Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

IN LIBROS SAPIENTIÆ

ET ECCLESIASTICI

ADMONITIO

PRÆVIA.

NULLAM aliam utriusque Libri Sapientiæ, & Ecclefiaftici Latinam Verfionem edi

mus, prater illam, quæ prostat, hodieque legitur in S. Bibliis Vulgate Editionis : hec enim non differt ab antiqua Versione Latina, feu, ut aiunt, Italica; imo una cademque est cum ipsa, si nonnulla excipiantur varietates, que tamen duplicem non arguunt Interpretationem. « Qui namque in (Vulgata) libri continentur, (ut à majoribus noftris quafi per manus a traditum nobis eft) partim ex S. Hieronymi Translatione, vel emendatione, fufcepti funt; « partim retenti ex antiquissima quadam Editione Latina, quam S. Hieron. Communem & Vul- « gatam, S. Aug. Italam, S. Greg. Veterem Translationem appellat. » Idem agnofcit eruditus Auctor differtationum hiftoric. in S. Script. differt. X. p. 83. «Certum est, inquit, Vulgatam a novam non ita pertinere ad D. Hieronymum, ut nihil omnino, quod ipfius Hieronymi non a fit, in ea habeatur. Primò enim liber Pfalmorum non eft ex Versione Hieronymi, fed ex e Versione LXX. & ut multi volunt, ex correctione Luciani. Secundò, neque etiam Hiero- « nymo tribui poffunt libri Machabæorum, Sapientiæ, Ecclefiaftici, & Baruch, cùm libros « istos Hieronymus nusquam verterit : cateros verò, paucis exceptis, quæ tum ex Veteri Vul- « gata, tum ex Theodotionis versione admista funt, totos esse Hieronymi dubitari nequit. » Idem fentit Martianaus nofter, cum ait Prolegom. 2. to. 1. op. S. Hieron. « Adverte di- « ligenter Canonem Hebraica veritatis, uno Pfalterio excepto, totum reperiri in Vulgata « Latina, cum duobus infuper Tobiæ & Judith voluminibus, de Chaldaico in Latinum ab « ipso Hieronymo converfis..... Praterea habes in libro Pfalmorum pofteriorem emendationem « Hieronymi, quam ipse edidit cum fignis asteriscorum & obelorum...... Reliqui omnes libri « Instrumenti Veteris retenti funt ex illa Antiqua Vulgata, qua Communis, vel Italica & dicta perhibetur. Hi funt liber Baruch, Sapientia, Ecclefiafticus, ac libri Machabæorum <« primus & fecundus. » De duobus etiam Sapientiæ & Ecclefiaftici libris ita differit Hieronymus ipse, praf. in libr. Salomonis : Fertur & πανάρετος Jesu filii Sirach liber, & alius ψαδεπίγραφος, qui Sapientia Salomonis infcribitur; quorum priorem Hebraicum reperi, non Ecclefiafticum, ut apud Latinos, sed Parabolas prænotatum; cui juncti erant baclefiaftes, & Canticum Canticorum..... Secundus apud Hebræos nufquam eft ; quia & ipse stylus Græcam eloquentiam redolet, & nonnulli Scriptorum veterum hunc esse Judæi Philonis affirmant. Et poft pauca addit : Si cui sanè LXX. Interpretum magis Editio placet, habet eam à nobis olim emendatam ; neque enim fic nova cudimus, ut vetera destruamus. Cave tamen ex posterioribus his ducas, & exiftimes duos libros Sapientiæ & Ecclefiaftici, unà cum germanis Salomonis libris, emendatos fuisse ab Hieronymo, vel exactos ad Gracum contextum : enim verò contrarium ipse affirmat in praf. altera, quam præpofuit libris Salomonis fecundùm Versionem LXX. ubi fic loquitur : Tres libros Salomonis, id eft, Proverbia, Ecclefiaften, Canticum Canticorum, veteri LXX. Interpretum auctoritati reddidi, vel antepositis lineis superflua quæque designans, vel stellis titulo prænotatis ea, quæ minùs habebantur, interferens. Subinde, paucis interjectis, addit: Porro in eo libro, qui à plerisque Sapientia Salomonis infcribitur, & in Ecclefiaftico, quem esse Jesu filii Sirach nullus ignorat, calamo temperavi : tantummodo canonicas Scripturas emendare defiderans, & studium meum certis magis, quàm dubiis, commendare. Unde manifeste colligitur neque Sapientiæ, neque Ecclesiastici libros translatos fuisse olim, vel etiam emendatos ab Hieronymo; proindeque utriusque libri hujus Versionem Latinam, qualiter nunc habetur in Vulgata nostra, disparem haud esse, vel distinctam ab illa, que usu communi recepta erat in Ecclefia ante Hieronymum.

