuitque filios & filias.

NOVA.

17. Et facti funt omnes dies Malaleel octingenti nonaginta quinque anni, & mortuus eft.

18. Vixitque Jared centum fexaginta duobus annis, & genuit Henoch.

19. Et vixit Jared poftquam genuit Henoch, octingentis annis, & genuit filios & filias.

20. Et facti funt omnes dies Jared nongenti fexaginta duo anni, & mortuus eft.

21. Porro Henoch vixit fexaginta quinque annis,

14. Et facti funt omnes dies Cainan nongenti de- & genuit Mathusalam. cem anni, & mortuus est.

Eccli

44. 16.

22. Et ambulavit Henoch cum Deo : & vixit, poft- Heb. 11.

15. Vixit autem Malaleel fexaginta quinque annis, quam genuit Mathusalam, trecentis annis, & genuit & genuit Jared.

16. Et vixit Malaleel poftquam genuit Jared, octingentis triginta annis: & genuit filios & filias.

VULGATA NOVA.

24. Ambulavitque cum Deo,& non apparuit: quia tulit eum Deus.

25. Vixit quoque Mathufala centum octoginta feptem annis, & genuit Lamech.

26. Et vixit Mathufala, poftquam genuit Lamech, feptingentis octoginta duobis annis, & genuit filios & filias.

27. Et facti funt omnes dies Mathufala nongenti fexaginta novem anni, & mortuus eft.

filios & filias.

23. Et facti funt omnes dies Henoch trecenti fexaginta quinque anni.

VERSIO ANTIQUA.

5.

[blocks in formation]

25. Et vixit Mathufala annis centum fexaginta feptem, & genuit Lamech.

26. Et vixit Mathufala, poftquam genuit Lamech, annos octingentos duos, & genuit filios & filias.

27. Et fuerunt omnes dies Mathusalæ quos vixit, anni nongenti fexaginta novem, & mortuus eft.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM

.9. Jul. Hilar. Bibl. PP. to. 6. col. 374. habet: Enos anno 190. genuit Cainam. Gr. Kal?ncer 'Eraç ëтn éxatòr ἐννενήκοντα, κι ἐγέννησε τὸν Καϊνᾶ.

#. 10. 11. & feqq. Auguft. loc. cit. poft hoc, & morruus eft, addit: Atque ita deinceps quorum anni commemo vantur, nec filios filiafque genuiffe reticentur : & fup. cap. 10. col. 387.c. Scriptura divina, inquit, ubi numerum annorum, quos illi homines vixerunt commemorat ita concludit, ut dicat de illo de quo loquebatur: Et genuit filios & filias ; & fuerunt omnes dies illius, vel illius, quos vixit anni tot, mortuus eft.

[ocr errors][ocr errors]

#. 12. Jul. Hilario, p. 374. Cainam anno 170. genuit Malelehel. Gr. Καὶ ἔζησε Καινῶν ἑβδομήκοντα καὶ ἑκατὸν ἔτη κι ἐγέννησε τὸν Μαλελεήλο

*. 15. Jul. Hilario, ubi fup. Malelehel anno 165. genuit Jareth. Gr. Και έζησε Μαλελεήλ πέντε και εξήκοντα καὶ ἑκατὸν ἔτη, κι ἐγέννησε τὸν Ἰάρεδ.

. 18. Jul. Hilario ubi fup. Jareth anno 162. genuit Enoch. Gr. Καὶ ἔζησεν Ιάρεδ δύο καὶ ἑξήκοντα ἔτη καὶ ἑκατόν· Joy TH કે * éyérruce Tòv 'Erwx. S. Aug. 1. 15. de civit. Dei, to.7. col. 389. e. notat, in fexta generatione nufquam utrofque codices difcrepare.

. 21. Jul. Hilar. ubi fup. Enoch anno 165. genuit Mathafalam. Gr. Kai Zncer EvoX TérTE y exorta ixaἔζησεν Ενωχ πέντε εξήκοντα και τὸν ἔτη καὶ ἐγέννησε τὸν Μαθεσάλα.

