20. Et ingreffi funt inter nationes, quas ingreffi funt illic, & polluerunt nomen meum fanctum, dum dicunt ipli: Populus Domini hi, & de terra fui egrefli funt.

21. Et peperci illis propter nomen meum fanctum, quod polluerunt domus Ifraël in nationibus, in quas ingreffi funt illic.

22. Propter hoc dic domui Ifraël : Hæc dicit Dominus Non vobis ego facio, domus Ifraël, fed propter nomen meum fanctum, quod polluiftis in nationibus, in medio in quas ingreffi eftis illic.

23. Et fanctificabo nomen meum fanctum, illud magnum, quod pollutum eft inter nationes, quod polluiftis in medio earum : & fcient gentes quoniam ego fum Dominus, dum fanctificor in vobis ante oculos eorum.

24. Et accipiam vos de gentibus, & congregabo vos ex omnibus terris, & inducam vos in terram veftram.

25. Et afpergam vos aquâ mundâ, & mundabimini ab omnibus fimulacris veftris, & mundabo

26. Et dabo vobis cor novum, & fpiritum novum dabo in vobis: & auferam cor lapideum de carne veftra, & dabo vobis cor carneum. 27. Et fpiritum meum dabo in vos : & faciam NOTE AD VERSIONEM

. 23. Eadem leguntur Græcè, nifi quòd deeft rò fanctum illud; & loco dum fanctificor, eft & Tw avia Düval μe, cùm fanctificatus fuero. In Mf. Alex. habetur, öroμá ME TO AVION, TO Mya & in edit. Lugd. Tichon. qui fanctificabor, loco dum fanctificor, quod legitur in Mf. Řem. Similiter apud Auguft. 1. 3. de doctr. Chr. to. 3. 60. d.. Et fandificabo nomen meum fandum, illud magnum, quod

VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA.

& faciam ut in præceptis meis ambuletis, & ju- ut in juftitiis meis ambuletis, & judicia mea cuf- Tickon. ubi fup. dicia mea cuftodiatis, & operemini.

28. Et habitabitis in terra, quam dedi patribus veftris : & eritis mihi in populum, & ego ero vo

bis in Deum.

29. Et falvabo vos ex univerfis inquinamentis veftris : & vocabo frumentum, & multiplicabo illud, & non imponam vobis famem.

30. Et multiplicabo fructum ligni, & genimina agri, ut non portetis ultra opprobrium famis in gentibus.

31. Et recordabimini viarum veftrarum pesfimarum, studiorumque non bonorum : & difplicebunt vobis iniquitates veftræ, & fcelera veftra.

32. Non propter vos ego faciam, ait Dominus Deus, notum fit vobis: confundimini, & erubefcite fuper viis veftris, domus Ifraël.

33. Hæc dicit Dominus Deus: In die, qua mundavero vos ex omnibus iniquitatibus veftris, & inhabitari fecero urbes, & inftauravero ruinofa,

34. & terra deferta fuerit exculta, quæ quondam erat defolata in oculis omnis viatoris,

35. dicent Terra illa inculta, facta eft ut hortus voluptatis : & civitates defertæ, & deftitutæ atque fuffoffe, munitæ federunt.

36. Et fcient gentes quæcunque derelicæ fuerint in circuitu veftro, quia ego Dominus ædificavi diffipata, plantavique inculta, ego Dominus locutus fim, & fecerim. *

37. Hæc dicit Dominus Deus: Adhuc in hoc invenient me domus Ifraël, ut faciam eis: Multiplicabo eos ficut gregem hominum,

38. ut gregem fanctum, ut gregem Jerufalem in folemnitatibus ejus : Sic erunt civitates defertæ, plenæ gregibus hominum : & fcient quia ego Dominus.

todiatis, & faciatis.

28. Et habitabitis in terra, quam dedi patribus veftris : & eritis mihi in populum, & ego ero vobis in Deum.

29. Et mundabo vos ex omnibus immunditiis veftris : & vocabo triticum, & multiplicabo illud, & non dabo in vos famem.

30. Et multiplicabo fructum ligni, & quæ nafcuntur in agro, ut non accipiatis ultra opprobrium famis in nationibus.

31. Et reminifcemini vias veftras peffimas, & cogitationes veftras non bonas : & odio habebitis eas ante faciem eorum in iniquitatibus veftris, & in abominationibus eorum.

32. Non propter vos ego facio, dicit Dominus, notum eft vobis: confundimini, & revertimini de viis veftris, domus Ifraël.

33. Hæc dicit Adonai Dominus : In die, qua mundabo vos ab omnibus iniquitatibus veftris, & inhabitari faciam civitates, & reædificabuntur deferta >

34. & terra, quæ exterminata fuerit, coletur propter quòd fuit exterminata fub oculis omnis prætereuntis,

35. & dicent: Terra illa, quæ fuerat exterminata, facta eft ficut hortus deliciarum : & civitates defertæ, & exterminatæ, & demolitæ, munitæ confederunt.

36. Et fcient gentes quæcunque derelicta fuerint in circuitu veftro, quoniam ego fum Domi, nus : ædificavi demolitas, & plantavi exterminatas, quia ego Dominus locutus fum, & feci.