Et fane, si Versionis hodierna contentio fiat & comparatio cum Mß. Codicibus antiquis, vel cum teftimoniis à SS. Patribus passim citatis, vix pauca proferri poterunt quæ difcrepare videantur.

Ac primò quidem de Mß. Codicibus res fatis conftat : utrumque enim hunc librum exegimus ad quatuor Mß. optime note, Corbeienses duos, unum Sangermanenfem, & alium S. Theoderici ad Remos; nec alias plerumque in ipfis varietates deprehendimus prater illas, qua paffim occurrunt in antiquis hujufcemodi libris. Neque tamen diverfas illas lec

Præf. Vulg.

Edit.

tiones negligendas effe duximus; quinimo fingulas ac prope omnes accurate indicavimus. Subjecimusque in Notis. At plures alios id genus Mß. Codices indagare, vel excutere fupervacaneum effe jadicavimus, ac inutile.

Non ita verò de Patrum veterum libris exiftimavimus, quorum vel unum pratermittere nobis religio fuit. Itaque locorum ab ipfis citatorum comparatione adhibita cum duobus Vulgate noftræ libris, miram inter ipfos consensionem sape deprehendimus; nec alias plerumque dissimilitudines animadvertimus, prater communes, leves, & parvi momenti.

Eofdem etiam libros contulimus cum Augustini Speculo, quod opus, tum in ipsis, tum in aliis Scriptura libris Vułgatam nostram pene ad verbum refert. Non dissimulabimus tamen multò pauciores ac leviores varietates in hoc Augustini opere à nobis fuisse repertas, quam in aliis Latinis, cum veterum Patrum fcriptis, tum ipsiusmet Augustini. Unde fatis fum adductus ut crederem (quod etiam facile contingere potuit) aliquam hisce libris, & aliis id genus adhibitam fuiffe correctionem, ftatim atque, vel faltem non multis poft annis, quam Vulgata nova adornata fuerat ab Hieronymo; unde neceffariò acciderit ut varia lectiones plures remanferint cum in Mß. Codicibus hujus antiqua Versionis, tum in veterum Patrum fcriptis, quibus nimirum caruerit Vulgata nostra. Hanc autem emendationem Auguftino posteriorem effe non potuiffe, ipsiusmet Speculum manifeste oftendit : at Speculo ipfo non multò fuisse antiquiorem, alii Auguftini libri, Speculo anteriores, fatis indicant. In his enim plures exstant varietates, que in Speculo non inveniuntur; unde id affirmari poffe crediderim, librorum Sapientiæ & Ecclefiaftici, necnon aliorum id genus, testimonia usurpata ab Augustino in aliis ejus operibus, anguste magis & presse Versionem Italicam exprimere, quam illa que proferuntur ab ipfo in Speculi libro : id etiam vel ex eo uno concludi poffe crediderim, quòd Speculi teftimonia his in locis non tam arcte Gracum reddant, quam catera passim adhibita ab Augustino in aliis tractatibus.

