Hieron. in Habac. 2.col. 1602.
& contemplabor, ut videam col. 1603. quid loquatur in me, & quid refpondeam ad cor
reptionem meam.
CAPUT I I.
VULGATA NOVA.
VERSIO ANTIQUA. cuftodiam
Super petradar meam ftabo, & afcendam 1. Uper cuftodiam meam ftabo, & figam gra
dum fuper munitionem : & contemplabor,
ut videam quid dicatur mihi, & quid refpondeam ad arguentem me.
2. Et refpondit ad me Dominus, & dixit : Scribe vifionem, & manifeftè in buxum, ut perfequatur qui legit ea.
3. Quia adhuc vifio in tempus, & orietur in finem, & non in vacuum: fi defecerit, fuftine eum : quia veniens veniet, & non tardabit.
4. Si retraxerit fe, non placebit animæ meæ in eo: juftus autem ex fide mea vivet.
5. Qui autem arrogans eft & contemptor, vir fuperbus, nihil perducit ad finem: qui dilatavit ficut infernus animam fuam : & ifte quafi mors, non adimpletur: & congregabit ad fe omnes gentes, & accipiet ad fe omnes populos.
6. Nonne univerfa hæc adversùm eum parabolam fument, & propofitionem ad narrationem ejus: & dicent: Væ qui multiplicat fibi quæ non funt fua ufquequo aggravat torquem fuam graviter?
7. Quia fubitò confurgent mordentes eum : & vigilabunt infidiatores tui, & eris in rapinam illis.
S. Quia tu exfpoliafti gentes multas, exfpoliabunt te omnes reliqui populi, propter fanguinem hominum, & impietates terræ, & civitatis, & omnium habitatorum ejus.
.1. Confonat Græcum ad verbum. Auct. 1. de dupl. mart. ap. Cypr. p. 594. b. legit: Super cuftodiam meam ftabo, gradum figam fuper petram.
#. 2. Similiter in Græco. Auguft. quoque l. 18. de civit. Dei, c. c. 31. col. 513.a. legit: Et refpondit Dominus ad me, & dixit: Scribe vifum apertè in buxo, ut affequatur qui le- git ea. Hieron. inf. in comm. 1604. f. ait : Quod LXX. tranftulerunt ws Ficen o avaɣiveoxwv, id eft, ut perfe- quatur qui legit; juxta illum fenfum qui ad Timotheum (1. VI. 11.) scribitur, Perfequere juftitiam, & pieta-
tem, &c.
. 3. Similia leguntur Græcè. Item apud Auguft. 1. 18. de civit. Dei, c. 31. col. 513. a. Quia adbuc vifio ad tem- pus, orietur in fine, non in vacuum: fi tardaverit (Gr. vsephon) fuftine eum : quia veniens veniet, & non morabitur. Hieron. in comm. 1605. c. hæc addit: Porro quod pro vifione interpretati fumus: quia adhuc vifus pro- cul: & fi moram fecerit, exfpecta illum, id eft, vifum: non putet aliquis errore deceptus pro vilione, que eft gene- ris feminini, vifum pofuiffe, qui eft generis mafculini, & minus ufitatum eft in Latino: fiquidem hazon, quod Aquila interpretatur ipapaticuir, apud Hebræos genere mafcu- lino vifus dicitur, & ufque ad finem fub eodem genere vilionis, id eft, visus mafculina declinatio confervatur. LXX, autem dicentes: Scribe vifionem: & poftea fi defe- cerit, fustine eum..... non placebit..... in eo: primùm in- terpretati funt vifionem genere feminino, quæ apud Hebræos, ut diximus, mafculini eft: deinde fecundùm Hebraicum ge- nus, ubi declinatur masculinè, sustine eum, & non place- bit..... in eo, ipfi quoque mafculino genere declinaverunt: cùm utique debuerint, juxta id quod primùm interpretati funt vifionem, etiam in reliquis femininum genus ponere vifio- nis, ut dicerent: exfpecta eam : quia..... non placebit..... in ea, id eft, in vifione. Hoc propterea, ne quod fciebamus videremur tacere. Cæterùm non ignoro fecundùm interpretatio- tem eorum poffe 5 ita accipi: Scribe vifionem, in qua Chrif- tus repromittitur..... Quòd fi fe fubtraxerit Chriftus, & vifus fuerit retardare, exfpecta illum, &c.
.4. Græc. 'Ear moselautai, dn ei'dexsi й fuxú μs à UT reliqua ut in Lat. fup. Hieronymus inf. in comm. 1605. f. legit ex LXX. Si fubtraxerit fe, non placebit animæ mea in co: & poft paulo: Quòd fi fe fubtraxerit, &c. Ex
2.
Et refpondit mihi Dominus, & dixit: Scribe vifum, & explana eum fuper tabulas, ut percurrat qui legerit eum.
3. Quia adhuc vifus procul, & apparebit in finem, & non mentietur : fi moram fecerit, exfpecta illum: quia veniens veniet, & non tarda
bit.
4. Ecce qui incredulus eft, non erit recta anima ejus in femetipfo juftus autem in fide fua Joan. 3.
36.
vivet.
Gal. 3.
II.
5. Et quomodo vinum potantem decipit: fic Rom. 1. erit vir fuperbus, & non decorabitur : qui dila- 17 tavit quafi infernus animam fuam : & ipfe quafi mors, & non adimpletur : & congregabit ad fe Heb. 10. omnes gentes, & coacervabit ad fe omnes po38. pulos.
6. Nunquid non omnes ifti fuper eum parabolam fument, & loquelam ænigmatum ejus : & dicetur : Væ ei, qui multiplicat non sua ? usquequo & aggravat contra fe denfum lutum ?
NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.
