Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

CAPUT

I I.

2.col. 1602.

I.

VERSIO ANTIQUA.

Hieron. in Habac. S fuper petram : & contemplabor, ut videam Uper cuftodiam meam ftabo, & afcendam col. 1603. quid loquatur in me, & quid refpondeam ad correptionem meam.

col. 1606.

2. Et refpondit ad me Dominus, & dixit : Scribe vifionem, & manifeftè in buxum, ut perfequatur qui legit ea.

3. Quia adhuc vifio in tempus, & orietur in finem, & non in vacuum: fi defecerit, fuftine eum: quia veniens veniet, & non tardabit.

4. Si retraxerit fe, non placebit animæ meæ in eo: justus autem ex fide mea vivet.

5. Qui autem arrogans eft & contemptor, vir fuperbus, nihil perducit ad finem: qui dilatavit ficut infernus animam fuam : & ifte quafi mors, non adimpletur : & congregabit ad fe omnes gentes, & accipiet ad fe omnes populos.

6. Nonne univerfa hæc adversùm eum parabolam fument, & propofitionem ad narrationem ejus : & dicent: Væ qui multiplicat fibi quæ non funt fua? ufquequo aggravat torquem fuam gra

viter?

7. Quia fubitò confurgent mordentes eum : & vigilabunt infidiatores tui, & eris in rapinam illis.

S. Quia tu exfpoliafti gentes multas, exfpoliabunt te omnes reliqui populi, propter fanguinem hominum, & impietates terræ, & civitatis, & omnium habitatorum ejus.

[blocks in formation]

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

.1. Confonat Græcum ad verbum. Auct. 1. de dupl. mart. ap. Cypr. p. 594. b. legit: Super cuftodiam meam ftabo, gradum figam fuper petram.

. 2. Similiter in Græco. Auguft. quoque l. 18. de civit.
Dei, c. 31. col. 513.a. legit: Et refpondit Dominus ad me,
& dixit: Scribe vifum apertè in buxo, ut affequatur qui le-
git ea. Hieron. inf. in comm. 1604. f. ait : Quod LXX.
tranftulerunt s fioen & arayirwonov, id eft, ut perfe-
quatur qui legit; juxta illum fenfum qui ad Timotheum
(I. VI. 11.) fcribitur, Perfequere juftitiam, & pieta-
tem, &c.

. 3. Similia leguntur Græcè. Item apud Auguft. 1. 18.
de civit. Dei, c. 31. col. 513. a. Quia adhuc vifio ad tem-
pus, orietur in fine, & non in vacuum: fi tardaverit
(Gr. vsspúon) fuftine eum : quia veniens veniet, & non
morabitur. Hieron. in comm. 1605.c. hæc addit: Porro
quod pro vifione interpretati fumus: quia adhuc vifus pro-
cul: & fi moram fecerit, exfpecta illum, id eft, vifum:
non putet aliquis errore deceptus pro vilione, quæ eft gene-
ris feminini, vifum pofuiffe, qui eft generis mafculini, &
minùs ufitatum eft in Latino: fiquidem hazon, quod Aquila
interpretatur papatiquor, apud Hebræos genere mafcu-
ὁραματισμὸν
lino vifus dicitur, 5 ufque ad finem fub eodem genere
vifionis, id eft, visus mafculina declinatio confervatur.
LXX, autem dicentes: Scribe vifionem: & poftea fi defe-
cerit, fuftine eum..... non placebit..... in eo: primùm in-
terpretati funt vifionem genere feminino, quæ apud Hebræos,
ut diximus, mafculini eft : deinde fecundùm Hebraicum ge-
nus, ubi declinatur masculinè, sustine eum, & non place-
bit..... in eo, ipfi quoque mafculino genere declinaverunt:
cùm utique debuerint, juxta id quod primùm interpretati funt
vifionem, etiam in reliquis femininum genus ponere vifio-
nis, ut dicerent: exfpecta eam : quia..... non placebit.....
in ea, id eft, in vifione. Hoc propterea, ne quod fciebamus
videremur tacere. Cæterùm non ignoro fecundum interpretatio-
nem eorum poffe & ita accipi: Scribe vilionem, in qua Chrif-
aus repromittitur..... Quod fi fe fubtraxerit Chriftus, & vifus
fuerit retardare, exfpecta illum, &c.

.4. Græc. 'Ear væoseíantai, dn ei'doxeî û fuxú me ŵ
UT reliqua ut in Lat. fup. Hieronymus inf. in comm.
1605. f. legit ex LXX. Si fubtraxerit fe, non placebit animæ
ma in eo: & poft paulo: Quod fi fe fubtraxerit, &c. Ex-

II.

tremò 1606. a. ait: Apoftolus LXX. magis teftimonio abufus eft, ad Romanos fcribens (1. 17.) Justus autem ex fide mea vivet; & non eo quod habetur in Hebraico. Tertul. 1.4. cont. Marc. p. 713. a. legit: juftus ex fide sua vivet, non mea. Cypr. verò l. 1. Teftim. c. 5. p. 277.c. justus autem ex fide mea vivet, ut fup. item 1. 3. p. 318. a. præter ult. vivit fic etiam apud Hieron. 1. 1. in ep. ad Tit. to. 4.425. a. meâ vivit. Ambrofiaft. p. 47. a. juflus autem ex fide vivit. Auct. quæft. ex V. T. q.44. ap. Aug.to. 3.57.a. quia juftus ex fide vivet. In Mfs. Alex. & Barb. ac ed. Ald. δίκαιός με ἐκ πίςεως ζήσεται Nobil. ait à multis libb. abeffe mea, μ. In Vulgata etiam, Rom. 1. 17. legimus: Sicut fcriptum eft: Juftus autem ex fide vivit : & in Gr. hod. KaOws réɣpaπтal "O de dixαios ex Tisews Choral. Hieron. tamen ait fup. Apoftolum fcripfiffe cum LXX. Juftus autem ex fide mea vivet.