Et verò totos hosce libros, Sapientiæ & Ecclesiastici, pro more noftro, cum Graco hodierno comparavimus, hujusque Graci contextûs, & Versionis Latina nostra non parvam agnovimus cognationem confenfumque : fi verò interdum difcrepare inter fe videantur, ista dissimilitudines & varietates nafci quoque potuerunt ex ipso textu Graco, qui diversus in pluribus effe potuit, pro variis ejufdem Mß. Codicibus, necnon pro duplici ipsiusmet Editione, una Κοινῇ, Seu Communi, altera purgata & emendata, non quidem ab Origene, qui hujufmodi libros non invenit in Canone Hebr. fed ab alio quopiam ipsius exemplo, quod non omni verifimilitudine caret. Major tamen libri Sapientiæ vicinitas cum Graco hodierno nobis visa eft, quàm Ecclefiaftici. Hujus difcrepantia caufam indicare videtur Auctor ipfe Prologi in hunc lib. cùm dicit: Hortor itaque venire vos cum benevolentia, & attentiori studio lectionem facere, & veniam habere in illis, in quibus videmur, sequentes imaginem Sapientiæ, deficere in verborum compofitione. Nam deficiunt verba Hebraica, quando fuerint translata ad alteram linguam. Ex quibus, ut ex aliis quæ adduntur infra, manifefte colligitur textum Ecclesiastici primigenium non Gracum fuisse, sed Hebraicum : id etiam testatur Hieron. praf. fuprad. in libros Salomonis, ubi ait Ecclesiastici librum reperiffe fe Hebraicum; alterum verò, qui Sapientia Salomonis infcribitur, apud Hebræos nufquam effe, quia & ipse stylus Græcam eloquentiam redolet. Porro fi Ecclefiaftici liber primitus Hebraicus fuit, non Gracus, quid obstat quominus Latina illa, quam habemus, ejusdem libri Verfio proxime manaverit ex fonte Hebraico, non verò ex translatione Graca, que nunc exftat; quemadmodum Sapientiæ libri interpretatio Latina à fonte Graco derivata est, quod nemini dubium est. Cum autem Hebraicus textus à Graco sape multum differat, non valde mirum si Verfionum duarum Latinarum, ex diverso fonte ortarum, una magis conveniat cum Greco, altera plus differat. Verum hac in re tantummodo conjectura ducor ; & quamvis id quod fufpicor de libro Ecclefiaftici, non omnino temerè credi posse putem; hoc tamen non ausim tam valde affirmare, ut omnis de eo tollatur dubitatio; maxime cum hujus libri Translatio Graeca prima antiquitatis fit, nec etiam ipsius Versio Latina parum fit confentanea cum textu Graco etiam hodierno.

[blocks in formation]

XX. Salomon orat accipere sapientiam. c. 9. v. 1. XXI. Per fapientiam sanatos omnes, qui placuerunt Deo. c. 9. *. 18.

XXII. Per fapientiam eductum populum Ifraël de Ægypto. c. 10. 8. 15.

XXIII. De fanctis martyribus. C. 11. 8. 14. XXIV. Quod delinquenti populo ultrices beftia inmissa funt. C. II. 4. 16.

XXV. Quòd ante Deum fint omnia tanquam gutta roris antelucani. c. 11. 4. 25.

XXVI. Quòd Spiritus Sanctus fuavis sit in omnibus.

C. 12. 4. I.

XXVII. Patientiam Dei dare locum pænitentie peccatoribus. C. 12. 9. 10.

XXVIII. Bonitatem Dei cogitandam, & Sperandam mifericordiam ejus. C. 12.8.22. XXIX. De idolatriis. C. 13. v. 1.

XXX. De querentibus Deum in operibus ejus. c.

13. . 7.

XXXI. Deridendum idolatria errorem. C. 13. 7. 10. XXXII. Quòd in mifericordia Deus disponit omnia. C. 15. v. 1.

XXXIII. De adinventionibus idolorum, & de cultoribus eorum. C. 14. V. 1.

XXXIV. Idolatria causâ nefanda omnia introducta. C. 14. V. 12. 27,

XXXV. Quòd mifericordia Dei sanaverit justos.

C. 15. 8. 2.

XXXVI. Quòd mortis & vita folus Dominus babeat poteftatem. c. 16. *. 13.

XXXVII. Subfannat inventores idolatria. c. 15.

*. 4.

XXXVIII. Dediße Dominum escam delectamenti
populo timenti se. c. 16. *. 20.
XXXIX. Quòd creatura Deo factori suo deserviat.
C. 16. *. 24.