*. 24. Eadem rurfus habet Cypr. 1. de Mortal. p. 235. e. præter unum, placuit, pro complacuit. Gr. Kai sunpesuσεν Ενωχ τῷ Θεῷ· κ εχ ευρίσκετο, ὅτι μετέθηκεν αυτὸν ὁ Osós. Hieron. ep. ad Damaf. to. 2. col. 565. c. Et non inveniebatur, quia tranftulit illum Deus. Ambr. 1. de Elia & jejun. c. 22. to. 1. col. 562. c. huc alludens dicit: Enoch raptus ad cælum eft. Item Auguft. I. 15. de civit Dei, c. 10. col. 389. e. In feptima, inquit, (generatione) ubi ille qui natus eft Enoch, non mortuus, fed quòd Deo placuerit, tranflatus effe narratur ; eadem dissonantia eft quæ in fuperioribus quinque de centum annis, antequam gigneret eum, qui ibi commemoratus eft, filium ; atque ita in fumma fimilis confonantia: vixit enim annos, antequam transferretur, fecundùm utrofque codices, CCCLXV.

#. 25. 26. 27. Ad hæc Hieron. loco cit. Famosa quæftio, inquit,& difputatione omnium Ecclefiarum ventilata, quòd juxta diligentem fupputationem, quatuordecim annos poft diluvium Matbufala vixiffe referatur. Etenim cùm effet Matbufala annorum 167. genuit Lamech. Rurfum Lamech cùm effet annorum 188. genuit Noë. Et fiunt fimul ufque ad diem nativitatis Noë,anni vita Matbufala 355. Sexcentefimo autem anno vita Noë diluvium factum eft. Ac per boc habita fupputatione per partes,955°. anno Matbufala, diluvium

fuiffe convincitur. Cùm autem fupra 969. annis vixisse fir
dictus, nulli dubium eft 14. eum annos vixiffe poft diluvium.
Et quomodo verum eft, quòd ollo tantùm animæ in arca falva
factæ funt? Reftat ergo ut quomodo in plerifque, ita & in hoe
fit error in numero. Siquidem & in Hebrais & Samaritano-
rum libris ita fcriptum reperi : Et vixit Mathufala 187. an-
nis, &c. ut in Vulg. A die ergo nativitatis Matbufala, uf-
que ad diem ortûs Noë, funt anni 369. His adde 600. an-
nos Noë, quia in fexcentefimo vita ejus anno factum eft di-
luvium : atque ita fit ut 969.o vita fuæ Matbufala mortuus
fit, eo anno quo cæpit effe diluvium. Similiter Auguft. 1. 15.
de civit. Dei, c. 1o. to. 7. col. 389. f. hunc nodum fol-
vit; maximè verò cap. 11. col. 390. b. & c. 13. col. 393.
quo poftremo loco ita differit: Rurfus movet cur in octa-
va generatione antequam de Matbufalem nafceretur Lamech,
cùm apud Hebræos legantur centum octoginta duo anni, vi-
ginti minùs inveniuntur in codicibus noftris, ubi potiùs addi
centum folent, poft genitum Lamech complendam reftituun-
tur ad fummam, qua in codicibus utrifque non difcrepat
(969.)..... fed quomodolibet iftud accipiatur..... rectè fieri
nullomodo dubitaverim, ut cum diverfum aliquid in utrif-
que codicibus invenitur, quandoquidem ad fidem rerum gef-
tarum utrumque effe non poteft verum, ei lingua potiùs cre-
datur, unde eft in aliam per Interpretes facta tranflatio. Nam
in quibufdam etiam codicibus Græcis tribus, uno Latino,

f.

uno etiam Syro inter fe confentientibus, inventus eft Mathufalem fex annis ante diluvium fuisse defunctus. Idem pariter obfervat quæft. 2. in Gen. to. 3. col. 380.b. Hanc quaftionem,inquit, plurium codicum mendofitas peperit. Non folùm quippe in Hebrais aliter invenitur, verùm etiam in LXX. interpretatione. Matbufalam in codicibus paucioribus, fed veracioribus, fex annos ante diluvium reperitur fuisse defun&us. Julius Hilario, Bibl. PP. to. 6. col. 374. hoc erratum ita corrigendum credit: Igitur, inquit, Mathufalam vixit annos 182. fic genuit Lamech ; & poft hoc vixit annos 787. fic enim divina Scriptura fides vera demonftrat, qua Mathufalam ante diluvium & vixiffe, & mortuum esse narravit. Jam verò fi curiofiùs infpicias unde manaverit error, an ex Judæis, an ex LXX. Interp. neutris illorum tribuendus eft, fi Auguftino fides, ait enim lib. 15. de civit. Dei, c. 13. col. 392. f. Abfit ut prudens quifpiam vel Judæos cujuflibet perverfitatis atque malitiæ tantum potuiffe credat in codicibus tam multis, tam longe lateque difperfis; vel LXX. & › illos memorabiles viros, hoc de invidenda gentibus veritare unum communicaffe confilium. Credibilius ergo quis dixerit, cumprimùm de bibliotheca Ptolemai defcribi ifta cœperunt, tunc aliquid tale fieri potuiffe in codice uno, fcilicet primisus inde defcripto ; unde jam latiùs emanaret ubi potuis

