Abbildungen der Seite
PDF
EPUB
[blocks in formation]

Dominus Deus patrum fuorum, Deus Abra- paruit tibi Dominus Deus patrum ipforum.....
ham, Deus Ifaac, & Deus Jacob.

6. Dixitque Dominus rurfum : Mitte manum tuam in finum tuum. Quam cùm mififfet in finum, protulit leprofam inftar nivis.

7. Retrahe, ait, manum tuam in finum tuum. Retraxit, & protulit iterum, & erat fimilis carni reliquæ.

8. Si non crediderint, inquit, tibi, neque audierint fermonem figni prioris, credent verbo figni fequentis.

:

9. Quòd fi nec duobus quidem his fignis crediderint, neque audierint vocem tuam fume aquam fluminis, & effunde eam fuper aridam, & quidquid hauferis de fluvio, vertetur in fanguinem.

10. Ait Moyfes Obfecro Domine, non fum eloquens ab heri & nudiuftertius : & ex quo locutus es ad fervum tuum, impeditioris & tardioris linguæ fum.

11. Dixit Dominus ad eum : Quis fecit os hominis? aut quis fabricatus eft mutum & furdum, videntem & cæcum? nonne ego?

Matt. 12. Perge igitur, & ego ero in ore tuo : 10. 20. doceboque te quid loquaris.

6..... Mitte manum in finum: & mifit eam..... & facta eft manus ejus leprofa tanquam nix.

7..... Vide Not.

Aug. fer. 6. t. 5. 36. b.

Aug. Locut, 16.t. 3.341. b.

[blocks in formation]

10..... Precor Domine, non fum dignus ante hesternam & nudiuftertianam diem, neque ex Abr. c. 10. i. I. quo cœpifti loqui fervo tuo; gracili enim collo- 346. ". cutione & tardiore lingua ego fum.

a.

a.

II..... Quis dedit os homini? & quis fecit mo- Cypr. epift. ad gilalum, & quis furdum, & quis videntem & Fortun, 268. 4. cæcum nonne ego Dominus Deus?

12. Et nunc perge, & ego aperiam os tuum: & inftruam te quid loquaris.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

tum: Ut credant tibi. Nunc etiam in Græco deeft hoc, Et
dixit illi; reliqua ut in Lat. nifi quòd legituro eos, Deus,
abfque Dominus, & άuTŵr eorum, non ipforum. In Mís.
tamen Alex. & Oxon. ac editt. Ald. & Compl. exstat,
Κύριος ὁ Θεός.

✯. 6. Mitte manum in finum..... 5 mifit eam. Ita Au-
guft. breviter & fummatim, ut folet in Sermonibus fic
enim in Græco legitur: ECéveyor Tv xεipά or sis Tòr xón-
TOV 68° & E¡CÝVEYXE TÜV Xεipα aulỡ εis TOV XÓNTTOV dule,
ἐξήνεγκε τὴν χεῖρα ἀυλῇ ἐκ τῇ κόλπε αυ78. Infer manum
tuam in finum tuum: & intulit manum fuam in finum fuum,
&eduxit manum fuam ex finu fuo. Addit Auguft. in Locut.
Quod Latinus habet : Et facta eft manus ejus leprofa, tan-
quam nix. Gracus non habet leprofa; fed tantùm, Facta eft
tanquam nix. In Gr. etiam hodierno exftat: eyev Inn
Xεip a 78, WCE! Xiar, abfque voce, leprofa. In edit. ta-
men Compl. Xelp aUTY NETPOS, WOEL XI. Et in Ald. xip
AUTY METρWτα Wei Xiv, ficut apud Theodoret. quæft. 10.
Ambrofius verò 1. 3. offic. col. 131. b. legit: Manum fuam
mifit in finum: 5 protulit eam, & falta eft manus ejus ficut
nix, abfque voce, leprofa. Similiter Auguft. ferm. 6. jam
cit. Mitte manum in finum : 5 mifit eam. Produc eam : pro-
duxit : 5 facta est alba ficut nix, id eft, leprofa; color enim
albus in cute humana vitiofas eft. Auct. verò 1. de promiss.
ap. Profp. p. 116. c. In finum fuum manum mittens, in-
quit, eaque productâ, leprosa ficut nix effecta eft. Tertul. 1.
de refur. carn. p. 577. a. Moyfes manum in finum condit,
emortuam profert.

