Abbildungen der Seite
PDF
EPUB
[merged small][merged small][ocr errors]

79. Benedicite cete, & omnia quæ moventur in aquis, Dominum: umnum dicite & fuperexaltate eum in fæcula.

80. Benedicite volucres cœli Dominum : umnum dicite & fuperexaltate eum in fæcula.

81. Benedicite beftia & jumenta Dominum: umnum dicite & fuperexaltate eum in fæcula.

82. Benedicite filii hominum Dominum: umnum dicite & fuperexaltate eum in fæcula.

83. Benedicat Ifraël Dominum : umnum dicite & fuperexaltate eum in fæcula.

84. Benedicite facerdotes Domini Dominum: umnum dicite & fuperexaltate eum in fæcula.

85. Benedicite fervi Domini Dominum: umnum dicite & fuperexaltate eum in fæcula.

86. Benedicite fpiritus & animæ juftorum Dominum: umnum dicite & fuperexaltate eum in fæcula. : 87. Benedicite fancti & humiles corde Dominum: umnum dicite & fuperexaltate eum in fæcula.

88. Benedicite Annanías, Azarias, Mifael Dominum : umnum dicite & fuperexaltate eum in fæcula.

*-Benedicamus Patrem, & Filium, & Spiritum Ex Mf. S. Germ. San&tum : laudem dicamus & fuperexaltemus eum

n. 15.

in fæcula.

**Quoniam eripuit nos de inferis, & de manu forti liberavit nos, & eripuit nos de medio ardentis flammæ, & de medio ignis eripuit nos.

89. Confitemini Domino, quoniam fuavis: quoniam in fæculum mifericordia ejus.

90. Benedicite omnes colentes Dominum Deum deorum: hymnum dicite & confitemini, quoniam in fæculum mifericordia ejus.

*.73. [75.] Ita Pfalt. Sorb. cum Mf. Vat. & Græco. *.74. [76.] Mf. S. Germ. 15. cum Pfalt. Sorb. Benedicite omnia nafcentia terra Dominum, &c. Vatic. omnia nafcentia in terra Domino: ymnum, &c. Græc. Evxoysïrs πάντα τὰ φυόμμα ἐν τῇ γῇ τὸν Κύριον· ὑμνεῖτε, &c.

.75.[78.] Sic eft in Pfalt. Sorb. & Mf. Vat. At in Gr. EuxoYETTE Járaasa, num. fing. in Compl. Járaaras. . 76. [77.] Sic habet Græc. cum Pfalt. Sorb. & Ms. Vatic. *.79. Ita Græcè. Pfalt. Sorb. hab. cum Mf. S. Germ. Benedicite ceti, &c. ut fup.

. 80. Sic eft in Pfalt. Sorb. & Vat. In Gr. Evoysirs πάντα τὰ πελεινά, &c.

π. 81. Græc. Εὐλογεῖτε πάντα τὰ θηρία καὶ τὰ κτήνη τὸν Κύριον. Mr. Alex. & Compl. τὰ θηρία καὶ πάντα τὰ κτήv. Pfalt. Sorb. Benedicite beftia & univerfa pecora Dominum, &c.

VULGATA NOVA.

date & fuperexaltate eum in fæcula.

*

73. Benedicite fulgura & nubes Domino : laudate & fuperexaltate eum in fæcula.

74. Benedicat terra Dominum: laudet & fuperexaltet eum in fæcula.

.75. Benedicite montes & colles Domino : laudate & fuperexaltate eum in fæcula.

76. Benedicite univerfa germinantia in terra Domino: laudate & fuperexaltate eum in fæcula.

77. Benedicite fontes Domino: laudate & fuperexaltate eum in fæcula.

78. Benedicite maria & flumina Domino: laudate & fuperexaltate eum in fæcula.

79. Benedicite cete, & omnia quæ moventur in aquis, Domino: laudate & fuperexaltate

eum in fæcula.

. 82. Ita in Pfalt. Sorb. & Vat. & Græco.

*. 83. Gr. Εὐλογεῖτε..... ὑμνεῖτε, &c. Mr. Alex. ΕὐλαYelTw..... UμVETTE, &c. Sangerm. 15. Benedicat Ifraël Dominum : laudem dicat 5 fuperexaltet eum in facula. Vatic. Benedicat Ifr. Domino : ymnum dicat 5 fuperexaltet, &c.