XL. Quòd fermo Domini pascat credentes in fe. c.

16. 8. 26.

XLI. Magna esse Dei judicia, & inenarrabilia. c.

17. V. 1.

XLII. Prafumptio sava turbat confcientiam. c. 17.

4.10.

XLIII. Quòd fanctis inter tenebras Ægypti lux non defuit. c. 18. v. 1.

XLIV. De nocte qua percuffit Deus primogenita Ægypti. c. 18. v. 5.

XLV. Quòd Moyses non virtute corporis, fed fide, & operatione eduxit populum de Ægypto. c. 18.

V.22.

XLVI. Qualiter educti sunt de Ægypto filii Ifraël.

C. 19. 7. 1.

XLVII. Qualiter, transacto mare, populus defideraverit carnes, & acceperit coturnices. C. 19. 7. 11. XLVIII. Quòd magnificaverit Dominus populum Suum, quem eduxit de terra Ægypti. c. 19. 8. 10.

[blocks in formation]

3. perverfæ enim cogitationes feparant à

Deo: probata autem virtus corripit infipien

tes:

4. quoniam in malevolam animam non introibit sapientia, nec habitabit in corpore fubdito peccatis.

5. Spiritus enim sanctus disciplinæ effugiet fictum, & auferet se à cogitationibus, quæ funt fine intellectu, & corripietur à fuperveniente iniquitate.

NOTE.

* Mf. Corb. n. 2. Incipit Supientia Salomonis. Gr. Eoφία Σαλωμών. Εt verò à SS. Patribus vocitatur hic liber, Sapientia Salomonis, maximè à Cypriano 1. 2. Testim. p. 290. Ap. Tertul. 1. cont. Valent. p. 441. b. Sophia SaTomonis. Ap. Lactant. 1. 4. Instit. Salomon in libro Sapientia. #. I. Sentite.... & in fimplicitate cordis, &c. Hieron. in Ifai. 55. & 56. to. 3. 404. c. 413. d. legit: Sapite de Dom. &c. ut fup. Gr. Φρονήζατε περὶ τῷ, &c. Tertul. 1. de præfcr. c. 7. p. 331. c. huc alludens, ait Salomonem tradidiffe, Dominum in fimplicitate cordis esse quærendum: ita quoque 1. cont. Valent. p. 441. b. cui succinit Cypr. 1. 3. Testim. p. 319. b. Gildas verò. Sap. castig. in Ecclef. ord. p. 714. h. habet: Servite Domino in bonitate, & in fimplicitate cordis quærite eum. Fulg. 1. de Incarn. p. 411. Sentite de Domino in bonit. &c. ut fup. Auct. 1. de promiff. ap. Profp. p. 184. d. Vulgatæ faver.

7.2. Hieron. in Ifai. 55. col. 404. c. Quia invenitur..... & apparet his, qui non funt ei increduli. Gaud. Brix. fer. 17. p. 969. b..... apparet verò bis, qui fidem babent in ipfum. Græc. ἐμφανίζεται δὲ τοῖς μὴ ἀπιςδοι ἀυτῶ.

. 3. Sic habet Fulg. 1. cont. fer. Fastid. c.

Ita

4. P. 3431. de XLII.

quoque Auct. 1. de

& 1. 2. ad Trafim. p. 100. manf. ap. Ambr. col. 15. f. ab his: Probata autem, &c. Gildas Sap. caftig. in Eccl. ord. p. 715. a. legit: perversa enim cognitiones feparant à Deo. Gr. σκολιοί γάρ λου γισμοί, &c. Mf. Floriac. addit: probata autem virtus arquit infipientes. Gr. ἐλέγχει τὸς, &c.

