VULGATA NOVA. effet paftor: & factæ funt in devorationem omnium beftiarum agri, & difperfæ funt. 6. Erraverunt greges mei in cunctis montibus, & in univerfo colle excelfo : & fuper omnem faciem terræ difperfi funt greges mei, & non erat qui requireret, non erat, inquam, qui requireret. 7. Propterea paftores audite,verbum Domini: 8. Vivo ego, dicit Dominus Deus : quia pro eo quòd facti funt greges mei in rapinam, & oves mee in devorationem omnium beftiarum agri, eò quòd non effet paftor: neque enim quæfierunt paftores mei gregem meum, fed pafcebant paftores femetipfos, & greges meos non pafcebant : 9. Propterea paftores audite verbum Domini: 10. Hæc dicit Dominus Deus: Ecce ego ipfe fuper paftores requiram gregem meum de manu eorum, & ceffare faciam eos ut ultra non pafcant gregem, nec pafcant ampliùs paftores femetipfos: & liberabo gregem meum de ore eorum, & non erit ultra eis in efcam. II. Quia hæc dicit Dominus Deus: Ecce ego iple requiram oves meas, & vifitabo eas. 12. Sicut vifitat paftor gregem fuum in die, quando fuerit in medio ovium fuarum diffipatarum : fic vifitabo oves meas, & liberabo eas de omnibus locis, in quibus difperfæ fuerant in die nubis & caliginis. 13. Et educam eas de populis, & congregabo eas de terris, & inducam eas in terram fuam: & pafcam eas in montibus Ifraël, in rivis, & in cunctis fedibus terræ. 14. In pafcuis uberrimis pafcam eas, & in montibus excelfis Ifraël erunt pafcua earum : ibi requiescent in herbis virentibus, & in pafcuis pinguibus pafcentur fuper montes Ifraël. 15. Ego pascam oves meas, & ego eas accubare faciam, dicit Dominus Deus. 16. Quod perierat requiram, & quod abjec-tum erat reducam, & quod confractum fuerat alli VERSIO ANTIQUA. paftor: & factæ funt in comefturam omnibus Aug. ubi fup. Ibid. 234. 6. Et erraverunt oves meæ in omnem mon- 7. Propterea paftores audite verbum Domini: 9. Propter iftud paftores audite verbum Domi ni : 10. Hæc dicit Dominus Deus: Ecce ego fuper paftores, & inquiram oves meas de manibus eorum, & avertam ab eis ut non pafcant oves meas, & non pafcent adhuc paftores femetipfos : & extraham oves meas de ore eorum, & de manibus eorum, & non erunt eis adhuc in cibum. 11. Quoniam hæc dicit Dominus Deus: Ecce ego ipfe & inquiram oves meas, & vifitabo eas. 12. Sicut vifitat paftor gregem fuum in die, cùm fuerit nimbus & nubes in medio ovium difperfarum fic inquiram oves meas, & educam eas ab omni loco, quo difperfæ funt illic in die nubis & nimbi. 13. Et educam eas de gentibus, & colligam eas de regionibus, & inducam eas in terram earum: & pafcam eas fuper montes Ifraël, & in rivis, & in omni habitatione terræ. 14. In pafcua bona pafcam eas, & in montibus altis Ifraël erunt ftabula earum illic : & dormient, & requiefcent in deliciis bonis, & in pafcua pingui pafcentur fuper montes Ifraël. 15. Ego pafcam oves meas, & ego requiefcere faciam eas, dicit Dominus Deus. 16. Hæc dicit Dominus Deus : Quod periit requiram, & quod erravit revocabo, & quod comNOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M. 116. b. legit: Et difperfa funt oves mea, eò quòd non funt paftores : & facta funt in comefturam omnibus befliis agri. Tertul. quoque 1. de fuga in perf. p. 973. a. pastores increpat, quòd non tantùm de pecoribus improbè vefcantur, pafcentes potiùs femetipfos, verùm & difperfum gregem faciant, in prædam effe omnibus beftiis agri, dum non eft paftor in illis. . 6. Similiter in Græco, nifi quòd initio deeft To & erraverunt; ficut inf. omnem, ante faciem terra; al. tamen Tάons rus rus. Cypr. epift. 