:

*. 5. Similia exhibentur Græcè, excepto uno è μù púry, nihil perducet ad finem, pro perducit. Apud Cypr. epift. 55. p. 8o. c. ita Ille verò qui prafumit, & contumax eft, vir fui jadans, nihil omnino proficiet : qui dilatavit tanquam infernus animam fuam: fic iterum epift. 67. p. 116. nifi quòd delet Tò qui prafumit, legitque perficiet, non proficiet. Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 196. e. Pla cens (fupp. fibi) && contemptor, vir fuperbus, nibil proficiet: qui dilatavit ficut inferus animam fuam: & ipfe ut mors inJatiabilis; Gr. in quπITXáueros, Nobil. non adimplebitur.

. 6. Totidem verba in Græco, nifi quòd tò,as Tires. ufquequo, jungitur cum antecedentibus; fequitur etiam ibid. Bapúrær fòr xaciòr dur siapas. Hieron. in comm. 1607. b. hæc habet : Væ diabolo, qui multiplicavit fibi non fua: fubinde ad hoc, ufquequo: Vel increpantium est, inquit, vox ifta, vel judicii diem demonftrantium: demum his, & aggravans torquem fuam infinito pondere, addit: & pulchrè, quia arrogans, & fuperbus eft: poft multa autem legit pluraliter: Va qui multiplicant fibi qua non funt fua ; quod quidam putant, inquit, de divitibus poffe accipi. .7. Ita rurfum in Græco.

#.8. Græc. Vatic, tollit voculas tu, & te; paulòque poft hab. pluraliter, daluara, propter fanguines; cæt. ut in Lat. fupra: fed in Mfs. Alex. & Barb. eft, necnon in editt. Ald. & Compl. Διότι σὺ ἐσκύλευσας..... σκυλεύσεσί σε fubinde in Ald. fola, ¿zonexesμμśvos x28; in al. xací, ut fupra.

[blocks in formation]

VULGATA NOVA.

9. Væ qui congregat avaritiam malam domui fuæ, ut fit in excelfo nidus ejus, & liberari fe putat de manu mali.

10. Cogitafti confulionem domui tuæ, concidifti populos multos, & peccavit anima tua. II. Quia lapis de pariete clamabit : & lignum, quod inter juncturas ædificiorum eft, refpondebit.

12. Væ qui ædificat civitatem in fanguinibus, & præparat urbem in iniquitate.

13, Nunquid non hæc funt à Domino exercituum ? Laborabunt enim populi in multo igne, & gentes in vacuum, & deficient.

14. Quia replebitur terra, ut cognofcant gloriam Domini, quafi aquæ operientes mare. 15. Væ qui potum dat amico fuo mittens fel fuum, & inebrians ut afpiciat nuditatem ejus.

16. Repletus es ignominia pro gloria: bibe tu quoque, & confopire: circumdabit te calix dexteræ Domini, & vomitus ignominiæ fuper gloriam tuam.

17. Quia iniquitas Libani operiet te, & vaftitas animalium deterrebit eos de fanguinibus hominum, & iniquitate terræ, & civitatis, &

omnium habitantium in ea.

18. Quid prodeft fculptile, quia fculpfit illud fictor fuus, conflatile, & imaginem falfam? quia fperavit in figmento fictor ejus, ut faceret fimu

lachra muta.

19. Væ qui dicit ligno: Expergifcere: Surge, lapidi tacenti: nunquid ipfe docere poterit ? Ecce ifte coopertus eft auro & argento : & omnis fpiritus non eft in vifceribus ejus.

20. Dominus autem in templo fancto fuo : fileat à facie ejus omnis terra.

[merged small][ocr errors]

9. O qui multiplicat avaritiam malam domui Hieron, ubí fúps
fuæ, ut ponat in excelfo nidum fuum, & erua- col. 1608.
tur de manu malorum.

10. Cogitafti confufionem domui tuæ, con-
fumpfifti populos multos, & peccavit anima tua.
11. Propter quod lapis de pariete clamabit : &
fcarabeus de ligno loquetur ea.

12. Væ qui ædificat civitatem in fanguinibus, cel. 1610. & præparat urbem in iniquitatibus.

13. Nonne hæc funt à Domino omnipotente? Et defecerunt populi multi in igne, & gentes multæ coanguftatæ funt.

14. Quia replebitur terra, ut cognofcat gloriam Domini, quafi aquam ad operiendum maria.

15. Væ qui propinat proximo fuo fubverfione turbida, & inebrians ut afpiciat in fpeluncis eo

rum.

16. Saturitatem ignominia de gloria bibe & tu, & commovere circumdedit te calix dexteræ Domini, & congregata eft ignominia super gloriam tuam.

17. Quia impietas Libani operiet te, & miferia beftiarum terrebit te propter fanguinem hominum, & impietates terræ,& civitatis, & omnium habitantium in ea.

col. 1612.

18. Quid prodeft fculptile, quia fculpferunt il- col. 1615.
lud, formaverunt illud conflatile, imaginem fal-
fam? quia confidit fictor in figmento fuo, ut fa-
ciat idola muta.

19. Væ qui dicit ligno: Evigila, & exfurge:
& lapidi : Elevare. Et ipfum est imago, & eft pro-
ductío auri & argenti: & omnis fpiritus non est

in eo.

20. Dominus autem in templo fancto fuo : revereatur à facie ejus omnis terra.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M.