37. Hæc dicit Dominus: Adhuc hoc inquiram Auguft. 1. 4. cont. domui Ifraël, ut faciam eis: Multiplicabo eos ep. 2. Pelag. 10. 10. ficut oves homines 476.8.

38. ficut oves fanctas, ficut oves Jerufalem in diebus feftis ejus: Sic erunt civitates illæ defolatæ, plena ovium hominum : & fcient quia ego Dominus.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

legit ex LXX. dabo vobis; fubinde, juftificationibus, pro juftitiis; ultimoque cum Mf. Rem. 5 faciatis, pro operemini, quod habetur in edit. Tichonii. Auguft. 1. 3. de doctr. Chr. to. 3. 60. e. Tichoniano textui congruit, nisi quòd in fine ponit faciatis item 1. 4. cont. ep. 2. Pelag. to. 10. 476. d. & l. de Gra. & l. arb. p. 733. c. legit cum Fulg. 1. 1. ad Monim. c. 8. p. 7.12. & epift. 17. c. 20. p. 309. Et fpiritum meum dabo in vobis: 5 faciam ut in justificationibus meis ambuletis, & judicia mea obfervetis, & faciatis. Similia exftant in epift. Synod. epifc. Afric. Conc. to. 4. 1598. b. Auguft. 1. 1. cont. ep. 2. Pelag. col. 428. b. alludens, dicit : ut in præceptis meis ambulent, & juftificationes meas obfervent, & faciant eas: ed. etiam Compl. addit dura, verbo ult. ToLÚONTE.

. 28. Sic apud Auguft. 1. 3. de doctr. Chr. col. 60. e. nec aliter Græcè.

. 29. Græc. in principio habet: Kai Cwow iμas reliqua ut fupra. Similiter ap. Hieron. in comm. col. 954. a. Et falvos vos faciam ex univerfis immunditiis veftris..... & non dabo vobis famem.

. 30. Similiter in Græco, detracto uno ultra.

. 31. Ita fert Græc. nifi quòd loco cogitationes, hab. ¿TIτndeúμxla, ftudia; & pro odio habebitis eas, fimpliciTogoox isire, Nobil. difplicebitis; edit. Tichon. non edietis, aperco vitio, quod emendavimus ex Mf. Rem.

ter,

nempe inebriari faciam, loco inhabitari faciam, quod cor-
reximus cùm ex Mf. Rem. tum ex Græco, ubi conftanter,
xalex fubinde pro readificabuntur, quod legitur in Mf.
Rem. Græcè fimpliciter, oixodoμnbncorrά; cæt. ut in Lat.
fupra. Apud Auguft. 1. 4. cont. ep. 2. Pelag. to. 10. 476.
e. Hac dicit Dominus Deus: In die, quo mundabo vos ab
omnibus iniquitatibus veftris, conftituam civitates, & adi-
&
ficabuntur deferta.

. 34. Sic Tichon. ex Ms. Rem. deeft tamen ibid. ver-
bum fuit, ante 2. exterminata, fed præponitur in edit. Lugd.
Apud August. 1. 4. cont. ep. 2. Pelag. col. 476. e. ita :
terra exterminata operabitur, pro eo quòd exterminata eft ante
oculos omnis prætereuntis. Nec aliter in Græco eft.

. 35. Auguft. 1. 4. cont. ep. 2. Pelag. col. 476. f. Et dicent: Terra illa exterminata facta eft ficut hortus voluptatis civitates deferta, & exterminata, 5 effoffa, munita federunt. Ita quoque Gr. habet ad verbum. Ap. Hieron. in comm. p. 954. b. Terra illa deferta facta eft ut bortus voluptatis, &c.

. 36. Auguft. 1. 4. cont. epift. 2. Pelag. col. 476. f. Et fcient gentes quacunque relicta fuerint in circuitu veftro, quia ego Dominus ædificavi destrucas, plantavi exterminatas, ego Dominus locutus fum, & feci. Similiter in Græco, præter ult. now, faciam, pro feci; verbo etiam plantavi, præponitur. In Mf. Alex. öтi yw eiμi Kúcios..... ὅτι ἐγὼ Κύριος Κύριος ἐλάλησα, &c.

. 37. Græc. initio hab. Táfe néyer 'Adavat Kúens fubinde pro inquiram, Cuinenooμal; & pro eis, autós; cæt. ut in textu. Apud Hieron. in comm. Hac dicit Dominus Deus: Adhuc in hoc quærar domui lfraël, ut faciam eis Multiplicabo eos ut oves homines.

. 32. Ita Græcè, præter quàm quòd ibi geminatur de more vox Kugos; & pro revertimini, ponitur vrpάπиNobil. erubefcite; Mf. tamen Rem. Tichon. habet cum edit. Lugd. revertimini; non malè legeretur reveremini ; fed alterutro aut revertimini, aut reveremini, verbum Gr. ἐτράφητε reddi poteft ; ἐντρέπομαι enim, revereor, à τρέTw, verto, converto, muto. Auguft. 1. 4. cont. ep. 2. Pe- . 38. Ita in Græco, detractâ voculâ illa, post civitalag. to. 10. 476. e. legit: Non propter vos ego facio, dicit tes. Similiter apud Hieron. in comm. col. 954. ut oves fancDominus Deus, notum erit vobis: confundimini, & erubeftas, ut oves Jerufalem in folemnitatibus ejus : Sic erunt cite de viis veftris, domus Ifraël. In Mf. etiam Alex.λgye civitates deferta, plena ovibus hominum : 5 fcient, &c. ut Κύριος ο Θεός. fupra.

