Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

VULGATA gentibus, fanctificate fuper eam gentes: annuntiate contra illam regibus Ararat, Menni, & Afcenez : numerate contra eam Taphfar, adducite equum quafi bruchum aculeatum.

28. Sanctificate contra eam gentes, reges Mediæ, duces ejus, & univerfos magiftratus ejus, cunctamque terram poteftatis ejus.

29. Et commovebitur terra, & conturbabitur: quia evigilabit contra Babylonem cogitatio Domini, ut ponat terram Babylonis defertam & inhabitabilem. 30. Ceffaverunt fortes Babylonis à prælio, habitaverunt in præfidiis : devoratum eft robur eorum, & facti funt quafi mulieres: incenfa funt tabernacula ejus, contriti funt vectes ejus.

31. Currens obviam currenti veniet: & nuncius obvius nuncianti: ut annuntiet regi Babylonis, quia capta eft civitas ejus à fummo ufque ad fummum : 32. & vada præoccupata funt, & paludes incenfæ funt igni, & viri bellatores conturbati funt.

33. Quia hæc dicit Dominus exercituum, Deus Ifraël : Filia Babylonis quafi area, tempus trituræ ejus: adhuc modicum, & veniet tempus meffionis ejus.

34. Comedit me, devoravit me Nabuchodonofor rex Babylonis : reddidit me quafi vas inane, absorbuit me quafi draco, replevit ventrem fuum teneritudine mea, & ejecit me.

35. Iniquitas adversùm me, & caro mea fuper Babylonem, dicit habitatio Sion : & fanguis meus fuper habitatores Chaldææ, dicit Jerufalem.

36. Propterea hæc dicit Dominus: Ecce ego judicabo caufam tuam, & ulcifcar ultionem tuam, & defertum faciam mare ejus, & ficcabo venam ejus. 37. Et erit Babylon in tumulos, habitatio draconum, ftupor, & fibilus, eò quòd non fit habitator. 38. Simul ut leones rugient, excutient comas veluti catuli leonum.

39. In calore eorum ponam potus eorum, & inebriabo eos, ut fopiantur, & dormiant fomnum fempiternum, & non confurgant, dicit Dominus.

40. Deducam eos quafi agnos ad victimam, & quafi arietes cum hædis.

41. Quomodo capta eft Sefach, & comprehenfa eft inclyta univerfæ terræ ? quomodo facta eft in ftuporem Babylon inter gentes?

NOVA.

auditio, & poft hunc annum auditio; & iniquitas in
terra, & dominator fuper dominatorem.

47. Propterea ecce dies veniunt, & vifitabo fuper
fculptilia Babylonis : & omnis terra ejus confundetur,
& univerfi interfecti ejus cadent in medio ejus.

48. Et laudabunt fuper Babylonem cœli & terra, & omnia quæ in eis funt: quia ab Aquilone venient ei prædones, ait Dominus.

49. Et quomodo fecit Babylon ut caderent occifi in Ifraël: fic de Babylone cadent occifi in universa terra. 50. Qui fugiftis gladium, venite, nolite ftare: recordamini procul Domini, & Jerusalem ascendat fuper cor veftrum.

51. Confufi fumus, quoniam audivimus opprobrium operuit ignominia facies noftras : quia venerunt alieni fuper fanctificationem domus Domini.

52. Propterea ecce dies veniunt, ait Dominus: & vifitabo fuper fculptilia ejus, & in omni terra ejus mugiet vulneratus.

53. Si afcenderit Babylon in cœlum, & firmaverit in excelfo robur fuum à me venient vastatores ejus, ait Dominus.

54. Vox clamoris de Babylone, & contritio magna de terra Chaldæorum :

55. quoniam vastavit Dominus Babylonem, & perdidit ex ea vocem magnam : & fonabunt fluctus eorum quafi aquæ multæ dedit fonitum vox eorum:

56. Quia venit fuper eam, id eft fuper Babylonem, prædo, & apprehenfi funt fortes ejus, & emarcuit arcus eorum, quia fortis ultor Dominus reddens retribuet.

57. Et inebriabo principes ejus, & fapientes ejus, & duces ejus, & magiftratus ejus, & fortes ejus : & dormient fomnum fempiternum, & non expergiscentur, ait rex, Dominus exercituum nomen ejus.

58. Hæc dicit Dominus exercituum Murus Babylonis ille latiffimus fuffoffione fuffodietur, & portæ ejus excelfæ igni comburentur, & labores populorum ad nihilum, & gentium in ignem erunt, & difperibunt.

59. Verbum, quod præcepit Jeremias propheta, Saraiæ filio Neriæ filii Maafiæ, cùm pergeret cum Sedecia rege in Babylonem, in anno quarto regni ejus : Saraias autem erat princeps prophetiæ.

