VULGATA NOVA. 30. Stupor & mirabilia facta funt in terra: 31. prophetæ prophetabant mendacium, & facerdotes applaudebant manibus fuis: & populus meus dilexit talia: quid igitur fiet in noviffimo ejus? NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. . 30. Auct. 1. de XLII. manf. ap. Ambrof. col. 13. f. Stupor & horribilia falta funt in terra. Ita quoque in Græco eft. Apud Cæleftin. PP. epift. 13. to. 1. 1118. c. Horribilia facta funt fuper terram. Idem in Ifai. 14. col. 159.f. I. .31. Eadem exhibet Græc. præter hoc præf. Tegu 1. Confortamini filil Tevo, prophetant; ultimòque, eis Tà μetà Tauta, loco CAPUT V I. I... 3. 4. 5. Vide Not. Benjamin in me- 2. Speciofæ & delicate affimilavi filiam Sion. NOVA. xerunt in ea tentoria in circuitu : pafcet unufquifque 4. Sanctificate fuper eam bellum: confurgite, 6..... Cædite ligna ejus, & comportate..... civitas mendax, omnis oppreffio in medio ejus. 7. Sicut refrigerat lacus aquam, fic refrigerat malitia habentes fe: a impietas & miferia audietur a Idem in Jer. 6. in ea contra faciem ejus. col. 559.e.ex Lxx. VULGATA NOVA. 6. Quia hæc dicit Dominus exercituum : Cædite lignum ejus, & fundite circa Jerufalem aggerem: hæc eft civitas vifitationis, omnis calumnia in medio ejus. 7. Sicut frigidam fecit cifterna aquam fuam, fic frigidam fecit malitiam fuam: iniquitas & vaftitas audietur in ea, coram me femper infirmitas & plaga. 8. Erudire Jerufalem, ne fortè recedat anima mea à te, ne fortè ponam te desertam, terram inhabitabilem. 9. Hæc dicit Dominus exercituum : Ufque ad racemum colligent quafi in vinea reliquias Ifraël: converte manum tuam quafi vindemiator ad car tallum. 10. Cui loquar? & quem contestabor ut audiat? ecce incircumcifæ aures eorum, & audire non poffunt: ecce verbum Domini factum eft eis in opprobrium, & non fufcipient illud. 11. Idcirco furore Domini plenus fum, laboravi fuftinens: effunde fuper parvulum foris, & fuper confilium juvenum fimul : vir enim cum muliere capietur, fenex cum pleno dierum. 12. Et tranfibunt domus eorum ad alteros; agri & uxores pariter : quia extendam manum meam fuper habitantes terram, dicit Dominus. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. V. I. Hieron, in hunc loc. 558. a. hab. levate fignum, five vexillum; & poft paulò, vifum eft, five apparuit : edit. Rom. ἄρατε (ημεῖον, ὅτι κακὰ ἐκκέλυφεν, &c. . 3. Hieron. ibid. 558.c. hab. fixerunt, five figent; . 4. Hieron. ibid. 558. c. f. hab. Sandtificate, feu pa- .6. Hieron. fic opponit Verfionem unam alteri de mo- . 7. Concordat Græc. nifi quòd hab. circa med. auTus, ejus, loco habentes fe; & pro ult. contra faciem ejus, fic, ἐπὶ πρόσωπον αυτῆς διαπαντός, fuper faciem ejus femper. Idem Hieronymus in Jeremiam, col. 559. b. id notat, cifterna, vel lacus; paulòque poft addit: Hoc autem Latinus lector intelligat, ut femel dixiffe fufficiat, lacum, non ftagnum fonare juxta Græcos, fed cifternam, qua fermone Syro, & Hebraico, gubba appella tur. In præfenti autem loco, pro lacu, quem omnes fimili- re . 