» note appingantur, obeli videlicet, à quibus ufque ad fequentia duo puncta, qua legeban» tur apud LXX. cùm in Hebrao deeffent, includebantur; & afterifci, quibus fimiliter que » ad proxima duo puncta fequebantur, ex Hebræo juxta Theodotionis Editionem LXX.

>>

Interpretibus acceffiffe notum fieret. Atqui hujufmodi figna etiamnum in veteribus quibuf» dam Vulgate MB. non autem in alio ullo Pfalteriorum Latinorum invenire eft. Hac ip

>>

fa in compluribus codicibus fibi obfervata Jacobus Faber Stapulenfis affirmat : ipfique habe» mus pra manibus antiquiffimum tripartitum Pfalterium Abbatia S. Petri Carnutenfis, quod » in prima columna Pfalterium Hieronymi ex Hebræo continet; in tertia vetus Pfalterium à » Romano, atque ab eo quo ufus eft Auguftinus, parum difcrepans; in fecunda verò Editionem » Vulgatam exhibet cum fupra memoratis Hieronymi obelis & afterifcis. Hinc facilè perfua» demur Vulgatam effe ipfam illam Verfionem ab Hieronymo fecundis curis emendatam : que

>>

noftra fententia infuper auctoritate Mf. Bibliotheca Colbertina ante feptingentos annos » exarati confirmatur, qui Vulgatam cum iifdem Hieronymianis notis, & fub hac infcriptio» ne comprehendit : Liber Pfalmorum de translatione Septuaginta Interpretum, emendatus à » S. Hieronymo in novo. » Atque illud eft Pfalt. quod Vulgatum eft à Martianæo noftro to. 1. nove Edit. S. Hieron. fub titulo Pfalterii Gallicani. De utroque autem hoc Pfalterio tum Romano tum Gallicano ita loquitur Valafridus Strabo de rebus Ecclefiafticis cap. 25. Pfalmos cùm fecundùm LXX. Interpretes Romani adhuc habeant, Galli & Germanorum aliqui fecundùm emendationem quam Hieronymus pater de LXX. Editione compofuit, Pfalterium cantant : quam Gregorius Turonenfis Epifcopus à partibus Romanis mutuatam, in Galliarum dicitur Ecclefias tranftuliffe. Sed hanc opinionem confutat Mabillonius nof ter in difquifitione fua de curfu Gallicano, probatque longè poft Gregorium Turonenfem allatam fuiffe in Gallias hanc poftremam Hieronymianam Pfalterii emendationem.

«Hocce Pfalterium, inquiunt Editores præfati, quod, quia illo primi omnium Galli ufi funt, Gallicanum vocant, fenfim in omnes Occidentales Ecclefias fuit receptum. Vir

"

» eximia eruditionis ac pie memoria Cardinalis Bona de rebus Liturgicis lib. 2. cap. 3. cen

»

fet ejus ufum ante annos abhinc fexcentos admiffum in Italia fuisse, præterquam in Me

>>

diolanenfi Ecclefia, que antiquum fuum Pfalterium hodieque retinet; præterquam etiam

» in Urbis Ecclefiis, in quibus proprium fuum obtinuit ad atatem ufque Pii V. cujus jussu » illa Vulgatam Editionem amplexa funt, exceptá und Vaticand, ubi etiam nunc Romanum » canitur Pfalterium. »

Pfalterii autem hujus Gallicani nullus pene nobis ufus fuit in opere isto, cùm ipfum à Vulgata vix difcrepare videatur. At Romani Pfalterii non eadem ratio; quamvis enim plus ad Vulgatam accedat quàm noftrum S. Germani Pfalterium, tamen ab eadem Vulgata fape & fapius diftare conftat ; unde varietates ejus omnes fummâ curâ annotavimus, illamque ipfius Editionem ufurpavimus, quam in quincuplici Pfalterio Jacobus Faber Stapulenfis inftruendam curavit in Parifienfi noftro S. Germani Canobio anno 1508. nequaquam tamen prætermiẞå eá qua à Martianao noftro vulgata eft to. 1. oper. S. Hieronymi. Huic Romano Pfalterio vetera quoque alia nonnulla adjunximus, maximè illa Lectiones infignes à noftris collecta funt & impresse initio tomi 4. nov. Edit. op. S. Auguft. His adde alias infinitas cùm ex Breviario Mozarabico Miffalique Romano, tum à Patrum Latinorum Scriptorumve Ecclefiafticorum operibus mutuò fumptas, quas omnes Sangermanenfi Pfalterio fubnectendas duximus.

