lingua mea adglutinata eft faucibus meis. S. Paulin. epift. 15. p. 87. c. 88. a. Exaruit ficut tefta guttur meum, & lingua mea adhafit faucibus meis. Ambrof. 1. de lapf. virg. to. 2. col. 318. c. & in Pf. 118. to. 1. col. 1253. d. Adhafit lingua mea faucibus meis: & in pulv. mortis deduxifti me. Si militer Hilarius in Pf. 118. col. 265. d. & 303. b. & in pulv. mortis deduxifli me. (Mis. Reg. & Albin. priori loco hab. deduxit me.) Auguft. in hunc Pfal. col. 92. c. 97. f. & epift. 140. to. 2. col. 436. b. c. cum Fulg. fer. 9. p. 571.c. Exaruit velut tefta virtus mea... 5 in pulv. mortis deduxifti me. Similiter ap. Caffiod. in eund. Pl. fi excipias ult. deduxerunt me. In Gr. Ἐξηράνθη ὡσεὶ ὅςρακον ἡ ἰσχύς με, καὶ ἡ γλῶσσά με κεκόλληται τῷ λάρυγγί με· καὶ εἰς χῖν θανάζυ καλήγαγές με.

?

. 17. Ita Pfalt. Rom. cum veteribus aliis, quibus favent Lucif. Calar. 1. de non parc. in De. del. p. 241. vel 243. d. & Auguft. epift. 140. col. 436. g. fed in Pf. 21. col. 92. c. & 97. g. Aug. legit: concilium malignantium circumdedit me &c. Hieron. in Matth. 27. to. 4. col. 135. f. 5 congregatio malign. obfedit me. Leo M. fer. 53. p. 123. d. cum Caffiod. in hunc Pf. textui confonat, & Vulgatæ. Tertul. verò l. 4. adv. Marc. p. 734. c. legit: Circumdederunt me canes: fynagoga maleficorum circumvallavit me. Foderunt manus meas pedes meos: at 1. cont. Jud. c. 8. 10. 13. pp. 141.143. 144. ita : Exterminaverunt manus meas pedes: & p. 144. b. Foderunt manus meas 5 pedes : ficut 1. 3. adv. Marc. p. 677. c. unde l. de refurr. carn. p. 574. a. fic alludit: Perfoffus manus & pedes. Novatianus 1. de Trin, p. 1050.b. Effoderunt manus meas 5 pedes. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 294. a. cum Lactant. 1. 4. Inft. c. 18. p. 581. Effoderunt manus meas & pedes meos. Auguft. epift. 76. 102. & 105. col. 179. f. 287. a. 302. f. conftanter foderunt, &c. fed delet meos, poft pedes, uti fup. in Pf. 21. col. 92. c. fecus inf. col. 97. g. 98. a. & tract. 35. in Johan. to. 3. p. 2. col. 542. b. Gr. Ὅτι ἐκύκλωσαν μέσο (υναγωγὴ πονηρευομένων περιέχον μs. "Spužar xsipás μródas Ml. Alex. cum edd. Ald. Ωρυξαν χεῖράς με καὶ πόδας· & Compl. addit μ8. Latinius ad hoc Tertulliani verbum fup. exterminaverunt, putat fcriptum fortè in quibufd. exemplar. ἐξώρισαν ; in aliis, ὠρυξαν

</

. 18. Ita Auguft. tract. 35. in Joh. to. 3. p. 2. col. 542. b. item in hunc Pf. col. 92. d. 98. b. & epift. 76. 102. & 140. to. 2. col. 179. f. 287. a. 436. g. at epift. 105. col. 302. b. & adfpexerunt me. Fulg. cont. Faftid. P. 348. & Caffiod. in eund. Pf. cum Pfalt. Moz. & Corb. & Tract. miffe Domin. Palm. confpexerunt me. Similiter in Pfalt. Rom. cum hoc in principio, & dinumeraverunt. Item ap. Novatian. de Trin. p. 1050. b. ficut in Pfalt. Coislin. & dinumeraverunt. Tertul. Í. adv. Jud. c. 13. p. 144. cum Cypr. 1. 2. Teftim. p. 294. a. & Lact. 1. 4. Inftit. c. 18. p. 581. dinumeraverunt omnia ossa mea. Ipfi autem contemplati funt, & viderunt me. Gr. ¿¿npilμnoar árJ0..... Αυτό δὲ κατενόησαν, καὶ ἐπεῖδόν με.

. 19. Sic apud Aug. in hunc Pf. col. 98. b. & epift. 76. 105. to. 2. col. 179. f. 302. b. item l. 1. de ferm. Dom. in monte, to. 3. p. 2. col. 196. g. & tract. 35. in Joh. col. 542. b. at in Pf. 21. col. 92. d. legit, fuper veftem meam; ficut epift. 102. col. 287.a. & epift. 140. col. 437. a. Itidem in Traćtu misse Domin. Palm, necnon in Pfalt. Rom. Martianæi, & aliis; in Rom. Fabri, & fuper vefte mea. Tertul. verò l. 4. adv. Marc. p. 734. c. legit : Dif

22. Salva me ex ore leonis: & à cornibus unicornium humilitatem

meam.