. 33. Mendum procul dubio irrepfit in edit. Tichon.

CAPUT X X X VI I.

VERSIO ANTIQUA.

Ef
T facta eft fuper me manus Domini, & edu-
xit me in fpiritu Domini : & pofuit me in
medio campi, & hic erat plenus offium homi-

Hieron. in Ezech. I. 37. col. 957. ex Lxx.

Ibid. 958.

num :

2. Et circumduxit me fuper ea per gyrum in circuitu : & ecce multa nimis fuper faciem campi, & arida vehementer.

Et dixit ad me: Fili hominis, fi vivent of fa hæc? Et dixi: Unde Domine Domine, tu nofti hæc?

4. Et dixit ad me : Fili hominis propheta fuper offa ifta : & dices eis : Offa arida audite verbum Domini.

5. Hæc dicit Dominus Deus offibus iftis: Ecce ego adducam fuper vos fpiritum vitæ.

6. Et dabo fuper vos nervos, & inducam fuper vos carnes, & extendam fuper vos pellem: & dabo fpiritum meum fuper vos, & vivetis, & cognofcetis quoniam ego fum Dominus.

7. Et prophetavi ficut præcepit mihi : & facta eft vox, cùm ego prophetarem, & ecce commotio : & accedebant offa ad offa, ad juncturam

fuam.

8. Et vidi, & ecce fuper ea nervi & carnes oriebantur: & afcendebant fuper ea pelles defuper, & fpiritus non erat in eis.

5. Hæc dicit Dominus Deus offibus his : Ecce ego intromittam in vos spiritum, & vivetis.

6. Et dabo fuper vos nervos, & fuccrefcere faciam fuper vos carnes, & fuperextendam in vobis cutem : & dabo vobis fpiritum, & vivetis, & fcietis quia ego Dominus.

7. Et prophetavi ficut præceperat mihi: factus eft autem fonitus, prophetante me, & ecce commotio : & accefferunt offa ad offa, unumquodque ad juncturam fuam.

8. Et vidi, & ecce fuper ea nervi & carnes afcenderunt : & extenta eft in eis cutis defuper, & fpiritum non habebant.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

. 1. Itidem Græcè, præter hoc, & TREUμATI Kuens, in fpiritu Dominus; at in Compl. a TreúμATI Kupis, ut fupra. Irenæus 1. 5. c. 15. p. 311.c. legit: Et facta eft fuper me manus Domini, & eduxit me in fpiritu Dominus: pofuit me in medio campi, & hic erat plenus offibus. Tertul. I. de refur. carn. p. 577. b. Et fala eft fuper me manus Domini, & extulit me in fpiritu Dominus : & pofuit me in medio campi, is erat offibus refertus. Ambr. 1. de fide refur. col. 1153. c. Et faila eft fuper meʼmanus Domini, & eduxit me in fpiritu Dominus: & pofuit me in medio campo, & hic erat plenus offibus humanis. Vigil. Tapf. 1. cont. Varim. p. 749. f. eduxit me fpiritus Domini : & pofuit me in medio campo, erat plenus offibus mortuorum. Vide Auct. 1. de promill. p. 2. c. 36. ap. Profp. p. 165. a.

. 2. Sic eft in Gr. fublata conjunct. 5, ante arida; at in ed. Ald. & Mf. Alex.id Eupά. Iren. 1. 5. c. 15. p. 311. c. legit: Et circumduxit me fuper ea in circuitum in gyro ecce multa fuper faciem campi, arida valde. Tertul. 1. de ref. carn. p. 577. b. Et circumduxit me fuper ea per circuitum: & ecce multa fuper faciem campi, & ecce arida fatis. Ambrof.1. de fide ref. col. 1153. c. Et circumduxit me per gyrum eorum: & ecce offa multa valde in facie campi, arida nimis.

V. 3. Confonat Græc. detracto adverb. unde. Iren. 1. 5. c. 15. p. 311. c. legit: Et dixit ad me: Fili hominis, fi vivunt offa hæc ? Et dixi: Domine tu fcis, qui fecifti bac. Tertul: 1. de ref. carn. p. 577. b. Et ait ad me: Fili bominis, fi vivent offa ifta? Et dixi: Adonai Domine, tu feis. Similiter Ambrof. 1. de fide ref. col. 1153. c. fublato

uno Adonai..

Ecce ego induco in vos fpiritum vita. Caffiod. in Pf. 95. p. 323.c. Hæc dicit Dominus Deus offibus iftis: Ecce ego induco in vos fpiritum, & vivetis. Auct. 1. de promiff. p. 4. apud Profp. p. 201. a. Hæc dicit Dominus: Ecce ejiciam vos de monumentis vefiris. Auct. quæft. ex Vet. T. q. 41. ap. Aug. to. 3. 55. a. Hac dicit Dominus Deus offibus iftis : Extendam fuper vos cutem, &c. de . feq.

