Abbildungen der Seite
PDF
EPUB
[blocks in formation]

23. Extenditque Moyfes virgam in cœlum, & Dominus dedit tonitrua, & grandinem, ac difcurrentia fulgura fuper terram: pluitque Dominus grandinem fuper terram Ægypti.

VERSIO ANTIQUA. 24... grando autem Loc. 47. multa valde valde..... 343.f.

Aug.

VULGATA

VULGATA NOVA.
24. Et grando & ignis
mifta pariter ferebantur:
tantæque fuit magnitudi-
NOVA.

27. Mifitque Pharao, & vocavit Moyfen &
Aaron, dicens ad eos: Peccavi etiam nunc :
Dominus juftus: ego & populus meus, impii.

28. Orate Dominum ut definant tonitrua Dei, & grando: ut dimittam vos, & nequaquam hic ultra maneatis.

29. Ait Moyfes: Cùm egreffus fuero de urbe, extendam palmas meas ad Dominum, & ceffabunt tonitrua, & grando non erit ut fcias quia Domini eft terra:

30. novi autem, quòd & tu, & servi tui, necdum timeatis Dominum Deum.

NOVA.

nis, quanta ante nunquam apparuit in univerfa terra
Ægypti ex quo gens illa condita eft.

25. Et percuffit grando in omni terra Ægypti
cuncta quæ fuerunt in agris, ab homine ufque ad ju-
mentum cunctamque herbam agri percuffit grando,
& omne lignum regionis confregit.

26. Tantùm in terra Geffen, ubi erant filii If raël, grando non cecidit.

VERSIO ANTIQUA.

27.... vocavit autem Pharao Moyfen & Aa- Vigil. Tapf. contr ron, & dixit eis: Peccavi nunc : nam Deus jul- Varim. 746.f. tus eft: ego autem & populus meus, impii.

28. Orate pro me ad Dominum, ut definant Aug. Locut. 48.1 fieri voces Dei..... 3.343.f.

29..... & definent voces & grando.....

30. & tu, & fervi tui fcio, quòd nondum ti- Aug. quaft. 35. in metis Dominum. Exod. 431..

VULGATA

31. Linum ergo & hordeum læfum eft, eò quòd hordeum effet virens, & linum jam folliculos germinaret :

32. triticum autem & far non funt læsa, quia ferotina erant.

33. Egreffufque Moyfes à Pharaone ex urbe, tetendit manus ad Dominum : & ceffaverunt tonitrua

NOVA.

& grando, nec ultra ftillavit pluvia fuper terram.
34. Videns autem Pharao quòd ceffaffet plu-
via, & grando, & tonitrua, auxit peccatum :

35. & ingravatum eft cor ejus, & fervorum il-
lius, & induratum nimis: nec dimifit filios Ifraël
ficut præceperat Dominus per manum Moyfi,

NOTE AD VERSIONEM campis at in Mf. Alex. & tự mediw, ut fup. deest verò fua, poft pecora.

. 22. Similiter in Græco, exceptis his, efte dè, dixit autem , pro & dixit, & sπiπasar yur, fuper omnem terram, pro in omni terra. In Mf. tamen Oxon. vás ny.

[ocr errors]

ANTIQUAM.

*. 17. Græc. Αποςείλας δὲ Φαραώ, ἐκάλεσε Μωυσή,
καὶ Ααρών, καὶ εἶπεν αυλοῖς· Ἡμάρτηκα τὸ νῦν· ὁ Κύριος δί
καιος, ἐγὼ δὲ, &c. ut fup.

Ν. 28. Græc. Εὔξαθε ἦν περὶ ἐμὲ πρὸς Κύριον, κ που
Caw, &c. ut in Lat. Auguft. quoque quæft. 35. in Exod.
to. 3. col. 431. e. ait : Cùm, fragore cæli, qui vebemens erat
in grandine, Pharao..... rogaret Moyfen ut oraret pro illo.....
Moyfes ei dixit, &c. Item Auct. 1. ad Novat. apud Cypr.
P. 438. b. 440. Orate pro me ad Dominum, quia pec- .?

cavi.

. 24. Ambrof. I. 3. offic. c.15. to. 2. col. 1 30. d. his alludens dicit: Deduxerunt grandinem in igne flammeo, contrita erant fuper terram omnia. Similiter Auct. I. de promiff. ap. Profp. part. 1. c. 36. col. 118. b. Grando`cum igne permixta, non tantùm omne animal, quantùm etiam arbusta ipfa, virgultaque fubvertens. Græc. "Hr dè xáλαζα, καὶ τὸ πῦρ φλογίζον ἐν τῇ χαλάζῃ· ἡ δὲ χάλαζα πολ- . 30. Ad verbum è Græco, præter unum timetis, pro a opódex (Mf. Alex. cum edit. Ald. spód pa cpódpa)..... quo, repobude, timuiftis; at in Ms. Oxon. & Ald. edit. 'ETάlaže se ú Xáralα..... άπò arba w Trespobede. Vid. Hilar. 1. 7. de Trin. col. 921. b. & Ambrof. πᾶσαν βοτάνων..... και πάντα τὰ ξύλα, &c. 1. 3. offic. c. 15, to. 2. col. 130. e.