pertiti fibi funt veftimenta mea, in veftitum meum fortem & miferunt: at l. adv. Jud. c. 10. p. 143. c. cum Novatiano de Trin. p. 1050. b. fic fuper veftem meam miferunt fortem: lib. etiam de refurr. carn. p. 574. a. ait : fortem paßus in veftimento. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 294. a. Et diviferunt veftimenta mea fibi, & fuper veftem meam fortem miferunt. Lact. 1. 4. Inftit. c. 18. p. 581. Diviferunt fibi...

fuper veftem meam fortem miferunt. Hilar. in Pf. 62. col. 153. a. Difciderunt veftem, & in Pf. 138. col. 510. b. fuper veftim. meum miferunt fortem : fed in Pf. 1. col. 14. Diviferunt fibi veftim. mea, & fuper veftem meam, &c. Similiter Ambr. 1. de Tob. c. 20. to. 1. 616. a. & l. 1. de fide, to. 2. col. 463. d. unà cum Caffiod. in hunc Pf. Maxim. verò Taurin. in homil. p. 17. h. cum Pfalt. Corb. Diviferunt..... fuper veftimentum meum, &c. Fulg. cont. ferm. Faftid. p. 348. 5 in vestimentum meum mif. fortem. Fredeg. Schol. chronic. p. 600. b. & fuper veftimenta mea pofuerunt fortem. In Gr. Areμspícarlo тà ¡μáτiá μy éαvlois, jewÌ TÒV ἱμαλισμόν με έβαλον κλῆρον.

>

. 20. Pfalt. Rom. & Coislin. cum Caffiod. in hunc Pf. Tu autem Domine ne longè facias auxilium tuum à me ad def. meam afpice; Coisl. refpice; Corb. afpice. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 294. a. Tu autem Domine ne elongaveris auxilium tuum à me, in auxilium meum attende. Auguft. in hunc Pf. col. 92. d. Tu autem Domine ne longè feceris auxilium tuum à me, in defenfionem meam afpice: itidem infra, col. 98. d. detracto uno à me : fic denique epift. 140. to. 2. col. 437. b. præter hoc, ne longè facias. A Pfalt. etiam Carnut. & Colb. abest à me. In Gr. Eù nè Kúcie μù μaxporns Tür Confecάer μ8, sis Tür arliantir μe poes. In μὴ μακρύνῃς βοήθειάν τὴν ἀντίληψίν με πρόχες. edd. Ald. & Compl. Coúberár Craπ'. Hieronymus etiam epift. ad Sun. & Fretel. to. 2. col. 634. b. ad hoc, Tu autem Domine ne elongaveris aux. tuum à me, ait: Et dicitis inveniffe vos meum, quod 5 verum eft, & ita corrigendum. Brevi enim, fi quid fcriptorum errore mutatum eft, ftultâ credimus contentione defendere.

. 21. Ita Pfalt. Mozarab. & Corb. nifi quòd hab. animam meam. Cypr. verò l. 2. Testim. p. 294. a. Libera à gladio animam meam : 5 de manu canis, &c. Aug. in hunc Pf. & ep. 140. to. 2.437. c. cum Pfalt. Rom. Erue à framea animam meam, &c. ut fup. Caffiod. in eund. Pf. Eripe à framea Deus animam meam ; fed vox Deus abeft à ver. Pfalt. Rom. Mediolan. Carnut. & Colb. In Gг. 'P♪з×ι àñò

ῥομφαίας τὴν ψυχήν με, &c.

. 22. Ita Pfalt. Rom. hab. cùm Caffiod. in hunc Pf. In Pfalt. Moz. fimiliter: Libera me de ore leonis ; ficut in Corb. & Tractu miffæ Domin. Palm. at utrobique unicornium; in Pfalt. Coislin. unicornuorum, ut fupra. Apud Tertull. 1. cont. Jud. c. 10. p. 144. b. Salvum me fac ex ore leonis, de cornibus unicornuorum humilit. meam : fic etiam 1. 3. adv. Marc. p. 677. c. nifi quòd hab. Salvum fac me, & unicorniorum, deletque meam in fine. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 294. a. Vulgatæ congruit. Auguft. verò in hunc Pf. col. 92. e. legit : Salvum me fac de ore leonis, & à cornibus unicornuorum, &c. item infra, col. 98. e. & epift. 140.to. 2. col. 437. f. excepto uno unicornium. Ap. Hilar. conftanter tum in Pf. 56. col. 119. b. tum in Pf. 58. col. 131. b. tum etiam in Pf. 120. col. 382. b. Libera me de ore leonis, de manu canis unicam meam. In Gr. Zwoór με ἔχουν καὶ ἀπὸ κεράζων μονοκερώζων τὴν ταπείνωσίν με,