60. Et fcripfit Jeremias omne malum, quod venturum erat fuper Babylonem, in libro uno omnia

42. Afcendit fuper Babylonem mare, multitudine verba hæc, quæ fcripta funt contra Babylonem. fluctuum ejus operta eft.

43. Factæ funt civitates ejus in ftuporem, terra inhabitabilis & deferta, terra in qua nullus habitet, nec tranfeat per eam filius hominis.

44. Et vifitabo fuper Bel in Babylone, & ejiciam quod abforbuerat de ore ejus, & non confluent ad eum ultra gentes, fiquidem & murus Babylonis corruet.

45. Egredimini de medio ejus populus meus: ut falvet unufquifque animam fuam ab ira furoris Domini. 46. Et ne fortè mollescat cor veftrum, & timeatis auditum, qui audietur in terra : & veniet in anno

[blocks in formation]

61. Et dixit Jeremias ad Saraiam: Cùm veneris in Babylonem, & videris, & legeris omnia verba hæc,

62. dices: Domine tu locutus es contra locum iftum ut difperderes eum : ne fit qui in eo habitet ab homine ufque ad pecus, & ut fit perpetua folitudo.

63. Cùmque compleveris legere librum iftum, ligabis ad eum lapidem, & projicies illum in medium Euphraten

64. & dices: Sic fubmergetur Babylon, & non confurget à facie afflictionis, quam ego adduco super eam, & diffolvetur. Hucufque verba Jeremiæ.

* CAPUT
VULGATA

Ilius viginti & unius anni erat Sedecias cùm
4. Reg.
regnare cœpiffet: & undecim annis regnavit
24. 18. in Jerufalem, & nomen matris ejus Amital, filia Je-

2. Par. 36.11.

remiæ de Lobna.

2. Et fecit malum in oculis Domini, juxta omnia

NOVA.

LI I.

quæ fecerat Joakim.

3. Quoniam furor Domini erat in Jerufalem & in Juda, ufquequo projiceret eos à facie fua : & receffit Sedecias à rege Babylonis.

Factum eft autem in anno nono regni ejus, in

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.
* De hoc ultimo capite 52. id ambigitur inter eruditos,
num verè fit Jeremiæ, an non magis alterius cujufdam
fcribæ, v. g. Efdræ, vel etiam Baruch notarii Jeremiæ:
ratio dubitandi triplex: 1°. quòd in Vulgata caput pro-
ximè antecedens his claudatur verbis: Huc ufque verba
Jeremia: 2°. quòd feq. caput 52. totidem pene verbis le-

gatur fup. libro IV. Regum, fcilicer à verfu 18. capitis
24. ad finem ufque capitis 25. idque tam in Vulgata nof-
tra, quàm in editione LXX. 3o. denique quòd in Mfs. plu-
ribus initium libri Baruch non ducatur quidem ab his Vul-
gatæ verbis: Et hæc verba libri, quæ fcripfit Baruch, &c.
fed à versu duodecimo capitis 52. Jeremiæ, hoc præmiffo

4. Reg. 25. 1. Sup. 39. I.

VULGATA menfe decimo, decima menfis: Venit Nabuchodonofor rex Babylonis, ipfe & omnis exercitus ejus, adversùs Jerufalem, & obfederunt eam, & ædificaverunt contra eam munitiones in circuitu.

5. Et fuit civitas obfeffa ufque ad undecimum annum regis Sedeciæ.

6. Menfe autem quarto, nona menfis, obtinuit fames civitatem : & non erant alimenta populo terræ. 7. Et dirupta eft civitas, & omnes viri bellatores ejus fugerunt, exieruntque de civitate nocte per viam portæ, quæ eft inter duos muros, & ducit ad hortum regis (Chaldæis obfidentibus urbem in gyro) & abierunt per viam, quæ ducit in eremum.

3. Perfecutus eft autem Chaldæorum exercitus regem: & apprehenderunt Sedeciam in deferto, quod eft juxta Jericho : & omnis comitatus ejus diffugit ab eo. 9. Cùmque comprehendiffent regem, adduxerunt eum ad regem Babylonis in Reblatha, quæ eft in terra Emath & locutus eft ad eum judicia.

10. Et jugulavit rex Babylonis filios Sedeciæ in oculis ejus fed & omnes principes Juda occidit in Reblatha.

11. Et oculos Sedecia eruit, & vinxit eum compedibus, & adduxit eum rex Babylonis in Babylonem, & pofuit eum in domo carceris ufque ad diem mortis ejus.

12. & feqq. Vide Not.

12. In menfe autem quinto, decima menfis, ipfe eft annus nonus decimus Nabuchodonofor regis Babylonis venit Nabuzardan princeps militiæ, qui ftabat coram rege Babytonis in Jerufalem.

13. Et incendit domum Domini, & domum regis, & omnes domos Jerufalem, & omnem domum magnam igni combuffit.

14. Et totum murum Jerufalem per circuitum deftruxit, cunctus exercitus Chaldæorum, qui erat cum magiftro militiæ.

15. De pauperibus autem populi, & de reliquo vulgo, quod remanferat in civitate, & de perfugis, qui transfugerant ad regem Babylonis, & cæteros de multitudine, tranftulit Nabuzardan princeps militiæ. 16. De pauperibus verò terræ reliquit Nabuzardan princeps militiæ vinitores, & agricolas.

