VERSIO ANTIQUA. Ex MB. notatis 19. Refurgent mortui, refurgent qui funt in 20. Ambula popule meus, & intra receffus Ex Brev. Mozar. 21. Ecce enim Dominus de fancto inducet iram Hieron. in Ifai. fuper habitatores terræ: & revelabit terra fangui- 26. col. 225. ex nem fuum, & non abfcondet ultra interfectos. L**. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. non feqq. & μeda, & Tárτes. In edd. Ald. & Compl. eft, oinoas. Apud Ambrof. 1. 2. de fide ref. to. 2. P. 1152. b. Propter timorem tuum Domine, in utero accepimus, parturivimus fpiritum falutis tuæ, quem effudifti fuper terram : cadent qui inhabitant terram : & in Luc. 20. to. 1. col. 1509. e. De timore tuo concepimus, & parturivimus : & poft pauca: peperimus fpiritum falutis in terra item in Pf. 39. col. 866. c. & l. 1. de Cain, c. 10. col. 204. e. & l. 2. de Abr. c. 11. col. 348. a. in utero accepimus, & parturivimus fpiritum falutis : & l. 3. de interpel. Job, c. 4. col. 658. b. De timore tuo in utero accepimus, & parturivimus fpiritum falutis. Apud Auguftinum in Pfalm. 47. to. 4. 418. f. A timore tuo concepimus, parturivimus fpiritum falutis. Apud HieApud Hieronymum in Ecclef. to. 2. 730. c. A timore tuo Domine, concepimus, parturivimus, & peperimus: fimiliter habet quæft. 4. ad Algaf. to. 4. 193. d. fubnexis his, spiritum falutis tua, quem fecifti fuper terram : at epift. 18. ad Euftoch. to. 4. p. 2. col. 47. b. fic: A timore tuo Domine, concepimus, 5 doluimus, & peperimus spiritum falvationis tuæ, quem fecimus fuper terram: item in Ifai. 37. col. 288. d. A timore tuo..... doluimus, & peperimus fp. falutis lib. verò 2. in ep. ad Gal. to. 4. 277. f. concepimus, & peperimus, filios falvationis tuæ fecimus fuper terram: & in Ifai. 59. col. 438. c. A timore tuo Dom. concepimus, & parturivimus, & peperimus, fpiritum falutis tuæ fecimus fuper terram : fimiliter in Amos 1. p. 1374. f. & in Abac.3. col. 1629. e. excepto uno faciemus, pro fecimus ; præterea in Abac. 3. hab. in utero fufcepimus, pro concepimus: demum in Ifai. 26. col. 224. a. addit ex LXX. non cademus, fed cadent habitatores terræ: deinde: LXX. autem hoc afferunt, quod facientibus fandis spiritum falutis fuper terram, qui terræ habitatores funt, corruant ; licet inter orbem, qui Hebraice thebel, & Græcè dicitur oixvμéru, ac terram multa diverfitas fit. Fulgent. de Incarn, ad Petr. diac. p. 38. Propter timorem tuum Domine, in utero concepimus, & parturivimus fpiritum falutis tua: juftitiam non fecimus fuper terram. . 19. Ita ex Mfs. S. Germ. & S. Mich. Sic etiam in Pfalt. Thomaf. exceptis his, Exfurgent mortui, & refurgent..... & lætabuntur qui funt fuper terram. In Mf. Regin. Suec. Surgunt mortui, & refufcitabuntur qui in monum. funt, & latabuntur qui fubter terram funt, &c. ut fup. Breviarium verò Mozarabicum habet: Exfurgant mortui, & refurgant qui funt in monumentis, & lætabuntur omnes qui funt fuper terram, &c. ut fupra. Græc. 