25. Et tu fili hominis, ecce in die, qua tollam ab eis fortitudinem eorum, & gaudium dignitatis, & defiderium oculorum eorum, fuper quo requiefcunt animæ eorum, filios & filias eorum : 26. In die illa cùm venerit fugiens ad te, ut annuntiet tibi :

27. In die, inquam, illa aperietur os tuum cum eo qui fugit: & loquêris, & non filebis ultra: erifque eis in portentum, & fcietis quia ego Dominus.

NOTE AD præparatione; Gr. conftanter, & wαρaтáži.

VERSIO ANTIQUA.

derabilia oculorum tuorum in præparatione: non Hieron. ubi sup.
planges, neque flebis, nec venient lacrymæ tibi.

17. Gemitus fanguinis, renum luctus eft : erunt
crines tui colligati fuper te, & calceamenta tua
in pedibus tuis, nec confolaberis in labiis eo-
rum, & panem hominum non comedes.

18. Locutus fum ad populum manè ficut præceperat mihi, & mortua eft uxor mea vefperi : fecique manè ficut præceptum eft mihi.

19. Et dixit ad me populus: Non annuntias nobis, quid funt hæc, quæ tu facis?

20. Et dixi ad eos: Sermo Domini factus eft
ad me, dicens :

21. Dic ad domum Ifraël : Hæc dicit Adonai ́ Ibid. 865. a.
Dominus: Ecce ego contaminabo fancta mea,
fuperbiam fortitudinis veftræ, defiderabilia ocu-
lorum veftrorum, & quibus parcunt animæ vef-
træ: filii veftri, & filiæ veftræ, quos reliquiftis,
in gladio cadent.

22. Et facietis ficut feci : Ore eorum non con-
folabimini, & panem virorum non comedetis.
23. Et comæ veftræ fuper capita veftra, & cal-
ceamenta veftra in pedibus veftris : non plangetis
nec flebitis, & confumemini in iniquitatibus vef-
tris, & confolabitur unufquifque fratrem fuum.

24. Et erit Jezekiel vobis in portentum : fecundùm omnia, quæ fecit, facietis: cùmque venerint hæc, cognofcetis quoniam ego Adonai Do

minus.

25. Et tu fili hominis, nonne in die, quando abftulero fortitudinem ab eis, elationem gloriationis eorum, desiderabilia oculorum eorum, & elationem animæ eorum, filios & filias eorum ; 26. In die illa veniet qui falvus factus fuerit ad te, ut annuntiet in auribus tuis?

27. In die illa aperietur os tuum ad eum qui fugerit: & loquêris, & nequaquam ultra reticebis: & eris eis in portentum, & cognofcent quoniam ego Dominus.

VERSIONEM ANTIQUAM.

. 17. In Gr. Vatic. eft, Téves son, luctus eris, loco Ludus eft; at in ed. Ald. Téros esiv, ut fup. tum in Vatic. & al. oux sai to tpixwić C, ad litt. non erit capillitium tuum; cæt. ut fupra. Hieron. quoque inf. ait: juxta LXX. coronam capillorum intelligamus cafariem.

V. 18. Itidem Græcè, præter hoc, 5 mortua eft uxor mea, quod deeft; at in Mf. Alex. ac edd. Ald. & Compl. fequitur aélaver nyorú μe, deinde, icwipas, &c. ut fupra in Vatic. etiam & al. ipfo initio habetur Kal, ante locutus fum.

V. 19. 20. Totidem verba leguntur Græcè.

. 21. A Græco conftanter abeft vox Adonai ; inf. autem pro quibus, est væèp wr, fuper quibus; poniturque , ante vocem filii; cæt. ut in textu. In Mf. Alex. pro Adonai Dominus, eft Κύριος Κύριος ὁ Θεός.

#. 22. Itidem Græcè, pofito uno ά, ante ore.

. 23. Vix meliùs de Græco, nifi excipiatur verbum fingul. confolabitur, pro quo plur. apaxañéselé, confolabimini.

. 24. Græcè, pro fecit, habetur moluaa, feci; præponiturque, verbo cognofcetis, deleto fup. que, ante venerint, cum voce Adonai; cæt. ut in textu. In ed. verò Compl. eft eroince, ut fup. abfque, ante cognofcetis ; & in Ald. 'Adwrxi Kúsos.

