Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

VERSIO ANTIQUA, QUÆ ET VULGATA NOSTRA.
& videntes illum laudabunt.

21. Verbum nequam immutabit cor: ex quo partes quatuor oriuntur, bonum & malum, vita & mors: & dominatrix illorum eft affidua lingua. Eft vir aftutus multorum eruditor, & animæ fuæ inutilis eft.

22. Vir peritus multos erudivit, & animæ fuæ fuavis eft.

23. Qui fophifticè loquitur, odibilis est: in omni re defraudabitur:

24. non eft illi data à Domino gratia: omni enim fapientia defraudatus eft.

25. Eft fapiens, animæ fuæ fapiens: & fructus fenfus illius laudabilis.

26. Vir fapiens plebem fuam erudit, & fructus fenfus illius fideles funt.

27. Vir fapiens implebitur benedi&tionibus,

28. Vita viri in numero dierum: dies autem Ifraël innumerabiles funt.

29. Sapiens in populo hæreditabit honorem, & nomen illius erit vivens in æternum. 30. Fili in vita tua tenta animam tuam: & fi fuerit nequam, non des illi poteftatem : 31. non enim omnia omnibus expediunt, & non omni animæ omne genus placet.

32. Noli avidus effe in omni epulatione,
& non te effundas fuper omnem efcam:

331
in multis enim efcis erit infirmitas, &
aviditas appropinquabit ufque ad choleram.
34. Propter crapulam multi obierunt : qui
autem abftinens eft, adjiciet vitam.

NOTÆ.

bum; ante omnem actum, confilium. In Mf. Sangerm. Ante omnem operam verbum, &c. ut in Vulg.

[ocr errors]

*.2r. Gr. initio hab. Ίχνος αλλοιώσεως καρδίας τέοσαρα pópu árazímá, &c. Veftigium mutationis cordis : quatuor partes oriuntur, &c ut in Vulg. nifi quòd præponit cd'sass, affiduè, non affidua, voci illorum; ut &, ifti, multorum; loco etiam anima fua, hab. Tn isla Aux anima proprie. Mf. Sangerm. 15. initio delet ex quo; ficut extremò ifta, Eft vir aftutus, &c. ad finem ufque hujus. Abfunt pariter hæc ult. verba in Ms. Corb. & S. Theod.

[ocr errors]

. 22, Hic verfus non legitur in Græco. In Mf. verò S. Theod. fic eft: Vir peritus qui multos erudivit, anima fua fuavis eft.

V.23. Caffiod. in Pf. 49. p. 168. b. Qui fophifticè ioquitur, odibilis eft hujufmodi. Græc. "Es, dopóμEVOS ἐν λόγοις, μισητός· ἔτος πάσης τροφῆς καθυσερήσει. Ε, qui fapientiam oftentat in fermonibus, odibilis: bic omni alimento defraudabitur, In Mfs. Corb. 1. & Sangerm. 15. odibilis: omni re defraud. &c. Mf. S. Theod. odibilis eft : bic omni re, &c.

, 24. Græc. in principio habet, ou rap ssób, & inf. OTI Táons soglas, &c. Mís. Sangerm. 15. S. Theod. & Corb. 1. non eft enim data illi, &c.

. 25. Græcè non repetitur fapiens; & pro ult. voce laudabilis, eft iwi sóμales misol, in ore fideles; in Compl. αἰνελοί.

V. 26. Ita Græcè, excepto fut. Taideúoes, erudiet; at in Compl. raidevei, ut fup.

I.

. 27. Græc. hab. fingulariter sunoylas; ficut Mfs, S.

CAPUT X

[ocr errors]

Theod. & Sangerm. 15. benedictione: Gr. addit, ż μa-
καριδσιν αυτόν πάντες οἱ ὁρῶντες, & bearificabunt eum o-
nes qui vident.

#. 28. Concordat Græc. nifi quòd hab. ai nμéemi,
dies, abfque ult. funt.

29. Græc. jungit du, voci populo; & loco be-
norem, hab. Tis,fidem; edit. verò Compl. car; cæt.
ut in Vulg. nifi excipiatur unum (cela, vivet, pro
erit vivens, quod idem fonat.

#. 30. Poftrema tantùm Græcè diffimilia, nimirum,
ἴδε τί πονηρὸν αὐτῇ, καὶ μὴ δῶς αὐτῇ, & vide quid malum
ei, & non des ei, loco 5 fi fuerit nequam, non des illi
poteftatem.

V. 31. Confonat Græc. nifi quòd extremò hab. &
masa Yuxù è marli ev♪onet, quæ idem valent.
πᾶσα ψυχὴ ἐν παντὶ εὐδοκεῖ,

. 32. Auct. op. imp. in Matth. hom. 51. p. 216.
d. Ne deleteris in multa epulatione, nec in turpibus,
modicis. Græc. Μὴ ἀπληςεύε ἐν πάσῃ τρυφῆ, καὶ μὴ ἐκχυ
θῇς ἐπὶ ἐδεσμάτων: Noli effe infatiabilis in omnibus deli-
ciis, ne effundas te fuper epulas.

V. 33. Eadem, funt in Græco, fi excipiantur ifta,
wóros, y anusia, labor, & infatiabilitas, loco infirmi-
πόνος,
tas, & aviditas; in Mf. Alex. vócos, άausia in Mf.
Sangerm. infirmitas, apleftia, ultimòque cholera ;zin
Corb, etiam & S. Theod. ufque ad cholera.