[ocr errors]

17. Columnas quoque æreas, quæ erant in domo 'Domini, & bafes, & mare æneum quod erat in domo Domini, confregerunt Chaldæi, & tulerunt omne æs eorum in Babylonem.

18. Et lebetes, & creagras, & pfalteria, & phialas, & mortariola, & omnia vafa ærea, quæ in minifterio fuerant, tulerunt : &

19. hydrias, & thymiamateria, & urceos, & pelves, & candelabra, & mortaria, & cyathos: quot

NOVA.

quot aurea, aurea ; & quotquot argentea, argentea, tulit magifter militiæ :

20. & columnas duás, & mare unum, & vitulos duodecim æreos, qui erant fub bafibus, quas fecerat rex Salomon in domo Domini : non erat pondus æris omnium horum vaforum.

21. De columnis autem, decem & octo cubiti altitudinis erant in columna una, titudinis erant in columna una, & funiculus duodecim cubitorum circuibat eam porro groffitudo ejus quatuor digitorum, & intrinfecus cava erat.

22. Et capitella fuper utramque ærea altitudo capitelli unius quinque cubitorum : & retiacula, & malogranata fuper coronam in circuitu, omnia area. Similiter columnæ fecundæ, & malogranata.

23. Et fuerunt malogranata nonaginta fex dependentia: & omnia malogranata centum, retiaculis circumdabantur.

24. Et tulit magifter militiæ Saraiam facerdotem primum, & Sophoniam facerdotem fecundum, & tres cuftodes veftibuli.

:

25. Et de civitate tulit eunuchum unum, qui erat præpofitus fuper viros bellatores & feptem viros de his, qui videbant faciem regis, qui inventi funt in civitate : & fcribam principem militum, qui probabat tyrones : & fexaginta viros de populo terræ, qui inventi funt in medio civitatis.

26. Tulit autem eos Nabuzardan magister militiæ, & duxit eos ad regein Babylonis in Reblatha.

27. Et percuffit eos rex Babylonis, & interfecit eos in Reblatha in terra Emath: & translatus eft Juda de terra fua.

28. Ifte eft populus, quem tranftulit Nabuchodonofor: In anno feptimo, Judæos tria millia, & viginti tres :

29. In anno octavo decimo Nabuchodonofor, de Jerufalem animas octingentas triginta duas :

30. In anno vigefimo tertio Nabuchodonofor, tranftulit Nabuzardan magister militiæ animas Judæorum feptingentas quadraginta quinque: omnes ergo animæ, quatuor millia fexcentæ.

31. Et factum eft in trigefimo feptimo anno tranfmigrationis Joachin regis Juda, duodecimo mense, vigefima quinta menfis, elevavit Evilmerodach rex Babylonis ipfo anno regni fui, caput Joachin regis Juda, & eduxit eum de domo carceris.

32. Et locutus eft cum eo bona, & pofuit thronum ejus fuper thronos regum, qui erant poft fe in Babylone.

33. Et mutavit vestimenta carceris ejus, & comedebat panem coram eo femper cunctis diebus vitæ fuæ :

34. & cibaria ejus, cibaria perpetua dabantur ei à rege Babylonis, ftatuta per fingulos dies, ufque ad diem mortis fuæ, cunctis diebus vitæ ejus.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. titulo: Incipit liber Baruch notarii Jeremia. Non diffimulabo tamen in iifdem Mfs. faltem potioribus, caput 52. Jeremiæ integrum fuo ordine legi, ut in Vulg. initio verò libri Baruch, duodecim tantùm verfus ejufdem capitis reponi, nimirum à . 12. ad ✯. 34. quamvis in capite 52. Jeremiæ, ab eodem . 12. ad finem ufque ejufdem capitis numerentur . 23. Unde fit ut exordium fupra dictum libri Baruch in his codd. Mfs. veluti fumma fit capitis 52. Jer. juxta Vulg. cùm fcilicet de pofterioribus ejufdem verfibus 23. multa defint, maximè verò . 15. 18. 19. 20. 21. 22. 23. item 28. 29. 30. & 34. ut videbitur infra ad W. 12. hujus capitis.