7.4. Hieron. in Dan. 12. col. 1133. d. legit: in perverfam enim animam non introibit fapientia ; non potest se infundere corpori, quod peccatis fubditum est. Sed Ambrof. in Pf. 118. to. 1. 1164. f. habet in malevolam animam non intrat fap. fimiliter 1. 3. de Spir. S. to. 2.679. c. 692. b. Item S. Paulin. ep. 43. p. 260, 2. quia in

6. Benignus est enim spiritus sapientiæ, & Galat. 5.22.

malevolam animam non introibit sap. ficut Auct. op. imp. in Matth. p. 103. e. Arnob. Jun. verò 1. de Trin. to. 8. p. 212. c. ita : quia in fordidam animam non intrat fapientia, nec habitare poteft in corpore fubdito peccatis. Fulg. cont. Faftid. p. 343. quoniam in malevolam animam non introibit fapientia, nec inhabitabit in corde fubdito peccatis: itidem l. 2. ad Trafim. c. 11. p. 100. excepto uno corpore, pro corde. Gr. ὅτι εἰς κακότεχνον ψυχὴν ἐκ εἰσελεύσε ται, &c. ut in Vulg. nifi quòd in fine hab. num. fing. ἁμαρτίας, peccato, non plur. peccatis.

[ocr errors]

. 5. Eadem refert August. 1. 2. cont. ep. Parmen. to. 9. col. 37. b. & l. cont. Adim. to. 8. 118. b. & in Pf. 103. to. 4. 1164. a. & epift. 185. to. 2. 663. с. & in Speculo: at 1. de morib. Eccl. to. 1. 698. e. loco fitum, hab. dolum, è Gr. δόλον. Vulgatæ accinit Fulg. cont. Fastid. p. 343. & l. 2. ad Trasim. c. II. cum Vigilio Tapf. 1. cont. Varimad. p. 746. c. 750. f. necnon Arnobio de Trin. to. 8. 231. a. Caffiano, coll. 14. c. II. & Gilda Sap. castig. in Écel. ord. p. 715. a. Caffiod. eriam in Pf. 118. p. 400. a. legit fiitum, fed addit, & fubtrahet se à cogitationibus, &c. Græc. ὰ ἀπαναςήσεται ἀπὸ, &c. ultimoque, ἢ ἐλεγχθήσεται ἐπελθέσης ἀδικίας, corripietur fuperveniente iniquitate, absque præpof. a. Mf. Floriac. & arguetur à superveniente iniquitate. Auct. op. imp. in Matth. p. 163. c. legit: Fili, serva te à cogitatiotibus, qua funt fine intellectu.

*.6. Auguft. de mendac. to. 6.438. b. Humanus eft enim Spir. Sapientia ; Gr. Φιλάνθρωπον γὰρ πνεῦμα (οφία. Benignus est enim spiritus fapientia; Mf. verò Alex. hab. Copίας, ut fup. fubdit Aug. & non liberabit maledicum à labiis fuis, &c. ut in Vulg. at in Speculo leg. maledictum, non maledicum; ita quoque ferunt Mss. tres Sangerm. Corb. & S. Theoder. cum aliis plerifque libb. tefte Luca Brug. fed male, nam in Gr. est. βλάσφημον. Ful

VERSIO ANTIQUA, QUE ET VULGATA NOSTRA.

Jer. 17. non liberabit maledicum à labiis fuis : quoniam renum illius testis eft Deus, & cordis illius scrutator eft verus, & linguæ ejus auditor.

10.

3.

Ifai. 6. 7. Quoniam spiritus Domini replevit orbem terrarum : & hoc, quod continet omnia, scientiam habet vocis.

8. Propter hoc qui loquitur iniqua, non poteft latere, nec præteriet illum corripiens judicium.

9. In cogitationibus enim impii interrogatio erit: fermonum autem illius auditio ad Deum veniet, ad correptionem iniquitatum illius.

10. Quoniam auris zeli audit omnia, & tumultus murmurationum non abfcondetur.

11. Cuftodite ergo vos à murmuratione, quæ nihil prodeft, & à detractione parcite linguæ, quoniam fermo obfcurus in vacuum

non ibit: os autem, quod mentitur, occidit animam.

12. Nolite zelare mortem in errore vitæ vestræ, neque acquiratis perditionem in operibus manuum veftrarum.

13. Quoniam Deus mortem non fecit, nec lætatur in perditione vivorum.

14. Creavit enim, ut effent omnia : & fanabiles fecit nationes orbis terrarum : & non est in illis medicamentum exterminii, nec inferorum regnum in terra.