'Avasnoortai oi vexegì, ¿ éveptúcorlar of av tois μruμeíois, ev2pearfúoorTaι oi à Tη yn reliqua ut in textu, nifi ultimum verbum excipias eosital, loco peribit. Iren. l. 5. c. 15. p. 311. b. Refurgent mortui, 5 furgent qui in monumentis, 1. latabuntur qui funt in terra: ros enim, qui à te eft, fanitas eft eis itidem infra c. 34. p. 334. a. addito verbo funt, ad vocem monumentis; detracto verò eft, post à te vide etiam l. 4. c. 33. p. 273. c. Tertul. I. de refur. carn. p. 578. b. Vivent mortui, & exfurgent de fepulcris: ros enim, qui à te eft, medela eft offibus eorum. Ambrof. 1. 2. de fide ref. to. 2. 1152. b. Refurgent qui in monumentis funt. Ambrosiast. Qui in monumentis funt, refurgent. S. Paulin. ep. 44. p. 268. c. ros enim, qui ab illo eft, fanitas eft nobis. Hieron. in Ifai. 26. col. 224. b. ita leg. ex LXX. Refurgent mortui, & refurgent de fepulcris, & lætabuntur qui funt in terra: ros enim tuus, fanitas eorum ; terra autem impiorum cadet : & in Ofe. 6. col. 1276. a. Refurgent mortui, & resuscitabuntur qui in fepulcris funt : ros enim, qui à te eft, fanitas eorum est : & inf. in c. 14. col. 1334. a. ros enim lucis, qui à te eft, fanitas_eorum eft. Auguft. 1. 20. de civit. Dei, c. 21. to. 7. 600. f. 601. a. b. Refurgent mortui, & refurgent qui in fepulcris erant, & lætabuntur omnes qui funt in terra: ros enim, qui abs te eft, fanitas illis eft ; terra verò impiorum cadet : & l. 22. c. 3. col. 657. c. Refurgent qui erant in monumentis. Auct. 1. de promiff. p. 3. ap. Profp. p. 180. c. Exfurgent mortui, 5 excitabuntur ( al. fufcitabuntur) qui in monumentis funt, & exfultabunt omnes qui funt in terra, (al. latabuntur quæ fuper terram funt :) ros enim, qui à te eft, medicina illis eft: item inf. c. 18. p. 201. b. Exfurgent mortui, & excitabuntur qui in monumentis funt. . 20. Pfalt. Thomaf. Ambula populus meus, 5 intra in receffus tuos : claude oftium tuum, 5 abfconde te poft illud aliquantulum, donec, &c. ut fup. Similiter habet Mf. Regin. Suec. præter ista, Ambula plebs mea, intra in fecreta tua. Tertul. 1. de refur. carn. p. 577. a. Populus meus, introite in cellas, promas quantulum, donec ira mea pratereat. Ambrof. 1. 2. de Sacram. p. 382. f. Ambula populus meus, & intra in recessus tuos : claude oftium tuum, abfcondere pufillùm, donec tranfeat ira Domini. Hieron. in Ifai. 26. col. 225. ex LXX. Vade populus meus, ingredere cubicula tua, claude oftium tuum, abfcondere paululùm quantulumcunque, donec pertranfeat ira Domini. Sic etiam in Gr. edit. Rom. Rurfum Hieron. in Amos 5. col. 1419. a. Vade populus meus, intra cubicula tua, claude oftium, abfcondere pufillùm, donec tranfeat ira Domini: & epist. 18. ad Euftoch. to. 4. p. 2. col. 39. b. Populus meus, intra cubiculum tuum, claude oftium tuum, abfcondere pufillùm aliquantulum, donec tranfeat ira Domini. Victor Vit. 1. 2. de perf. Afric. p. 23. a. claude oftium tuum, & abfcondere aliquantulum, donec tranfeat ira Dei. . 21. Eadem fert Gr. edit. Rom. excepto verbo præf. ixále, inducit, pro fut. inducer; detractoque inf. ultra, ante interfectos ; ed. tamen Compl. hab. Tès ampuμéros eti. CAPUT XX VI I. VULGATA NOVA. N die illa vifitabit Dominus in gladio suo •IN duro, & grandi, & forti, fuper Leviathan serpentem vectem, & fuper Leviathan ferpentem tortuofum, & occidet cetum, qui in mari eft. I. VERSIO ANTIQUA. 