. 12. & feqq. Huc revocamus ea quæ in pluribus Mfs. leguntur infra initio ipfo libri Baruch, maximè cùm in uno, videlicet Corb. n. 2. ann. 800. idem liber Baruch proximè fequatur caput 52. Jeremiæ, præponaturque Threnis, five Lamentationibus ejufdem Prophetæ. Eundem quoque locum Baruch obtinet in edit. LXX. Parifienfi cum notis Nobilii, anni 1628. Prædicta autem tota fatis refpondent iis quæ leguntur in Vulg. hoc præf. capite 52. a. 12. ad . 34. nonnullis tamen verfibus aut brevia

tis aut refectis, quorum etiam quatuor ( 15. 28. 29. 30.) defunt in Græco. En illa, quomodo fe habent in præd. Mfs. variis . 12. Et factum eft in quinto anno, decimâ menfis, venit Nabuzardan princeps coquorum, qui ftabat ante faciem regis Babylonia in Jerufalem. 13. Et fuccendit adem Domini, & domum regis, & omnes domos civitatis magnas fuccendit igne. 14. Et murum Jerufalem in circuitu demolitus eft exercitus Chaldæorum, cum Nabuzardan principe coquorum. 16. Et refiduum populi reliquit princeps coquorum, vinearum cultores. 17..... 23. (fummatim) Et omne es, argentum, & aurum, & omnem fupellectilem civitatis Jerufalem, quidquid fuit, tranftulit princeps coquorum. 24. Summum autem facerdotem, & facerdotem fecundum, & cuftodes via: 25. 5 Spadonem unum, qui erat præpofitus viris bellatoribus : & feptem viros nominatos, qui funt ad faciem regis, qui inventi funt in civitate: & fcribam virtutum, qui fcribatum adminiftrabat populo terræ, adduxit Nabuzardan ad regem. 27. Et interfecit eos rex Babylonis in Deblatha in terra Emath. 31. Et fa&um eft in trigefimo octavo anno transmigrationis Joachim regis Judæ, elevavit caput ejus Evilmerodach rex Babylonis, & eduxit eum

26.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

de carcere. 32. 33. Et mutavit veftimenta ejus, & pofuit
thronum ejus fuper omnes Judæos, qui erant in Babylonia.
5 manducabat panem femper ante faciem ejus, omnibus
diebus vita fua. Græcè pariter cap. 52. Jer. hæc leguntur à
*. 12. Καὶ ἐν μηνὶ πέμπτο, διεκάτη του μηνός, ἦλθε Ναβε
ζαρδὼν ὁ ἀρχιμάγειρος, ἑςηκῶς κατὰ πρόσωπον το βασιλέως
Babua@ros sis Ieproaлúu. 13. Kai créжρиce Tor oixor Kupis,
τὸν οἶκον τῷ βασιλέως, καὶ πάσας τὰς οἰκίας τῆς πόλεως, καὶ πᾶσαν
οἰκίαν μεγάλην ἐνέπρησεν ἐν πυρί. 14. Καὶ πᾶν τεῖχος Ιερεσαλήμ
κύκλῳ καθεῖλεν ἡ δύναμις τῶν Χαλδαίων, ἡ μετὰ τὸ ἀρχι-
μαγείρι. Tum proxime : 16. Καὶ τὸς καταλοίπες το λαι
κατέλιπεν ὁ ἀρχιμάγειρος εἰς ἀμπελυργός, καὶ εἰς γεωργές.
17. Καὶ τὰς σύλος τις χαλκός, &c. fingulatim ut in
Vulg. ufque ad . 24. nonnullis mutatis. Tum fequitur:
V. 24. Kai saber o άpximáɣergs Tòv iepśα TOV πPWUTOV,
καὶ τὸν ἱερέα τὸν δευτεροντα, και τις τρεῖς τῆς φυλάττοντας
τὴν ὁδόν 25. καὶ εὐνοχον ἕνα, ὃς ἦν ἐπιςάτης τῶν ἀνδρῶν
τῶν πολεμισῶν· καὶ ἑπτὰ ἀνδρας ὀνομασὲς, τὸς ἐν προσώ
πῳ τῇ βασιλέως, τις εὑρεθέντας ἐν τῇ πόλει καὶ τὸν γραμ
ματέα τῶν δυνάμεων, τον γραμματεύοντα τῷ λαῷ τῆς γῆς·
καὶ ἑξήκοντα ανθρώπες ἐκ τέ λας τῆς γῆς, της ευρεθέντας
ἐν μέσῳ τῆς πόλεως. 26. Καὶ ἔλαβεν αυτὸς Ναβεζαρδαν
ὁ ἀρχιμάγειρος το Βασιλέως, καὶ ἤγαγεν αυτὲς πρὸς βασι-
λέα Βαβυλῶνος εἰς Δεβλαθά. 27. Καὶ ἐπάταξεν αυτὲς βα-
φιλεὺς Βαβυλῶνος ἐν Δεβλαθὰ ἐν γῇ Αἰμάθ. Mox ut in
Lat. fup.. 31. Kai syéreto & TW Telanosa b♪óμg Tel
ἀποικιθέντος τῇ Ἰωακεὶμ βασιλέως Ιέδα, ἐν τῷ διωδεκάτῳ
μωνὶ, ἐν τῇ τελράδι καὶ εἰκάδι τῇ μηνὸς, ἔλαβεν Οὐλαιμα-
δάχαρ βασιλεὺς Βαβυλῶνος ἐν τῷ ἐνιαυτῷ, ᾧ ἐβασίλευσε, τὴν
κεφαλὴν Ἰωακεὶμ βασιλέως Ιέδα, καὶ ἔκειρεν αυτόν, και εξή-
γαγεν αυτὸν ἐξ οἰκίας, ἧς ἐφυλάσσετο. 32. Καὶ ἐλάλησεν