nobis

quorum variantes

PSAL. I. P& peccatores elle miferos.
Tos & probos effe beatos; impios contrà,

PSAL. II. Fruftra homines, prafertim reges & princi-
pes, fefe Chrifti regno opponere: nam eum effe uni-
verfum regem à Deo patre conftitutum, cui fit
parendum, fi falvi eße velimus.

PSAL. III. Deum, ut fe ab exercitu hoftili defendat, uti facere confuevit, precatur. Congruit Chrifto.

ARGUMENTA VARIA LIBRI PSALMORUM,

qualia edita funt in Bibliis Vulgatæ edit. fol. Parif. Vitré. 1662.

PSAL. IV. Hoftes hortatur, ut Deum colant, cujus
bonis multiplicantur ; à Deo autem contra ipfos
fibi opem pofcit. Congruit Chrifto.
PSAL. V. Deum orat, ut malignos malis, innocentes
bonis afficiat.

PSAL. VI. Deum orat, ut fe & à morbo, & à peccato fanet: exauditus autem, inimicis infultat. PSAL. VII. Pro fe contra Saulem orat, ut ipfe ob fuam innocentiam fervetur, ille verò ob pertinaciam panas luat.

PSAL. VIII. Dei magnitudinem pradicat àmiris ejus
operibus, prafertim hominis, atque adeo Chrifti
exaltatione. Pfalmus eft propheticus.
PSAL. IX. Gratias agit Deo, quòd fe, & alios afflic-
tos ab hoftium injuria tueatur orat, ut id per-
petuò faciat, impios evertens, & pios inopes de-
fendens. Quare hic Pfalmus in duos apud Habr.
fecatur.
PSAL. X. Se, fuique fimiles, quòd Deo fidant, in tuto

effe i impios autem & peccatores, malè perituros.
PSAL. XI. Petit ut fervetur, quòd impiorum re-
gnum omnia occupet: idem precatur piis cateris;
Dei promiffum urgens.
PSAL. XII. A Deo petit, ut fe ab inimico defen-
dat, ut à morte liberatus, ejus beneficentiam

Cantet.

PSAL. XIII. Quòd impiorum plena funt omnia, optat Chrifti adventum, velut bonis falutem alla

turum.

PSAL. XIV. Pueros & innocuos terrâ fanctà, vel potiùs cælo, & aterna quiete potituros. PSAL. XV. Chriftus Deum patrem orat, ut se piorum ftudiofum, & impiorum oforem confervet: gratias deinde agit, quòd ab eo fit è mortuis excitandus, & perpetua felicitate donandus. ·PSAL. XVI. Obfecrat ne perfecutionibus obruatur. Inimicos quidem in hac vita fortunari, se verò gloriam aternam exfpectare.

PSAL. XVII. Gratias agit, quòd ex maxima rerum defperatione, quam poeticè defcribit, victoriam & regnum fit confecutus. Multa hic foli Chrifto con

veniunt.

PSAL. XVIII. Deum, cùm ex cæleftium rerum opificio, tum è divina lege cognofci: cognitum precatur, ut fibi omnia per errorem, vel confcientiam commia remittat.

PSAL. XIX: Oratio pro pio rege ad bellum proficif-
cente, ut Deum habeat propitium.
PSAL. XX. Gratias agit, quòd Chriftum regem mul-
tâ gloriâ affecerit, ejufque hoftes fit tandem per-
diturus.

