1. 18. de civit. Dei, c. 31. col. 514. e. Pracidifli in flupo-
re mentis capita potentium: movebuntur in ea. Adaperient
morfus fuos, ficut edens pauper abfconsè.

>

. 15. Græc. Vatic. in principio habet, Kai saiGas Fis
Jaraosar, Et fuperducis in mare; ultimòque, vfwp xú
aquam multam; at in Mf. Alex. Tellbacas; & in aliis da
ra nomá. In Mf. S. Germ. Et inmififti in mare equos tuos "
turbantes aquam multam. In altero S. Mich. Et inmififti in
mari equos tuos conturbantes aquam multam. Pfalt. Moz.
habet cum Gregor. M. in Cant. 1. p. 413.c. Mififti in
mariequos tuos, turbantes aquas multas. Similiter in Pfalt.
Thomaf. S. Salab. Rem. & Sorb. 1. excepto uno in mare.
In Sorb. 2. Et mififti in mari, &c. Apud Ambrof. in Pf.
118. cul. 1017. c. Immififti in mari equos tuos, turbantes
aquas multas. Apud Auguft. 1. 18. de civit. Dei, c. 31. Et
immififti in mare equos tuos,
turbantes aquas
multas. Auct.
1. cont. Fulg. Donat. append. to. 9. Auguft. col. 7.b. Im-
pofuifti in mari, &c. ut fup. ap. Auguft.

. 16. Eadem leguntur Græcè, detracto pronom. meæ,
poft vocem tribulationis; quod etiam tollit Hieron. in
comment. col. 1639. b. loco verò fortitudo med, nunc le-
gitur Græcè, is μ8; fed aliàs habetur ús, teste No-
bilio faltem ita legit Hieron. in fuo codice; nam poft ro
fortitudo mea, proximè addit: five ut alibi fcriptum reperi
mus, is μ8, quod nos poffumus dicere, habitudo mea;
diverfa quippe Exemplaria reperiuntur. Mf. S. Germ. habet:
Cuftodivi me, & expavit venter meus à voce orátionum la-
biorum meorum. Et introit tremor in offa mea, 5 fubtus me
turbata eft habitudo mea. Requiefcam in die tribulationis: up
afcendam in populum peregrinationis mea. Eadem quoque in
Mf. S. Mich. ficut apud Auguft. 1.18. de civ. Dei, col. 515.
a. excepta voce fingul. orationis, & verbo introivit: præ-
terea Auguft. initio legit, Obfervavi, non Cuftodivi me; Gr.
'Eovnakáμur, &, &c. Breviar. Moz. Cuftodivit me, & expa-
vit venter meus à voce deprecationis labiorum meorum. Et
introivit timor in offa mea, & defuper turbata eft virtus mea.
Requiefcam in die tribulationis : & afcendam ad tabernacula
tranfmigrationis mea. Mf. E. M. Rem. cum Pfalt. S. Salab.
& Sorb. 1. Cuftodivit, & expavit venter meus à voce orationis
(Sorbon. orationum) labiorum meorum. Et introivit tremor
in offa mea, & fubtus me turbata eft virtus mea. Requiefcam
in die tribulationis meæ : ut a cendam ad populum transmi-
grationis meæ. Sorb. 2. & Thomafin. Cuftodivi, & expa-
vit venter meus à voce deprecantis (Thomaf. orationis) la-
biorum meorum; reliqua ut in Sorb. 1. & al. Apud Orof. 1.
cont. Pelag. p. 456. h. Cuftodivi, & expavit venter meus à
voce orationum : intra me turbata eft habitudo mea. Apud
Petrum Chryful. fer. 72. p. 903. f. Cuftodivi, & expavit
venter meus à voce orationis labiorum meorum. Et intravit

Requiefcam in die tribulationis meæ : ut afcen- col. 1638, dam ad populum peregrinationis meæ.