![[blocks in formation]](https://books.google.de/books/content?id=SMFdydSwdzEC&hl=de&output=html_text&pg=PA964&img=1&zoom=3&q=tamen&cds=1&sig=ACfU3U21tUMUbdX3rMWmHoN-cF1FVx0TMw&edge=0&edge=stretch&ci=563,629,342,141)
:
tremò 1606. a. ait: Apoftolus LXX. magis teftimonio ab- ufus eft, ad Romanos fcribens (1. 17.) Juftus autem ex fide mea vivet; & non eo quod habetur in Hebraico. Tertul. 1.4. cont. Marc. p. 713. a. legit: juftus ex fide fua viver, non mea. Cypr. verò l. 1. Teftim. c. 5. p. 277. c. justus autem ex fide mea vivet, ut fup. item 1. 3. p. 318.a. præter ult. vivit fic etiam apud Hieron. 1. I. in ad Tit. to. ep. 4.425.a. meâ vivit. Ambrosiast. p. 47. a. juftus autem ex fide vivit. Auct. quæft. ex V. T. q.44. ap. Aug. to. 3.57.a. quia juftus ex fide vivet. In Mfs. Alex. & Barb. ac ed. Ald. δίκαιός με ἐκ πίςεως ζήσεται• Nobil. ait a multis libb. ab- effe mea, p. In Vulgata etiam, Rom. 1. 17. legimus: Sicut fcriptum eft: Juftus autem ex fide vivit : & in Gr. hod. Ka- θως γέγραπται· Ὁ δὲ δίκαιος ἐκ πίςεως ζήσεται. Hieron. tamen ait fup. Apoftolum fcripfiffe cum LXX. Juftus au- tem ex fide mea vivet.
. 5. Similia exhibentur Græcè, excepto uno bèr un πTEpúry, nihil perducet ad finem, pro perducit. Apud Cypr. epift. 55. p. 8o. c. ita: Ille verò qui prafumit, & contumax eft, vir fui jalans, nihil omnino proficiet: qui dilatavit tanquam infernus animam fuam: fic iterum epift. 67. p. 116. nifi quòd delet rò qui prafumit, legitque perficiet, non proficiet. Lucif. Cal. 1. I. pro S. Athan. p. 196. e. Placens (fupp. fibi) & contemptor, vir fuperbus, nihil proficiet: qui dilatavit ficut inferus animam fuam: 5 ipfe ut mors inJatiabilis; Ġr. Ex quπITλáueros, Nobil. non adimplebitur.
.6. Totidem verba in Græco, nifi quòd rò,ews Tires. ufquequo, jungitur cum antecedentibus; fequitur etiam ibid. Bapúrar for xaciòr dvr silapas. Hieron. in comm. 1607. b. hæc habet: Va diabolo, qui multiplicavit fibi non fua fubinde ad hoc, ufquequo: Vel increpantium est, inquit, vox ifta, vel judicii diem demonftrantium : demum his, & aggravans torquem fuam infinito pondere, addit: & pulchrè, quia arrogans, 5 fuperbus eft: poft multa autem legit pluraliter: Væ qui multiplicant fibi quæ non funt fua; quod quidam putant, inquit, de divitibus poffe accipi.
.7. Ita rurfum in Græco.
.8. Græc. Vatic, tollit voculas tu, & te; paulòque poft hab. pluraliter, di' aluara, propter fanguines; cxt. ut in Lat. fupra: fed in Mfs. Alex. & Barb. eft, necnon in editt. Ald. & Compl. Διότι σὺ ἐσκύλευσας..... σκυλεύσεσί σε fubinde in Ald. fola, ὑπολελειμμένοι λαό; in al, λαεί, ut fupra.
NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M.
2
. 9. Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 196. f. ita legit: O qui mihi fundat fundationem malam domui fua, ut collocet in altum nidum fuum. Gr. verò ut fup. "QTREOVEXT COV πλεονεξίαν κακὴν τῷ τῷ τάξαι εἰς ὕψος..... τῷ ἐκοπαθῆς
rai, &c. ut eruatur non eruatur.
"
. 10. Itidem Græcè.
V. 11. Hieron. in comm. 1609. c. Reperi, inquit, exceptis quinque editionibus, id eft, Aquila, Symmachi, LXX. Theodotionis,& Quinta, in duodecim Prophetis & duas alias editiones, in quarum una fcriptum eft: Quia lapis de pariere clamabit, quafi vermis in ligno loquens: & in altera: Lapis enim de pariete vociferabitur, & oxdan de ligno loquetur ea. Gregor. M. 1. 30. in Job 39. p. 986. a legit: fearabeus de ligno clamavit. Apud Hieron. etiam ubi fup. xartapos, id eft, fcarabeus. Similiter in Gr. hod. ut & cæt. quæ in Lat. fupra: extremò tamen pléerai, pro loquetur ; pbérroua ad litt. fonum edo.
V. 12. Sic iterum in Græco. Apud Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 196. g. Va qui adificant civit. in fanguinibus, & præparant civitatem in iniquitatibus. Apud Gild. Sap. caftig. in Eccl. ord. p. 714. b. Va qui adificant civitatem in fanguine, & præparant civitatem iniquitatibus, dicentes, &c. ut infra.
V. 13. Ita fert Græc. nifi quòd pro 1. Nonne ponit fimpliciter ou, minimè tamen exclufa interrogatione: hanc verò excludere videtur Hieron. in comment. cùm dicat: Non funt bac à Domino omnipotente, id eft, Talis adificatio non eft à Domino fabaoth, quem nunc LXX. interpretati funt, omnipotentem fubinde obfervat verbum ultim. yotéxnar, magis propriè fignificare laffata funt, quàm coanguftata funt: Gild. Sap. 1. de excid. Britann. p. 714. b. legit, minorata funt; cæt. ut in textu.