54. & 67. p. 79. a. 116. b. pofteriora tantùm refert: & non fuit qui inquireret, neque qui revocaret, prætermiffis aliis. Auct. I. ad Novat. hær. ap. Cypr. p. 439. f. Et permififlis populum meum errare inter Spinas & tribulos. Hieron. in hunc loc. Erraverunt oves mea; item inf. difperfa funt oves; ultimòque, non erat, inquam, qui reduceret. .7. Sic eft in Græco. Hic autem verficulus non legitur apud Cypr. ep. 54. & 67. p. 79. a. 116. b. Apud Hieron, verò in hunc loc. Propterea ô paftores, &c. ut fupra. *. 8. Græc. Ζῶ ἐγώ, λέγει Κύριος Κύριος· εἰ μὴν ἀντὶ το γενέθαι τὰ πρόβατά με εἰς προνομήν, και γενέθαι τα πρόβατά με εἰς κατάβρωμα πᾶσι τοῖς θηρίοις το πεδίο, παρὰ τὸ μὴ εἶναι ποιμένας· καὶ ἐκ ἐξεζήτησαν, &c. i. e. Vivo ego, dicit Dominus Dominus : fi non pro eo quòd faitæ funt oves meæ in rapinam, & facta funt oves mea in devorationem omnibus beftiis campi, eò quòd non effent paftores : 5 non exquifierunt, &c. ut fupra. Similiter paflores hab. Hieron. in comment. col. 941. f. Hæc autem tota prætermittuntur à Cypr. ep. 54. p. 79. a. & ep. 67. p. 116. *.9. Græce id unum legitur : Αντὶ τότε ποιμένες, edd. tamen Ald. & Compl. fubdunt, dxésate λóyor Kupi. Nil autem horum exftat ap. Cypr. locis fup. cit. . 10. Similia leguntur Græcè, præter feqq. aures, eos, pro ab eis; & aurà, eas, loco femetipfos; paulò poft etiam deeft To de manibus eorum. Plerique Mis. & Auguft. carent hac voce, femetipfos, cujus loco Hieron. in comm. 942. e. ponit oves. Cypr. ep. 54. p. 79. a. legit : . II. Concordat Græc. detracto ifto, ipfe &, ante . 12. Græc. initio hab. "Doep Zurer, Sicut quærit (Mf. verò Alex. éxé@lera;) reliqua quadrant. Auct. 1. ad Novat. hær. p. 439. f. Sicut paftor gregem fuum in die, qua fuerit caligo & nebula: fic exquiram oves meas, 5 exquiram eas in omni loco quocunque difperfi funt. Similiter ap. Hieron. in comm. col. 942. e. quando fuerit ca→ ligo & nubes in medio ovium fuarum feparatarum. val . 13. Totidem verba in Græco, præter mafculinum αυτές, eos, quater repetitum, loco eas ; & φάραγξι, και libus, pro rivis. Hieron. etiam in comm. col. 942. f. legit: Et educam eos de gentibus, & congregabo eos de regionibus, inducam eos in terram fuam : & pafcam eos, &c. . 14. Græc. conftanter hab. άuT85, eos,* loco eas; dein, ἐν τῷ ὄρει τῷ ὑψηλῷ Ἰσραὴλ, καὶ ἔσονται, &c, i. e. in monte excelfo Ifraël, & erunt, &c. fubinde præponit Exei, verbo requiefcent, quod tamen abest ab ed. Ald. cæt. ut in textu. Similiter apud Hieron. in comm. p. 942. f. pafcam eos, & in montibus excelfis Ifraël erunt ovilia eorum. . 15. Sic eft in Græco, præter hoc ult. prácelæ öti éyú eimi Kúpios & fcient quia ego fum Dominus, loco dicit Dominus Deus. Similiter Hieron. habet in comm. requiefcere faciam. . 16. Græc.co exanime, hab. rò e'uxeitor, quod defen Ibid. 237. Ibid, 238. Ibid. 239 W VERSIO ANTIQUA. Auguft. ubi fup. minutum eft colligabo, & quod exanime eft confortabo, & quod pingue eft, & quod forte eft cuftodiam : & pafcam eas cúm judicio. Idem ferm. 47. col. 249. 250. Ibid. 252.253. 261. Ibid. 255. Ibid. 256. Ibid. 259. 17. Et vos oves meæ, hæc dicit Dominus Deus : Ecce ego judico inter ovem & ovem, & arietes & arietes & hircos. 18. Nunquid non fufficit vobis quia bonam pafcuam pafcebatis? & reliquias pafcuæ veftræ conculcabatis pedibus veftris : & potabatis aquam, quæ fubfidebat, & reliquam pedibus veftris turbabatis. Ibid. 260. & Ibid. 262. 19. Et oves meæ conculcationes pedum veftrorum depafcebant : & conturbatam pedibus veftris aquam potabant. 20. Pro iftis hæc dicit Dominus Deus ad eos: Ecce ego judico inter ovem fortem, & inter ovem imbecillam : 21. quoniam lateribus & humeris veftris impellebatis, & cornibus veftris percutiebatis, & omne quod deficiebat comprimebatis, quoadufque difpergeretis eas foras: 22. & falvabo oves meas, & jam non erunt in vastationem, & judicabo inter ovem & ovem. 23. ET EXCITA BO SUPER EAS PASTOREM UNUM, & pafcet eas fervus meus David: ipfe pafcet eas, & erit eis in paftorem. 