. 34. Diffimilia duo Græc. habet, nimirum -
slar, edacitatem, loco crapulam; & megośxwr, attendit,
pro abftinens eft. In Mf. Sangerm. 15. fic: Propter aples-
tiam multi abierunt, &c.

X X V I I I.

VERSIO ANTIQUA, QUÆ ET VULGATA NOSTRA.
Onora medicum propter neceffita-

Honora

2. A Deo eft enim omnis medela, & à rege accipiet donationem.

3. Difciplina medici exaltabit caput illius, & in confpectu magnatorum collaudabitur. 4. Altiffimus creavit de terra medicamenta, & vir prudens non abhorrebit illa.

5. Nonne à ligno indulcata eft aqua amara? 6. Ad agnitionem hominum virtus illorum, & dedit hominibus fcientiam Altiffimus, honorari in mirabilibus fuis.

7. In his curans mitigabit dolorem, & unguentarius faciet pigmenta fuavitatis, & unctiones conficiet fanitatis, & non confummabuntur opéra ejus.

NOTE.

. 1. Ita legit Auguft. in Spec. Græc. Tiμa iaтpòr πρὸς τὰς χρείας, τιμαῖς αὐτῷ· καὶ γὰρ αὐτὸν ἔκτισε Κύριος. Honora medicum ad neceffitates, bonoribus illius : etenim illum creavit Dominus.

. 2. In Auguft. Spec. deeft vox omnis; ut in Mf. Sangerm. 15. antecedens enim; ultimò verò idem Mf. leg. dationem, non donationem. Græcè ita: Пapà ràp ὙψίσἩ ἔσιν ἴασις, ή λήψεται δόμα.

...

*. 3. Græcè pro difciplina, eft isμn, ad litt. fcientia, vel peritia; ultimò pro collaudabitur, fic, bavμasBusslar, Nobil. fufpicietur; cæt. ut in Vulg. Eidem Vulg. Auguft. favet ad verbum, uno excepto ipfius, loco illius; Mf. etiam Corb. hab. ipfius; ut & Sangerm. inf. magnorum, non magnatorum.

*. 4. Ita Grace, fi excipiatur vox prima Κύριος, 1οco Altiffimus. Auguft. Speculum hab. medicinam, non medicamenta; ultimòque illam, non illa. Similiter in Mfs. Corb. S. Germ. & S. Theod. medicinam; extre

mò verò in Sangerm, non abhorrebit illi ; in Corb. in il-
lis; S. Theod. illam.

. 5. Concinit Aug. Speculum. A Græco abeft tan-
tùm ult. vox amara.

*.6. Gr. fubdit, εἰς τὸ γνωθῆναι τὴν χὺν αὐτῇ ; i. e. ut cognofceretur virtus illius? deinde, y dulòs ed wxer cropTOIS, &c. & ipfe dedit, &c. ut in Vulg. fed abfque med. voce Altiffimus. In Mf. S. Germ. ita : Ad agnitionem hominum virtutis illorum, 5 dedit homini fcientiam, &c. In Ms. Corb. & dabit hominibus; in Alex. arpwπw.

.7. Auguft. Specul. In his curans mitigavit dolorem ipforum. Mf. S. Germ. 15. His curans mitigabit dolorem, &unguentarius facit pigmentum fuavitatis, & unctiones conficiet fuavitatis, & non, &c. Græc. breviùs: 'Er duîoïs Ébeράπευσε, καὶ ἦρε τὸν πόνον αυτό, μυρεψὸς ἐν τέτοις ποινι μisμa, is & μn Curlené C Epra dut. In his curavit, & abftulit dolorem ejus, unguentarius in his faciet mifturam, & non confummabit opera fua. Mf. Alex. hab. cum ed.

Exod. 15.25.

Ifa. 38. 3.

Prov. 15.13. 17. 22.

VERSIO ANTIQUA, QUÆ ET VULGATA NOSTRA.

8. Pax enim Dei fuper faciem terræ.
9. Fili in tua infirmitate ne defpicias te ip-
fum, fed ora Dominum, & ipfe curabit te.
10. Averte à delicto, & dirige manus, &
ab omni delicto munda cor tuum.

11. Da fuavitatem & memoriam fimilagi-
nis, & impingua oblationem, & da locum
medico:

12. etenim illum Dominus creavit : & non difcedat à te, quia opera ejus funt neceffaria. 13. Eft enim tempus quando in manus illorum incurras :

14. ipfi verò Dominum deprecabuntur, ut dirigat requiem eorum, & fanitatem, propter converfationem illorum.

15. Qui delinquit in confpectu ejus qui fecit eum, incidet in manus medici.

16. Fili in mortuum produc lacrymas, & quafi dira paffus incipe plorare, & fecundum judicium contege corpus illius, & non defpicias fepulturam illius.

17. Propter delaturam autem amarè fer luctum illius uno die, & confolare propter triftitiam :

18. & fac luctum fecundùm meritum ejus uno die, vel duobus propter detractionem. A triftitia enim feftinat mors, & cooperit virtutem, & triftitia cordis flectit cervicem.

19.

20. In abductione permanet triftitia: &

Compl. Currere, non CurrexeCn.

fubftantia inopis fecundùm cor ejus.

21. Ne dederis in triftitia cor tuum, fed repelle eam à te : & memento noviffimorum, 22. noli oblivifci: neque enim eft converfio, & huic nihil proderis, & te ipsum pessimabis.