17. Quia ficus non afferet fructum : & non erunt germina in vineis.

Mentietur opus oliva : & campi non facient ef

. 13. M. S. Germ. Exifti in falute populi tui, ut fal-
vos facias chriftos tuos. Mififti in capita iniquorum mortem:
excitafli vincula ufque ad collum. Diapfalma. Concinunt
Mfs. S. Mich. B. M. Remenf. & Sorbon. 1. nifi quòd ini-
tio habent in falutem; extremòque, ufque ad cervices; S.
Mich. ufque ad colla; alii duo carent Diapfalmate. Pfalt.
Thomaf. legit: Exifti in falutem populi tui, ut salvos fa-
cias chriftos tuos. Mififti in capita inimicorum mortem : exci-
Bafti vincula ufque ad cervices. In finem. Itidem in Sorbon.
2. exceptis his duobus, inimicorum tuorum; & in fine,
cervicem. Pfalt. S. Salab. habet: Exifti in falutem populo
uos reliqua ut in Pfalt. Thomaf. fed abfque hoc ult. In fi-
nem. Brev. Mozar. Exifti in falutem plebis tua, ut falvos
facias electos tuos. Mififti in capita iniquorum mortem : refuf-
citafti vincula ufque ad bellum. Tertul. I. 4. cont. Marc.
p. 732. c. Existi in falutem populi tui, ad falvos faciendos
chriftos tuos. Auguft. 1. 18. de civit. Dei, c. 31. col. 514.
d. Exifti in falutem populi tui, ut falvos faceres chriftos tuos.
Mififti in capita iniquorum mortem : excitafi vincula ufque ad
collum. Gr. Ἐξῆλθες εἰς σωτηρίαν λαδί σε, τὸ σῶσαι τὸν Χρισόν
8. Βαλεῖς εἰς κεφαλὰς ἀνόμων θάνατον· ἐξήγειρας δεσμὺς ἕως
тpaxúλy. Aιávarμx. Mf. verò Alex. loco Xpisór v. Bansię,
leg. Xpists 08. "ECaxas, ut fup. Unde Hieron. ita differit in
comm. 1633. b. Sciendum autem, inquit..... quòd ubi po-
fuerunt LXX. plurali numero, ut falvares chriftos tuos,
ibi effe in Hebr. lajefua eth Meffiach, quod Aquila tranftu-
lit, in falutem cum Chrifto tuo..... V. Editio fimiliter tranf
tulit..... Theodotio autem verè quafi pauper, & Ebionita;
fed 5 Symmachus ejufdem dogmatis, pauperem fenfum fe-
cuti, Judaicè tranftulerunt: Egreffus es in falut..... ut fal-
vares Chriftum tuum & Egreffus es falvare populum
tuum, falvare Chriftum tuum..... Ifti femichriftiani Judaicè
tranftulerunt: Judæus Aquila interpretatus eft ut Chriftia-
nus. VI. Editio, prodens manifeftiffimè facramentum, ita ver-
tit ex Hebr. Egreffus es, ut falvares populum tuum per Je-
fum Chriftum tuum: quod Græcè dicitur: 'E¿ña0ES TO OW-
Cai Tòy naór ou dia 'Inour Xpisov ov. Demum col. 1634. b.
hæc addit S. Doctor Simulque confidera quòd ipfi LXX.
rerum neceffitate compulfi, qui femper Sela interpretabantur
Diapfalma, nunc tranftulerunt In finem.

. 14. Confonat Græc. ad verbum. Hieron. fubdit in
comm. Capita cùm divifa fuerint à corporibus fuis, & divi-,
fa non aliter, nifi in ftupore, quod Græcè dicitur & exsável:
unde fecundùm eam declinatur, & dicitur & dur, hoc eft, in
ea: Aperient etiam frenos fuos, five eorum; utrumque
enim intelligi poteft. Porro ftupor Latinè mafculini generis
eft: attamen Hieron. legit. fup. in textu, in ea; Nobil, ver-
tit in eo. Mfs. Sangerm. & S. Mich. ferunt: Pracidifti in stu-
pore mentis capita potentium: movebuntur gentes in ea. Ad-
aperient ora fua, ficut edens pauper abfconsè. Mr. B. M.
Rem. & Sorbon. 1. Pracidifti in alienatione capita poten-
tium : movebuntur in ea gentes. Adaperient ora fua, ficut
pauper edens in occulto. Itidem in Pfalt. Thomaf. præter
vocem lora, pro ora. In Pfalt. verò S. Salab. fic: Præcidiftianè
in alia natione capita potentium: movebuntur in eo gentes.
Et aperient ore fuo, ficut pauper edens in occulto. In Mozar.
Pracidifti in pavore capita potentium movebuntur invea
gentes, aperient ora fua: edens pauper in abfconfo. In Sorb.
2. Præcidifli in pavore capita potentium : movebuntur in ea.
Adaperient ora fua, ficut edens pauper in abfcondito. August.
Tom. II.

tremor in offa mea, fubtus me commota eft virtus mea. Vide
fis Hieron. 1. 2. cont. Pelag. to. 4. 527. f.