.6. Eadem leguntur Græcè, præter unum fingular. Cápxa, carnem ; at in Mf. Alex. Cápxas, ut fupra. Iren. 1. 5. c. 15. 311. c. legit: Et dabo fuper vos nervos, & reduco fuper vos carnem, & extendam fuper vos cutem: 5 dabo fpiritum meum in vos, & vivetis, cognofcetis quia ego fum Dominus. Tertul. I. de ref. carn. p. 577. b. Et dabo in vos fpiritum, & reducam in vos carnes, circumdabo vobis cutem dabo in vos fpiritum, & vivetis, 5 cognofcetis quod ego Dominus. Ambrof. 1. de fide ref. col. 1153. c. Et dabo in vos nervos, & adducam fuper vos vifcera, & extendam fuper vos cutem: 5 dabo spiritum meum in vos, vivetis, & fcietis quòd ego fum Dominus. Concinit Caffiod. in Pf. 95. p. 323. c. nili quòd hab. inducam fuper vos vifcera carnis. Auct. 1. de promiff. p. 4. apud Profp. p. 201. b. Et inducam fuper vos nervos, & imponam carnes, & extendam cutem : & dabo spiritum meum in vos,

vivetis, & fcietis quia, &c. Auct. quæft. ex V. T. col. 55. a. extendam fuper vos cutem : & dabo in vobis spiritum meum, & vivetis : & infra, extendam fuper vos cutem: dabo in vos fpiritum meum, & vivetis: vide etiam quæft. 106. ex utroque T. miftin, col. 102. e.

V. 7. In Gr. fimpliciter, eyevero, fadum est, loco faila eft vox; & inf. loco ad offa, Exúтeogr, invicem; cætera *.4. Ita Græcè, excepto ifto, fili hominis, quod deeft: quadrant: in edd. etiam Ald. & Compl. eft, vero pwin ed. tamen Ald. legitur vè arpw8, ut fupra. Iren. 1., ficut in Mf. Alex. fubinde in Ald. za osa ósécr in 5. c. 15. p. 311. c. fic pergit: Et dixit ad me: Prophetare fuper offa hac, & dices eis: Offa arida audite fermonem Domini. Tertul.1. de refur, carn. p. 577. b. Et ait ad me: Propheta in offa hæc, dices: Offa arida audite fermonem Domini, Ambr. 1. de fide ref. col. 1153. c. Et ait ad me: Prophetiza fuper offa ifta,& dices illis: Offa arida hæc, audite verbum Domini. Auct. I. de promiff. p. 4. apud Profp. p. 201. a. Dixit mihi Dominus: Fili hominis prophetiza fuper offa hæc, & dic.

. 5. Abeft Deus à Gr. Vatic. at in Compl. fic geminatur, Kuens Kús, ficut in Mf. Alex. fubinde pro adducam, Vatic. habet pépw; Compl. ow; cæt. ut fupra. Iren. 1. 5. c. 15. p. 311. c. legit: Hec dicit Dominus offibus his: Ecce ego fuperduco fuper vos fpiritum vita. Tertul. 1. de ref. carn. p. 577. b. Hac dicit Dominus Adonai ossibus aftis: Ecce ego affero in vos fpiritum, & vivetis. Ambrof. 1. de fide ref. col. 1153. c. Hæc dicit Dominus offibus iftis:

Compl. rà osa πpòs ostr. Apud Iren. 1. 5. c. 15. p. 311. c. Et prophetavi ficut præcepit mihi Dominus: & fa&um eft cùm prophetarem, & ecce terræ motus: 5 adducebantur, unumquodque ad compaginem fuam. In Mf. quoque Alex. additur Kues poft hoc, præcepit mihi; & infra, Compl. hab. Tegenvorte, loco adducebantur. Tertul. 1. de ref. carn. P. 577. b. Et prophetavi fecundum : & ecce vox, dum propheto, & ecce motus : & accedebant offa ad offa. Ambr. 1. de fide ref. col. 1153. d. Et prophetavi ficut mandavit mibi: & factum eft, cùm prophetarem hæc omnia, ecce factus eft terræ motus magnus: & accedebant offa, unumquodque ad fuam compaginem.

. 8. Eadem exftant Græcè. Iren. 1. 5. c. 15. p. 311. d. legit Et vidi, & ecce fuper ea nervi & carnes nafcebantur : & afcendebant fuper ea cutes defuper, & spietus non erat in eis. Tertul. 1. de ref. carn. p. 577. b. Et vidi, & ecce fuper offa nervi, 5 caro afcendit:& circumpofita fum

VULGATA NOVA.

9. Et dixit ad me: Vaticinare ad fpiritum, vaticinare fili hominis, & dices ad fpiritum: Hæc dicit Dominus Deus : A quatuor ventis veni fpiritus, & insuffla super interfectos iftos, & revivif

cant.

10. Et prophetavi ficut præceperat mihi : & ingreffus eft in ea fpiritus, & vixerunt: fteteruntque fuper pedes fuos exercitus grandis nimis valde.

11. Et dixit ad me: Fili hominis, offa hæc univerfa, domus Ifraël eft : ipfi dicunt: Aruerunt ossa nostra, & periit fpes noftra, & abfciffi fumus.