8. Gr. ipfo initio fimpliciter hab. Пórásy, Dolo- . 9. Suffragatur Græc. ed. Rom. fublata voce virtu- ૐ . 10. Ita Græcè, præter feqq. oreidiguór, opprobrium, loco maledictum; ftatimque, & μù Braut wow autó, & non volent illum. Hieron. in Jer. 6. col. 560. a. ad hoc Vulg. fup. aures eorum, addit, five veftra; & verò in Mf. Alex. eft ὦτα ὑμῶν ; fed in ed. Rom, ώτα αυτῶν. . 11. Sic eft in Græco, præter ult. plur. durs, eos, V. 12. Hieron. in hunc loc. 560. f. ait : Quod in He- 16. Hæc dicit Dominus: State fuper vias, & videte, & interrogate de femitis antiquis, quæ fit via bona, & ambulate in ea : & inveMatth. nietis refrigerium animabus veftris. Et dixerunt: 11. 29. Non ambulabimus. Ifai. I. 11. 17. Et conftitui fuper vos fpeculatores. Audite vocem tubæ. Et dixerunt: Non audiemus. 18. Ideo audite gentes, & cognofce congregatio, quanta ego faciam eis. 19. Audi terra: Ecce ego adducam mala fuper populum iftum, fructum cogitationum ejus : quia verba mea non audierunt, & legem meam projecerunt. 20. Ut quid mihi thus de Saba affertis, & calamum suave olentem de terra longinqua? holocautomata veftra non funt accepta, & victimæ veftræ non placuerunt mihi. 21. Propterea hæc dicit Dominus: Ecce ego dabo in populum iftum ruinas, & ruent in eis patres & filii fimul, vicinus & proximus peribunt. VERSIO ANTIQUA. 13. A pufillo eorum ufque ad magnum cuncti Fauft. Marcell. perpetrarunt iniqua : à facerdote ufque ad pfeudo- libell, prec. Sirm. prophetam universi operati funt falsa. to. I. p. 259. a, b. 14. Et meditabantur obtritionem populi mei, pro nihilo conftituentes, & dicentes: Pax, pax: & ubi eft pax? 15. Confufi funt, quoniam defecerunt : & ne fic quidem confufionem fuftinentes, convenerunt, & ignominiam fuam non cognoverunt : propterea cadent in ruina fua, & in tempore vifitationis infirmabuntur..... 16..... State in viis, & videte, & interrogate Hieron. in Ifai. femitas Domini fempiternas, quæ fit via bona, 3. col. 39. b. & ambulate in ea : a & invenietis purificationem animarum veftrarum. Et dixerunt: Non ibimus. $7. col. 420. d. & a Idem in Ifai. Iren. 1. 4. c. 36. p. 278.a. 17. Conftitui fuper vos exploratores. Audite vocem tubæ. Et dixerunt: Non audiemus. 18. Propter hoc audierunt gentes, & qui pafcunt pecora in eis. 19..... Vide Not. Jer. 6. VOS. . 14. Concordat Græc. nifi quòd hab. To, curabant, pro meditabantur. Similiter apud Ambrof. in Pf. 118. p. 1188. b. Pax, pax : & ubi eft pax? ne . 