Hieron. quaft. Hebr. to. a. 512..

[blocks in formation]

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

quidem accidere etiam feriptoris error. Et hoc, inquit, in illa quæftione de vita Matbufalem non abfurdum eft fufpicari. Idem judicat de annis centum, quibus differebant fupra Græci ab Hebræis Illa diverfitas, inquit, numerorum aliter fe habentium in codicibus Græcis & Latinis, aliter in Hebræis, ubi non eft ifta de centum annis priùs additis, & poftea detractis, per tot generationes continuata parilitas, nec malitia Judæorum, nec diligentia, vel prudentia LXX. Interpretum, fed fcriptoris tribuatur errori, qui de bibliotheca fupradicti regis codicem defcribendum primus accepit.

. 28. Jul. Hilario ubi fup. col. 374. fic habet: Lamech anno 188. genuit No. Gr. Καὶ ἔζησε Δάμεχ ὀκτὼ καὶ ὀγδοήκοντα καὶ ἑκατὸν ἔτη, κι ἐγέννησεν υιόν. Ad hæc Auguft. 1. 15. de civit. Dei, c. 10. to. 7. col. 389. g. In fola nona genera

tione, id eft, in annis Lamech filii Mathufalem, patris au¬ tem Noë, fumma univerfitatis discrepat, fed non plurimùm ; viginti enim quatuor annos plus vixisse in Hebrais, quàm in noftris codicibus invenitur. Nam antequam gigneret filium, qui vocatus eft Noë, fex minùs habet in Hebræis quàm in noftris ; poftea verò quàm eum genuit, triginta ampliùs in eifdem quàm in noftris; unde fex illis detractis, reftant viginti quatuor, ut dictum eft.

όνο

#. 29. Ambr. loc. cit. Hic faciet nos requiefcere ab operibus, & à tristitia, &c. ut fup. Gr. Kai sπwróμace To ovoμα αυτό Νώε, λέγων· Οὗτος διαναπαύσει ἡμᾶς ἀπὸ τῶν ἔργων ἡμῶν, καὶ ἀπὸ τῶν λυπῶν τῶν χειρῶν ἡμῶν καὶ ἀπὸ τῆς γῆς, ἧς κατηράσατο Κύριος ὁ Θεός.

[blocks in formation]

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

V. 1. Gr. Kal éyéveto úrínæ йparto, &c. ut in Lat. Similiter habet Tertul. I. de vel. virg. c. 7. p. 312. a. Et factum eft cùm cæpiffsent bomines plures fieri fuper terram, filia nata funt eis.