. 7. Tertul. l. de refur. carn. p. 577. a. alludens fic pergit: Et rurfus infinuat, & vividam explicat. Similiter Auct. 1. de promiff. p. 116. c. Rurfum reducta, productaque, reftituta eft in colore fuo. Item Ambrof. 1. 3. offic. col. 131. b. Iterum mifit, & protulit eam : & erat ficut carnis humana fpecies. Auguft. ferm. 6. to. 5. col. 36. c. Mitte illam in finum iterum. Mifit; & recepit colorem fuum. In Graco fic : Καὶ εἶπε πάλιν· Εἰζένεγκον τὴν χεῖρά σε εἰς τὸν κόλπον σε. Καὶ εἰρήνεγκε τὴν χεῖρα εἰς τὸν κόλπον αυ78, καὶ ἐξήνεγκεν αυτὴν ἐκ τῇ κόλπε αυτῷ, καὶ πάλιν ἀπεκατέςη εἰς τὴν χρόαν τῆς σαρκὸς αὐτῆς. Et dixit iterum : Infer manum tuam in finum tuum. Et intulit manum in finum suum, 5 eduxit eam ex finu fuo ; & rurfus reftituta eft in colorem carnis fua.

. 8. Auguft. ibid. Quòd fi non audierint vocem figni primi, Græcus fic habet: Latinus autem, vocem tuam figni primi. Sic & fequitur : credent tibi in, &c. ut fup. & fer. 6. to. 5. col. 36. c. Si in primo non exaudierit, in fecundo autem, & in tertio audiet. Græc. 'Ear de μù TISEU CWμὴ δὲ εἰσακέζωσι τῆς φωνῆς τὸ σημείο το πρώτο, πιςεύεσί σοι τῆς φωνῆς τὸ σημείο το δευτέρω. Aquila, στ Mely T Xáre, figni noviffimi. Symm. Tiñoμers, infequentis.

[ocr errors]

. 9. Auguft. fer. 6. to. 5. col. 36 c. hæc habet : Dedit ei tertium fignum: Tolle aquam de flumine, 5 funde in aqualem locum: & l. 2. de Locut. fic pergit : Et erit aqua, &c. ut fup. in textu, nifi quòd loco fuper terram, ponit

[ocr errors]

fuper aridam, vel potiùs, inquit, fuper aridum, id eft,
fuper id quod aridum eft, additque : Quod Latinus dixit:
fanguis fuper terram, quam lectionem retinuimus. In Græ-
co fic : Καὶ ἔται, ἐὰν μὴ πιςεύζωσί σοι τοῖς δυοὶ σημείοις
τέλος..... λήψῃ ἀπὸ τὸ ὕδατος τῇ πολαμε, καὶ ἐκχεεῖς ἐπὶ
τὸ ξηρόν· καὶ ἔσαι τὸ ὕδωρ ὃ ἐὰν λάβῃς ἀπὸ τὸ ποταμό, α-
μa Sπi To Expo. Et erit, fi non crediderint tibi duobus his
fignis..... fumes de aqua fluminis, & effundes in aridum ;
erit aqua quam fumpferis de flumine, fanguis fuper ari-

dum.

. 10. Rurfum Ambrof. epist. 8.to. 2. col. 785. b. legit:
Ait Moyfes: Non fum dignus, gracili voce fum, tardiore
lingua: & l. 4. de interpell. Dav. c. 9. to. 1. col. 670. e.
Non fum idoneus ab hefierno die, ex quo cœpifti loqui cum
fervo tuo; & tenui voce, & tardiloquus fum. Auguft. Locut.
19. de Exod. to. 3. col. 341. c. Moyfes dicit: Precor, Do-
mine, non fum eloquens ante befternam & nudiuftertianam
diem fimiliter quæft. 7. in Exod. to. 3. col. 423.e. Ait
Moyfes ad Dominum: Precor, Domine, non fum eloquens
ante befternum, neque ante nudiuftertianum diem; neque ex
quo cæpifti loqui famulo tuo : & quæft. 10. col. 424. d. ait :
Erat ipfe gracilis vocis lingua tardioris. Hieron. ep. ad
Damaf. de Seraph. to. 3. col. 523. a. ad hæc verba : Pre-
cor, Domine, non fum dignus, obfervat in Hebræo legi:
Non habeo labia circumcifa, LXX. Interpretibus, inquit,
potiùs fenfum, quàm verbum de verbo exprimentibus. Item
in Ifai. 6. to. 3. col. 63. a. habet: Obfecro, Domine, non
fum dignus. In Græco fic: Εἶπε δὲ Μωυσῆς πρὸς Κύριον
Aéoμal, Kúple, &x inavos eiui (Mf. Oxon. súxoyos, edit.
Compl. euxaxes) Po Tus xes, Bole πHO THS TRITUS йμépas,
εύλαλος) πρὸ τῆς χθες, ἐδὲ πρὸ τρίτης ημέρας,
οὐδὲ ἀφ ̓ οὗ ἦρξω λαλεῖν τῷ θεράποντί σε, χνόφωνος,
SpaduwoCoS SYW FiμL.
βραδύγλωττος ἐγώ εἰμι.