#. 84. Gr. delet vocem Domini; Mf. verò Alex. & Compl. addunt, cum Pfalt. Sorb. Vaticanus de more, Domini Domino. #.85. Vox Domini abest à Græco. In Mf. verò Alex,

80. Benedicite omnes volucres cœli Domino: laudate & fuperexaltate eum in fæcula.

81. Benedicite omnes beftiæ & pecora Domino: laudate & fuperexaltate eum in fæcula.

82. Benedicite filii hominum Domino: laudate & fuperexaltate eum in fæcula.

83. Benedicat Ifraël Dominum: laudet & fuperexaltet eum in fæcula.

84. Benedicite facerdotes Domini Domino: laudate & fuperexaltate eum in fæcula.

85. Benedicite fervi Domini Domino: laudate & fuperexaltate eum in fæcula.

86. Benedicite fpiritus & animæ juftorum Domino: laudate & fuperexaltate eum in fæcula.

87. Benedicite fancti & humiles corde Do

mino: laudate & fuperexaltate eum in fæcula.

88. Benedicite Anania, Azaria, Mifael Domino: laudate & fuperexaltate eum in fæcula.

Quia eruit nos de inferno, & falvos fecit de manu mortis, & liberavit nos de medio ardentis flammæ, & de medio ignis eruit nos.

89. Confitemini Domino, quoniam bonus: quoniam in fæculum mifericordia ejus.

90. Benedicite omnes religiofi Domino Deo deorum: laudate & confitemini ei, quia in omnia fæcula mifericordia ejus.

[blocks in formation]

eft, & Compl. In Pfalt. Sorb. deeft Benedicite. In Vatic.
conftanter Benedicite fervi Domini Domino, &c.

.86. Sic eft in Græco, necnon in Pfalt. Sorb. & Vat.
. 87. Ita fert Græc. cum Pfalt. Sorb. Vaticanus hab.
Benedicite humiles corde Domino, &c. Auguft. in Joh. 13.
col. 661.g. Benedicite fan&i & humiles corde Domino.

V. 88. Pfalt. Sorb. Anania, Azaria, cui favet Græcum.
In Mf. Vatic. omnia ut in textu, excepto uno Domino.

* Mf. Vat. Benedicimus Patrem, & Filium, & S. Spiri-
tum: ymnum dicimus & fuperexaltamus eum in fæcula. Pfalt.
Sorb. Benedicimus Patrem, & Filium, cum S. Spiritu: lau-
demus & fuperexaltemus eum in facula. Tota ifta abfunt à

Græco.

** Hæc omittuntur in Mf. Vatic. in Pfalt. verò Sorb. eorum loco leguntur ista: Benedictus es in firmamento cœli: laudabilis, & gloriofus, & fuperexaltatus in facula. Græcè ut fupra : Ὅτι ἐξείλετο ἡμᾶς ἐξ ὧδε, καὶ ἐκ χειρὸς θανάτε ἔσωσεν ἡμᾶς, καὶ ἐῤῥύσατο ὑμᾶς ἐκ μέσω καμίνε καίομένης φλογὸς, καὶ ἐκ μέσε πυρὸς ἐῤῥύσατο ἡμᾶς.

#. 89. Itidem Græcè, nifi excipiatur vox xensis, benignus, loco fuavis.

. 90. Eadem quoque in Græco. Hieron. in comment. col. 1086. b. ait: Hucufque de Theodotionis editione pauca perftrinximus confeffionis & laudum trium puerorum, quæ non habentur in Hebræo: exinde fequamur Hebraicam veritatem: deinde, Tune Nabuchodonofor rex obftupuit, &c,

L

7.

12

VULGATA NOVA.

91. Tunc Nabuchodonofor rex obstupuit, & furrexit properè, & ait optimatibus fuis: Nonne tres viros mifimus in medium ignis compeditos? Qui refpondentes regi, dixerunt: Verè rex.

92. Refpondit, & ait : Ecce ego video quatuor viros folutos, & ambulantes in medio ignis, & nihil corruptionis in eis eft, & fpecies quarti fi

milis filio Dei.

93. Tunc acceffit Nabuchodonofor ad oftium fornacis ignis ardentis, & ait : Sidrach, Mifach, & Abdenago, fervi Dei excelfi, egredimini, & venite. Statimque egreffi funt Sidrach, Misach, & Abdenago de medio ignis.

