NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. . 2. Ita rurfum habet Cypr. 1. 3. Teftim. p. 305. b. ep. 7. Conc. to. 4. col. 1439. cui lectioni favent Novatian. Aug. Fulg. &c. ut videtur fupra. Caffiod. quoque in Pf. 21. & 103. p. 353. b. 434. c. habet: Super quem requiefcit fpiritus meus, nifi fuper hum. & quiet. 5 trem. verba mea? S. Pacianus verò paræn. ad pœnit. p. 316. c. priorem lectionem admittit cum Iren. Cypr. Hilar. &c. videlicet: fuper quem refpiciam, nifi fupra humilem, & quiet. & trem. verba mea? Item Ruric. 1. 2. ep. 14. p. 568. h. aut super quem alium refpiciam, nifi fuper humilem, & quiet. & trem. fermones meos? Græcè etiam conftanter, tíva iniExźwi 12. . 3. Ita Hieron. pergit ex ed. LXX. Gr. verò ed. Rom. jungit pol, mihi, verbo immolat; delet autem feqq. quafi percutiens virum, facrificans de grege; fubinde præponit è, autem, verbo offert; tollitque relativ. qui, ante fanguinem; cæt. quadrant ad verbum. In edd. Ald. & Compl. adduntur ifta, ὡς ὁ τύπτων ἄνδρα, καὶ ὁ θυσιάζων ἐκ ποιpris, quæ tamen apud Procop. ex Theod. & Symm. leguntur in margine fub afterifco: ita quoque præfignantur in Hexapl. Orig. nec ipfa referunt Cyrill. & Bafil. teste Nobilio. Iren. etiam l. 4. c. 18. p. 250. e. fimpliciter habet: Peccator autem qui occidit mihi vitulum, quafi occidat canem. Attamen Hieron. loco cit. id unum monet : Quod fequitur in Editione Vulgata, Iniquus autem, in Hebraico non habetur, fed fimpliciter junxit, & dixit: Qui immolat bovem, quafi qui interficiat hominem: filet verò de iis quæ aberant à LXX. Sed Parmenian. ap. Auguft. 1. 2. cont. epift. ejufd. to. 9. 31. e. hæc fola refert: Facinorofus qui facrificat mihi vitulum, quafi qui canem occidat : 5 qui fimilaginem, quafi fanguinem porcinum : qui offert thus in memoriam, quafi blafphemus. Similiter in Collat. Carthag. p. 489. c. ex parte Donatiftar. Facinorofus autem qui facrificat mihi vitulum, quafi qui canem occidat : qui fimilam offert, quafi fanguinem porcinum : & qui thus in memoriam, quafi blafphemus. Auctor lib. cont. Fulg. Donat. append. Auguft. to. 9. p. 7. a. legit: Faci norofus qui facrificat mihi, velut qui canem occidat : & qui offert fimilaginem, quafi fanguinem porcinum: & qui offert thus in memoria quafi blafphemus. Optat. 1. 4. cont. Donat. p. 74. b. Sacrificium peccatoris, quafi qui vidimet canem. .4. Eadem prorfus in Græco, præter unum μ, me, junctum verbo obaudierunt. αι . 5. Editio Rom. initio hab. 'Axýcαтe púμaтα Ms. verò Alex. To pμa; Compl. aóyor; fubinde in Rom. pro fratribus veftris, adexpol nμar Tois; at in Compl. a'd'expi uur; in Mf.Alex. a expois nur demum in fine, Rom. hab. aiXurbúcorta, confundentur ; cæt. ut in Lat. fup. Tertul. 1.4. adv. Marc. p. 709. c. dicite, Fratres noftri eftis, eis, qui vos oderunt. Ambrofiaft. p. 160.c. dicite iis, qui non rectè ambulant in viis meis: Fratres noftri eftis vos. Aug. epift. 88.to. 2.217. f. Andite qui pavetis verbum Domini: dicite, Fratres noftri eftis, his, qui vos oderunt, & qui vos exfecrantur ut nomen Domini bonorificetur, appareat illis in jocunditate, ipfi autem erubefcant : itidem epift. 108. col. 305. f. excepto verbo deteftantur, pro exfecrantur. Sic etiam in Collat. Carth. p. 393. b. & cum verbo deteftantur. Ap. Optat. 1. 