[blocks in formation]

V. 11. Hieron. in comm. 1609. c. Reperi, inquit, exceptis quinque editionibus, id eft, Aquila, Symmachi, LXX. Theodotionis,& Quinta, in duodecim Prophetis & duas alias editiones, in quarum una fcriptum eft: Quia lapis de pariere clamabit, quafi vermis in ligno loquens: 5 in altera: Lapis enim de pariete vociferabitur, & oxwang de ligno loquetur ea. Gregor. M. 1. 30. in Job 39. p. 986. a legit: fearabeus de ligno clamavit. Apud Hieron, etiam ubi fup. xarbapos, id eft, fcarabeus. Similiter in Gr. hod. ut & cæt. quæ in Lat. fupra: extremò tamen pléýžetai, pro loquetur ; béyyoua ad litt. fonum edo.

. 12. Sic iterum in Græco. Apud Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 196. g. Va qui adificant civit, in fanguinibus, & præparant civitatem in iniquitatibus. Apud Gild. Sap. caftig. in Eccl. ord. p. 714. b. Va qui ædificant civitatem in fanguine, & præparant civitatem iniquitatibus, dicentes, &c. ut infra.

V. 13. Ita fert Græc. nifi quòd pro 1. Nonne ponit fimpliciter ou, minimè tamen exclufa interrogatione: hanc verò excludere videtur Hieron. in comment. cùm dicat: Non funt bac à Domino omnipotente, id eft, Talis ædificatio non eft à Domino fabaoth, quem nunc LXX. interpretati funt, omnipotentem: fubinde obfervat verbum ultim. wayofíxnar, magis propriè fignificare laffata funt, quàm coanguftata funt: Gild. Sap. 1. de excid. Britann. p. 714. b. legit, minorata funt; cæt. ut in textu.

. 14. Extrema tantùm variant Græcè, videlicet, s ὕδωρ κατακαλύψει αυτές, i. e, quafi aqua operier eos. Αt in Compl, ὡς ύδωρ κατακαλύψαι θαλάσσας al. ὡς ὕδωρ

onu xalaxanú‡a, éñ¡ Jaxáosus' in Ms. Barb. oxÙ κατακα núļai Jaráaraç.

*. 15. Græc. Ω ὁ ποτίζων τὸν πλησίον αυτῷ ἀνατροπῇ θολερό, και μεθύσκων ὅπως ἐπιβλέπῃ ἐπὶ τὰ σπήλαια αυτῶν. Hieron, inf. in comm. 1615.a. Va qui potum dat proximo fuo fubverfione turbida : at in Ifai. 65. col. 482. e. Va qui potum dat proximo amico fuo potionis turbida, & inebriat eum ut refpiciat ad fpeluncas fuas: comment. verò in Abac. fup. ait: Pro fubverfione turbida Symmachus interpretatus. eft, i aplar axpíTas Tor Juμòr Eauty, id eft, & emittens abfque judicio furorem fuum: fubnexis pariter Theodotionis, Quinta editionis, Aquilæ, &c.variis lectionibus, ultimò addit: Hoc propterea, ut verbum Hebraic. mafpha, quod tranftulerunt LXX. fubverfionem, fciri poffit quantâ apud omnes Editiones varietate difcordet.

. 16. Eadem leguntur in Gr. Vatic. exceptis his, xap Sía careíburi, EluT!, cor commovere, concutere, pro commovere; at in Compl. fimpliciter, διασαλεύθητι ficut in Mf. Barb. deinde in Compl. exuxxwGE GE TOTÚPICY εκύκλωσε σε ποτήριον in Vatic. ExúxawoεV ÉTÌ GÈ TOTиρior. Hieron. in comment. 1614. a. fic legit: Saturitatem ignominia pro gloria bibe tu, & commovere.

. 17. Sic iterum Græcè, præter unum plur. Siaiparas propter fanguines.

in

. 18. Sic habet Græc. Vatic. præter verbum fingul. hase, formavit, pro plur. formaverunt; Ald. verò & Compl. cum Mf. Barb. Tasav; extremò pro muta, Vatic. & aliis xapa, quod Hieron. in comment. interpretatur muta, vel furda : xwpά quippe, ait, apud Græcos utrumque fignificat; quanquam Symmachus, anana interpretans, muta magis videatur intellexiffe quàm furda.

. 19. Græc. tollit, poft evigila; paulòque poft pro eft, ponit, r&To dé isw, iftud verò eft; Compl. autem xaí èsı; cæt. ut in textu.

V. 20. Ita de Græco ad verbum,

col. 1616.

[merged small][ocr errors]
[blocks in formation]