. 14. Extrema tantùm variant Græcè, videlicet, s ὕδωρ κατακαλύψει ἀυτές, i. e, quafi aqua operier eos. At in Compl, ὡς ὕδωρ κατακαλύψαι θαλάσσας· αλ' ὡς ὕδωρ
![[ocr errors]](https://books.google.de/books/content?id=SMFdydSwdzEC&hl=de&output=html_text&pg=PA965&img=1&zoom=3&q=tamen&cds=1&sig=ACfU3U160ttXWg0eQC5LcVts-tThxiHw_Q&edge=0&edge=stretch&ci=800,118,6,6)
πολυ
moni xalaxanúfalézi Janάosus' in Mf. Barb. où xaтanaxújai Jaráaras.
*. 15. Græc. Ω ὁ ποτίζων τὸν πλησίον ἀυτῷ ἀνατροπῇ θολερῷ, καὶ μεθύσκων ὅπως ἐπιβλέπῃ ἐπὶ τὰ σπήλαια αὐτῶν. Hieron. inf. in comm. 1615.a. Va qui potum dat proximo. fuo fubverfione turbida : at in Isai, 65. col. 482. e. Va qui potum dat proximo amico fuo potionis turbida, & inebriat eum ut refpiciat ad fpeluncas fuas: comment. verò in Abac. fup. ait: Pro fubverfione turbida Symmachus interpretatus. eft, aplwr axpitws Tor Juμòr Eαure, id eft, & emittens abfque judicio furorem fuum: fubnexis pariter Theodotionis, Quinta editionis, Aquila, &c.variis lectionibus, ultimò addit: Hoc propterea, ut verbum Hebraic. maspha quod tranftulerunt LXX. fubverfionem, fciri poffit quantâ apud omnes Editiones varietate difcordet.
. 16. Eadem leguntur in Gr. Vatic. exceptis his, xapSía careéturs, Geluri, cor commovere, concutere, pro commovere; at in Compl. fimpliciter, διασαλεύθητε ficut in Mf. Barb. deinde in Compl. xuxxwe de TOTÚPICKÉ in Vatic. Exuxxwoer éπì œè totúpior. Hieron. in comment. 1614. a. fic legit: Saturitatem ignominia pro gloria bibe tu, commovere.
*. 17. Sic iterum Græcè, præter unum plur. ♪i'aïparas propter fanguines.
1
#. 18. Sic habet Græc. Vatic. præter verbum fingul. Trase, formavit, pro plur. formaverunt; Ald. verò & Compl. cum Mf. Barb. Tasav; extremò pro muta, in Vatic. & aliis xoga, quod Hieron. in comment. interpretatur muta, vel furda : xwpá quippe, ait, apud Græcos utrumque fignificat; quanquam Symmachus, axaxa interpretans muta magis videatur intellexiffe quàm furda.
#. 19. Græc. tollit, poft evigila; paulòque poft pro eft, ponit, Teto dé ésw, iftud verò eft; Compl. autem xal ésı; cæt. ut in textu.
. 20. Ita de Græco ad verbum,
![[ocr errors]](https://books.google.de/books/content?id=SMFdydSwdzEC&hl=de&output=html_text&pg=PA965&img=1&zoom=3&q=tamen&cds=1&sig=ACfU3U160ttXWg0eQC5LcVts-tThxiHw_Q&edge=0&edge=stretch&ci=474,1107,8,6)
D
Domine confideravi opera tua, &
obftupui.
In medio duorum animalium cognofcêris: cùm col. 1620. appropinquaverint anni, cognofcêris: cùm advenerit tempus, demonftraberis : cùm turbata fuerit anima mea in ira, mifericordiæ recordaberis. 3. Deus à Theman veniet, & fanctus de monte
OMINE audivi auditum tuum, & ti- mui.
. 1. Oratio Habacuc integra non folùm habetur in comment. Hieronymi ex edit. LXX. fed etiam legitur apud Auguftinum, 1. 18. de civit. Dei, c. 31. Præterea reperitur in Mfs. antiquis pluribus, videlicet in uno Sangermanenfis noftri Monafterii, n. 15. ann. 900. alio S. Michaelis Lotharing. vulgò S. Mihel; tertio inclytæ Ecclefix Remenfis, ann. circ. 700. n. 2. quarto S. Joan. Laudunenfis, vulgò dicto Pfalt. S. Salabergæ, eoque infigni; quinto Sorbonico Parif. quod ultim. Ffalterium non unam ejufdem Cantici interpretationem Latinam continet, fed duplicem nonnihil diffimilem. Edita quoque eft hæc Oratio ab Emin. Cardinali Thomafio inter Cantica alia vetera, ad calc. Pfalterii Rom. p. 694. Invenitur etiam in Breviario Mozarabico ad Dom. 3. Advent. Horum omnium variantes lectiones referemus in Not. & quo quique libri tum inter fe, tum à textu Hieronymiano vel leviter differant, id noftro more diligenter indicabimus: neque verò contextum alium, quàm ab Hieronymo ufurpatum adhibendum duximus fupra, quamvis nonnullorum ex laudatis codd. Mfs. contextus, vel etiam Auguftinianus, ipfi anteponi potuiffet. Id autem ibi ita exfecuti fumus, ut & aliàs nonnunquam, ne quid de Hieronymi contextu, qui in hifce pofterioribus commentariis continuus prope eft ac perpetuus, hat intermiffione diminueretur. Ad Canticum igitur quod attinet, ita infcribitur in Mf. cod. Sangerm. n. 15. Oratio Ambacum Cantic. qui titulus abeft à cæteris : Græcè, ut ap. Hieronymum fup. præter nomen 'Aulax, pro quo S. Doctor correxit Abacuc: fed vide quæ de hoc nomine notavimus fupra ex ipfo ad . 1. capitis 1. Hieronymus fubdit: Aquila, & Symmachus, & Quinta editio, ficut nos, pro ignorationibus tranftulerunt: folus Theodotio, UTEP TŴY EXVOICquar, id eft, pro voluntariis, pro his qui fponte delinquunt. Hoc propterea, inquit, ut intelligamus, exceptis LXX. nullum Orationem cum Cantico tranftuliffe: & infra: Sicubi alibi nomen Orationis infertur, attamen nullo loco cum Cantico legitur. Et nefcio an decens fit orare cum Cantico; nifi fortè juxta LXX. orare dicimus Prophetam pro adventu Chrifti; & boc ipfum cum delectatione, & Pfalmis, & Cantico prophetare : item inf. 1621. f. de Diapfalmate loquens, quod fubjicitur verfui 3. Cerne, inquit, juxta LXX. quòd Diapfalma non ponatur nifi in Pfalterio, & in præfenti loco: ex quo intelligimus recte à LXX. Orationis canticum pranotatum.