12. Propterea vaticinare, & dices ad eos: Hæc dicit dominus Deus: Ecce ego aperiam tumulos veftros, & educam vos de fepulcris veftris, populus meus : & inducam vos in terram Ifraël.

13. Et fcietis quia ego Dominus, cùm aperuero fepulcra veftra, & eduxero vos de tumulis veftris, popule meus:

14. Et dedero fpiritum meum in vobis, & vixeritis, & requiefcere vos faciam fuper humum veftram : & fcietis quia'ego Dominus locutus fum, & feci, ait Dominus Deus.

VERSIO ANTIQUA.

9. Et dixit ad me: Propheta fili hominis, pro- Hieron. ubi fup.
pheta fuper fpiritum, & dic fpiritui : Hæc dicit
Dominus Deus: A quatuor fpiritibus veni spiri-
tus, & infuffla fuper mortuos iftos, & vivant.

10. Et prophetavi ficut præceperat mihi : & in-
greffus eff in eos fpiritus, & vixerunt : & ftete-
runt in pedibus fuis congregatio multa vehemen-
ter nimis.

11. Et locutus eft Dominus ad me, dicens: Fili hominis, offa hæc, omnis domus Ifraël eft : ipfi dicunt: Arida facta funt offa noftra, periit fpes noftra, defperavimus.

12. Propterea vaticinare, & dic ad eos: Hæc dicit Dominus Deus: Ecce ego aperiam memorias veftras, & reducam vos de fepulcris veftris populus meus : & introducam vos in terram Ifraël.

13. Et cognofcetis quoniam ego fum Domi-
nus, cùm aperuero fepulcra veftra, ut educam
vos de fepulcris veftris, populus meus :

14. Et dabo fpiritum meum in vobis, & vive-
tis, & ponam vos fuper terram veftram : & co-
gnofcetis quia ego fum Dominus, locutus fum
& faciam, dicit Dominus Deus.
NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

èis cutes, & spiritus in eis non erat. Ambrof. 1. de fide ref. col. 1153. e. Et vidi, & ecce fuper illa nervi & vifcera nafcebantur: & afcendebat fuper ea cutis defuper, & fpiritus in his non erat. Mf. Alex. cum ed. Ald. fimiliter habet Népμa, non dépuala, quæ in Vatic. & al.

.9. Græc. Vatic. 1. loco hab. Пegúтsvoor έTTI TO πνεῦμα, Propheta fuper fpiritum; deinde, προφήτευσιν διὲ drops, propheta fili hominis; edit. verò Ald. cum Mf. Alex. eadem refert ordine quo fupra; fubinde in Vatic. deeft vox Deus; in Ald. autem & Compl. geminatur Kuens, ut in Mf. Alex. item poft paulò deeft vox fpiritus; fed in Compl. eft, exè recua cæt. quadrant. Iren. 1. 5. c. 15. p. 311. d. legit: Et dixit ad me: Ad Spiritum propheta fili hominis, & dic fpiritui : Hæc dicit Dominus: A quatuor fpiritibus veni, & infuffla in mortuos iftos, & vivant. Tertul. 1. de ref. carn. p. 577. b. Et ait ad me: Propheta ad fpiritum fili hominis, propheta, & dices ad fpiritum : Hac dicit Dominus Adonai : A quatuor ventis veni fpiritus, & fpira in iftis interemptis, vivant. Ambrof. 1. de fide ref. col. 1154. d. Et ait ad me: Prophetiza fili hominis, & dic Spiritui: Hac dicit Dominus: A quatuor ventis cæli veni fpiritus, & infuffla in mortuos iftos, & vivant: & l. 3. de Spir. S. col. 696. b. Veni fpiritus, 5 infuffla in mortuos iftos, vivent: fimiliter 1. 1. de interp. Job, c. 5. col. 631. d. Hieron. verò in Ifai. 9. col. 86. f. A quatuor ventis cæli veni fpiritus, & mortua offa vivifica. Auguft. 1. 10. de Gen. ad lit. to. 3. 259. g. Et dixit mihi Dominus : Propheta fuper fpiritum, propheta fili hominis, & dic ad Spiritum: Hac dicit Dominus: A quatuor partibus ventorum cæli veni, infpira in mortuos bos, & vivant. Vigil. Tapf. 1. cont. Varimad. p. 750. f. Hac dicit Dominus: A quatuor ventis veni spiritus, & infuffla fuper mortuos iftos, revivifcent. In Mf. Alex. ac edd. Ald. & Compl. 'Exos ex τῶν τεσσάρων ανέμων τὸ ἐρανᾶ, ἐλθὲ τὸ πνεῦμα, κ, &c.