او

. 2. Videntes autem, &c. Quod obfervat Nobilius, ista apud Auguftinum conjungi cum fuperioribus, detractâ voculâ, autem, omninò falfum eft, Mfs. omnibus faventibus. In Græco fic: 'Idóvres d'è VIOL TO DEF TAS..... TI xaxalow, &c. ut in Lat. In Mf. verò Alex. 'I♪órtes de of ayer T e, ut legebat Auguft. vox autem, angeli, non ita anguftè hic accipienda eft, ac fi homines non fuiffent, hanc nempe ita explicat Auguft. loc. cit. col. 408. b. c. Spiritu Dei fuerant fadi angeli Dei & filii Dei ; fed declinando ad inferiora, homines dicuntur nomine natura, non gratia ; & poft pauca: LXX. quidem Interpretes & angelos Dei dixerunt iftos, & filios Dei; quod quidem non omnes codices habent, nam quidam nifi filios Dei non habent. Idem obfervat quæft. 2. in Gen. to. 3. col. 380. b. c. Quæritur, inquit, quemadmodum potuerint angeli cum filiabus hominum concumbere..... quamvis nonnulli & Latini & Graci codices non angelos habeant, fed filios Dei; quos quidam ad folvendam iftam quæftionem, juftos homines fuiffe crediderunt, qui potuerunt etiam angelorum nomine nuncupari. Similiter Ambrof. in Pf. 118. col. 1011. d. Qui autem, inquit, cùm effent angeli Dei, boc eft vita probitate angelorum imitantes gratiam..... Qui ergo cùm angeli viderentur, capti funt decore femineo. Auct. etiam l. de fing. cleric. ap. Cypr. p. 532. Angelos vocat: Novimus, inquit, & angelos cum feminis cecidiffe. Tertul. verò l. de vel. virg. c. 7. p. 312. a. fic legit: Confpicati autem filii Dei filias bominum quòd pulchra effent, acceperunt fibi uxores ex omnibus quas elegerunt. Item Hieron. quæft. Hebr. to. 2. col. 513. b. Videntes autem filii Dei filias hominum quia bonæ funt. Vox autem Gr. xaxaí, per hanc alterutram reddi poteft, vel pulchra, vel bona. Id ipfum fignificat Auguft. 1. 15. de civit. Dei, c. 23. col. 407. f. Bonas, inquit, id eft, pulcbxas ; confuetudo quippe Scriptura bujus eft etiam fpecio

fos corpore, bonos vocare. Vid. Lactant. I. 11. c. 14. In Mf. Floriac. fic: Videntes autem filii Dei filias hominum quòd effent pulchra, acceperunt fibi eas ab omnibus quas elege

runt.

#. 3. Eadem exftant Græcè, præter hoc, dia rò sivas durys σápnas, propter quod ipfi carnes funt. Aug. ibid. 1. 20. c. 21. col. 602. e. habet: In hominibus iftis, quoniam caro funt, abfque hoc, in aternum : fimiliter quæft. 134. in Gen. to. 3. col. 411. a. delet, in æternum, fed legit, propter quod carnes funt, fecundùm melioris notæ Mís. fic etiam quæft. 55. in Exod. col. 438. c. Non permanebit in iftis hominibus fpiritus meus, quoniam carnes funt, abfque hoc in aternum: & verò in Mf. Oxon. ac edit. Ald. deeft sis Tòr ai@va. Tertul. etiam l. de refur. carn. p. 570. a. legit: Non manebit fpiritus meus in hominibus iftis, quia caro funt: at lib. de Monogam. p. 951. c. Non permanebit fpiritus meus in iftis hominibus in avum, eò quòd caro fint. Hilar. in Pf. 64. col. 163. f. Et dixit Deus : Non permanebit spiritus meus in hominibus iftis, quoniam caro funt: fimiliter in Pf. 55. col. 114. a. excepto verbo, habitabit, loco permanebit. Ambrof. in Pf. 118. col. 1011. e. & in Luc. col. 1406. d. Dominus Deus dixit : Non permanebit fpiritus meus in hominibus iftis in æternum, propter quòd caro funt : & in Pf. 38. col. 856. a. Non permanebit in his spiritus meus in æternum, quoniam carnes funt: at 1. de exhort. virg. to.2. col. 296. a. delet in æternum, & habet caro, non carnes & l. 6. Hexa. c. 6. col. 127.e. nec non lib. de Isaac & anima, c. 2. col. 357. c. ac ep. 39. col. 945. d. & alibi, tollit quidem, in æternum, sed legit, quoniam carnes funt: fimiliter 1. de Noë & Arca, c. 3. col. 230. b. & l. de myft. col. 327.e. nifi quòd deler vocem iftis, poft hominibus at in Pf. 118. col. 1168. f. legit, in his hominibus deinde, quoniam carnes funt, ut fup. & in eundem Pf. col. 1020. b. addit: Erunt dies eorum anni centum viginti. Hieron. quæft. Hebr. in Gen. to. 2. col. 513. b. c. Et dixit Dominus Deus: Non permanebit fpiritus meus in hominibus iftis in aternum, quia carnes funt ; fed erunt dies eorum

9.

21.

Inf. 8.

Matt. 15. 19.

[blocks in formation]

7. Delebo, inquit, hominem, quem creavi, à facie terræ, ab homine ufque ad animantia, à reptili ufque ad volucres cœli: pœnitet enim me feciffe eos.