1. cont. Donat. p. 3. c. Vos qui timetis nomen Domini (al. Dominum, ) audite nomen ( al. verbum) Domini: bi, qui vos odio habent, & exfecrantur, & nolunt fe dici fratres veftros, vos tamen dicite eis : Fratres noftri eftis : VULGATA NOVA. 6. Vox populi de civitate, vox de templo, vox Domini reddentis retributionem inimicis fuis. 7. Antequam parturiret, peperit : antequam veniret partus ejus, peperit mafculum. 8. Quis audivit unquam tale? & quis vidit huic fimile? nunquid parturiet terra in die una? aut parietur gens fimul, quia parturivit & pe perit Sion filios fuos? 9. Nunquid ego, qui alios parere facio, ipfe non pariam, dicit Dominus? fi ego, qui generationem cæteris tribuo, fterilis ero, ait Dominus Deus tuus? 10. Lætamini cum Jerufalem, & exfultate in ea omnes qui diligitis eam : gaudete cum ea gaudio univerfi, qui lugetis fuper eam, 11. ut fugatis, & repleamini ab ubere confolationis ejus ut mulgeatis, & deliciis affluatis ab omnimoda gloria ejus. 12. Quia hæc dicit Dominus: Ecce ego declinabo fuper eam quafi fluvium pacis, & quafi torrentem inundantem gloriam gentium, quam fugetis: ad ubera portabimini, & fuper genua blandientur vobis. 13. Quomodo fi cui mater blandiatur, ita ego confolabor vos, & in Jerufalem confolabi mini. 14. Videbitis, & gaudebit cor veftrum, & offa veftra quafi herba germinabunt : & cognofcetur manus Domini fervis ejus, & indignabitur inimicis fuis. 9. Ego autem dedi exfpectationem hanc, & non recordata es mei, dicit Dominus: nonne ego parientem, & fterilem feci, dicit Deus tuus? 10. Lætare Jerufalem, & conventum facite omnes qui diligitis eam : gaudete gaudio omnes, qui lugetis fuper eam, 11. ut fugatis, & impleamini ab ubere confolationis ejus : ut poftquam fuxeritis, delectemini ab introitu gloriæ ejus. 12. Quia hæc dicit Dominus: Ecce ego declinabo ad eos quafi fluvius pacis, & quafi torrens inundans gloriam gentium: parvuli eorum in humeris portabuntur, & fuper genua confolabun tur. Ibid. 502. 13. Quomodo fi cui mater blandiatur, ita ego Ibid. 503. confolabor vos, & in Jerufalem confolabimini. 14. Videbitis, & gaudebit cor veftrum, & of fa veftra quafi herba germinabunt : & cognofcetur manus Domini timentibus eum, & indignabitur incredulis. NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. temini à lacte, & fatiemini ab uberibus confolationis ejus : .6. Textum unicum hic profert Hieron. Vox fremitus . 7. Ita rurfum in Gr, his duobus exceptis, Tur wilvar, deinde, puye, i. e. parturiginum, effugit, loco parturientium, effugiat. Ambrof. 1. de Noe, c. 12. col. 242. c. legit, effudit, 5 peperit mafculum. . 12. Similia prorfus Gr. habet, præter unum præf. . 13. Hieron. textum unum præfert Hebræo & Vul- . 8. Eadem exhibet Græc. præter hæc levia, TwS . 9. Sic habetur Græcè, excepto Aor. duplici sie, . 10. Græc. jungit hoc, & duty, in ea, verbo fa cite; ut & id, apa avтh, fimul cum ea, verbo gaudete; cæt, ut in Lat. fup. iftud autem, apa avтy, abest à Compl. & in Mf. Mediol. Theodotioni tribuitur fub afterifco. In Miffali Rom. ad Introit. Dom. IV. Quadr. fic: Latare Jerufalem, & conventum facite omnes qui diligitis eam gaudete cum lætitia, qui in triftitia fuiftis. In Brev. Mf. Sangerm. num. 747. Latare Jerufalem, & diem feflum agite omnes qui diligitis eam: gandete gaudio omnes, qui lugebatis fuper cam. Itidem in Bibl. Mf. ejufdem monaft. S. Germ. n. 8. . 