VULGATA NOVA. 2. Me etenim de die in diem quærunt, & scire vias meas volunt: quafi gens, quæ juftitiam fecerit, & judicium Dei fui non dereliquerit: rogant me judicia juftitiæ: appropinquare Deo volunt. 3. Quare jejunavimus, & non afpexisti : humiliavimus animas noftras, & nefcifti? Ecce in die jejunii veftri invenitur voluntas veftra, & omnes debitores veftros repetitis. 4. Ecce ad lites & contentiones jejunatis, & percutitis pugno impiè. Nolite jejunare ficut ufque ad hanc diem, ut audiatur in excelfo clamor vefter. 5. Nunquid tale eft jejunium, quod elegi, per diem affligere hominem animam fuam? nunquid contorquere quafi circulum caput fuum, & faccum & cinerem fternere? nunquid iftud vocabis jejunium, & diem acceptabilem Domino? 6. Nonne hoc eft magis jejunium, quod elegi? diffolve colligationes impictatis, folve fafciculos deprimentes; dimitte eos, qui confracti funt, liberos, & omne onus dirumpe. VERSIO ANTIQUA. 2. Me etenim de die in diem quærunt, & fcire Hieron. ubi fup. vias meas volunt: quafi gens, quæ juftitiam fecerit, & quæ judicium Dei fui non dereliquerit: petunt me nunc judicium juftum, & appropinquare Deo cupiunt, dicentes: 3. Quare jejunavimus, & non vidifti: humiliavimus animas noftras, & non cognovifti? In diebus enim jejuniorum veftrorum inveniuntur voluntates veftræ, & omnes fubjectos vobis affligitis. 4. Ad judicia & jurgia jejunantes, & percutitis pugnis humilem. Quid mihi jejunatis, ut hodie audiatur in clamore vox veftra? 5. Non tale jejunium elegi, & diem humiliare animam fuam: neque fi incurvaveris quafi circulum collum tuum, & cilicium & cinerem fubftraveris: nec fic vocabis jejunium, & diem acceptabilem. percutitis pugnis humilem : & 1. 2. cont. Jovin. col. 211.0. 6. Nonne tale jejunium elegi, dicit Dominus? . 3. Ita fert Gr. edit. Rom. exceptis his, sufloxSTE rà Denúμala jμwr, invenitis voluntates veftras; fed in aliis eft suplonsTai ra, inveniuntur, &c. ut fup. Similiter apud Tertul. 1. cont. Psych. p. 988. b. In diebus enim jejuniorum veftrorum inveniuntur voluntates veftræ, & omnes fubjetos vobis fuccutitis. Cypr. 1. 3. Teftim. p. 302. a. Quid quia jejunavimus, & non vidifti: humiliavimus animas noftras, non cognovifti? In diebus enim jejunii inveniuntur voluntates veftræ, aut enim fubjectos vobis fubpungitis ; Gr. UTOVUOSTE. Sed Ambr. 1. de Elia, c. 10. col. 545. c. habet: In diebus jejuniorum veflrorum invenitis voluntates veftras, omnes fubditos vobis ftimulatis. Hieron. ep. 18. ad Euftoch. to. 4. p. 2. col. 46. f. In diebus jejuniorum veftrorum inveniuntur voluntates veftræ, & omnes, qui fub veftra poteftate funt, ftimulatis : & 1. 2. cont. Jovin. col. 211. c. In diebus jejuniorum veftrorum inveniuntur voluntates veftræ, & fubjectos percutitis. Auguft. fer. de util. jejun. to. 6. 618. & eos, qui fub jugo veftro funt, ftimulatis. Vide etiam Greg. M. to. 2. 62. d. V. 4. Edit. Rom. ipfo initio hab. si tis, fi ad; fed à Mfs. Alex. & Mediol, abeft si, ficut ab edd. Ald. & Compl. exinde conftanter, vиsevere, jejunatis, non jejunantes ; paulòque poft, Ivaτí μo vиsεUSTE, &c. ut in Lat. Apud Tertul. I. cont. Pfych. p. 988. b. Aut ad convitia & lites jejunatis, caditis pugnis. Apud Cypr. 1. 