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

V. 1. Oratio Habacuc integra non folùm habetur in comment. Hieronymi ex edit. LXX. fed etiam legitur apud Auguftinum, 1. 18. de civit. Dei, c. 31. Præterea reperitur in Mfs. antiquis pluribus, videlicet in uno Sangermanenfis noftri Monafterii, n. 15. ann. 900. alio S. Michaelis Lotharing, vulgò S. Mihel; tertio inclytæ Ecclefiæ Remenfis, ann. circ. 700. n. 2. quarto S. Joan. Laudunenfis, vulgò dicto Pfalt. S. Salabergæ, eoque infigni; quinto Sorbonico Parif. quod ultim. Ffalterium non unam ejufdem Cantici interpretationem Latinam continet, fed duplicem nonnihil diffimilem. Edita quoque eft hæc Oratio ab Emin. Cardinali Thomafio inter Cantica alia vetera, `ad calc. Pfalterii Rom. p. 694. Invenitur etiam in Breviario Mozarabico ad Dom. 3. Advent. Horum omnium variantes lectiones referemus in Not. & quo quique libri tum inter fe, tum à textu Hieronymiano vel leviter differant, id noftro more diligenter indicabimus: neque verò contextum alium, quàm ab Hieronymo ufurpatum adhibendum duximus fupra, quamvis nonnullorum ex laudatis codd. Mfs. contextus, vel etiam Auguftinianus, ipfi anteponi potuiffet. Id autem ibi ita exfecuti fumus, ut & alias nonnunquam, ne quid de Hieronymi contextu, qui in hifce pofterioribus commentariis continuus prope eft ac perpetuus, hac intermiffione diminueretur. Ad Canticum igitur quod attinet, ita infcribitur in Mf. cod. Sangerm. n. 15. Oratio Ambacum Cantic. qui titulus abeft à cæteris : Græcè, ut ap. Hieronymum fup. præter nomen 'Aulanèμ, pro quo S. Doctor correxit Abacuc: fed vide quæ de hoc nomine notavimus fupra ex ipfo ad . 1. capitis 1. Hieronymus fubdit: Aquila, & Symmachus,& Quinta editio, ficut nos, pro ignorationibus tranftulerunt: folus Theodotio, TÈP TŴY EXvolaqur, id eft, pro voluntariis, pro his qui fponte delinquunt. Hoc propterea, inquit, ut intelligamus, exceptis LXX. nullum Orationem cum Cantico tranftuliffe: & infra: Sicubi alibi nomen Orationis infertur, attamen nullo loco cum Cantico legitur. Et nefcio an decens fit orare cum Cantico; nifi fortè juxta LXX. orare dicimus Prophetam pro adventu Chrifti; & hoc ipfum cum delectatione, & Pfalmis, & Cantico prophetare: item inf. 1621. f. de Diapfalmate loquens, quod fubjicitur verfui 3. Cerne, inquit, juxta LXX. quòd Diapfalma non ponatur nifi in Pfalterio, & in præfenti loco: ex quo intelligimus recte à LXX. Orationis canticum prænotatum.

. 2. Totidem verba leguntur Græcè, excepto uno Domine, quod deeft ante confideravi; imo in editt. Ald. & Compl. eft Kúpte xaтevinca. Subdit Hieron. in comment. Quod autem LXX. dixerunt, confideravi & obftupui, nec in Hebræo habetur, nec apud quemquam aliorum Interpretum; ut fublatis his quæ in Hebraico non habentur, poffit legi juxta LXX. Domine opera tua in medio duorum animalium cognofcêris; quod quia àlavóntor videbatur, fuperiora conjunda funt. Legimus autem in Hebræo Adonai, id eft, Domine, phalach, opus tuum, bacereb, in medio, fanim, annorum, heinu, vivifica illud. Hoc propterea, ut quæ fuperflua funt in LXX. manifeftè addita cognofcamus: inf. fic pergit ex LXX. cùm appropinquaverint anni, cognofceris; fup. 1618.e. notus eris; Gr. EyDúon: exinde, cùm advenerit tempus, demonftraberis ; cùm turbata fuerit anima mea: ftatimque: Quod, inquit, exceptis LXX. nec in He

braico, nec apud quemquam aliorum babetur Interpretum..... Quod autem infertur, cùm turbata fuerit anima mea apud LXX. Interpretum editionem, cum pofterioribus copulatur, ut poft legi, cùm turbata fuerit anima mea in ira; & buc ufque diftinctio; deinceps inferatur, mifericordiæ recordaberis; quod fcilicet Prophetæ fufficiat pro pæna fola conturbatio, & ad iram Dei, animâ illius conturbatâ, nequaquam inferatur fupplicium, fed iram excludat mifericordia. Mí. S. Germ. 15. fic hab. Domine exaudivi ( Gr. elcaxńxca) auditum tuum, & timui. Domine confideravi opera tua, & expavi. In medio duorum animalium cognofceris: cùm appropinquant anni, in adventu temporum, oftendêris: in eo cùm turbata fuerit anima mea in ira, mifericordia memor eris. Mf. S. Mich. Domine audivi auditum tuum, & timui. Domine confideravi opera tua, & expavi. In medio duorum animalium cognofceris: cùm appropiant anni, oftendêris: in adventum temporis demonftrabis: ita cùm conturbata fuerit anima mea in ira, mifericordia memor eris. Similiter in Breviar. Mozar. præter pofteriora dum appropinquaverint anni, innotefceris: dum advenerit tempus, oftenderis: cùm conturbata fuerit anima mea in ira, mifericordiâ tuâ memoraberis mei. Mf. B. M. Remenfis cum altero Sorbon. 1. necnon Pfalt. Thomaf. & Miffali Rom, ad fer. vr. Parafc. Domine audivi auditum tuum, & timui. Confideravi opera tua, & expavi. In medio duorum animalium innotefceris: dum appropinquaverint (Rem. adpropinquaverunt) anni, cognofceris: dum advenerit tempus, oftenderis : in eo dum conturbata fuerit anima mea in ira, mifericordia memor eris. Sorb. 2. Domine audivi auditionem tuam, & timui. Domine confideravi..... in medio duorum animalium innotefces: in eo dum appropinquaverint anni, cognofceris: dum advenerit tempus, oftendêris: in turbatione anima mea, in ira, mifericordia memoraberis. Huic ultimo Sorbon. congruit Pfalt. S. Salab. nifi quòd hab. innotefceris; dein, dum adpropiaverint anni ; ultimòque, in eo dum conturbata fuerit anima mea in ira, mifericordia memor eris ; ut in aliis fupra. Tertul. 1.4. adv. Marc. p. 716. c. Domine audivi auditum tuum, & extimui. Confideravi opera tua, excidi mente. In medio duorum animalium cognofceris: Iren. l. 3. c. 16. p. 206. d. addit : in eo cùm appropinquarent anni, cognofceris: in adventu temporis, oftenderis: in eo quòd turbetur anima mea in ira, mifericordiæ tuæ memoraberis. Auguft. 1. 18. de civit. Dei, c. 31. to. 7. 513. b. Domine audivi auditionem tuam, & ti. mui. Domine confideravi opera tua, & expavi. In medio duorum animalium cognofceris dum appropinquant anni, cognof ceris: in adventu temporis, oftenderis: in eo dum conturbata fuerit anima mea in ira, mifericordiæ memor eris. Leo M. fer. 2. p. 51. d. Domine audivi auditum tuum, & timui. Confideravi opera tua, & expavi. Similiter habet S. Petrus Chryfol. fer. 68. & 86. p. 898. d. 913. f. cum Greg. M. in 1.reg. 2. to.3.71. d. qui ult. addit, In medio duorum animalium innotefceris. Auct. 1. de promiff. p. 133. c. 173. a. ap. Profp. In medio duorum, vel duum animal. cognofceris. Maximus Taurin. in homil. p. 5. a. Domine audivi auditionem tuam, &c. ut fup. apud. S. Leon. Vide etiam Caffiod. in Pf. 65. & 76. p. 214. 259. c. necnon Brev. Rom. in oct. Nativ. Dom. Refp. lect. 6.