2 N die illa inducet Deus gladium fan&tum, Hieron, in Ifai. IN & magnum, & fortem, fuper draconem co- 27. col. 226. ex lubrum fugientem, fuper draconem colubrum Lxx. tortuofum, & occidet draconem, qui eft in mari. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. . 1. Deeft in Gr. conjunct. &, ante occidet; nec ultimò fubjicitur, qui eft in mari ; cæt. ut in textu Lat. imo & in Mf. Alex. ac edd. Ald. & Compl. eft veneï; dein in Compl. Tor Apáxorta, Tor & Tỹ Jaxάosy. Tertul. 1. 4. adv. Marc. p. 718. c. legit: Illa die fuperducet Dominus Deus macharam fanitam, magnam, & fortem, in draconem illum colubrum magnum 5 torfum, & interficiet eum illa die. Hilar. in Pf. 64. col. 167. c. Superinducet Dominus macharam terribilem, & magnam, fuper draconem ferpentem pravum, & perimet draconem, qui in mari eft. Jul. Firmic. i. de errore prof. relig. c. 27. p. 175. d. In illa die fuperinducer Deus gladium fan&tum, & magnum, & fortem, fuper draconem ferpentem magnum 5 tortuofum, & interficiet draconem. Rurfus Hieron. in Sophon. 2. col. 1667. Hieron. in Ifai. 27. col. 227. ex Lxx. how Ibid. 228. Ibid. 229. Ibid. 230. exficcatum. 8. Rixans, & exprobrans emittet eos : Nonne tu eras qui meditabaris fpiritu duro interficere eos fpiritu furoris ? 9. Propterea auferetur iniquitas Jacob : & hæc erit benedictio ejus cùm abftulero peccatum ejus, quando pofuerit omnes lapides ararum contritos quafi cinerem comminutum, & non perfeverabunt arbores eorum, & idola eorum fuccidentur quafi lucus. 10. Et longè habitans grex dimittetur ficut grex derelictus : & erit multo tempore in pafcua, & ibi requiefcent greges. 11. Et poft multum tempus non erit in ea om* Nobil. è Gr. ne viride, quia *exficcatus eft. Mulieres venientes à fpectaculo venite, non eft enim populus habens intelligentiam: propterea non miferebitur eorum, qui fecit eos; & qui formavit eos, non parcet. Ibid. 231. Ibid. 232. 12. Et erit: In die illa concludet Dominus à foffa fluminis ufque ad Rhinocoruram, vos autem congregate unum & unum filios Ifraël. 13. Et erit: In die illa canent tubâ magnâ, & venient qui perierant in regione Affyriorum, & qui perierant in Ægypto, & adorabunt Dominum fuper montem fanctum in Jerufalem, NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M. d. Inducet gladium magnum, & fan&um, fuper draconem . 2. In Gr. edit. Rom. deeft ejus, poft defiderium; -. 3. Sic eft in Gr. excepto verbo drwoerai, capietur. : . 4. Similia Græc. habet, præter hoc, Toivur dayTO, loco idcirco. *. 5. Græc. βοήσονται οἱ ἐνοικῶντες ἐν αὐτῇ· ποιήσωμε ipv auT, Tomowe sipúrur clamabunt habitatores ejus : faciamus pacem ei, faciamus pacem. . 6. Eadem fert Gr. edit. Rom. nifi excipiantur hæc ult. ἐμπληθήσεται ἡ οἰκεμένη το καρπό αυτό. Item Apud Iren. l. 4. c. 4. p. 231. c. Filii Jacob germinabunt, 5 floriet Ifrael, & fructu ejus adimplebitur univerfa terra. Ap. Aug. 1. de unit. Eccl. to. 9. 346. f. 347. a. germinabit, I florefcet Ifraël, replebitur orbis terrarum fructu ejus. #. 8. Concordat Græc. cum textu Lat. loco . 9. Eadem funt in Gr. præter feqq. Tτó és, . 10. Suffragatur Græc. nifi quòd hab. sis Bóoxuμa . 