Hebr. 2.

12.

VULGATA HOD.

23. Narrabo nomen tuum fratribus meis: in medio ecclefiæ laudabo te.

24. Qui timetis Dominum, laudate eum : universum semen Jacob glorificate eum :

25. Timeat eum omne semen Ifraël : quoniam non sprevit, neque defpexit deprecationem pauperis:

Nec avertit faciem fuam à me: & cùm clamarem ad eum, exaudivit me.

26. Apud te laus mea in ecclefia magna: vota mea reddam in conspectu timentium eum.

27. Edent pauperes, & faturabuntur: & laudabunt Dominum qui requirunt eum : vivent corda eorum in fæculum fæculi.

te.

cate eum,

VERSIO ANTIQUA.

23. Narrabo nomen tuum Ex Ms. Sangerma fratribus meis: in media ecclesia laudabo te.

24. Qui timetis Dominum laudate eum: univerfum semen Jacob magnificate eum :

25. Timeat eum omne semen Israël : quoniam non fprevit, neque defpexit precem pauperum:

Neque avertit faciem fuam à me: & cùm clamarem ad eum, exaudivit me.

26. Apud te laus mihi in ecclefia magna: vota mea reddam coram timentibus eum.

27. Edent pauperes, & faturabuntur: & laudabunt Dominum qui requirunt eum : vivet cor eorum in fæculum fæculi.

28. Reminiscentur, & convertentur ad Dominum universi fines terræ :

Et adorabunt in confpectu tuo omnes patriæ gentium. 29. Quoniam Dominus eft regnum : & ipse dominabitur gentium.

30. Manducaverunt, & ado

. 23. Sic in Pfalt. Coislin. est. Hilarius in Pf. 51. n. 3. p. 70. c. fimiliter hab. in media ecclefia; initio verò, Απnuntiabo nomen tuum. Pfalt. Rom. Narrabo..... in medio ecclefia laudabo te. Corb. in media ecclefia cantabo tibi. Tertul. verò 1. 3. adv. Marc. p. 679. b. Enarrabo nomen..... in medio ecclefia bymnum tibi dicam. Cypr. 1. 2. Testim. p. 294. a. Enarrabo nomen... in medio ecclefia laudabo te. Ambr. I. de bened. Patr. c. II. to. I. 528. d. Narrabo..... in medio ecclefia cantabo tibi : at 1. de Tob. c. 15. col. 608. e. & l. de inftit. virg. to. 2. col. 259. f. Narrabo..... in medio ecclefia laudabo te : item constanter hab. Narrabo, to. 1. col. 518. d. 894.2.913. d. 949. d. 1227. d. Aug. in hunc Pf. & epift. 140. to. 2. col. 438. b. Narrabo..... in medio ecclefia cantabo te. Similiter Hieron. 1. 1. in epist. ad Galat. to. 4. col. 236. d. Apud Caffiod. in hunc Pl. laudabo te. In Græco : Διηγήσομαι τό... ἐν μέσῳ ἐκκλησίας ὑμνήσω ζε.

. 24. Concordant Pfalt. Rom. Corb. Coislinian. & Tractus missæ Domin. Palm. Sic etiam apud Auguft. bis in hunc Pf. ac epist. 140. to. 2. col. 439. c. necnon ap. Caffiod. in eund. Pf. Hieron. quoque, ep. ad Sun. & Fretel. to. 2. col. 634. b. fcribit, magnificate eum; tum addit: pro quo in Graco fcriptum... δοξάσαλε αυτόν, id eft, glorificate eum: fed fciendum, inquit, quòd ubicunque in Graco fcriptum eft glorificate, Latinus interpres magnificate transtulerit, fecundum illud quod in Exodo dicitur, 15. 1. quod vide.