V. 2. Totidem verba leguntur Græcè, excepto uno Domine, quod deeft ante confideravi; imo in editt. Ald. & Compl. eft Kúpie naтevinoa. Subdit Hieron. in comment. Quod autem LXX. dixerunt, confideravi & obftupui, nec in Hebræo habetur, nec apud quemquam aliorum Interpretum; ut fublatis his quæ in Hebraico non habentur, poffit legi juxta LXX. Domine opera tua: in medio duorum animalium cognofcêris; quod quia àlarónror videbatur, fuperiora conjunda funt. Legimus autem in Hebræo Adonai, id eft, Domine, phalach, opus tuum, bacereb, in medio, fanim, annorum, heinu, vivifica illud. Hoc propterea, ut quæ fuperflua funt in LXX, manifeftè addita cognofcamus: inf. fic pergit ex LXX. cùm appropinquaverint anni, cognofceris; fup. 1618.e. notus eris; Gr. ¿yon: exinde, cùm advenerit tempus, demonftraberis ; cùm turbata fuerit anima mea: ftatimque: Quod, inquit, exceptis LXX. nec in Ile
OMINE audivi auditionem tuam, & timui.
D
Domine opus tuum, in medio annorum vivifica illud.
In medio annorum notum facies: cùm iratus fueris, mifericordiæ recordaberis.
3. Deus ab Auftro veniet, & fan&tus de mon
NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.
braico, nec apud quemquam aliorum habetur Interpretum..... Quod autem infertur, cùm turbata fuerit anima mea apud LXX. Interpretum editionem, cum pofterioribus copulatur, ut poffit legi, cùm turbata fuerit anima mea in ira; & bur ufque diftinctio; deinceps inferatur, mifericordiæ recorda- beris; quòd fcilicet Prophetæ fufficiat pro pœna fola contur- batio, & ad iram Dei, animâ illius conturbata, nequaquam inferatur fupplicium, fed iram excludat mifericordia. Mí. S. Germ. 15. fic hab. Domine exaudivi ( Gr. ɛicaxńxca) auditum tuum, & timui. Domine confideravi opera tua, & expavi. In medio duorum animalium cognofcêris: cùm appropinquant anni, in adventu temporum, oftenderis: in eo cùm turbata fuerit anima mea in ira, mifericordia memor eris. Ms. S. Mich. Domine audivi auditum tuum, & timui. Domine confideravi opera tua, & expavi. In medio duorum anima- lium cognofceris: cùm appropiant anni, oftendêris: in adven- tum temporis demonftrabis: ita cùm conturbata fuerit anima mea in ira, mifericordia memor eris. Similiter in Breviar. Mozar. præter pofteriora: dum appropinquaverint anni, in- notefceris: dum advenerit tempus, oftenderis: cùm conturbata fuerit anima mea in ira, mifericordiâ tuâ memoraberis mei. Mf. B. M. Remenfis cum altero Sorbon. 1. necnon Pfalt. Thomaf. & Miffali Rom, ad fer. vi. Parafc. Domine audivi auditum tuum, & timui. Confideravi opera tua, & expavi. In medio duorum animalium innotefceris: dum appropinqua- verint (Rem. adpropinquaverunt) anni, cognofceris : dum advenerit tempus, oftenderis: in eo dum conturbata fuerit ani- ma mea in ira, mifericordia memor eris. Sorb. 2. Ďomine au- divi auditionem tuam, 5 timui. Domine confideravi..... in medio duorum animalium innotefces: in eo dum appropin- quaverint anni, cognofceris: dum advenerit tempus, oftendê- ris: in turbatione anima mea, in ira, mifericordia memora- beris. Huic ultimo Sorbon. congruit Pfalt. S. Salab. nifi quòd hab. innotefceris; dein, dum adpropiaverint anni s ultimòque, in eo dum conturbata fuerit anima mea in ira, mifericordiæ memor eris ; ut in aliis fupra. Tertul. 1. 4. adv. Marc. p. 716.c. Domine audivi auditum tuum, & extimui. Confideravi opera tua, excidi mente. In medio duorum ani- malium cognofceris: Iren. l. 3. c. 16. p. 206. d. addit : in eo cùm appropinquarent anni, cognofceris : in adventu tem- poris, oftenderis: in eo quòd turbetur anima mea in ira, mise- ricordiæ tua memoraberis. Augüft. 1. 18. de civit. Dei, c. 31. to.7. 513.b. Domine audivi auditionem tuam, & ti. mui. Domine confideravi opera tua, & expavi. In medio duo- rum animalium cognofceris : dum appropinquant anni, cognof ceris: in adventu temporis, oftenderis: in eo dum conturbate fuerit anima mea in ira, mifericordiæ memor eris. Leo M. fer. 2. p. 51. d. Domine audivi auditum tuum, timui. Confideravi opera tua, expavi. Similiter habet S. Petrus Chryfol. fer. 68. & 86. p. 898. d. 913. f. cum Greg. M. in 1. reg. 2. to.3.71. d. qui ult. addit, In medio duorum anima- lium innotefceris. Auct. 1. de promiff. p. 133. c. 173. a. ap. Profp. In medio duorum, vel duûm animal. cognofceris. Maximus Taurin. in homil. p. 5.a. Domine audivi auditio- nem tuam, &c. ut fup. apud. S. Leon. Vide etiam Caffiod. in Pf. 65. & 76. p. 214. 259. c. necnon Brev. Rom. in oct. Nativ. Dom. Refp. lect. 6.