3. Teftim. p. 302. a. Aut ad judicialites jejunatis, aut proximos caditis pugnis. Ut quid mihi jejunatis, ut hodie audiatur vox veftra in clamore? Apud Ambrof. 1. de Elia, c. 10. col. 545. d. An ad judicia & rixas jejunatis, & percutitis pugnis? Ut quid mihi tale jejunium, ita ut audiatur in clamore vox veftra? Apud Hieron. ep. 18. ad Euftoch. to. 4. p. 2. col. 46. f. In judiciis & litibus jejunatis, & . 5. Edit. Rom. jungit arpwzor, hominem, verbo hu- . 6. Hæc tota congruunt cum Græco, nifi fortè exce- Ibid. 428. Ibid. 429. Hieron, ubi fup. Ibid. 431. 16:0.433. VERSIO ANTIQUA. & 7. Frange efurienti panem tuum, & pauperes 10. & dederis efurienti panem tuum ex animo 11. Et erit Deus tuus tecum femper, & impleberis ficut defiderat anima tua, & offa tua pinguefcent, & erunt ficut hortus ebrius, & ficut fons, cui non deficiet aqua. 1 VULGATA NOVA. 25.35 7. Frange efurienti panem tuum, & egenos Ezech. vagofque induc in domum tuam : cùm videris nu- 18.7.16. dum, operi cum, & carnem tuam ne defpexeris. Math. 8. Tunc erumpet quafi manè lumen tuum, & fanitas tua citiùs orietur, & anteibit faciem tuam juftitia tua, & gloria Domini colliget te. 9. Tunc invocabis, & Dominus exaudiet: clamabis, & dicet: Ecce adfum: fi abftuleris de medio tui catenam, & defieris extendere digitum, & loqui quod non prodeft. 10. Cùm effuderis efurienti animam tuam, & animam afflictam repleveris, orietur in tenebris lux tua, & tenebræ tuæ erunt ficut meridies. 11. Et requiem tibi dabit Dominus femper, & implebit fplendoribus animam tuam, & offa tua liberabit, & eris quafi hortus irriguus, & ficut fons aquarum, cujus non deficient aquæ. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. C8, id eft, fanitates tuæ, Latini Interpretes, duti nominis fimilitudine, iuúria, id eft, veftimenta, pofuerunt: unde multi translationis falfitate decepti, ad refurrectionem corporis comprobandam, hoc utuntur teftimonio, quo fcilicet veftimentum anime corpus accipi velint, quod in die refurrectionis oriatur : & antecedet, inquit, in confpectu tuo juftitia tua. Ita nimirum leg. Tertul. 1. de refurr. carn. P. 576. c. 577. a. Tunc lumen tuum temporaneum erumpet, & veftimenta tua citiùs orientur. Item Cyprianus 1. de orat. Dom. p. 214. b. c. Tunc erumpet temporaneum lumen tuum, & veftimenta tua citò orientur, & præibit ante te juftitia, & claritas Dei circumdabit te: fimiliter 1. de op. & eleem. p. 238. b. & l. 3. Teftim. p. 302. a. Concinit S. Valerian. hom. 9. Sirm. to. I. p. 652. d. vide etiam homil. 7. p. 644. c. e. At Irenæus 1. 4. c. 17. p. 249. a. cum Hieronymo legit: Tunc erumpet matutinum lumen tuum, fanitates tua citiùs orientur, & præcedet ante te juftitia, & gloria Domini circumdabit te. Item Lucifer Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 199. e. Tunc orietur matutinum lumen tuum, fanitas tua citò orietur, & præcedet ante te juftitia, majeftas Dei circumdabit te. Ambrof. 1. de Nabuth. c. 10. col. 577. d. Tunc orietur tibi matutinum lumen tuum, & fanitas tua matura orietur, & præcedet ante te juftitia, & majeftas Dei circumdabit te: ita quoque 1. de Elia, c. 4. p. 539. a. Rurfum Hieron, in Zach. 7. col. 1741. b. Tunc erumpet temporanea lux tua, & fanitates tuæ citò orientur. Auguft. tract. 