23. Apud Dominum greffus ejus dirigentur : & viam ejus capient. 24. Cùm ceciderit juftus, non conturbabitur: quia Dominus firmat manum ejus. 25. Juvenior fui, & fenui: & non vidi juftum derelictum, neque femen ejus egentem panem. 26. Tota die miferetur & fœnerat : & femen ejus in benedictione erit. Pfalm. XXXVI. HEBR. Non confundentur in tempore malo, & in diebus famis faturabuntur: quia impii peribunt, Et inimici Domini gloriantes ut monocerotes, confumentur, ficut fumus confumitur. Fanus accipit impius, & non reddet: juftus autem donat & tribuit. Quia qui benedicti fuerint ab eo, hæreditabunt terram: & qui maledicti, interibunt. Tota die donat & commodat : & femen ejus in benedictione. . 21. Ita Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Moz. & Carnut. Similiter in Rom. præter unum folvit. Ambrof. I. de Tob. c. 18. to. 1. col. 611. d. 614. b. cum Vulg. Mutuabitur pecc. & non folvet..... 5 tribuet: at in Pl. 36. col. 796. d. f. & 1. 3. offic. to. 2. col. 112. f. leg. & tribuit; lib. verò 2. offic. col. 80. f. 5 fæenerat: 1. de Tob. c. 2. col. 593. b. & commodat, ut in Pfalt. Corb. Aug. in hunc Pf. Fœneratur peccator, & non folvet: juftus autem miferetur commodat. Gr. Aavel?elα.....x άTOTICS..... οἰκτείρει καὶ διδοῖ. Compl. ἀποτίζει..... δίδωσι. . 22. Sic in Pfalt. Rom. Corb. Moz, & ap. Caffiod. in hunc Pf. Similiter ap. Ambrof, in eund. præter ult. difperibunt. Ap. Auguft. in eund. Pf. ita, bæreditate poffidebunt terram; extremòque, difperient. In Gr. zanegroμú Cro........... ἐξολοθρευθήσονται. . 23. Pfalt. Rom. A Domino greffus hominis diriguneur: viam ejus cupit nimis. Mozarab. A Domino greffus bom. dirigentur..... cupiet nimis. Mediolan. cupiet valde. Corb. & viam ejus cupient. Apud Ambrof. in hunc Pf. col. 798. a. A Domino greffus viri corrigentur; mox ita: Gracus Sabupala dixit, hoc eft, tranfitus. Auguft. in hunc Pf. cum Auct. lib. de voc. gent. l. 1. c. 24. p. 15. b. A Domino greffus hominis dirigentur........... volet, Ita rurfum ap. Aug. epift. 217. to. 2. col. 800. b. præter unum diriguntur. Itidem ap. S. Paulin. epift. 29. p. 181. b. Hieron. verò in Jerem, 10. to. 3. p. 581. e. legit: A Domino........... 23. Apud Dominum greffus hominis dirigentur: & viam ejus volet. 24. Cùm ceciderit, non collidetur: quia Dominus fupponit manum fuam. 25. Junior fui, etenim fenui: & non vidi juftum derelictum, nec femen ejus quærens panem. 26. Tota die miferetur & com- . 19. Succinunt Ambrof. Auguft. & Caffiod. in hunc . 20. Ita in Brev. Moz. excepto uno mox, pro ftatim. Item in Rom. præter feqq. mox honorati 5 exaltati fuerint. In Corb. Inimici autem Domini ut honorabuntur 5 exaltabuntur: deficientes, ficut fumus deficient. Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 191. h. legit: Inimici Domini mox ut bonorabuntur exaltabuntur: deficientes, ut, &c. Ambrof. in hunc Pf. deficientes, ficut fumus deficient, additque : Gracum habet Tov, hoc eft, defecerunt. Auguft. in eund. Pf. Inimici autem Dom. ftatim ut gloriabuntur 5 exaltabuntur: defic. ficut, &c. Itidem ap. Caffiod. in eund. Pf. exceptis his, mox honorificati fuerint & exaltati. In Gr. aμa Tu dokadurai duтès i Juraι exxeitores..... λίπον. dirigentur..... volet nimis: unde epift. ad Sun. & Fretel. κεῖται. V. 24. Ita Pfalt. Rom. & Mediolan, cum Caffiod, in P. V. 25. Ita Brev. Mozarab. hab. præter vocem 1. inme- . 