94. Et congregati fatrapæ, & magiftratus, & judices, & potentes regis, contemplabantur viros illos, quoniam nihil poteftatis habuiffet ignis in Luc. 12. corporibus eorum, & capillus capitis eorum non 21. effet aduftus, & farabala eorum non fuiffent immutata, & odor ignis non tranfiffet per eos.

7.

18.

95. Eterumpens Nabuchodonofor, ait: Benedictus Deus eorum, Sidrach videlicet, Mifach, & Abdenago, qui milit angelum fuum, & eruit fervos fuos, qui crediderunt in eum : & verbum regis immutaverunt, & tradiderunt corpora fua ne fervirent, & ne adorarent omnem deum, excepto Deo fuo.

96. A me ergo pofitum eft hoc decretum, ut omnis populus, tribus, & lingua, quæcunque locuta fuerit blafphemiam contra Deum Sidrach, Mifach, & Abdenago, difpereat, & domus ejus vaftetur : neque enim eft alius Deus, qui poffit ita falvare.

97. Tunc rex promovit Sidrach, Mifach, & Abdenago in provincia Babylonis.

98. NABUCHO DONOSO R rex, omnibus populis, gentibus, & linguis, qui habitant in univerfa terra, pax vobis multiplicetur.

99. Signa, & mirabilia fecit apud me Deus excelfus. Placuit ergo mihi prædicare

100. figna ejus, quia magna funt ; & mirabilia ejus, quia fortia : & regnum ejus regnum Inf. 4. fempiternum, & poteftas ejus in generationem & 31.7. generationem.

14.

VERSIO ANTIQUA.

9r..... Nonne tres viros mifimus in fornacem Vigil. Tapf.l.cont. vinctos? Et dixerunt ei : Verè rex. Varimad. p. 737.h.

I.

92. Et dixit: Ecce ego video quatuor viros folutos, & deambulantes in medio ignis, & corruptio nulla eft in eis, & afpectus quarti fimilis eft filio Dei.

96. Et ego proponam decretum omnibus tri- Aug. tra&. 11. in bubus, & linguis in omni terra: Quicunque di- Jeb. 10. 3. p. 2. col. xerint blafphemiam in Deum Sidrac, Mifac, & 382. f. 383. a. Abdenago, in interitum erunt, & domus eorum in perditionem.....

99. Signa, & oftenta, quæ fecit mihi Dominus Aug. ep. 105. to. Deus excelfus, placuit mihi in confpectu meo an- 2. 299.6.

nuntiare :

de *. feq.

.91. Ita Græc. habet, præter ifta, sis To μEGOV TỪ Tupos, in medium ignis, loco in fornacem; & Basinet, regi, , pro ei. Apud Iren. l. 5. c. 5. p. 299. a. Nonne tres viros mifimus in caminum?

94..... & faraballæ eorum non funt immutatæ... Aug. de Magiftro, to. L. 548.f.

100. quàm magnum, & potens fit regnum ejus, regnum fempiternum, & poteftas ejus in fæcula fæculorum.

*. 92. Græc. initio habet: Καὶ εἶπεν ὁ βασιλεύς· Ὁ δὲ ἐγω ὁρῶ· reliqua quadrant. In MS. Alex. Ἰδὼ ἐγὼ ὁρῶ. Apud Iren. 1. 5. c. 5. p. 299. a. Et ecce ego video quatuor deambulantes in medio ignis, & quartus fimilis eft filio Dei. Hieron. in hunc loc. col. 1086. d. dicit Speciem autem quarti, quem fimilem dicit filio Dei, vel angelum debemus accipere, ut LXX. tranftulerunt, vel certè ut plerique arbitrantur, Dominum Salvatorem.

>

. 94. Editores noftri BB. ad hunc Auguft. loc. observant in ed. Bad. & Mfs. codd. conftanter fcribi per r farabara, ficut apud Tertul. de pallio, & de refur. carn. Textus etiam Græcus habet ra Capábaea; fed hunc legendi modum carpit Hieron. fup. in Dan. 3. 21. col. 1084. c. legendumque dicit faraballa: Aquila & Theodotio, inquit, faraballa dixerunt, & non, ut corruptè legitur, farabara. Sola ed. Compl. habet Capábana. Vid. fup. Not. ad . 21. hujus cap.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

2. fomnium vidi, quod perterruit me : & cogita-
Tom. II.