17. in Joh. to. 3. p. 2. col. 426. e. Tunc erumpet velut matutina lux tua. Caffiod. in Pf. 34. p. 116. b. Tunc erumpet matutinum lumen tuum, & fanitas tua citò orietur, 5 præcedet ante te juftitia tua, majeftas Domini circumdabit te. hunc faiz loc. col. 429. c. Manifeftius, inquit, LXX. 4. .9. Ita Græcè, verbum pro verbo. Apud Iren.1. c. 17. p. 249. a. hæc adduntur proximè verbo ult. v. præced. adbuc te loquente, dicam : Ecce adfum. Apud Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 199. e. g. Tunc clamabis, & Deus exaudiet te : adhuc loquenti tibi dicet: Ecce adfum: & poft paulò fi auferas à te vinculum iniquitatis, obligationis, & verbum murmurationis. Apud Cypr. 1. de orat. Dom. p. 214. c. Tunc exclamabis,& Deus exaudiet te dum adhuc loqueris, dicet: Ecce adfum : itidem 1. de op. & eleem. p. 238. b. & l. 3. Teftim. p. 302. a. fublatâ conjunct. &, poft exaudiet te. Eadem quoque habet S. Valerian. hom. 9. Sirm. to. 1. p. 652. d. etiam cum conjunct. & fed hom. 7. p. 644. e. favet Ambrofio, qui ita legit, 1. de Nabuth. c. 10. col. $77. d. Tunc clamabis, & Deus exaudiet te adhuc te loquente, dicet: Ecce adfum. Sic etiam Caffiod. in Pf. 34. P. 116. b. Apud S. Paulin. epist. 17. p. 98. in omni loco, dum adhuc loqueris, ecce adfum. . 10. Eadem exhibet Gr. ed. Rom. nifi quòd tollit pronom. tuum, poft panem; addit verò Mf. Alex. Lucifer Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 199. h. fic pergit: & dederis efurienti panem tuum ex animo, & animam humiliatam fatiaveris: tunc orietur in tenebris lumen tibi, & tenebra tibi ut meridies erunt. Tichon. reg. 5. p. 61. b. tenebra tua ficut meridies erunt. August. in Job, to. 3. p. 1. col. 677. b. tenebræ ejus fint velut meridies. . 11. Tota ifta congruunt cum Gr. edit. Rom. excepto uno deficiet, pro quo exer, defecit. Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 199. h. fimiliter habet: Et erit Deus tuus tecum femper, & repleberis ficut defiderat anima tua, & omnia offa tua pinguefcent, & erunt ficut bortus ebrius, & ficut fons, cui non deficit aqua. Item Ambrof. epift. 63. to. 2. 1030. b. offa tua pinguefcent, & eris ficut bortus VULGATA NOVA, 12. Et ædificabuntur in te deferta fæculorum: fundamenta generationis & generationis fufcitabis : & vocaberis ædificator fepium, avertens femitas in quietem. 13. Si averteris à fabbato pedem tuum, facere voluntatem tuam in die fancto meo, & vocaveris fabbatum delicatum, & fanctum Domini gloriofum, & glorificaveris eum dum non facis vias tuas, & non invenitur voluntas tua, ut loquaris fermonem : 14. Tunc delectaberis fuper Domino, & fuftollam te fuper altitudines terræ, & cibabo te hæreditate Jacob patris tui: os enim Domini lo cutum eft. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM... ~ . 12. Edit. Rom. in principio habet: Kal oixadoμnOn Corral or ai pupos alários, Et adificabuntur tua deferta σε ἔρημοι αἰώνιοι, aterna; at in Compl. eft Coì, tibi, non : fubinde loco in generationes, Rom. hab. yere reveals, generationum generationibus; & loco maceria, pexyur, fepium, addito , tuas, ad femitas ; fed à Mf. Alex. abeft cæt, ut in Lat. fup. Ambrofius in Luc. 3. col. 1323. b. legit: vocn ~ Num. I. 11.23. Cce non eft abbreviata manus Domini ut falvare nequeat, neque aggravata est auSup. 