~

A

ти

aura Xpusa, edcore Tor Ipóror aUTY STAYS TOY Basiλέων • τῶν μετ' αυτῷ ἐ Βαβυλῶν. 33. Καὶ ἤλλαξε την so τὴν τῆς φυλακῆς αὐτῷ, καὶ ἔπιεν ἄρτον διαπαντὸς κατὰ πρός σωπον αυτῇ πάσας τὰς ἡμέρας, ἃς ἔζησε. i. e. F. 12. Eπ in menfe quinto, decimâ menfis, venit Nabuzardan princeps coquorum, qui fabat ante faciem regis Babylonis in Jerufalem. 13. Et incendit domum Domini, & domum regis, 5 omnes domos civitatis, & omnem domum magnam incendit in igne. 14. Et omnem murum Jerufalem in circuitu deftruxit virtus Chaldorum, qua cum principe coquorum. 16. Et reliquos de populo reliquit princeps coquorum in vinearum, agrorum cultores. 17. Et columnas aneas.... ...24. Et tulit princeps coquorum facerdotem primum, 5 facerdotem fecundum, & tres illos, qui cuftodiebant viam : 25. & eunuchum unum, qui erat præfectus virorum bellatorum: feptem viros nominatos, qui in facie regis, inventos in civitate: 5 fcribam virtutum fcribentem populo terræ: & fexaginta homines de populo terra, inventos in medio civitatis. 26. Et tulit eos Nabuzardan princeps coquorum regis, duxit eos ad regem Babylonis in Deblatha. 27. Et percuit eos rex Babylonis in Dellatha in terra Emath. 31. Et factum eft in trigefimo feptimo anno tranfmigrationis Joacim regis Juda, in duodecimo menfe, in vigesima quarta menfis, accepit Ulamadacbar res Babylonis in anno, quo regnum adiit, caput Joacim regis Inda, & totondit eum, & eduxit eum de domo, in qua cufodiebatur. 32. Et locutus eft ei bona, & dedit thronum ejus fuper reges, qui fecum in Babylone. 33. Et mutavit folam carceris ejus, & comedebat panem femper ante faciem ejus cuniis diebus, quibus vixit.

ROMAN. CORRECTIONUM AD EDIT. VULGATAM DELECTUS, Auctore FRANCISCO LUCA Brugenfi.

JEREMIAS.

Calum non addas omne.

AP. I. . 14. Ab Aquilone pandetur malum. Voci

. 18. Et facerdotibus, & populo terræ. Nec hîc omni voci populo.

CAP. II. . 37. Et nihil habebis profperum in ea. Correctores meritò addiderunt in ea, quod alii omittunt.

CAP. III. . 1. Tamen revertere ad me, dicit Domi

nus, & ego fufcipiam te. Addiderunt Correctores rò & ego fufcipiam te, ex plurimis libris manufcriptis, quanquam Hebraicè non legatur.

V. 2. Et vide ubi non proftrata fis. Non eft fcribendum adverbium temporis nunc, pro negandi non.

.3. Quam ob rem prohibitæ funt ftillæ pluviarum. Non fubftituas ftellæ, quod eft fidera, loco ftillæ, quod eft gutta. CAP. IV. V. I. Si reverteris Ifraël. Præferendum eft re·verteris, ei quod in aliis libris eft, converteris. #. 3. Dominus viro Juda & Jerufalem. Non addas habitatori ante Jerufalem, hoc quidem loco.

. 8. Quia non eft averfa ira furoris Domini à nobis. Retinendum eft pronomen prima perfona nobis, non fubftituendum fecunda vobis.

. 12. Et nunc ego loquar judicia mea cum eis. Corretores judicarunt omittendam conjun&tionem fed, quam plerique omnes libri collocant inter ego loquar.

#. 16. Dicite gentibus: Ecce auditum eft. Pro dicite gentibus, pleraque omnia manufcripta legunt concitate gentes.

. 31. Vox filiæ Sion intermorientis expandentifque manus fuas. Retinendi funt genitivi fingulares intermorientis expandentifque, non fupponendi accufativi plurales, diftrato priore vocabulo in duo, inter morientes expandentefque.

CAP. V. .8. Equi amatores. Quod fequitur in multis libris in feminas, Patres cenfuerunt fuperfluere.

. 25. Iniquitates veftræ declinaverunt hæc, & peccata veftra prohibuerunt bonum à vobis. Pronemina fecundæ perfonæ non funt mutanda in perfonam primam.

CAP. VI. . 26. Quia repentè veniet vaftator fuper nos. Hic è contrario non eft pronomen prima perfonæ nos, « convertendum in fecunda vos.