. 23. Sic in Pfalt. Coislin. eft. Hilarius in Pf. 51. n. 3. p. 70. c. fimiliter hab. in media ecclefia; initio verò, Annuntiabo nomen tuum. Pfalt. Rom. Narrabo..... in medio ecclefia laudabo te. Corb. in media ecclefia cantabo tibi. Tertul. verò 1. 3. adv. Marc. p. 679. b. Enarrabo nomen..... in medio ecclefia hymnum tibi dicam. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 294.a. Enarrabo nomen... in medio ecclefiæ laudabo te. Ambr. 1. de bened. Patr. c. II. to. I. 528. d. Narrabo..... in medio ecclefia cantabo tibi: at 1. de Tob. c. 15. col. 608. e. & 1. de inftit. virg. to. 2. col. 259. f. Narrabo..... in medio ecclefiæ laudabo te : item conftanter hab. Narrabo, to. 1. col. 518. d. 894. a. 913. d. 949. d. 1227. d. Aug. in hunc Pf. & epift. 140. to. 2. col. 438. b. Narrabo..... in medio ecclefia cantabo te. Similiter Hieron. 1. 1. in epift. ad Galat. to. 4. col. 236. d. Apud Caffiod. in hunc Pf. laudabo te. In Græco: Anyoμaι To... er μéow ixxanclas Διηγήσομαι ἐν μέσῳ ἐκκλησίας ὑμνήσω (ε.

#. 24. Concordant Pfalt. Rom. Corb. Coislinian. & Tractus millæ Domin. Palm. Sic etiam apud Auguft. bis in hunc Pf. ac epift. 140. to. 2. col. 439. c. necnon ap. Caffiod. in eund. Pf. Hieron. quoque, ep. ad Sun. & Fretel. to. 2. col. 634. b. fcribit, magnificate eum ; tum addit: pro quo in Graco fcriptum... Nogásale avlor, id eft, glorificate eum : fed fciendum, inquit, quòd ubicunque in Graco fcriptum eft glorificate, Latinus interpres magnificate tranftulerit, fecundùm illud quod in Exodo dicitur, 15. 1. quod

vide.

#. 25. Pfalt. Rom. cum Moz. & Coislin. neque defpexit preces pauperum, neque, &c. ut fup. Auguft. in hunc Pf. col. 92. g. 100. d. cum Pfalt. Corb. neque defpexit precem pauperis, neque, &c. at Aug. ibid. 99. c. pauperum: epift. verò 140. to. 2. col. 443. f. g. feq. conftanter, precem pauperis, neque, &c. fubinde, & cùm clamarem, &c. ut fup. Caffiod. in eund. Pfalm. precem pauperum, neque..... cùm clamarem, &c. Pfalt. Rom. & dum clamarem. Græc. DoCnfúlwoar duliv ätav Tò........... &'NÈ Togoúxlios Tŷ deúbel T πτωχῦ, δὲ..... καὶ ἐν τῷ κεκραγέναι με, &c.

~

*. 26. Ita Brev. Moz. hab. cum Ffalt. Corb. Sic etiam in Rom. nifi quòd additur Domino, post vota mea. Coislin. hab. ut fup. vota mea reddam coram timentibus eum. Auguft. in hunc Pf. conftantet: Apud te laus mea, in ecclefia magna confitebor tibi: vota mea reddam coram timentibus eum itidem ep. 140. to. 2. col. 444. b. c. Pfalt, Mediolan. Apud te laus mihi, ( Ambrof. A te laus mea, ) in ecclefia magna confitebor tibi: vota mea, &c. Ap. Tertul. I. 3. cont. Marc. p. 679. b. A te laus mihi in ecclefia magna. Ap.Caffiod. in eund. Pf. Apud te laus mea in ecclefia magna: vota mea Domino reddam coram timentibus eum. In Gr. Пapa of o ἐπαινός με ἐν ἐκκλησίᾳ μεγάλῃ· τὰς εὐχάς με ἀποδώζω ἐνώπιον

27. Edent pauperes, & faturabuntur: & laudabunt Dominum qui requirunt eum: vivet cor eorum in fæculum fæculi.

28. Reminiscentur, & convertentur ad Dominum univerfi fines terræ:

Et adorabunt in confpectu tuo omnes patriæ gentium.

29. Quoniam Dominus eft regnum : & ipfe dominabitur gentium.

30. Manducaverunt, & ado

τῶν φιλεμένων αυτόν. In edd. Ald. & Compl. ἐν ἐκκλησίας μerán coμonornoquai Coι тas, &c.

#. 27. Sic in Pfalt. Rom. & Corb. ad verbum. In Mozarab. & apud Caffiod. in hunc Pl. vivit cor eorum. Apud Aug. in eund. Pf. & epift. 140. col. 444. e. vivent corda corum. Apud Chromat. Aquil. in Matth. p. 978. b. & vivet cor eorum. In Gr. ¿úsovla, ai xapía, dular. Ambr. quoque in Pf. 118. to. I. col. 1120. c. initio hab. Edent paup. faturabuntur, ut & Chromat. fup.