50. ris ejus ut non exaudiat: 2. 2. Sed iniquitates veftræ diviferunt inter vos & Deum veftrum, & peccata veftra abfconderunt faciem ejus à vobis ne exaudiret. Sup. I. 3. Manus enim veftræ pollutæ funt fanguine, 15. & digiti veftri iniquitate : labia veftra locuta funt mendacium, & lingua veftra iniquitatem fatur. 4. Non eft qui invocet juftitiam, neque eft qui judicet verè: fed confidunt in nihilo, & loJob. 15. quuntur vanitates: conceperunt laborem, & pepererunt iniquitatem. 35. 5. Ova aspidum ruperunt, & telas araneæ I. beris adificator fepis. Hieron. etiam loco cit. 434, e, ait: In eo loco ubi nos juxta LXX. interpretati fumus, ne quid innovare videremur, quia vulgatum eft teftimonium : & vocaberis ædificator fepium; in Hebraico legitur: & vocabitur in te Goder pheres : & paulò fup, ad fepes atque macerias, addit: hoc enim Graco fermone fignificat pearμes, &c. . 13. Ita Græcè, fi excipiatur unum, ἀπὸ Tar CabCárov, à fabbatis, pro in fabbatis; item infra, e, pro Domino. . 14. Sic iterum Græcè, fi jungas Taura, bac, ult. verbo locutum eft. Iren. 1. 5. c. 34. p. 334. e. legit Et eris fidens in Domino, & faciet te ingredi fupra omnem terram, & cibabit te hæreditate Jacob patris tui. Gr. pro elevabit te, vel faciet te ingredi, hab. drabibáo 6, ad litt. afcendere te faciet, quæ idem fonant. Auct. 1. de promiff. p. 3. promiff. 15. ap. Profp. p. 176. c. addit: cibabit te in hæreditate patris tui Jacob; Ms. 1. in hæreditatem. LIX. VERSIO ANTIQUA. N faceres aut a prevara elt auris ejus ut non 59. col. 437. Unquid non poteft manus Domini falvos Hieron. in Ifai. exaudiat? 2. Sed peccata veftra feparant inter vos & Deum, & propter peccata veftra avertit faciem ejus à vobis ut non mifereatur. Lxx. I 3. Manus enim veftræ pollutæ funt fanguine, & digiti veftri peccatis: labia veftra polluta funt iniquitate, & lingua veftra injuftitiam meditatur. 4. Nullus loquitur jufta, neque est justum judicium: confidunt in vanis, & loquuntur vacua, iniquitates, atque peccata: quia parturiunt do- Ibid. 438. lorem, & generant iniquitatem. 5. Ova afpidum fregerunt, & telam aranex NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M. V. 1. Cypr. 1. de lapfis, p. 188. b. & 1. 2. Teftim. p. 285. c. Nunquid non valet manus Dei ut falvos faciat? aut gravavit aurem ut non exaudiat? itidem l. 3. Teftim. P. 318. c. præter vocem Domini, loco Dei: fic etiam ep. ad Demetr. p. 220. a. legit Domini; fed addit, ut falvos vos faciat, &c. ut fup. Parmen. apud Auguft. 1. 2. cont. ejus epift. to. 9. 28. d. Nunquid non valet manus Domini Salvos facere? aut gravavit aurem ut non exaudiat? nec diffimile quidpiam Græcè, fi addatur aur, ad aurem. Sic etiam legitur in Mf. Floriac. Nunquid non valet manus Domini ut falvos faciat? aut gravavit aurem fuam ut non exaudiat? Vide fis Aug. in Joh. 8. col. 572. g, & in Rom. 1. to. 3. p. 2. col. 930. a. . 2. Concordat Gr. edit. Rom. nifi quòd repetit avaμécor, inter, ante Deum; deletque ejus, poft faciem; Ms. verò Alex. hoc pronomen aur retinet. Cypr. 1. de lapf. p. 188. b. & l. 3. Teftim. p. 318. c. legit: Sed peccata veftra inter vos & Deum feparant, & propter delicta veftra avertit faciem à vobis ne mifereatur fimiliter ep. ad Demetr. p. 220. a. fed habet faciem fuam: item Ï. 2. Teftim. p. 285. c. prætereaque, & propter peccata veftra, Sic etiam habetur in Mf. Floriac. ad verbum. Parmen. verò ap. Auguft. 