23. Memor efto judicii mei : fic enim erit & tuum: mihi heri, & tibi hodie.

24. In requie mortui requiefcere fac me- 2. Reg. moriam ejus, & confolare illum in exitu fpi- 12. 21. ritus fui.

25. Sapientia fcribæ in tempore vacuitatis: & qui minoratur actu, fapientiam percipiet : qua fapientia replebitur

26. qui tenet aratrum, & qui gloriatur in jaculo, ftimulo boves agitat, & converfatur in operibus eorum, & enarratio ejus in filiis taurorum.

27. Cor fuum dabit ad verfandos fulcos, & vigilia ejus in fagina vaccarum.

28. Sic omnis faber & architectus, qui noctem tanquam diem tranfigit, qui fculpit fignacula fculptilia, & affiduitas ejus variat picturam: cor fuum dabit in fimilitudinem picturæ, & vigiliâ fuâ perficiet opus.

29. Sic faber ferrarius fedens juxta incudem, & confiderans opus dem, & confiderans opus ferri: Vapor ignis uret carnes ejus, & in calore fornacis con

certatur :

NOTE.

*. 8. Grac. Καὶ εἰρήνη παρ' αυτῇ ἐσιν ἐπὶ, &c. Et pax
ab illo eft fuper, &c.

V. 9. Ita in Gr. præter unum te ipfum, quod deeft. In
Mf. S. Germ. 15. non defpicias, fed ora ad Dominum,

&c.

. 10. Mf. S. Theod. Avertere delicto, &c. Græc.
Απόσεζον πλημμέλειαν..... καὶ ἀπὸ πάρης ἁμαρτίας, &ccl
Amove delictum, &c. ut fup. detracta ult. voce tuum. Ed.
Compl. hab. Απόςερον πλημμελείας. Auguft. Speculum
Vulgate congruit.

. 11. Similiter in Græco, nifi quòd post oblationem id
fubjungitur, as ù iжáρxær, quafi non fis. Aug. Specu-
lum hoc additamento caret.

. 12. Eadem exftant Græcè, nifi excipias ult. yap avre Xpela, nam 5 ipfo opus eft, pro quia opera ejus funt neceffaria. Auguftini Spec. Vulgate accinit.

. 13. In Aug. Speculo deeft tempus. Græcè ita : "Es! καιρὸς, ὅτε καὶ ἐν χερσὶν αὐτῶν εὐωδία. Eft tempus, cum & in manibus illorum fuavitas odoris.

. 14. Græc. initio hab. ✈ yàp rol, nam & ipfi; subinde aurois, ipfis, loco eorum; ftatimque, a xác Subic Cews, fanationem propter reflituendam valetudinem. Auguft. Specul. concordat cum Vulg. Mfs. tamen ultimò ferunt ibid. propter converfionem illorum, non converfatio

nem.

. 15. Ita Græcè, excepto uno uπCo, incidat; fed al. EMTECETTα, incidet. Ml. S. Germ. 15. incidat.

. 16. S. Paulin. ep. 13. p. 69. a. Fili produc lacrymas in mortuo, & quafi dira paffus incipe plorare, non defpicias fepulturam illius. Auguft. ep. 263. to. 2. 893. g. In mortuo produc lacrymas, & quafi dira perpeffus incipe lamentationem; at in Speculo tota refert ut in Vulg. Græc. etiam cum ipfa concinit, addito folo dure, ad judicium. Mf. S. Germ. 15. hab. contine, non contege.

V. 17. Eadem refert Auguft. in Spec. detracto uno autem, quo etiam Mf. S. Germ. caret. Græcè hæc leguntur fola τὸ loci : Πίκραναν κλαυθμὸν, καὶ θέρμανον κοπετόν. Amarum fac ploratum, & calefac planctum; reliqua vide . feq.

. 18. Sic apud Aug. in Spec. tota verò abfunt in Mf. S. Germ. 15. In Græco fic : καὶ ποίηζον τὸ πένθος κατὰ τὴν αξίαν αυτῇ ἡμέραν μίαν, και δύο χάριν διαβολῆς, καὶ παρακλή el útus vena i. e. & fac luctum fecundùm dignitatem ejus uno die, & duobus propter detractionem, & admitte confolationem propter triftitiam. Auguft. ep. 263. το. 2. 893. g. hic hab. pariter, & confolare propter triftitiam, nam continuò addit: A triftitia enim, &c. Item S. Paulinus ep. 13. p. 72. b. ait amaritudinem luctus uno ferendam die: pauloque poft confolare maturè propter triftitiam. A

30. Vox mallei innovat aurem ejus, & con

triftitia enim, &c.

. 19. Ita in Auguft. Speculo, fi excipias fut. 2. cooperiet..... fletet ; item in Mf. S. Theod. cooperiet; in Sangerm. 15. comperiet..... fleitet. Item Auguft. ep. 263. to. 2. 893. g. legit: A triftitia enim procedit mors, & triftitia cordis fleet fortitudinem. Ita quoque in Græco, nec plura. Apud S. Paulin. ep. 13. p. 72. c. "A triftitia enim feftinat mors, cooperiet virtutem.

V. 20. Græc. hab. napalaires, tranfit, non permanet, fubditque κ λύπη: deinde, και βίος πλωχε κατὰ καρδίας. *. 21. Auguft. Specul. Non dederis in triftitiam cor tuum. Ita quoque Græc. hab. cum feqq. disиCor dutùr, μruteis μνηθείς Tà Xaтα. τὰ Κατα.

✯. 22. Ita Græcè, nifi id excipiatur, & yap és márodos, non enim eft reditus, pro neque enim eft converfio. V. 23. Græc. loco mei, ponit dur, ejus; fed Mf. Alex. hab. ; Compl. C; deinde fic, OT! 8TW, WS & T To Cor. quia fic, ut etiam tuum; Mf. Alex. OTI Tws; cæt. qua

drant.