11. Eadem prorfus in Græco, deleta voce multum, in principio, ut & inf. eorum, poft miferebitur. Apud Tertul. I. 4. adv. Marc. p. 735. b. fic: Mulieres venientes à vifione, venite. Item Hieron. loco cit. col. 230. f. ait Hoc quod LXX. interpretati funt : non erit in ea quidquam viride, quia exaruit juxta Hebraicum fequentibus copulatur, juxta LXX. priori fenfui. . 12. Ita in Gr. ed. Rom. nifi quod habetur Cuppá tóc, fed in Mf. Alex. ac edd. Ald. & Compl. Kúpics, ut iup. item in ed. Rom. xarà va fimpliciter, loco unum & unum; at in Compl. & in Mfs. Alex. & Barb. xava va. . 13. Concinit Græc, ad verbum. 1 I. CAPUT X X VIII. VULGATA NOVA. A coronæ fuperbiæ, ebriis Ephraim, & flori decidenti, gloriæ exfultationis ejus, qui erant in vertice vallis pinguiffimæ, errantes à vino. 7. Verùm hi quoque præ vino nefcierunt, & præ ebrietate erraverunt: facerdos & propheta nefcierunt præ ebrietate, abforpti funt à vino, erraverunt in ebrietate, nefcierunt videntem, ignoraverunt judicium. 8. Omnes enim menfæ repletæ funt vomitu fordiumque, ita ut non effet ultra locus. 9. Quem docebit fcientiam ? & quem intelligere faciet auditum ? ablactatos à lacte, avul fos ab uberibus. 19. Quia manda remanda, manda remanda, exfpecta reexfpecta, exfpecta reexfpecta, modicum ibi, modicum ibi. 11. In loquela enim labii, & lingua altera 14. 21. loquetur ad populum iftum. I. V VERSIO ANTIQUA. Æ coronæ injuriæ, mercenarii Ephraim: Hieron. in Ifai. flos cadens de gloria fuper verticem mon-28. col. 233. ** tis pinguis, qui ebrii eftis abfque vino. 2. Ecce fortis & durus furor Domini, ficut grando quæ fertur in pronum, non habens umbraculum, & quæ violenter decidit, ficut aquarum multitudo trahens humum, & faciens fibi fpatium. 3. Manibus & pedibus conculcabitur corona injuriæ, mercenarii Ephraim. 4. Et erit flos, qui decidit de fpe gloriæ, in fummitate montis excelfi, ficut præmatura ficus: quam qui viderit, antequam fumat manu, cupiet eam devorare. 5. In die illa erit Dominus fabaoth corona fpei, quæ compacta eft gloriæ reliquiis populi: 6. relinquetur in fpiritu judicii fuper judicium, & fortitudinem vetans interficere. 7. Ifti enim vino decepti funt, errant propter ficeram : facerdos & propheta exciderunt mente propter ficeram, abforpti funt propter vinum, vacillaverunt propter ebrietatem ficeræ, erraverunt, hoc eft phasma. 8. Maledictio comedet hoc confilium, fiquidem iftud confilium propter avaritiam eft. · Lxx. Ibid. 235. 9. Cui annuntiabimus mala? & cui annuntia- Ibid. 236. bimus nuncium? qui ablactati funt à lacte, qui abstracti ab ubere. 10. Tribulationem fuper tribulationem exfpec- 11. propter irrifionem labiorum, propter lin- 12. Cui dixit: Hæc eft requies mea re- 13. Et erit eis verbum Domini: Manda re- 14. Propter hoc audite verbum Domini viri illufores, qui dominamini fuper populum meum, qui eft in Jerufalem. 15. Dixiftis enim : Percuffimus fœdus cum mor 13. Et erit eis fermo Domini: Tribulatio fuper tribulationem, exfpecta exfpecta, spes super fpem, adhuc parum, adhuc parum : ut vadant, & cadant retrorsùm, & conterantur, & periclitentur, & capiantur. 14. Propterea audite verbum Domini viri tribulati, & principes populi hujus, qui eft in Jerufalem. 15. Quia dixiftis: Fecimus teftamentum cum NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. . 