11. Ita Græcè. Breviar. verò Ms. S. Germ. Ut po . 14. Rurfum Hieron. textum refert ut fup. id eft, fecundùm Hebr. folum & Vulg. fed extremò addit : LXX. pro fervis, pofuerunt timentes; pro inimicis, incredulos; cætera fimiliter. Nos etiam has mutationes adhibuimus. Bibl. Mf. S. Germ. ita fert cum Breviar. itidem Germ. Et videbitis, 5 gaudebitis, & lætabitur cor veftrum, & ossa veftra ut berba germinabunt : 5 comminabitur contumacibus. Iren. 1. 5. c. 15. p. 311. c. Et videbitis, & gratulabitur cor veftrum, offa veftra quafi herba orientur: & cognof cetur manus Domini his, qui colunt eum. Tertul. I. de refur. carn. p. 578. b. gaudebit cor veftrum, 5 offa veftra velut berba orientur. Auguft. 1. 20. de civit. Dei, c. 21. to. 7. 601. c. Et videbitis, & gaudebit cor veftrum, & offa veftra ficut herba exorientur : & cognofcetur manus Domini colentibus eum, & comminabitur contumacibus : & inf. 602. c. five, ut ait alius Interpres, incredulis ; in ed. Rom. τοῖς ἀπειθόσιν ; ut & fup. τοῖς φοβεμένος, pro colentibus Hieron, ubi fup. col. 504. Ibid. 505. Ibid. 506. Ibid. 507. Ibid. 509. Ibid. $11. Ibid. 512. VERSIO ANTIQUA. 15. Ecce Dominus quafi ignis veniet, & quafi tempeftas currus ejus : reddere in furore ultionem fuam, & increpationem in flamma ignis: 16. in igne enim Domini judicabitur omnis terra, & in gladio illius cadet univerfa caro: multi vulnerati erunt à Domino, 17. qui fanctificantur, & purificantur in hortis & liminibus, comedentes carnem porcinam, & abominationes, & murem : fimul cofumentur, dicit Dominus. 18. Et ego opera eorum, & cogitationes eorum novi, & venio congregare omnes gentes & omnes linguas : & venient, & videbunt gloriam meam. 19. Et dimittam fuper eos fignum, & emittam ex eis qui falvati fuerint, ad gentes in Tharfis, & Phud, & Lud, & Mofoch, & Thobel ; & in Græciam, & in infulas longè, qui non audierunt nomen meum, neque viderunt gloriam meam. Et annuntiabunt gloriam meam in gentibus, 20. & adducent fratres veftros de cunctis nationibus donum Domino cum equis & rhedis, in lampenis mulcrum, cum umbraculis in fanctam civitatem Jerufalem, dicit Dominus, quomodo fi offerant filii Ifraël victimas fuas mihi cum pfalmis in domo Domini. 21. Et ex eis fumam facerdotes, & levitas, dicit Dominus. 22. Sicut enim coelum novum, & terra nova, quæ ego facio permanere in confpectu meo. dicit Dominus: fic ftabit femen veftrum, & nomen veftrum. 23. Et erit menfis ex menfe, & fabbatum ex fabbato: veniet omnis caro ut adoret in confpe&u meo in Jerufalem Dominum. 19. Et ponam in eis fignum, & mittam ex eis qui falvati fuerint, ad Gentes in mare, in Africam, & Lydiam tendentes fagittam; in Italiam & Græciam, ad infulas longè, ad eos qui non audierunt de me, & non viderunt gloriam meam. Et annuntiabunt gloriam meam gentibus, 20. & adducent omnes fratres veftros de cunc tis gentibus donum Domino in equis, & in quadrigis, & in lecticis, & in mulis, & in carrucis, ad montem fanctum meum Jerufalem, dicit Dominus, quomodo fi inferant filii Ifraël mu nus in vafe mundo in domum Domini. 21. Et aflumam ex eis in facerdotes, & levitas, dicit Dominus : 22. Quia ficut cœli novi, & terra nova, quæ Apocal ego facio ftare coram me, dicit Dominus : fic fta- 21. I, bit femen veftrum, & nomen veftrum. 