. 24. Sic etiam Græcè, præter hoc, ǹ #acaxλúbuti & dur, confolationem accipe in eo, pro & confolare illum. Mf. S. Theod. ipfo initio hab. In requiem mortui, &c.

.25. Græc. pro tempore vacuitatis, hab. suxapla Xans, opportunitate otii; fubinde addit r8, ad vocem aitu, & pro qua, habet rí, quomodo; cæt. ut in Vulg. Mf. Germ. 15. initio legit : Sapientiam fcribe in tempore. Similiter in Mf. S. Theod. extremò verò ita, quia fapientiâ replebitur.

. 26. Eadem funt in Græco, exceptis his, Next xér198, baftâ stimuli, pro jaculo, stimulo. In Mfs. S. Theod. & Germ. 15. ita non gloriatur in jaculo, ftimulo boves agit, ..... narratio ejus, &c.

. 27. Similiter in Græco.

. 28. Ita in Græco ad hoc ufque, qui fculpit, pro quo ult. & feqq. ita : οἱ γλύφοντες γλύμματα σφραγίδων xy # ὑπομονὴ αὐτό, ἀλλοιῶσαι ποικιλίαν· καρδίαν αυτῷ δώσει εἰς τὸ ὁμοιῶσαι ζωγραφίαν, καὶ ἡ ἀγρυπνία αυτό, τελέσαι ἔργον qui fculpunt fculpturas fignaculorum, & affiduitas ejus, immutare varietatem cor fuum dabit ad asimilandam picturam, & vigilia ejus, perficere opus. Mf. S. Theod. qui fculpit fignaculo fculptilia; ultimòque perficit opus; item in Sangerm. 15. perficit opus.

*. 29. Græcè xaxxeus, ararius, non ferrarius; paulòque poft ab his, confiderans opus, &c. ita: xalaμarbárar αργῷ σιδήρω ἀτμὶς πυρὸς πήξει (άρκας αυτό, και... διαμα Xorar addifcens pigro ferro: vapor ignis durabit carnes ejus, ..... concertabit.

V. 30. Mf. Sangerm. 15. hab. innovabit; ultimòque oculi ejus, non oculus. Ita quoque in Græco,

VERSIO ANTIQUA, QUÆ ET VULGATA NOSTRA.

trà fimilitudinem vafis oculus ejus :

31. Cor fuum dabit in confummationem operum, & vigiliâ fuâ ornabit in perfectio

nem.

32. Sic figulus fedens ad opus fuum, convertens pedibus fuis rotam, qui in follicitudine pofitus eft femper propter opus fuum, & in numero eft omnis operatio ejus.

33. In brachio fuo formabit lutum, & ante pedes fuos curvabit virtutem fuam.

34. Cor fuum dabit ut confummet linitionem, & vigiliâ fuâ mundabit fornacem.

35. Omnes hi in manibus fuis fperaverunt,

& unufquifque in arte fua fapiens eft :
36. fine his omnibus non ædificatur civi-

tas.

37. Et non inhabitabunt, nec inambulabunt, & in ecclefiam non tranfilient.

38. Super fellam judicis non fedebunt, & teftamentum judicii non intelligent, neque palàm facient difciplinam & judicium, & in parabolis non invenientur :

39. fed creaturam ævi confirmabunt, & deprecatio illorum in operatione artis, accommodantes animam fuam, & conquirentes in lege Altiffimi.

NOTÆ.

V. 31. Itidem Græcè, nifi excipiatur verbum xosuα ornare, pro ornabit; Mf. Sangerm. hab. ornabit in confummatione ; Gr. ἐπὶ συντελείας.

. 32. Similia Græc. habet, præter conjunct., pofitam ante convertens; item infra, loco propter, eft ini, in. Mf. S. Theod. hab. & convertens..... in follicitudinem... & innumera eft operatio ejus; item in Sangerm. 15. 5 innumera eft; Gr. ✈ vapiμss, &c.

. 33. Confonat Græc, nifi quòd tollit fuos, poft pedes. . 34. Ita in Græco, præter penult. xabapísaı, mundare, pro mundabit.

V. 35. Concordat Græc, nifi quòd hab. ¿veπisevoar, pro fperaverunt; ficut pya, pro arte; quæ idem fonant.

I.

CAPUT

✯. 36. Græc. delet vocem omnibus, habetque oiliúCET, ædificabitur.

. 37. Ita fert Græc. excepto ablat. & éxxanola; Ms. S. Theod. hab. in ecclefiam fuam.

. 38. Mirè concinunt hæc tota cum Græco, præter vocem difciplinam, pro qua fixalocúry, juflitiam; at in Mf. Alex. Taiflar; in Compl. Tafelar. Mf. S. Theod. hab. judicii difciplinam & judicium.

. 39. Eadem rurfum in Græco, præter ult. ifta, τῇ ἐπιδόντος τὴν ψυχὴν αυτέ, και διανεμένο ἐν νόμῳ Ὑψίσ Nobil, tantummodo accommodantis animam fuam, & conquirentis in, &c.

X X X I X.

fapientiæ fuæ, & in oratione confitebitur Do

mino:

VERSIO ANTIQUA, QUE ET VULGATA NOSTRA. Apientiam omnium antiquorum exquiret fapiens, & in prophetis vacabit. 2. Narrationem virorum nominatorum. confervabit, & in verfutias parabolarum fimul introibit.