15. Ita in Græco, exceptis his intermediis, fic quidem confuf. fuftin. convenerunt, pro quibus WS NATαi Xurono naτn Xirtoar, & neque ficut qui confunduntur, confufi funt; extremò etiam, amorral, peribunt, pro infirmabuntur. V. 16. Græc. textui Lat. confonat ad verbum, additis tamen his, dere nola esiv, & videte qualis eft, poft hane vocem, fempiternas: item inf. hab. rais exaïs vμär, animabus veftris, loco animarum veftrarum. Idem Hieron. in Naum 2. col. 1569. a. legit: State in viis, & interrogate femitas aternas, & videte quæ fit via bona, & amb. in ea : & in Ifai. 57. sup. quarite viam bonam, & ambutate in ea : & invenietis purificationem, &c. item in Jer. 6. col. for. c. ad hoc Vulg. refrigerium, addit, five purificationem. Hilarius in Pfalm. 118. col. 248. a. legit: State in viis, & interrogate vias Domini aternales, & quærite quæ fit via bona: & in Pf. 127. & 137. col. 424. f. 501. f. cum Caffiod. in Pf. 27. p. 443. c. State in viis Domini, & interrogate femitas Dei aternales, & videte que eft via bona, & ambulate in ea. Ambrof. verò in Pf. 118. col. 1024. f. hab. State in viis legis, & interrogate femitas aternas, videte quæ via melior, & ambulate in ea. . 17. Ita Græcè ad verbum. Item apud Cypr. 1. 1. Teftim. p. 282. a. Audite vocem tube. Et dixerunt: Non audiemus. . 18. Ita rurfum in Græco, præter hoc ult. Ta oiμria duτær, greges fuos, loco pecora in eis. Cypr. l. 1. Teftim. p. 282. a. legit: Propter hoc audient gentes, qui pafcent pecora in eis. Hieron, in Jer. 6. col. 561. d. audierunt gentes, & qui pafcitis greges. . 19. Hieron. in hunc loc. 562. a. ad hoc Vulg. cogitationum, addit, five averfionis, è Gr, áñesegus. . 20. Græc. in principio hab. ivari, ut quid, pro quò; & poft holocauflomata, addit ὑμῶν ἐκ εἰσὶ δεκτά, veflra non funt accepta; cæt, concordant. Hieronymus in Jerem. 6. col. 562. c. dicit, pro calamo, quod Hebraicè dicitur cane, LXX. & Theodotionem cinnamum tranftuliffe. . 21. Itidem Græcè, nifi quòd pro dabo, habetur Aidaur, do, abfque ult. in ea; fed in edd. Ald. & Compl. additur & αυτή. V. 23. Hieron. in hune loc. 562. f. hab. fcutum, five zebynnam arripiet: crudelis eft, vel impudens, & non miferebitur. Græc. Liburu xexтhovom iTaμós és, &'x éλEζιβύνην κρατήσεσιν· ἰταμός ἐςι, καὶ ἐκ ἐλεί Cel. . 26. Priora verba Vulgatæ fimilia, pariter conveniunt cum textu Græco: fubdit Hieron. de more, & variantes utriufque lectiones ita exhibet : lu&um unigeniti, five đìlecti, fac tibi, plandum amarum, five miferabilem, quia repentè veniet vaftator, five miferia, fuper nos, five fuper vos item poft paulò addit: Ubi nos diximus, luctum unigeniti fac tibi; pro unigenito, in Hebraico fcribitur jaid, quod magis folitarium, quàm unigenitum fonat: fi enim effet dilectus, five amabilis, ut LXX tranftulerunt, idid poneretur..... Illud quoque quod nos interpretati fumus, quia repentè veniet vaftator fuper nos, LXX. fuper vos pofuerunt. Idem Hieron. in Ezech. 27. col. 891. c. priora fic refert: Sparge terram fuper caput tuum, & cinerem fubfterne tibi. Græc. verò, ut dixi, Vulgatæ confonat, habetque initio : Θύγατερ λαῒ με περίζωσαι (άκκον, και TaTαOSE & OTod @ deinde ut in Lat. fup. Terbes yazиτο ποίκσαι (εαυτῇ, κοπετὸν οἰκτρὸν, ὅτι ἐξαίφνης ἥξει τα λαιπωρία ἐφ' ὑμᾶς. Iren. 1. 