*. 96. Auguftinus ibid. ifta præmittit: Tres pueri in igne laudaverunt Dominum miratus eft Nabuchodonofor rex laudantes Deum pueros, & circa eos ignem innocentem : & cùm admiratus effet..... laudibus trium puerorum commotus, ubi vidit majeftatem Dei præfentis in igne..... ait : Et ego proponam, &c. quæ fup. Græcè: Kai yw extibeμal To δόγμα· Πᾶς λαὸς, φυλή, γλῶσσα ἡ ἐὰν εἴπῃ, &c. Et ege propono decretum : Omnis populus, tribus, lingua quacunque dixerit; reliqua ut fupra, præter quàm quòd, detractâ conjunct. &, ante Abdenago, ita fubjicitur, sic awaICY ἔσονται..... εἰς διαρπαγήν· i. c. in perditionem erunt..... έχ direptionem.

.99. Græc. hab. μsr' ¿μs, mecum, pro 1. mihi, abfque feq. Dominus; tollit pariter mihi, poft placuit; addit verò vuiv, vobis in fine, post verbum annuntiare ; cæt. ut in Lat. fupra.

CAPUT IV.

VULGATA

NOVA.

Go Nabuchodonofor quietus eram in domo tiones meæ in ftrato meo, & vifiones capitis mei

"Emea, a florens in palatio meo:

&

conturbaverunt me.

. 100. Græc. fic punctat & legit: as μeɣánα, isχυρά ή βασιλεία αυτῷ, βασιλεία αιώνιος, καὶ ἡ ἐξεσία αυτῇ Siç Yerear reveάr i. e. quàm magna, & fortia ( per relat. ad figna ;) deinde : regnum ejus, regnum fempiternum, & poteftas ejus in generationem & generationem.

3.

Et per me propofitum eft decretum ut introdu-
Rrrrr

[blocks in formation]

Cypr. 1. de op. 5 eleem. p. 238. c.

14..... Dei eft enim regnum, & cui vult, dabit illud.....

Vigil. Tapf.l.cont. 15..... omnes fapientes regni mei non potueVarimad. p.744.b. runt interpretationem fomnii mei declarare mihi tu autem Daniel potes, quia fpiritus Dei fanctus in te est.

NOVA.

lucres cœli : & ex ea vefcebatur omnis caro.

10. Videbam in vifione capitis mei fuper ftratum meum, & ecce vigil, & fanctus de cœlo defcendit.

11. Clamavit fortiter, & fic ait: Succidite arborem, & præcidite ramos ejus excutite folia ejus, & difpergite fructus ejus: fugiant beftiæ quæ fubter eam funt, & volucres de ramis ejus.

17. Arborem quam vidisti sublimem atque robuftam, cujus altitudo pertingit ad cœlum, & afpectus illius in omnem terram :

12. Veruntamen germen radicum ejus in terra finite, & alligetur vinculo ferreo & æreo, in herbis quæ foris funt, & rore cœli tingatur, & cum feris pars ejus in herba terræ.

13. Cor ejus ab humano commutetur, & cor feræ detur ei: & feptem tempora mutentur fuper eum. VULGATA NOVA.

VULGATA

16. Tunc Daniel, cujus nomen Baltaffar, cœpit intra femetipfum tacitus cogitare quafi una hora: & cogitationes ejus conturbabant eum. Refpondens autem rex ait : Baltaffar, fomnium & interpretatio ejus non conturbent te. Refpondit Baltaflar, & dixit: Domine mi, fomnium his qui te oderunt, & interpretatio ejus hoftibus tuis fit.

18. & rami ejus pulcherrimi, & fructus ejus nimius, & esca omnium in ea, fubter eam habitantes bestiæ agri, & in ramis ejus commorantes aves cœli: 19. Tu es rex, qui magnificatus es, & invaluifti: & magnitudo tua crevit, & pervenit ufque ad coelum, & poteftas tua in terminos universæ terræ.

20. Quòd autem vidit rex vigilem, & fanctum def

VULGATA NOVA.

5. donec collega ingreffus eft in confpectu meo Daniel, cui nomen Baltaflar fecundùm nomen Dei mei, qui habet fpiritum deorum fanctorum in femetipfo:& fomnium coram ipfo locutus fum.