. 28. Es & ferrum. Non eft præponendum adverbium fimilitudinis ut.

CAP. VII. .5. Quoniam fi bene direxeritis vias veftras. Non fcribas unicam vocem benedixeritis, pro duabus bene direxeritis.

*.7. A fæculo & ufque in fæculum. Non auferas con

jun&ionem &.

. 24. Sed abierunt in voluntatibus. Retinenda eft vox voluntatibus, id eft, defideriis, non fubftituenda voluptatibus, mutatâ liquidâ n in mutam p.

V. 34. In defolationem enim erit terra. Accufativus defolationem non eft commutandus cùm ablativo.

CAP. VIII. . 1. Ejicient offa regum Juda. Legendum eft numero plurali regum, non fingulari regis.

CAP. IX. . 2. Quia omnes adulteri funt, cœtus prævaricatorum. Non interponas conjun&tionem &.

V. 17. Hæc dicit Dominus exercituum Deus Ifraël. Alii libri omittunt Deus Ifraël.

Ibidem, Et vocate lamentatrices, & veniant. Non mutes pofterius & in ut.

. 19. Quoniam dejecta funt tabernacula noftra. Legendum eft dejecta, quod eft, diruta, potiùs quàm deserta, quod eft, derelicta.

#. 25. Ecce dies veniunt. Præfens præferendum eft futuro venient.

CAP. X. . 18. Et tribulabo eos ita ut inveniantur. Plerique libri interjiciunt non inter ut & inveniantur, fed

temerè.

CAP. XI. . 12. Et clamabunt ad deos quibus libant. Malè plerique libri , pro deos nomine, fcribunt eos prone

men.

. 13. Et fecundùm numerum viarum Jerufalem. Non addas pronomen tuarum nomini viarum.

. 18. Tunc oftendifti mihi ftudia eorum. Cave commutes adverbium tunc cum pronomine tu.

CAP. XIV. . 14. Et divinationem & fraudulentiam. Non eft mutandum fubftantivum fraudulentiam, in adjectivum fraudulentam, omiffa conjun&tione, hoc modo: Et divinationem fraudulentam.

. 18. Propheta quoque & facerdos. Correctores emendarunt quoque pro namque.

CAP. XVII. . 9. Pravum eft cor omnium & infcrutabile. Infignis correctio, qua vox omnium, pofita pro fuper omnia, reftituta eft in locum vocis hominis, qua vulgò legitur.

CAP. XX. . 17. Qui non me interfecit à vulva. Non commutes relativum qui cum conjunctione quia.

CAP. XXIII. . 10. Quia adulteris repleta eft terra. Non mutes adjectivum adulteris in fubftantivum adulteriis. . 13. Prophetabant in Baal. Non præponas & conjunc tionem.

. 14. Vidi fimilitudinem adulterantium, & iter men

dacii. Pro genitivo participii adulterantium, quidam codices fcribunt nominativum nominis adulterium.

V. 19. Ecce turbo Dominicæ indignationis egredietur. Non eft mutandum futurum in præfens egreditur.

. 33. Dices ad eos: Vos eftis onus. Correctores clarè emendarunt, Vos eftis onus (nam 5 LXX. ad hunc modum verterunt) pro eo quod multi codices legunt, Ut quid vobis onus?

CAP. XXV. V. 20. Et Afcaloni & Gazæ. Retinendus eft dativus Afcaloni, non mutandus in genitivum.

CAP. XXVI. v. 18. Er mons domus in excelfa filvarum. Voci domus non addas Domini.

. 19. Itaque nos facimus malum grande contra animas noftras. Pro nos facimus, alii fcribunt non faciamus ; fed minùs recte.

CAP. XXIX. V. 1. Et hæc funt verba libri quem mifit Jeremias. Patres correxerunt quem, fcilicet librum, pro co quod alii minùs fincerè legunt quæ, sc. verba.

V. 15. Sufcitavit nobis Dominus prophetas in Babylo ne. Et hic correxerunt fulcitavit præterito tempore, pro futuro fufcitabit.

CAP. XXX. V. 7. Et ex ipfo falvabitur. Præftat legere neutro genere ipfo,f. tempore, quod proximè præcedit, quàm feminino genere ipla f. die.

CAP. XXXI. v. 6. Cuftodes in monte Ephraim. Qued quidam adjiciunt in monte Samariæ, fuperfluum eft. .8. Prægnans & pariens. Non præponas & voci prægnans.

. 9. Et in mifericordia reducam eos. Quidam libri, pro mifericordia, legunt precibus.

. 32. Quod pepigi cum patribus eorum. Non mutes pronomen tertia perfonæ eorum in fecundæ veftris.

. 39. Et exibit ultra norma menfuræ. Nominativus

norma non eft mutandus in accufativum normam.

. 40. Et omnem vallem cadaverum & cineris. Patres optime emendarunt cineris cafu genitivo numeri fingularis, pro eo quod alii fcribunt numero plurali cineres.