. 11. Cypr. ibid. ifta præponit: Ad Moyfen cundan-
tem..... Deus loquitur, dicens ; pro quibus Græcè, Eiπe dè
Kúpios os Mavoй, reliqua ut in Lat. nifi quòd loco mo-
gilalum, legitur δύσκωφον, deeftque vox quis, ante fur-
dum, ficut & quis, ante videntem, nec non Dominus,
poft ego. In Mfs. tamen Alex. & Oxon. nec non in editt.
Ald. & Compl. legitur, Kúpos Osos. Aquila, Symm.
& Theodotio, pro dúoxapor, ponunt cum Cypr. Movinα-
xor, i. e. balbum, feu impedita lingua, uoxspos, propriè
furdafter, noros etiam mutus dicitur, & voxwpes, difficul-
ter loquens. Hieron. in Ecclefiaft. to. 2. col. 752. a. legit:
Quis fecit mutum 5 furdum, videntem & cacum? nonne
ego Dominus Deus? Auguft. quæft. 8. in Exod. to. 3. col.
423. f. Quis fecit mutum & audientem, videntem 5 cæcum?
nonne ego Dominus Deus? Au&t. 1. de voc. Gent. l. I. c. 14.
p. 1o. a. Quis dedit os homini? 5 quis fecit mutum 5 non
audientem, videntem 5 cacum? &c.

4.

. 12. Ita è Græco, præter hoc, quid loquaris, pro
quo oμémeis xaxñar. Rectè Ambrof. l. 1. Hexa. to.I.col.
b. & l. 2. de Abr. c. 10. col. 346. a. Vade, & ego aperiam
os tuum, & inftruam te quod debeas loqui: fimiliter epist. 8.
& 65. to. 2. p. 785. b. c. 1053. a. præter unum quid, pro
quod, Aug. quæft. 9. in Exod. to, 3. col. 424. a. Sed nunc

[blocks in formation]
[blocks in formation]

15..... & dabis verba mea in os ejus..... aperiam os tuum, & os ejus, & inftruam vos quæ faciatis :

16. & loquetur ipfe tibi ad populum, & ipfe erit tuum os tu autem illi eris quæ ad Deum.

17. Et virgam hanc fumes in manum tuam, in qua facies in eâ figna.

18..... Poft dies autem illos multos, mortuus eft rex Ægypti.

[blocks in formation]

VULGATA NOVA.

13. At ille: Obfecro, inquit, Domine mitte quem miffurus es.

14. Iratus Dominus in Moyfen, ait : Aaron frater tuus levites, fcio quòd eloquens fit: ecce ipfe egreditur in occurfum tuum, vidensque te lætabitur corde,

15. Loquere ad eum, & pone verba mea in ore ejus : & ego ero in ore tuo, & in ore illius, & oftendam vobis quid agere debeatis :

16. ipfe loquetur pro te ad populum, & 2. erit os tuum tu autem eris ei in his quæ ad Deum pertinent.

17. Virgam quoque hanc fume in manu tua, in qua facturus es figna.

18. Abiit Moyfes, & reverfus eft ad Jethro focerum fuum, dixitque ei: Vadam, & revertar ad fratres meos in Ægyptum, ut videam fi adhuc vivant. Cui ait Jethro : Vade in pace.

19. Dixit ergo Dominus ad Moyfen in Madian: Vade, & revertere in Ægyptum: Mortui funt enim omnes qui quærebant animam tuam.

NOVA.

21. Dixitque ei Dominus revertenti in Ægyptum: Vide ut omnia oftenta quæ pofui in manu tua, facias coram Pharaone: ego indurabo cor ejus, & non dimittet populum.