. 3. Eadem exhibet Græc. edit. Rom. exceptis his, 1⁄2 öprs Dapàr natacxís d'adéos, i, e, de monte Pharan um‐

[blocks in formation]

brofo condenfo. In Compl. κατασκίο Φαράν. Διάψαλμα cat.
libri non habent Pharan ; neced. Ald. Diapfalma. Hieron.
ubi fup. dicit: Aquila & Symm. & V. Editio, ipfum Hebrai-
cum pofuerunt Theman; folus Theodotio quid fignificaret
Theman, interpretatus eft,dicens: Eloim ab Auftro veniet,
& fanctus de monte Pharan : In finem ex quo intelligimus
à folis LXX. pofitum, de monte umbrofo & condenfo: fed
5 boc, quod LXX. tranftulerunt, Aidarua, nos pofuimus
Semper, Symmachus interpretatus eft In æternum ; Theodo-
tio in finem; V. Editio, ipfum Hebr. Sela. Mf. S. Germ.
15. fic habet: Deus de Theman veniet, & fan&tus de monte
umbrofo & condenfo: Diapfalma. Operuit cælos juftus ejus:
lans (1. laudis) ejus plena eft terra. Ita quoque in Mf.
S. Mich. nifi quòd deeft Diapfalma, habeturque virtus,
non juftus ; & laudis. Mf. B. M. Rem. cum Missali Rom.
ad Tract. fer. vI. Parafc. Deus à Libano veniet, & fan&us
de monte umbrofo & condenso : Operuit cœlos majestas ejus ( Gr.
destú, al. dúramis,) 5 laudis ejus plena eft terra. Itidem
Pfalt.Thomaf. nifi quòd interponit Diapfalma, legitque inf.
laude, non laudis. Pfalt. S. Salab. huic ult. congruit, de-
tracto Diapfalmate, pofitoque venit, pro veniet. Sorb. 1.
Deus ab Auftro veniet, & fanitus de monte umbrofo & con-
denfo: Operuit cælos majeftas ejus, 5 laude ejus plena eft
terra. Sorb. 2. Deus ab alieno veniet, fan&tus de monte um-
brofo opaco Operuit cælos majeftas, & laude ejus plena
eft terra. Brev. Moz. Deus à Libano veniet, & fan&tus à
monte opauco condenfo: Operuit cælos virtus ejus, & lau-
de ejus, &c. Irenæus 1. 3. c. 20. p. 214. d. legit: Deus ab
Africo veniet, fanitus de monte Effrem: Cooperuit cælum
virtus ejus, laudatione ejus plena eft terra: & l. 4. c. 33.
p. 273. b. ait ab Africo venire Deum, & de monte umbrofo
condenfo. Novatianus 1. de Trin. p. 1038. a. Deus ab
Africo veniet, & fanitus de monte opaco condenfo. Tertul.
1. 4. cont. Marc. p. 716. c. 717. a. Operuit cælos virtus.
Cypr. 1. 2. Teftim. p. 294. b. cum Julio Firmic. 1. de errore
prof. relig. c. 22. p. 173. a. Texit cælos virtus ejus, & laudis
(Jul. laude) ejus plena eft terra. Similiter habet Zeno Ve-
ron. 1. 2. tract. 22. p. 213. Texit cælos virtus ejus. Ambrof.
I. de Noe, c. 15. col. 249. b. Dominus à Libano veniet, à
monte umbrofo opaco : & in Pf. 47. col. 943. a. laudis ejus
plena eft terra. Auctor l. de XLII. Manf. apud Ambr. col.
II. c. Deus ab Austro veniet, & fanitus de monte umbrofo
Pharan. Hieron. in Ifai. 49. to. 3. 354. e. Deus ab Auftro
veniet, 5 fan&us de monte Pharan umbrofo 5 condenso : &
in Ecclef. to. 2. 778. c. Deus de Theman veniet; tum addit:
quod alii Interpretes ediderunt, Deus ab Auftro veniet. Simi-
liter Auguft. 1. 18. de civit. Dei, c. 31. col. 513. b. Deus
de Theman veniet, fanitus de monte umbrofo condenfo:
& &
deinde: Quod hic dictum eft, de Theman veniet, alii in
terpretati funt, ab Auftro, vel ab Africo: mox ibid. Operuit
cælos virtus ejus, &c. ut in textu : & epift. 105. to. 2. 302.
e. Deus ab Africo veniet, & fanitus de monte umbrofo: Ope-
ruit cælos virtus ejus : & l. 16. cont. Fauft. to. 8. 294. c.
Deus ab Africo veniet, & fan&us de Pharan. Gregor. M.
in Cantic. I. to. 3. 399. d. Deus à Libano veniet, Š fanitus
de monte umbrofo 5 condenfo.