1. Itidem Græcè. *. 4. Vix diffimile quidpiam in Græco. . 6. Edit. Rom. initio hab. xatarsıplńCorlar, relin- .7. Hæc tota fimiliter exftant in edit. Rom. exceptis his, πεπλημμελημένοι εἰσὶν, ἐπλανήθησαν, deliquerunt, erraverunt, loco decepti funt, errant; fed in Mf. Alex. ac edd. Ald. & Compl. waarnuevo, quod etiam recentiori manu appofitum eft in Mf. Vatic. fubinde abest ab ipfo vox ficere, poft ebrietatem ; quæ tamen legitur in Mediol, Alex. Ald. & Compl. . 8. Confonat Græcum. . 9. Ita Græcè, præter 2. aorift. árny[eínaps..... arny- . 10. Sic eft in Græco, detracto verbo præftolare. Si- V. 11. Itidem Græcè, exceptâ voculâ or¡, quia, pro qua. *. 12. Concordat Græcum, Hieron. 1. 2. cont. Pelag.to. 4. 518. ait: Sufcipite laffum, & bac eft requies mea. V. 13. Abeft à Gr. edit. Rom. exfpecta exspecta; at in Mf. Mediol. additur, wegdéxy Tegodex extremò in ed. Rom. CurrpiCú Cortai, xirdurevovoi, à ánáCortai, conterentur, & periclitabuntur, 5 capientur ; fed in Compl. rd resor, & CurteiChourra in Mf. Mediol, η κινδυνεύσωι, κ αλώσωνται car. conveniunt cum Lat. fup. nifi excipias vocem Os, loco Domini; in Mfs. Mcdiol. Alex. & B. Kupír Ty OE. . 14. Concinit Græc. ad verbum. . 15. Eadem leguntur Græcè, præter fequentia, CurBúxas, paita, pro pactum ; ftatimque, inverfo ordine, xaταιγὶς φερομένη ἐὰν παρέλθη, tempefas irruens fi pertran VULGATA NO V A. te, & cum inferno fecimus pactum. Flagellum 20. Non poffumus pugnare: ipfi autem infirmi fumus, ut congregemur. 16. Idcirco hæc dicit Dominus Deus: Ecce Palm, ego mittam in fundamentis Sion lapidem, lapi 117. 22, dem probatum, angularem, pretiofum in fundamento fundatum : qui crediderit, non festinet. 21. Sicut mons impiorum confurget Dominus, & erit in valle Gabaon: cum furore faciet opera fua, amaritudinis opus : & furor ejus quafi alienis abutetur, & aliena amaritudo ejus. Mans. 21.42. II. 17. Et ponam in pondere judicium, & juf- 1. Pet. titiam in menfura : & fubvertet grando fpem 2.6. : mendacii : & protectionem aquæ inundabunt. 22. Et vos nolite lætari, ne confortentur vincula veftra: quia confummatas, & abbreviatas res audivi à Domino Deo fabaoth, quas facturus eft fuper omnem terram. 23. Auribus percipite, & audite vocem meam; attendite, & audite fermones meos. 24. Nunquid tota die arabit qui arat, aut fementem præparabit, antequam præparet terram? 25. Nunquid non cùm adæquaverit faciem ejus, tunc feminabit gith, & cyminum, & rurfum feminabit triticum, & hordeum, & milium, & far in finibus fuis? 26. Et erudieris judicio Dei, & lætaberis. 19. Quandocunque pertranfierit, tollet vos: quoniam manè diluculo pertranfibit in die & in nocte, & tantummodo fola vexatio intellectum dabit auditui. Rem.9. 33. 20. Coanguftatum eft enim ftratum, ita ut alter decidat : & pallium breve utrumque operire non poteft. 21. Sicut enim in monte divifionum ftabit 2. Reg. Dominus: ficut in valle, quæ eft in Gabaon, iraf- 5.20. cetur: ut faciat opus fuum, alienum opus ejus: ut operetur opus fuum, peregrinum eft opus J. 10. ejus ab eo. 22. Et nunc nolite illudere, ne fortè conftringantur vincula veftra: confummationem enim & abbreviationem audivi à Domino Deo exercituum fuper univerfam terram. 