. 3. Eadem exhibet Græc. edit. Rom. exceptis his, öpus Dapàr xatacxír d'acéos, i, e. de monte Fbaran ums
![[blocks in formation]](https://books.google.de/books/content?id=SMFdydSwdzEC&hl=de&output=html_text&pg=PA967&img=1&zoom=3&q=tamen&cds=1&sig=ACfU3U2sodIampQcmOQySbi7kBmLUN191Q&edge=0&edge=stretch&ci=85,134,712,271)
brofo condenfo. In Compl. κατασκίυ Φαράν. Διάψαλμα" cæt. libri non habent Pharan; nec ed. Ald. Diapfalma. Hieron. ubi fup. dicit: Aquila & Symm. & V. Editio, ipfum Hebraï- cum pofuerunt Theman; folus Theodotio quid fignificaret Theman, interpretatus eft, dicens: Eloim ab Auftro veniet, & fanctus de monte Pharan : In finem ex quo intelligimus à folis LXX. pofitum, de monte umbrofo & condenfo: fed & hoc, quod LXX. tranftulerunt, Diá‡arua, & nos pofuimus Semper, Symmachus interpretatus eft In æternum; Theodo- tio In finem; V. Editio, ipfum Hebr. Sela. Mf. S. Germ. 15. fic habet: Deus de Theman veniet, 5 fanctus de monte umbrofo & condenfo: Diapfalma. Operuit cælos juftus ejus: lans (1. laudis) ejus plena eft terra. Ita quoque in Mf. S. Mich. nifi quòd deeft Diapfalma, habeturque virtus, non juftus; & laudis. Ms. B. M. Rem. cum Miffali Rom. ad Tract. fer. vI. Parafc. Deus à Libano veniet, & fan&tus de monte umbrofo condenfo: Operuit cælos majestas ejus ( Gr. apeth, al. dúramis,) & laudis ejus plena eft terra. Itidem Pfalt.Thomaf. nifi quòd interponit Diapfalma, legitque inf. laude, non laudis. Pfalt. S. Salab. huic ult. congruit, de- tracto Diapfalmate, pofitoque venit, pro veniet. Sorb. 1. Deus ab Auftro veniet, & fanctus de monte umbrofo & con- denfo: Operuit cælos majeftas ejus, & laude ejus plena eft terra. Sorb. 2. Deus ab alieno veniet, fanitus de monte um- brofo 5 opaco Operuit cælos majeftas, & laude ejus plena eft terra. Brev. Moz. Deus à Libano veniet, & fanitus à monte opauco condenfo: Operuit cælos virtus ejus, & lau- de ejus, &c. Irenæus 1. 3. c. 20. p. 214. d. legit: Deus ab Africe veniet, fanitus de monte Effrem: Cooperuit cælum virtus ejus, laudatione ejus plena eft terra: & l. 4. c. 33. P. 273. b. ait ab Africo venire Deum, & de monte umbrofo condenfo. Novatianus 1. de Trin. p. 1038. a. Deus ab Africo veniet, fanitus de monte opaco & condenfo. Tertul. 1. 4. cont. Marc. p. 716. c. 717. a. Operuit cælos virtus. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 294. b. cum Julio Firmic. 1. de errore prof. relig. c. 22. p. 173. a. Texit cælos virtus ejus, & laudis Jul. lande) ejus plena eft terra. Similiter habet Zeno Ve- ron. 1. 2. tract. 22. p. 213. Texit cælos virtus ejus. Ambrof. I. de Noe, c. 15. col. 249. b. Dominus à Libano veniet, à monte umbrofo opaco: & in Pf. 47. col. 943.a. laudis ejus plena eft terra. Auctor 1. de XLII. Manf. apud Ambr. col. 11. c. Deus ab Auftro veniet, & fanitus de monte umbrofo Pharan. Hieron. in Ifai. 49. to. 3. 354. e. Deus ab Auftro veniet, fan&tus de monte Pharan umbrofo & condenfo: & in Ecclef. to. 2. 778.c. Deus de Theman veniet; tum addit: quod alii Interpretes ediderunt, Deus ab Auftro veniet. Simi- liter Auguft. I. 18. de civit. Dei, c. 31. col. 513. b. Deus de Theman veniet, & fanitus de monte umbrofo condenfo: deinde: Quod hic ditum eft, de Theman veniet, alii in terpretati funt, ab Auftro, vel ab Africo: mox ibid. Operuit cælos virtus ejus, &c. ut in textu : & epift. 105. to. 2. 302. e. Deus ab Africo veniet, & fanitus de monte umbrofo: Ope- ruit cælos virtus ejus : & l. 16. cont. Fauft. to. 8. 294.c. Deus ab Africo veniet, & fanitus de Pharan. Gregor. M. in Cantic. I. to. 3. 399. d. Deus à Libano veniet, I fandus de monte umbrofo & condenfo.