23. Et erit menfis ex menfe, & fabbatum ex fabbato: veniet omnis caro ut adoret coram facie mea, dicit Dominus. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M. at in Mf. Alex. ac ed. Compl. CeCouérois; cet. Auguftini teftimonio refpondent ad verbum. . 15. Concinit Græc. ed. Rom. nifi quòd in principio hab. 'I yap, Ecce enim; extremòque addit ry, ad increpationem; Mf. Alex. & Compl. carent dur. Bibl. Mf. S. Germ. ut & Breviar. Mf. ejufd. loci ferunt: Ecce Dominus ut ignis veniet, & ut tempeftas currus ejus : reddere in ira vindiclam, & vaftationem in flamma ignis; al. flammam. Gr. ǹ άoon@gioμòr duty a proyì πupós. Cypr. 1. de op. & eleem. p. 254. c. legit: Ecce enim Dominus ficut ignis veniet, ficut procella currus ejus : retribuere in ira vindillam; fequentia non addit. Itidem Zeno Veron. 1. 2. tract. 9. nifi quòd initio hab. Deus, loco Ecce enim Dominus. August. 1. 20. de civit. Dei, c. 21. to. 7. 602. c. Ecce enim Dominus ut ignis veniet, ut tempeftas currus ejus reddere in indignatione vindictam, & vaftationem in flamma ignis. Auct. I. de promiff. p. 4. ap. Profp. p. 200. c. Ecce dies Domini ficut ignis veniet, & ficut procella currus ejus reddere in ira vindictam, 5 retributionem in flamma ignis. Vigil. Tapf. 1. cont. Varimad. p. 730. f. Ecce enim Dominus ut ignis veniet, 5 ut tempeftas curfus ejus reddere vindictam in ira, & ultionem in flamma ignis : at inf. 739. a. Ecce ipfe Dominus in judicium veniet cum fenioribus principibus fuis, reddere vindictam in ira, & in flamma ignis. V. 16. Sic habetur Græcè, detracto uno cadet. Bibl. Mf. S. Germ. cum Breviar. itidem Germ. Mf. in igne enim zeli Domini devorabitur omnis terra, & in gladio ejus omnis caro. Cypr. 1. de op. & eleem. p. 254. c. fic pergit : in igne enim Domini judicabuntur, 5 in gladio ejus vulnerabuntur. Aug. 1. 20. de civit. Dei, c. 21. to. 7. 602. e. in igne enim Domini judicabitur omnis terra, & in gladio ejus omnis caro: multi vulnerati erunt à Domino. *. 17. Græc. loco fandificantur, hab. ayrılóswoi, mundantur, vel expiantur; exinde præponit &, voci liminibus ; & fub fin. fcribit site, dixit, non dicit; cæt. ut in Lat. fup. V. 18. Edit. Rom, fcribit fingulariter, Tor acyμòr avTWV, cogitationem eorum; tollit verò feq. novi; ut & inf. omnes, ante linguas ; cæt. quadrant. Edd. Ald. & Compl. poft cogitationes corum, addunt éxísaμal. Cypr. l. 1. Tef 2 tim. p. 282. b. cum Lactant. 1. 4. Inftit. c. 11. p. 575. legit venio colligere omnes gentes & linguas : & venient, & videbunt claritatem meam. #. 19. Græc. præponit es, in, voci Thobel; fubjungit verò ràs, qua, post infulas; à Ms. Alex. abest sis, ante Thobel; cæt. concordant ad verbum cum Lat. fup. Apud Cypr. 1. 1. Teftim. p. 282. b. Et dimittam fuper cos fignum, & mittam ex eis confervatos in gentes, qua longè funt, quæ non audierunt nomen meum, neque viderun gloriam meam. Et nunciabunt claritatem meam in gentes. Eadem quoque leguntur ap. Lactant. 1. 4. Inftit. c. II. p. 575. præter hæc media, nomen meum, neque viderunt, quæ defunt. . 20. Eadem rurfum in Græco, nifi hæc excipias pauca, εἶπε Κύριος, dein, ὡς ἀνενέγκαισαν, dixit Dominus, quafi afferant; extremòque, sis Tor olxor Kuple, in domum Domini. Tichonius reg. 5. p. 62. d. fic habet: adducens filii filiorum ex omnibus gentibus donum Deo cum equis & curribus, in fplendore multorum (1. mulorum,) cum umbraculis in fan&tam civitatem. . 