*. 25. Pfalt. Rom. cum Moz. & Coislin. neque defpexit preces pauperum, neque, &c. ut fup. Auguft. in hunc Pf. col. 92. g. 100. d. cum Pfalt. Corb. neque defpexit precem pauperis, neque, &c. at Aug. ibid. 99. c. pauperum : epist. verò 140. to. 2. col. 443. f. g. feq. conftanter, precem pauperis, neque, &c. fubinde, & cum clamarem, &c. ut fup. Caffiod. in eund. Pfalm. precem pauperum, neque..... & cùm clamarem, &c. Pfalt. Rom. & dum clamarem. Græc. Φοβηθήλωσαν ἀυλὸν ἅπαν τὸ..... ἐδὲ προσώχθισε τῇ δεήσει το πλωχῦ, ἐδὲ..... ἢ ἐν τῷ κεκραγέναι με, &c.

. 26. Ita Brev. Moz. hab. cum Pfalt. Corb. Sic etiam in Rom. nifi quòd additur Domino, post vota mea. Coislin. hab. ut fup. vota mea reddam coram timentibus eum. August. in hunc Pf. constanter : Apud te laus mea, in ecclefia magna confitebor tibi : vota mea reddam coram timentibus eum : itidem ep. 140. to. 2. col. 444. b. c. Pfalt. Mediolan. Apud te laus mihi, (Ambrof. A te laus mea,) in ecclefia magna confitebor tibi : vota mea, &c. Ap. Tertul. 1. 3. cont. Marc. p. 679. b. A te laus mihi in ecclefia magna. Ap.Caffiod. in eund. Pf. Apud te laus mea in ecclefia magna : vota mea Domino reddam coram timentibus eum. In Gr. Παρὰ σẽ ὁ ἐπαινός με ἐν ἐκκλησία μεγάλῃ· τὰς εὐχάς με ἀποδώζω ἐνώπιον

τῶν φοβεμένων αυλόν. In edd. Ald. & Compl. ἐν ἐκκλησίε μεγάλη εξομολογήσομαί (οι τὰς, δε.

. 27. Sic in Pfalt. Rom. & Corb. ad verbum. In Mozarab. & apud Caffiod. in hunc Pf. vivit cor corum. Apud Aug. in eund. Pf. & epift. 140. col. 444. e. vivent corda corum. Apud Chromat. Aquil. in Matth. p. 978. b. 5 vivet cor eorum. In Gr. ζήσονται αἱ καρδίαι ἀυλῶν. Ambr. quoque in Pf. 118. to. 1. col. 1120. c. initio hab. Edent paup. & faturabuntur, ut & Chromat. fup.

. 28. Ita in Pfalt. Corb. & Moz. verbum è verbo. Si militer in Rom. Coislin. & apud Caffiod. in hunc Pf. præter unum ejus, pro tuo. Apud Cypr. 1. 2. Testim. p. 297. a. Commemorabuntur, & convertentur ad Dominum omnes termini terra: & adorabunt in conspectu tuo omnes patriæ gentium. Apud Fulg. 1. de Trin. c. 1. p. 329. ficut apud Auguft. constanter, cùm in hunc Pf. tum epift. 51.76. &c. to. 2. col. 118. d. 180.2.287.b. 302. b. 446. f. ut & tract. 13. ac 35. in Joh. to. 3. p. 2. col. 398. a. 542. b. & tract. 2. in 1. Johan.ibid.837.a. Commemorabuntur, & convertentur ad Dom. univerfi fines terra : & adorab. in confp. ejus universa patria gentium : ita rurfum l. 1. cont. ep. Parmen. to. 9. col. 18. e. cum eod. Fulg. 1. cont. Arian. p.66.excepto verbo reminiscentur, pro commemorabuntur. Hieron. in Isai. 52. to. 3. col. 377. f. 380. e. Recordabuntur, & redibunt (col.380.e.convertentur) ad Dom. omnes fines terra: adorabunt in conspectu ejus omnes familia gentium: at 1. 2. in epift. ad Ephef. to. 4. col. 356. a. omnes patria gentium. Item in Pfalt. Mediolan. & Carnut. omnes patria gentium. Apud Philaftr. Brix. de hæref. p. 702. b. Recordabuntur, & convertentur ad Dominum Chriftum omnes fines orbis terrarum. In Gr. Μνηθήσονται, κι ἐπιςραφήσονται... πάντα τὰ πέρατα..... ἢ προσκυνήσεσιν ἐνώπιον ἀυτὸ πᾶσαι αἱ πατριαὶ τῶν ἐθνῶν· Aq. & Symm. (υγγένειαι.