22. Hæc dices Pharaoni: Hæc dicit Dominus: Filius meus primogenitus Ifraël.

23. Dixi tibi: Dimitte populum meum, ut ferviat mihi; tu autem noluifti dimittere eum : ecce ego occidam filium tuum primogenitum. 24. Et factum eft in via, ad refectionem obViavit ei Angelus, & quærebat eum occidere.

25. Et affumpto Sepphora calculo, circumcidit præputium filii fui, & procidit ad pedes ejus, & dixit: Stetit fanguis circumcifionis infantis mei.

26. Et receffit ab eo, propter quod dixit: Defiit fanguis circumcifionis infantis.....

VULGATA NOVA.

22. Dicefque ad eum : Hæc dicit Dominus: Filius meus primogenitus Ifraël.

23. Dixi tibi: Dimitte filium meum ut ferviat mihi; & noluifti dimittere eum ecce ego interficiam filium tuum primogenitum.

24. Cùmque effet in itinere, in diverforio occurrit ei Dominus, & volebat occidere eum.

25. Tulit illico Sephora acutiflimam petram, & circumcidit præputium filii fui, tetigitque pedes ejus, & ait: Sponfus fanguinum tu mihi es.

26. Et dimifit eum poftquam dixerat: Sponfus fanguinum, ob circumcifionem.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

vade, ego aperiam os tuum, & inftruam te quæ locuturus
es. Gaud. Brix. fer. 2. col. 497. a. Ego aperiam os tuum.
infpirabo, qua debeas loqui. Mfs. etiam Alex. & Oxon.
cum editt. Ald. & Compl. ferunt, à μémeis raxñcal. Pro
infpirabo autem, omnes conftanter, cuμllása. Aquila,
Parlow, illuminabo, Symm. model, commonftrabo.

[ocr errors]

. 13. Hieron. in Ifai. 6. to. 3. col. 63. a. Obfecro, Domine, non fum dignus, provide alium quem mittas, five, inquit, ut in Hebræo legitur; Mitte quem miffurus es: fimiliter in ep. ad Gal. to. 4. col. 224. f. & epift. ad Damaf. to. 3. col. 522. c. f. Provide alium quem mittas. Gr. Δέομαι, Κύριε, προχείρεσαι δυνάμενον ἄλλον, ὃν ἀποτελεῖς. Precor, Domine, elige alium qui poffit, quem mittes.

. 14. Gr. poft hoc, iracundia Dominus, addit, éπì Mauer, in Moyfen; cætera concordant.

. 15. Ita Græc. habet, nifi quòd ante aperiam, ponit vw, & ego; & in fine, won Cele, facietis, pro faciatis.

. 16. Totidem verba in Græco, nifi quòd priora fic invertuntur, Kai autós o xaxúc, Et ipfe tibi loquetur. Eadem refert Auguft. infra, quæft. 17. col. 426. d. Frater tuus loquetur tibi ad populum; deinde: erit os tuum, & tu qua ad Deum: & quæft. 23. in Levit. col. 5oo. c. Ipfe tibi quæ ad populum, tu illi que ad Deum.

illi

[ocr errors]

*. 17. Grec. Καὶ τὴν ῥάβδον ταύτην, τὴν ςραφεῖζαν εἰς "pir, aut er ty xsipi oy, &c. ut in Lat. Et virgam iftam, verfam in ferpentem, fumes in manu tua, &c. Addit Auguft. Dici poffet: In qua facies figna; aut certè: Virgam hanc fumes in manum tuam, & facies in ea figna. Nunc verò utrumque dictum eft, folita locutione Scripturarum. . 18. Ita in Græco.

. 19. Eadem funt in Græco.

. 20. Græc. fic pergit: 'Avanacor de Mavoйs Tür Juναῖκα, καὶ τὰ παιδία, ἀνεβίβασεν ἀνὰ ἐπὶ τὰ ὑποζύγια, και 'néspeter eis AÏQUT, &c. quæ Auguft. quæft. 12. in

Exod. to. 3. col. 425. e. memorat, dicens: Moyfes uxorem, infantes fuos impofuit vehiculis, ut cum eis in Egyp tum pergeret.