. 29. Græc. Kai ai qural waú Corral, &c. ut fup.

VULGATA NOVA.

CAPUT X.

VERSIO ANTIQUA.

Ingredere

Ixit Dominus ad Moyfen: Intra ad Pha- Aug. quaft. 36. in

t.

ET dixit Dominus ad Moyfen: Ingvi corDraonem : ego enim gravavi cor ejus, & Exed. i. 3. 431. fe

ad Pharaonem : ego enim induravi

ejus, & fervorum illius: ut faciam figna mea

hæc in eo,

2. & narres in auribus filii tui, & nepotum tuorum, quoties contriverim Ægyptios, & figna mea fecerim in eis: & fciatis quia ego Dominus. 3. Introierunt ergo Moyfes & Aaron ad

fervorum ejus : ut ordine fuperveniant figna mea
hæc fuper eos,

2. ut narretis in aures filiis veftris, & filiis fi- Aug. Locut. 49. ** liorum veftrorum, quæcunque illufi Ægyptiis..... 3. 343.f.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

*. 1. Græc. Εἶπε δὲ Κύριος προς Μωυσήν, λέγων Εἴβελθε προς Φαραώ ἐγὼ γὰρ ἐσκλήρυνα αυτῇ τὴν καρδίαν, my Twi...... ἵνα ἑξῆς ἐπέλθῃ τὰ σημεῖα ταῦθα ἐπ ̓ αυτές· Dixit autem Dominus ad Moyfen, dicens: Ingredere ad Pharaonem: ego enim induravi ejus cor, 5 fervorum ejus, ut deinde fuperveniant figna hæc fuper eos. At in Ms. Alex, ac ed.

Ald. ἐγὼ γὰρ ἐβάρυνα τὴν καρδίαν αυτο. In Compl. ἐβά
γυνα αυτό τὴν καρδίαν. Item in Mf. Alex. σημεῖα με ταῦτα,
ut fup. ex Auguft.

#. 2. Itidem Græcè, præter hoc, To Texrær úμær, filiorum
veftrorum, pro filiis veftris. Similiter hab. Tertul. 1.5. contra
Marc. p. 800, c. 801, a. Narrabitis hac in auribus filiorum

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small]

VULGATA NOVA.

Pharaonem, & dixerunt ei: Hæc dicit Dominus
Deus Hebræorum : Ufquequò non vis fubjici mi-
hi? dimitte populum meum,,ut facrificet mihi.

4. Sin autem refiftis, & non vis dimittere Sap. 16. eum : ecce ego inducam cras locuftam in fines 9.

tuos:

NOVA.
ram, ufque in præfentem diem. Avertitque fe,
egreffus eft à Pharaone.

&

7. Dixerunt autem fervi Pharaonis ad eum : Ufquequò patiemur hoc fcandalum : dimitte homines ut facrificent Domino Deo fuo: nonne vides quòd perierit Ægyptus ?

VULGATA

9. Ait Moyfes: Cum parvulis noftris & fenioribus
cum filiis & filiabus, cum ovibus & ar-
pergemus,
mentis eft enim folemnitas Domini Dei noftri.

10. Et refpondit Pharao : Sic Dominus fit vobif-
cum, quomodo ego dimittam vos, & parvulos vef-

VERSIO ANTIQUA.

VULGATA NOVA.

8. Revocaveruntque Moyfen & Aaron ad Pharaonem qui dixit eis: Ite, facrificate Domino Deo veftro: quinam funt qui ituri funt?

NOVA.

tros: cui dubium eft quòd peffimè cogitetis?

11. Non fiet ita, fed ite tantùm viri, & facrifica te Domino: hoc enim & ipfi petiftis. Statimque ejecti funt de confpectu Pharaonis.

Aug.quaft. 38. in 12..... Extende manum tuam fuper terram
Exod.1.3.432.a. Egypti, & afcendat locufta fuper terram.....

[blocks in formation]

VULGATA NOVA.

12. Dixit autem Dominus ad Moyfen: Ex- Pf. 104. tende manum tuam fuper terram Ægypti ad lo- 34. cuftam, ut ascendat fuper eam, & devoret omnem herbam quæ refidua fuerit grandini. NOVA.

VERSIO ANTIQUA.