4. c. 17. P. 248. 4. . 27. Hieron. in hunc loc. 563. f. dicit: Probator robuftus, quod Hebraicè dicitur mabfar, vel munitum juxta Aquilam; vel claufum, atque circumdatum juxta Symmach. LXX. fonat. Edit. Rom. Doxipasur déd wxá Lucif. Cal. 1. 2. pro S. Athan. p. 200.c. Hieron. in Jer.7. col. 564.. ANTIQUA M. Ce in rαois dedcxiμacμérois Symm. epígexxтor; Aquila, xupór. . 28. Hieron. ibid. fic habet pro more: Omnes ifti principes declinantes, five inobedientes, ambulantes fromdulenter, five perversè, &c. ut in Vulg. Item Græcè, Πάντες ἀνήκοοι, πορευόμενοι σκολιώς, χαλκὸς καὶ, &c, ut in Lat. fup. . 29. Hieron. in hunc loc. 563. f. addit: Defecit fufflatorium in igne, quem fignificantiùs Graci quonteя aрpellant, confumptum eft plumbum, fruftra conflavit confator, five argentarius. Gr. Εξέλιπε φυσητὴρ ἀπὸ πυρὸς, NITTE MÓNICOS, Eis xevor apruegnótos apruegnotei, &c. ἐξέλιπε μόλιβος, εἰς κενὸν ἀργυροκόπος ἀργυροκοπεῖ, *. 30. Αργύριον ἀποδεδοκιμασμένον καλέσατε αυτές, &c. 7. & habitare vos faciam..... I. VULGATA NOVA. Erbum, quod factum eft ad Jeremiam 2. Sta in porta domus Domini, & prædica ibi verbum iftud, & dic: Audite verbum Domini omnis Juda, qui ingredimini per portas has, ut adoretis Dominum. 3. Hæc dicit Dominus exercituum Deus Ifraël : Bonas facite vias veftras, & ftudia veftra: Inf.26. & habitabo vobifcum in loco ifto. 4. Nolite confidere in verbis mendacii, dicentes: Templum Domini, templum Domini, templum Domini eft. 5. Quoniam fi bene direxeritis vias veftras, & ftudia veftra: fi feceritis judicium inter virum & proximum ejus, 6. advenæ, & pupillo, & viduæ non feceritis calumniam, nec fanguinem innocentem effuderitis in loco hoc, & poft deos alienos non ambulaveritis in malum vobifmetipfis: 7. habitabo vobifcum in loco ifto; in terra, quam dedi patribus veftris à fæculo & ufque in fæculum. NOTE AD VERSIONEM то . 1. 2. Sic eft in Græco edit. Rom. excepta yoce ultima 'Isala, Judaa, pro Juda; nec alia ibid. vel antecedunt, vel fubfequuntur. In Compl. verò ifta tota præmittuntur ut in Vulgata: 'Puμα, o svéνeтo πs Ιερεμίαν παρὰ Κυρίκ, λέγων· Ισα ἐπὶ τὴν πύλην το οἴκε Κυρίω, και ανάγνωθι ἐκεῖ τὸ ρῆμα τέτο, καὶ εἶπε· deinde quæ fup. Ακέσατε λόγον Κυρίε πᾶσα Ἰνδαία· nec fequuntur plura. Hieron. etiam in hunc loc. 564. a. fic hab. cum Vulg. Verbum, quod factum eft ad Jeremiam..... & prædica, vel lege ibi verbum iftud, & dic: Audite verbum Domini omnis Juda, qui ingredimini per portas has, ut adoretis Dominum: verum addit: Hoc in editione LXX. non habetur, fed de Theodotione ex Hebraico additum eft.' V. 3. Ita Græcè, nifi excipiatur unum xaToixi@, pro conflituam, quod idem fonat. Hieron. in hunc loc. 564. d. utramque Verfionem fic jungit de more: Bonas facivel dirigite (inf. corrigite) vias veftras, & ftudia veftra, five adinventiones veftras habitabo vobifcum in loco ifto, five habitare vos faciam in loco ifto..... juxta ANTIQUAM. Symmachum & confirmabo vos in loco ifto. 13. .4. Confonat Græc. ad verbum, nifi quòd pro vobif met, hab. sp autoîs, in vobis ipfis ; fed à Compl. abeft p. Hieron. in hunc loc. 564. e. ait : Hoc quod LXX. in bujus capituli addidere principio, in verbis mendacii, qua vobis omnino non proderunt, in Hebraico non habetur. . 