*. 29. Gr. "Οι τε Κυρία ἡ βασιλεία, &c. ut fup. Cypr. 1. 2. Testim. p. 297. a. Quoniam Domini eft regnum : ipse dominab.omnium gentium. Hieron. in Ifai. 52. to. 3. col. 377. f. 380. e. Quoniam Domini regnum est, &c. ut in textu. Aug. epift. 76. to. 2. col. 180. a. & l. 1. cont. ep. Parmen. to. 9. col. 18. e. Quoniam ipsius est regnum : & ipse dominabitur gentium: at epift. 102. &c. col. 287. b. 302. b. 446. f. Quoniam Domini est regnum, &c. Itidem tract. 35. in Joh. to. 3. p. 2. col. 542. b. & in hunc Pf. col. 93. c. 102. c. ficut apud Fulg. 1. de Trin. c. 1. p. 329. Cassiod. in eund. Pf. & in Pfalt. Rom. & al.

. 30. Pfalt. vetera Rom. Corb. Mediolan. Carnut. Coislin. in. & Moz. conftanter hab. divites terra, non divi, quod fortè mendum est scribe. In iifd. quoque Pfalt. ita: In conspectu ejus procident univerfi qui defcendunt, &c. Solum Coislin, hab. procedunt omnes qui defcendunt, &c. August,

& Caffiod. in hunc Pf. rursusque Aug. epift. 140. to. 2.

col. 446. g. 447. d. ut fupra..... divites terra..... procident

univerfi qui defcendunt, &c. In Gr. οἱ πίονες τῆς γῆς.....

προπεσῶνται πάντες οἱ καλαβαίνοντες εἰς τὴν γῆν.

.31. Sic habent August. & Caffiod, in hunc Pf. rur-

susque Auguft. epift. 140. to. 2. col. 448. cum Pfalt. Rom.

Coislin. & Corb. fic etiam in Mozarab. præter unum femen

ejus. Ver. Iren. Interp. 1. 5. c. 7. p. 300. legit illi vivet.

Græc. αυτῷ ζῇκι τὸ σπέρμα με διελεύσει αυτώ.

. 32. Pfalt. Coislin. Annuntiabitur Domino generationi

ventura : & annuntiabunt juftitiam ejus populo... quem fecit
Dominus. Ap. August. verò & Caffiod. in hunc Pf. & in
Pfalt. Rom. & Tractu missæ Palmar. omnia ut in Vulg.
Similiter in Pfalt. Corb. præter hoc, & adnuntiabitur Do-
mino. In Pfalt. Carnut. deest vox cæli, poft annuntiabunt.
Apud Ambrof. fic: annuntiabit juftitiam ejus, &c. In Gr.
̓Αναγγελήσεθαι τῷ Κυρίῳ γενεὰ ἡ ἐρχομένη· ἢ ἀναγγελέσι τὴν
δικαιοσύνην... ὃν ἐποίησεν ὁ Κύριος. Aquila & Theodot. ότι
ἐποίησεν, absque voce Κύριος.

:

Ominus regit me, & nihil Ifa. 40.

mihi deerit: 2. in loco paf-

cuæ ibi me collocavit.

Super aquam refectionis educavit

me: 3. animam meam convertit.

11.

Jere. 23.

4.

Ezec. 34.

11. 23.

1. Pet.

2. 25. 5

Deduxit me super semitas juf- 5.4.
titiæ, propter nomen fuum.

4. Nam, & fi ambulavero in
medio umbræ mortis, non timebo
mala: quoniam tu mecum es.

- Virga tua, & baculus tuus, ipsa

me confolata funt.