24. Et ego Dominus ero illis in Deum : & fervus meus David princeps in medio eorum: ego Dominus locutus fum." 25. Et difponam ad eos teftamentum pacis, & Ibid. 263. exterminabo beftias malas à terra : & habitabunt in eremo in fpe, & fomnum habebunt in rivis. Ibid. 264. VULGATA NOVA. gabo, & quod infirmum fuerat confolidabo, & 26. Et dabo eis in circumitu collis mei benedictionem : & deferam imbrem in tempore fuo: imbres benedictionis erunt. 17. Vos autem greges mei, hæc dicit Dominus Deus: Ecce ego judico inter pecus & pecus, arietum, & hircorum. 27. Et ligna, quæ in campo funt, dabunt fructum fuum, & terra dabit generationem fuam, & habitabunt in terra fua in fpe : & fcient quoniam ego fum Dominus, in eo cùm confregero furcas 18. Nonne fatis vobis erat pafcua bona depafci ? infuper & reliquias pafcuarum veftrarum conculcaftis pedibus veftris : & cùm puriffimam aquam biberetis, reliquam pedibus veftris turbabatis. 19. Et oves meæ his, quæ conculcata pedibus veftris fuerant, pafcebantur: & quæ pedes veftri turbaverant, hæc bibebant. 20. Propterea hæc dicit Dominus Deus ad vos: Ecce ego ipfe judico inter pecus pingue, & macilentum : 21. pro eo quòd lateribus & humeris impingebatis, & cornibus veftris ventilabatis omnia infirma pecora, donec difpergerentur foras: 22. falvabo gregem meum, & non erit ultra in rapinam, & judicabo inter pecus & pecus. 23. ET SUSCITABO SUPER EAS PASTOREM Ifai.40. UNUM, qui pafcat eas, fervum meum David: ipfe 11. pafcet eas, & ipfe erit eis in paftorem. Ofe. 3. 5. Joan. I. 24. Ego autem Dominus ero eis in Deum : & fervus meus David princeps in medio eorum: ego 45.10. Dominus locutus fum. 25. Et faciam cum eis pactum pacis, & ceffare faciam beftias peffimas de terra: & qui habitant in deferto, fecuri dormient in faltibus. 26. Et ponam eos in circuitu collis mei benedictionem: & deducam imbrem in tempore fuo : pluviæ benedictionis erunt. 27. Et dabit lignum agri fructum fuum, & terra dabit germen fuum, & erunt in terra sua abfque timore: & fcient quia ego Dominus, cùm contrivero catenas jugi eorum, & eruero eos de NOTE ADVERSIONEM ANTIQUAM. cerat; delet verò inf. quod pingue eft; cæt. quadrant. . 17. Græc. adimit vocem mea, poft oves, ficut &, . 18. 19. Similia Græc. haber. #. 20. Græc, initio habet: AaTTo Táde névet Kúpios Κύριος Ἰδὲ ἐγὼ διακρινω, &c. i. e. Propterea hac dicit Dominus Dominus: Ecce ego dijudicabo, &c. ut in Lat. fupra. Hieron. in comm, col. 943. a. ultimò leg. ex Hebr. inter pecus pingue, & macilentum; tum addit, five, inter pecus forte, infirmum. . 21. Eadem funt in Græco, præter hoc 1. ¿'Tl, in, pro quoniam ; (in Compl. i :) extremò verò deeft iftud, quoadufque difpergeretis eas foras. . 22. Sic iterum in Græco, præter hoc, xp рòs xplor, loco ovem 5 ovem; mel. Hieron. in comment, arietem arietem; ed. Compl. egbáτwr y xpicv. .23. Hilar. in Pf. 131. col. 445. f. Et excitabo fuper eos paftorem unum altum, & pafcet eos fervus meus David, erit his paftor. Ambrof. 1. 5. de fide, to. 2. 571. b. Et fufcitabo fuper eos paftorem unum, & reget eos fervus meus David : ipfe pafcet eos, & erit eorum paftor : fimiliter epift. 46. col. 987. e. hoc deleto, ipfe pafcet cos. Hieron. in Ifai. 40. col. 303. f. Sufcitabo fuper eos paftorem unum, 5 pafcet eos, fervum meum David; 5 erit paftor eorum. Ita quoque in Græco eft. Hieron. etiam in Ezech. 34. col. 943. a. habet eos, non eas, initio & infra: Auguft. verò de octo quæft. to. 6. 