PSAL. XXI. Chriftus Patrem in cruce obfecrat, enu-
meratis fua perpeffionis appendicibus, ut fibi adfit:
fefe in vitam revocatum, ejus laudes toto mundo
propagaturum. Congruit morbo defperatis.
PSAL. XXII. Celebrat beneficia à Domino accepta.
Se per eum tutum fuiffe, & femper fore,

PSAL. XXIII. Deum toti terra imperare: ejus au-
tem cœleftem montem innocentes ingreffuros, fiqui-
dem Chriftus triumphans portas aperuerit.
PSAL. XXIV. Rogat, ut ex inimicis liberetur ; pec-
catis abfolutis, periculis tum ipfe, tum populus eri-
piatur.

PSAL. XXV. Petit ne fe innocentem in improborum
numero habeat.

PSAL. XXVI. Se esse tutum adversùs omnem vim,
modo in Dei domo, id eft Ecclefia, permaneat, &
à Deo contra adverfariorum injurias defendatur.
PSAL. XXVII. Chriftus à Deo patre pofcit, ne fe in
inferis retineat, peccatorum loco habens ; fed illis
punitis, fe & Dei populum perpetuo fervet. Myf-
terium refurrectionis fua indicat.
PSAL. XXVIII. Pios ad Deum gloriâ afficiendum
hortatur, qui tam terrifica voce, five tonitru fuam
potentiam oftendat. Verbo Dei competit.
PSAL. XXIX. Gratias agit, quòd ex periculis ereptus
&exauditus fit Congruit Chrifto.
PSAL. XXX. Precem inftituit contra pericula, &
hoftium fiudia; tum divinam in pios providen
tiam extollit, illos ad Deum diligendum invitans,
qui pro fuis operibus quemque remuneretur. Chrifto
congruit.

PSAL. XXXI. Beatos effe, quibus remissa sunt peccata: inde fuo & fanctorum omnium exemplo hortatur, ut hanc beatitudinem qui'que fibi querat, & contumaciam belluinam abjiciat: hinc enim manere pœnas, illinc præmia.

PSAL. XXXII. Juftos invitat ad celebrandum Deum ex ipfius phyfico opificio, erga bomines benignitate, & providentia.

PSAL. XXXIII. Se & alios adhortatur ad Deum
piè colendum, quòd fuos ab omnibus malis defen-
dat, impios perdat.

PSAL. XXXIV. Chriftus hoftibus, non fuis propriè, fed
Dei, excidium, fibi falutem precatur. Pfalmus eft
propheticus. Joann. 15. Congruit piis.
PSAL. XXXV. Miratus in impio nullum Dei
esse metum, exclamat Dei patientiam, atque in
omnia benignitatem; & ut mifericordia in se &
pios utatur, excifis impiis, fupplicat.
PSAL. XXXVI. Non effe à pietate difcedendum, quòd
impii floreant: nam & impios plagas, & pios pra-
mia accepturos.

PSAL. XXXVII. Deum obfecrat, ut fe graviter a-
grotum ob peccata, ab amicis neglectum, ab ini-
micis exagitatum juvet, fanetque. Multa con-
veniunt Chrifto.

PSAL. XXXVIII. Ægrotus, abrupto diuturno filen-
tio, Deum orat, ut fibi veniam det ; & faltem vi-
ta brevitatem, qua homini conceditur, ne deneget.
PSAL. XXXIX. Chriftus gratias agit, quod Deum
patrem femper habeat prafentem; & obedientiam
(eam ut facrificio preponenti) offert: fed interim
Se nunc quoque liberet, ultus adverfarios. Pfalm.
eft propheticus. Hebr. 10.

PSAL. XL. Orat pro iis, qui afflictis benefaciunt,
& pro fe, quem in morbo conftitutum amuli exftinc-
tum cupiebant. Chrifto congruit.
PSAL. XLI. Suum exilium confolatur Dei & rerum
divinarum meditatione, orans, ut fe in patriam
reftituat: quod & futurum fperat.
PSAL. XLII. Orat, ut fe Jerofolymam ab exilio, ad
frequentandum templum, revocet.

pagatione & collectione.