5. Parasti in confpectu meo

menfam, adversùs eos, qui tribu-
lant me.

V. 1. Ita Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Martia-

næi, & Coislin. Rom. verò Fabri, In finem, Pfalmus Da-

vid. Aug. in eund. unà cum Gr. Pfalmus ipfi David; editt.

tamen ibi præponunt, In finem, fed repugnant codd. Mss.

omnes.

* Ambrof. lib. de Jof. c. 7. to. 1. col. 498. f. & lib. de

myst. to. 2. col. 336. d. & l. 5. de sacram. 375. e. Do-

minus pafcit me, &c. item 1. de apol. Dav. to. 1. col.

696. e. & in Pf. 36. p. 805.c. & in Luc. 2. p. 1296. с.

Concinunt Auguft. in hunc Pf. & Hieron. in Ifai. 5. 14. &

49. to. 3. col. 53. a. 165. e. 354. b. item in Ezech. 34.

& 45. col. 945. b. 1042. b. fed Caffiod. in eund. Pf. leg.

Dominus regit me, cum Pfalt. Rom. Coislin. & al. Gr.

Κύριος ποιμαίνει με, &c. Alex. ποιμανεῖ.

*. 2. Sic Ambrof. in Pf. 43. & 118. to 1. col. 894.

c. 1140. d. & l. de myst. to. 2. col. 336. d. & l. 5. de

facram. col. 375. f. at 1. de apol. Dav. to. 1. col. 696.

c. & in Pf. 36. col. 805. c. habet: In loco viridi ibi me
collocavit, &c. Similiter in Pfalt. Moz. In Coisliniano,
conlocavit, ut fup. Hilar. in Pf. 54. col. 111. b. Super
aquam refectionis enutrivit me. Ambrof. in Pf. 43. to. I.
col. 894. c. Super aquam refect. conftituit me; aliis locis,
educavit. Hieron. in Ifai. 49. to. 3. col. 354. b. Super
aquas refectionis educ. &c. August. & Caffiod. in hunc Pf.
textui Sangerm. favent cum Pfalt. Rom. & aliis. In Gr.
Εἰς τόπον χλόης ἐκεῖ με κατεσκήνωσεν. Ἐπὶ ὕδιαλος ἀναπαύσεως
ἐξέθρεψέ με. Symm. ἀνεκτήσαλό με.

.3. Similiter hab. Ambrof. I. de bono mort. c. 6. to.
1. col. 400. d. & 1. 5. de sacram. to. 2. col. 375. f.
præter ult. nomen fuum. Pfalt. Moz. hab. Animam meam
ibi convertit; pauloque poft in Rom. fuper femitam. Apud
Aug. in hunc Pf. in femitis; ubique, nomen fuum. Gr. Tür
ψυχήν με ἐπέςρεψεν. Ωδιήγησέν με ἐπὶ τρίβος..... ἕνεκεν τῷ

ὀνόματος ἀυτᾶ.

. 4. Ambrof. I. de myst. to. 2. col. 336. f. & l. 5. de
sacram.col. 375. f. Nam, & fi ambulem... & baculus tuus
ipsa me confolata funt. Similiter August. & Caffiod. in
hunc Pf. cum Pfalt. Rom. & Moz. In Corb. Nam, & fi
ambulem... virga tua, & baculum tuum, ipsa me confolata

funt. In Coisliniano : & baculus tuus, ipfa me confolata

funt. In Gr. Ἐὰν γὰρ ἐὶ πορευθῶ... ή ράβδος (ε, κўи вак-

τηρία (ε, αυταί ( Alex. ἀυτά) με παρεκάλεσαν. Vide fis

Iren. 1. 5. c. 31. p. 331. b. & Ambr. in Luc. 17. to.

1. col. 1477. b.