2

то

~

*. 5. Græc. ws de Aarina, &To droμa Barlásap xarà
τὸ ὄνομα τῷ Θεῷ με, ὃς πνεῦμα Θεῷ ἅγιον ἐν ἑαυτῷ ἔχι
i. e. donec venit Daniel, cujus nomen Baltafar fecundùm
nomen Dei mei, qui fpiritum Dei fanctum in femetipfo ha-
bet. Hieron. verò cum Vulg. donec collega ingreffus eft in
confpectu meo Daniel, cui nomen Baltafar fecundùm nomen
Dei mei tum addit: Exceptis LXX. Translatoribus, qui
hac omnia nefcio qua ratione præterierunt, tres reliqui col-
legam interpretati funt. Unde judicio magiftrorum Ecclefia
Editio eorum in hoc volumine repudiata eft; & Theodotionis
vulgò legitur, qua & Hebræo, cateris Translatoribus
congruit. Unde & Origenes in nono Stromatum volumine af-
ferit fe, qua fequuntur ab hoc loco in propheta Daniele, non
juxta LXX. Interpretes, qui multùm ab Hebraica veritate

14. In fententia vigilum decretum eft, & fermo fanctorum, & petitio: donec cognofcant viventes, quoniam dominatur Excelfus in regno hominum, & cuicunque voluerit, dabit illud, & humillimum hominem conftituet fuper eum. 1. Reg.

15. Hoc fomnium vidi ego Nabuchodonofor 2. 8. rex tu ergo Baltaffar interpretationem narra fef- 16. 11. tinus: quia omnes fapientes regni mei non queunt Seq. folutionem edicere mihi : tu autem potes, quia fpiritus deorum fanctorum in te eft.

NOVA.

cendere de cœlo, & dicere: Succidite arborem, &
diffipate illam, attamen germen radicum ejus in ter-
ra dimittite, & vinciatur ferro & are in herbis foris,
& rore cœli confpergatur, & cum feris fit pabulum
ejus, donec feptem tempora mutentur fuper eum :

21. Hæc eft interpretatio fententiæ Altiffimi, quæ
pervenit fuper dominum meum regem:

22. Ejicient te ab hominibus, & cum beftiis ferifque erit habitatio tua, & fenum ut bos comedes, Inf. 5. & rore cœli infundêris: feptem quoque tempora mu- 21. tabuntur fuper te, donec fcias quòd dominetur Excelfus fuper regnum hominum, & cuicunque voluerit, det illud.

VERSIO ANTIQUA.

24. Propterea rex confilium meum placeat tibi, & peccata tua eleemofynis redime, & injuftitias tuas miferationibus pauperum : & erit Deus parcens peccatis tuis.

23. Quòd autem præcepit ut relinqueretur germen radicum ejus, id eft arboris: regnum tuum tibi manebit, poftquam cognoveris poteftatem effe cœleftem.

VULGATA NOVA.

24. Quam ob rem rex confilium meum placeat tibi, & peccata tua eleemofynis redime, & Eccli. 3. iniquitates tuas mifericordiis pauperum: forfitan 33. ignofcet delictis tuis.

NOTE AD VERSIONEM

ANTIQUA M.

difcordant, fed juxta Theodotionis editionem differere.

O

*.14. Græc... ὅτι Κύριός ἐσιν ὁ ὕψισις τῆς βασιλείας
Tar aрánar is a far doen, das autúr i. e. quia Do-
τῶν ἀνθρώπων· καὶ ἐὰν δόξῃ, δώσει αυτήν· e,
minus eft ipfe altifimus regni hominum; & cuicunque vo-
luerit, dabit illud.

.15. Eadem funt in Græco, præter hæc media, ¿ Núvarral to Cúrcia auro anãcal poi, non poffunt conjecturam ejus indicare mibi, loco non potuerunt interpretationem fomnii mei, &c. Item apud Ambrof. 1. 3. de Spir. S. col. 673. c. tu autem Daniel potes, quia fpiritus fanctus Dei in te eft.

V. 24. Concinit Græc. nifi quòd præponit &, in, vocibus 2. eleemofynis, & miferationibus; deletque tuas, poft injuftitias; (Ms. tamen Alex. hab. ¿mlaşov, cum edd. Ald.