5. Hieron. in hunc loc. 564. b. Quoniam fi benedixeritis, five direxeritis vias veftras, &c. & inf. fi rectas feceritis vias veftras, Græc. "OT: Ear Noportes option τε τὰς ὁδὸς ὑμῶν, καὶ τὰ ἐπιτηδεύματα ὑμῶν· κ ποιέντες ποιήσητε κρίσιν αναμέσον ἀνδρὸς καὶ αναμέσον τῷ πλησίον αυτῇ. #. 6. Gr. hab. opparòr, loco pauperem ; paulòque poft, xalasuvassúcure, pro potentabitis; dein, aiua adwor, innocentem, loco innocentis; ultimòque, μn Tоpeúne is xaxòv úμir, non ambulaveritis in malum vobis ; cæt. ut in textu. Hieron. ubi fup. 564. e. pro potentabitis, leg, ex LXX. opprefferitis eos. *.7. Gr. & κατοικιῶ ὑμᾶς, &c. NOTE AD VERSION EM ANTIQUAM. . 8. Hieron. in hunc loc. 565. b. fic habet cum Vulg. Ecce vos confiditis vobis in verbis mendacii, five mendacibus, qua non proderunt vobis. Græc. Ei e μETS TEποίθατε ἐπὶ λόγοις ψευδέσιν, ὅθεν ἐκ ωφεληθήσεθε. Si autem vos confidiftis in verbis mendacibus, unde non erit vobis utilitas. . 10. Hieron. ubi fup. ad hoc Vulg. liberati fumus, addit, five defivimus; Græc, de Xueba, abftinuimus. . II. Ita Græcè, nifi hoc ult. excipiatur, o éxéxauται το....... ἐπ' αὐτῷ, ubi invocatum eft nom..... in ea. Ap. Hieron. in hunc loc. 565. c. domus ifta, five mea. . 13. Hieron. ubi fup. 566. a. ait : Hoc quod pofuimus, manè confurgens, & loquens, in LXX. non habetur: hoc etiam deeft hodie in Græco. . 14. Græc. in principio hab. Toírur xarw Tomow V. 15. Concordat Græc. ad verbum, nifi excipias ult. . 16. Tertullian. 1. de pudic. p. 1000. b. Tu ne ad- verbis, nec affumas pro eis laudem & orationem, fubdit, . 17. Græc. "H x opas Tí duтol, &c. ut fup. . 18. Hieron. in hunc loc. 566. f. habet : mulieres confpergunt adipem, ut faciant placentas, five chavonas regina, five militiæ cæli, &c. Græc. ai yuraixes autŵr τρίβεσι σαῖς, τὸ ποιῆσαι καυῶνας τῇ τρατιᾷ τὸ ἐραν. . 20. Hieron. in hunc loc. 567. a. verbo conflata eft, feu conflatur, quod eft in Vulg. fubdit, five ftillavit; Græcè, xeral, funditur. . 21. Similiter hab. Auct. quæft. ex utroque Test. ap. Aug. to. 3.99. d. Hæc dicit Dominus : Holocaufta veftra con gregate cum facrificiis veftris, & manducate carnes, Ita quoque in Græco. . 22. Auct. quæft. ex utroque Test. p. 99. d. Quia non fum locutus ad patres veftros, neque mandavi illis, qua die eduxi illos de terra Egypti. Ita quoque Græc. habet, fubnexis tamen his in fine, Tepi oxoxauтwμátur i Juolas, Mf. Alex. & Compl. var; quæ apud Iren, media exftant fupra. Cypr. 1. 3. Teftim. p. 328.6. quòd non fit locus. 33. Et erit morticinum populi hujus in cibos volucribus cæli, & beftiis terræ, & non erit qui abigat. 