V. 5. Ita ferunt Pfalt. Rom. Fabri, Mediol. Carnut. &

Moz. Corb. vitiosè, & poculum tuum inebrians quàm pra-
clarus eft! Rom. Martianæi, & Sorb. poculum meum. Ambr.
1. 2. de interpel. David, c. 8. col. 650. f. legit: Pa-
rasti... adversus eos, qui conterunt me: at 1. de myster.
to. 2. col. 336. f. Parasti... adversùs eos, qui tribulant
me..... & poculum tuum inebrians quàm præclarum est!
Observant etiam hîc nostri BB. editt. omnes cum non-
nullis Mss. habere, & poculum meum; Mss. verò multò
plures ac antiquiores, & poculum tuum : attamen 1. 5.
de facram. col. 376. a. legitur poculum meum, nullo re-
pugnante Mf. Verùml. de Joseph, c. 11. to. I. col. 504.
e, ita, & poculum tuum; item infra, col. 545. а. с. 696.
e. 754. a. 1239. d. & to. 2. col. 1030. c. fed l. de Noe,
c. 29. col. 272. e. fimpliciter, & poculum inebrians, &c.
ficut inf. col. 869. d. & in Pf. 118. col. 1138. c. fimi-
liter in Pf. 35. col. 773. e. f. poculum inebrians quàm
praclarum! Ambrof. addit, vel quàm validum ! κράλιςον
enim dixit Gracus, vel potens, vel forte, vel validum.
Cypr. epist, 63. p. 107. b. c. bis, calix tuus inebrians
perquam optimus. Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. & poculum
tuum inebrians quàm praclarum est! At Auguft. infra in

12.

VULGATA HOD.

. Prima sabbati, Pfalmus David. ΧΧΙΙΙ.

49. D

1. Cor.

10.26.

Omini est terra, & plenitudo ejus: orbis terrarum, &

universi qui habitant in eo.

*.6. Pfalt. Rom. Fabri, cum Coislin. Et miferic. tua fubfequitur me omnib. dieb. vitæ meæ : ut inhabitem... in longitudine dierum. Rom. Martianæi, cum Mediolan. & Moz. fubfequatur me... in longitudinem dierum. Corb. fubsequitur me, &c. ut in Vulg. Apud Aug. in hunc Pf. fubfequetur me, absque &, ante ut inhabitem; reliqua ut in Vulg. Fulg. 1. 1. ad Monim. p. 9. fic legit: Mifericordia tua fubfequitur me per omnes dies vita mea. Gr. Καὶ τὸ ἔλεός Cε καταδιώξεται με πάσας τὰς..... ὰ τὸ καλοικεῖν με ..... εἰς μακρόλητα ἡμερῶν.

. 1. Brev. Moz. delet vocem die, cum Pfalt. Rom. Corb. & Caffiodoro. Apud Aug. in hunc Pf. fic: Pfalmus ipfi David, prima fabbati, è Græco, Ψαλμός τῷ Δαυίδ, τῆς μιᾶς Σαββάλε. Auct. quæst. Vet. Test. apud Aug. to. 3. 9. III. p. III. a. Huic David, prima fabbati.

ea, cum

* Auguftinus, & Caffiod. in fine legunt in Pfalt. Rom. & Corb. cæt. ut fup. Gr. Τ8 Κυρίς ἡ วที, ... εἰκυμένη, η πάντες..... ἐν ἀντῇ. Vet. Irenæi Interp. 1. 4. C. 36. p. 280. c. Domini est terra, & plenit... terrarum, & omnes..... in ea. Tertul. 1. cont. Hermog. p. 419. a. Domini est terra: plenitudo ejus, orbis terra, & omnes qui babitant in illa. Ambrof. in Pfalm. 48. to. 1. col. 945. f. 946. a. orbis terrarum, & qui habitant in eo; tum addit: Graci οἰκεμένην dicunt, eò quod inhabitetur à Chrifto : at in Luc. 2. col. 1294. a. legit, & univerfi qui bab. in eo: vide etiam col. 1077. & 1500. & to. 2. col. 617. b. Concinunt Ambrofiafter, p. 238. c. & Auct. quæst. apud Aug. q. 111. hic tamen paulò fupra legit, omnes qui habit.