3. Occulta proverbiorum exquiret, & in abfconditis parabolarum converfabitur. 4. In medio magnatorum miniftrabit, & in confpectu præfidis apparebit.

5. In terram alienigenarum gentium pertranfiet: bona enim & mala in hominibus tentabit.

6. Cor fuum tradet ad vigilandum diluculo ad Dominum, qui fecit illum, & in confpectu Altiffimi deprecabitur.

7. Aperiet os fuum in oratione, & pro delictis fuis deprecabitur.

8. Si enim Dominus magnus voluerit, fpiritu intelligentiæ replebit illum:

9. & ipfe tanquam imbres mittet eloquia

10. & ipfe diriget confilium ejus, & difciplinam, & in abfconditis fuis confiliabitur. 11. Ipfe palàm faciet difciplinam doctrinæ fuæ, & in lege teftamenti Domini gloriabi

tur.

12. Collaudabunt multi fapientiam ejus, & ufque in fæculum non delebitur.

13. Non recedet memoria ejus, & nomen ejus requiretur à generatione in generationem. 14. Sapientiam ejus enarrabunt gentes, & laudem ejus enunciabit ecclesia.

15. Si permanferit, nomen derelinquet plus quàm mille: & fi requieverit, proderit illi. 16. Adhuc confiliabor, ut enarrem : ut furore enim repletus fum.

17. In voce dicit: Obaudite me divini fructus, & quafi rofa plantata fuper rivos aquarum fructificate.

NOTE.

[ocr errors]

. 1. In Græco deeft vox fapiens, habeturque & PUTEías, in prophetiis; cæt. ut fup. V. 2. Ad verbum è Græco, fi unum fingul. excipias narrationem, pro quo plurale dunyosis, narrationes; at in Mf. Alex. Aynor, ut in ed. Compl.

. 3. Ita rurfum in Græco, nifi quòd pro abfconditis, eft airlypas, anigmatibus ; quod idem fonat. In Mf. S. Theod. vitiosè confervabitur, pro converfabitur.

. 4. Concordat Græcum. Mf. Sangerm. 15. hab. in medio magnorum.

#. 5. Vix unum verbum differt à Græco, nempe ult. tentabit, , pro quo release, tentavit. Mf. Sangerm. 15. legit In terram alienarum gentium; Corb. In terra alienarum gent. tranfiet; S. Theod. In terram alienarum gent. tranfiet..... in omnibus tentabit.

. 6. Ita de Græco, verbum è verbo. .7. Græc. ipfo initio hab.; reliqua ut in Vulg. . 8. Græcè deeft enim; ultimòque eft quran Suceraι, replebitur; at in Ms. Alex. ¿μúser autór, ut in Vulg.

. 9. Similiter in Græco, detractâ primâ conjunct. . . 10. Græc. initio hab. dulos xaτeutúver, ipfe dirigit; fubinde sw, fcientiam, loco difciplinam; ultimòque Aaron Jhoeral, meditabitur, pro confiliabitur. In Mís.

Sangerm. & S. Theod. fimiliter deeft prima conjunct. . . II. Conveniunt hæc tota cum Græco.

V. 12. Similiter in Græco, præter vocem Cuves, intelligentiam, loco fapientiam: deeft etiam feq. ; fed hanc conjunct. Mf. Alex. addit.

. 13. Eadem leguntur Græcè, præter ult. feqq. Caseται εἰς γενεάς γενεῶν, vivet in generationes generationum ; at in Mf. Alex. Curúoela, ut in Vulg.

. 14. Sic eft in Græco verbum pro verbo. In Mf. S. Germ. 15. nunciabit.

. 15. Ita de Græco, excepto ult. proderit illi, pro quo quasi auta, Nobil. acquirit fibi.

*. 16. Grzc. Ἔτι διανοηθεὶς ἐκδιηγήσομαι και ως δυσαν Xoulwia sπrupá Iw. Adhuc meditatus enarrabo: 5 tanquam plenilunium repletus fum.

V. 17. Græcè, hoc primum deeft, In voce dicit: fequuntur verò ifta : Εισακέσατέ με υιοὶ ὅσιοι, καὶ βλαςήσατε ὡς ῥόδον φυόμβρον ἐπὶ ρεύματος ἀγρό. Exaudite me filii fandi,

germinate quafi rofa plantata fuper rivum agri, Ap. Aug. in Spec. In voce dicito: Obaudite me divini fructus aquarum, & quafi rofa plant. fuper rivum fructificate. Mí. S. Theod. hab. In voce enim dicit: Obaudite me ; & inf. cum Sangerm. 15. fuper rivum, Corb. Oboedite mihi, audite

Gen. 1. 31. Marc. 7.37.

VERSIO ANTIQUA, QUE ET VULGATA NOSTRA.

18. Quafi Libanus odorem fuavitatis habete.

19. Florete flores, quafi lilium, & date odorem, & frondete in gratiam, & collaudate canticum, & benedicite Dominum in operibus fuis.

20. Date nomini ejus magnificentiam, & confitemini illi in voce labiorum veftrorum, & in canticis labiorum, & citharis, & fic dicetis in confeflione:

21. Opera Domini univerfa bona valde. 22. In verbo ejus ftetit aqua ficut congeGen. 8. 3. ries: & in fermone oris illius ficut exceptoria

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors]

&c. item inf. fuper rivum.

*. 18. In Græco και ως..... εὐωδιάσατε οσμήν.

30. Bona bonis creata funt ab initio, fic nequiffimis bona & mala.

31. Initium neceffariæ rei vitæ hominum, Sup.29. aqua, ignis, & ferrum, fal, lac, & panis fi- 28. milagineus, & mel, & botrus uvæ, & oleum, & veftimentum.