.4. Itidem Græcè. Hieron, fubdit: Pro eo quod LXX.
interpretati funt: & pofuit dilectionem rebuftam fortitud.
fuæ nos diximus : ibi abfcondita eft fortitudo ejus at inf.
1623. e. Juxta LXX. inquit, legimus: & pofuit dilectionem
fortem virtutis fuæ ; Gr. xparaιav ¡Xuos auty. Mf. S. Germ.
Et fplendor ejus ut lumen erit: cornua in manibus ejus : Et
pofuit charitatem firmam fortitudinis fua. Mf. S. Mich. Et
Splendor ejus ut lumen erit: cornua in manibus ejus: Illic con-
firmata eft fortitudo gloria ejus, & pofuit charitatem firmam
fortitudinis fua. Breviar. Moz. Et fulgor illius quafi lu-
men erit: cornua in manibus ejus funt: Illi confirmata eft
virtus gloriæ ejus, & pofuit claritatem firmam. Mf, Re-
menf. cum Pfalt. S. Salab. & Thomaf. Splendor ejus ficut
lumen erit: coruna funt in manibus ejus: Ibi confirmata eft

virtus gloria ejus, & pofuit claritatem ( Thomaf. charitatem)
firmam fortitudinis fuæ. Itidem in Pfalt. Sorbon. I. detracto
verbo erit, poft lumen; ut & ult. ifto, fortitudinis fua.
In Sorb. 2. Et fplendor ejus ficut lumen erit : cornua in ma-
nibus ejus : Et impofuit charitatem continentia virtutis fuæ.
Tertul. 1. 4. cont. Marc. p. 716. c. 717.a. legit: Et fplen-
dor ejus ut lux erit. Item Cyprianus 1. 2. Teftim. p. 294. b.
Et fplendor ejus ut lux erit: cornua in manibus ejus erunt:
Et illic conftabilita eft virtus gloriæ ejus, & conftituit dilectio-
nem validam. Similiter habet Jul. Firm. 1. de errore prof.
relig. c. 22. p. 173. d. præter pronom. fuam, loco validam.
Auguft. verò l. 18. de civit. Dei, c. 31. ita: Splendor ejus
ut lumen erit: cornua in manibus ejus funt : Et pofuit cha-
ritatem firmam fortitudinis fuæ. Auct. 1. de promiff. p. 2.
c. 5. p. 129. a. cornua in manibus ipfius funt.

N

.5. Hieron. addit: Pro eo quod nos tranftulimus mor-
tem, in Hebræo tres litteræ pofita funt, daleth, beth, res
abfque ulla vocali; quæ fi legantur dabar, verbum fignifi-
cant; fi deber, peftem..... foli LXX. & Theodotio, fermo-
nem pro morte interpretati funt. Græcè etiam hodie legi-
mus, προ προσώπε αυτό πορεύσεται λόγος tum fequitur :
καὶ ἐξελεύσεται εἰς πεδία· dein ita jungitur, κατὰ πόδας
duro esu, y É'careven, &c. de . 6. Hieron. verò adjun-
gere videtur o poft pedes ejus, ad campum, non verò ad
feq. ftetit; præter quam quòd enim primò ita retulit tex-
tum ex edit. LXX. eundem etiam inf. fic refumit in comm.
1624. b. Si autem, inquit, juxta LXX, legerimus : ante
faciem ejus ibit verbum. Et egredietur in campos (non
campum poft pedes ejus : boc fignificat, quòd fermo Dei
ante vifitationem ejus, quæ nunc. allegorice facies dicitur,
præcedat, & præparet corda credentium: & infra: Porro fe-
cundùm LXX. poftquam faciem Dei fermo præcefferit, S
egreffus fuerit in plana, Deus Pater venit illuc..... & venit
poft pedes fermonis fui, & ftat: paulò poft tamen addit:
Ubi autem fteterit juxta pedes fermonis fui, ibi ftatim terra,
opera videlicet carnis..
.....commoventur. Mfs. duo Sangerm.
& S. Mich, ita ferunt ante faciem ejus ibit verbum.. Et pro-
diet in campos fecundùm pedes ejus. Mf. B. M. Rem. cum
Pfalt. Thomaf. Sorbon, 1. & S. Salab. ante faciem ejus ibit
verbum. Et exibit in campis (S. Salab. campos.) Pedes ejus
fteterunt, &c. His accedit Sorbon. 2. nifi quòd hab. exivit
in campum. Brev. Moz. ante faciem fuam ibit verbum. Et
exivit in campos. Pedes ejus fteterunt, &c. Irenæus 1. 3.
c. 20. p. 214. d. ante faciem ejus præibit verbum. Et progre-
dientur in campis pedes ejus. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 294. b.
ante faciem fuam ibit verbum. Et procedet in campos fecundùm
greffus fuos. Jul. Firmic. 1. de errore prof. relig. c.22. p.
173. d. Ibit verbum, & præcedet fecundùm greffus fuos.
Auguft. l. 18. de civit. Dei, c. 31. col. 513. e. ante faciem
ejus ibit verbum. Et prodiet in campum poft pedes ejus. "Auct.
1. de promiff. p. 3. apud Profp. 172. b. Ambulavit verbum,
& exiit in campos. Gregor. M. in Job, to. 1. 371. e. & to.
3. 406. d. addit, Pedes ejus fteterunt, & mota eft terra.