138. Et fufcitabo fuper pecora mea paftorem unum, qui pafcat ea, fervum meum David: 5 ipfe pafcet ea, 5 ipfe erit his in paftorem : itidem 1. 18. de civit. Dei, c. 34. to. 7. 516. f. Caffiod. in Pf. 3r. p. 451. a. Et excitabo fuper eos paftorem unum altum, & pafcet eos fervus meus David, 5 erit eis paftor. 11.14. . 24. Itidem Græcè, fi deleatur To fervus meus ; at in ed. Compl. est, ó dÿxós μ8 Davis, ut fupra. Hilar. in Pf. 131. col. 445. f. legit: Et ego ero illis in Deum: 5 David princeps in medio eorum: ego Dominus locutus fum. Ambrof. verò 1. 5. de fide, to. 2. 571. b. Et ego Dominus ero illis in Deum : 5 fervus meus David in medio eorum princeps: fimiliter epift. 46. col. 987. e. nifi quòd deeft fervus meus. Hieron. quoque in Ifai. 40. col. 303. f. fimpliciter habet: Et ego Dominus ero eis in Deum : & David in medio eorum princeps: ego Dominus locutus fum. Auguft. autem de octo quæft. to. 6. 138. g. 139. a. & l. 18. de civit. Dei, c. 34. to. 7. 516. f. Ego autem Dominus ero eis in Deum : & fervus meus David princeps in medio eorum ego Dominus locutus fum, Caffiod. in Pf. 31. p. 451. a. Et ego ero illis in Deum: 5 David princeps in medio eorum. .25. Ita rurfum Græcè, excepto ifto, T Aavid. loco ad eos ; & in fine, dpuμois, faltibus, pro rivis ; deeft etiam hoc, in fpe: fed in Compl. initio legitur: Kai diabйooμal duros in Ald. verò aur Aauls. Item apud Hilar. in Pf. 131. col. 446. a. Et difponam ad David teftamentum pacis. Ap. Hieron. in Ifai. 40. col. 303. f. Et ponam cum David teftamentum pacis : fimiliter hab. teftamentum, in Ezech. 34. col. 943. b. *. 26. Græc. Vat. Καὶ δώσω αυτὲς περικύκλῳ τῇ ὄρος με· καὶ δώσω τὸν ὑετὸν ὑμῖν ὑετὸν εὐλογίας. Mr. Alex. Καὶ ἔσονται κύκλῳ τὸ ὄρος με· καὶ ἀποςελῶ ὑετὸν εὐλογίας αυτοῖς. Ed. Compl..... και διώσω τὸν ὑετὸν κατὰ καιρὸν αυτό, ὑετὸν εὐλογίας. Similiter hab. Hieron. in comm. col. 943. b. 5 dabo imbrem. V. 27. Tota ifta concinunt cum Græco, nifi quòd Vatic, hab. Tuv ur autus, fortitudinem fuam, loco genera tionem fuam ; Alex. verò rurfum, xapπòr duτus, fru&um fuum; fubinde poft hoc ablativ. Spe, Vatic. addit sipurus, Joan. 10. II. VULGATA NOVA. manu imperantium fibi. 28. Et non erunt ultra in rapinam in gentibus, neque beftiæ terræ devorabunt eos: fed habitabunt confidenter abfque ullo terrore. 29. Et fufcitabo eis germen nominatum : & non erunt ultra imminuti fame in terra, neque portabunt ultra opprobrium gentium. 30. Et fcient quia ego Dominus Deus eorum cum eis, & ipfi populus meus domus Ifraël : ait Dominus Deus. 31. Vos autem greges mei, greges pascuæ mex homines eftis : & ego Dominus Deus vefter, dicit Dominus Deus. VERSIO ANTIQUA. jugi eorum, 28. Et non erunt adhuc in vaftationem genti- 29. Et excitabo eis plantarium pacis : & jam non erunt qui exterminentur fame in terra, & jam non portabunt maledictum gentium. 30. Et fcient quoniam ego fum Dominus Deus 31. Et vos oves meæ, & oves gregis mei ho- pacis ; & loco furcas jugi, fimpliciter, Tor Cuyor, jugum ; . 28. Similiter in Græco. Hieron. quoque in comment. col. 943. d. hab. habitabunt in spe. 1. . 29. Ad litt. pene è Græco. Hieron. in comm. hab. Τ CAPUT VULGATA NOVA. . . 30. Ita de Græco ad verbum, nifi excipiatur ult. Dominus Deus, pro quo conftanter, Kúpios Kúpics. . 31. A Græco abeft To primum, & vos; ficut inf. homines, poftremo fic : κι ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν, λέγει Kupios Kupios at in Mf. Alex. ac edd. Ald. & Compl. ipfo initio eft, Kai vuεîs прólαîá μ8• paulòque poft in Compl. Vous me arpal se. Ap. Hieron. in hunc loc. col. 947.b. Vos autem oves meæ, oves pafcua mea homines eftis. X X X V. VERSIO ANTIQUA. Ibid. 266. Ibid. 267. "ET factus eft fermo Domini ad me, di- 1.ET factus eft fermo Domini ad me, dicens: Hieron, in Exech. 