26. Sic Ambrof. in hunc Pf. col. 805. d. 806. a. & 2 ! Os jufti meditabitur fapientiam, & lingua ejus loquetur judicium. Lex Dei ejus in corde ejus : non deficient greffus ejus. Confiderat impius juftum, & quarit ut occidat eum. Dominus non derelinquet eum in manu ejus, & non condemnabit eum, cùm judicabitur. Exfpecta Dominum, & cuftodi viam ejus, & exaltabit te ut poffideas terram: cùm interibunt impii, videbis. Vidi impium robuftum, & fortiffimum ficut indigenam virentem. Et tranfivi, & ecce non erat: & quafivi eum, & non eft inven tus. dicamus fœnerat. Quid ad nos quid Grammatici velint? meliùs in barbarifmo noftro vos intelligitis, quàm in noftra difertitudine vos deferti eritis. Ergo juftus ifte tota die miferetur 5 fænerat ; & fic deinceps. In Gr. xest & Savelse...... εἰς εὐλογίαν ἐς αι. V. 27. Concinit Ambrof. in hunc Pf. col. 806. b. ut & Auguft. in eund. col. 287. c. cum Pfalt. Corb. Caffiodorus verò Vulgatæ congruit cum Pfalt. Rom. Gr. habet in fine, εἰς αἰῶνα αἰῶνος. . 28. Ita rurfum Ambrof. in hunc Pf. col. 806. b. necnon August. & Caffiod. in eund. cum Pfalt. Rom. Corb. & Moz. addito uno autem, post injufti. In Gr. dμwμos exdiαυθήσονται. Mr. Alex. ἀνομα δέ. Ald. & Compl. ἀμωμα δὲ ἐκδιωχθήσονται· al. libb. οἱ δὲ ἄνομοι ἐκδιωχθίζονται. V. 29. Pfalt. Rom. & Moz. Jufti verò hæreditate poffidebunt terram: 5 inhabitabunt in fæculum fæculi, &c. Similiter in Corb. fi hoc excipias, in facula fæculorum. Itidem apud Ambrofium in hunc Pf. col. 806. b. necnon apud Auguft. & Caffiod. in eund. detractâ voculâ verò, poft jufti. In Gr. Δίκαιοι δὲ κληρονομήσεσι γῆν καὶ κατασκηνώσεσιν εἰς αἰῶνα αἰῶνος, &c. . 30. Ambrof. in hunc Pf. col. 806. f. & in Pf. 118. col. 1100. a. legit cum Auguft. Caffiod. & Pfalt. Rom. Os jufti meditabitur fapientiam, &c. ut fupra. Corb. hab. Os jufli meditalitur juftitiam, &c. Gr. verò, HEXETHEL OOqlar. Ambrof. in eund. Pf. p. 807. d. Propheta meditabitur dixit, licet unus è pluribus meditatur fcripferit ; nec abhorret à fenfu. . 31. Accinunt Ambrof. Aug. & Caffiod. in hunc Pf. unà cum Pfalt. Rom. & Gr. V. 32. Ita Ambrof. in hunc Pf. col. 810. f. & Caffiod. in eund. cum Pfalt. Rom. Corb. & Carnut. In Moz. fic & quæret perdere eum. In Mediolan. occidere eum. Apud Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 191. h. Confpicit peccator juftum quærit mortificare eum. Item apud August. in eund. Pf. mortificare eum. Gr. Kalarost..... (ntei T8 Caraτῶζαι αυτόν. VERSIO ANTIQUA. 27. Declina à malo, & fac Ex Mf. Sangerm bonum: & inhabita in fæcula fæculorum. . 33. Lucif. Cal. I. 1. pro S. Athan. p. 191. h. necnon Ambr. in hunc Pf. col. 806. f. 810. f. cum Aug. & Caffiod. in eund. & Pfalt. Rom. Vulgatæ congruunt. In Mozarab. deeft ult. illi. Ambrof. loco citato notat Aquilam dixiffe, pec damnabit eum in judicando so; Symmach. nec dam¬ Tom. II. Cuftodi fimplicitatem, & vide NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. 29. Jufti in hæreditate poffidebunt terram : & habitabunt in fæcula & fæcula fæculorum fuper eam. 30. Os jufti edifcit fapientiam, & língua ejus loquetur judicium. 