23. Auribus percipite, & audite vocem meam, attendite, & audite eloquium meum. 24. Nunquid tota die arabit arans ut ferat, profcindet & farriet humum fuam ? 1. Far. 14.11. 10. 25. Nonne cùm adæquaverit faciem ejus, feret gith, & cyminum fparget, & ponet triticum per ordinem, & hordeum, & milium, & viciam in finibus fuis? 26. Et erudiet illum in judicio: Deus fuus NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. fierit, abfque adv, quoniam, ante feq. pofuimus. Ed. Compl. non confundetur. habet Curxur, pactum, non pacta. rem, . 17. Ita Græcè, nifi exceperis ult. à ei wewalóres μάτην ψεύδει ὅτι ν' μὴ παρέλθη ὑμᾶς καταιγίς" 15 qui confiderunt fruftra mendacio: quia non præteribit was tempeftas. Apud Ambrof. in Pf. 118. col. 1232. f. hæc pauca: Mi fericordia ejus in ftateris. . 18. Edit. Rom. in principio hab. Mù apéry, quod Nobil. vertit, Nonne etiam auferet; at in ed. Compl. eft, apean fubinde in ed. Rom. ponitur, qua, ante To ad infernum; paulòque poft, peeguém ear éwéxon, ruens fi fupervenerit, loco veniens fi tranfierit ; at in ed. Compl. ear Tapexon cæt. conveniunt cum ed. Rom. *. 16. In edit. Rom. geminatur initio, Κύριος Κύews; & pro immittam, habetur eμláma; paulòque poft, axegywriator, fummum angularem, non fimpliciter angularem; cæt. quadrant: imo in Mfs. Alex. B. Mediol, ac edd. Ald. & Compl. non duplicatur Kúeos; legiturque uban. Hieron. inf. in Ifai. 54. col. 396. e. legit: Ecce immittam in fundamenta Sion lapidem angularem, lapidem electum, pretiofum qui crediderit in eo, non confun: 5 detur. Similiter in Mf. Alex. Tistar av auT@, vel ut in B. ac edd. Ald. & Compl. ET UT. Iren. 1. 3. c. 21. p. 217. c. Sic dicit Dominus: Ecce ego mitto in fundamenta Sion lapidem pretiofum, electum, fummum angulabonorificum. Tertul. 1. 5. adv. Marc. p. 788. b. Ecce ego injicio in fundamenta Sionis lapidem pretiofum, bonorabilem qui in eum crediderit, non confundetur. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 291. c. Ecce ego immitto in fundamenta Sion lapidem pretiofum, electum, fummum angularem, bonoratum : qui crediderit in eum, non confundetur. Cypriano fuccinit ad verbum Jul. Firmic. 1. de errore prof. relig. c. 21. p. 172. f. hoc tantum prapofito, fic dicit Dominus. Hilar. in Pf. 124. col. 403. b. Propter hoc fic dicit Dominus: Ecce mitto in fundamenta Sion lapidem præclarum, electum, angularem, pretiofum in fundamenta ejus: 5 qui crediderit in eum, non confundetur. Ambrof. 1. 1. offic. col. 38. b. Ecce mitto lapidem in fundamentum Sion. Auguftinus tract. 8. in Joh. to. 3. 352 b. Ecce pono in Sion lapidem electum, pretiofum : & qui crediderit in ilnon confundetur: & l. 2. cont. adverfar. leg. to. 8. 584. b. Ecce pono in Sion lapidem angularem, electum, pretiofum: qui credid. in eum, non erubefcet. Ita quoque legit Auct. 1. de promiff. p. I. c. 23. col. 107. e. excepto verbo confundetur, pro erubefcet. Arnob. jun. de Trin. p. 11. b. legit : & omnis qui crediderit in eo, lum, . 19. Eadem fert Græcum, nifi quòd fic dividit, put #wi TαρexeÚGETαι uses, deinde, ev VURTI ESCI EXTIS Torupa, in nocte erit fpes mala: addit Hieron. inf. 240. c. difcite audire, qui tribulati eftis; Gr. sevexp vor. . 