. 25. Similiter in Græco, nifi quòd additur aUTŴY, poft filios; & loco defiderabilia, hab. étiðvμńμa?a, defideria.

✯. 26. Ita rurfum Græcè, addito uno Col, tibi, verbo annuntiet; deleto verò tuis, in fine.

. 27. Ita conftanter Græcè, nifi excipiatur verbum dvaow?ónov, qui evaferit, loco qui fugerit; deeft etiam feq. &; at in Mf. Alex. eft, axes; ficut in edd. Ald. & Compl.

ET

X X V.

VERSIO ANTIQUA.

T factus eft fermo Domini ad me, dicens: Hieron. in Ezech.
2. Fili hominis obfirma faciem tuam fu- 13.col. 775.
filios Ammon.....
Idem in Ezech.
3..... Quia gavisfi eftis fuper fanctuarium meum... 25. col. 867. ex

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

. 1. 2. Similiter in Græco.

dixifti Euge, euge fuper fan&uarium meum. Græc, hod. . 3. Sic apud Hieron, pro his de Vulg. Pro eo quòd 'Arúar éœεxápule sπi тå äɣiá μs.

Lxx.

!

Hieron. ubi fup.

Ibid. 870.

Ibid. 871. f.

Ibid. 872.

Ibid. 873.b.

.

Cap

VERSIO ANTIQUA.

4. Idcirco ego tradam te filiis Cedem..... & ipfi bibent ubertatem tuam.

5. Daboque civitatem Ammon in pafcua camelorum.....

6..... infonuifti pede, & infultafti ex animo

tuo.....

8. Hæc dicit Adonai Dominus: Pro eo quòd dixit Moab: Ecce ficut omnes gentes, domus Juda:

9. Idcirco ecce ego diffolvam humerum Moab de civitatibus promontoriorum ejus, electam terram, domum Beth Iasimuth fuper fontem urbis maritimæ,

10. filios Orientis fuper filios Ammon, dedi ei in hæreditatem : ut non fit memoria filiorum Ammon in gentibus.

11. Et in Moab faciam ultiones : & cognofcent quoniam ego Dominus.

12. Hæc dicit Adonai Dominus: Pro eo quòd fecit Idumæa ut ulcifcerentur ultionem de domo Juda, & memoriam retinuerunt mali, & ulti funt ultione;

13. Propterea hæc dicit Adonai Dominus : Extendam manum meam fuper Idumæam, & interficiam de ea hominem & pecus, & ponam eam defertam : & de Theman fugientes, gladio cadent.

14. Et dabo ultionem meam fuper Idumæam in manu populi mei Ifraël : & facient in Idumæa juxta iram meam, & furorem meum : & cognofcent ultionem meam, dicit Adonai Do

minus.

15. Propterea hæc dicit Adonai Dominus: Pro eo quòd fecerunt Alienigena ultionem, & fufcitaverunt vindictam, infultantes ex animo, ut delerent ufque in æternum :

16. propterea hæc dicit Adonai Dominus: Ecce ego extendam manum meam fuper Alienigenas, & difperdam Cretenfes, & perdam reliquias littoris maritimæ :

VULGATA NOVA.

4. Idcirco ego tradam te filiis orientalibus in hæreditatem, & collocabunt caulas fuas in te, & ponent in te tentoria fua ipfi comedent fruges tuas & ipfi bibent lac tuum.

5. Daboque Rabbath in habitaculum camelorum, & filios Ammon in cubile pecorum : & fcietis quia ego Dominus.

6. Quia hæc dicit Dominus Deus: Pro eo quòd plaufifti manu, & percuffifti pede, & gavifa es ex toto affectu fuper terram Ifraël :

7. Idcirco ecce ego extendam manum meam fuper te, & tradam te in direptionem gentium, & interficiam te de populis, & perdam de terris, & conteram : & fcies quia ego Dominus. 8. Hæc dicit Dominus Deus : Pro eo quòd dixerunt Moab & Seir: Ecce ficut omnes gentes, domus Juda :

9. Idcirco ecce ego aperiam humerum Moab de civitatibus, de civitatibus, inquam, ejus, & de finibus ejus inclytas terræ Bethiefimoth, & Beelmeon, & Cariathaim,

10. filiis Orientis cum filiis Ammon, & dabo eam in hæreditatem : ut non fit ultra memoria filiorum Ammon in gentibus.