2. cens : Fili hominis pone faciem tuam adversùm montem Seir, & prophetabis de eo, & dices illi: 3. Hæc dicit Dominus Deus: Ecce ego ad te mons Seir, & extendam manum meam fuper te, & dabo te defolatum atque defertum. 4. Urbes tuas demoliar, & tu defertus eris: & fcies quia ego Dominus. 5. Eò quòd fueris inimicus fempiternus, & concluferis filios Ifraël in manus gladii in tempore afflictionis eorum, in tempore iniquitatis extremæ. 6. Propterea vivo ego, dicit Dominus Deus : quoniam fanguini tradam te, & fanguis te perfequetur: & cùm fanguinem oderis, fanguis perfequetur te. 7. Et dabo montem Seir defolatum atque defertum : & auferam de eo euntem, & redeuntem. 8. Et implebo montes ejus occiforum fuorum: in collibus tuis, & in vallibus tuis, atque in torrentibus interfecti gladio cadent. 9. In folitudines fempiternas tradam te, & civitates tuæ non habitabuntur : & fcietis quia ego Dominus Deus. 10. Eò quòd dixeris: Duæ gentes, & duæ terræ meæ erunt, & hæreditate poffidebo eas: cùm Dominus effet ibi : 11. Propterea vivo ego, dicit Dominus Deus, 35. col. 947. b. ex te..... 4. In urbibus tuis faciam folitudinem, & tu defertus eris & fcies quia ego fim Dominus. 5. Eò quòd fueris inimicus fempiternus, & affederis domui Ifraël fraudulenter in manu gladii..... 6. Propterea vivo ego, dicit Dominus Deus: quoniam in fanguine peccafti, & fanguis te perfequetur. 7. Et dabo montem Seir defolatum & defertum : & auferam de eo homines, & jumenta. 8. Et implebo montes ejus vulneratorum.... atque campis interfeci gladio cadent. 9..... & civitates tuæ non habitabuntur: & fcies quoniam ego fum Dominus. 10. Eò quòd dixeris: Duæ gentes, & duæ regiones meæ erunt, & hæreditate poffidebo eas: cùm Dominus effet ibi : 11. Propterea vivo ego, dicit Dominus Deus, NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. . 4. Græc. Kal Taïs tónedí Cr.... & Cu spumos son, &c. ut in Latino. Mf. Alex. cum edit. Ald. initio hab. Καὶ ἐν ταῖς, &c. . 5. Græc. 'AvTÌ TỪ DEVÉ DO CE Extpar aiwríar, i ἐνεκάθισας τῷ ἐν χειρὶ ἐχθρῶν μαχαίρᾳ, ἐν καιρῷ άδι xías Ex Xátor i. e. Eò quòd fueris tu inimica fempiterinfederis domui..... in manu inimicorum gladio, in tempore iniquitatis in extremis. Al. fcribunt uaxaleas, non μαχαίρα ; deinde, ἐν καιρῷ θλίψεως αυτῶν, καὶ ἐν καιρῷ ἀδικίας ἐπ' ἐχάτῳ. *. 6. Græc. Διατέτο ζῶ ἐγώ, λέγει Κύριος Κύριος· εἰ μùr eis aiμa, &c. ut fupra. 7.7. Grec. Καὶ διώσω... εἰς ἔρημον και ερημωμένον ἀπολῶ ἀπ' αυτέ, &c. ut fupra. *.8. Gr. Καὶ ἐμπλήσω τῶν τραυματιών βενές (ε, καὶ τὰς φάραγγας (γκ ἐν πᾶσι τοῖς πεδίοις σε τετραυματισμένοι μaxαípα TEGUVTal & Col. Hieron. ubi sup. 949. f. 950.a. Implebo montes ejus, & colles, & valles, & campos, five torrentes: & fup. 949. b. torrentes..... vel juxta LXX. campos, qui medii inter colles & valles funt. .9. Itidem Græcè, fubnexo uno, ultra, verbo habitabuntur. . 10. Eadem funt in Græco, excepto hoc ult. Kípros ExET Esi, & Dominus ibi eft. . 11. A Græco Vat. abeft vox Deus; fequitur verò, TOMOW COI XATά Tur Extear Co. tum proximè, yvwo # VERSIO ANTIQUA. Hieron, ubi fup. quia faciam juxta inimicitiam tuam, & fecundùm zelum tuum, quem fecifti..... & notus efficiar tibi cùm judicavero te. 12. Et fcies quia ego fum Dominus : audivi vocem blafphemiarum tuarum, quia locutus es..... Hieron. in Ezech. 36. col. 950. b. ex Lxx. 13. Et magnificè locutus es fuper me ore tuo, Tichon.reg. 4.P. 57.a. 15. Defertus eris mons Seir, & omnis Idumæá, & confumentur : & fcient quia ego fum Dominus. VULGATA NOVA. quia faciam juxta iram tuam, & fecundùm ze- 12. Et fcies quia ego Dominus audivi univer- 13. Et infurrexiftis fuper me ore veftro, & derogaftis adversùm me verba veftra: ego audivi. 