*.4. Itidem Græcè. Hieron, fubdit: Pro eo quod LXX. interpretati funt: & pofuit dilectionem robuftam fortitud. fuæ nos diximus : ibi abfcondita eft fortitudo ejus at inf. 1623. e. Juxta LXX. inquit, legimus: & pofuit dilectionem fortem virtutis fuæ ; Gr. xparaιar iXvos aury. Mr. S. Germ. Et fplendor ejus ut lumen erit: cornua in manibus ejus : Et pofuit charitatem firmam fortitudinis fua. Mf. S. Mich. Et Splendor ejus ut lumen erit: cornua in manibus ejus : Illic con- firmata eft fortitudo gloria ejus, & pofuit charitatem firmam fortitudinis fuæ. Breviar. Moz. Et fulgor illius quafi lu- men erit: cornua in manibus ejus funt: Illi confirmata eft virtus gloriæ ejus, & pofuit claritatem firmam. Mf. Re- menf. cum Pfalt. S. Salab. & Thomaf. Splendor ejus ficut lumen erit: cornna funt in manibus ejus: Ibi confirmata eft
virtus gloria ejus, & pofuit claritatem ( Thomaf. charitatem) firmam fortitudinis fua. Itidem in Pfalt. Sorbon. 1. detracto verbo erit, poft lumen; ut & ult. ifto, fortitudinis fua. In Sorb. 2. Et fplendor ejus ficut lumen erit : cornua in ma- nibus ejus : Et impofuit charitatem continentia virtutis fuæ. Tertul. 1.4. cont. Marc. p. 716. c. 717. a. legit: Et fplen- dor ejus ut lux erit. Item Cyprianus 1. 2. Teftim. p. 294. b. Et fplendor ejus ut lux erit: cornud in manibus ejus erunt: Et illic conftabilita eft virtus gloriæ ejus, & conftituit dilectio- nem validam. Similiter habet Jul. Firm. I. de errore prof. relig. c. 22. p. 173. d. præter pronom. fuam, loco validam. Auguft. verò l. 18. de civit. Dei, c. 31. ita: Splendor ejus ut lumen erit: cornua in manibus ejus funt: Et pofuit cha- ritatem firmam fortitudinis fuæ. Auct.1. de promiff. p. 2. c. 5. p. 129. a. cornua in manibus ipfius funt.
›
>
·
.5. Hieron. addit: Pro eo quod nos tranftulimus mor- tem in Hebræo tres littera pofita funt, daleth, beth, res, abfque ulla vocali ; qua fi legantur dabar, verbum fignifi- cant; fi deber, peftem..... foli LXX. 5 Theodotio, fermo- nem pro morte interpretati funt. Græcè etiam hodie legi- mus, πρὸ προσώπε αυτῷ πορεύσεται λόγος· tum fequitur : καὶ ἐξελεύσεται εἰς πεδία· dein ita jungitur, κατὰ πόδας auto es, & Ecarεutu, &c. de v. 6. Hieron. verò adjun- gere videtur rò poft pedes ejus, ad campum, non verò ad feq. ftetit; præter quàm quòd enim primò ita retulit tex- tum ex edit. LXX. eundem etiam inf. fic refumit in comm. 1624. b. Si autem, inquit, juxta LXX. legerimus : ante faciem ejus ibit verbum. Et egredietur in campos (non campum poft pedes ejus boc fignificat, quòd fermo Dei ante vifitationem ejus, quæ nunc. allegorice facies dicitur præcedat, præparet corda credentium: & infra: Porro fe- cundùm LXX. poftquam faciem Dei fermo præcefferit, & egreffus fuerit in plana, Deus Pater venit illuc..... & venit poft pedes fermonis fui, & ftat: paulò poft tamen addit: Ubi autem fteterit juxta pedes fermonis fui, ibi ftatim terra, opera videlicet carnis.....commoventur. Mfs. duo Sangerm. & S. Mich, ita ferunt ante faciem ejus ibit verbum.. Et f pro- diet in campos fecundùm pedes ejus. Mf. B. M. Rem. cum Pfalt. Thomaf. Sorbon, 1. & S, Salab, ante faciem ejus ibit verbum. Et exibit in campis ( S. Salab. campos.) Pedes ejus fteterunt, &c. His accedit Sorbon. 2. nisi quòd hab. exivit in campum. Brev. Moz. ante faciem fuam ibit verbum. Et exivit in campos. Pedes ejus fteterunt, &c. Irenæus 1. 3. c. 20. p. 214. d. ante faciem ejus praibit verbum. Et progre dientur in campis pedes ejus. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 294. b. ante faciem fuam ibit verbum. Et procedet in campos fecundùm greffus fuos. Jul. Firmic. 1. de errore prof, relig. c. 22. p. 173. d. Ibit verbum, & præcedet fecundùm greffus fuos. Auguft. 1. 18. de civit. Dei, c. 31. col. 513. e. ante faciem ejus ibit verbum. Et prodiet in campum poft pedes ejus. Auct. 1. de promiff. p. 3. apud Profp. 172. b. Ambulavit verbum, & exiit in campos. Gregor. M. in Job, to. 1. 371. e. & to. 3. 406. d. addit, Pedes ejus fteterunt, & mota eft terra.
.6. Eadem exhibet Græc. ed. Rom. excepta voce duvio, fempiterni, loco fæculi ; at in Compl. T ai@ros. Mf. S. Germ. legit: Stetit, & commota eft terra. Et refpexit, & tabuerunt gentes: 5 confracti funt montes à violentia. De- fluxerunt colles aternales: ingreffus aternos ipfius pro labori- bus vidi, &c. de . 7. Concinit Mf. S. Mich. nifi quòd hab. in violentia; extremòque, aternos ejus. Mf. Remenf. cum Pfalt. Thomaf. S. Salab. & Sorbon. 1. Pedes ejus ftete- runt, & mota eft terra. Afpexit, & defluxerunt gentes : con- fradi funt montes vehementer. Defluxerunt (Thomaf. & S. Salab. Et defluxerunt) colles æternales: itinera æternitatis ejus pra, (Sorb. 1. pro) &c. Mozarab. Pedes ejus fteterunt
•
commota eft terra. Afpexit, & fluxerunt gentes: diffoluti funt montes vehementer. Defluxerunt colles æternales : iminera facularia ejus pro, &c, Sorbon. verò 2. Stetit, & mota eft terra. Refpexit, & defluxerunt gentes : dissoluti funt montes vehementer. Fluxerunt colles, &c. ut in Moz. August, 1. 18.