*. 2. Sic eft in Brev. Mozarab. In Rom. Fabri: Ipse Super maria fundavit ea: & fuper flumina prap. illa. Rom. Martianæi, & Corb. Ipfe... fundavit eam... praparavit illam. Corb. illa. Apud Tertull. cont. Hermog. p. 419. a. Ipfe... fundavit eam... prepar. eam. Similiter Ambrof. epift. 3. & 58. to. 2. col. 755. a. & 1017. a. item 1. 5. Hexa. to. 1. col. 86. b. & in Pf. 118. col. 1077. d. fi excipias ult. illam: at in Pf. 48. col. 945. f. Ipse... fundavit eum... prep. eum. Hilar. in Pf. 2. n. 32. col. 43. & Auct. quæst. apud Aug. to. 3. 9. 111. Ipfe... fund. eam... prap. illam. Similiter Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. bis legunt eam. Hieron, in Ifai. 34. to. 3. col. 278. a. Ipfe... fund. eum : & fuper flum. collocavit illum: nec uspiam initio habetur Quia, quod etiam abeft à Pfalt. Mediolan. & Carnut. Item in Gr. ̓Αντὸς ἐπί... ἐἰθεμελίωσεν αυλήν... ἡτοίμασεν αυτήν.

. 3. Cypr. 1. 2. & 3. Testim. p. 292. c. 325. b. cum Vulg. Quis afcendet in montem Dom..... in loco fancto ejus ? Concinunt Ambrof. in Pf. 39. to. 1. col. 863. d. & l. 1. de pœnit. to. 2. col. 401. c. necnon Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. Sic etiam hab. Auct. quætt. ap. Aug. to. 3. 9. 111. & Chromat. Aquil. in Matth. p. 979. a. cum Pfalt. Rom. Hilarius in Pf. 14. n. 5. col. 63. b. legit: Quis afcendet montem, &c. ut in Vulg. Pfalt. Moz. cum Corb. Quis afcendit, &c. Gr. Τις ἀναβήσεται..... ἐν τόπω αγίω αυτός *.4. Ita Caffiod. cum Pfalt. Rom. Tertul. verò, 1. 2. adv. Marc. p. 651.c. legit: Innocens autem & purus corde, qui non accepit in vanum nomen Dei, & non juravit ad proximum suum in dolo. Cypr. 1. 2. Testim. p. 292. c. 325. b. Innocens manib. & mundo corde, qui non accepit in vano animam fuam, & non juravit fubdolè proximo fibi. Ambr. 1. 1. de excessu Satyri, to. 2. col. 1130. d. Innocens manib. & mundo corde, qui non acc. in vanum anim. fuam. nec fecit proximo suo dolum : item 1. de bono mort. c. 7. col. 401. f. in vanum: at 1. 1. de. pœnit. to. 2. col. 401. c. in vano; ut & Chromat. Aquil. in Matth. p. 979. a. August. in hunc Pf. ita: Innocens manibus & mundus corde, qui non accepit in vano anim. fuam, & non juravit proximo fuo in dolo. Tichon, similiter, reg. 3. p. 55. f. qui non juravit proximo fuo in dolo. Auct. verò quæst. ap. Aug. to. 3. q.111. col. 111. f. legit cum Chromat. Aquil. in Matth. p. 984. e. nec juravit proximo suo in dolum. Græc. ̓Αθῶος χερσὶ & καθαρὸς τῇ καρδίᾳ, ὃς ἐκ ἔλαβεν ἐπὶ μαλαίω... ψ ἐκ ὤμοσεν ἐπὶ δόλῳ τῷ, &c.

. 5. Tertul. 1. 2. cont. Marc. p. 651. c. Ifte accipier benedict. à Domino : & mifericordiam à Deo falutificare fuo. Cypr. 1. 2. Testim. p. 292. c. Ifte accipiet benedict. à Dom. & mis. à Deo falutari fuo. Item apud Tichonium, reg. 3. p. 55. f. Iste accipiet, &c. Apud Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. & in Pfalt. Rom. Hic accipiet, &c. ut in Vulg.