Hieron. ubi fups col. 1632.

. 17. Similia exftant Græcè, præter unum aut alterum, videlicet fingul. B, efcam, non efcas; paulòque poft, pcosis, ab efca, loco eo quod comederent; in Compl. For payor. Hieron. in comm. 1640. b. initio legit: Ficus non faciet fructum: 5 non erunt genimina in vineis, Gr. utrique lectioni congruit. In Mf. Sangerm. fic: Quoniam ecce ficus non adferet fructum: & non erunt nafcentia in vineis. Mentietur opus oliva: 5 campi non facient efcam. Defecerunt ab efca omnes: & non erunt in præfepibus boves. GonGggggg

cel. 1633.

col. 1634. col. 1635

rol. 1636.

col. 1837.

Hieron. ubi fup.

col. 1640.

VERSIO ANTIQUA.

Defecerunt eo quod comederent oves : & non funt boves in præfepibus..

18. Ego autem in Domino exfultabo : gaude-
bo fuper Deo falutari meo.

19. Dominus Deus fortitudo mea : & ponet
pedes meos in confummationem.
Super excelfa imponet me,
imponet me, ut vincam in
Cantico ejus.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

CA

Ea

AP. I. .3. Videre prædam, & injuftitiam contra me? & factum eft judicium, & contradictio potentior. qua bic inferuntur à multis exemplaribus: Quare refpicis contemptores, & taces conculcante impio juftiorem fe: & facies homines quafi pifces maris, & quafi reptilia non habentia ducem? Patres fuperfluere judicarunt: ut certè non funt hujus loci, fed infra, . 13.5 14. quod aliàs docui

mus.

V. 17. Et femper interficere gentes non parcet. Alii libri, pro parcet, legunt ceffat.

ROMAN. CORRECTIONUM AD EDIT. VULGATAM DELECTUS,

Auctore FRANCISCO LUCA Brugenfi.

HABA CU C.

CAP

A P. III. . 19. Deducet me victor in pfalmis canentem. Pro nominativo victor, Hebraicè legitur vox illa prorfus eadem, quæ à D. Hieronymo (qui eft proprius interpres Prophetarum, ut in Vulgata à nobis Latinè leguntur)

Varia Lectiones VULGATE, rurfum ab eodem FRANCISCO LUCA obfervatæ.

HABA CUC.

CAPITULA SOPHONIE PROPHETÆ,

JUXTA VETER. EDIT. LATINAM EX LXX. INTERP. Ex Mfs. codd. S. Petri 3. & Vatic. 4220. edita à Jofepho Maria Caro presb. Romæ, 1688.

"D Efectione deficiet à facie terra, dicit Do

VII. Propheta ejus fpiritum portantes : facerdotes ejus contemnentes fanita. c. 3. ✯. 4.

minus. c. 1. Y. 2.

VIII. Suftinete me, dicit Dominus, in die refurrec tionis al. addit, in congregationibus gentium. C. 3. v. 8.

IX. Et fubrelinquam in te populum manfuetum & humilem. c. 3. ✯. 12.

X. Et falvam faciam expulfam, & expressam rea cipiam. c. 3. . 19.

II. Et defendam fuper omnes, qui palam apparent in illa die. c. I. V. 9.

III. Qui dicunt in cordibus fuis: Non bene faciet

Deus. c. 1. Y. 12.

IV. Vox diei Domini amara & dura. c. 1. Y. 14.
V. Deprecamini gens indifciplinata. c. 2. v. 1.
VI. Et adorabunt Dominum de loco fuo omnes in-
fula gentium. c. 2. 7. 11.