. 28. Ita in Pfalt. Corb. & Moz. verbum è verbo. Similiter in Rom. Coislin. & apud Caffiod, in hunc Pf. præter unum ejus, pro tuo. Apud Cypr. 1. 2. Teftim. p. 297. a. Commemorabuntur, & convertentur ad Dominum omnes termini terræ: & adorabunt in confpectu tuo omnes patriæ gentium. Apud Fulg. 1. de Trin. c. 1. p. 329. ficut apud Auguft. conftanter, cùm in hunc Pf. tum epift. 51.76. &c. to. 2. col. 118. d. 180. a. 287.b. 302. b. 446. f. ur & tract. 13. ac 35. in Joh. to. 3. p. 2. col. 398.a. 542. b. & tract. 2. in 1. Johan. ibid. 837. a. Commemorabuntur,

convertentur ad Dom. univerfi fines terra: 5 adorab. in confp. ejus univerfæ patria gentium: ita rurfum l. I. cont. ep. Parmen. to. 9. col. 18. e. cum eod. Fulg. 1. cont. Arian. p. 66. excepto verbo reminifcentur, pro commemorabuntur. Hieron. in Ifai. 52. to. 3. col. 377. f. 380. e. Recordabuntur,

redibunt (col. 380. e. convertentur) ad Dom. omnes fines terra: adorabunt in confpectu ejus omnes familia gentium: at 1. 2. in epift. ad Ephef. to. 4. col. 356, a. omnes patria gentium. Item in Pfalt. Mediolan. & Carnut. omnes patria gentium. Apud Philaftr. Brix. de hæref. p. 702. b. Recordabuntur, & convertentur ad Dominum Chriftum omnes fines orbis terrarum. In Gr. Melas, &is papucora.... ż πάντα τὰ πέρατα..... καὶ προσκυνήσεσιν ἐνώπιον αυτῷ πᾶσαι αἱ πατριαὶ τῶν ἐθνῶν· Aq. & Symm. ζυγγένειαι.

#. 29. Gr. "O T8 Kupir й Basincía, &c. ut fup. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 297. a. Quoniam Domini eft regnum : 5 ipfe dominab. omnium gentium. Hieron. in Ifai. 52. to. 3. col. 377. f. 380. e. Quoniam Domini regnum eft, &c. ut in textu. Aug. epift. 76. to. 2. col. 180. a. & l. 1. cont. ep. Parmen. to. 9. col. 18. e. Quoniam ipfius eft regnum : & ipfe dominabitur gentium: at epift. 102, &c. col. 287. b. 302. b. 446. f. Quoniam Domini eft regnum, &c. Itidem tract. 35. in Joh. to. 3. p. 2. col. 542. b. & in hunc Pf. col. 93. c. 102. c. ficut apud Fulg. 1. de Trin. c. 1. p. 329. Caffiod. in eund. Pf. & in Pfalt. Rom. & al.

#. 30. Pfalt. vetera Rom. Corb. Mediolan. Carnut. Coislin. & Moz. conftanter hab. divites terra, non divi, quod fortè mendum eft scribæ. In iifd. quoque Pfalt. ita : În confpectu ejus procident univerfi qui defcendunt, &c. Solum Coislin, hab. procedunt omnes qui defcendunt, &c. Auguft.

VERSIO ANTIQUA.
Ex Mf. Sangerm. raverunt omnes divi terræ in
confpectu ejus decident uni-
verfi qui defcendent in terram.

31. Et anima mea ipfi vi-
vet: & femen meum ferviet
illi.

32. Adnuntiabitur Domino
generatio ventura: adnuntia-
bunt juftitiam ejus populo qui
nafcetur, quem fecit.

"

VERSIO ANTIQUA.

Ex Mf. Sangerm. 1. Pfalmus David. XXII.

Super aquam refectionis
educavit me: 3. animam
meam convertit.

Deduxit me fuper femitas

juftitiæ, propter nomen tuum.

4. Nam, & fi ambulem in

medio umbræ mortis, non ti-
'mebo mala: quoniam tu me-

cum es.

>

Virga tua & baculum

Mf. vitiosè, tuum,

ipfa me confolata

ipfe me confolatæ funt.

funt.

5. Parafti in confpectu meo

menfam, adversùs eos, qui

tribulant me.

ventura: & annuntiabunt juftitiam ejus populo... quem fecit

Dominus. Ap. Auguft. verò & Caffiod. in hunc Pf. & in

Pfalt, Rom. & Tractu miffe Palmar. omnia ut in Vulg.

Similiter in Pfalt. Corb. præter hoc, & adnuntiabitur Do-

mino. In Pfalt. Carnut, deeft vox cæli, post annuntiabunt.

Apud Ambrof. fic: annuntiabit juftitiam ejus, &c. In Gr.

̓Αναγγελήσεται τῷ Κυρίῳ γενεὰ ἡ ἐρχομένη· καὶ ἀναγγελῶσι τὴν

δικαιοσύνην... ὃν ἐποίησεν ὁ Κύριος. Aquila & Theodot. ὃτι

ἐποίησεν, abfque voce Κύριος.

. 1. Ita Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Martia-

næi, & Coislin, Rom. verò Fabri, In finem, Pfalmus Da-

vid. Aug. in eund. unà cum Gr. Pfalmus ipfi David; editt.

tamen ibi præponunt, In finem, fed repugnant codd. Mfs.

omnes.

VULGATA HOD.

verunt omnes pingues terræ: în

confpectu ejus cadent omnes qui

defcendunt in terram.

31. Et anima mea illi vivet: &

femen meum ferviet ipfi.