8. Noë verò invenit gratiam coram Domino. Eccli. 9. Hæ funt generationes Noë: Noë vir juf44. 17. tus atque perfectus fuit in generationibus fuis, cum Deo ambulavit.

10. Et genuit tres filios, Sem, Cham, & Japheth.

11. Corrupta eft autem terra coram Deo, & repleta eft iniquitate.

12. Cùmque vidiffet Deus terram effe corruptam ( omnis quippe caro corruperat viam fuam fuper terram,)

13. dixit ad Noë: Finis univerfæ carnis venit coram me: repleta eft terra iniquitate à facie eorum, & ego difperdam eos cum terra.

14. Fac tibi arcam de lignis lævigatis : manfiunculas in arca facies, & bitumine linies intrinfecus & extrinfecus.

VERSIO ANTIQUA

[blocks in formation]

11. Corrupta eft autem terra coram Deo, & impleta eft iniquitate.

Hieron. quaf Heb. to. 2. 513. Co

[blocks in formation]
[ocr errors]

163. f.

12..... quoniam corrupit omnis caro viam ejus.....

13. Dominus Deus ait: Tempus omnis hominis venit ante me, quia repleta eft terra iniquitatibus fuis......

14. Fac igitur tibi arcam ex lignis quadratis:
nidos facies in ea, & bituminabis eam intus &
foris bitumine.

15. Et fic facies eam: Trecentorum cubito→ 15. Et facies arcàm trecentorum cubitorum
rum erit longitudo arcæ, quinquaginta cubito-
quinquaginta cubito- longitudine, & quinquaginta cubitorum latitu
NOTE AD VERSIONEM ANTIQUÀ M.

tentum viginti anni: at in Ifai. 40. to. 3. col. 302. a. & in
ep. ad Gal. 1. 3. to. 4. col. 300. f. tollit hoc, in æternum,
retinetque vocem, carnes, ficut etiam Auct. op. imp. in
Matth. hom. 5o. p. 213. a. Auctor verò 1. de vocat.
Gent. 1. 2. c. 10. p. 23. e. delet quidem, in æternum, sed
habet, caro. Similiter Auct. quæft. Vet.Test. q. 41. & 106.
col. 55.a. & 102. e. legit : Non permanebit fpiritus meus in
bominibus iftis, quia funt caro: & paulò poft: Propterea
quòd fint caro: & infra, col. 144. c. quia fùnt caro, anni il-
lorum centum viginti. Item apud Eucher. Lugd. quæft. in
Gen. p. 841. a. Erunt dies eorum centum viginti anni.In Ms.
Floriac. fic: Et tunc dixit Deus: Non permanebit fpiritus meus
in iftis hominibus in aternum, propter quod fint caro.

. 4. Vix diffimiliter legit Hieron. quæft. Hebr. in Gen. to. 2. col. 513. c. Gigantes autem erant fuper terram in diebus illis ; & poft hæc quomodo ingrediebantur filii Dei ad filias hominum, & generabant eis, illi erant gigantes à faculo homines nominati: nec aliter in Græco, nifi excipias hæc pauca : Καὶ μετ' ἐκεῖνο ὡς ἂν εἰσέπορεύοντο οἱ υιοί, &c. quæ lectio magis Auguftino favet: fubinde, pro verwoor αυτοῖς, uti legit Hieron. Mr. Alex. habet, ἐγεννῶταν ἑαυTois, cui lectioni fuffragatur Auguftinus. Apud Ambrof.1. de Noë & Arca, c. 4. col. 230. d. priora tantùm verba leguntur: Gigantes autem erant in terra in diebus illis.

. 5. Gr. ita incipit, 'Idov ♪è, videns autem; reliqua ut in Lat. ad verbum. Eadem memorat Auct. 1. ad Novatian. hæret. ap. Cypr. p. 436. his verbis: Et vidit Dominus Deus redundare nequitias hominum fuper terram , & quòd omnes in malum recordarentur à principio dierum fuo

rum.

*. 6. In Gr. Καὶ ἐνεθυμήθη ὁ Θεός... Η διενοήθη. Ad quæ Auguft. Locut. 14. de Gen. to. 3. col. 326. c. Quod feriptum eft, inquit, in quibufdam Latinis codicibus: Et poenituit, &c. in Graco invenitur, Fieroútu, quod magis, recogitavit, quàm pœnituit, fignificare perhibetur, quod verbum etiam nonnulli Latini codices habent. Tertul. 1. contr. Prax. p. 851. b. legiffe videtur pænituit, cùm dicat : Pænitens (Deus) quòd hominem feciffet.