Gggggg ij

ERBUM Domini, quod fac-
tum eft ad Sophoniam filium
Chufi, filii Amariæ, filii Eze-
chiæ in diebus Jofiæ filii
Ammon regis Juda.

>

PROPHETIA SOPHONIÆ.

2. Defectione deficiat à fa

cie terræ, dicit Dominus:

3. deficiat homo, & jumenta; deficiant volatilia coeli, & pifces maris: & infirmabuntur impii : & auferam iniquos à facie terræ, dicit Dominus.

CAPUT PRIMU M.

4. Et extendam manum meam fuper Judam, & fuper omnes qui habitant Jerufalem : & auferam de loco hoc nomina Baalim, & nomina facerdotum cum facerdotibus;

5. & eos qui adorant fuper tecta militiam coli, & eos qui jurant in Domino, & jurant in rege fuo;

6. & eos qui declinant à Domino, & qui non requirunt Dominum, & qui non retinent Domi

num.

NOTE AD VERSIONEM

VERSIO ANTIQUA.

7. Timete à facie Domini Dei : quia juxta eft Hieron. ubi fup. dies Domini, quia præparavit Dominus victimam col. 1648. fuam, fanctificavit vocatos fuos.

col. 1649.

8. Et erit in die hoftiæ Domini, & ulcifcar fuper principes, & fuper domum regis, & fuper omnes qui induti funt veftimentis alienis :

17. Et tribulabo homines, & ambulabunt ut cæci, quia Domino peccaverunt : & effundetur fanguis eorum ficut humus, & corpora eorum

ficut ftercora.

9. & ulcifcar fuper omnes manifeftè, qui funt in veftibulis in die illa: qui complent domum Domini Dei fui impietate & dolo.

10. Et erit in illa die, dicit Dominus, vox clamoris de porta compungentium, & ululatus à Secunda, & contritio magna à collibus.

11. Plangite qui habitatis conciffam: quia affimilatus eft omnis populus Chanaan, difperierunt omnes qui erecti funt argento.

12. Et erit in die illa: fcrutabor Jerufalem cum lucerna : & ulcifcar fuper viros, qui contemnunt cuftodias fuas, & dicunt in cordibus fuis: Non faciet bene Dominus, & non faciet malè.

13. Et erit fortitudo eorum in rapinam, & domus eorum diffipabuntur : & ædificabunt domos, & non habitabunt in eis : & plantabunt vineas, & non bibent vinum earum.

Ezech. 7.19.

:

8.

18. Sed & argentum eorum, & aurum eorum non poterit liberare eos in die iræ DomiInf. 3. ni in igne zeli ejus devorabitur omnis terra, quia confummationem cum feftinatione faciet cunctis habitantibus terram. NOTE AD VERSIONEM

18. Et argentum eorum, & aurum eorum non poterit eruere eos in die iræ Domini : & in igne zeli ejus confumetur omnis terra, confummationem enim & feftinationem faciet fuper omnes habitantes terram.

.7. Confonat Græc. ad verbum, nifi quòd hab. Judlar, loco villimam; præponitque, verbo fandlificavit. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 294. a. legit: Metuite à facie Domini Dei: quoniam prope eft dies ejus, quia apparavit Dominus facrificium fuum, fandtificavit electos fuos. Hieron. in Ifai. 13. col. 150. c. Metuite à facie Domini: quia prope eft dies Domini. Vigil. Tapf. I. cont. Varimad. p. 747. g. paravit Deus facrificium, & fanctificavit electos fuos.

.8. Eadem leguntur Græcè. Auct. 1. cont. Fulg. Donat. append. to. 9. Auguft. col. 9. b. ita refert: Erit in die facrificii Domini : & vindicabo in principibus, & in omnes veflitos vefte aliena.

.

.9. Gr. Vatic. in principio habet, exdixnow suparcs ἐπὶ τὰ πρόπυλα ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, &c. & ulcifcar manifefte fuper veftibula in die illa, &c. ut in Lat. fupra. In Ald. verò & Compl. xixńow ézi zártas paras, &c. Hieron. in comm. 1650. a. addit: Verfantur in veftibulis, imo nec in veftibulis, fed ante vestibula; quod fignificantiùs Gracè dicitur ἐπὶ τὰ πρόπυλα.