[ocr errors][ocr errors]

Sup. 3.

100.

VULGATA

NOVA.

25. Omnia hæc venerunt fuper Nabuchodonofor feris erit habitatio tua: fenum quafi bos comedes, &
feptem tempora mutabuntur fuper te, donec fcias quòd
dominetur Excelfus in regno hominum, & cuicun-
que voluerit, det illud.

30... Vide Not.

regem.

26. Post finem menfium duodecim, in aula Babylonis deambulabat.

27. Refponditque rex, & ait: Nonne hæc eft Babylon magna, quam ego ædificavi in domum regni, in robore fortitudinis meæ, & in gloria decoris mei? 28. Cùmque fermo adhuc effet in ore regis, vox de cœlo ruit: Tibi dicitur Nabuchodonofor rex: Regnum tuum transibit à te,

29. & ab hominibus ejicient te, & cum beftiis &

VULGATA NOVA.

31. Igitur poft finem dierum, ego Nabuchodonofor oculos meos ad cœlum levavi, & fenfus meus, redditus eft mihi: & Altiffimo benedixi, & viventem in fempiternum laudavi, & glorificavi: quia poteftas ejus poteftas fempiterna, & regnum ejus in generationem & generationem.

VERSIO ANTIQUA.

31..... & poteftas ejus poteftas æterna, & regnum ejus non interibit.

[blocks in formation]

30. Eadem hora fer-
mo completus eft fuper
Nabuchodonofor, & ex hominibus abjectus eft, &
fenum ut bos comêdit, & rore cœli corpus ejus in-
fectum eft: donec capilli ejus in fimilitudinem aquí-
larum crefcerent, & ungues ejus quafi avium.

& Compl.) extremò fic: lows is a paxрóðuμos тois παlαπ-
Túμαsí Cod OEós fortaffe erit longanimis delictis tuis Deus.
Apud Ferrandum, paran. ad Regin. p. 173. omnia ut in
textu Cypr. exceptis his prioribus, Confilium meum pla-
ceat tibi rex. Optat. verò l. 3. cont. Donat. p. 56. a. le-
git: Et tu audi rex confilium meum, & placeat tibi: pec-
cata tua eleemofynis redime, & injuftitias tuas in miferatio-
nibus pauperum; M. S. Germ. hab. in miferationes: 5
erit Deus propitius peccati. Gaud. Brix. fer. 13. p. 965. c.
Nunc rex confilium meum placeat tibi : iniquitates tuas elee-
mofynis redime, & peccata tua miferationibus pauperum.
. 30. Huc redeunt quæ Tertullianus ait 1. de pœnit. c.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

4. Bibebant vinum, & laudabant deos fuos aureos, & argenteos, æreos, ferreos, ligneofque & lapideos.

5. In eadem hora apparuerunt digiti, quafi manus hominis fcribentis contra candelabrum in fuperficie parietis aulæ regiæ: & rex afpiciebat articulos manus fcribentis.

NOVA.

& figura mea reverfa eft ad me: & optimates mei,
& magiftratus mei requifierunt me, & in regno meo
reftitutus fum: & magnificentia amplior addita eft mihi.

34. Nunc igitur ego Nabuchodonofor laudo, &
magnifico, & glorifico regem cœli: quia omnia ope-
ra ejus vera, & viæ ejus judicia, & gradientes in
fuperbia poteft humiliare.

. 1. & feqq. Eadem narrat Auct. 1. de promiff. p. 2. c. 34. apud Profp. Baltafar rex cœnam faciens principibus fuis, vafa templi Dei, qua Nabuchodonofor pater ejus abftulerat, prolata, bibit in eis concubinis principibufque fuis, laudans deos fuos aureos & argenteos, ligneos 5 lapideos: Tom. II.

12. p. 170. a. Septenni fqualore exomologefin operatus eft ( rex
Babylon.) unguium, aquilinum in morem, efferatione, S
capilli incuria borrorem leoninum præferente, &c.

CAPUT V.

VULGATA

I.

1.B Altaflar rex fecit

1. & feqq. Vide Not.
grande convivium
optimatibus fuis mille : & unufquifque fecundùm fuam
bibebat ætatem.

2. Præcepit ergo jam temulentus, ut afferrentur
vafa aurea & argentea, quæ afportaverat Nabucho-
donofor pater ejus de templo, quod fuit in Jerufa-
lem, ut biberent in eis rex, & optimates ejus, uxo-
refque ejus, & concubinæ.