PSAL. LXVII. Canit Ecclefia de hoftibus victorias; ut in exitu ex Ægypto. Chriftum Deum in calum afcenfurum, indeque apoftolos de diverfis tribubus missurum ad gentes convertendas. PSAL. LXVIII. Chriftus fe ob religionis zelum multa pati conqueritur: auxilium à Patre petit, & Judæorum punitionem fe illi laudes dicturum. Joann. 2. & 15. Rom. 10. 11. PSAL. LXIX. Sibi, bonifque opem, amulis ignominiam precatur.

PSAL. LXX. Senex contra impios opem implorat, perpetuam gratiarum actionem pollicens.

PSAL. LXXI. Chrifti regnum juftum, pacificum, amplum, felixque fore.

PSAL. LXXII. Improbos in hac vita felices effe: probos qui inde commoventur, ex fine & exitu, quòd fua quemque tandem maneant pramia, fe debere confolari.

PSAL. LXXIII. De populi Domini, & templi calamitate conqueritur; Deum obteftans, ut fuccurrat, quemadmodum olim.

PSAL. LXXIV. Chriftus perpetuò hîc de fe & fua judiciaria poteftate loquitur, de quo & agit gra

tias.

PSAL. LXXV. Invitat ad Deum colendum ex perpetua ipfius erga Ecclefiam gratia & auxilio. PSAL. LXXVI. Queritur fe multis malis premi :

Deum nihilominus celebrat, & mulcet à miris operibus.

PSAL. LXXVII. Canit ea, que acta narrabantur in veteri populo, monens ne majorum fuorum contumaciam amulentur, propter quam Deus tribum Ephraim abjecit, Jude autem elegit, Davide in regem evecto.

PSAL. LXXVIII. Populus deplorat pollutam urbem

ir am

& templum, factafque fuorum cades: parem vicem gentibus imprecatur, Deo laudem promittens. PSAL. LXXIX. Populus ab hoftibus vexatus, Dei deprecatur orat, ut quos ex Ægypto tranftulit, velit tueri, præcipuè filium dextera fua, id eft Chriftum, & Chrifti membra. PSAL. LXXX. Celebrat beneficium liberationis ex Ægypto: deinde Deum denunciantem inducit, fi fibi non obtemperetur, calamitatem ; fin obtemperatur, felicitatem.

cilietur, & eorum opera dirigat, atque perficiat. PSAL. XC. Ab omnibus periculis & hoftibus effe fecuros, qui funt in Dei tutela.

PSAL. XCI. Deum collaudandum, quòd ejus omnia fint magna, malos perdat, bonos fervet. PSAL. XCII. Dei praftantiam & legem extollit. PSAL. XCIII. Precatur, ut fuperbos & impios puniat; & id fibi, Deique populo promittit. PSAL. XCIV. Hortatur, ut Chriftum Deum & regem colant, eique pareant, tum ob antiqua creationis beneficia, tum ob ipfius incarnationem; ne, ut patres ex Ægypto egreffi, fibi introitum ad requiem pracludant. Hebr. 3. & 4. PSAL. XCV. Omnia incitat ad Chriftum Dominum extollendum, qui fit homines ex aquo judi

caturus.

FSAL. XCVI. Homines & angelos invitat ad Chrif tum Dominum adorandum, qui fit extremo fuo adventu idololatras pudore affecturus, bonifque lucem allaturus. Hebr. 1.

naturum.

PSAL. CX. Dominum laudat, qui tot beneficia in Ecclefiam contulerit.

PSAL. CXI. Religiofos & beneficos effe beatos ; peccatores perituros.

PSAL. CXII. Deum laudandum, qui excelfus ima

curet.

PSAL. CXIII. Recolit Dei miracula, Ifraelem de Ægypto educentis: deinde eum precatur ut fuam gloriam afferat, quòd caterarum gentium dui fimulacra fint vana; ipfe verò fit omnis generis piorum prafidium. Apud Hebræos in duos fcinditur.

PSAL, CXIV. Orat, fimul & gratias agit, quòd

PSAL. CXXXII. Ecclefia confenfionem effe fuaviffi
mam, à Deo cumulatè benedi&am,
PSAL. CXXXIII. Ecclefia Domini cultores ad Dei
Laudes hortatur.

PSAL. CXXXIV. Ad Deum celebrandum invitat, quòd Ifrael magnis beneficiis cumulaverit, & idola fint inutilia.