21. Confonat Græc. ad verbum, nifi quòd hab. elre, dixit, non dicit. . 22. Sic iterum Græcè, excepto uno μére, manent, loco permanere; at in Compl. ever. Apud Iren. 1. 5. c. 36. p. 337. a. Quemadmodum enim cælum novum, & terra nova, qua ego facio, perfeverant in confpectu meo: fic ftabit femen veftrum, & nomen veftrum. Tertul. 1. de refur. carn. 578. b. Quemadmodum cœlum novum, & terra nova, qua ego facio in confpectu meo, dicit Dominus: ita ftabit femen veftrum. Ambrof. I. de fide refur. to. 2. p. 1157. b. Quemadmodum cælum novum, & terra nova, qua ego facio manere coram me, dicit Dominus: fic ftabit nomen veftrum, 5 femen veftrum. Aug. 1. 20. de civit. Dei, c. 21. to. 7. 603. e. Quomodo enim cœlum novum, & terra nova manebit coram me, dixit Dominus: fic ftabit femen veftrum, nomen veftrum. . 23. Totidem verba in Græco, hoc excepto ult. εἶπε Kues, dixit Dominus, loco Dominum. Tertul. Î. cont. Jud. c. 4. p. 137. c. legit: Et erit menfis ex menfe, & dies de die, & fabbatum de fabbato : & veniet omnis caro adorare 3 VULGATA NOVA. 24. Et egredientur, & videbunt cadavera viMarc. rorum, qui prævaricati funt in me: vermis eo9.43. rum non morietur, & ignis eorum non exstinguetur : & erunt ufque ad fatietatem vifionis om ni carni. VERSIO ANTIQUA. 24. Et exibunt, & videbunt membra homi- Ambr. 1. de fide num, qui prævaricati funt in me : nam vermis refur. to. 2. 1157. eorum non morietur, & ignis eorum non exftinguetur : & erunt in afpeclum uniyerfæ carni. NOTÆ AD VERSION EM ANTIQUA M. in Jerufalem, dicit Dominus: & l. de refur. carn. p. 578. . 24. Similia prorfus in Græco. Idem Ambrof. in Luc. carni. Similiter habet Lucifer Calar. 1. de mor. pro Dei vermis eorum non morietur. Eadem quoque referunt Auct. b. ROMAN. CORRECTIONUM AD EDIT. VULGATAM DELECTUS, ISAIA S. . 11. Plenus fum. Holocaufta arietum, & CAP. XIII. . 4. Vox fonitus regum, gentium con Cadipem pinguium, us fanguinem vitulorum & agno- gregatarum. Non interponas conjuncionem &, ante gentium. rum & hircorum nolui. Per fe legendum eft plenus fum; .12. Cùm veniretis ante confpectum meum. Nec ad- . 13. Ne offeratis ultra facrificium fruftra. Alii fcribunt afferatis, id eft, vocalem primam loco quarta. . 18. Velut lana alba erunt. Non omittas alba, quod Interpres explicandi causâ adjecit, fecutus LXX. .23. Principes tui infideles. Quidam libri, pro infideles, fcribunt inobedientes. CAP. III. . 6. Veftimentum tibi eft. Non præponas verbis participium dicens. bis . 16. Ambulabant pedibus fuis, & compofito gradu incedebant. Alii collocant conjunctionem copulativam ante pedibus fuis. CAP. V. V. 6. Et afcendent vepres & fpinæ. Non ad- CAP. VI. . 1. Super folium excelfum & elevatum. .7. Ecce tetigit hoc labia tua. Non eft mutanda tertia CAP. VIII. . 19. Nunquid non populus à Deo fuo requiret pro vivis à mortuis? Non eft addenda vox vifio, quam plerique libri adjiciunt verbo requiret; nec mutanda pofterior prapofitio à in conjunctionem ac. ̧ nem, CAP. IX. . 1. Galilææ gentium. Populus qui ambulabat. Non connectas vocem gentium periodo fequenti, boc modo: Gentium populus. .3. Multiplicafti gentem, non magnificafti lætitiam. Non interponas conjunctionem &. . 