*. 22. Græc. Σὺ δὲ ἐρεῖς τῷ Φαραώ... Υιός πρωτόγο xós μs 'Iopœú. Similiter Hilar. l. 12. de Trin. col. 1119. a. Filius primogenitus meus Ifraël. Item Ambrof. 1. 2. de Caïn c. 2. to. 1. col. 208. b. Rufinus 1. 2. de bened. Patr. col. 10. b. & Auct. op. imp. in Matth. p. 27. d. Ifraël primogenitus meus.

V. 23. Similia Græcum habet, præter fequentia: Elxa δέ σοι, dixi autem tibi, pauloque poft, εἰ μὲν ἐν μὴ βέλει ἐξαποςεῖλαι αυτὲς, ὅρα ἐν ἐγὼ ἀποκτενῶ, &c. Siquidem igitur nolis dimittere eos; vide igitur ego interficiam, &c. At in Mf. Oxon. & Ald. edit. où de 8'x éléxy, tu autem nolebas. In Mf. Alex. μù Bóry, non vis, ut fupra. Apud Caffiod. in Pf. 2. p. 18. a. Dixi tibi : Dimitte primogenitum filium meum Ifrael, & noluifti.

. 24. Græc. initio habet, eyevelo è, factum eft autem, pro & factum eft; fubinde, v T xaτaxúμalı, in diverforio, loco ad refectionem; & poft Angelus, addit Kuply, Domini; cætera ut in Lat. Auguft. infra pro obviavit, legit,

occurrit, Græc. ouvrтucer.

#. 25. Ita è Græco, verbum è verbo. Tertul. I. contra Jud. c. 2. p. 136. c. huc alludit, dicens: Filius Moyfi ab angelo prafocatus fuiffet, fi non Sephora mater ejus calculo præputium infantis circumcidiffet. Similiter Philaftr. Brix. i. de hæref. col. 716. h. Accepto calculo, circumcidit puerum mater ejus.

. 26. Ad verbum è Græco, nifi excipias unum defiit, pro quo, s. Auguft. infra, col. 425. d. ftetit fanguis, &c. In Mf. Oxon. ac edit. Compl. additur, dayfexes, poft hoc, receffit ab eo: quam vocem angelus, addere videtur Auguft. infra, dicens: Quid fibi velit ideo receffiffe angelum, &c. Item Philaftr. Brix. ubi fup. Cujus vifu fanguinis illico. receffit ab eonem angelus.

Inf.7.

[merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

11. ite, & colligite ficubi invenire poteritis, nec minuetur quidquam de opere veftro.

12. Difperfufque eft populus per omnem terram Ægypti ad colligendas paleas.

13. Præfecti quoque operum inftabant, dicentes: Complete opus veftrum quotidie, ut priùs facere folebatis quando dabantur vobis paleæ.

14. Flagellatique funt qui præerant operibus filiorum Ifraël, ab exactoribus Pharaonis, dicentibus: Quare non impletis menfuram laterum ficut priùs, nec heri, nec hodie?

15. Veneruntque præpofiti filiorum Ifraël, & vociferati funt ad Pharaonem, dicentes: Cur ita VULGATA NOVA.

21. & dixerunt ad eos: Videat Dominus &

judicet, quoniam fœtere feciftis odorem noftrum coram Pharaone & fervis ejus, & præbuiftis ei gladium, ut occideret nos.

NOVA.

agis contra fervos tuos ?

16. Paleæ non dantur nobis, & lateres fimiliter imperantur : en famuli tui flagellis cædimur, & injuftè agitur contra populum tuum.

17. Qui ait: Vacatis otio, & idcirco dicitis: Eamus, & facrificemus Domino.

18. Ite ergo, & operamini : paleæ non dabuntur vobis, & reddetis confuetum numerum laterum. 19. Videbantque fe præpofiti filiorum Ifraël in malo, eò quòd diceretur eis: Non minuetur quidquam de lateribus per fingulos dies.

20. Occurreruntque Moyfi & Aaron, qui fabant ex adverfo, egredientibus à Pharaone :

VERSIO ANTIQUA.

21..... Videat Deus vos, & judicet, quoniam Aug. Locut. 23. exfecrabilem feciftis odorem noftrum palam 341.f. Pharaone, & palam fervis ejus, ut daretís gladium in manibus ejus, ut occidat nos. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. V. 1. Itidem Græcè, præter unum icpráCwci, festa celebrent, loco ferviat.

. 2. Græc. Oux oïda Tòv Kúpiov, &c. Non novi Dominum, &c. ut fup.