Ibidem. Ufque ad torrentem Cedron, & ufque ad angu lum portæ equorum orientalis. Nequaquam poftponendus eft torrens Cedron porta equorum, quod faciunt quidam libri. CAP. XXXII. V. 12. In oculis teftium. Hic non eft præponenda conjuncio &, ut mox non eft omittenda, ubi dicitur, Et in oculis omnium Judæorum.

. 24. Et urbs data eft in manus Chaldæorum. Redundat quod quidum libri fubjiciunt, Et in manu regis Babylonis.

. 36. De qua vos dicitis quòd tradetur. Melius eft futurum indicativi tradetur, præfenti conjunctivi tradatur. CAP. XXXIII. . 14. Ecce dies veniunt. Hoc loco melius eft præfens veniunt, quàm futurum venient.

[ocr errors]

V. 16. Et Jerufalem habitabit confidenter. Cave ne pro nomine civitatis Jerufalem, fupponas nomen decem tribuum Ifraël, quod non eft hujus loci, fed fupra 23. 4. 6.

GAP. XXXVI. . 13. Quæ audivit legente Baruch. Pro legente ablativo abfolutè pofito, non eft fubftituendus accufativus legentem.

CAP. XXXVIII. #: 6. Et fubmiferunt Jeremiam funibus in lacum, in quo non erat aqua. Non præponas præpofitionem in, nomini funibus, nec conjun&ionem &, nomini lacum, accufativo mutato in ablativum, fublatoque eo quod fequitur in quo: Et in lacu non erat aqua. Prior enim ledio & certior & clarior eft.

. II. Et antiqua quæ computruerant. Adjetivo antiqua non addas fubftantivum veftimenta.

CAP. XXXIX. V. 13. Et Nabusezban & Rabfares. Prius nomen non eft diftrahendum in duo Nabu & Sesban, quod quidam faciunt: nec ultima illius littera eft zeta, fed n liquida.

CAP. XL. . 11. Et in filiis Ammon. Non fcribas finibus, quod eft, terminis, pro filiis.

CAP. XLI. v. 7. Ipfe & viri qui erant cum eo. Non mutes fingulare ipfe in plurale ipfi.

CAP. XLII. . 1. Et Jezonias filius Ofaiæ. Non eft fcri

bendum Ofiæ, vel Jofiæ pro Ofaiæ; ficut nec infra XLIII. . 2. ubi 'legitur: Dixit Azarias filius Ofaiæ.

CAP. XLIV. V. 1. Verbum quod factum eft per Jeremiam ad omnes Judæos. Plerique libri habent duplex ad; Correctores prius mutarunt in per..

. 4. Abominationis hujufcemodi quam odivi. Non omittas poftrema hæc verba quam odivi.

.9. Et mala uxorum ejus. Non mutes fingulare ejus in plurale eorum.

V. 13. Et vifitabo fuper habitatores terræ Ægypti. Now omittas præpofitionem fuper. CAP. XLVI.

.6. Non fugiat velox. Alii libri habent futurum indicativi fugiet.

CAP. XLVIII. v. 15. Et civitates ejus fucciderunt. Correctores emendarunt fucciderunt, quod eft, exciderunt, fubverterunt, pro eo quod quidam legunt fuccenderunt, quidam

afcenderunt.

[ocr errors]

. 18. Quoniam vaftator Moab afcendit ad te diffipavit munitiones tuas. Praterita non funt in futura mutanda, afcendet, diffipabit.

. 34. A Segor ufque ad Oronaim vitula conternante. Cafus fexti vitula conternante, baudquaquam mutandi funt in quartos vitulam conternantem: ficut nec conternante, quod eft, tertium annum agente, depravandum eft, additâ s littera, confternante. Simile Ifa. 15.4.5.

. 36. Propterea cor meum ad Moab quafi tibiæ refonabit. Retinendus eft numerus pluralis tibiæ, non fubftituendus fingularis tibia, nec addendum nomen æris.

.45. Et flamma de medio Seon. Cave ne fcribas Sion arcem Jerofolymitanam, pro Seon rege Amorrhæorum.

Sequitur: Et devorabit partem Moab. Non mutes futurum in præteritum devoravit.

CAP. XLIX. V. 2. Et erit in tumulum diffipata. Patres correxerunt tumulum, quod eft, colliculum, pro eo quod vulgò legitur, additâ t litterâ, tumultum, id eft, turbam.

.6. Et poft hæc reverti faciam captivos. Voci caprivos non præponas fugientes &.

ejus.

. 29. Formidinem in circuitu. Non fubjicias pronomen

. 35. Et fummam fortitudinem eorum. Legendum eft nomen fummam, conftans duplici m medio, non verbum fumam, futurum à fumo.

CAP. L. . 12. Deferta, invia, & arens. Non præponas & conjunctionem voci deferta.