32. Hæc omnia fanctis in bona, fic & impiis & peccatoribus in mala convertentur.

33. Sunt fpiritus, qui ad vindictam creati funt, & in furore fuo confirmaverunt tormenta fua:

34. in tempore confummationis effundent virtutem: & furorem ejus, qui fecit illos, pla

cabunt.

[blocks in formation]

40. Non eft dicere: Hoc illo nequius eft: Marc.7. omnia enim in tempore fuo comprobabuntur. 37. 41. Et nunc in omni corde & ore collaudate, & benedicite nomen Domini. NOTÆ.

V. 19. Auguft. in Spec. tollit &, poft lilium, cum Mfs.
S. Theod. & Germ. 15. Corb. verò hab. & quafi lilium date
odorem. Græc. Kai dilúsale av Jos, ws xpivov, Nádore de
μὴν, και αινέσατε άσμα, εὐλογήσαλε Κύριον ἐπὶ πᾶσι τοῖς ἐρω
Yos. Et florete florem, ficut lilium, date odorem, & collau
date canticum, benedicite Dominum in omnibus operibus;
Mf. Alex. cum ed. Compl. hic addit dur; & Aug. ia
Pf. 117. col. 1272. d. legit benedicite Dominum omnia
opera ipfius.

. 20. Ita legit Aug. in Spec. detractâ tamen conjunct.
&, ante To in canticis; deeft pariter & in Mfs. Corb.
S. Theod. & S. Germ. 15. præterea Sangerm. hab. ciny-
ris, pro citharis. At August. in Pf. 117. col. 1272. legit:
Date nomini ipfius magnificentiam, confitemini in lan-
dem ipfius in canticis labiorum, & in citharis, fic di-
cite in confeffione. Ita quoque in Græco,
nifi quòd pro
laudem, eft & airése, in laudatione,
& pro
dicite, spette,
dicetis. Idem Aug. in Pf. 7. col. 38. g. & hæc dicetis in
confeffione.

in

V. 21. Ita Aug. in Spec. at in Pf. 117. col. 1272. d. legit: Quoniam omnia opera Domini bona nimis : & fup. in Pf. 7. col 38. g. Opera Dom. univerfa, quon, bona valde. Sic etiam in Græco eft præterea ibid. fequuntur ista: καὶ πᾶν πρόςαγμα ἐν καιρῷ αὐτῷ ἔςαι, πάντα γὰρ ἐν καιρῷ avte ningúsetar i. e. S omne præceptum in tempore ejus erit, omnia enim in tempore fuo quarentur.

. 22. Concinit Auguft. Speculum: nec abfimile quiddam Græcè, præter 2. ficut, quod deeft.

V. 23. Ita legit Aug. in Spec. at in Græco fic: v προςάμαλι αυτό πᾶσα ἡ εὐδοκία, ο ἐκ ἔσιν ὃς ἐλαττώσει To Coineur avis in præcepto ejus omne beneplacitum, & non eft qui minuat falutare illius. Mf. S. Theod. & non eft minoratio in falute illius.

#. 24. Itidem in Aug. Speculo: nec aliter in Græco, præter unum xpuvai, abfcondi, loco quidquam abfconditum,

. 25. Eadem funt in Græco, excepto præt. uno TÉCass, refpexit, pro præf. refpicit; ap. Auguft. in Spec. refpiciet.

. 26. Sic habet Aug. in Spec. præter unum illud, pro iftud. Itidem in Mfs. Sangerm. S. Theod. & Corb. 1. At in Græco fic : Οὐκ ἔσιν εἰπεῖν· Τί τέλο; εἰς τί τοο; πάντα γὰρ εἰς χρείας αυτῶν ἔκτισαι. Non eft dicere : Quid eft hoc ? ad quid boc ? omnia enim ad ufus ipforum creata funt. Ap. Hieron. in Ecclef. to. 2. 735. c. Ne dixeris: Quid eft hoc, aut quid eft iftud? omnia enim tempore fuo requirentur.

V. 27. Confonat Græc. In Mfs., S. Theod. & Germ.

eft inundabit ; at in Gr. conftanter exéve.

V. 28. Mfs. SS.Germ. Theod. & Corb. initio hab. & quomodo, &c. Gr. è w's xalaunvoμòs Enpar québvoer, 8TWS ÓPTI auty Orn xxи@gropúcer & quomodo cataclyfmus... fic iram fuam gentes hæreditare faciet..

N.29. Græce brevius : Ὡς μετέσρεψεν ὕδατα εἰς ἅλμίω αἱ ὁδοὶ αὐτῇ τοῖς ὁσίοις εὐθεῖαι· ὅτως τοῖς ἀνόμοις προσκόμι pala. Sicut convertit aquas in falfuginem: via ejus fan&tis directa: fic iniquis offenfiones. In Mf. Germ. 15. Quomodo convertit aquas, & ficcata eft terra, &c. ut in Vulg.

. 30. Prior fententia convenit cum Græco; pofterior ira legitur ibid. έτως τοῖς ἁμαρίωλοῖς κακά, fic peccatoribus mala.

V. 31. Græc. initio hab. 'Apxù άons xpeías eis Swùr dr Spony, Principium omnis rei neceffaria ad vitam hominis reliqua ut fup. præter duo, Ceμidrans Tupe, filiga tritici, & alua saquais, fanguis uva, loco panis fimilagineus, & botrus uva. In Mís. Sangerm. & S. Theod. deeft fal.