14. Hæc dicit Dominus Deus : Lætante univerfa terra, in folitudinem te redigam. 15. Sicuti gavifus es fuper hæreditatem domus Ifraël, eò quòd fuerit diffipata, fic faciam tibi: diffipatus eris mons Seir, & Idumæa omnis: & fcient quia ego Dominus. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. bhooμaι, &c. quæ fup. omiffis intermediis : fed in Mf. Alex. &c. . 12. Similiter in Græco fequuntur verò: Ta pu Ισραήλ ἔρημα ἡμῖν δέδοται εἰς κατάβρωμα i. e. Montes Ifrael deferti nobis dati funt in devorationem ; quæ Vulgatæ fatis refpondent. V. 13. Ad verbum è Græco, præter hoc, vociferati eftis contra me, quod deeft: fed in ed. Compl. additur, καὶ ἐφωνήσατε κατ' ἐμ. I. *. 14. Græc. Τάδε λέγει Κύριος· Ἐν τῇ εὐφροσύνῃ πάσης THS rus eриμor πоow Ce i. e. Hæc dicit Dominus : In lætitia ximè accedunt. V. 15. Eadem funt in Græco, præter unum rá, fcies, pro fcient; at in edit. Ald. grasortai, ut fupra. Illud autem, inquit Hieron. quod in LXX. additum eft, & confumentur, in Hebraico non habetur. Extremò etiam Græcè legitur, öтi éyw eiμi Kúpios eds duтur non fimpliciter, quia ego fum Dominus. Addit Hieronym. infra col. 948. b. Quodque infertur (in Vulg.) Sicuti gavifus es fuper hæreditat. domus Ifraël, eò quod fuerit diffipata, fic faciam tibi: in LXX. non habetur, fed fub afterifcis de Theodotionis editione additum eft. CAPUT X X X V I. VERSIO ANTIQUA. VULGATA NOVA. U autem fili hominis propheta fuper U autem fili hominis propheta fuper mon- 1.Tontes Ifraël, & dices: Montes Ifraël Sup.6. 2. Hæc dicit Dominus Deus: Eò quòd dixerit inimicus de vobis: Euge, folitudines fempiternæ in poffeffionem datæ funt nobis : 3. propterea vaticinare, & dic: Hæc dicit Dominus Deus: Pro eo quòd difperfi eftis ab his, qui in circuitu veftro funt, & facti in poffeffionem reliquis gentibus, & afcendiftis fuper labium linguæ, & opprobrium gentibus: 4. propterea montes Ifraël audite verbum Domini Dei: Hæc dicit Dominus Deus montibus, & collibus, torrentibus, vallibufque, & defertis, diffipatis, & urbibus derelictis, quæ depopulatæ funt, & conculcatæ, & reliquis gentibus per circuitum. 5. Propterea hæc dicit Dominus Deus..... quoniam dederunt terram tuam fibi in poffeffionem cum jucunditate, inhonorantes animas, ut exterminarent in vaftationem : 6. propterea propheta fuper terram Ifraël, & dic montibus & collibus, & rivis, & nemoribus: audite verbum Domini: 3. 2. Hæc dicit Dominus Deus: Eò quòd dixerit inimicus de vobis: Euge, altitudines fempiter næ in hæreditatem datæ funt nobis: 3. propterea vaticinare, & dic: Hæc dicit Dominus Deus: Pro eo quòd defolati eftis, & conculcati per circuitum, & facti in hæreditatem reliquis gentibus, & afcendiftis fuper labium linguæ, & opprobrium populi : 4. propterea montes Ifraël audite verbum Domini Dei: Hæc dicit Dominus Deus montibus, & collibus, torrentibus, vallibufque, & defertis, parietinis, & urbibus derelictis, quæ depopulatæ funt, & fubfannatæ à reliquis gentibus per circuitum. 5. Propterea hæc dicit Dominus Deus : Quoniam in igne zeli mei locutus fum de reliquis gentibus, & de Idumæa univerfa, quæ dederunt terram meam fibi in hæreditatem cum gaudio, & toto corde, & ex animo: & ejecerunt eam ut vastarent : 6. idcirco vaticinare fuper humum Ifraël, & dices montibus & collibus, jugis & vallibus: Hæc NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. . 1. Græc. Kai ou VIE &c. ut fupra. . 