15. Justitia enim perpetua eft, & immortalis.

16. Impii autem manibus & verbis accersierunt illam : & æftimantes illam amicam, defluxerunt, & fponfiones pofuerunt ad illam : quoniam digni funt qui sint ex parte illius.

NOTE.

gent. 1. cont. Fastid. p. 342. legit: Humanus est enim Spiritus fapientia, & non lib. maledictum à lab. fuis: dein, quoniam renum illius teftis est Deus, & cordis ejus infpector verus, & lingua illius auditor. Item Gr. ὅτι των νε φρῶν ἀυτῦ μάρτυς ὁ Θεὸς, ἐὰ τῆς καρδίας αυτῦ ἐπίσκοπος ἀληθὴς, ἢ τῆς γλώσσης ἀκοςής· Μf. verò Alex. γλώασης αυτῷ ἀκοςής. Tertul. I. de anima, p. 482. b. fimiliter ait : Scrutatorem & dispectorem cordis Deum legimus.

*.7. Concinit August. 1. de mendac. to. 6. 438. b. Hilar. autem in Pf. 118. p. 355. e. legit: Spiritus Dei replevit orbem terrarum : & ita in Pf. 135. col. 487. b. Sed Ambrof. in Pf. 118. p. 1219. c. & 1. 1. de Spir. S. to. 2. p. 618. d. cum Fulg. 1. cont. Fastid. p. 342. & ep. 14. p. 231. Spiritus Domini, &c. ut in Græco & Vulg. .8. Sic habet August. 1. de mendac. to. 6. 438. b.

præter unum fed nec, ante prateriet. Ita quoque leg. Aug. in Speculo; ficut Fulg. ep. 14. p. 231. qui etiam addit fuum poft judicium. Græcè, &δεὶς μὴ λάθῃ, ἐδὲ μὴν, &c. nemo latebit, neque, &c.

*.9. Similiter habet Auguft. in Job, to. 3. 625. с. cum Auct. op. imp. in Matth. p. 170. a. 176. a. necnon Fulg. ep. 14. p. 231. In cogitationibus impii interrogatio erit. Ita rurfum Aug. 1. 20. de civitate Dei, c. 27. to. 7. 611. f. & l. de mendac. to. 6.438. c. at hoc ult. loco fubdit: fermonum autem illius auditio à Domino veniet, ad correptionem, &c. & in Speculo, ad Dominum veniet, ad corrept. Ms. Sangerm. & S. Theoder. ad Dominum veniet, & ad correptionem; Corb. ad Deum veniet, & ad corrept. Gr. πρὸς Κύριον ήξει, εἰς ἔλεγχον, &c. #. 10. Mf. Corb. I. non abfconditur, è Gr. 8x ἀποκρύπτεται. August. 1. de mendac. 438. c. Vulgatæ congruit. V. 11. August. cùm in Speculo, tum 1. de mendac. 438.c. legit: responsum obfcurum in vacuum non ibit; cæt. ut in Vulg. Ita quoque in Mss. Corb. 2. & Floriac. in Gr. φθέγμα λαθραῖον. Apud Hieron. ep. ad Heliodor. to. 4. p. 2. col. 9. d. postrema tantum leguntur: os aurem, quod mentitur, occidit animam. Similiter ap. Chromat. Aquil. in Matth. p. 984. d. cui favet S. Valerian. hom. 5. Sirm. to. 1. p. 638. a. Apud S. Leonem, fer. 38. p. 101. d. os quod mentitur, animam mentientis in

I.

D

!

terficit. Similiter in Ms. S. Theoder. os quod, absque med. autem. Gr. 5όμα δὲ καταψευδόμθυον ἀναιρεῖ ψυχήν.

V. 12. Concinit Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 194. e. nifi quòd legit zelari, & in errorem. Similiter in Mf. S. Theoder. Nolite zelari. Græc, textui confonat dempta unâ voculâ in, ante operibus; fed in Mf. Alex. est, ac ed. Compl. ἐν ἔργοις. Vid. Auct. quæst. V. T. q. 34. ap. Aug. to. 3. p. 52. g.