V. 32. Similiter in Græco, dempta tamen voce impiis, cum præced. &, & fequenti. Mf. S. Theod. hab. fanctis in bonis, non in bona.

. 33. Ita rurfum Græcè, præter vocem penult. μásiyas, flagella, loco tormenta.

.34. Sic etiam Græcè, nifi quòd in principio habetur, ut in Mfs. S. Theod. & Corb. paulòque poft, xxéron, effundunt; & in fine, xác, fedabunt, loco placabunt. In Mfs. Sangerm. 15. & S. Theod, illos confundent; in Corb. confundet.

. 35. Ita in Græco, nifi quòd his vocibus 2. grando, & fames, præponitur xal.

. 36. Ad verbum è Græco, nifi excipias vocem ferpentes, pro qua exes, vipera; in Mf. Corb. fcorpiones ferpentes..... impiis.

αι

. 37. Eadem funt in Græco, præter priora ista, 'Er TH Wican аUTY sugear Insorlaı, In mandato ejus lætabuntur ; & poft paulò pluraliter, sis xpeias, in neceffitates; Mís. verò Sangerm. 15. S. Theod. & Corb. hab. in ncceffitate.

. 38. Græcè loco confiliatus fum, & cogitavi, &c. fimpliciter, ercúfur, & à reaph açûxa, meditatus fum, in fcriptura reliqui; Mf. Sangerm, 15. 5 infcripta dimifi.

*. 39. Grac. Τα έργα Κυρίε πάντα ἀγαθὰ, κ πᾶσαν Xpelar av åpα CUTйs x-puzúcar Nobil..... & omnem ulum in tempore ejus fulministrabunt ; Ms. Sangerm. 15. Subminiftrat; Corb. fubminiftrabitur.

#. 40. Gr. Kal en esiv eitteiv, &c. ut in Vulg. deleto uno fuo, poft tempore.

.41. Ita Græcè ad verbum,

[ocr errors]

I.

CAPUT X L.

VERSIO ANTIQUA, QUÆ ET VULGATA NOSTRA.
tio, & flagella:

Ccupatio magna creata eft omnibus
hominibus, & jugum grave fuper fi-
lios Adam, à die exitus de ventre matris eo-
rum, ufque in diem fepulturæ, in matrem

omnium.

2. Cogitationes eorum, & timores cordis, adinventio exfpectationis, & dies finitionis : 3. à refidente fuper fedem gloriofam, ufque ad humiliatum in terra & cinere:

4. ab eo qui utitur hyacintho, & portat coronam, ufque ad eum qui operitur lino crudo: furor, zelus, tumultus, fluctuatio, & timor mortis, iracundia perfeverans, & contentio,

5. & in tempore refectionis in cubili fomnus noctis immutat fcientiam ejus.

6. Modicum tanquam nihil in requie, & ab eo in fomnis, quafi in die refpectus.

7. Conturbatus eft in vifu cordis fui, tanquam qui evaferit in die belli. In tempore falutis fuæ exfurrexit, & admirans ad nullum timorem:

8. cum omni carne, ab homine ufque ad pecus, & fuper peccatores feptuplum. Sup. 39. 9. Ad hæc mors, fanguis, contentio, & 35.36. rhomphæa, oppreffiones, fames, & contri

10. fuper iniquos creata funt hæc omnia, & propter illos fa&us eft cataclyfmus.

11. Omnia, quæ de terra funt, in terram convertentur, & omnes aquæ in mare rever

tentur.

12. Omne munus, & iniquitas delebitur, & fides in fæculum ftabit.

13. Subftantiæ injuftorum ficut fluvius ficcabuntur, & ficut tonitruum magnum in pluvia perfonabunt.

14. In aperiendo manus fuas lætabitur : fic prævaricatores in confummatione tabefcent.

15. Nepotes impiorum non multiplicabunt ramos, & radices immundæ fuper cacumen petræ fonant.

16. Super omnem aquam viriditas, & ad oram fluminis ante omne fenum evelletur. 17. Gratia ficut paradifus in benedictionibus, & mifericordia in fæculum permanet. 18. Vita fibi fufficientis operarii condulcabitur, & in ea invenies thefaurum.

19. Filii, & ædificatio civitatis confirmabit nomen, & fuper hæc mulier immaculata computabitur.

NOTE.

. 1. Ita Auguft. 1. 6. contra Julian. to. 10. 706. nisi quòd hab. creata eft omni homini; fic etiam Græcè ad verbum. Eadem rurfum citat Aug. 1. Enchirid. to. 6. 221. a. ab his, grave jugum, &c. Accinunt Auct. 1. de voc. Gent. 1. 2. c. 21. p. 29. e. & Auct. 1. promiff. ap. Profp. p. I. c. 4. col. 93. e. & Gelaf. I. epift. 7. Conc. to. 4. 1179.c. necnon Fulg. de Incarn. ad Petr. diac. p. 301. a.

. 2. Græc. leg. fingulariter pólor, timorem, non timores; item poft paulò eft eniroa, confideratio, pro adinventio; cæt. ut fupra.

. 3. Ita in Græco, exceptis his, el Ipóve av den, , fuper thronum in gloria, ; fed in Mf. Alex. eft &dés, abfque feq. . in ed. Compl. Jógus. Mfs. Sangerm. 15. Corb. 1. & S. Theod. hab. refidentes fuper fedem; ultimòque Germ. in terram & cinerem.