V. 19. Et pafcetur Carmelum & Bafan. Scribendum eft accufativo cafu Carmelum, non nominativo, Carmelus.

. 39. Propterea habitabunt dracones cum faunis ficariis. Duplex mendum hinc fublatum eft feliciffima Romanorum Patrum diligentiâ ; unum, quo pro faunis, (quod nomen eft dæmonum filveftrium, apud Ethnicos, affinium Satyris fcribebatur fatuis, id eft, ftultis: alterum, quo legebatur ficariis, à fica, quod genus eft gladii, pro ficariis, ficu arbore, Faunis, credo, ut aliàs Mercurio, amata.

[ocr errors]

. 42. Crude' es funt & immifericordes. Cave fcribas contrarium mifericordes.

CAP. LI. . 6. Quoniam tempus ultionis eft à Domino. Nomini ultionis non addas pronomen ejus.

. 15. Præparavit orbem in fapientia fua. Non praponas his verbis & conjunctionem.

. 27. Clangite buccina in gentibus. Pro gentibus, quod eft, nationibus, nequaquam fcribendum eft montibus.

. 52. Et vifitabo fuper fculptilia ejus. Pronomen ejus non eft commutandum cum nomine Babylonis.

. 58. Murus Babylonis ille latiffimus. Non eft latiffimus, quod eft fpatiofifimus, tranfpofitis primis duabus litteris, commutandum cum altiffimus, quod eft, excelf.fimus. CAP. LII. . 20. Et vitulos duodecim æreos. Non eft omittenda conjunctio &.

. 22. Et capitella fuper utramque ærea. Non facilè mutandus eft accufativus utramque in ablativum utraque.

Ibidem. Similiter columnæ fecundæ & malogranara. Hac verba Romani Correctores poft alios addiderunt, quæ à multis libris omittuntur, de quibus legere licet Notationes noftras.

Variæ Lectiones VULGATE, rurfum ab eodem FRANCISCO LUCA obfervatæ.

[ocr errors][merged small]

AP. V. . 13. Prophetæ fuerunt in ventum locuti.

CAP. XXXIII. . 16. Et hoc eft nomen quod vocabunt

CQuadam M. omissunt participium locuti, confentanee eum. Non pauca M. legunt : Et hoc eft quod vocabit

Hebræo Greco..

CAP. XXI. . 10. Neque lugeatis fuper eum fletu : Plangite. Videtur potiùs ita interpungendum, ut vox fletu, conjungatur cum plangite.

eam, omiffa voce nemen, dato verbo fingulari vocabit, pronomine feminino eam, fimiliter Hebrae: lege Notationes, fi placet.

[ocr errors]
[ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors]

17.

VERSIO ANTIQUA, QUE ET VULGATA NOSTRA.

* Et factum eft, poftquam in captivitatem reda&tus eft Ifraël, & Jerufalem deferta est,
fedit Jeremias propheta flens, & planxit lamentatione hac in Jerufalem, & amaro animo
fufpirans, & ejulans dixit:

[blocks in formation]

2. Plorans ploravit in Jer. 13. note, & lacrymæ ejus in maxillis ejus non eft qui confoletur eam ex omnibus charis ejus omnes amici ejus fpreverunt eam, & facti funt

ei inimici.

[blocks in formation]

2. Plorans ploravit in nocte, Ambr. 1. de ob, & lacrymæ illius in maxillis ejus: non eft qui eam Väl, to. 2. 1175. 6. confoletur ab omnibus qui diligunt eam omnes qui amant illam, defpexerunt eam.....

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M.

* Similiter in Græco, detractis tamen vocibus nonnullis, nempe propheta, post Jeremias, & his fub fin. amaro animo fufpirans, ejulans: defunt pariter in Mfs. duobus Lat. Sangerm. n. 9. & 12. fed in al. v. g. Sangerm. & Corb. 2. leguntur ut fupra. Hæc autem præfatiuncula non reperitur in Hebræo, nec habetur in vetuftioribus Mfs. Verfionis Hieronymianæ, maximè Regio, & Colbertino Anicienfi optimæ notæ in Corb. autem n. 2. fcripto tempore Caroli magni fingulæ ejufdem præfat. linex obelis jugulantur, quæ manifeftò indicant afcititium quoddam effe, quod è LXX, Interpretum verfio

ne irrepfit in hofce codices, & in Vulgata nostra serva-
tum eft de Lat. veteri.

V. 1. Græcè, Пs exábios, Quomodo fedit; reliqua qua
drant, nifi quòd habetur in fine, siç poegr, in tributum.
Similiter apud Hieron. in Ifai. 52. col. 380. a. Quomodo
fedet fola civitas, quæ erat plena populis : facta eft quafi
vidua, quae erat multiplicata in gentibus. Gr. hîc & fup.
πεπληθυμμένη.

a. hoc

*. 2. Sic iterum legit Ambr. 1. 2. de pœnit. to. 2. 427.
excepto nec eft qui confoletur eam. Ita quoque in

Græco,

« ZurückWeiter »