. 10. Itidem Græcè, præter unum opódex, loco vehementer nimis ; at in Compl. opódex opódex. Iren. 1. 5. c. 15. p. 311. d. legit: Et prophetavi quemadmodum præcepit mihi Dominus: & intravit in eos fpiritus, & vixerunt : &fteterunt fupra pedes fuos collectio multa valde. Tertul.1. de ref. carn. p. 577. b. Et prophetavi ad spiritum ficut præcepit mihi: introivit in ea fpiritus, & vixerunt : 5 conftiterunt fuper pedes fuos valentia magna fatis. Apud Symm. Aq. & Theod. fimiliter habetur in fine, durauis μsyán, non Curaywyù zom, Ambrof. 1. de fide ref. col. 1154. d. & l. 3. de Spir. S. to. 2. 696. c. fic: Et prophetavi ficut mandavit mihi : & intravit in eos fpiritus vita, vixerunt: & fteterunt in pedibus fuis congregatio nimis multa. Auguft. 1. 10. de Gen. ad litt. to. 3.259. g. 260.a. Et prophetavi ficut præcepit mihi Dominus : & introivit fpiritus vita in revixerunt: 5 fteterunt fuper pedes fuos congrega

tio multa valde.

. 11. Ita de Græco ad verbum, excepto ult. defperavimus, pro quo Naweqwrúnan, diffonuimus. Tertul. 1. de ref. carn. p. 577. b. Et ait ad me: Fili bominis, offa ifta, omnis domus Ifraël eft : ipfi dicunt: Exaruerunt offa

noftra, & periit fpes noftra, avulfi fumus in eis. Ambrof.
1. de fide ref. col. 1154. d. Et locutus eft Dominus ad me,
dicens: Fili hominis, offa hæc, omnis domus Ifraël : ipfi
enim dicunt: Arida facta funt effa noftra, periit fpes nof
tra, interibimus. Tichon. reg. 4. p. 57. b. Locutus eft ad
me (Mf. Rem. add. Dominus,) dicens: Fili hominis, offa
hæc, omnis domus Ifraël eft: ipfi dicunt : Arida faca funt
offa noftra, interiit fpes noftra, expiravimus. Item ap. Cypr.
1. 3. Teftim. p. 320. b. ipfi dicunt : Arida facta funt ofsa
noftra, periit fpes noftra, expiravimus.

. 12. In Græco edit. Rom. deeft rò ad eos, paulòque
poft vox Deus; tollitur pariter inf. populus meus; loco
verò aperiam, habetur ároly, aperio; cæt. textui fimilia ;
imo in Mr. Alex. eft, εἰπὸν πρὸς αυτές· Τάδε λέγει Αδω
vat Kuens in Ald. & Compl. Kiens Kuenos exinde
avolkw τà μrúpala. Apud Iren. 1. 5. c. 15. p. 311. e. Hac
dicit Dominus: Ecce ego aperiam monumenta veftra, & edu-
cam vos de monumentis veftris : & inducam vos in terram
Ifraël: vide etiam inf. c. 34. p. 334. a. Tertul. I. de ref.
carn. p. 577. c. Propterea propheta ad eos: Ecce ego patefa-
cio fepulcra veftra,& evebam vos de fepulcris veftris, popu-
lus meus : & inducam vos in terram Ifraëlis. Cypr. 1. 3.
Teftim. p. 320. b. Propterea prophetiza, & dic: Hæc dicit
Dominus: Ecce ego aperio monumenta veftra, & educam vos
de monumentis veftris : & inducam vos in terram Ifraël. Iti-
dem Zeno Veron. 1. 1. tract. 16. p. 126. ab hoc, Ecce
ego aperio. Ambrof. 1. de fide ref. col. 1154. d. Propterea
prophetiza, & dic: Hac dicit Dominus: Ence ego aperio
vobis monumenta veftra, 5 educam vos de monumentis veftris
in terram Ifrael. Tichon, reg. 4. p. 57. b. Propterea pro-
pheta (Mf. Rem. prophetare, ) & dic: Hæc dicit Dominus :
Ecce ego aperiam monumenta veftra, & educam vos de mo-
numentis veftris : & inducam vos in terram Ifraël.

#. 13. Sic eft in Gr. Vatic. præter hoc ult. Tor λαor μ populum meum, detractifque præced. his, vos, & veftris at in Mf. Alex. ac edd. Ald. & Compl. eft, vμäs ἐκ τῶν τάφων ὑμῶν, τὸν λαόν, in Ald. λαός. Apud Iren. 1. 5. c. 15. p. 311. b. tic: Et cognofcetis quia ego fum Dominus, cùm aperiam ego fepulcra veftra, ut reducam de fepulcris populum meum: vide etiam inf. c. 34. P. 334 a. Tertul. 1. de refur. carn. p. 577. b. c. Et cognofcetis quod ego Dominus aperuerim fepulcra veftra, & eduxerim vos de fepulcris veftris, populus meus: al. aperui..... && eduxi..... populum meum. Sed hæc tota prætermittit Cypr. 1. 3. Teltim. p. 320. b. ficht Zeno Veron. l. 1. tract. 16. p. 126. quamvis uterque antecedentia verba, & fubfequentia referat. Ambrof. verò 1. de fide ref. to. 2. 1154. d. legit: Et fcietis quod ego fum Dominus, cùm aperiam fepulcra veftra, educam de fepulcris populum meum : fimiliter 1. 3. de Spir. S. col. 696. c. hoc excepto, ut educam. Apud Tichon. reg. 4. P. 57. b. Et fcietis quia ego Dominus, cùm aperiam fepulcra veftra, 5 educam de monumentis populum meum.

. 14. Ita de Græco, præter unum in vobis, pro quo siç vuas deeft quoque Deus, in fine; fed in ed. Ald. est

Hieron, ubi fup. col. 961.