3. Tunc allata funt vafa aurea, & argentea, quæ afportaverat de templo, quod fuerat in Jerufalem : & biberunt in eis rex & optimates ejus, uxores & concubinæ illius.

. 31. Itidem Græcè, præter hoc ult. eis verear

YE

νεαν in generationem generationem, loco non interibit.
Vide Tichon. reg. 1. p. 50. f.

>

. 33. Eò fpectant quæ, Tertul. dicit 1. de pat. c. 13. p. 203. a. Sic ille rex Babylonius, offenfo Domino, cùm fqualore 5 padore feptenni ab humana forma exfulaffet, immolatâ patientia corporis fui, & regnum recuperavit, & quod optabilius homini eft, fatis Deo fecit.

NOVA.

6. Tunc facies regis commutata eft, & cogitationes ejus conturbabant eum : & compages renum ejus folvebantur, & genua ejus ad fe invicem collidebantur.

7. Exclamavit itaque rex fortiter, ut introducerent magos, Chaldæos, & arufpices. Et proloquens rex ait fapientibus Babylonis : Quicunque legerit fcripturam hanc, & interpretationem ejus manifeftam mihi fecerit, purpura veftietur, & torquem auream habebit in collo, & tertius in regno meo erit.

8. Tunc ingreffi omnes fapientes regis, non potuerunt nec fcripturam legere, nec interpretationem indicare regi.

9. Unde rex Baltaffar fatis conturbatus eft, & vultus illius immutatus eft : fed & optimates ejus turbabantur.

10. Regina autem, pro re quæ acciderat regi, & optimatibus ejus, domum convivii ingreffa eft : & proloquens ait: Rex in æternum vive: non te conturbent cogitationes tuæ, neque facies tua immutetur.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

ftatimque in confpectu ejus exierunt articuli manûs hominis ↳
fcripferunt in pariete regis domus: qua vifione turbatus
5
cùm omnes quos habuit curiofos, fcripturam legere ne-
quiviffent, Daniel accitus, causâ vaforum domus Dei id
factum fuifle, regem conftanter objurgat.

rex,

Rrrrr ij

[merged small][ocr errors]

Vigil. Tapf. I. cont. Varimad. p. 744.6. est.

Sup. 4.21.

Optat. Mil. 1. 3. sont. Donat. p. 55.

".

VERSIO ANTIQUA.

11. Ecce vir in regno tuo, in quo fpiritus Dei

VULGATA

12. quia fpiritus amplior, & prudentia, intelligen-
tiaque & interpretatio fomniorum, & oftenfio fecre-
torum, ac folutio ligatorum inventæ funt in eo, hoc
eft in Daniele : cui rex pofuit nomen Baltassar : nunc
itaque Daniel vocetur, & interpretationem narrabit.

13. Igitur introductus eft Daniel coram rege. Ad
quem præfatus rex ait : Tu es Daniel de filiis cap-
tivitatis Judæ, quem adduxit pater meus rex de Judæa?
14. Audivi de te, quoniam fpiritum deorum ha-
beas: & fcientia, intelligentiaque ac fapientia amplio-
VERSIO ANTIQUA.
17..... Dona tua tecum fint, rex.....

Auct. 1. de promiff. c. 34. p. 162.6.

VULGATA

18. O rex, Deus Altiffimus regnum, & magnificentiam, gloriam, & honorem dedit Nabuchodonofor patri tuo.

19. Et propter magnificentiam quam dederat ei, univerfi populi, tribus, & linguæ tremebant, & metuebant eum : quos volebat, interficiebat : & quos volebat, percutiebat : & quos volebat, exaltabat : & quos volebat, humiliabat.

20. Quando autem elevatum eft cor ejus, & fpi-
ritus illius obfirmatus eft ad fuperbiam, depofitus eft
de folio regni fui, & gloria ejus ablata est:

21. & à filiis hominum ejectus eft; fed & cor ejus
cum beftiis pofitum eft, & cum onagris erat habita-
tio ejus fenum quoque ut bos comedebat, & rore
cœli corpus ejus infectum eft, donec cognofceret quòd
VERSIO ANTIQUA.
25..... MANE, THECEL, PHARES.

res inventæ funt in te.