11. Et in Moab faciam judicia : & fcient quia ego Dominus.

12. Hæc dicit Dominus Deus: Pro eo quòd fecit Idumæa ultionem ut fe vindicaret de filiis Juda, peccavitque delinquens, & vindi&tam expetivit de eis;

13. Idcirco hæc dicit Dominus Deus: Extendam manum meam fuper Idumæam, & auferam de ea hominem & jumentum, & faciam eam defertam ab Auftro: & qui funt in Dedan, gladio

cadent.

14. Et dabo ultionem meam fuper Idumæam per manum populi mei Ifraël : & facient in Edom juxta iram meam, & furorem meum : & fcient vindictam meam, dicit Dominus Deus.

15. Hæc dicit Dominus Deus: Pro eo quòd fecerunt Palæftini vindictam, & ulti se sunt toto animo, interficientes, & implentes inimicitias ve

teres :

16. propterea hæc dicit Dominus Deus: Ecce ego extendam manum meam fuper Palatinos, & interficiam interfectores, & perdam reliquias maritimæ regionis :

17. faciamque in eis ultiones magnas arguens in furore : & fcient quia ego Dominus, cùm dedero vindictam meam fuper eos.

17. & faciam in eis ultiones magnas in vindic-
ta furoris : & cognofcent quia ego Adonai Do-
minus, cùm dedero ultionem meam fuper eos.
NOTE AD VERSIONEM

*. 4. Græc. initio hab. Διατέτο ἰδὲ ἐγὼ παραδίδωμι
pas, Idcirco ecce ego trado vos; reliqua ut in textu.
. 5. Itidem Græcè.

π. 6. Gr. εψόφησας τῷ ποδί (ε, ἢ ἐπέχαρας ἐκ ψυ
Xns Ct.

.8. A Gr. Vatic, abest vox Adonai; fed in Ms. Alex. ponitur de more, ficut in edd. Ald. & Compl. fubinde in Vatic. poft ecce, ita fubjicitur, &xov pózov; fed ab editt. Ald. & Compl. abeft &, ut à Mf. Alex. denique in Vatic. eft olxos 'Iopaux 'Ida; fed in Compl. deeft Ispana; cat. conveniunt. Apud Hieron. fup. nomini Moab, hoc additur, & Seir, præmiffo tamen afterifco; nec malè, nam Hieron, infra ait: Hoc quod nos interpretati fumus, & Seir, in LXX. non habetur, fed de Theodotionis editione additum eft.

. 9. Gr. initio hab. Tapaxw, diffolvo; al. verò mapanú; reliqua quadrant, nifi excipias vocabulum Betaμst, al. Beliage. Pro Beth Iefimoth autem, & Beelmeon, & Cariathaim, inquit Hieron. infra, nefcio quid volentes LXX. interpretati funt, domum Beth Iafimuth, cùm hoc vocabulum villam defertam fignificet; Beelmeon quoque ufque bodie in Moab vicus fit maximus, quem illi verterunt fuper fontem; & Cariathaim, civitatem maritimam. Vide etiam inf. col. 871. a.

ANTIQUAM.

. 10. Ita in Græco, excepto uno Kedeu, loco Orientis; extremò etiam deeft rò in gentibus ; sed in Ms. Alex. ac ed. Compl. additur & Tois real.

nem,

то

. 11. Sic eft in Græco, præter vocem ixdíxnow, ultioloco ultiones.

. 12. Eadem leguntur Græcè, excepta voce Adonai, quæ deeft; habetur tamen in Mf. Alex. necnon in edd. Ald. & Compl. de more.

. 13. Ita Græcè, deleta femper voce Adonai; pofitaque conjunct., ante extendam.

. 14. Ita rurfum in Græco, repetita voce xalà, juxta, ante furorem meum.

. 15. Sic habetur Græcè, hoc excepto, & exdixhoEI in ultione, loco ultionem; ab ed. verò Ald. abeft &; fubinde in Vatic. loco in æternum, est śws irós, ad unum ; in Ald. verò & Compl. & in Mf. Alex. ws airos, ut fup.