VERSIO ANTIQUA.

15. Et factus eft fermo Domini ad me, dicens: 16. Et tu filihominis affume tibi virgam unam : & fcribe fuper eam : Judam, & filios Ifraël, qui appofiti funt ei: & virgam fecundam affumes tibi, & fcribes fuper eam : Jofeph virgam Ephraim, & omnes filios Ifraël, qui appofiti funt ei.

17. Et conjunges eas invicem tibi in virgam
unam, ut copules eas : & erunt in manu tua.
18. Et erit quando dixerint tibi filii Ifraël lo-
quentes: Non indicas nobis quid fint ifta tibi?

19. & dices ad eos: Hæc dicit Dominus Deus:
Ecce ego affumam in tribum Jofeph, per ma-
num Ephraim, tribus Ifraël, quæ adjunctæ funt
ei: & dabo eos omnes fuper tribum Juda, & erunt
in virgam unam : & erunt una in manu Juda.
20. Et erunt virga, quas infcripfifti fic in ma-
nu tua, coram eis.

21. Ét dices eis: Hæc dicit Dominus Deus :
Ecce ego affumam omnem dómum Ifraël de me-
dio gentium, ad quas ingreffi funt: & congrega-
bo eos ex omnibus qui in circuitu ejus funt, &
inducam eos in terram Ifraël.

22. Et dabo eos in gentem unam in terra mea in montibus Ifraël, & princeps unus erit omnium iftorum in regem : & non erunt ultra in duas gentes, nec dividentur ultra in duo regna,

23. ut non polluantur ultra in idolis fuis, & in offendiculis fuis, & in omnibus impietatibus fuis: & eruam eos ex omnibus iniquitatibus eoin quibus peccaverunt, & mundabo eos : & erunt mihi in populum, & ego ero eis in Deum. 24. Et fervus meus David princeps in medio

VULGATA NO VÁ.

15. Et factus eft fermo Domini ad me, dicens: 16. Et tu fili hominis fume tibi lignum unum: & scribe super illud : Judæ, & filiorum Ifraët fociorum ejus : & tolle lignum alterum, & fcribe fuper illud: Jofeph ligno Ephraim, & cuncta domui Ifraël, fociorumque ejus.

17. Et adjunge illa, unum ad alterum tibi in lignum unum : & erunt in unionem in manu tua. 18. Cùm autem dixerint ad te filii populi tui loquentes: Nonne indicas nobis quid in his tibi velis?

19. loqueris ad eos: Hæc dicit Dominus Deus: Ecce ego affumam lignum Jofeph, quod eft in manu Ephraim, & tribus Ifraël, quæ funt ei adjunctæ: & dabo eas pariter cum ligno Juda, & faciam eas in lignum unum : & erunt unum in manu ejus.

20. Erunt autem ligna, fuper quæ fcripferis in manu tua, in oculis eorum.

21. Et dices ad eos: Hæc dicit Dominus Deus : Ecce ego affumam filios Ifraël de medio natio num, ad quas abierunt : & congregabo eos undique, & adducam eos ad humum fuam.

Jean.

22. Et faciam eos in gentem unam in terra in montibus Ifraël, & rex unus erit omnibus im- 10. 16. perans : & non erunt ultra duæ gentes, nec dividentur ampliùs in duo regna.

23. Neque polluentur ultra in idolis fuis, & abominationibus fuis, & cunctis iniquitatibus fuis : & falvos eos faciam de univerfis fedibus, in quibus peccaverunt, & emundabo eos : & erunt mihi populus, & ego ero eis Deus.

24. Et fervus meus David rex fuper eos,

NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM.

ac Mf. Alex. név Kúers Kiews in Compl. Kues
Ots. Rectè Cypr. 1. 3. Testim. p. 320. b. Et dabo fpi-
ritum meum in vos, & vivetis, 5 ponam vos in terram
veftram cognofcetis quoniam ego Dominus locutus fum,
faciam, dicit Dominus. Itidem Iren. 1. 5. c. 15. p. 311.
b. at inf. c. 34. p. 334. a. legit: Et dabo fpiritum in vo-
bis, & vivetis, & ponam vos fuper terram veftram : & co-
gnofcetis quoniam ego fum Dominus. Tertul. 1. de ref. carn.
p. 577. c. Et dabo in vos fpiritum, & vivetis, requief-
eetis in terra veftra: & cognofcetis quod ego Dominus locu-
tus fim, fecerim, dicit Dominus al: ponam vos in ter-
ram veftram..... & faciam. Ambrof. 1. de fide refur. col.
1154. d. Et dabo fpiritum meum in vobis, & vivetis, &
ponam vos fuper terram veftram : 5 fcietis quia ego fum Do-
minus, locutus fum, & faciam, dicit Dominus: Mfs. non-
nulli ibid. cum editt, omnibus, quod ego Dominus locutus
fum, & faciam: & l. 3. de Spir. S. col. 696. c. Et dabo
Spiritum meum in vos, vivetis. Similiter habet Zeno
Veron. 1. 1. tract. 16. p. 126. detractâ conjunct. &,
ante dabo.

. 15. Sic eft in Græco.