*Ambrof. lib. de Jof. c. 7. to. 1. col. 498. f. & lib. de
myft. to. 2. col. 336. d. & l. 5. de facram. 375. e. Do-
minus pafcit me, &c. item 1. de apol. Dav. to. I. col.
696. e. & in Pf. 36. p. 805.c. & in Luc. 2. p. 1296. c.
Concinunt Auguft. in hunc Pf. & Hieron. in Ifai. 5. 14. &
49. to. 3. col. 53. a. 165. e. 354. b. item in Ezech. 34.
& 45. col. 945. b. 1042. b. fed Caffiod. in eund. Pf. leg.
Dominus regit me, cum Pfalt. Rom. Coislin. & al. Gr.
Κύριος ποιμαίνει με, &c. Alex, ποιμανεῖ.

. 2. Sic Ambrof. in Pf. 43. & 118. to 1. col. 894.
c. 1140. d. & l. de myft. to. 2. col. 336. d. & l. 5. de
facram. col. 375. f. at 1. de apol. Dav. to. 1. col. 696.
c. & in Pf. 36. col. 805. c. habet: In loco viridi ibi me
collocavit, &c. Similiter in Pfalt. Moz. In Coisliniano,
conlocavit, ut fup. Hilar. in Pf. 54. col. 111. b. Super
aquam refectionis enutrivit me. Ambrof. in Pf. 43. to. I.
col. 894. c. Super aquam refect. conftituit me; aliis locis,
educavit. Hieron. in Ifai. 49. to. 3. col. 354. b. Super
aquas refectionis educ. &c. Auguft. & Caffiod. in hunc Ps.
textui Sangerm. favent cum Pfalt. Rom. & aliis. In Gr.
Εἰς τόπον χλόης ἐκεῖ με κατεσκήνωσεν. ̓Επὶ ὕδαῖος ἀναπαύσεως
ἐξέθρεψέ με. Symm, ἀνεκλήσατό με.

. 3. Similiter hab. Ambrof. 1. de bono mort. c. 6. to.
1. col. 400. d. & 1. 5. de facram. to. 2. col. 375. f.
præter ult. nomen fuum. Pfalt. Moz. hab. Animam meam
ibi convertit; paulòque poft in Rom. fuper femitam. Apud
Aug. in hunc Pf. in femitis; ubique, nomen fuum. Gr. Tur
ψυχήν με ἐπέτρεψεν. Ωδήγησέν με ἐπὶ τρίβας..... ἕνεκεν τῷ

32. Annuntiabitur Domino ge-

neratio ventura : & annuntiabunt

cœli juftitiam ejus populo qui naf-

cetur, quem fecit Dominus.

II.

Isa. 40.

Jere. 23.

·4.

Exec. 34.

Super aquam refectionis educavit 11. 23.

me: 3. animam meam convertit.

I. Pet.

2.25.5

5.4.

Deduxit me fuper semitas juf-

titiæ, propter nomen fuum.

4. Nam, & fi ambulavero in

medio umbræ mortis, non timebo
mala: quoniam tu mecum es.

róμatos dut.

. 4. Ambrof. 1. de myft. to. 2. col. 336. f. & l. 5. de
facram. col. 375. f. Nam, & fi ambulem... & baculus tuus
ipfa me confolata funt. Similiter Auguft. & Caffiod. in
hunc Pf. cum Pfalt. Rom. & Moz. In Corb. Nam, & fi
ambulem... virga tua, & baculum tuum, ipfa me confolata
funt. In Coisliniano & baculus tuus, ipfa me confolate
funt. In Gr. 'Ear yap & Topεctw... paboos Cr, & Cax-
# pábdos

τηρία Cυ, αυταί ( Alex. αυτά ) με παρεκάλεσαν. Vide fis

Iren. 1. 5. c. 31. p. 331. b. & Ambr. in Luc. 17. to.

1. col. 1477. b.

. 5. Ita ferunt Pfalt. Rom. Fabri, Mediol. Carnut. &

Moz. Corb, vitiosè, & poculum tuum inebrians quàm præ-
clarus eft! Rom. Martianæi, & Sorb. poculum meum. Ambr.
1. 2. de interpel. David, c. 8. col. 650. f. legit : Pa-
rafti... adversùs eos, qui conterunt me at 1. de myster.
to. 2. col. 336. f. Parafti... adversùs eos, qui tribulant
me..... 5 poculum tuum inebrians quàm præclarum eft!
Obfervant etiam hic noftri BB. editt. omnes cum non-
nullis Mfs. habere, & poculum meum ; Mss. verò multò
plures ac antiquiores, & poculum tuum : attamen 1. 5.
de facram. col. 376. a. legitur poculum meum, nullo re-
pugnante Mf. Verùm l. de Jofeph, c. 11. to. I. col. 504.
e. ita, poculum tuum; item infra, col. 545. a. c. 696.
e. 754. a. 1239. d. & to. 2. col. 1030. c. fed 1. de Noe,
c. 29. col. 272. e. fimpliciter, & poculum inebrians, &c.
ficut inf. col. 869. d. & in Pf. 118. col. 1138. c. fimi-
liter in Pf. 35. col. 773. e. f. poculum inebrians quàm
præclarum ! Ambrof. addit, vel quàm validum! xpálisov
enim dixit Gracus, vel potens, vel forte, vel validum.
Cypr. epift, 63. p. 107. b. c. bis, calix tuus inebrians
perquam optimus. Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. & poculum
tuum inebrians quàm præclarum eft! At August, infra in

VULGATA HOD.