.6. Eadem exhibet Græc, ed. Rom. excepta voce
duório, fempiterni, loco fæculi ; at in Compl. 78 ai@ros. Mf.
S. Germ. legit: Stetit, & commota eft terra. Et refpexit, &
tabuerunt gentes: 5 confracți funt montes à violentia. De-
fluxerunt colles aternales: ingreffus aternos ipfius pro labori-
bus vidi, &c. de V.7. Concinit Mf. S. Mich. nifi quòd
hab. in violentia; extremòque, aternos ejus. Mf. Remenf.
cum Pfalt. Thomaf. S. Salab. & Sorbon. 1. Pedes ejus ftete-
runt, & mota eft terra. Afpexit, & defluxerunt gentes : con-
fradi funt montes vehementer. Defluxerunt (Thomaf. & S.
Salab. Et defluxerunt) colles aternales: itinera aternitatis ejus
pra, (Sorb. 1. pro) &c. Mozarab. Pedes ejus fteterunt,

commota eft terra. Afpexit, & fluxerunt gentes: dissoluti
funt montes vehementer. Defluxerunt colles æternales: itinera
fæcularia ejus pro, &c, Sorbon. verò 2. Stetit, & mota eft
terra. Refpexit, & defluxerunt gentes: diffoluti funt montes
vehementer, Fluxerunt colles, &c, ut in Moz, Auguft. 1. 18.

Hieron, ubi fup.
col. 1622.

col. 1623.

col. 1624.

[blocks in formation]

Fluvios fcindes terræ : 10. viderunt te, doluerunt montes: gurges aquarum tranfiit. Dedit abyffus vocem fuam: altitudo manus fuas levavit.

II. Sol & luna fteterunt in habitaculo fuo, in

11. Elevatus eft fol, & luna ftetit in ordine col. 1631. fuo: in luce jacula tua ibunt, in fplendore coruf- luce fagittarum tuarum, ibunt in splendore fulcationis armorum tuorum. gurantis haftæ tuæ.

12. In comminatione imminues terram : & in furore detrahes gentes.

12. In fremitu conculcabis terram: in furore obftupefacies gentes.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

de civit. Dei, c. 31. col. 513. f. Stetit, & terra commota eft.
Refpexit, & tabuerunt gentes: contriti funt montes violentiâ.
Defluxerunt colles æternales: ingreffus æternos ejus pro labori-
bus vidi, &c. Mf. etiam Alex. fub fine hab. Topelas aiwries
auty, dein, avri xóπwr sidor, &c. de V. feq. Similiter in
Ald. ed. detracto tamen aur, poft aiwrits. In Compl.
αἱ ὁδοὶ αἰώνιαι αυτό.

*.7. Itidem Græcè, Mf, S. Germ. ita diftinguere vide-
tur ingreffus aternos ipfius pro laboribus vidi. Tabernacula
Ethiopum & pavefcent (1. expavefcent,) tabernacula ter-
ra Mamoziam. Item Mf. S. Mich. ingreffus aternos ejus pro
laboribus vidi. Tabernacula Ethiop. expavefcent, & tab. terra
Madian. Breviar. Moz. itinera fæcularia ejus pro laboribus.
Viderunt te tabernacula Æthiopum, 5 expavefcent taberna-
cula terra Madian. Pfalt. Sorb. I. itinera æternitatis ejus
pra laboribus vidi. Tabernacula Æthiop. expavefcent, & tab.
terra Madian. Similiter in Sorb. 2. necnon in Thomafino,
S. Salab. & B. M. Rem. deleta conjunct. &, poft expa-
vefcent. Apud Ambr. epift. 59. col. 1017. b. Pro laboribus
vidi tabernacula Æthiopum. Apud Aug. 1. 18. de civ. Dei:
ingreffus æternos ejus pro laboribus vidi. Tabernacula Æthio-
pum expavefcent, 5 tabernacula terra Madian.

.8. Eadem refert August. 1. 18. de civit. Dei. Sic etiam
in Gr. Vatic. præter unum ori, quia, pro qui; at in Compl.
• dvaCucóμeros &TICúon. Mf. S. Germ. habet: Nunquid in
Aluminibus iratus es Domine? aut in fluminibus furor
tuus ? aut in mari impetus tui? Quia afcendes fuper equos
tuos: equitatio tua falus. Similiter in Mf. S. Mich. ex-
'ceptis his: vel in mari indignatio tua? Gг.öpμиμάos, al. opp.
Breviar. Mozarab. Nunquid in fluminibus ira tua Domine?
aut in mari impetus tuus? Qui afcendit fuper equos tuos:
equitatus tuus fanitas. Pfalt. Sorb. 1. & 2. cum aliis toti-
dem, Thomaf. & S. Salab. necnon Mf. B. M. Rem. Nun-
quid in fluminibus ira tua (Sorb. 2. irafceris) Domine? aut
in fluminibus furor tuus ? aut in mari impetus tuus? Quo-
niam afcendens afcendes fuper equos tuos : & equitatus tuus
fanitas. Apud Ambrof. I. de Nab. c. 15. col. 584. d. Afcen-
des fuper equos tuos : & equitatus tuus falus: & 1. de Ifaac,
c. 8. col. 378. e. equitatus tuus fanitas: vide etiam in
Pf. 40. & 118. col. 877. f. 1017. c. Apud Hieron. in Ec-
clef. to. 2. 772. c. & in Ezech. 38. to. 3.966. f. conftanter,
equitatio tua falus. Apud Auct. op. imp. in Matth. hom.
33. p. 157.e. Qui afcendis fuper equos tuos : & equitatus
tuus fanitas eft. Itidem apud Petr. Chryfol. fer. 170. p.
974. f. detracto ult. eft.

[ocr errors]

Dei, col. 513. præter hoc, Intendens intendes. Apud Tertul. 1. 4. cont. Marc. p. 732. c. Fluminibus difrumpetur

terra.