*. 3. Grec. Πορευόμεθα οὖν ὁδὸν τριῶν ἡμερῶν εἰς τὴν ἔρημον, ὅπως θύρωμεν, &c. ut in Lat. Ibimus igitur viam trium dierum in defertum, ut facrificemus, &c. Eadem memorat August. quæst. 13. in Exod. dicens : Pharaoni dicitur, quòd trium dierum iter exire vellent in defertum immolare Deo fuo ex mandato ejus.

*.6..... 8. Huc redeunt quæ Ambrof. in Pf. 45. to. I. col. 935. c. dicit: Ideo rex Ægyptiorum augeri jubebat nu¬ merum laterum, & cætera onera Judæorum, ne cognofcerent Deum, & cultui facro vacarent, offenfus Moyfi 5 Aaron vo

ce fanctorum, qui dicebant : Dimitte populum Dei, ut eamus
& ferviamus Domino Deo noftro.

. 10. Ita Auguft. è Græco, verbum de verbo ; Quam
locutionem, inquit, piguit Latinum interpretari.

[ocr errors]

. 21. In Græco primùm, Kai sitar dulois, & dixerunt eis; reliqua quadrant, fi excipias ultima, Aras poseφαίαν εἰς τὰς χεῖρας αυτό ἀποκτεῖναι ἡμᾶς• quæ verba Auguft. reddit his : Dare gladium in manus ejus, ut occidat nos; hoc addito, fic enim habet Gracus: tum fic pergit: Latinus autem ait, quem pro optimo legebamus : Ut datetis gladium in manibus ejus; qui folæcifmus, inquit, nulla interpretationis neceffitate factus eft, quia in Graco non eft. Hanc autem lectionem retinuimus licet vitiofam, quia ipfam illam verfionem Latinam inquirimus, quæ cæteris pra

[blocks in formation]

4..... Statui teftamentum meum ad illos, ita ut darem illis terram Chananæorum, & terram quam incoluerunt, in qua & incoluerunt in ea. 5..... ego exaudivi gemitum filiorum Ifraël, Cain, 6. 3. t. 1. quomodo Egyptii in fervitutem deprimunt eos: & memor factus fum teftamenti mei.

Ambr. 1. 2. de

210.b.c.

Aug. Locut. 26. t. 3.342.4.

6. Vade, & dic filiis Ifraël : Ego Dominus & educam vos de potentia Ægyptiorum; & eruam vos de fervitute eorum : & liberabo vos in brachio excelfo, & judicio magno.

Hieron. in Ezech.

7. Et fumam vos mihi in plebem, & ero vefter Deus : & fcietis quoniam ego fum Dominus Deus vefter qui educam vos de potentia Ægyptiorum :

8. & inducam vos in terram, in quam extendi manum meam.....

9. Et locutus eft Moyfes fic ad filios Ifraël: & non exaudierunt Moyfen, à defectione animi, & ab operibus duris.

VULGATA

VULGATA NOVA.

4. Pepigique fœdus cum eis, ut darem eis terram Chanaan, terram peregrinationis eorum qua fuerunt advenæ.

in

5. Ego audivi gemitum filiorum Ifraël, quo Egyptii opprefferunt eos : & recordatus fum pacti mei.

6. Ideo dic filiis Ifraël: Ego Dominus qui educam vos de ergaftulo Ægyptiorum, & eruam de fervitute: ac redimam in brachio excelfo, & judiciis magnis.

7. Et affumam vos mihi in populum, & ero vefter Deus : & fcietis quòd ego fum Dominus Deus vefter qui eduxerim vos de ergaftulo Ægyptiorum :

8. & induxerim in terram, fuper quam levavi manum meam,ut darem eam Abraham, Isaac, & Jacob: daboque illam vobis poffidendam, ego Dominus.

9. Narravit ergo Moyfes omnia filiis Ifraël : qui non acquieverunt ei, propter anguftiam spiritus, & opus duriffimum.

NOVA.

10. Locutufque eft Dominus ad Moyfen, dicens: Ægypti, ut dimittat filios Ifraël de terra fua.
11. Ingredere, & loquere ad Pharaonem regem

VERSIO ANTIQUA.

12. Locutus eft Moyfes in confpectu Domi44.7.3. 1925. c. ni, dicens: Ecce filii Ifraël non audierunt me : & quomodo audiet me Pharao? ego autem fum tardi fermonis.

VULGATA NOVA.