✯. 16. Græc. hab. Exteírw, extendo, non extendam; loco vero reliquias littoris maritima, fic, τις καταλοίπες τὲς καλοικέντας τὴν παραλίαν, reliquos habitantes maritimam; cæt. ut in textu.

. 17. Eadem funt in Græco, præter hoc, in vindica furoris, quod deeft; ed. fola Compl. addit, & exeykots θυμά

6. Filiæ quoque ejus, quæ funt in campo, gladio interficientur : & fcient quia ego Dominus. 7. Quia hæc dicit Dominus: Ecce ego adducam ad te Sor, Nabuchodonofor regem Babylonis ab Aquilone.....

VERSIO ANTIQUA.

Hieron, ubi fup. cipes maris : & auferent coronas fuas, & veftimentis fuis variis nudabuntur, furore infanient: in terra fedebunt, & formidabunt perditionem fuam, & gement fuper te.

Ibid. 878.c.

Ibid. 879.a.

Hieron, in Ezech. 27.col. 879.c.

Ibid. 880. ex Lxx.

Ibid. 881.

17. Et affument fuper te lamentum, & dicent tibi: Quomodo perifti, & diffipata es in mari, urbs laudata, quae fuifti fortis in mari, ipfa, & habitatores ejus, quæ dedit timorem fuum omnibus habitatoribus fuis?

18. Et formidabunt infulæ in die ruinæ tuæ : & turbabuntur infulæ in mari in exitu tuo.

20. Et detraxero te ad eos qui defcendunt in foveam ad populum fempiternum, & collocavero te in profundo terrarum ficut folitudines veteres, cum his qui defcendunt in foveam, ut non habiteris, & non refurgas in terra viventium:

21. perditionem dabo te, & ultra non eris in fempiternum, dicit Dominus Deus.

VULGATA NOVA. cipes maris : & auferent exuvias fuas, & veftimenta fua varia abjicient, & induentur ftupore: in terra fedebunt, & attoniti fuper repentino cafu tuo admirabuntur.

17. Et affumentes fuper te lamentum, dicent tibi : Quomodo perifti, quæ habitas in mari, urbs inclyta, quæ fuifti fortis in mari cum habitatoribus tuis, quos formidabant univerfi ?

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

coronas fuas, hab. uíTeas άπÒ TŴv xεqar duтær, mitras de
capitibus fuis ; mox ita : κ τὸν ἱμαλισμὸν τὸν ποικίλον αυτῶν ἐκε
ઃ કે
Néourlai, ixsáou exsúcorla, vestimento fuo vario fpolia-
buntur, fupore ftupebunt : fed ab edit. Compl. abest ex
Tar Orr, ut & inf. άTo Tŵr xeparar. Apud Tichon. reg.
4. ita ex Mf. Rem. Et defcendent à fedibus fuis omnes prin-
cipes maris: auferent mitras, & veftem variam fuam
difpoliabunt fe: in ftupore mentis ftupebunt, & timebunt in
interitu fuo, & ingemifcent fuper te. Edit. Compl. pro in
interitu fuo, hab. άnear C, perditionem tuam.

. 17. A Græco Vatic. abeft verbum perifti; abfunt
pariter ifta, que fuifti fortis in mari, ipfa, & babitatores
ejus; pro in mari verò, fic, ex Jaráosus, de mari ; cæt.
concordant ad verbum : quin & in Mf. Alex. ac in edd. Ald.
& Compl. eft, Πῶς ἀπώλε, και κατελύθης ; tum in Compl.
Jardar; fubinde tam in Compl. quàm in Ald. &
Mr. Alex. ἥτις ἐγενήθη χυρὰ ἐν θαλάοση, αυτή, καὶ οἱ και

"ET

loixeles autur, a, &c. ut fupra. Tichon. verò reg. 4. p. 58. h. fic legit: Et accipient fuper te lamentationem, & dicent tibi: Quomodo deftruita eft de mari civitas illa laudabilis, quæ dedit timorem fuum omnibus inhabitantibus in

ea ?