20. Itidem in ed. Rom. præter hoc ult. Tu Curaxtural, ut vos congregemini; at in Ms. Alex. ac ed. Compl. 7 nμas Curaxouraι. . 21. Similia exhibet ed. Rom. præter ult. de Juμας αυτό αλλοτρίως χρήσεται, και ή (αωρία αυτό αλλοτρίας furor autem ejus alienè utetur, 5 putredo, feu perditio ejus aliena; in Mfs. Alex. B. ac ed. Compl. xpia duTY amorpla. ἀλλοτρία. . 22. Eadem prorfus in Græco, exceptâ voculâ undè, neque, pro ne, ante confortentur; inf. etiam tollitur vox Deo; at in Compl. exftat, rapà Kuple Oet, ut fupra. . 23. Concordat Græc. ad verbum. . 24. Nil differt Græc. nifi quòd hab. #pir éprácada, antequam operetur, pro antequam præparet. . 25. Græc. utrinque hab. osipd, feminat, non feminabit; & pro gith, Mixpor Mexarfior, parvum melanthium, id eft, nigrum papaver; cæt. ut in textu. #. 26. Ita Græcè, addito C, tui, ad vocem Dei. VULGATA NOVA: docebit illum. 27. Non enim in ferris triturabitur gith, nec rota plauftri fuper cyminum circuibit: fed in virga excutietur gith, & cyminum in baculo. 28. Panis autem comminuetur : verùm non in perpetuum triturans triturabit illum, neque vexabit eum rota plauftri, nec ungulis fuis commi nuet eum. 29. Et hoc à Domino Deo exercituum exi VERSIO ANTIQUA. 27. Non enim cum duritia mundatur gith, ne- Hieron, ubi fup.. que rota plauftri circuit fuper cyminum: fed virgâ excutitur gith, & cyminum 28. cum pane comeditur : neque enim in fempiternum ego irafcar vobis, nec vox amaritudinis meæ conculcabit vos. 29. Et hæc à Domino funt egreffa portenta: vit, ut mirabile faceret confilium, & magnifi- inite confilium, exaltate vanam confolationem. caret juftitiam. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. . 27. Eadem prorfus in Græco, cum hoc, μexárdior. pro gith. *. 28. Edit. Rom. τὸ δὲ κύμινον μετὰ ἄρτε βρωθήσεται" 3 γὰρ εἰς τὸν αἰῶνα ἐγώ εἰμι ὑμῖν ὀργιθήσομαι, &c. cγminum autem cum pane comedetur: non enim in fempit. ego equi CAPUT VULGATA NOVA. E Ariel, Ariel civitas, quam expugnavit David: additus eft annus ad annum : folemnitates evolutæ funt. 2. Et circumvallabo Ariel, & erit triftis & mærens, & erit mihi quasi Ariel. 3. Et circumdabo quasi sphæram in circuitu tuo, & jaciam contra te aggerem, & munimenta ponam in obfidionem tuam. 4. Humiliaberis, de terra loquêris, & de humo audietur eloquium tuum : & erit quafi pythonis de terra vox tua, & de humo eloquium tuum muffitabit. 5. Et erit ficut pulvis tenuis multitudo ventilantium te : & ficut favilla pertranfiens multitudo eorum, qui contra te prævaluerunt : 6. eritque repentè confeftim. A Domino exercituum vifitabitur in tonitruo, & commotione terræ, & voce magna turbinis & tempeftatis, & flammæ ignis devorantis. 7. Et erit ficut fomnium vifionis nocturnæ multitudo omnium gentium, quæ dimicaverunt contra Ariel, & omnes qui militaverunt, & obfederunt, & prævaluerunt adversùs eam. 8. Et ficut fomniat efuriens, & comedit, cùm autem fuerit expergefactus, vacua eft anima ejus: & ficut fomniat fitiens, & bibit, & poftquam fuerit expergefactus, laffus adhuc fitit, & anima ejus vacua eft: fic erit multitudo omnium gentium, quæ dimicaverunt contra montem Sion. 9. Obftupefcite, & admiramini, fluctuate, & vacillate: inebriamini, & non à vino: movemini, & non ab ebrietate. I. dem vobis irafcar, &c. ut fup. at in Mfs. B. & Alex. ac ed. Ald. fimpliciter eft, fyw uμir opredń Coμar, absque siμí• ἐγὼ ὑμῖν ὀργιθήζομαι, εἰμί in Compl. ἐγὼ ὀργιθήζομαι ὑμῖν. #. 