1. 2. cont. ejus ep. to. 9. 28. d. ita legit: Sed delia veftra diftinguunt inter medium veftrum & Ďei, & propter peccata veftra avertit faciem à vobis ne mifereaur. Aug. ipfe in Rom. 1. to. 3. p. 2. col. 930. a. Sed peccata veftra inter vos Deum feparant : & in Joh. 8. col. 572. g. Sed peccata veftra feparant inter vos 5 Deum. .3. Cypr. 1. 2. & 3. Teftim. p. 285.c. 318. c. cum Zenone Veron. 1. 1. tract. 13. p. 97. Manus enim veflra inquinata funt fanguine, & digiti veftri in peccatis: labia. autem veftra locuta funt facinus, & lingua veftra injufti tiam meditatur. Parmen. apud Auguft. 1. 2. cont. ejus epift. to. 9. 28. d. Manus enim veftra fanguine coinquinatæ funt, & digiti veftri in peccatis : labia autem veftra locuta funt iniquitatem, & lingua veftra injuftitiam medis tatur. Eadem leguntur in Mf. Floriac. præter hoc, inqui nata funt fanguine; nec aliter in Græco à Comp!, abest præp. ἐν ante peccatis. . 4. Cypr. 1. 2. & 3. Teftim. p. 285. c. 318. c. Nema loquitur vera, neque eft judicium verum: fidunt in vanis, loquuntur inania: qui parturiunt dolorem, & pariunt facinus. Parmen, ap. Auguft. ubi fup. Nemo loquitur juf ta, non eft judicium verum : confidunt in vanis, & loquantur vana: quia parturiunt dolorem, & pariunt iniquita, tem. Sic etiam Græcè, præter duo, ide, neque, pro non ; & πewolan, pro confidunt. In Mf. Floriac. fic: Nem loquitur juflitiam, nec eft judicium verum: confidunt in vanis, & loquuntur inania : quia parturiunt dolum, & pariunt iniquitatem. . 5. Parmen. ap. Auguft. 1. 2. cont. ejus epift. to. 9. p. 28. d. ita refert : Ova aspidum eruperunt, & selam ara¬ VERSIO ANTIQUA. Ilieron. ubi fup. texuerunt : & qui de ovis eorum comedere voluerit, frangens reperiet putridum, & in ipfo regulum. 6. Tela eorum non erit in vestimentum, nec Ibid, 439. operientur operibus fuis: opera enim eorum opera iniquitatis. Ibid. 440. 'Ibid. 441. Ibid. 442. 7. Et pedes eorum ad malitiam currunt, veloces ad effundendum fanguinem innoxium : & cogitationes eorum cogitationes ftultorum: contritio & miferia in viis eorum. S. Et viam pacis non cognoverunt, & non eft judicium in viis eorum: femitæ enim eorum perverfæ quas tranfeunt, & nefciunt pacem. 9. Propterea receffit. judicium ab eis, & non apprehendit eos juftitia: cùm exfpectarent lucem, factæ funt eis tenebræ ; præftolantes eam, in tenebris ambulabunt. 10. Palpabunt ficut cæci parietem, & quafi non habentes oculos attrectabunt: cadent in meridie quafi in nocte media, quafi morientes ge ment. 11. Quafi urfus, & quafi columba pariter ambulabunt. Exfpectavimus judicium, & non eft; falus longè receffit à nobis. 12. Multa eft enim iniquitas noftra in confpectu tuo, & peccata noftra reftiterunt nobis: iniquitates enim noftræ in nobis funt, & injuftitias noftras cognovimus. 13. Impiè egimus, & mentiti fumus, & receffimus à Deo noftro: locuti fumus iniqua, & inobedientes fuimus: parturivimus, & meditati fumus de cordibus noftris verba iniqua. 