12. Refpondit Moyfes coram Domino: Ecce filii Ifraël non audiunt me : & quomodo audiet Pharao, præfertim cùm incircumcifus fim labiis ?

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M.
*. 4. Ita in Græco ad verbum, præter unum &, quod
deeft poft vocem Chananæorum. Ad hoc autem, in qua 3
incoluerunt in ea, addit Auguft. Sic enim habet Græcus:
quod utique, inquit, & in Graca lingua abfurdè videtur
Jonare; tamen LXX. Interp. auctoritas tanta eft, quos ita lo-
qui non piguit. Quid enim, & fenfus hic latet? Quòd fi nul-
lus eft, ipfa locutio notanda eft. Animadvertendum etiam
eft, inquit Nobilius, fere folere Latinè reddi, incolere,
quod Græcè eft, wapone, & fignificare habitationem mo-
re advenæ & peregrini.

. 6. Sic eft in Græco, nifi quòd poft fádile, vade, deeft, additurque xiyar, dicens, poft Ifraël; & tollitur vox eorum, poft hanc fervitute; in edit. tamen Ald. habetur δελείας αυτῶν. Vox autem, δυνασείας, quæ apud Ambrof. vertitur potentia, meliùs redderetur istâ, dominatione, vel imperio.

. 5. Eadem funt in Græco, præter duo, or quem, pro quomodo, & in fine, var veftri, loco mei. At in editione Compl. legitur, à ci Aiyú, qua Ægyptii, & Tus dia Júxus μs, teftamenti mei. Auguft. locut. 25. de Exod. to. 3. col. 342. a. hæc ait: Quod habet Latinus Exaudivi gemitum filiorum Ifraël, quemadmodum Egyptii affligerent cos: Gracus habet, xaĴadvxerraι, quod interpretari poffet, in fervitutem redigunt eos; nam uno verbo non poteft. In Mf. Alex, xata♪vas, in edit. Compl. xated 8x8170.

*. 7. Grac. Καὶ λήψομαι ἐμαυτῷ ὑμᾶς λαὸν ἐμοί..... καὶ γνώζεθε, ὅτι ἐγὼ Κύριος..... ὁ ἐξαγαγὼν ὑμᾶς ἐκ τῆς καταδι vaselas, &c. Et fumam mihi ipfi vos populum mihi..... T cognofcetis, quia ego Dominus..... educens vos de dominatione, &c. In edit. Compl. Καὶ λήψομαι ὑμᾶς ἐμαυτῷ εἰς λαόν ut fup. apud Ambrof.

. 8. Ad verbum è Græco.

E

*. 9. Grzc. Ελάλησε δὲ Μωυσῆς οὕτω τοῖς υἱοῖς Ἰσραήλ youx Curoar Mavon άTO THS OXIYOTUxías, &c. ut fupra. Locutus eft autem Moyfes fic filiis Ifrael: non exaudierunt Moyfen præ pufillanimitate, &c. Auguft. addit fup. Exaudierunt, ait, non audierunt.

*. 12. Grac. Ελάλησε δὲ Μωυσῆς ἔναντι Κυρίκ, λέ

[blocks in formation]
[blocks in formation]

22. Filii quoque Oziel: Mifaël, & Elifaphan, & Sethri.

23. Accepit autem Aaron uxorem Elizabeth, filiam Aminadab, fororem Nahaffon, quæ peperit ei Nadab, & Abiu, & Eleazar, & Ithamar.

24. Filii quoque Core: Afer, & Elcana, & Abiafaph: hæ funt cognationes Coritarum.

25. At verò Eleazar filius Aaron accepit uxorem de filiabus Phutiel : quæ peperit ei Phinees: hi funt principes familiarum Leviticarum per cognationes fuas.

VERSIO ANTIQUA.

26. Hi funt Aaron & Moyfes, quibus dixit Aug. Locut. 28. 1, eis Deus, ut educant filios Ifraël de terra Ægyp- 3. 342. b. ti.....

[blocks in formation]

ET

di

yor..... 8'x sinnvoco μr X TWS & CANÉ Ceтαl μs Dapa∞; éyou
Jè axovós eu. Locutus eft autem Moyjes coram Domino,
cens..... non exaudierunt me: & quomodo exaudiet me Pha-
rao? Ego autem fine fermone fum. Obfervat etiam Hieron.
fup. pro hoc, Ego autem fum tardi, ermonis, LXX. dixiffe,
"Erco de aroyés tipi, quod meliùs, inquit, habetur in He-
brao: Ego autem incircumcifus fum labiis. Auguft. locut.
27. de Exod. to. 3. col. 342. a. legit : Ego enim ineloquens
fum, additque: aroyos, dixit Gracus, non imperitus, quafi
ἀμαθής, νεὶ ἀπαίδευτος.