PSAL. CXXXV. Ad Dei confeffionem excitat, propter ipfius in omnia, maximè in populum fuum, providentiam atque beneficia.

PSAL. CXXXVI. Caprivi lacrymantes reftitui optant,
pænafque Idumais & Babyloniis precantur. Con-
gruit Ecclefia inter Mahometanos exulani.
PSAL. CXXXVII. Se Deum ob favorem perpetud
confeffurum & adoraturum, optans ut cæteri quo-
que reges hoc nomine idem faciant.
PSAL. CXXXVIII. Deum omnia penitus fcire, ubi-
que præfentem effe, ejus providentiam & vim ni-
bil, quantumvis occultum & ex·le, evadere : qua-
re se eum pradicaturum, & impios odio perfecu-

turum.

PSAL. CXXXIX. Ut fe ab improbis & maledicis
defendat, illofque puniat, deprecatur. Chrifto con-
gruit.

PsAL. CXL. Orat ut fit patiens in afflictionibus, &

OBSERVATI O.

IN

N edendo Pfalmorum libro confilium primum erat rationem hucufque à nobis adhibitam fervare, id eft, Pfalmos non edere nifi fecundùm Verfionem antiquam, & illam cujus communis vulgarifque eft ufus hodie in Ecclefia. Sed cùm deprehendiffemus utramque illam Verfionem ex uno fonte Græco LXX. Interpretum prodiiffe, nec unam ab altera discrepare, nifi his plurimis quæ Hieronymus femel & iterum corrigenda & emendanda judicaverat : (nam hæc ipfa fola denuo caftigata in ufum communem admiffa eft ab Ecclefia, feclusâ pofteriori Interpretatione Hieronymi ex Hebræo, ne fcilicet, opinor, si à recepta confuetudine nimiùm difcederetur, vulgus à Pfalmis decantandis aut recitandis avocaretur, indeque perturbatio & confufio fequeretur · ) hæc, inquain, cùm animo reputaremus, à mente suscepta deftitimus, utilitatique & commodis omnium, ac potiffimum doctorum & Litterarum Sacrarum amatorum, fervituros nos judicavimus, fi Verfionem Latinam Hieronymi ad Hebraïcum fontem accommodatam, duabus aliis è Græco prognatis adnecteremus ; maximè cùm illam ipfam, ut dixi, non diftrahendam duxerit Ecclefia, nifi ut multitudini, alterâ de Græco affuefactæ, mos gereretur. Quominus tamen Pfalterium illud triplex distinctis totidem columnis fimul ederemus, id maximè impedire poterat, quòd Verfio Latina Pfalmorum, ut fe habet in Vulgata nova, non rarò conveniat cum Veteri: fed præterquam quòd earum alterutra è medio tolli debuiffet, nec facilè diftingui potuiffet ac decerni eccuinam id forte obtigiffet, rationibus noftris utramque fervari maximè conducebat, illarumque neutram excludi, quòd ambæ, licet uno ex fonte prolatæ, multis adhuc, iifque non levibus, à fe invicem differre viderentur. Et fanè cùm Latina Pfalmorum interpretatio, quæ inferta eft in Vulgata noftra, illa ipfa fit quæ ab Hieronymo fecundis curis emendata fuit ad Græcum purum Hexaplare LXX. Interpretum ; non verò illa ipfissima Vetus Latina, quæ proximè derivata eft à Græco editionis illius, quæ Koin olim, feu Communis dicebatur; inde contigit ut diverfitates plurimæ, exque non contemnendæ, inter utramque etiamnum deprehendantur. Quapropter fatius duximus utramque illam operi nof tro adjungere, quàm unam feclusâ alterâ admittere. Ad Verfionem autem Latinam Hiero nymi ex Hebræo quod attinet, ipfa columnâ intermediâ, typifque distinctis excudetur : illaque præferetur à nobis Editio, quæ non multis abhinc annis prodiit in publicum ftudio & operâ D. noftri Johannis Martianæi, to. 1. noviffimæ Editionis operum S. Hieronymi, Parifiis, anno 1693.