14. Et receffimus à judicio, & juftitia longè stetit: quia confumpta eft in viis eorum veritas, & per rectum iter tranfire non poterant. 15. Et veritas fublata eft, & tranftulerunt mentem ut non intelligerent: vidit Dominus, & non placuit ei, quoniam non erat judicium: 16. & vidit, & non erat vir : & confideravit, & non erat qui defenderet : & ultus eft eos brachio fuo, & mifericordiâ fuftinuit. VULGATA NOVA. texuerunt: qui comederit de ovis eorum, morietur: & quod confotum eft, erumpet in regulum. 6. Telæ eorum non erunt in veftimentum, neque operientur operibus fuis: opera eorum opera inutilia, & opus iniquitatis in manibus eorum. 7. Pedes eorum ad malum currunt, & fefti- Prov.1. nant ut effundant fanguinem innocentem: cogi- 16. tationes eorum cogitationes inutiles: vaftitas & Rem. 3. contritio in viis eorum. 8. Viam pacis nefcierunt, & non eft judicium in greffibus eorum: femitæ eorum incurvatæ funt eis omnis qui calcat in eis, ignorat pacem. 9. Propter hoc elongatum eft judicium à nobis, & non apprehendet nos juftitia : exfpectavimus lucem, & ecce tenebræ; fplendorem, & in tenebris ambulavimus. 10. Palpavimus ficut cæci parietem, & quafi abfque oculis attrectavimus: impegimus meridie quafi in tenebris, in caliginofis quafi mortui. 11. Rugiemus quafi urfi omnes, & quafi columbæ meditantes gememus: exfpectavimus judicium, & non eft; falutem, & elongata eft à nobis. 12. Multiplicatæ funt enim iniquitates noftræ coram te, & peccata noftra refponderunt nobis: quia fcelera noftra nobifcum, & iniquitates noftras cognovimus, 13. peccare & mentiri contra Dominum : & averfi fumus ne iremus poft tergum Dei noftri, ut loqueremur calumniam & tranfgreffionem : concepimus, & locuti fumus de corde verba mendacii. 14. Et converfum eft retrorsùm judicium, & juftitia longè ftetit: quia corruit in platea veritas, & æquitas non potuit ingredi. 15. Et facta eft veritas in oblivionem : & qui receffit à malo, prædæ patuit: & vidit Dominus, & malum apparuit in oculis ejus, quia non eft judicium : 16. & vidit quia non eft vir : & aporiatus eft, quia non eft qui occurrat : & falvavit fibi brachium fuum, & juftitia ejus ipfa confirmavit eum. 15. 17. Indutus eft juftitia ut lorica, & galea fa- Epb. 6. lutis in capite ejus : indutus eft veftimentis ultio- 17. 1. Thess. nis, & opertus eft quafi pallio zeli. 5.8. 17. Et indutus eft juftitiam quafi loricam, & pofuit galeam falutis in capite: & circumdatus eft veftimento vindictæ, & pallio, 18. quafi retribuens ultionem opprobrium adNOTE AD VERSIONEM nea texunt : & qui erat de ovis illis manducaturus, conterens invenit olidam, & in ipfo bafilifcum pro eruperunt autem, nonnulli codd. hab. ibid. ruperunt; fed Parmeniano ita refpondet Auguft. inf. ac fi ille citaverit eruperunt. In Gr. eppnar; reliqua Parmen. textui favent ad verbum. Ambrof. in Pf. 38. col. 856. f. leg. pariter, telam araneæ texunt ; necnon Hieron. ipfe ep. ad Cypr. to. 2. 700. b. . 6. Sic etiam Græcè, præpofito uno dò, voci operibus. Parmen. ap. Auguft. 1. 2. cont. illius epift. to. 9. 