15. Operueruntque u
niverfam fuperficiem ter-
ræ, vaftantes omnia. De-
vorata eft igitur herba ter-
ræ, & quidquid pomorum in arboribus fuit, quæ
grando dimiferat: nihilque omnino virens relictum
eft in lignis, & in herbis terræ, in cuncta Ægypto.

15..... non eft re- Ang. lictum viride nihil in Loc. 52. lignis.....

VERSIO ANTIQUA.
16..... Peccavi ante Dominum Deum veftrum
& in vobis.

17. Sufcipite ergo delictum meum.....

19..... & non eft relicta locufta una in omni Exod. 1. 3.431.8. terra Ægypti.

[blocks in formation]

VULGATA NOVA.

16. Quamobrem feftinus Pharao vocavit Moyfen & Aaron, & dixit eis: Peccavi in Dominum Deum veftrum, & in vos.

17. Sed nunc dimittite peccatum mihi etiam hac vice, & rogate Dominum Deum veftrum, ut auferat à me mortem istam.

18. Egreffufque Moyfes de confpectu Pharaonis, oravit Dominum.

19. Qui flare fecit ventum ab occidente vehementiffimum, & arreptam locuftam projecit in mare rubrum : non remanfit né una quidem in cunctis finibus Ægypti.

20. Et induravit Dominus cor Pharaonis, nec dimifit filios Ifraël.

*.3.344.

a.

21. Dixit autem Dominus ad Moyfen: Ex- Pf. 104 tende manum tuam in cœlum : & fint tenebræ 28. fuper terram Ægypti, tam denfæ ut palpari queant.

NOTE AD VERSIONEM

veftrorum, filii veftri aquè in aures filiorum fuorum.
. 4. Ad verbum è Græco.

π. 8. Græc. Τίνες δὲ, καὶ τίνες εἰσὶν οἱ πορευόμενοι ;

. 12. Auguft. præponit hoc : Ditum eft ad Moyfem, Grac. Εἶπε δὲ Κύριος πρὸς Μωυσῆν, deinde : Εκτεινον τὴν χεῖρα ἐπὶ γῆν, &c. ut in Lat. In Mr. Alex. τὴν χεῖρά σε, με fup.

. 15. Itidem Græcè addit Auguft, ibid. Dicendum fuit more locutionis noftra: Non eft relictum viride aliquid in lignis. Auct. 1. de promiff. ap. Profp. 118. c. Locuftarum multitudo vexans omnia, radicitusque exterminans,

[blocks in formation]
[blocks in formation]

25. Ait Moyfes: Hoftias quoque & holocaufta da- nebit ex eis ungula, quæ neceffaria funt in cultum bis nobis, quæ offeramus Domino Deo noftro.

[blocks in formation]

22.

VULGATA NOVA. 26. Cuncti greges pergent nobifcum : non rema

VULGATA NOVA.

28. Dixitque Pharao ad Moyfen: Recede à me, & cave ne ultra videas faciem meam : quocunque die apparueris mihi, morieris.

29. Refpondit Moyfes Ita fiet ut locutus ́es, non videbo ultra faciem tuam.

Domini Dei noftri: præfertim cùm ignoremus quid debeat immolari, donec ad ipfum locum perveniamus. 27. Induravit autem Dominus cor Pharaonis, & noluit dimittere eos.

VERSIO ANTIQUA.

3.344.6.

Ibid. Locut. 55.

28..... adtende tibi ultra apponere videre fa- Idem Locut. 57. ciem meam.....

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

*. 22. Grac. Ἐξέτεινε δὲ Μωυσῆς τὴν χεῖρα εἰς τὸν ἔρανον καὶ ἐγένετο σκότος γνόφος, θύελλα ἐπὶ πᾶσαν γῆν Αἰγύπτο Tpeis uepas. Quibus refpondent ifta ex Ambrofio l. 3. offic. c. 15. to. 2. col. 130. e. Caligantibus tenebris operta erat terra per triduum, ex quo Moyfes manum levaverat, 5 tenebras infuderat. Item illa ex Auct. 1. de promiff. p. 118. c. Nona plaga..... tenebræ denfissima, plena imaginibus terroribufque feralibus.

. 23. Sic Latini habent, teste Auguftino, qui addit: Gracus autem: Et non vidit nemo fratrem fuum. Edit. Rom. Καὶ ἐκ εἶδεν εδεὶς τὸν ἀδελφὸν αὐτῷ τρεῖς ἡμέρας. Deeft ve.IÒ, TρEÏS иμépas, in Mf. Alex. & aliis exemplaribus.

. 24. Auguft. anteponit ifta: Pharao dicit ad Moyfen, & Aaron, pro quibus Græce, Καὶ ἐκάλεσε Φαραώ Μωυσῆν 'Aapoor, xéTwr Et vocavit Pharao Moyfen & Aaron, di

1.