Impinguasti in oleo caput meum: & calix meus inebrians quàm præclarus eft!

I. Cor. 10.26.

6. Et mifericordia tua fubfeque tur me omnibus diebus vitæ meæ:

Et ut inhabitem in domo Domini, in longitudinem dierum.

2. Quia ipfe fuper maria fundavit eum : & fuper flumina præpara

vit eum.

3. Quis afcendet in montem Domini? aut quis stabit in loco fancto ejus?

4. Innocens manibus & mundo corde, qui non accepit in vano animam fuam, nec juravit in dolo proximo fuo.

5. Hic accipiet benedictionem à Domino: & mifericordiam à Deo falutari fuo.

. 6. Pfalt. Rom. Fabri, cum Coislin. Et miferic. tua fubfequitur me omnib. dieb. vitæ meæ : ut inhabitem... in longitudine dierum. Rom. Martianæi, cum Mediolan. & Moz. fubfequatur me... in longitudinem dierum. Corb. fubfequitur me, &c. ut in Vulg. Apud Aug. in hunc Pf. fubfequetur me, abfque, ante ut inhabitem; reliqua ut in Vulg. Fulg. 1. 1. ad Monim. p. 9. fic legit: Mifericordia tua fubfequitur me per omnes dies vita mea. Gr. Kai To ἔλεός (& καταδιώξεται με πάσας τὰς..... καὶ τὸ καλοικεῖν μέ..... εἰς μακρότητα ἡμερῶν.

VERSIO ANTIQUA.

Impinguasti in oleo caput Ex Mf. Sangerme meum : & poculum tuum inebrians quàm præclarum eft! 6. Et mifericordia tua fubfequetur me omnibus diebus vitæ meæ :

毋

Et ut inhabitem in domo Domini, in longitudine die

rum.

. 1. Brev. Moz, delet vocem die, cum Pfalt, Rom. Corb. & Caffiodoro. Apud Aug. in hunc Pl. fic: Pfalmus ipfi David, prima fabbati, è Græco, Yaxμos tậ David, rüs uas Cabbáir. Auct. quæft. Vet. Teft. apud Aug. to. 3. q. 111. p. 111. a. Huic David, primâ fabbati.

cum

Auguftinus, & Caffiod. in fine legunt in ea, Pfalt. Rom. & Corb. cæt. ut fup. Gr. To Kupir v û, y... εἰκυμένη, καὶ πάντες.... ἐν ἀὐτῇ. Vet. Irenæi Interp. 1. 4. c. 36. p. 280. c. Domini eft terra, & plenit... terrarum, & omnes..... in ea. Tertul. I. cont. Hermog. p. 419. a. Domini eft terra: plenitudo ejus, orbis terræ, & omnes qui babitant in illa. Ambrof. in Pfalm. 48. to. 1. col. 945. f. 946. a. orbis terrarum, qui habitant in eo; tum addit: Graci olxepéru dicunt, eò quod inhabitetur à Chrifto • at in Luc. 2. col. 1294. a. legit, & univerfi qui bab. in eo: vide etiam col. 1077. & 1500. & to. 2. col. 617. b. Concinunt Ambrofiafter, p. 238. c. & Auct. quæft. apud Aug. q. 111. hic tamen paulò fupra legit, omnes qui habit.

. 2. Sic eft in Brev. Mozarab. In Rom. Fabri: Ipfe fuper maria fundavit ea: & fuper flumina prap. illa. Rom. Martianæi, & Corb. Ipfe... fundavit eam... praparavit illam. Corb. illa. Apud Tertull. cont. Hermog. p. 419. a. Ipfe... fundavit eam... præpar. eam. Similiter Ambrof. epift. 3. & 58. to. 2. col. 755. a. & 1017. a. item 1. 5. Hexa. to. 1. col. 86. b. & in Pf. 118. col. 1077. d. fi excipias ult. illam at in Pf. 48. col. 945. f. Ipfe... fundavit eum... præp. eum. Hilar. in Pf. 2. n. 32. col. 43. & Auct. quæft. apud Aug. to. 3. q. 111. Ipfe... fund. cam... prap. illam. Similiter Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. bis legunt eam. Hieron. in Ifai. 34. to. 3. col. 278. a. Ipfe... fund. eum: & fuper flum. collocavit illum: nec ufpiam initio habetur Quia, quod etiam abeft à Pfalt. Mediolan. & Carnut. Item in Gr. Alòs éxi... &'Jeμeníweer dulur... иcíμacer εθεμελίωσεν αυτήν ήτοίμασεν αυτόν.

4.. Innocens manibus & mundo corde, qui non accepit in vano animam fuam, nec juravit in dolo proximo fuo.