31. Lex Dei ejus in corde ipfius: & non fubplantabuntur greffus ejus. 32. Confiderat peccator juftum : & quærit perdere eum. 33. Dominus non relinquet eum in manibus ejus: nec damnabit eum cùm judicabitur illi. 34. Exfpecta Dominum, & cuftodi viam ejus : & exaltabit te ut inhabites terram: cùm pereunt peccatores, videbis. 35. Vidi impium fuperexaltatum, & elevatum ficut cedros Libani. 36. Et tranfivi, & ecce non erat: & quæfivi eum, & non eft inventus locus ejus. 37. Cuftodi veritatem, & nabit cùm judicabitur juftus: fed LXX. Viri, inquit, fic pofuerunt, Cùm judicabitur illi. Præterea Auguft. ubi fup. col. 290. b. ait in quibufdam exemplaribus legi, cùm judicabit eum, judicabitur illi. In Plalt. Corb. fic: Dominus autem non tradat eum in manus ejus : nec damnabit eum cùm judicab. In Gr. Vat. 'O Kueros & iɣxαTαλίπῃ αὐτὸν εἰς τὰς χεῖρας ἀὐτῷ· ἐδὲ μὴ καταδικάσαι αὐτὸν ὅταν κρίνηται αυτῷ. Alex. Ald. & Compl. καταδικάσηται, dein Alex. αυτὸν, κρίνεται αυτῷ. . 34. Ita Pfalt. Corb. habet. Sic etiam in Moz. præter hoc, vias ejus. Itidem in Rom. hoc infuper excepto, perient, pro pereunt. Apud Ambrof. in hunc Pf. col. 807. a. 812. a. cuftodi viam ejus : & exaltabit te, ut hæreditate poffi deas terram: cùm perierint pecc. &c. at infra, col. 811. f. leg. vias ejus. Item Auguft. in eund. Ff. vias ejus..... ut bæreditate poffideas terram: cùm pereunt pecc. &c. unus tamen aut alter Mf. hab. cùm perient. Caffiod. in eund. Pf. viam ejus..... ut inhabites terram: cùm perierint, &c. In Gr. T for duty..... To natannegroμñoαi tùr jûr• ¿v rậ ἐξολεθρεύεται, &c. . 35. Ita Hilar. in Pf. 128. col. 435. c. & Ambrof. in Pf. 1. to. 1. col. 759. a. & de obitu Theod. to. 2. col. 1209. a. In Pfalt. Rom. Mediol. Moz. & apud Caffiod. fuper cedros Libani. Similiter apud Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 191. h. necnon Ambrof. 1. 1. de Cain & Ab. c. 5. to. 1. col. 191. f. 192. a. ut & infra, col. 669. c. 798. b. 812. c. at l. de fuga fæc. c. 5. col. 428. c. & in Pf. 36. col. 814. a. & l. 1. de pænit. to. 2. col. 409. f. ultra cedros Libani : item in Pf. 118. to. 1. col. 1159. b. exaltatum ultra cedros Libani. Cypr. verò epift. 55. p. 80. c. legit: Vidi impium exaltatum, & extolli fuper cedros Libani. Auguft. in hunc Pf. Vidi impium fuperexaltari, & elevari fuper cedros Libani. Gr. Eldor τὸν ασεξῆ ὑπερυψέμενον, καὶ ἐπαιρόμενον ὡς τὰς κέδρες, &c. . 36. Ita Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 191. h. & Ambrof. 1. 4. de interpel. Dav. c. 8. to. 1. col. 669. c. & in hunc Pf. col. 814. a. Item Auguft. & Caffiod. in eund. cum Gr. In Pfalt. Rom. & Moz. deeft &, ante verba tranfivi, & quafivi. Apud Cypr. epift. 55. p. 8o. c. 81. a. fic: Et tranfivi, & ecce non fuit : & quafivi, &c. In Gr. Kal #apữa Jov, à 158 &n úr è ¿Cúrulæ, &c. . 37. Ita Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Corb. & Carnut, Ambrof. verò in eund. Pf. col. 814. c. legit & Kij VULGATA HOD. VERSIO ANTIQUA. HEBR. Ex Mf. Sangerm. vide æquitatem: quoniam funt rectum : quia erit in extremum viro vide æquitatem: quoniam funt re- reliquiæ homini pacifico. 