2. Græc. Tade XÉVEL Kúpios KúpiOS Ave' Felter eq' jμãs ó éx1pòs........... Eò quòd dixit fuper vos inimicus, &c. ut fup. excepto ult. úμïr éyevúðu, nobis failæ funt, pro data funt nobis. .3. Gr. loco difperfi eflis, habet r áriμadurai vμas, defpecti eftis; dein, va pas, & odio habiti, quod ult. abeft à Compl. fubinde, TỸ sivaι vμas, ut effetis, loco & fali; poftremò, dvéCTED Wan, by eis oveldioμa & Oreor i. e. & afcendiftis loquela lingua, & in opprobr. &c. quidam poft avébuts, add. ✈ évéreDE, & facti eftis. ἐγένοντο εἰς προνομὴν, καὶ εἰς καταπάτημα τοῖς, &c. i.e. Ε facta funt in direptionem, & in conculcationem, loco que depopulata funt, & conculcata; cætera ut fupra. *. 5. Græc. Διατ το τάδε λέγει Κύριος Κύριος· Εἰ μὴν ἐν πυρὶ θυμό με ἐλάλησα ἐπὶ τὰ λοιπὰ ἔθνη, κ ἐπὶ τὴν 'Ideμalar macar, quæ Vulgatæ favent; deinde fic: "T! dwnar Tür yur μe, &c. quoniam dederunt terram meam, &c. ut in textu, nifi quòd ult. loco habetur & megroμḥ, pro in vaftationem. Edit. Tichon. fcribit atque exterminaverunt; Mf. verò Rem, ejufdem, ut exterminarent, è Gr. Tŷ aparísar, quod fubftituendum duximus. Apud Hieron. in hunc loc. 950. c. cum odio defpicientes animas, ut fubverterent eas in vaftatione. . 6. Similia in Græco, exceptis his, Tais páparei, vallibus, pro rivis; ultimòque, arrì tô dreifiques stran VULGATA NOVA. dicit Dominus Deus: Ecce ego in zelo meo, & in furore meo locutus fum, eò quòd confufionem gentium fuftinueritis.. 7. Idcirco hæc dicit Dominus Deus: Ego levavi manum meam, ut gentes, quæ in circuitu veftro funt, ipfæ confufionem fuam portent. 8. Vos autem montes Ifraël ramos veftros germinetis, & fructum veftrum afferatis populo meo Ifraël prope enim est ut veniat : 9. Quia ecce ego ad vos, & convertar ad vos, & arabimini, & accipietis fementem. 10. Et multiplicabo in vobis homines, omnemque domum Ifraël : & habitabuntur civitates, & ruinofa inftaurabuntur. 11. Et replebo vos hominibus, & jumentis: & multiplicabuntur, & crefcent: & habitare vos faciam ficut à principio, bonifque donabo majoribus, quàm habuiftis ab initio : & fcietis quia ego Dominus. 12. Et adducam fuper vos homines, populum meum Ifraël, & hæreditate poffidebunt te: & eris eis in hæreditatem, & non addes ultra ut abfque eis fis. 13. Hæc dicit Dominus Deus: Pro eo quòd dicunt de vobis: Devoratrix hominum es, & fuffoçans gentem tuam : 14. Propterea homines non comedes ampliùs, & gentem tuam non necabis ultra, ait Dominus Deus : 15. Nec auditam faciam in te ampliùs confufionem gentium, & opprobrium populorum nequaquam portabis, & gentem tuam non amittes ampliùs, ait Dominus Deus. 16. Et factum eft verbum Domini ad me, di cens : 17. Fili hominis, domus Ifraël habitaverunt in humo fua, & polluerunt eam in viis fuis, & in ftudiis fuis ; juxta immunditiam menftruatæ facta eft via eorum coram me. 18. Et effudi indignationem meam fuper eos pro fanguine, quem fuderunt fuper terram, & in idolis fuis polluerunt eam. 19. Et difperfi eos in gentes, & ventilati funt interras: juxta vias eorum, & adinventiones eorum judicavi eos. VERSIO ANTIQUA. Hæc dicit Dominus: Ecce ego in zelo meo, & Tichon. ubi fup. 7. Ecce ego levabo manum meam fuper na- 8. Veftri autem montes Ifraël uvam, & fructum veftrum manducabit populus meus, qui appropinquat venire : 9. Quia ecce ego fuper vos, & refpiciam fu- 10. Et multiplicabo fuper vos totam domum. 12. Et generabo fuper vos homines, populum meum Ifraël, & hæreditate poffidebunt vos : & eritis eis in poffeffionem, & non addetis ultra ut abfque liberis vos faciant. 