. 10. Hieron. verbo dolebunt, fubdit, five parturient Sirico quippe utrumque fignificat. In Mf. S. Germ. eft: videbunt te, & dolebunt populi: difpergens aquas itineris: dedit abyffus vocem fuam, altitudinem fantafia fua. Deinde Elevatus eft, &c. ut inf. . 11. Similiter in Mf. S. Mich. præter hoc, difpergens aqua; in Gr. оxopπшv daтα πoPeías. Breviar. Moz. habet : videbunt gentes, & dolebuns populi: afpergens aquas contradictionis: dedit abyffus vocem fuam, ab altitudine fantafia fua. Pfalt. Sorb. 1. Thomaf. & S. Salab. videbunt te, & dolebunt populi: afpergens (S. Salab. afparges) aquas in itineribus fuis: dedit abyffus vocem fuam, ab altitudine fantafia fua; tum, Elevatus eft, &c. In Sorb. 2. afpergens aquas itineris; cæt. ut in Sorb. 1. In Rem. fpargens aquas in itineribus, &c. ut in ecd. Sorbon. Tertul. 1. 4. contra Marc. p. 732. c. legit: videbunt te, & parturient populi: difperges aquas greffu: dedit abyssus fonum fuum: fublimitas timoris ejus elata eft: & fupra p. 714. a. difperges aquas itinere. Auguft. 1. 18. de civit. Dei, c. 31. col. 514. b. videbunt te, & dolebunt populi : dispergens aquas inceffu: abyffus dedit vocem fuam, altitudo fantafia fua : dein: Elevatus eft fol, &c. Ita quoque in Gr. eft, excepta voce opeías, pro inceffu. Auct. 1. de promiff. p. 3. apud Profp. p. 176. a. difpergens aquas itineris: dedit abyffus vocem fuam. Gregor. M. in Job 9. p. 305. d. dedit abyffus vocem fuam, ab altitudine phantafia fua: fimiliter in Job 26. p. 550. a. & in Job 38. p. 929. c.

.9. Hieron. fup. 1618. e. legit: Extendens extendes arcum tuum fuper regna. Græc. Vatic. 'Erteivor évétewas... Sì Tρa reliqua ut in Lat. fup. præter unum Tora, Aluviorum, profluviis; fed apud Theodoret. Teraμois, fi Nobilio fides. In edit. Compl. 'ExTeivas ExTersis; in Ald. Εντείνων ἐκτενείς ; in Mr. Alex. Εντείνων ἐντενεῖς. Unde Mr. Sangerm. habet: Intendens intendes arcum tuum fuper fceptra, dicit Dom. Dia pfalma. Fluminibus fcindetur terra. Similiter in Pfalt. Thomaf. præter hoc 1. Tendens extendes. Ita quoque in Mf. Rem. fed ibi deeft Diapfalma. Pfalt. S. Salab. legit: Tendens, extendens arcum tuum fuper fceptra, dicit Dom. Fluminibus fcinditur terra. Mozarab, Intendens, extendens arcum fuper fceptra, dicit Dom. Fluminibus fcindetur terra. Sorbon. 1. Tendens, & extendens arcum tuum fup. fceptra, &c. ut in Moz. Sorbon. verò 2. Intendens, & extendens arcum tuum fuper fceptrum, dicit Dom. Fluminum rumpitur terra. Mf. S. Mich. Intendens intendifti arcum ɛnam, &c. ut in Moz. Similiter apud August.1. 18. de civit.

. 11. Mfs. S. Germ. & S. Mich. fimiliter Elevatus eft fol, 5 luna ftetit in ordine fuo: in lucem jacula tua ibunt, in fplendorem corufcationes (1. corufcationis ) armorum tuorum. Ita quoque in Gr. eft, ficut apud Auguft. 1. 18. de civit. Dei, c. 31. col. 514. In Breviar. Moz. Sol 5 luna fteterunt in ordine fuo: in lumine fplendoris jacula tua ibunt in luce corufcationis armatura tua. In Mf. B. M. Rem. nec non in Pfalt. Thomaf. & Sorb. 1. Elevatus eft fol, & luna fetit in ordine fuo: in lumine jacula tua ibunt, in fplendore fulgoris (Sorb. fulguris) armorum tuorum. In Pfalt. S. Salab. Elevatus eft fol, 5 luna ftetit in ordine fuo: inlumina jacula tua: ibunt in fplendore fulgoris armorum tuorum. In Sorb. 2. Sol fetit in ordine fuo: illumina jacula tua : ibun in fplendore fulguris arma tua. Apud Tertul. 1. 4. cont. Marc. p. 732. c. Sol, luna conftitit in fuo ordine : in lucem corufcationes tua ibunt in fulgorem fulgur fcutum tuum. Auct. 1. de promiff. p. 1. c. 25. apud Profp. p. 109. a. Ele vatus eft fol, & luna ftetit in ordine fuo. Sic etiam legit Fulgent. 1. 1. de rem. pecc. c. 21. p. 376. cum Gregor. M. in Job 26. p. 543. e. & hom. 29. in Evang. to. I. 1573.e.

#. 12. Mr. S. Germ. habet: In comminatione tua minorabis terram in furore detrahens gentes. Similiter Mf. S. Mich. nifi quod tollit terram, fcribitque detrahes. Mf. B. M. Rem, cum Pfalt. Tomaf. S. Salab. & Sorbon. I. In comminatione tua minorabis (Sorb. inminorabis ) terram : & in furore tuo detrabes gentes. Sorb. 2. In commotionem minorabis terram: 5 in furore tuo deduces, gentes. Mozarab. Indignatione tua exterminabis terram: & in furore tuo duces gentes. Gr. 'Er as (Mf. Alex. any or) onyGELS Tra Dvμ xaтasis on. Tertul. I. 4. adv. Marc. P. 732.c. Im comminatione tua diminues terram : & in indignatione tua depones nationes. Auguft. 1. 18. de civit. Dei, c. 31.col. 14. In comminatione minorabis terram : 5 in furore dejicies gentes.

« ZurückWeiter »