VULGATA NOVA.

Ms.

cens: Sequitur in Græco : Βαδίζετε, λατρεύσατε ( Mr. Oxon. cum ed. Compl. Καὶ λατρεύετε ) Κυρίῳ τῷ πλὴν τῶν poßárov, quæ redduntur ab Auguft. ut pofuimus fupra, hoc addito Sic enim habet Gracus. Valde autem, inquit Auguft. inufitata locutio eft, nifi poft diftinctionem inferatur, relinquite, & fubaudiatur, ifta, ut fit fenfus: Ite præter oves & boyes, & relinquite ifta : tamen cum Genitivo, meliùs verteretur, fed, tantùm vel tamen, quàm præter, legendo fic abfque virgula poft boves: Ite, & fervite Dom. Deo veftro ; tantùm oves 5 boves relinquite.

. 26. Ita in Gr. Quid eft autem aliud, ait August. Non relinquemus ungulam, nifi, nec ungulam relinquemus ? . 28. Ad verbum è Græco Pro eo quod eft, inquit Aug. Adtende tibi, ne ultra videas faciem meam.

CAPUT XI.

T dixit Dominus ad Moyfen: Adhuc unâ plagâ tangam Pharaonem & Ægyptum, & poft hæc dimittet vos, & exire compellet.

Sup. 3. 2. Dices ergo omni plebi, ut poftulet vir ab -amico fuo, & mulier à vicina fua, vafa argenInf. 12. tea & aurea. 35.

[blocks in formation]

2. Loquere ergo fecretò in aures populi, & Aug. quæft. 39. in petat unufquifque à proximo, & mulier à pro- Exod. 1. 3. 432. b. xima, vafa aurea & argentea, & vestem. VULGATA NOVA.

3. Dabit autem Dominus gratiam populo fuo coEccli. ram Ægyptiis. Fuitque Moyfes vir magnus valde in 45. I. terra Ægypti, coram fervis Pharaonis & omni populo.

egrediar in Ægyptum :

5. & morietur omne primogenitum in terra - Inf. 12. 29. gyptiorum, à primogenito Pharaonis qui fedet in solio ejus, ufque ad primogenitum ancillæ quæ eft ad

4. Et ait: Hæc dicit Dominus Media nocte molam, & omnia primogenita jumentorum.

VULGATA NOVA.

6. Eritque clamor magnus in universa terra Ægypti, qualis nec ante fuit, nec poftea futurus eft.

7. Apud omnes autem filios Ifraël non mutiet canis ab homine ufque ad pecus: ut fciatis quanto miraculo dividat Dominus Ægyptios & Ifraël.

VERSIO ANTIQUA.

6. Et erit clamor magnus per omnem terram. Aug. Locut. 59. ti Ægypti, Ægypti, qualis non fuit, & talis non adhuc ap- 3. 344. d. ponetur.

7. In filiis autem Ifraël non mutiet canis linguâ fuâ, ab homine ufque ad pecus.....

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. V. 1. Gr. Eine de Kueos, &c. ut in Lat. præter hoc, snažw śni, inducam fuper, pro induco in.

. 2. Similia Gr. habet, præter hoc: Et mulier à proxima, quod delet. In Mf. verò Alex. ac edd. Ald. & Compl. additur , Καὶ γυνὴ παρὰ τῆς πλησίον, ed. Compl. τῆς πλη lov durs, deinde tam in Mf. Vat. quàm in aliis, oxcún apТvpä ỳ Xpv‹ã, &c. August, locut. 58, de Exod. col. 344.

d. rurfus legit : Et petat unufquifque à proximo fuo, & mulier à proxima, vaja argentea 5 aurea, & veftem..... Vid, fup. Not. in Exod. 3. 22.

. 6. Sic eft in Gr. ad verbum.

*.7. Itidem Gr. præter hoc primum, Kal év Tão! TOïs vois, Ét in omnibus filiis ; in Ms. Alex. 'Ev dè Täi Toïs v¡Dîs » In omnibus autem filiis, &c.

VULGATA NOVA.

8. Defcendentque omnes fervi tui ifti ad me, & pulus qui fubjectus eft tibi: poft hæc egrediemur. adorabunt me, dicentes: Egredere tu, & omnis po

VERSIO ANTIQUA.

Aug. quæft. 40. in 9..... Dixit autem Dominus ad Moyfen: Non Exod.1.3.432.. exaudiet vos Pharao, ut multiplicem figna mea & portenta mea in terra Ægypti.

Gand. Brix. fer.

VULGATA

10. Moyfes autem & Aaron fecerunt omnia oftenta quæ fcripta funt, coram Pharaone. Et indura

VULGATA NOVA.