39. Salus juftorum à Domi- 40. Et adjuvabit eos Dominus, & liberabit eos: & eripiet eos à peccatoribus, & falvos faciet eos: quoniam fperaverunt in eum. Pravaricatores autem interibunt pariter, & noviffimum impiorum Salus autem juftorum à Domi- Et auxiliabitur eis Dominus, & falvabit eos: eripiet eos ab impiis, & falvabit eos : quia fperaverunt in eo. . 38. Ita Caffiod. in hune Pf. Similiter in Pfalt. Rom. & Moz. præter hoc, difperient fimul: vox autem fimul, jungitur cum feq. reliquia, faltem in Rom. In Carnut. & Corb. punientur fimul; fubinde in Corb. reliq. impior. peribunt. Ap. Aug. in eund. Pl. difperient in idipfum: reliq. imp. interibunt. Ambr. in hunc Pf. col. 814. e. concordat cum Vulg. VERSIO ANTIQUA. Ex Mf. Sangerm. 1. Pfalmus David, in commemoratione fabbati. XXXVII. Omine ne in ira tua ar NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. torum meorum. 5. Quoniam iniquitates Mf. vitiosè meas. * meæ fuperpofuerunt caput meum: ficut onus grave gravatæ funt fuper me. 6. Computuerunt & deterioraverunt cicatrices meæ, à facie infipientiæ meæ. HEBR. Canticum David in comme- Quia fagitta tua infixa funt mihi, & tetigit me manus tua. Non eft fanitas in carne mea à facie indignationis tua: non eft pax offibus meis à facie peccati mei. In Gr. ἐξολοθρευθήσονται ἐπιτοαυτὸ..... ἐξολοθρευθήσονται . 39. Pfalt. Rom. Salus autem juftorum à Domino eft: 5 protector eorum eft, &c. Itidem in Plalt. Corb. & Gr. necnon apud Ambrof. Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. deleto primo eft. Brev. Moz. delet eorum. 2. D guas me, neque in fu- Omine ne in ira tua arguas 2. Omine ne in furore tuo ar- Pfal.6. rore tuo corripias me. me, neque in furore tuo corripias me. 3. Quoniam fagittæ tuæ infixæ funt mihi : & confirmafti fuper me manum tuam. 4. Nec eft fanitas in carne mea à vultu iræ tuæ: non eft pax offibus meis à facie pecca Quia iniquitates mea tranfie-, runt caput meum: quafi onus grave aggravata funt fuper me. 38. Injufti autem difperibunt fimul: reliquiæ impiorum interibunt. . 40. Ita Caffiod. in hunc Pf, cum Brev. Moz. Item in Pfalt. Corb. & Rom. nifi quòd in fine fcrib. in eo. Auguft. in eund. Pf. Et adjuvabit eos Dominus, & eruet eos: & eximet eos à peccatoribus; nec addit plura. In Gr. Καί βοηθήσει ἀυτοῖς..... καὶ ῥύσεται αυτές· καὶ ἐξελεῖται ἀυτὸς &...... in Cwoel dutés” öti..... Ét' autóv. Computruerunt & tabuerunt cicatrices mea, à facie infipientia . 1. Ita Pfalt. Moz. hab. cum Corb. & Rom. Fabri. Rom. verò Martianæi, in rememoratione fabbati. Similiter apud Hilar. in Pf. 69. col. 232. a. in rememoratione. Apud Ambrof. in hunc Pf. col. 815. e. In commemorationem diei fabbati, Pfalmus David; & infra: aut ficut alius babet, Jabbatorum. Item Hieron. Algaf. quæft. 8. col. 202. f. Titulus eft, inquit, In commemorationem. Auguft. in eund. Pf. Titulus ejus eft: Pfalmus ipfi David, in recordationem fabbati. Apud Caffiod. fimpliciter: Pfalmus David, in commemoratione. In Gr. Yaxuòs tŵ David, eis áráμrnow wepì ζαββάτε. #. 2. Concinit Ambrof. in hunc Pf. col. 820. b. & 1. de lapfu virg. to. 2. col. 318. d. Item Caffiod. in eund. Pf. cum Pfalt. Rom. Corb. & Moz. Apud Auguft. verò in eund. Pfalm. ita : Domine ne in indignatione tua arguas me neque in ira tua emendes me. In Gr. Kue μù τ tuμ C ἐλέγξῃς με, μηδὲ τῇ ὀργῇ σε παιδεύσῃς με. > #. 