. 10. Concinit Græc. ad verbum.

V. 11. Ita rurfum Græcè, præpofitâ unâ conjunct. verbo difperierunt, pro quo actpeienaar. Apud S. Paulin. epift. 25. p. 167. a. exterminati funt omnes qui exaltati fuerant auro argento. Hieron. quoque in comm. ait : Secundùm LXX. qui erecti erant in fuperbiam..... ira veniente, vaflati funt: fimulque confidera quòd non dixerit, peribunt qui erecti funt argento; fed jam nunc, antequam eis veniat fupplicii dies..... perierint, atque corruerint.

. 12. Eadem exftant in Græco Vatic. præter ifta, T&S καταφρονῦντας ἐπὶ τὰ φυλάγματα αυτῶν· deinde, οἱ δὲ λέYOTES, &c. qui autem dicunt, &c. fed in Compl. & Mr. Barb. Ts éyorras; in Ald. of néyortes. Apud Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 196. h. ita fcrutinabo Jerufalem cum lucerna: defendam fuper viros, qui contemptores funt, ne cuftodiant mandata. Apud Ambrof. in Pf. 118. col. 1201. b. fcrutatus fum Jerufalem ad lucernam. Ap. Chromat. Aquil, in Matth. p. 981. a. & fcrutabor Jerufalem cum lucerna.

ANTIQUAM.

. 13. Similia Græc. exhibet, præter hoc, sis apavioμòr,
in difipationem, pro diffipabuntur. Cypr. 1. 3. Teftim. p.
323. a. legit: adificabunt domos, & non inhabitabunt: $
inflituent vineas, & non bibent vinum earum. Quia prope
eft dies Domini; quæ ult. funt de . feq.

. 14. Itidem Græcè, nifi quòd ibi vox ult. duvaru, for-
tis, copulatur cum feq. dies ira. Hieron. 1.
3. in ep. ad
Ephef. to. 4. 403. a. ita legit: Prope eft dies Domini magna,
prope, velox nimis: vox diei Domini amara, & du-
fortis: vide etiam in Ifai. 13. col. 150. c. Gildas
Sap. 1. de excid. Britann. p. 714. d. Prope eft dies Do-
mini magnus, prope, & velox valde: vox dei (1. diei ) Do-
mini amara conftituta eft, potens. Caffiod. in Pf. 6. p. 27. a.
vox dici Domini dura, & amara.

ra >

. 15. Græc. Vatic. loco miferia, habet dwplas, immaturitatis; Ald. verò & Compl. Tanaropías; fubinde in Vatic. ἡμέρα γνόφο καὶ σκότες, ἡμέρα νεφέλης καὶ ὁμίχλης, dies caliginis tenebrarum, dies nubis & nebula; cæt. ut fupra. In Mf. Alex. úμépa oxóres y vrópu. Apud Hieron. 1. 3. in ep. ad Ephef. to. 4. col. 403. Dies ira dies illa, dies anguftia neceffitatis: & in Jer. 13. col. 592. f. dies tribulationis & anguftia, dies miferia 5 perditionis, dies tenebrarum & turbinis, dies nubis 5 caliginis. Apud Gild. Sap. 1. de excid. Britann. p. 714. c. Dies ira dies ille, dies tribulationis neceffitatis, dies nubis nebula. Caffiod. in Pf. 6. p. 28. b. Dies illa dies ira, dies tribulationis & anguftia. Tertul. etiam 1. de refur. carn. p. 574. d. alludit ad diem Domini magnum, diem iræ 5 retributionis, diem ultionum 5 occultum.

. 16. Sic iterum in Græco. Apud Gild. Sap. 1. de excid. Britann. p. 714. c. ita: dies tuba & clangoris, dies miferia exterminationis, dies tenebrarum & caliginis fuper civitates firmas.

. 17. Concinit Græc. ad verbum, nifi quòd extremò habet pluraliter, Bóxeira, ftercora boum ; fic etiam Hieron. infra in comment.

col. 1650,

. 18. Totidem verba in Græco, nifi excipiatur conjunct. una dir, quia, pro enim.

col. 1651. col. 1652.

col. 1653.

col. 1656.