. 16. Concinit Græc. nifi quòd in principio tollit 5 tu, uti unam, poft virgam; loco verò fuper eam, Joseph, hab. durur, T'Iwoup, eam, ipfi Jofeph.

. 17. Confonat Græc. ad verbum.

. 18. Ita fert Græc. Vatic. præter hoc, 78 xay Co, populi tui, loco Ifraël loquentes. In Mf. Alex. xa Co xé

γοντες.

. 19. Diffimilia quædam exhibet Gr. Vatic. nempe
tollit vocem Deus, poft Dominus
cum præp. in, ante
tribum; fubinde loco per manum Ephraim, tribus, hab.
τὴν διὰ χειρὸς Εφραίμ, καὶ τὰς φυλάς, i. e. qua per ma-
num Ephraim, & tribus, &c. paulòque poft adimit om-
nes, cum hoc inf. & erunt una : at in Ms. Alex. est, aéyes
'Adwrat Kuens in ed. Ald. Kúpos Kúpos in Compl.
Kupiosos exinde in Mf. Alex. dia xipos, abfque
præced. Ty; Compl. etiam hab. in fine, corra la
Ev T XEpì 'Isda que omnia textum Hieron. confirmant.

. 20. Græc. loco quas infcripfifti fic, hab. p' ais Cù
sypatas &' durais, in quibus tu fcripfifti in eis; cæt, ut
in Lat. fupra.

W. . 21. Eadem funt in Græco, nifi quòd geminatur de more vox Κύριος ; pauloque poft habetur λαμβάνω, fumo, pro affumam; & infra, Tŵr epixuxxe avτŵr, qui in cirenitu corum funt; additur etiam exsi fup. verbo ingressi

11.

& Ifai.40. Jer. 23. 5.

Sup. 34.

23.

Dan. 9.

24.

funt. Similiter ap. Tichon. reg. 4. p. 56.g. Hæc dicit Do-
minus: Ecce ego accipiam omnem domum Ifraël de medio
gentium, in quas ingreffi funt illic congregabo eos ab
omnibus qui funt in circuitu eorum, & inducam eos in ter-
ram Ifrael; Mf. Rem. & ducam eos in terra Ifraël. Item Joan. 1.
apud Caffiod. in Pf. 101. p. 341. b. Hæc dicit Dominus
45.
Deus: Ecce ego accipio omnem domum Ifraël de medio gentium,
in quas intraverunt ibi: & congregabo cos ab omnibus qui in
circuitu funt eorum, & inducam eos in terram fuam. Et dabo
eos in natione una; quæ poftrema pertinent ad . feq.

. 22. Sic habet Græc. nifi quòd initio tollit unam, poft gentem; additque, poft feq. mea; loco verò om→ nium iftorum in regem, fimpliciter hab. durur, eorum; at in Mr. Alex. πάντων αυτῶν ; & in Compl. πάντων τέτων εἰς Baoxia, ut fupra. Ap. Tichon. reg. 4. partim ex Mf. Rem. partim ex edit. Lugd. p. 56. g. Et dabo eos in gentem in terra mea, & in omnibus (lege mentibus ) Ifraël, & princeps unus erit eorum: 5 non erunt ultra in duas gentes, nec dividentur ultra in duo regna. Ap. Aug. 1. de octo quæft. to. 6. 139. a. b. & l. 18. de civit. Dei, c. 34. to. 7. 516. g. rex unus erit omnibus imperans : & non erunt ultra due gentes, nec dividentur ampliùs in duo regna.

. 23. In Gr. Vatic. defunt ifta: 5 in offendiculis fuis, & in omnibus impietatibus fuis: huic autem verbo, peccaverunt, additur & duraïs, in ipfis ; uti poft paulò, Kúpios, Dominus, ad voculam ego; cæt. quadrant: imo in edd. Ald. & Compl. eft, & τοῖς εἰδώλοις αυτῶν, καὶ ἐν τοῖς προσκόμματων ( Ald. προσοχθίσμασιν ) αυτῶν, καὶ ἐν ἀνεβείαις AUT. Apud Tichon. verò reg. 4. p. 56. g. fimpliciter : ne (Mf. Rem. nec) contaminentur adbuc in fimulacris fuis:

liberabo eos ab omnibus iniquitatibus eorum, quibus peccaverunt in eis, & emundabo eos : & erunt mihi in populum, 5 ego Dominus ero illis in Deum. Sed ap. Aug. 1. de octo quæft. to. 6. 139. b. & l. 18. de civit. Dei, c. 34. to.7. 516. g. ita: Neque polluentur ultra in idolis fuis, & abominationibus fuis, & in cunctis iniquitatibus fuis: & falvos eos faciam de univerfis fedibus fuis, in quibus peccaverunt, mundabo eos : & erunt mihi populus, & ego ero eis Deus: unus è Mfs. Vatic. hab. fup. fordibus, pro fedibus, quod magis Græco accedit. Vigil. tamen Tapf. 1. cont. Varimad. p. 751. a. legit: & falvos eos facit de univerfis fedibus fuis, in quibus peccaverunt : mundabo eos, erunt mihi populus, & ego ero eis Deus.

*. 24. Græcè deeft tantùm &, ante paftor, ut & feq. iftorum; fed in Mf. Alex, eft à. Apud Tichon.reg.