28. Tela ergo eorum non erit ad veftiendum, neque fe operient de operibus fuis: opera enim illorum opera iniquitatis. e. 18. Sicut ad vindictam quafi ad retributionem ANTIQUAM. bulaverunt; cæt, ut in Lat. Manifeftum eft autem non duyur Hieronymum legiffe, fed arr. In ed. etiam Compl. eft σκότει, pro αωρία ; deinde in Mediol. : οἱ Γ. περιarco. Apud Tichon. reg. 7. p. 64. e. dum fuftinent ipfi lumen, faita funt illis tenebra ; fulgorem, obfcura noite ambulaverunt. . 10. Ita Græcè, præpofitâ conjunct. 5, verbo cadent. Ap. Tichon. reg. 7. p. 64. e. Palpabunt ficut cacus parietem. . 11. Sic iterum Græcè, nifi quòd interpunctio poftponitur voci falus, non huic, non eft. V. 12. Confonat Græc. ad verbum, deleto uno funt, poft hoc, in nobis. #. 13. Sic eft in Gr. edit. Rom. præter feq. 8, loco à Deo ; at in Ald, & Mf. Alex. and in Compl. fimplic. aó : item inf. ¿wò xapdías, de cor de, loco de cordibus. .7. Concordat Gr. edit. Rom. nifi quòd delet rò innoxium, poft fanguinem; loco verò ftultorum, hab. ¿ñÒT porer, de homicidiis; nonnulli tamen libb. addunt fup. avaltior, ad fanguinem ; & loco do póvar, Mr. Alex. & Compl. hab. appóver; quo modo etiam legunt Hieron. & Eufeb. 1. 11. demonftr. Evang. quidam oqwalwr, vanorum. Parmen. ap. Aug. 1. 2. cont. illius ep. to. 9. 28. c. Pedes autem eorum ad nequitiam currunt, veloces ad effund. fanguinem: & cogitationes eorum cogit. infipientium: contritio & miferia in viis eorum. *.8. Ita prorfus in Græco. Item apud Aug. ubi fup. Et viam pacis non cognoverunt. .9. Græc. ed. Rom. pro apprehendit, hab. xalaróby, apprehendet; extremòque, sirarres augur, er awpix Tee swarnoar, i, e. præftolantes fplendorem, in obfcuritate amεπάτησαν, . 14. Eadem exftant Græcè. . 15. Sic habet Græc. nifi hoc excipias, T Cuviéval, ab intelligendo, loco ut non intelligerent ; ibid. quoque fubfequitur xal. V. 16. Ita de Græco ad verbum. . 17. Concinit Græc. nifi quòd habet Carnfis, loco falutis ; & in fine jungit avre, voci pallio. Apud Vigil. Tapf. 1. cont. Varimad. p. 730. f. fic : Induit fe juftitiam gloriam: circumpofuit (TECTO ) galeam falutis capiti fuo, & operuit fe vefte vindica. *. 18. Græc. hab. ὡς ἀνταποδώσων ἀνταπόδοσιν ἔνειδος VULGATA NOVA. 19. Et timebunt qui ab occidente, nomen Do- Rom. 20. & venerit Sion redemptor, & eis, qui re11.26. deunt ab iniquitate in Jacob, dicit Dominus. 21. Hoc fœdus meum cum eis, dicit Dominus: Spiritus meus, qui eft in te, & verba mea, quæ pofui in ore tuo, non recedent de ore tuo, & de ore feminis tui, & de ore feminis feminis tui, dicit Dominus, amodo & ufque in fempi ternum. VERSIO ANTIQUA. 19. Et timebunt qui ab occidente, nomen Domini; & qui ab ortu folis,, nomen inclytum: veniet enim quafi fluvius violentus ira Domini, veniet cum furore. 20. Et veniet de Sion qui liberet, & avertet impietates à Jacob. 21. Et hoc erit eis à me teftamentum, dicit Dominus: Spiritus meus, qui eft in te, & verba mea, quæ dedi in ore tuo, non deficient de ore tuo, & ex ore feminis tui, ait Dominus, ex nunc & in æternum. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. Tois, &c. quafi retributurus retributionem opprobr. &c. ut . 19. Similiter in Græco, hoc excepto, ǹ ¿prù wapà V. 20. Ita rurfum Græcè, præter hoc, VEXEY Σlar, propter Sion; at in ed. Compl. άò Σl; & ap. Hieron. in Ifai. 4. col. 44. e. conftanter, veniet ex Sion qui liberet. Apud Hilar. in Pf. 58. col. 132. e. veniet ex Sion qui liberabit, avertet impietates ab Jacob. Ap. Auguft. in Pf. 13. p. 69. b. veniet ex Sion qui avertat impietatem ab Jacob: & l. 6. op. imp. to. 10. 