*. 14..... &c. Huc redeunt quæ August. ait, quæst. 15.
in Exod. to. 3. col. 426. b. Sacramenti locum effe..... quòd
Scriptura volens originem Moyfi demonftrare..... à primogenito
Jacob, id eft, Ruben, progenies cæpit, inde ad Simeon,
inde ad Levi; ultra progreffa non eft, quoniam ex Levi Moy-
fes.

*. 18. Auguft. quæft. 47. in Exod. to. 3. col. 435. c. d. ait, Scripturam commemorare, Caath filium Levi avum Moyfi, cum avo fuo Jacob intraffe in Ægyptum, dice

[merged small][ocr errors][merged small]
[ocr errors]

reque, eum vixiffe annos centum triginta. Nunc tamen
Grace legitur : Καὶ τὰ έτη τῆς ζωῆς Κααθ, ἑκατὸν τρια
xovlaтpia TY. Et anni vitæ Caath, centum triginta tres an-
ni; fed in Mf. Alex. ac edit. Ald. fimpliciter, exator Telás
Xorтα ETи, centum triginta anni.

*. 20. Græce: Τα δὲ ἔτη τῆς ζωῆς ̓Αμβρὰμ, ἑκατὸν
Telanor?adúo Tv. Anni autem vita Ambram, centum tri-
ginta duo anni. August. verò dicit, quæft. 47. in Exod.
to. 3. col. 435. d. Patrem Morfi Ambram centum triginta
feptem annos vixiffe. Et verò in Mf. Oxon. ac in editt. Ald.
& Compl. exftat, exator Claxorα7ά. In Mf. Alex. Tea-
nortas STH.

V. 26. Addit August. in fine: Sic enim habet Græcus, ad hanc fcilicet Locutionem, quibus dixit eis Deus: quæ Græca eft ita quoque legimus apud LXX. qui eriam in cæteris conveniunt cum Latino, nifi quòd initio ferunt, euros, ifte, pro hi funt.

. 30. Eadem rurfus habet Auguft. quæft. 16. in Exod. to. 3. col. 426. c. quibus refpondent Græca ad verbum.

CAPUT VII.

Ixitque Dominus ad Moyfen: Ecce conftitui te deum Pharaonis: & Aaron frater tuus erit propheta tuus.

2. Tu loquêris ei omnia quæ mando tibi : & ille loquetur ad Pharaonem, ut dimittat filios Ifraël de terra fua.

3. Sed ego indurabo cor ejus, & multiplicabo figna & oftenta mea in terra Ægypti,

VERSIO ANTIQUA.

3.342. b.

1..... Ecce dedi te deum Pharaoni: & Aaron Aug. quaft. 16. in frater tuus erit tuus propheta. Exod. t. 3.426.c.

in

3. Indurabo cor Pharaonis, & implebo figna Aug. quæft. 18. ju mea & portenta mea in Ægypto. Exod. 426.6.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

. 1. Totidem verba in Græco. Novatian. 1. de Trin. p. 1040. a. legit: Deum te pofui Pharaoni, (Symmach. nalésи Cá σEO-òr Papa) Similiter habet Hilar. in Pf. 134. col. 471. f. Deum te pofui Pharaoni: at 1. 7. de Trin. col. 921. b. Dedi te deum Pharaoni, ut fupra. Ambrof. verò l. 1. de Caïn, c. 2. to. 1. col. 186. c. & l. 5. de fide, to. 2. col. 554. f. Pofui te in deum Pharaoni, Epist. verò 28. to.

2. col. 904. b. & in Pf. 118. to. 1. col. 1063. e. Faciam to
in deum regi Pharaoni, al. Pharao.

пли

[ocr errors]

. 3. Græc. pro implebo, ponit Jur, multiplicabo,
deletque mea, poft portenta, & addit, ev y Aly, in
terra Egypto. Mí. Alex. habet, cnusia, y répa á μ8 ev
&c. Ad hoc autem indurabo &c. addit Auguft. ibid.
Tanquam necessaria fuerit obduratio cordis Pharaonis, ut

« ZurückWeiter »