20. Vinum & mufica lætificant cor: & fu

non

in Mfs. Corb. & S. Theod. petrofa; Græcè legitur axe976μs
Teas, quod Nobil. vertit, duram petram: at ibid.
fubnectitur verbum fonant, ut in Vulg. fixo enim puncto
poft vocem πέτρας, ita proxime fequitur v. 16. "Αχει ἐπὶ
Tarròs udalos, Xeines molaμs, &c. quæ Nobil. Lati-
nè fic reddit: Achi fuper omnem aquam, & oram flumi-
nis, &c. Porro vox ifta, Achim, in libb. Gr. variè fcribitur
hoc loco, fi Nobilio fides, nimirum vel axı, vel 䉻, vel
ax edit. Rom. fert au hujus autem ult. dictionis
interpretatio duplex, pro duplici accentus pofitione; proin-
deque adnecti poteft vel antecedentibus, vel fubfequen-
tibus: fi enim legatur axe Doricè, cum accentu circumfl.
fumitur pro e, quod eft 3. fing. præf. indic. act. verbi
xów, refono, ab xos, fonus; tuncque non malè jungi-
tur antecedentibus, ut in Vulg. (meliùs fi pluraliter expri-
meretur, ob nominat. femin. pla;) fi autem legatur
ax cum accentu acuto, Latinæ voci viriditas, quæ le-
gitur inf. in Vulg. fatis refpondet, tuncque optimè jun-
gitur cum fequentibus, maximè in Mf. S. Theod. ubi, non
ut in Vulg. Super omnem aquam viriditas legitur, fed ita
cum Gr. Viriditas fuper omnem aquam. Porro voce axos,
quæ dolorem, mærorem, vel triftitiam vulgò fonat, non-
nunquam fecund. Schol. quoddam, tefte Nobilio, intel-
ligitur plantarium tenue & berbofum: & fanè 1. Gen. c.
.7. Ita quoque πрY
in Græco, præter hoc, άлò р 41. V. 2. quod in Vulg. legimus, pafcebantur in locis pa-
Toneμs, à facie belli, pro in die belli.

.4. Similia Græc. habet, exceptis his prioribus, ano peperlos vámir Jov, separov,; item ponit, ante voces feqq. zelus, tumult. flu&t. iracundia. In Mss. Corb. 1. & S. Theod. qui cooperitur lino, &c. Gr. zeebamouere ὠμόλινον.

non nois.

. 5. Ita Græcè in Mf. S. Germ. 15. fomnus mortis, V. 6. Itidem Græcè, nifi excipiatur vox ult. cxomiãs, Specule, loco refpectus.

. 8. Concinit Græc. nifi quòd extremò hab. iπlawάCia, feptupla.

.9. Ita Græcè modò legatur, & fanguis, &; ultimòque, flagellum, pásik. In Mís. Corb. 1. & S. Theod. oppreffiones famis.

. 10. Ita Græcè ad verbum.

V. II. Gr. pro convertentur, hab. dras pépe, revertuntur ; Mr. verò Alex. ανας ρέψει ; exinde, καὶ ἀπὸ υδάτων εἰς θά naosar ávanáμæle, 5 ab aquis in mare reflectunt ; Mfs. S. Germ. 15. & Corb. 1. &aque omnes in mare convertentur ; itidem in Mf. S. Theod. cum hoc 1. Omnia enim quæ, &c. Y. 12. Ad verbum è Græco,

V. 13. Similia Græc. habet. Mf. verò Corb. 1. fingulariter, Subftantia..... ficcabitur. Mf. Sangerm. in fine, manebunt, non perfonabunt; S. Theod. pertranfibant ; Gr. Euxos, quod referri poteft ad neutrum plur. Xpúμ¤7α z Nobil. tamen hic vertit perfonabit, per relat. ad fingul. βροντή.

*. 14. Græc. 'Ev To arcizaι autor XETCAS EU pear JÚCE
ὕτως οἱ παραβαίνοντες εἰς συντέλειαν ἐκλείψεσι.

. 15. 16. Ita in Græco eft, fi excipiatur præf. Aura, multiplicant; fed in edit. Compl. fut. eft Tantúre, ut in Vulg. fubinde pro cacumen petræ, vel ut

Tom. II.

luftribus, Græcè ita exprimitur, & Cionerlo & Tw а%="
rurfumque inf. . 18. quod Vulg. hab. paludis viveta car-
pebant, Græcè ita redditur, morto & TW axer imo &
hoc Ecclefiaftici loco, utraque lectio admitti videtur in
Vulg. ubi & fonant legitur fub fine . 15. & viriditas,
feq.

. 16. ut duæ interpretationes unius dictionis axer
conjunctæ videantur; maximè fì vox Lat. viriditas cœ-
teras omnes antecedat verfu 16. ut in Mf. S. Theod. de
quo fup. Vide fis Nobil. Not. cùm in hunc loc. tum ma-
ximè ad Gen. 41. 2.

. 17. Sic eft in Græco, ut & in Aug. Speculo.
V. 18. Prima fententia Græco congruit; altera fic est
ibid. καὶ ὑπὲρ ἀμφότερα, ὁ εὑρίσκων θησαυρόν, 25 fuper mira-
que, qui invenit thefaurum: Mf. Sangerm. 15. ultimò ad-
dit fili. Contrà Corb. in principio habet, Fili, deinde,
vita fufficientis oper..... 5 in ea inveniet_thefaurum fibi.
Item in Mf. S. Theod. ipfo initio legitur Fili.

[ocr errors][merged small][merged small]

Gen. 7. 10.
Inf. 41. 13.
Ecclef. 1.7.

[ocr errors][merged small]
« ZurückWeiter »