3. Sic Ambrof. in Pf. 36. col. 791. c. & in hunc Pf. 37. col. 821. d. & 1. de lapfu virg. to. 2. 318. d. Item Auguft. & Caffiod. in eund. Pf. cum vet. Pfalt. & Gr. 39. Salus autem juftorum à Domino: & protector eorum in tempore tribulationis. .4. Sic Ambrof. 1. de lapfu virg. to, 2. col. 318. d. cum Caffiod. in hunc Pf. Sic iterum apud Ambrof. in eund. Pf. col. 826. b. excepto uno non, pro nec. In Pfalt. Moz. Et non eft fanitas..... à vultu..... & non eft pax, &c. Similiter in Rom. & Corb. præter hoc, Nec eft fanitas. Apud August. in eund. Pf. Non eft fanitas.... à vultu..... non eft pax, &c. nec abfimile Græcum eft. . 40. Et adjuvabit eos Dominus & liberabit eos: & eruet eos à peccatoribus, & falvabit eos : quia fperaverunt in eo. . 5. Itidem in Pfalt. Rom. Corb. Mediol. & Carnut. cum voce mea, loco meas Mf. codicis. Iifdem favet Ambr. in hunc Pf. p. 827. b. & in Pf. 35. & 48. p. 769. f. 948. a. mea. 5. Quoniam iniquitates meæ fupergreflæ funt caput meum : & ficut onus grave gravatæ funt fuper me. 6. Putruerunt & corruptæ funt cicatrices meæ, à facie infipientiæ meæ. item 1. de lapfu virg. to. 2. p. 318. d. nifi quòd hîc habet in ep. ad Galat. to. 4. p. 292. c. 309. f. at in Ifai. 1. to. 3. #. 6. Ita Ambr. 1. de lapfu virg. to. 2. p. 318. d. necnon In Gr. Προσώζεσαν καὶ ἐσάπησαν οἱ μώλωπές με, ἀπὸ, &c. . 7. Sic in Pfalt. Corb. ad verbum. Item in Rom. Fabri, addito fum, ad turbatus, ficut in, poft ufque. In Rom. Martianæi, & curvatus fum, ut in Vulg. Similiter apud Hieron. Algaf, quæft. 8. col. 202. f. Item apud Ambrofium in hunc Pf. p. 828. f. & 1. de lapfu virg. to. 2. p. 318. d. Miferiis afflulus fum & curvatus fum ufque in finem, &c. Sic etiam legunt Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. nifi quod Auguft. loco ingrediebar, ponit ambulabam. Hieron. in Ifai. 58. to. 3. p. 428. f. Affli&us fum & incurvatus fum ufque ad", &c. In Gr. ̓Εταλαιπώρησα καὶ κατεκάμφθην ἕως TÉXUS..... STOPEVÓulw. Sufpicor mendum in Mf. Sangerm. ubi fcriptum turbatus, pro curvatus: fæpe enim in hoc codice littera & mutatur in b, & vice verfa; prima etiam littera t facilè potuit fcribi pro c: attamen in Pfalt. Corb. & Ro Fabri etiam legitur turbatus, quod Græco textui repugnat, ut & PP. Lat. Item in Mf. Sangerm. fcriptum eft, Mifertis adflictus fum, fed aperto mendo, pro miferiis. ข . 8. Ita legit Ambrof. in hunc Pf. p. 829. d. paulòque poft monet Symmachum dixiffe lumbos; & infra p. 830. a. Bene, inquit, LXX. Viri animæ illufiones dixerunt: quam lectionem admittunt Auguft. & Caffiod. in eund. Pf. cum Pfalt. Rom. Corb. Mediol. & Carnut. Sic etiam habet . ad lect. 7. Domin. Paffionis, cum Pfalt. Arab. & Æthiop. In Moz. fic: Anima mea completa eft invifionibus, fed errore manifefto, pro inlufionibus. In Gr. ed. Rom. "Or fuxú ů μe sπŃ Dи Éμπαryμär, &c. Mf. verò Alex. cum edd. Ald. Compl.& Symm. hab. Αἱ ψύαι με ἐπλήθησαν ἐπγεμάτων, &c. #.9. Concinit Ambrof. in hunc Pf. col. 829. d. & in Luc. 19. col. 1497. b. nifi quòd hoc ult. loco delet fum, poft incurvatus, & conftanter fcribit rugiebam : at 1. 