Sic habet etiam Auct. quæst. apud Aug. to. 3. q. 111. In Gr. Οὗτος λήψεται... παρὰ Κυρίδ· κι ἐλεημοσύνην παρὰ Θεῖ ζωτῆρος ἀυε.

*.6. Sic in Pfalt. Corb. est, addito nomine Dei, ad faciem. Cypr. 1. 2. Testim. p. 292. c. legit: Ifta nativitas eorum qui eum quærunt, qui quarunt faciem Dei Jacob. Ambr. 1. 1. de excessu Satyri, to. 2. col. 1130.d. Hac est generatio requirentium Deum. August. in hunc Pf. cum Auct. quæst. ap. ipsum, to. 3. q. 111. & Brev. Moz. Hac eft generatio quarentium Dominum..... Dei Jacob. Caffiod. in eund. Pf. cum Pfalt. Rom. Hac eft generatio quærentium Dominum, requirentium faciem Dei Jacob. In Gr. Αύλη ἡ γενεὰ ζηθέντων αυλόν, (edd. Ald. & Compl. τὸν Κύριον, ) ζητένιων τὸ πρόσωπον τῷ Θεῦ ̓Ιακώβ. Schol. Aquila, Symm. LXX. V. editio, & VI. πρόσωπόν Co ̓Ιακώβ· hoc tamen ult. aliubi non reperitur, teste Nobilio.

* Hoc Diapfalma habetur in Pfalt. Corb. Rom. & in Gr. Memoratur etiam ab August. in hunc Pf. col. 105. a.

*.7. Pfalt. Rom. & Moz. ut & Grad. missæ fer. 4. IV. temp. Advent. Tollite portas principes veftras, &c. ut in Vulg. Similiter Ambr. in Pf. 37. to. 1. col. 830. f. nonnulli tamen Mss. ferunt ibid. Tollite portas principis veftri; ficut Hilar. hab. infra, V. 9. cum Ambrof. & Ambrofiaft. Meliùs Ambrof. 1. 4. de fide, to. 2. col. 523. d. cum Pfalt. Corb. Tollite portas principes veftri, &c. ut in Vulg. at in Pf. 118. to. 1. col. 1118. c. Tollite portas principes veftras, &c. item 1. de inftit. virg. to. 2. col. 259. a. & 263. a. nisi quòd unus Mf. Vatic. habet ibid. principes veftri. Sic etiam August. in hunc Pf. & epist. 237. n. 8. Auct. verò quæst. apud ipsum, to. 3. q. 111. & Caffiod. in eund. Pf. Tollite portas principes veftras, &c. Tertull. adv. Gnost. p. 830. b. Auferte portas principes veftras, &fubleventur porta aterna : & intrabit rex gloria. Cypr. 1. 2. Testim. p. 297. a. Auferte portas principes veftras, & extollimini porta aternales : & introibit rex claritatis. Julius Firm. 1. de errore prof. relig. c. 25. p. 174. d. Tollite portas principes veftras, & extollite porta aternales : & introibit rex gloria. Hieron. in Ifai. 63. to. 3. col. 464. d. Levate portas principes veftras: fic etiam LXX. tranftulisse restatur, comment. in Jerem. 2. col. 535. d. & ipse epift. ad Damaf. to. 2. col. 565. b. legit: Elevate portas principes veftras : & introibit rex gloria. Capreol. Carthag. ap. Sirm. to. I. p. 368. d. Auferte portas princip. veftras, &c. ut in Vulg. In Gr. Ἄρατε πύλας οἱ ἄρχοντες ὑμῶν, ἐξ ἐπάρθηλε πύλαι αιώνιοι· κι εἰσελεύσεται ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης.