9. Et exivit à Pharaone iratus nimis. Dixit autem Dominus ad Moyfen: Non audiet vos Pharao, ut multa figna fiant in terra Ægypti.

NOVA.

vit Dominus cor Pharaonis, nec dimifit filios Ifraël de terra fua. NOTA AD VERSIONEM ANTIQUAM.

. 9. Similiter in Gr. exceptis his, ira aturar Tantuνῶ μὲ τὰ σημεῖα, καὶ τὰ τέρατα ἐν γῇ Αἰγύπτῳ, ut multiplicans multiplicem mea figna, 5 portenta in terra Egypto

fed in Mfs. Oxon. & Alex. nec non in edd. Ald. & Compl. deeft, πληθύνων. Alex. quoque cum iifdem edd. fert, τὰ enμstá μs y và тépaтá μs, cum August.

CAPUT

VERSIO ANTIQUA.

2. Menfis hic, vobis initium menfium: primus 1.945. d. b. 946. eft vobis in menfibus anni.

a.

Idem fer. 3. 948. d...

3. Loquere ad omnem fynagogam filiorum Ifraël, dicens: Decimâ menfis hujus fumat unufquifque ovem per domos familiarum, ovem per fingulas domos.

4. Quòd fi pauci erunt in domo, ita ut non fufficiant ad ovem, affumet fecum vicinum proximum fuum, fecundùm numerum animarum, unufquifque, quod fufficiat fibi, computabit in agno.

5. Agnus autem perfectus, mafculus, anniculus erit vobis: ab agnis & hoedis fumetis.

[blocks in formation]

6. Et erit vobis fervatus ufque in quartam de-
cimam menfis hujus : & occident illum omnis
multitudo fynagogæ filiorum Ifraël ad vefperum.
NOTE AD VERSIONEM

. 2. Similiter habet Ambrof. 1. 1. Hex. col. 7. d. Men-
fis hic, vobis initium menfium : primus eft vobis in menfibus
anni. Ita quoque in Gr. at epift. 23. to. 2. col. 883. a.
idem Ambr. legit: Hic menfis, vobis principium menfium:
primus erit in menfibus anni: & l. 1. Hex. col. 6. f. Men-
fis hic, initium menfium erit vobis : & l. de Noë & arca, c.
20. col. 259. a. Hic menfis, primus erit vobis in diebus anni.
. 3. Ita in Gr. præter poftrema, aléτwoar exαses πpó-
βατον κατ' οἴκες πατριῶν , έκαςος πρόβατον κατ' οἰκίαν. i. e.
Sumant unufquifque ovem per domos patriarum, unufquifque
ovem per
domum. Gaud. loc. cit. Sumant ovem per domos.
Cypr. 1. 2. Teftim. p. 291. b. Accipiant fibi finguli ovem per
domos tribuum. Aug. locut. 60. de Exod. to. 3. col. 344. e.
Accipiant finguli ovem per domos patriarum : tum addit:
Quas dicat patrias, non facile eft intelligere, utrùm civita-
tes, in quibus commanebant, an potiùs numerofas familias,
à cujufque velut paternitate propagatas : boc enim magis in
Graco fignificari perhibetur.

e.

. 4. Eadem rurfus habet Gaudent. fer. 4. col. 949. f. ufque ad vocem fecundum. In Gr. fic: 'Ear de onyosol wor ἐν τῇ οἰκίᾳ, ὥσε μὴ εἶναι ἱκανὸς εἰς πρόβατον, &c. ut in textu Lat. excepto ultimo, συναριθμήσεται εἰς πρόβατον, connumerabitur ad ovem. Mr. Alex. loco ὦσιν ἐν τῇ οἰκίᾳ, fert ὦσιν οἱ i T, &c. & Auguft. locut. 61. de Exod. to. 3. col. 344. f. Si autem pauci fint qui in domo, ita ut non fint idonei ad ovem, affumet fecum vicinum proximum fuum, fecundùm numerum unufquifque quod fufficiat. Item quæft. 41. in Exod. col. 432. f. ait : Quomodo aliquid fuperabit, cùm hoc præmoniti fuerint, ut fi domus non habuerit confumendo pecori idoneam multitudinem, vicini assumantur ? Huc etiam fpectant quæ Ambrof. dicit epift. 7. to. 2. col. 779. c. Agnum ita patres epulari jubentur, ut fecundùm numerum animarum epulentur fuarum, neque plures, neque pauciores; neque aliis plus dari, aliis minus : fed fecundùm animas fingulorum, &c.