14. Incurvantem & refrenantem. Pro refrenantem multi legunt depravantem, ex Commentario haud dubium D. Hieronymi in capita Ifaia 9. & 19. praferente depra vantem. CAP. X. . 21. Reliquiæ convertentur. Quod pracedit. in veritate, permaneat finis verfus periodique præcedentis, non adjungatur bnic. CAP. XIV. V. 32. Et in ipfo fperabunt pauperes populi ejus. Correctores prætulerunt masculinum ipso, feminino ipfa, quod in aliis eft libris. CAP. XV. V. 5. Vectes ejus ufque ad Segor vitulam conternantem. Legendum eft conternantem, quod eft, agentem annum tertium, non, additâ f litterâ, confternantem, quod eft, perturbantem. . 8. Quoniam circuivit clamor terminum Moab. Non mutes præteritum circuivit in futurum. CAP. XVI. . 5. Et fedebit fuper illud in veritate. Nec bîc mutes neutrum illud in masculinum eum. . 14. Et relinquetur parvus & modicus. Non addas verbo relinquetur, id quod quidam libri, in eo ficut racemus; eft enim alterius loci. CAP. XVII. . 10. Propterea plantabis plantationem fidelem. Pro fidelem, non fcribas contrarium infidelem quod quidam. . 11. In die plantationis tuæ labrufca. Nominativus fingularis præferendus eft ei, quem alii legunt, accufativo plurali labrufcas. *. 12. Væ multitudini populorum multorum. Non mutes dativum in nominativum multitudo. CAP. XVIII. .2. Cujus diripuerunt flumina terram ejus. Quod fequitur in quibufdam libris ad montem nominis Domini exercituum, montem Sion, non eft hujus verfus, fed feptimi, finientis boc caput. . 5. Ante meffem enim totus effloruit. Non eft mutandum præteritum effloruit in futurum efflorebit. Sequitur: Et immatura perfectio germinabit. Hic fervandum eft futurum germinabit, non vertendum in prate ritum. . 7. A gente exfpectante, exfpectante & conculcata. Repetenda eft vox exfpectante. CAP. XIX. V. 9. Confundentur qui operabantur linum pectentes. Legendum eft pectentes, quod eft pectinantes, non, additâ 1 littera, plectentes, quod eft percutientes. . 11. Quomodo dicetis Pharaoni. Non mutes futurum dicetis, in præfens dicitis. CAP. XX. . 4. Et tranfmigrationem Æthiopia, juvenum & fenum, nudam & difcalceatam. Retinendi funt genitivi plurales juvenum & fenum, non mutandi in accufativos fingulares juvenem & fenem : & confequenter neque Ibilem. Ut liberarent nos. Quidam libri numero fingulari fcribunt liberaret. CAP. XXI. . 10. Tritura mea, & filii areæ meæ. Romani Patres, pro eo quod vulgò legitur feminino fingulari filia, prudenter emendarunt filii, mafculino plurali. . II. Ad me clamat ex Seir. Cave ne pro præpofitione ex, additâ unâ litterâ fcribas nomen rex. CAP. XXII. . 2. Nec mortui in bello. Non eft iteranda vox mortui, hoc modo: Nec mortui tui, mortui in bello. .8. Et videbis in die illa. Non mutes fingulare videbis in plurale. . 11. Ad aquam pifcinæ veteris. Retinenda eft præpofitio ad, non fubftituenda conjuncio &. . 23. Domui patris ejus. Alii fcribunt reciprocum fui. CAP. XXIII. . 2. Negotiatores Sidonis. Correctio eft negotiatores, quod eft mercatores; rejella scriptura negotiatio, quod eft mercatus. CAP. XXVI. . 