13. Hæc dicit Dominus Deus: Pro eo quòd dixerunt tibi: Devoratrix hominum es..... 14. Propterea homines non comedes ampliùs..... ait Dominus Deus : 15. Nec auditam faciam in vobis ampliùs ignominiam gentium, & opprobria populorum nequaquam portabitis, & gens tua abfque liberis ultra non erit, dicit Dominus Deus. 16. Et factus eft ad me fermo Domini, dicens: 17. Fili hominis, domus Ifraël habitavit in terra, & polluerunt illam in via fua, & in idolis fuis, & peccatis fuis; fecundùm immunditiam menftruatæ facta eft via eorum ante faciem meam. 18. Et effudi iram meam fuper eos, 19. & difperfi illos inter nationes, & ventilavi eos in regiones: fecundùm vias eorum, & fecundùm peccata eorum judicavi eos. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. ἐνέγκαι ὑμᾶς, εd quod opprobria gentium portaveritis ; ed. Tichon. portatis ; Mf. verò Rem. ejufdem, portaftis, quod fupplevimus. Hieron. in comment. col. 951. b. dicit pro jugis, LXX. tranftuliffe Tai váαis, quæ nos, inquit, nemorofa intelligimus loca; & fup. 950.c. ad hanc ex Hebr. vocem, confufionem, addit, five opprobria. .7. Græc. initio habet: AiaT8 To yw apw, Propterea ego levabo, &c. ut in textu, nifi excipias vocem áriμíav, loco injuriam; Hieron. in comm. bene, ignominiam ; item fupra levabo, pro levavi de Vulg. Mf. Rem. Tichon. zelabo, vitiosè. În Mf. Alex. AiaToto idÿ évà ápw, &c. . 8. Sic etiam in Græco, præter hoc penult. öti exleo, quia fperant, loco qui appropinquat. Hieron, in comment. 950. d. ad ramos veftros de Vulg. addit, five uvas veftras, è Gr. saquaw; fimiliter inf. col. 951.c. . 9. Ad verbum è Græco. Inferuimus autem To refpiciam fuper vos, è Mf. Tichon. B. M. Rem. quod aberat in edit. Lugd. Hieronymus quoque poft hoc de Hebr. & Vulg. noftra, & convertar ad vos, fubdit è̟ LXX. five refpiciam vos. . 10. Græc. addit drops, homines, poft hoc, fuper vos; extremòque hab. й йpuμwμern oixedoμntnostal, & deferta adificabitur; cæt. ut fupra. In ed. tamen Ald. ai spupcoμéral oinotounfoorтaι, & apud Hieron. in comm.col. 950. f. deferta adificabuntur. ✯✯. 11. 12. 13. 14. Totidem verba leguntur Græcè, nifi quòd loco Dominus Deus, ponitur de more hîc & inf, Κύριος Κύριος. *. 15. Grec. initio habet, Καὶ ἐκ ἀκεθήσεται εκέτι ip'úμãs atiμla élver, Et non audietur ultra fuper vos ignominia gentium ; reliqua ut in Lat. fup. verbo tamen ανενέγ ХИТЕ, xиTs, feu portabitis, add. "Ti, ampliùs, delentur verò feqq. . 16. Confonat Græc. ad verbum, translato uno ad . 17. Itidem apud Auguft. 1. 3. de doctr. Chr. to. 3. 60. c. præter unum Fili hominis, quod deeft. Græcè pro in terra, habetur ἐπὶ τῆς γῆς αυτών, pauloque poft, ἐν Tais axabapolais, in immunditiis, pro peccatis, præponiturque, fequenti fecundùm ; cætera prorfus fimilia. Editio Lugdun. Tichonii fcribit pluraliter habitaverunt, non habitavit; & verò Mf. Alex. habet xaтáxnoav, non xaráxиеν, ut in Vatic. fubinde eadem edit. Lugdun. tollit fuis, poft peccatis ; fed Mf. Rem. hoc pronomen addit cum Gr. Hieronymus in comment. col. 953. d. Hebr. & LXX. fic jungit de more, habitaverunt, five habitavit ; & poft paulò, in ftudiis, five idolis fuis. Auct. 1. ad Novat. hær. ap. Cypr. p. 437. f. legit: Fili hominis, domus Ifraël habitavit fuper terram fuam, & coinquinaverunt eam facinoribus fuis; ficut mulieris menftruatæ facta eft immunditia eorum ante faciem meam. . 18. Similiter habet Auguft. 1. 3. de doctr. Chr. col. 60. c. Hieron. verò in comment. col. 953. Et effudi furorem meum, &c. Auctor 1. ad Novat. ap. Cypr. p. 438. Effudi iram meam fuper eos ut fupra. Gr. Καὶ ἐξέχεα τὸν θυμόν με ἐπ' αυτές. . 19. Multa hîc defunt in edit. Tichon. quæ fubftituimus è Mf. B. M. Rem. Eidem codici confentit Auguft. ad verbum, 1. 3. de doctr. Chr. col. 60. c. Græcè ita: Kal διέσπειρα αυτὲς εἰς τὰ ἔθνη, καὶ ἐλίκμησα αυτὲς εἰς τὰς χώ Hieron. in Ezech. 36. col. 950. e* Lxx. |