5. Hic accipiet benedictionem, & mifericordiam à Domino falutare fuo.

. 3. Cypr. 1. 2. & 3. Teftim. p. 292. c. 325. b. cum Vulg. Quis afcendet in montem Dom..... in loco fando ejus? Concinunt Ambrof. in Pf. 39. to. 1. col. 863. d. & l. 1. de pœnit. to. 2. col. 401. c. necnon Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. Sic etiam hab. Auct. quæft. ap. Aug. to. 3. q. 111. & Chromat. Aquil. in Matth. p. 979. a. cum Pfalt Rom. Hilarius in Pf. 14. n. 5. col. 63. b. legit: Quis afcendet montem, &c. ut in Vulg. Pfalt. Moz. cum Corb. Quis afcendit, &c. Gr. Tis arabucelα.............. i Tóπw a víc duTÿ;

. 4. Ita Caffiod. cum Pfalt. Rom. Tertul. verò, 1. z. adv. Marc. p. 651. c. legit: Innocens autem 5 purus corde, qui non accepit in vanum nomen Dei, & non juravit ad proximum fuum in dolo. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 292. c. 325. b. Innocens manib. & mundo corde, qui non accepit in vano animam fuam, & non juravit fubdolè proximo fibi. Ambr. 1. 1. de exceffu Satyri, to. 2. col. 1130, d. Innocens manib. mundo corde, qui non acc. in vanum anim. fuam, nec fecit proximo fuo dolum: item 1. de bono mort. c. 7. col. 401. f. in vanum: at l. 1. de. pœnit. to. 2. col. 401. c. in vano; ut & Chromat. Aquil. in Matth. p. 979. a. Auguft. in hunc Pf. ita Innocens manibus & mundus corde, qui non accepit in vano anim. fuam, & non juravit proximo fuo in dolo. Tichon, fimiliter, reg. 3. p.55. f. qui non juravit proximo fuo in dolo. Auct. verò quæft. ap. Aug. to. 3.q. 111. col. 111. f. legit cum Chromat. Aquil. in Matth. P. 984. e. nec juravit proximo fuo in dolum. Græc. Abos xepor χερσὶ na Japos ị xapdía, is 8'x s'naber è'wi palaių... i ix ὤμοσεν ἐπὶ δόλῳ τῷ, &c.

. 5. Tertul. I. 2. cont. Marc. p. 651. c. Ifte accipiet benedict. à Domino : 5 mifericordiam à Deo falutificare fuo. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 292. c. Ifte accipiet benedict, à Dom.

mif. à Deo falutari fuo. Item apud Tichonium, reg. 3. p. 55. f. The accipiet, &c. Apud Auguft. & Caffiod. in hunc Pf, & in Pfalt. Rom. Hic accipiet, &c. ut in Vulg.

Sic habet etiam Auct. quæft. apud Aug. to. 3. q. 111. In Gr. Οὗτος λήψεται... παρὰ Κυρίῳ· καὶ ἐλεημοσύνην παρὰ Der Cwinegs au78.

. 6. Sic in Pfalt. Corb. eft, addito nomine Dei, ad faciem. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 292. c. legit: Ifta nativitas eorum qui eum quarunt, qui quærunt faciem Dei Jacob. Ambr. 1. 1. de exceffu Satyri, to. 2. col. 1130. d. Hac eft generatio requirentium Deum. Auguft. in hunc Pf. cum Auct. quæft. ap. ipfum, to. 3. q. 111. & Brev. Moz. Hac eft generatio quarentium Dominum..... Dei Jacob. Caffiod. in eund. Pf. cum Pfalt. Rom. Hac eft generatio quærentium Dominum, requirentium faciem Dei Jacob. In Gr. Aulnerea (lérTar dulor, (edd. Ald. & Compl. Tor Kúcior, ) (UTúrlwv Tò @PоOWTV TY OF 'Iax. Schol. Aquila, Symm. LXX. V. editio, & VI. рóówπóv Cy 'laxᤷ hoc tamen ult. aliubi non reperitur, tefte Nobilio.

Hoc Diapfalma habetur in Pfalt. Corb. Rom. & in Gr. Memoratur etiam ab Auguft. in hunc Pf. col. 105. a. . 7. Pfalt. Rom. & Moz. ut & Grad. milfæ fer. 4. Iv. temp. Advent. Tollite portas principes veftras, &c. ut in Vulg. Similiter Ambr. in Pf. 37. to. I. col. 830. f. nonnulli tamen Mfs. ferunt ibid. Tollite portas principis veftri ; ficut Hilar. hab. infra, V. 9. cum Ambrof. & Ambrofiaft. Meliùs Ambrof. 1. 4. de fide, to. 2. col. 523. d. cum Pfalt. Corb. Tollite portas principes veftri, &c. ut in Vulg. at in Pf. 118. to. 1. col. 1118. c. Tollite portas principes veftras, &c. item 1. de inftit. virg. to. 2. col. 259. a. & 263. a. nifi quòd unus Mf. Vatic. habet ibid. principes veftri. Sic etiam Auguft. in hunc Pf. & epift. 237. n. 8. Auct. verò quæft. apud ipfum, to. 3. q. 111. & Caffiod. in eund. Pf. Tollite portas principes veftras, &c. Tertull. adv. Gnoft. p. 830. b. Auferte portas principes veftras, & fubleventur porta aterna : & intrabit rex gloria. Cypr. I. 2. Teftim. p. 297. a. Auferte portas principes veftras, & extollimini porta aternales: introibit rex claritatis. Julius Firm. 1. de errore prof. relig. c. 25. p. 174. d. Tollite portas principes veftras, extollite porta aternales: & introibit rex gloria. Hieron. in Ifai. 63. to. 3. col. 464. d. Levate portas principes veftras : fic etiam LXX. tranftuliffe teftatur comment. in Jerem. 2. col. 535. d. & ipfe epift. ad Damaf. to. 2. col. 565. b. legit: Elevate portas principes veftras: introibit rex gloria. Capreol. Carthag. ap. Sirm. to. I. p. 368. d. Auferte portas princip. veftras, &c. ut in Vulg. In Gr. Αρατε πύλας οἱ ἄρχοντες ὑμῶν, καὶ ἐπάρθηκε πύλαι αιώνιοι καὶ εἰσελεύσεται ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης.