18. Et peperimus fpiritum: falutes non V. fecimus in terra. Accufations pluralis falutes, non eft mutandus in genitivum fingularem falutis, jungendus ei quod præcedit, quod quidam libri faciunt. CAP. XXVII. v. 8. Judicabis eam. Secunda perfona judicabis, non eft mutanda in tertiam five fingularis numeri five pluralis. Sequitur: Meditatus eft in fpiritu fuo duro. Retinendum eft genus mafculinum, non fupponendum femininum meditata. V. 11. Mulieres venientes & docentes eam. Et hic retinendus numerus fingularis eam, non furrogandus pluralis eas. .13. Et qui ejecti erant in terra Ægypti. Non mates in præpofitionem, pofitam pro ad, cum de five ex. CAP. XXVIII. . 4. Et erit flos decidens, gloriæ exfultationis ejus. Quidam conjiciunt, pro genitivo aut dative gloriæ, legendum nominativum gloria; fed liceat gloriæ accipere ut nominativum pluralem. CAP. XXIX. . 6. Et flammæ ignis devorantis. Alii pro fecundo cafu flammæ fcribunt fextum flamma. CAP. XXX. V. 4. Erant enim in Tani. Non eft mutandum erant à fum, in ierant ab eo. . 15. Quia hæc dicit Dominus Deus fan&tus Ifraël. Non omittas nemen fanctus. . 29. Canticum erit vobis, ficut nox fanctificatæ folemnitatis. Egregiè Corredores fcripferunt nox, quæ eft altera pars diei, pro eo quod plerique vitiosè legunt vox, id eft, clamor. CAP. XXXI. . 4. Et cùm occurrerit ei multitudo paftorum. Non omittas conjuncionem &. CAP. XXXII. v. 7. In fermone mendaci. Alii pro adjectivo mendaci, fcribunt fubftantivum mendacii. CAP. XXXIII. . 9. Confufus eft Libanus & obforduit. Scribendum eft obforduit vocali quarta, derivatum à fordes, non quinta obfurduit, à furdus. . 19. Populum impudentem non videbis. Meritò correxerunt Patres impudentem, quod eft inverecundum, pro eo quod complures legunt imprudentem, id eft, infipien tem. . 23. Et non prævalebunt. Alii fcribunt fed pro &. CAP. XXXIV. 7.7. Inebriabitur terra eorum fanguine. Non mutes futurum in prafens inebriatur. . 14. Et occurrent dæmonia onocentauris. Patres emendarunt onocentauris, fcripto cafu tertio numeri pluralis, pro nominativo fingulari onocentaurus, quem plerique alii fcribunt, & ei quod fequitur jungunt. . 17. In generationem & generationem habitabunt in ea. Prior accufativus non eft mutandus in ablativum generatione, ut plerique faciunt. CAP. XXXV. v. 4. Dicite pufillanimis. Servandus eft dativus pluralis pufillanimis, quod eft meticulofis ; non furrogandus nominativus pluralis pufillanimes. Ibidem. Ecce Deus vefter, &c. & salvabit vos. Non funt mutanda fecundæ perfonæ pronomina in prima, nofter, nos. CAP. XXXVI. . 21. Mandaverat enim rex. Non addas pronomen eis. CAP. XXXVIII. V. 14. Refponde pro me. Non facilè fcribas fimplex fponde, pro compofito refponde. . 15. Quid dicam, aut quid refpondebit mihi, cùm ipfe fecerit? Nec omittas pofterius quid, nec vertas in mafculinum quis. Ad hæc ut prima perfonæ pronomen mihi, non eft commutandum cum fecundæ tibi; ita nec tertiæ perfona verbum fecerit, cum prima fecerim. Hæc enim menda funt in quibufdam codicibus. CAP. XL. V. 2. Quoniam completa eft malitia ejus. Non judicarunt Correctores, pro malitia, corrigendum effe militia, id eft, pro vocali prima fcribendum effe tertiam. Lege Notationes noftras. . 18. Aperiam in fupinis collibus flumina. Non facilè fcribendum eft fupremis, quod eft fummis, pro supinis, quod opponitur pronis. . 27. Primus ad Sion dicet: Ecce adfunt. Mendose plerique omnes libri fcribunt adfum, prima perfona fingulari, pro adfunt tertia plurali. CAP. XLIII. . 