5. de fide, to. 2. col. 570. f. legit: Afflictus fum, & humiliatus fum nimis: & 1. de lapfu virg. col. 318. d. rugio à gemitu, &c. Auguft. in hunc Pf. Infirmatus fum, & bumiliatus fum ufque nimis: rugiebam, &c. Caffiod. in eund. Pf. cum Pfalt. Rom. Corb. & Moz. Incurvatus fum, & humiliatus fum ufquequaque, &c. Item in Mediol. & Carnut. Incurvatus fum. In Gr. 'Exaxa Jur, staπew Inr ews opódex à ὠρυόμίω, &c. . 10. Sic Ambrof. in hunc Pf. p. 829. d. 832. b. & inf. p. 930. a. Itidem in Pfalt. Moz. præter unum &, quod initio ipfo deeft. In Rom. fic: Et ante te eft omne defiderium..... à te non eft abfconditus. Similiter apud Aug. in 9. Incurvatus fum, & humiliatus fum nimis: rugibam à gemitu cordis mei. 10. Et ante te omne defiderium meum : & gemitus meus non eft abfconditus à te. 11. Cor meum conturbatum eft, & deferuit me fortitudo mea: & lumen oculorum meorum non eft mecum. 12. Amiçi mei, & proximi mei adversùm me adpropiaverunt, & fteterunt. Et proximi mei à longè steterunt : 13. & vim faciebant qui quærebant animam meam. Et qui inquirebant mala mea, locuti funt vanitatem : & dolum tota die meditabantur. 14. Ego autem velut furdus non audiebam : & ficut mutus qui non aperit os fuum. 15. Et fa&us fum ut homo non audiens: & non habens in ore fuo increpationes. 16. Quoniam in te Domine fperavi: & exaudies me Domi ne Deus meus. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. eund. Pf. præter hoc, non eft abfconditus à te. Ap. Caffiod. & in Pfalt. Corb. Et ante te omne defiderium..... non eft à te abfconditus. In Gr. Vat. Καὶ ἐναντίον ζε πᾶνα..... δν ἀπεκρύβη C. Mf. Alex. cum edd. Ald. & Compl. Kúes, Évarτίον (ε..... ἀπό (ε ἐκ απεκρύβη. a . 11. Ita legunt Ambr. & Aug. in hunc Pf. Similiter in Pfalt. Rom. & ap. Caffiod. hoc addito, in me, poft conturbatum eft. Item in Moz. dempto &, poft in me. Sed Ambr.1. de lapfu virg. to. 2. p. 318. e. legit: Cor meum turbatum eft intra me, dereliquit me virtus mea,&c. ut fupra. In Pfalt. Corb. Cor meum conturbat. eft, deferuit me virtus mea: lumen oculorum meor. non eft mecum. In Gr. Vat. 'H xapdia με ἐταράχθη, ἐγκατέλιπέ με ἡ ἰσχύς με καὶ τὸ πῶς τῶν ὀφθαλ ห์ Mar my in '51, &c. Alex. verò cum edd. Aid. & Compl. hab. με καὶ ἀυτὸ ἐκ ἔςιν, &c. , "1 . 12. Ita ferunt Pfalt. Rom. & Moz. ad verbum. Similiter Corb. cum Ambr. Aug. & Caffiod. excepto uno appropinquaverunt. Item ap. S. Paulin. ep. 11. p. 50. a. proximi mei à longè, &c. ficut in Pfalt. Mediol. & Carnut. Auguft. verò loco cit. delet utrumque mei, fed infra addit. In Gr. * of elisa μ8 μaxpóJer, &c. Mf. Alex. cum Ald. & Compl. ἀπὸ μακρόθεν. . 13. Sic in Pfalt. Corb. & Moz. eft. Rom. verò Vulgatæ congruit; ficut etiam Ambrof. & Caffiod. in hunc Pf. nifi quòd hab. vanitatem ut fup. item apud Ambr. § dolum. Ap. Auguft. in eund. Pf. fimiliter qui quarebant locuti funt vanitatem: & dolum, &c. In Gr..... καὶ οἱ ζητῶντες τὰ κακά μοι, ἐλάλησαν ματαιότητας· καὶ δολιά τητας..... ἐμελέτησαν. mala mea, . 14. Sic Ambrof. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. & Corb. In Moz. & apud Caffiod. velut furdus..... qui non aperuit, &c. Apud Auguft. in eund. Pf. velut furdus..... non aperiens, &c. In Gr. ὡσεὶ κωφός..... ἐκ ανοίγων, &c. . 