34. Et quiefcere faciam de urbibus Juda, & de Exec plateis Jerufalem, vocem gaudii, & vocem lætitiæ, 26.13. vocem fponfi, & vocem fponfæ : in defolationem enim erit terra. NOTÆ Ꭺ Ꭰ VERSIONEM 7.23. Græc. 'ΑΜ' ἢ τὸ ῥῆμα τῦτο ἐνετειλάμίω αυτοῖς, λέγων· Ακέσατε τῆς φωνῆς με, καὶ ἔσομαι ὑμῖν εἰς Θεὸν, κ ὑμεῖς ἔσεσθέ μοι εἰς λαόν, κ, &c. ut in Lat. fup. 기 . 24. Græc. Kai &'n йxgcár μ8 ( Mf. Alex. cum Compl. εἰσήκεσάν με, κ ε προσέχε τὸ ἐς αὐτῶν· ἀλλ' ἐπορεύθη σαν ἐν τοῖς ἐνθυμήμασι τῆς καρδίας αυτῶν τῆς κακῆς· Everúlnoar Bis TÀ OTTIDER À 8x eis Ta T. Hieron. in hunc loc. 567. f. pro abuμuas, rectè hab. defideriis. . 25. Concordar Græcum. Tertul. 1. 4. adv. Marc. P. 725. b. Et emifi ad vos omnes famulos meos prophetas. Ambrof. in Luc. 15. col, 1465. a. Et locutus fum ad vos ante lucem, & mifi ad vos fervos meos prophetas ante lucem. #. 26. Tertul. 1. 4. adv. Marc. p. 725. b. Et non audiit populus meus, & non intendit auribus fuis, & obduravit colium fuum. Græc. Καὶ ἐκ εἰσήκεσαν με, ο ε προσέχε τὸ ἔς TO CAPUT ANTIQUA M. αυτῶν, καὶ ἐσκλήρυναν τον τράχηλον αὐτῶν. . 27. Græc. idem præfert, nec addit plura. .28. Ita rurfum Græcè, nifi id excipiatur, &'x xvs Tus purus, non audivit vocem, pro non obedivit voci, quæ idem fonant. . 29. Similia Græc. exhibet, nifi hanc vocem exceperis, TH YEVEàr, generationem, pro gentem. Hieron. in hunc loc. 568. c. ad hoc Vulg. & fume in directum, addit, five, fuper labia. Græcè pariter, dvárabe éπì xeixéwv purov, deinde, Ti άefoxíμass, &c. ut in textu. . 30. Sic iterum Græcè. . 31. Hieron. in hunc loc. 568. e. hab. & adificaverunt excelsa, five aram. Græc. xodóμncar for Baμor reliqua ad finem ufque hujus cap. vix difcrepant à Vulg. ficut & alia multa paffim. VULGATA N illo tempore, ait Dominus: Ejicient offa regum Juda, & offa principum ejus, & offa facerdotum, & offa prophetarum, & offa eorum, qui habitaverunt Jerufalem, de fepulcris fuis: 2. & expandent ea ad folem, & lunam, & omnem militiam cœli, quæ dilexerunt, & quibus fervierunt, & poft quæ ambulaverunt, & quæ quæfierunt, VERSIO ANTIQUA. VIII. NOVA. & adoraverunt : non colligentur, & non fepelientur: in fterquilinium fuper faciem terræ erunt. 3. Et eligent magis mortem quàm vitam omnes qui refidui fuerint de cognatione hac peffima in univerfis locis, quæ derelicta funt, ad quæ ejeci eos, dicit Dominus exercituum. 4. Hæc dicit Dominus : Nunquid qui cadit, VULGATA NOVA. 4. Et dices ad eos: Hæc dicit Dominus: NunNOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. V.4. Tertul. I. de pœnit. c. 8. p. 168. c. Non, qui ceciderit, refurget? & qui averfatus fuerit, convertetur? Lucif. Cal. 1. de reg. apost. p. 220. e. Nunquid qui cadit, non refurget? aut qui avertitur, non convertetur? Ambrof. in Pf. 36. col. 800. c. Nunquid qui cadit, non adjiciet ut refurgat? aut qui averfus fuerit, non revertetur? Fulg. |