1333. b. veniet ex Sion qui eripiat, & avertat impietatem à Jacob. Similiter hab. Ambrofiaft. p. 85. e. 222. c. at multò fup. p. 27. a. le I. ta eft. VULGATA NOVA. git, 5 avertat captivitatem ab Jacob. Auct. quæst. Ver. #. 21. Congruunt ifta cum Græco, nifi quòd ibid. ini- CAPUT 5. Tunc videbis, & afflues, & mirabitur & dilatabitur cor tuum, quando converfa fuerit ad te multitudo maris, fortitudo gentium venerit tibi. 6. Inundatio camelorum operiet te, dromedarii Madian & Epha : omnes de Saba venient, aurum & thus deferentes, & laudem Domino annuntiantes. 1. L X. VERSIO ANTIQUA. Hieron, ubi fup. Hieron, in Ifai. I enim lumen tuum, na gloria Domini fuper 60. col. 445 44 te orta eft. 2. Ecce tenebræ operient terram, & caligo fuper gentes: fuper te autem apparebit Dominus & gloria illius in te videbitur. 3. Et ambulabunt gentes in lumine tuo, & reges in fplendore tuo. 4. Leva in circuitu oculos tuos, & vide omnes congregatos filios tuos : venerunt omnes filii tui de longè, & filiæ tuæ fuper humeros portabun tur. 5. Tunc videbis, & gaudebis, & timebis, & 6. Et venient tibi greges camelorum, & ope- . 1. Sic iterum apud Hieron. in Ifai. 1. col. 7. c. nifi excipiatur lux tua : itidem in Zach. 14. col. 1794. c. fed additur fuper te; deinde, & gloria Dei tui fuper te orta eft. Maxim. Taurin. in homil. to. 6. p. 10. h. Illuminare, illumin. Jeruf. adeft enim lumen tuum, & majeftas Domini in te exorta eft. Græc. textui Lat. noftro fayet ad verbum. De nomine autem Jerufalem, redundante ap. LXX. vide Hieron. inf. ad v. feq. . 2. Eadem leguntur Græcè. Hieron. verò in Ifai. 1. col. 7. c. hab. in te apparebit Dominus, & gloria illius fuper te oftendetur: & in Zach. 14. col. 1794. c. Ecce enim tenebra & caligo operient terram fuper gentes: fuper te autem apparebit Dominus, & gloria Dei tui fuper te orta eft. Helych. ap. Aug. epift. 198. to. 2. 740. d. 746. d. Ecce enim tenebra 5 caligo operient terram fuper gentes: in te verò apparebit Dominus, 5 majeftas ejus in te videbitur. Hieron. loco cit. 448. b. monet nomen Jerufalem (fup.) & gentium, quod hic à LXX. ponitur, in Hebraico non haberi, obelo pranotandum effe adversùm eos, qui afferunt omnia que dicuntur, dici ad Jerufalem. . 3. Sic eft in Græco, nifi quòd vox Basineis, poniBur primo loco, fecundo verò rn; edit, tamen Compl. textui favet. Ambrof. 1. de ob. Theod. to. 2. p. 1213. a. . 4. Ita Græcè, detracta voce omnes, poft vide; quæ V. 5. Itidem Græcè, hoc uno fublato, & gaudebis ; Hieron. verò ibid. monet : Quod additur in LXX, & timebis, in Hebraico non habetur. #. 6. Edit. Rom. ante aurum, ponit peegrres, ferentes ; & poft thus, hab. olovo, deferent ; fed hoc ult. abeft in ed. Compl. cæt.ut in textu. Mf. Alex. cum ed. Ald. poft verbum Cs, addit, aíbor Timor, To Carneir, &c. Hieron. in Ifai. I. col. 7. c. legit: & operient eam cameli Madian & Epha, afferentes aurum & thus. Auct. verò op. imp. in Matth. hom. I. p. 31. a. omnes, qui funt in Saba, venient, aurum offerentes, & lapidem pretiofum, falutare Domini evangelizantes, Lxx. Ibid. 448. Ibid. 449. |