Hieron, ubi fup. col. 1622.
de civit. Dei, c. 31. col. 513. f. Stetit, I terra commota eft. Refpexit, & tabuerunt gentes: contriti funt montes violentiâ. Defluxerunt colles aeternales: ingreffus aternos ejus pro labori- bus vidi, &c. Mf. etiam Alex. fub fine hab. Topelas aiwries auty, dein, avti xóπwv sidor, &c. de v. feq. Similiter in Ald. ed. detracto tamen dure, poft aiwrits. In Compl. αἱ ὁδοὶ αἰώνιαι αὐτῷ.
NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.
. 7. Itidem Græcè. Mf. S. Germ. ita diftinguere videtur ingreffus æternos ipfius pro laboribus vidi. Tabernacula Ethiopum 5 pavefcent (1. expavefcent,) tabernacula terra Mamoziam. Item Mf. S. Mich. ingreffus æternos ejus pro laboribus vidi. Tabernacula Æthiop. expavefcent, tab. terra Madian, Breviar. Moz. itinera fæcularia ejus pro laboribus. Viderunt te tabernacula Ethiopum, 5 expavefcent tabernacula terræ Madian. Pfalt. Sorb. 1. itinera æternitatis ejus pra laboribus vidi. Tabernacula Ethiop. expavefcent, & tab. terra Madian. Similiter in Sorb. 2. necnon in Thomafino, S. Salab. & B. M. Rem. deleta conjunct. &, poft expavefcent. Apud Ambr. epift. 59. col. 1017. b. Pro laboribus vidi tabernacula Æthiopum. Apud Aug. 1. 18. de civ. Dei: ingreffus æternos ejus pro laboribus vidi. Tabernacula Æthiopum expavefcent, 5 tabernacula terra Madian.
VULGATA NOVA.
7. Pro iniquitate vidi tentoria Ethiopia, turbabuntur pelles terræ Madian.
8. Nunquid in fluminibus iratus es Domine ? aut in fluminibus furor tuus? vel in mari indignatio tua?
Qui afcendes fuper equos tuos : & quadriga tuæ falvatio,
9. Sufcitans fufcitabis arcum tuum, juramenta tribubus quæ locutus es.
Fluvios fcindes terræ : 10. viderunt te, & doluerunt montes: gurges aquarum tranfiit.
Dedit abyffus vocem fuam: altitudo manus fuas levavit.
II. Sol & luna fteterunt in habitaculo fuo, in luce fagittarum tuarum, ibunt in fplendore fulgurantis haftæ tuæ,
12. In fremitu conculcabis terram : in furore obftupefacies gentes.
Dei, col. 513. præter hoc, Intendens intendes. Apud Ter- tul. 1. 4. cont. Marc. p. 732. c. Fluminibus dijrumpetur
terra.
.8. Eadem refert Auguft. 1. 18. de civit. Dei. Sic etiam in Gr. Vatic. præter unum ori, quia, pro qui; at in Compl. •ávaCuoóμeros &Toy. Mf. S. Germ. habet: Nunquid in Aluminibus iratus es Domine? aut in fluminibus furor tuus? aut in mari impetus tui? Quia afcendes fuper equos tuos: equitatio tua falus. Similiter in Mf. S. Mich. ex- 'ceptis his vel in mari indignatio tua? Gr.öpμnμάos, al. ópμń. Breviar. Mozarab. Nunquid in fluminibus ira tua Domine? aut in mari impetus tuus? Qui afcendit fuper equos tuos: 5 equitatus tuus fanitas. Pfalt. Sorb. 1. & 2. cum aliis toti- dem, Thomaf. & S. Salab. necnon Mf. B. M. Rem. Nun- quid in fluminibus ira tua ( Sorb. 2. irafceris) Domine? aut in fluminibus furor tuus? aut in mari impetus tuus? Quo- niam afcendens afcendes fuper equos tuos : & equitatus tuus fanitas. Apud Ambrof. 1. de Nab. c. 15. col. 584. d. Afcen- des fuper equos tuos: equitatus tuus falus: &1. de Ifaac, c. 8. col. 378. e. equitatus tuus fanitas: vide etiam in Pf. 40. & 118. col. 877. f. 1017. c. Apud Hieron. in Ec- clef. to. 2. 772. c. & in Ezech. 38. to. 3.966. f. conftanter, equitatio tua falus. Apud Auct. op. imp. in Matth. hom. 33. p. 157.e. Qui afcendis fuper equos tuos: 5 equitatus tuus fanitas eft. Itidem apud Petr. Chryfol. fer. 170. p. 974. f. detracto ult. eft.