V. 13. Ita Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 194. с. unà cum Græco. Ita quoque Ambrof. in Pf. 1. col. 760. d. & in Luc. 22. col. 1517. a. Item Victor Tun. ap. Ambr. col. 591. a. cum August. in Pf. 51. to. 4. 475. g. & l. de vera relig. 755. c. Ita etiam Optat. 1. 2. cont. Donat. p. 44. c. necnon Auct. I. de promiff. ap. Prosp. p. 2. c. 3. p. 130. d. Apud Cypr. epift. 52. p. 72. c. Deus mortem non fecit, nec delectatur in perditione vivorum. Ambrof. quoque in Luc. 15. col. 1462. c. leg. non delectatur Deus perditione vivor. In Gr. ἐδὲ τέρπεθαι ἐπὶ, &c. Philastr. Brix. de hæref. p. 710. a. Quoniam Deus malum non fecit, neque delectatur in perdit. vivorum.

. 14. Hieron. in Zachar. 12. to. 3. 1784. a. Creavit, ut effent omnia, & falutares generationes mundi : & non erit eis venenum mortiferum. Ita quoque in Græco, & ζωτήριοι αἱ γενέσεις τὸ κόσμο. Mss. Corb. & S. Theoder, ferunt, & fanabiles voluit esse nationes. August. verò in Pf. 51. p. 475. g. Vulgatæ fuffragatur cum Fulg. ep. 17. p. 311.

terea

*. 15. A Græco abest vox perpetua, cum feq. &; præin multis Vulgatæ codd. fubnexa leguntur ista ista: injuftitia autem mortis eft acquifitio; quæ in Mf. Sangerm. fcribuntur in ora inferiori. In Mf. S. Theoder. intra textum ita : Justitia enim immortalitatis, injuftitia autem mortis eft acquifitio. Hæc autem tota abfunt à Græco.

V. 16. Ita August. in Pf. fr. col. 476. a. ad hoc ufque, & fponfiones. In Gr. ̓Ασεβεῖς δε..... προσεκαλέσαντο ·ἀυτόν· φίλον ήγησάμθμοι αυτὸν, ἐτάκησαν, tum sequitur, Cυνθήκην ἔθεντο πρὸς ἀυτόν· ὅτι ἀξιοί εἰσι τῆς ἐκείνε μερίδοςεἶναι. Mss. S. Theod. & Corb. hab. qui funt ex parte illius.

[blocks in formation]

VERSIO ANTIQUA, QUE ET VULGATA NOSTRA...

Ixerunt enim cogitantes apud se non Job. 7. rectè: Exiguum, & cum tædio est tem1. 5 14. pus vitæ noftræ, & non eft refrigerium in fine hominis, & non eft qui agnitus fit reverfus ab inferis :

I.

2. quia ex nihilo nati fumus, & poft hoc erimus tanquam non fuerimus: quoniam fu

mus flatus est in naribus noftris : & fermo scintilla ad commovendum cor noftrum:

,

3. qua exstincta, cinis erit corpus noftrum, & fpiritus diffundetur tanquam mollis aer & transibit vita nostra tanquam veftigium nubis, & ficut nebula diffolvetur, quæ fugata est à radiis folis, & à calore illius aggravata:

NOTE.

V. 1. Fulg. 1. 3. ad Monim. p. 48. Dixerunt apud se cogitantes non rectè. Mf. Corb. 2. Dixerunt enim apud se cogitantes, &c. Gr. Εἶπον γὰρ ἑαυτοῖς ( Mf. Alex. cum edd. Ald. & Compl. ἐν ἑαυτοῖς) λογισάμθυοι ἐκ ὀρθῶς· Ὀλίγος ἐςὶ, τὰ λυπηρὸς ὁ βίος ἡμῶν, ἐξ ἐκ έςιν ἴασις ἐ..... κι ἐκ ἐγνώθη ὁ ἀναλύσας ἐξ ἄds Exigua est, & tristis vita noftra, & non est fanatio in..... & non est agnitus qui fit reverfus ab Tom. II.

[blocks in formation]

Ezech. 18. 32. & 33. 11.

« ZurückWeiter »