29. Ita Græcè, adjuncto uno Calat, ad vocem Domino.. X X I X. VERSIO ANTIQUA. Æ Ariel, Ariel civitas, quam expugnavit Hieron. in Ifai. David: congregate genimina, annum fu- 29. col. 243. 1% per annum, comedite : comedetis enim cum Moab. 2. Coanguftabo enim Ariel, & erit fortitudo illius, & divitiæ mihi. 3. Et circumdabo ficut David fuper te, & mittam vallum in circuitu tuo, & ponam per gyrum tui turres. 4. Et humiliabuntur in terram fermones tui, & in terram occident verba tua : & erit ficut loquentium de terra vox tua, & ufque ad pavimentum vox tua infirmabitur. 5. Et erunt ficut pulvis de rota divitiæ impiorum : & ficut favilla quæ rapitur multitudo eorum, qui te opprefferunt: 6. eritque in puncto repentè à Domino fabaoth: vifitatio enim erit cum tonitru, & commotione, & voce magna, tempestas valida, & flamma ignis devorans. 7. Et erunt quomodo videntis fomnium nocte divitiæ omnium gentium, quæ militaverunt contra Ariel, & omnes qui pugnaverunt contra Jerufalem, & univerfi qui congregati funt fuper eam, & afflixerunt eam. 8. Eruntque ficut qui in fomnis efuriunt, & comedunt, cùmque furrexerint, vanum eft fomnium eorum : & ficut qui per fomnium fitit, & bibit, cùm furrexerit, adhuc fitiet, & anima ejus fruftra fperavit : fic erunt divitiæ omnium gentium, quæ militaverunt contra montem Sion. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. *. 5. Græcè xrs, lanugo, pro favilla; extremòque, xa7ad vrassvortar Ce, opprimentium te, loco eorum qui te opprefferunt; at in Compl. Cárter ds; cæt, ut in Lat. fup. . 6. Itidem Græcè, præter duo, os siya,quafi punitus vel punitum, prò in puncto ; & peeguém, ruens, pro valida. .7. Eadem exhibet Gr. edit. Rom. præter feqq. πνιαζόμενος καθ ̓ ὑπνες νυκτός, Jomnians per omnes nolis, loco videntis fomnium nome ; in Mf. Alex, ὁ ἐνυπνιαζόμενος nor fubinde in Rom. pro qui pugnaverunt, vel ut inf, militaverunt, fic, of sextEventos at in Mr. Alex. ac ed. Compl. sexтsusávos; extremò, & of 9xCorTES AUTúr, & qui affligebant eam, loco afflixerunt eam. Mf.Alex. Cortes. . 8. Edit. Rom. in principio hab. Kal as of a Tậ Varw TÍVOUTES, & Dorres, Et ficut qui in somne bibunt & comedunt; fubinde deleta voce eorum, poft fomnium fic pergit : και όν τρόπον αυπνιάζεται ὁ διψῶν, ὡς ὁ πίσ vwv, Zarasas, & anta, &c. ut in textu Lat. Similiter Hieron. in Amos 4. col. 1398. c. ficut fomniat qui fi tit, quafi bibat, & cùm furrexerit, adhuc fitit, anima autem ejus fruftra fperavit; dein verò ita fic erunt omnes gentes, que pugnant contra Jerufalem.. Mr. Alex. ac ed. Compl. ita ferunt initio Kai Corral WS OF IN UTIE, pauloque poft, UT TO CUvic; & inf. o antar y πlπίτ , quæ textui favent; extremò etiam Mf. Alex. hab. ἐπὶ Ἱερυσαλήμ, καὶ ἐπὶ τὸ ὄρος Σιών. Ambrof. 1. de Jof, c. 6. n. 30. col. 495. b. ait: Et Efaias dicit ita effe bujusmodi homines, qui in hoc faculo delectantur fecundis rebus |