. 18. Tichon. reg. 4. p. 58. h. hæc tantùm refert: Et timebunt infulæ ex die (MỈ. Rem. in die ) ruina tua. Ita quoque in Græco Vatic. prætermiffis aliis, quæ leguntur fupra: addunt tamen edd. Ald. & Compl. cum Mf. Alex. καὶ ταραχθήσονται νῆσοι ἐν τῇ θαλάαση ἀπὸ τῆς ἐξοδίας C, Ald. . Hieronymus inf. dicit LXX. tranftuliffe, in die egreffionis tuæ.

. 20. Græc. initio habet, Kai xalabiCάow Cε, Es defcendere faciam te, pro Et detraxero te; & infra:xxΤοικιῶν (ε εἰς βάθη τῆς γῆς ὡς ἔρημον αἰώνιον..... μηδὲ ἀναsi rus (wйs.

#.21. Sic eft in Græco, excepto ult. Kuens Kuenos.

T factum eft verbum Domini ad me, dicens :
2. Tu ergo fili hominis affume fuper Ty-
VERSIO ANTIQUA.
3..... negotiationi populorum ab insulis mul-
tis..... dixifti : Circumdedi mihi ego decorem.....

4..... Beelim, filii tui circumdederunt tibi de

corem :

5.

cedrus de Sanir ædificata eft tibi: tenues tabulas cypreflinas de Libano tulerunt ut facerent tibi malos abiegnos.

6. De Bafan fecerunt remos tuos, & templa tua : & fecerunt tibi ex ebore domos filveftres de infulis Chettiim.

VULGATA NOVA.

3. Et dices Tyro, que habitat in introitu maris, negotiationi populorum ad infulas multas: Hæc dicit Dominus Deus : 0 Tyre, tu dixifti : Perfecti decoris ego fum

4. & in corde maris fita. Finitimi tui, qui te ædificaverunt, impleverunt decorem tuum :

5. abietibus de Sanir exftruxerunt te cum omnibus tabulatis maris : cedrum de Libano tule

runt ut facerent tibi malum.

6. Quercus de Bafan dolaverunt in remos tuos : & tranftra tua fecerunt tibi ex ebore Indico, & prætoriola de infulis Italiæ.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

. 3. Similiter in Græco, addito uno & in fine; pro negotiationi autem, legitur iuopio, quod forum nundina rium fonat, feu mercatum.

*.4. Græce ita : ἐν καρδία θαλάοσης τῷ Βεελεία, &c. ut in Lat. Ad hoc autem Vulg. Finitimi tui, &c. Hieron. ait pro quo nefcio quid volentes, ita LXX. tranftulerunt: Beelim filii tui, &c. tum addit : Sermo enim Beelim in hoc loco apud Hebræos penitus non habetur, fed pro Beelim, fcriptum eft gebulaich, quod fignificat terminos tuos. In eo quoque quod dixerunt, filii tui, verbi ambiguitate decepti funt, fcriptura fimilitudine; dum pronunciatione diverfa eædem

litteræ, cæmentariorum, & filiorum, bonaich, & benaich, leguntur. Vide fis Nobil. Not.

. 5. Gr. Vatic. pro Sanir, fcribit sveip, Alex. verò Σανείρ ; fubinde in Vatic. ταινίαι σανίδων κυπαρίσσι ( Μία Alex. κυπαρισσίνων, Ald. κυπάρισσοι) ἐκ τῇ Λιβάνο ἐλήφ Oncar, &c. tanie tabularum cypressi de Libano fumptæ funt ; cæt. ut in Lat. fup.

#. 6. Græcè fic habetur initio, ex Tu Basarítidos, de Bafanitide; tollitur autem conjunct. &, tum ante templa, tum ante fecerunt, cum feq. tibi; cæt, verba funt fimi

lia.

VULGATA NOVA.

7. Byffus varia de Ægypto texta eft tibi in velum ut poneretur in malo: hyacinthus & purpura de infulis Elifa facta funt operimentum tuum.

8. Habitatores Sidonis & Aradii fuerunt remiges tui fapientes tui, Tyre, facti funt gu

bernatores tui.

18. Damafcenus negotiator tuus in multitudine operum tuorum, in multitudine diverfarum opum, in vino pingui, in lanis coloris optimi.

19. Dan, & Græcia, & Mofel, in nundinis tuis propofuerunt ferrum fabrefactum: ftacte, & calamus in negotiatione tua.

20. Dedan inftitores tui in tapetibus ad fe

18. Damafcus negotiator tuus in multitudine operum tuorum, ex multitudine omnis fortitudinis tuæ, vinum ex Chelbon, & lanas de Mileto.