15. Et nunc introgreffi funt in confpectu meo fapientes magi, ut fcripturam hanc legerent, & interpretationem ejus indicarent mihi : & nequiverunt fenfum hujus fermonis edicere.

16. Porro ego audivi de te, quòd poffis obfcu ra interpretari, & ligata diffolvere: fi ergo vales fcripturam legere, & interpretationem ejus indicare mihi, purpura veftieris, & torquem auream circa collum tuum habebis, & tertius in regno meo princeps eris. VULGATA NOVA.

Y. 11. Hieron. in comm. col. 1093. a. Præter Symmaebum, inquit, qui Chaldaicam veritatem fecutus eft, cateri fpiritum Dei interpretati funt. In Gr. etiam Tea O8. . 17. Gr. Tà Nóμará Co Col esw,, &c. Mr. Alex. Cùr Col Esw.

1.

26......... MANE: numeravit Deus regnum tuum, & implevit illud.

27. THE CEL: Ponderatum eft in ftatera, & inventum eft minus habens.

28. PHARES: divifum eft regnum tuum, & datum eft Medis & Perfis.

VULGATA NOVA.

11. Eft vir in regno tuo, qui fpiritum deorum fan&torum habet in se : & in diebus patris tui fcientia & fapientia inventæ funt in eo: nam & rex Nabuchodonofor pater tuus, principem magorum, incantatorum, Chaldæorum, & aruf picum conftituit eum, pater, inquam, tuus, ô rex: NOVA.

VULGATA

29. Tunc jubente rege indutus eft Daniel purpura, & circumdata eft torques aurea collo ejus : & prædicatum eft de eo quòd haberet poteftatem tertius in regno fuo.

Pla

Lacuit Dario, & conf- I... 2. Vide Not.
tituit fuper regnum

NOVA.

poteftatem haberet Altiffimus in regno hominum : &
quemcunque voluerit, fufcitabit fuper illud.

22. Tu quoque filius ejus Baltaflar, non humiliafti
cor tuum, cùm fcires hæc omnia :

fatrapas centum viginti, ut effent in toto regno fuo.

17. Ad quæ refpondens Daniel, ait coram rege Munera tua fint tibi, & dona domus tuæ alteri da: fcripturam autem legam tibi, rex, & interpretationem ejus oftendam tibi.

&

23. fed adversùm Dominatorem cœli elevatus es:
& vafa domus ejus allata funt coram te: & tu,
optimates tui, & uxores tuæ, & concubinæ tuæ, vi-
num bibistis in eis: deos quoque argenteos, & aureos "
& æreos, ferreos, ligneofque & lapideos, qui non vi-
dent, neque audiunt, neque fentiunt, laudafti: por-
ro Deum, qui habet flatum tuum in manu fua, &
omnes vias tuas, non glorificafti.
24. Idcirco ab eo miffus eft articulus manus, quæ
fcripfit hoc, quod exaratum eft.

. 1.2. Hieron. in hunc loc. col. 1095. a. ait : Nemo perturbetur quòd nunc in regno Darii, nunc in regno Cyri,

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

. 25. Sic eft in Græco.

*. 26. Eadem funt in Græco, præter unum éμéтpиce menfus eft, pro numeravit.

##. 27. 28. Confonat Græc. ad verbum.

VULGATA NOVA.

25. Hæc eft autem fcriptura, quæ digesta est: MANE, THE CEL, PHARES.

26. Et hæc eft interpretatio fermonis. MANE: numeravit Deus regnum tuum, & complevit illud. 27. THE CEL: appenfus es in ftatera, & inventus es minus habens.

28. PHARES: divifum eft regnum tuum, & datum eft Medis & Perfis.

CAPUT V I.

VULGATA

NOVA.

30. Eadem nocte interfectus eft Baltaffar rex Chaldæus.

31. Et Darius Medus fucceffit in regnum annos natus fexaginta duos.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

[ocr errors]

NOVA.

2. Et fuper eos principes tres, ex quibus Daniel unus erat ut fatrapæ illis redderent rationem, & rex non fuftineret moleftiam.

Daniel fuiffe dicatur. Pro Dario LXX. Artaxerxem inter-
pretati funt: hodie legitur Græcè, йpecer cúnior Dapeír.

[ocr errors][ocr errors]
« ZurückWeiter »