15. Similiter in Pfalt. Rom. Corb. & ap. Caffiod. in hunc Pf. Moz. etiam, Mediolan. & Carnut. ferunt increpa tiones; ficut Ambr. in hunc Pf. p. 833. f. Rufin. in Symb. p. 182. a. & Hieron. in Jerem. 28. to. 3. p. 662. f. Auguft. verò in eund. Pf. leg. redargutiones. Gr. exeyμés, & fupra was, pro ut, Ambrof. & alii ficut. Hieron. quafi. #. 16. Pfalt. Corb. Quoniam in te Dom. fperavi: tu exaudies Deus meus. Rom. Fabri: fperavi: dixi: Tu exaudies Domine Deus meus. Rom. Martianæi dixi: Tu exaudies me Domine, &c. Mozarab, fperavi Domine : tu exaudies Dog VERSIO ANTIQUA. Ex MS. Sangerm. 1. In finem, Edithun, Canticum David. XXXVIII. Feftina in auxilium meum, Domine falutis mea. mine Deus meus. Ambrof. Domine fperavi: tu exaudies me Domine, &c. Itidem ap. August. & Caffiod. in eund. Pf. dempto uno me. In Gr..... Κύριε ἤλπισα· σὺ εἰσακέσῃ Κύ Pis, &c. . 17. Sic in Pfalt. Rom. uno excepto commoverentur. Item in Mozarab. commoverentur..... in me: at fupra, Ne unquam infultent in me, &c. Apud Ambrof. in hunc Pf. p. 837. a. d. Ne aliquando exfultent in me..... 5 dum commoventur...... in me. Similiter ap. Aug. & Caffiod. in eund. præter hoc, Nequando infultent. Item in Pfalt. Corb. Nequando infultent inimici mei: dum commov. ped. mei, in me magna loc. funt. In Gr. Μή πολε ἐπιχαρῶσί μοι..... καὶ ἐν τῷ βαλευθῆναι..... ἐπ ̓ ἐμὲ, &c. . 18. Ita Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Fabri. In Corb. deeft tantùm fum, poft paratus. In Rom. Martianæi, & Moz. fic, ad flagella paratus fum: præterea in Moz. contra me eft femper. Apud Ambrof. in eund. Pf. in flagella paratus eft. In Gr. "Oti É eis μásiγας ἕτοιμες· καὶ ἡ ἀλγηδών με ἐνώπιόν με διαπαντός· Alex. Ald. & Compl. esiv dia@arrós. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. V. 19. A Pfalt. Sangerm, hæc abfunt tria, meam ego pronuncio, fed calami lapfu aperto; totidem verba fuffecimus ex Plalt. Rom. Carnut. Corb. & Moz. Apud Caffiod. in hunc Pf. Quon. iniquit. meam pronunciabo: & cogitabo, &c. ut fup. Ap. Aug. verò in eund. Pf. ego pronuncio: & curam geram pro peccato meo. Ambr. in hunc Pf. dicit: Iniquitatem fuam David pronunciabat, &c. Ruric. 1. 2. epift. ep. 14. p. 569. d. Quoniam iniquitates meas ego pronuncio, &c. Gr. "OTI THY aroμlar μe avaylene (Alex. Ald. & Compl. ἐγὼ ἀναγ[ελῶ·) καὶ μεριμνήσω ὑπὲρ τῆς, &c. . 20. Ita Aug. in hunc Pf. In Pfalt. Moz. & Rom. Fabri: Inimici autem mei vivent, & confortati funt fuper me. In Corb. vivent, & confirmati funt. in Rom. Martianæi, & ap. Caffiod. Inimici mei autem vivunt, & confortati funt, &c. Apud Ambrof. in eund. Pf. 838. f. Inimici mei vivunt, confirmati funt, &c. ut in Vulg. In Gr. 19. Quoniam iniquitatem meam annuntiabo : & cogitabo pro pec cato meo. . 