. 7. Nil Græco fimilius, præter verbum, iratus fum, pro quo, erebuμútur, pænituit me; at in Mfs. Alex. & Cott. legitur, buμátur, excandui, feu iratus fum, ut vertit Auguft. Item pofui, deleam, auctoritate Manufcripto rum, licet editt. ferant, delebo, juxta Gr. 'A' enimverò idem Auguft. Locut. 14. de Gen. to. 3. col. 326. c. obfervat, in quibufdam Latinis codicibus fcribi : Et dixit

Deas: Deleam hominem, quem feci, à facie terra. Similiter
haber Auct. quæft. Vet. Teft. q. 41. col. 55. a. & c. fed de-
leam omnia ab homine ufque ad pecus. Ambrof. verò 1. de
Noë & Arca, c. 4. col. 231. d. Ab homine ufque ad pecus,

à reptili ufque ad volatilia cæli delebo: & paulò fup.
Poftea habes, inquit, quia iratus Dominus eft. Auct. 1. ad
Novatian, hæret. ap. Cypr. p. 436. Perdam hominem,
quem feci, à facie terræ, ab bemine ufque ad pecus, &#
reptili ufque ad volatilia cæli.

7.9. Gr. Νῶς ἀνθρωπος δίκαιος, τέλειος ὢν ἐν τῇ γενεᾷ ἀυτό, τῷ Θεῷ εὐηρές σε Νώε.

. 11. Itidem Græcè, nifi quòd poft verbum, impleta eft; iterum ponitury, terra.

. 12. Sic eft in Græco ad verbum. Apud Ambr. 1. de Noë & Arca, c. 5. col. 232. c. Corrupit omnis caro viam fuam; tum addit: Garnem hic pofuit pro bomine terreno, in quo carnis illecebra viam ejus corruperit: & poft pauca: Alii habent, inquit, viam ipfius, hoc eft, Dei. Gr. Tüv óðör αυτὸ ἐπὶ τῆς γῆς.

~

*. 13. In Gr. fic : Καὶ εἶπε Κύριος ὁ Θεὸς τῷ Νοε Καιρὸς παντὸς ἀνθρώπε ἥκει ἐναντίον με· ὅτι ἐπλήθη ἡ γῆ άδι xías aπ autor, &c. Et dixit Dom. Deus Noë: Tempus omnis hominis venit coram me, quia terra impleta eft iniquitate ab ipfis.

arca,

✯. 14. Itidem in Græco, præter vocem, tùr xibwrór, additam verbo facies, cujus loco, nempe Coror, Ambrof. ponit, in ea, feu ut 1. de Noë, c. 6. col. 233. d. Nidos facies in arca ; & verò edit. Compl. habet, ' AUTÜS Ald. xarà Tùr xbwτór. Ad hæc Auguft. Locut. 15. de Gen. to. 3. col. 326. d. Quod habent, inquit, Latini codices plurimi: Nidos facies in arcam; cùm Latina locutio fit, non in arcam, fed in arca; Graci nec in arcam, nec in babent; fed, nidos facies arcam ; quòd intelligitur ut ipfa arca nidi effent. Deinde Ambrof. 1. de Noë & Arca, c. 6. col. 234. a. pro, bituminabis eam, quod fcripferat fupra, legit: illinies eam bitumine. Hieron. quæst. Hebr. in Gen. to. 2. col. 514. a. fimiliter habet: Fac tibi arcam de lignis quadratis ; cui accinit Auguft. in Pf. 86. col. 920. f. dicens: De lignis quadratis adificata eft arca. Item Auct. 1. de promiff. ap. Profp. l. 1. c. 7. legit: Fac tibi arcam de lignis quadratis, tricameratam facies arcam ; & bituminabis intrinfecus & extrinfecus.

. 15. Sic Ambrof. 1. de Noë & Arca, c. 7. col. 234. e. Lib. verò 6. Hexa. col. 141. c. ita incipit: Et fic facies arcam, ut in Græco, quod fic pergit: Tplaxosíor Xer To

[blocks in formation]
« ZurückWeiter »