19. Ferrum factum opere, & rota in commiftione tua eft.

Ibid. 886.

Ibid. 887.

20. Dedan negotiatores tui cum jumentis electis Ibid, 888. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. *.7. Concinit Græc. nifi quòd tollit in, ante ftratum; præponitque, verbo facta funt; Compl. verò hab. ir spw, abfque conjunct., ante vévelo

&,

. 8. Ad verbum è Græco, pofitâ unâ conjunct. 5, ante principes.

*.9. Gr. Οι πρεσβύτεροι Βιβλίων, και οι σοφοί αυτῶν of йoar & Col, &c. Seniores Bibliorum, & fapientes eorum, qui erant in te, &c.,ut fupra ; fed à Mf. Alex, abest o, ante av. Hieron. inf. 890. f. ait juxta edit. LXX. legi confiliarios Bybli; quæ Hebraicè appellatur Gebal.

V. 10. Itidem Græcè.

છે

*. 13. Gr. Ἡ Ελλάς, και ή βύμπασα, καὶ τὰ παρατείνονTα, STOL ÉVETTOPEDOVTó Co, &c. Grecia, & univerfa, ὗτοι ἐνεπορεύοντό (οι, adjacentia, bi negotiabantur tibi, &c. ut in textu: in Compl. ἡ Ἑλλὰς πᾶσα ; in Mr. Alex. Ἑλλὰς, καὶ τὰ βύμπαντα. *. 14. In Græco Vatic. eft cyapua; deinde, ines; ultimòque, avopár C&, forum tuum, abfque hoc ant. & mulos. In ed. verò Compl. & Mf. Alex. Oepraμà ; in Ald. Θοργαβὰ; tum in quibufque, ἵππες, κ ἱππεῖς, κα ἡμιόνος ἔδωκαν, ut in Lat. fupra.

. 15. Nil tam fimile Græco eft. Ad hoc autem ex Hebr. Filii Dadan negotiatores tui, addit Hieron. ubi fup. Nefcio quid volentes LXX. filios Rhodiorum interpretati funt : nifi fortè primæ littera falfi fimilitudine, ut pro Dadan,

legerent Radan, qua & ipfa Cycladum maxima eft, & in
Ionio mari quondam urbs potentiffima..... fed melius eft Da-
dan alterius loci nomen accipere ; & ut in Hebraico, & apud
cæteros Interpretes habetur.

*. 16. Græc. Vatic. loco mercatûs tui, hab. To Cumplx-
T8 C8, commifti tui, abfque feq. in Aphec, quod etiam
de Theodotionis editione in LXX. additum eft, tefte Hieron.
ubi fupra in edit. tamen Compl. eft, Tus Eμopías, Cr
'Apex extremò in Vatic.xxp wear Tur avopar Cr.
chorchor dederunt forum tuum; cæt. congruunt ad ver-
bum.

cio; deinde, & μúpwr, i nacías, à, unguentorum, 5
. 17. Græcè legitur pács, venditione, pro commer-
cafia, 5, pro unguentis; ultimòque, Tor Cummixtor Co.
commiftum tuum, pro nundinis tuis; cæt. ut in Lat. fupra.

V. 18. In Gr. Euwopol C8, negotiatores tui, abfque feq.
in multitudine operum tuorum; cæt. ut fupra. Edit. Compl..
addit, ev te pyar C exinde in Mf. Alex. divor ex
ἐν πλήθει έργων οἶνον
Xe6par, non oires Ex Xexbar, ut in Vatic.

. 19. Apud Hieron. præmittuntur ifta, fed fub afterifco Dan, Javan, 5 Moëzel in nundinis tuis: abfunt etiam hodie à Græco: obfervat Hieron. ibid. ipfa in edit. LXX. de Theodotionis editione addita effe. Græcè nunc id priùs ponitur, 'E 'Aox, deinde ur fup. Ciδηρος εἰργασμένος, και τροχιάς (al. τροχὸς ἐν τῷ συμμίκ TO C is ab edit. vero Compl. abeft rò primum, 'E Aou.

dan.

. 20. Confonat Græc. nifi quòd fcribit Aadar, Da