*. 8. Ita Julius Firm. 1. de errore prof. relig. c. 25. necnon August. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Item ap. Ambr. 1. de Myst. to. 2. col. 334. b. & l. 4. de fide, col. 523. d. e. at 1. de inftit. virg. col. 259. a. poft hoc, potens in prælio, addit, ipse est rex gloria; dein tollite, &c. Cypr. 1. 2. Testim. p. 297. a. Quis eft

iste rex claritatis? Dominus fortis & potens : Dominus fortis in pralio. Similiter Hieron. in Dan. 8. to. 3. col. 1106. f. excepta voce gloria, loco claritatis. Apud Tertull. 1. 4. adv. Marc. p. 714. a. fic: Dominus validus, Dominus potens in bello. In Gr... Κύριος κραταιός κι δυνατός· Κύριος δυνατὸς ἐν πολέμω.

. 9. Cypr. 1. 2. Testim. p. 297. a. conftanter: Auferte portas principes veftras, & extollimini porta aternales : & introibit rex claritatis. Capreol. ep. Conc. Hifp. to. 2. p. 199. & S. Fulg. 1. pro fide cath. p. 541. Auferte portas principes veftras, & elevamini, &c. ut in Vulg. Julius Firm. 1. de errore prof. relig. c. 25. p. 174. e. Tollite portas qui praeftis illis, & extollite vos porta aterna : & introibit rex gloria. Hilar. in Pf. 67. col. 207. c. Tollite portas principis veftri, &c. ut in Vulg. (Miciac. cod. hab. ibid. principes veftras.) Similiter Ambrof. 1. de Myster. to. 2. col. 334. b. Tollite portas principis veftri, &c. in Mss. tamen nonnullis, principes veftras; in quibufdam, principes veftri; in aliis pluribus, principis veftri. Rurfus Ambrof. 1. 4. de fide, col. 523. d. e. Tollite portas principes veftri, &c. & infra, col. 525. a. & elevamini porta at. & introibit, &c. Mss. quidam ibid. cum editt. hab. ut introeat in te rex gloria. Ambrosiast. p. 238. c. Tollite portas principis veftri. &c. ut in Vulg. Mss. nonnulli, principes veftras. Sic etiam leg. Hieron. epift. ad Damaf. to. 3. col. 519. a. cum Pfalt. Rom. & Caffiod. Apud August. in hunc Pf. fic: Tollite portas principes veftri, &c. ut in Vulg. Ita etiam in Pfalt. Corb. Auctor quæst. apud Aug. to. 3. q. 111. Tollite portas princ. veftras, &c. In Gr. ut fup. *.7. V. 10. Concinunt Tertull. 1. 5. adv. Marc. p. 799.2. Hilar. in Pf. 67. col. 207. c. Ambrof. l. 4. de fide, to. 2. col. 523. f. & Ambrofiast. p. 238. c. Item Hieron. epift. ad Damaf. to. 3. col. 519. a. Aug. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. &c. necnon Fulg. 1. pro fide cath. p. 541. At Cyprianus 1. 2. Testim. p. 297. a. constanter legit: Quis est iste rex claritatis ! Dominus virtutum ipse eft rex claritatis. In Gr. Τις ἐςιν..... τῆς δόξης δ Κύριος τῶν δυνάμεων, ἀυλός ἐςιν ὗτος ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης. Apud Justin. αὐτὸς ἑτός ἐσιν· at in Mf. Alex. Ald. & Compl. ἀυτός ἐςιν ὁ βασιλεύς. Hieron. in Ifai. 1. to. 3. col. 13. e. hæc hab. Quis eft ifte rex gloria? Dominus fabaoth, id eft, Dominus virtutum, ipfe est rex gloria: & fupra, ep. ad Damaf. ait Ubicunque LXX. Interpretes Dominum virtutum, & Dominum omnipotentem exprefferint, in Hebrao esse pofitum, Dominus fabaoth. Item Ambrof. 1. 4. de fide, col. 525. a. legit: Et introibit rex gloria, Dominus fabaoth: & fupra, col. 524. a. Dominum, inquit, fabaoth patrem, Dominum sabaoth filium legimus: nam & hic fic pofitum plerique codices habent, quòd Dominus fabaoth ipfo fit rex gloria.