. 5. Eadem iterum hab. Gaudent. fer. 3. col. 948. h. & fer. 4. col. 949. d. nec diverfa leguntur Græcè, nifi excipias vocem primam póßarov, loco agnus autem. Auguft. quoque quæft. 42. in Exod. col. 432. f, legit: Agnus

6. Et fervabitis eum ufque ad quartamdecimam diem menfis hujus : immolabitque eum univerfa multitudo filiorum Ifraël ad vefperam. ANTIQUAM.

perfectus, mafculus, anniculus erit vobis ; fed addit: Movere poteft ifta locutio, quafi agnus poffit effe non mafculus, nefcientem qua neceffitate ita fit tranflatum. Ovis enim transferri debuit, quia Græcus poßaтer babet ; fed #póbator in Græca lingua generis neutri eft, & potuerunt quæ fequuntur omnia convenire, tanquam fi diceret : Pecas perfectum, mafculum, anniculum erit vobis. Potuit enim Latinè dici, Mafculum pecus..... ovis autem mafculus dici non poffet..... item ovis mafcula fi diceretur, effet abfurdius. Pecus verò fi poneretur, etiam aliud intelligeretur, nec fervaretur facramentum, quòd cùm Scriptura de ove loquatur, poft dicit: "Ab agnis & hadis accipietis illud ; & poft pauca : Judai, inquit, hoc effe dictum putant: Ab agnis & hædis accipere; tanquam diceret, vel ab agnis agnum, vel ab hædis hædum, fi illud defit, fumi oportere. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 291. b. fic habet: Accipiant fibi finguli ovem........... ovem fine vitio ; · perfectum, masculum, anniculum erit vobis: ab agnis & ab hadis accipietis. Ambrof. in Pf. 39. to. 1. col. 862. c. Agnus fine macula; mundus, maturus, masculus, anniculus erit vobis: & l. 1. de Abr. c. 5. col. 297. b. Agnus fine ma cula; mundus, confummatus, anniculus, mafculus erit vobis ab ovibus & badis. Deinde fic: Sumetis occidetis: fimiliter epift. 23. to. 2. col. 886. b. c. Agnus fine macula, mundus, confummatus, &c. at infra, ab ovibus S hadis fumetis. Gr. Πρόβατον τέλειον, ἄρσεν, ἐνιαύσιον. Με. Oxon. cum edd. Ald. & Compl. apcer, aμcμer, ἐνιαύσιον.

. 6. Similia prorfus in Gr. nifi excipiatur verbum, SiαTETиpnuevor, confervatus, pro fervatus. Tertul. quoque 1. contr. Jud. c. 10. p. 145. a. dicit: Omne vulgus (Gr. Tò antes filiorum Ifraël ad vefperum agnum immolaturum effe. Item Cypr. epift. 63. p. 109. b. & l. 2. Teftim. p. 291. b. Et occident illum omne vulgus fynagoga filiorum Ifrael ad vefperam. Ambrof. epift. 23. to. 2. col. 886. b. c. Et erit vobis in obfervatione ufque in quartamdecimam menfis hujus: 5 occidetis illum tota multitudo fynagoge filiorum Ifrael ad vefperum : & 1. 1. de Abr. c. 5. to. I. col. 297. b. Sumetis & occidetis illum tota multitudo fynagoga ad vefperum : at in Pf. 39. col. 862. c. Et occidet eum omnis fynagoga.

VULGATA NOVA.

7. Et fument de fanguine ejus, ac ponent fuper utrumque poftem, & in fuperliminaribus domorum, in quibus comedent illum.

8. Et edent carnes nocte illa affas igni, & azymos panes cum lactucis agreftibus.

9. Non comedetis ex eo crudum quid, nec coctum aquâ, fed tantùm affum igni: caput cum pedibus ejus & inteftinis vorabitis.

10. Nec remanebit quidquam ex eo ufque manè fi quid refiduum fuerit, igne comburetis.

11. Sic autem comedetis illum: Reres veftros accingetis, & calceamenta habebitis in pedibus, tenentes baculos in manibus, & comedetis feftinanter: eft enim Phase (id eft tranfitus) Domini.

12. Et tranfibo per terram Ægypti nocte illa, percutiamque omne primogenitum in terra Ægypti ab homine ufque ad pecus : & in cunctis diis Ægypti faciam judicia, ego Dominus.

13. Erit autem fanguis vobis in fignum in ædibus in quibus eritis: & videbo fanguinem, & tranfibo vos: nec erit in vobis plaga difperdens quando percuffero terram Ægypti.

14. Habebitis autem hunc diem in monumentum : & celebrabitis eam folemnem Domino in generátionibus veftris cultu fempiterno.

15. Septem diebus azyma comedetis: in die primo non erit fermentum in domibus veftris:

VERSIO ANTIQUA.