14. Propter vos mifi in Babylonem. Non mutes verbum fimplex mifi in compofitum emifi. CAP. XLIV. V. 16. Et de medio ejus carnes comedit. Quod multi codices addunt coxit &, ante comedit, fuperfluum eft. CAP. XLV. . 9. Væ qui contradicit fictori fuo. Non fcribas factori à facio, pro fictori à fingo. CAP. XLVI. . II. Vocans ab oriente avem. Quidam, imterpretandi causâ, pro avem, id eft, volucrem, fcripferunt juftum; malè. CAP. XLIX. . 21. Ego deftituta, & fola : & ifti ubi erant? Minimè interjiciendum eft adverbium hîc inter ubi erant. #. 23. Vultu in terram demiffo adorabunt te. Non mutes accufativum terram cum ablativo terra. CAP. L. . 5. Retrorfum non abii. Subeft hic mendum in autographo Romano, ubi excufum eft tertia perfona abiit pro prima abii. .6. Et confpuentibus in me. Non judicarunt Patres omittendum Tò in me. CAP. LIII. . 11. In fcientia fua juftificabit ipfe juftus fervus meus multos. Nec futurum juftificabit vertendum eft in præteritum, nec nominativi fingulares juftus fervus meus in accufativos plurales juftos fervos meos. CAP. LIV. . 1. Lauda fterilis quæ non paris. Pro lauda eft in multis libris lætare, fed à Lxxii. & Apoftolo Gal. 4. . 27. acceptum. .9. Cui juravi ne inducerem aquas Noe ultra fuper terram. Nomen proprium Noe retinendum eft, nec in ejus locum furrogandum nomen appellativum diluvii. CAP. LVII. v. 9. Et ornafti te regi unguento. Qui vulgò legitur cafus ablativus nominis adjectivi regio, à Patribus mutatus eft in dativum nominis fubftantivi regi. CAP. LIX. .4. Sed confidunt in nihilo. Pro ablative nihilo, alii fcribunt nihili indeclinabile. . 9. Propter hoc elongatum eft judicium à nobis, & non apprehendet nos juftitia. Pronomina prima perfona nobis nos, mutanda non funt in fecunda perfona pronomina vobis vos. CAP. LX. . 5. Et mirabitur & dilatabitur cor tuum. Non eft omittendum prius &. . 20. Et complebuntur dies luctus tui. Cave fcribas luminis five lucis, pro luctus, quod eft mæroris. CAP. LXI. . 7. Laudabunt partem fuam. Correctores dederunt pronomen reciprocum fuam, pro eo quod alii legunt eorum. CAP. LXII. . 2. Quod os Domini nominabit. Now mutes futurum nominabit in præteritum nominavit. .4. Sed vocaberis Voluntas mea in ea, & terra tua inhabitata. Cave fcribas verbum inhabitabitur, pro participio inhabitata: participium enim eft hujus loci, verbum verò ejus loci, ubi fequitur hoc ipfo verfu: Quia complacuit Domino in te, & terra tua inhabitabitur. . 9. Quia qui congregant illud, comedent. Non mutes præfens congregant in futurum congregabunt. V. 10. Eligite lapides. Non præponas his verbis & conjun&ionem. CAP. LXIII. . 4. Annus redemptionis meæ venit. Retinenda eft vox redemptionis à redimo, non fubftituenda retributionis à retribuo. V. 10. Et afflixerunt fpiritum fancti ejus. Non mutes genitivum fancti in accufativum fanctum. . 15. Et gloriæ tuæ. Non interponas folis. CAP. LXIV. v. 6. Et facti fumus ut immundus omnes nos. Nec hic mutes numerum fingularem immundus in pluralem immundi. Cap. LXV. ¥. 6. Et retribuam in finum eorum. Pro finum, cave foribas, additâ g litterâ, fignum. . 16. Et quia abfconditæ funt ab oculis meis. Non eft mutandum pronomen meis in noftris. V. 22. Electi mei non laborabunt fruftra. Alii fic diftinguunt, ut electi mei non inchoet banc periodum, fed finist præcedentem. Lege Notationes. V. 25. Leo & bos comedent paleas. Non præponas con |