.9. Hieron. fup. 1618. e. legit: Extendens extendes arcum tuum fuper regna. Græc. Vatic. 'Erteivor évéTEIαs... i pa reliqua ut in Lat. fup. præter unum oraμr, Aluviorum, profluviis; fed apud Theodoret. Toraμois, fi Nobilio fides. In edit. Compl. 'Exteíras exteveis; in Ald. ̓Εντείνων ἐκτενεῖς; in Mf. Alex. Εντείνων ἐντενεῖς. Unde M. Sangerm. habet: Intendens intendes arcum tuum fuper fcep- tra, dicit Dom. Diapfalma. Fluminibus fcindetur terra. Si- militer in Pfalt. Thomaf. præter hoc 1. Tendens extendes. Ita quoque in Mf. Rem. fed ibi deest Diapfalma. Pfalt. S. Salab. legit: Tendens, extendens arcum tuum fuper fceptra, dicit Dom. Fluminibus fcinditur terra. Mozarab, Intendens, extendens arcum fuper fceptra, dicit Dom. Fluminibus fcinde- tur terra. Sorbon. 1. Tendens, & extendens arcum tuum fup. fceptra, &c. ut in Moz. Sorbon. verò 2. Intendens, & ex- tendens arcum tuum fuper fceptrum, dicit Dom. Fluminum rumpitur terra. MI. S. Mich. Intendens intendifti arcum tnam, &c. ut in Moz. Similiter apud August.1. 18. de civit.
στα
. 10. Hieron. verbo dolebunt, fubdit, five parturient corneros quippe utrumque fignificat. In Mf. S. Germ. eft: videbunt te, & dolebunt populi: difpergens aquas itineris : dedit abyffus vocem fuam, altitudinem fantafia fua. Deinde Elevatus eft, &c. ut inf. #. 11. Similiter in Mf. S. Mich. præter hoc, difpergens aqua; in Gr. oxop dαтα πо- pelas. Breviar. Moz. habet: videbunt gentes, & dolebuns populi : afpergens aquas contradictionis: dedit abyffus vocem fuam, ab altitudine fantafia fua. Pfalt. Sorb. 1. Thomas. & S. Salab. videbunt te, & dolebunt populi: afpergens (S. Sa- lab. afparges) aquas in itineribus fuis dedit abyffus vocem fuam, ab altitudine fantasia fua; tum, Elevatus eft, &c. In Sorb. 2. afpergens aquas itineris; cæt. ut in Sorb. 1. In Rem. fpargens aquas in itineribus, &c. ut in eod. Sor- bon. Tertul. 1. 4. contra Marc. p. 732. c. legit: videbunt te, parturient populi: difperges aquas greffu: dedit abyssus fonum fuum: fublimitas timoris ejus elata eft: & fupra p. 714. a. difperges aquas itinere. Auguft. 1. 18. de civit. Dei, c. 31. col. 514. b. videbunt te, & dolebunt populi: difper- gens aquas inceffu: abyffus dedit vocem fuam, altitudo fan- tafia fua: dein: Elevatus eft fol, &c. Ita quoque in Gr. eft, excepta voce Tropelas, pro inceffu. Auct. 1. de promiff. p. 3. apud Profp. p. 176. a. difpergens aquas itineris: de- dit abyffus vocem fuam. Gregor. M. in Job 9. p. 305. d. dedit abyffus vocem fuam, ab altitudine phantafia fua: fi- militer in Job 26. p. 550. a. & in Job 38. p. 929. c.
nec
. 11. Mfs. S. Germ. & S. Mich. fimiliter: Elevatus eft fel, & luna fletit in ordine fuo : in lucem jacula tua ibunt, in fplendorem corufcationes (1. corufcationis) armorum tuo- rum. Ita quoque in Gr. eft, ficut apud Auguft. 1. 18. de ci- vit. Dei, c. 31. col. 514. In Breviar. Moz. Sol & luna fle- terunt in ordine fuo: in lumine fplendoris jacula tua ibunt, in luce corufcationis armatura tua. In Mf. B. M. Rem. non in Pfalt. Thomaf. & Sorb. 1. Elevatus eft fol, & luna fetit in ordine fuo: in lumine jacula tua ibunt, in fplendore fulgoris (Sorb. fulguris) armorum tuorum. In Pfalt. S. Salab. Elevatus eft fol, & luna ftetit in ordine fuo: inlumina jacula tua: ibunt in fplendore fulgoris armorum tuorum. In Sorb. 2. Sol ftetit in ordine fuo: illumina jacula tua : ibunt in fplendore fulguris arma tua. Apud Tertul. 1. 4. cont. Marc. p. 732. c. Sol, luna conftitit in fuo ordine : in lucem corufcationes tua ibunt in fulgorem fulgur fcutum tuum. Auct. 1. de promiff. p. 1. c. 25. apud Profp. p. 109. a. Ele- vatus eft fol, & luna ftetit in ordine fuo. Sic etiam legit Fulgent. 1. 1. de rem. pecc. c. 21. p. 376. cum Gregor. M. in Job 26. p. 543. e. & hom. 29. in Evang. to. 1. 1573. e.
:
. 12. Mf. S. Germ. habet: In comminatione tua minorabis terram: & in furore detrahens gentes. Similiter Mr. S. Mich. nifi quòd tollit terram, fcribitque detrahes. Mf. B. M. Rem, cum Pfalt. Tomaf. S. Salab. & Sorbon. 1. In comminatione tua minorabis (Sorb. inminorabis ) terram : & in furore tuo detrabes gentes. Sorb. 2. In commotionem minorabis terram: in furore tuo deduces gentes. Mozarab. Indignatione tua exterminabis terram : 5 in furore tuo duces gentes. Gr. 'Er as (Mf. Alex. άin or) VOGELS Yury i Duμxaтaeis Orn. Tertul. 1. 4. adv. Marc. p. 732.c. In comminatione tua diminues terram : & in indignatione tua depones nationes. Auguft. 1. 18. de civit. Dei, c. 31. col. 14. In comminatione minorabis terram : & in furore dejicies gentes.
![[ocr errors]](https://books.google.de/books/content?id=SMFdydSwdzEC&hl=de&output=html_text&pg=PA968&img=1&zoom=3&q=tamen&cds=1&sig=ACfU3U18hT3zovO8ghv_JqZEkH8Zv1W13Q&edge=0&edge=stretch&ci=985,1245,5,4)
« ZurückWeiter » |