7. Et accipient de fanguine ejus, & ponent Cypr, 1. 2. Testim. fuper duos poftes, & fuper limen in domibus, 291. b. in quibus eum edent in ipfis.

8. Et edent carnes ipfa nocte affatas igni, & azyma cum picridibus edent.

9.

Non edetis de eis crudam, neque coctam in aqua, nifi affatam igni : caput cum pedibus & interaneis.

10. Nihil derelinquetis ex eis in mane; & os non confringetis ex eo: qua autem relicta fuerint de eo ufque in mane, igni crementur.

11. Sic autem comedetis eum : Lumbi veftri præcincti, & caligæ veftræ in pedibus veftris, & bacula veftra in manibus veftris, & edetis eum feftinanter: Pafcha eft enim Domini.

12. Et pertranfibo in terram Ægyptiorum in Ambr. epist, 23, f. nocte illa, & percutiam omne primitivum in 2.886.c.d. Ægypto ab homine ufque ad pecus, & in omni terra Ægypti faciam vindictam, ego Dominus.

13. Et erit vobis fanguis in figno in domibus, in quibus eritis ibi: & videbo fanguinem, & protegam vos : & non erit in vobis plaga exterminii, & conteram terram Ægypti.

14. Et erit dies hic vobis memorabilis & folemnis : & diem feftum agetis eum Domino in progenies veftras, legitimum fempiternum diem feftum agetis illum.

Gau!. Brix. fer.

15. Septem diebus azyma edetis: à primo au-
tem die exterminabitis fermentum de domibus 7. 952. b.
NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

.7. Gr. delet ejus, poft vocem fanguine; & in fine loco eum edent in ipfis, habet, ἐὰν φάγωσιν αυτὰ ἐν αὐτοῖς, edent illa in eis ; cætera fimilia. Mf. Alex. cum ed. Ald. habet duró, non durά. Ambrof. epift. 23. to. 2. col. 886. b. legit: Et fument de fanguine ejus, & ponent saper duos poftes, & fuper limen oftii domûs, in qua manducabunt eum inter femetipfos. Gaud. Brix. ferm. 3. col. 948. d. Et fument de fanguine, & imponent fuper duos poftes, fuper limen in domibus, in quibus manducaturi funt eum. Auguft. locut. 62. de Exod. to. 3. col. 344. g. Sument à fanguine, ponent fuper duos poftes, juper limen in domibus, in quibus manducabunt illas in eis. Tum addit: Cùm dixerit, in quibus, dixit etiam, in eis, more ufitatiffimo; fed, manducabunt illas, quæritur quas, & intelligitur, carnes; hoc enim fequitur: Et manducabunt car&c..... Graci autem habent, xpέas, id eft, carnem, fed genere neutros; ideo in Graco eft: In domibus, in quibus manducabunt illa in eis. Eft verò illa locutio, ut priùs diceret illas, quàm prædiceret quid in conjèquentibus intelligeretur quas dixerit..... fcilicet, carnes.

nes,

2

π. 8. Gr. Καὶ φάγονται τὰ κρέα τῇ νυκτὶ ταύτῃ ὀπτα πυρὶ, καὶ ἄζυμα ἐπὶ πικρίδων ἔδονται. Εt manducabunt carnes node ifta, affatas igni, & azyma fuper picrides comedent. Ambrof. epift. 23. to. 2. col. 886. c. Manducabunt carnem hanc notu, igni affatam : & fer. 2. fi Nobilio fides, Manducabitis illud cum amaritudine. Auguft. locur. 62. de Exod. col. 344. g. Et mandúcabunt carnes hac nocte affatas igni. Sed addit: Quod habent Latini codices: Qui manducabunt carnem, Græci habent, xpéas, id eft, carnem, fed genere neutro.

#. 9. Gaud. Brix. fer. 2. col. 946. h. Non edetis quid ab eo crudum, neque coctum in aqua, fed affatum igni. Gr. Οὐκ ἔδεπε απ' αυτῶν ἡμῖν, ἐδὲ ἡψημένον ἐν ὕδατι, ἀπ ̓ ἢ ἑπτὰ τυρί, &c. ut fup.

in pedibus veftris, & baculi veftri in manibus veftris ; & cos
medetis illud cum feftinatione: Pafcha eft enim Domini, Gaud.
Brix. fer. 2. col. 947. c. & 950. a. Sic autem comedetis il-
lum: Sint (infr. erunt) lumbi veftri præciniti, & calcia-
menta veftra in pedib. veftris, & baculi in manib. veftris i

edetis illum feftinanter: Pafcha enim eft Domini. Ambrof.
epift. 23. to. 2. col. 886. b. Et edetis illum cum follicitu-
dine: Pafcha eft enim Domini. Tertul. 1. contr. Jud. c. 10.
P. 145. a. Et adjecit, inquit, Pafcha effe Domini. Græc.
Οὕτω δὲ φάγεπε αυτό· Αἱ ὀσφύες ὑμῶν περιεζωσμέναι, και
τὰ ὑποδήματα ( Mr. Alex. cum edit. Ald. υποδήματα
ὑμῶν, ἐν τοῖς..... καὶ αἱ βακτηρίας ( Mr. Alex. cum ed. Ald.
BaxTuplas iμar) Ev Tais..... by EdeadE AUTÒ METÀ OTTYJûç
Пaa esi Kupio. Mf. Alex. Kupis. Theodoret. Пáa ráp
isi Kupis, ut fup.