1. De hoc titulo ita differit Ambrof. præfat. in hunc Pf. p. 842. Hunc Pfalmum David fcripfit, & Idithum, viro difciplinis Leviticis & Sacerdotalibus erudito, canendum dedit, qui ante arcam Domini Pfalmorum feriem pangendi folertiffimus pracinebat. Ergo quia non Idithum fcripfit bunc Pfalmum, fed propheta David, & Idithum viro canendi perito pfallendum dedit, ideo fic infcriptus eft titulus: In finem, pro Idithum, Canticum ipfi David. Eadem repetit l. 1. offic. to. 2. p. 8. b. In Brev. Mozar. fic titulus exftat : In finem, pro Idithum, Pfalmus David. In Pfalt. Rom. 20. Inimici autem mei vivunt, & confirmati funt fuper me : & multiplicati funt qui oderunt me iniquè. HEBR. 2. Ixi: Cuftodiam vias DIxi meas : ut non delin DIxi: Cuflodiam vias meas, quam in lingua mea. ne peccem in lingua mea: 21. Qui retribuunt mala pro bonis, detrahebant mihi : quoniam fequebar bonitatem. 22. Ne derelinquas me Domine Deus meus ne difcefferis à me. 23. Intende in adjutorium meum, Domine Deus falutis meæ. Οἱ δὲ ἐχθροί με ζῶσι, καὶ κεκραταίωνται ὑπὲρ ἐμέ..... μισό για Tés μe, &c. NOTÆ AD VERSIONEM . 21. Sic Ambrof. in hunc Pf. p. 838. f. cum Pfalt. Corb. In Rom. fic: Qui retribuebant mihi mala pro bonis, &c. quæ in textu. Itidem in Moz. & ap. Caffiod. dempto uno mihi, poft retribuebant. Apud Auguft. in eund. Pf. ita: Detrahebant mihi, qui retribuunt mala pro bonis: quoniam perfecutus fum juftitiam. In Pfalt. Carnut. & apud S. Paulin. epift. 38. p. 233. b. fubfecutus fum juftitiam; in Mediolan. fubfequebar juftitiam. In Gr. Oi arraжeditórles κακὰ ( Alex. Ald. & Compl. μοι κακὰ ) ἀντὶ ἀγαθῶν, ἐνα διέβαλλόν με· ἐπεὶ κατεδίωκεν δικαιοσύνην· in aliis libb. ἀγαCurur, ut in Vulg. . 22. Concordant Ambrof. Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. unà cum vet. Pfalt. & Gr. In Brev. verò Moz. præmittuntur ifta Et projecerunt me dileclum tanquam mortuum abominatum; tum fequitur: Ne derelinquas me, &c. Ambrof. quoque fub finem expofitionis hujus Pfalmi, p. 841. a. ait: Complevimus Pfalmum etiam cum ejus interpreta tione verficuli, quem Græci nonnulli codices, fed non omnes babent Latini. Nam ante refponforium proximum verficulus eft: Et projecerunt me ficut mortuum abominatum. Sed tu ne derelinquas me Domine ne difcefferis à me; hoc enim fequitur, id eft : Tu ne derelinquas, qui mortuum fætentem curare confuefti. Verficulum autem illum vix aliubi etiamnum reperias, præterquam in Verfione Arabica, Ethiopica, & apud Theodoretum. Prima nempe fic habet: Refpuerunt me dilectum quafi mortuum abominandum, 5 clavis confixerunt corpus meum: Ethiop. Et repulerunt fratres fuos tanquam cadaver immundum. Ne derelinquas, &c. Theodoretus denique : Καὶ ἀπέρριψαν με τὸν ἀγαautor as rempor denyμérov. . 23. Ita Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Apud Auguft. in eund. Pf. deeft vox Deus, ficut in Gr. Apud Ambrof. verò in hunc Pf. p. 840. f. ita: Tu autem Domine, curas...... adjuvas..... quia Deus falutis meæ es. VULGATA HOD. I. In finem, ipfi Idithun, Canticum 2. Ixi: Cuftodiam vias meas: Dut non delinquam in lin gua mea. ANTIQUA M. Fabri, In finem, Idithum, Canticum David. In Rom. Martianæi, & ap. Caffiod. pro Idithun, &c. Apud Aug. in eund. Pf. In finem, pro Idithun, Canticum ipfi David. Sic etiam in Pfalt. Carnut. dempto uno ipfi. In Gr. Eig Tà TEMOS, TW 'Idiber, fù To Aavid in Alex. Ald. & Compl. 7 IOÝμ. ~ V. 2. Ita legunt Ambrof. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. & Corb. Sic etiam in Moz, excepto uno derelinquam; fed Ambrof. in Pf. 118. p. 983. a. & l. 1. offic. to. 2. p. 3. e. habet cum Chromat, Aquil, in Matth. |