. 8. Ita Julius Firm. 1. de errore prof. relig. c. 25. necnon August. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Item ap. Ambr. 1. de Myft. to. 2. col. 334. b. & l. 4. de fide, col. 523. d. e. at 1. de inftit. virg. col. 259. a. poft hoc, potens in pralio, addit, ipfe eft rex gloria; dein tollite, &c. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 297. a. Quis eft

VULGATA HOD.

6. Hæc eft generatio quærentium eum, quærentium faciem Dei Jacob.

7. Attollite portas principes veftras, & elevamini portæ æternales : & introibit rex gloriæ.

8. Quis eft ifte rex gloriæ ?. Dominus fortis & potens : Dominus potens in prælio.

9. Attollite portas principes veftras, & elevamini portæ æternales : & introibit rex gloriæ.

10. Quis eft ifte rex gloriæ ? Dominus virtutum ipfe eft rex glo

riæ.

4.

ifte rex claritatis? Dominus fortis & potens: Dominus fortis in pralio. Similiter Hieron. in Dan. 8. to. 3. col. 1106. f. excepta voce gloria, loco claritatis. Apud Tertull. 1. adv. Marc. p. 714. a. fic: Dominus validus, Dominus potens in bello. In Gr... Κύριος κραταιὸς καὶ δυνατός· Κύριος δυνατὸς ἐν πολέμῳ.

. 9. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 297. a. conftanter : Auferte portas principes veftras, & extollimini porta aternales : introibit rex claritatis. Capreol. ep. Conc. Hifp. to. 2. p. 199. & S. Fulg. 1. pro fide cath. p. 541. Auferte portas principes veftras, & elevamini, &c. ut in Vulg. Julius Firm. 1. de errore prof. relig. c. 25. p. 174. e. Tollite portas qui præeftis illis, & extollite vos porta aterna : & introibit rex gloria. Hilar. in Pf. 67. col. 207. c. Tollite portas principis veftri, &c. ut in Vulg. (Miciac. cod. hab. ibid. principes veftras.) Similiter Ambrof. I. de Myfter. to. 2. col. 334. b. Tollite portas principis veftri, &c. in Mfs. tamen nonnullis, principes veftras; in quibufdam, principes veftri ; in aliis pluribus, principis veftri. Rurfus Ambrof. 1. 4. de fide, col. 523. d. e. Tollite portas principes veftri, &c. & infra, col. 525. a. & elevamini porta at. 5 introibit, &c. Mfs. quidam ibid. cum editt. hab. ut introeat in te rex gloria. Ambrofiaft. p. 238. c. Tollite portas principis veftri, &c. ut in Vulg. Mfs. nonnulli, principes veftras. Sic etiam leg. Hieron. epift. ad Damaf. to. 3. col. 519. a. cum Pfalt. Rom. & Caffiod. Apud Auguft. in hunc Pf. fic Tollite portas principes veftri, &c. ut in Vulg. Ita etiam in Pfalt. Corb. Auctor quæft. apud Aug. to. 3. q. 111. Tollite portas princ. veftras, &c. In Gr. ut fup. #.7.

. 10. Concinunt Tertull. 1. 5. adv. Marc. p. 799. a. Hilar. in Pf. 67. col. 207. c. Ambrof. 1. 4. de fide, to. 2. col. 523. f. & Ambrofiaft. p. 238. c. Item Hieron. epift. ad Damaf. to. 3. col. 519. a. Aug. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. &c. necnon Fulg. l. pro fide cath. p. 541. At Cyprianus 1. 2. Teftim. p. 297. a. conftanter legit: Quis eft ifte rex claritatis? Dominus virtutum ipfe eft rex claritatis. In Gr. Tis esw..... Tus dóžus = Κύριος τῶν δυνάμεων, ἀυλές ἐσιν ὗτος ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης. Apud Juftin. avròs Frós esi at in Mf. Alex. Ald. & Compl. autós ésir à Bacines. Hieron. in Ifai. 1. to. 3. col. 13. e. hæc hab. Quis eft ifte rex gloria? Dominus fabaoth, id eft, Dominus virtutum, ipfe eft rex gloriæ: & fupra, ep. ad Damas. ait Ubicunque LXX. Interpretes Dominum virtutum, & Dominum omnipotentem exprefferint, in Hebræo effe pofitum, Dominus fabaoth. Item Ambrof. 1. 4. de fide, col. 525. a. legit: Et introibit rex gloria, Dominus fabaoth: & fupra, col. 524. a. Dominum, inquit, fabaoth patrem, Dominum fabaoth filium legimus: nam & hic fic pofitum plerique codices habent, quod Dominus fabaoth ipf fit rex gloria.