. 12. Gaud. Brix. fer. 6. col. 951. c. d. Tranfibo in terra Egypti bac nocle, 5 percutiam omne primogenitum in terra Ægypti ab homine ufque ad pecus: 5 in omnibus diis Egyptiorum faciam vindictam, ego Dominus. Itidem Græce , præter hoc initio, & infr. vy A¡YÚTTO, in terra Ægypto ; deinde, ἐν τῇ νυκτὶ ταύτῃ, in node ifta.

. 13. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 294. c. Et erit fanguis in figno vobis fuper domos, in quibus ibi eritis : & videbo fan® guinem, protegam vos: 5 non erit in vobis plaga dimi→ nutionis, cùm percutiam terram Ægypti : fic iterum epist, ad Demetriad. p. 223. uno excepto, vos eritis, loco ibi eritis. Similiter Gaud. Brix. fer. 6. col. 951. c. Et erit fanguis vobis in figno in domibus, quibus vos eritis ibi : F videbo fanguinem, protegam vos: & non erit in vobis plaga contritionis, cùm percuffero Egyptum. Gaudentio favet Græcum, nifi quòd pro quibus, fert, ev ais, in qui¬ bus, & loco plaga contritionis, &c. fic, many to extribuναι, ὅταν παίω ἐν γῇ Αἰγύπτῳ, plaga perditionis, quanda percutio in terra Ægypto.

[ocr errors]

*. 14. Gr. Καὶ ἔσαι ἡ ἡμέρα ὑμῖν αυτη μνημόσυνον, ἑορτάσετε αυτὴν ἑορτὴν Κυρίῳ εἰς πάσας τὰς γενεὰς ὑμῶν, νόσ μιμον αἰώνιον ἑορτάζετε αυτήν. Gaud. Brix. fer. 6. col. 951. c. Et erit hic dies vobis in memoria. In Miffali ad offert. fer. 6. poft Pafcha, Erit vobis hæc dies memorialis : 5 diem

V. 10. Gaud. Brix. ubi fup. Et non relinquetis ex eo usque in mane, & os non confringetis ( infr. conteretis) ex eo; quæ autem fuperfuerunt ex eo ufque in mane, igne cremabitis. Auguft. quæft. 41. in Exod. to. 3. col. 432. f. Os non conteretis ab eo; quæ autem fuperaverint ab eo in mane, igne concremabitis. Gr. Oux doneretai άT' ¿TY IWG #ρwifeftum celebrabitis folemnem Domino in progenies veftras, leὀςόν θ' συντρίψετε ἀπ ̓ αυτῷ· τὰ δὲ καταλειπόμενα απ' αυτό ἕως πρωί, ἐν πυρὶ κατακαύσετε. At in Mr. Alex. Οὐκ απολεί ψεθε απ' αυτό ἕως τὸ πρωΐ. In Mf. Οxon. Οι καταλείψεσ Σε απ' αυτό. In edit. Compl. Οι καταλείψετε ἀπ' αὐτῶν. reliqua ut fup.

#. 11. Eadem iterum refert Cypr. 1. 3. Teftim. p. 307. b. præter unum, calciamenta, loco caliga. Similiter Hieron. 1. 3. in epift. ad Ephef. to. 4. col. 404. b. Sic manducabitis illud": Lumbi veftri accindi, & calciamenta veftra

gitimum fempiternum diem. Auguft. quæft. 43. in Exod.
to. 3. col. 433. b. Et facietis diem hunc in progenies veftras,
legitimum aternum, vel æternalem, quod Græcè dicitur aiúó-
vov. Similiter contra Prisc. ad Orof. to. 8. col. 614. c. Hoc
vobis erit legitimum æternum, quod Græcus habet diáriov.

. 15. Ita rurfum Gaudent, infr. col. 952. g. nifi quòd
hab. fermentatum à primo die, paulòque poft, difperibių
anima illa, &c. fimiliter fer. 10. col. 959. e. loco fecun-
do legit, fermentatum, non fermentum. In Gr, fic : ́E77a

« ZurückWeiter »