Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

IN LIBRUM PROVERBIORUM

PRO

[blocks in formation]

ROVERBIORUM liber, qui nunc prodit in lucem fecundùm Verfionem antiquam, mutilus eft non minima fui parte, & imperfectus; quemadmodum & alii nonnulli, quos fupra ex MB. Codicibus depromere non licuit, fed ex laciniofis Teftimoniis, in antiquorum Patrum operibus fparfis, refarfimus confecimufque. Utinam verò horum Teftimoniorum loco, fi non pura puta Italica Verfio, faltem ea ipfa præftò nobis effet, quam Hieronymus fecundùm LXX. Interpretes Latinè edidit cum afterifcis & obelis. Illam ipfam manifefte indicat S. Doctor in præfat. non multis ab hinc annis edita à Martianao noftro, to. 1. oper. Hieron. ubi fic ait: Tres libros Salomonis, id eft, Proverbia, Ecclesiasten Canticum Canticorum, veteri LXX. Interpretum auctoritati reddidi, vel antepofitis lineis fuperflua quæque defignans, vel ftellis titulo prænotatis, ea quæ minùs habebantur interferens; quò pleniùs cognofcatur, quid in libris noftris minùs fit, quid redundet: necnon etiam illa, quæ imperiti Translatores malè in linguam noftram de Græco fermone vérterant, oblitterans & antiquans, curiofiffima veritate correxi; & ubi præpoftero ordine atque perverso fententiarum fuerat lumen ereptum, fuis locis reftituens, feci intelligi quod latebat. Idem memorat Hieronymus, lib. contra Rufinum, dicens: Salomonis etiam libros, quos olim juxta LXX. additis obelis & afterifcis in Latinum verteram, ex Hebraico transferens, &c. At verò intercidère volumina illa, de Graco fummo labore translata, vel potiùs emendata ab Hieronymo, neque horum ullum hactenus doctis recuperare licuit, præter Jobi librum, & Pfalmos Davidis, vulgatos à Martianao noftro tomo predicto nov. edit. S. Hieronymi. Proverbiorum tamen partes plurima de antiqua Verfione Latina etiamnum fuperfunt, cùm in Vulgata hodierna, tum in antiquis ejufdem Vulgate MB. partim ad marginem addite, partim intra textum inferta. Hujufcemodi additamentorum rationem reddit Librarius in appendice ad præfationem fupradictam; vel potiùs ille qui, fi Martianæo fides, in Hebraicam S. Doctoris Translationem illa ipfa induxit ex editione LXX. Ideo, inquit, & de Græco, & de Hebræo præfatiuncula utraque in hoc libro præmiffa eft, quia nonnulla de Græco, ob illuminationem fensûs, & legentis ædificationem, vel inferta Hebraïca Translationi, vel extrinfecus jun&ta funt.

[ocr errors]

Porro iftiufmodi fententia, à LXX. derivata, abfunt à primigeniis Mß. codicibus Hieronymiana Translationis ex Hebræo; nec etiam edita funt à Martianco noftro in libro Proverbiorum to. 1. nov. edit. S. Hieron. cùm ipfa neque exftiterint unquam in Hebraico fonte, neque fuperaddita fuerint ab Hieronymo in Latina ipfius de Hebræo translatione. Ne tamen incuria Editoris prætermiffas fuiffe id genus fententias autumaret incautus lector, virgulas è regione locorum quorumque apponendas curavit religiofus Editor, quorum fignorum ipfe ita rationem reddit, not. a. ad v. 2. cap. 5. Proverb. ubi fcilicet obfervat verficulum iftum, Ne attendas fallaciæ mulieris, prudenter omiffum fuiffe à Librario in Mf. codice. « Indicat, inquit, marginalis ifte obelus additamentum quoddam, è LXX. Inter» pretibus translatum in Vulgatam Latinam editionem, ubi nunc legimus: Ne attendas fal» laciæ mulieris : qua verba abfunt ab Hebræo, in exemplaribus Canonis Hebraica veritatis, »& in omnibus antiquis M. codicibus: neque hujus additamenti meminit Speculum S. Auguftini, ad Hieronymianam ex Hebreo Translationem concinnatum. At in id genus » additamentorum, que obelis indicantur, curiofiùs attendentes, veram eorum deprehendi» mus originem in antiquo anonymo Scriptore, qui fequentem adtexuit admonitionem ad fi» nem præfationis in libros Salomonis edita ab Hieronymo, cùm hæc volumina primùm re» cenfuit ad Græcos codices LXX. Translatorum, obelis & afterifcis opus omne diftinguens : » Nonnulla, inquit Anonymus, de Græco ob illuminationem fensûs, & legentis ædificatio» nem, vel inserta Hebraicæ Translationi, vel extrinfecus juncta funt. Et idcirco qui legis, femper peregrini memento. Hec quidem ille quifquis fuerit, five fcholiaftes Canonis Hebraica veritatis, five alius ejufdem atatis Scriptor. Quacunque igitur lectorem admo» nuit, pofita reperiuntur in Canone Memmiano, ante octingentos annos defcripto: nam am»ba Hieronymi prafatiuncula, hoc eft, & prima, quam premiferat ad fuam Verfionem ex » LXX. & pofterior edita cum Translatione Hebraica, initio librorum Salomonis in eo co» dice leguntur cum admonitione ejufdem Anonymi, adtextâ ad calcem prioris præfationis. » Deinde nonnullam partem additarum fententiarum, in corpore pofitam retinet; cætera è regione ad marginem repræfentat, ita ut diceres Memmianum codicem eum esse in quo pri

ce

r

[ocr errors]

mùm Auctor banc è Græco admiftionem inferuit in Translationem Hebraicam. Non fic Canon Carcaffonenfis, cujus Exfcriptor omnia additamenta, uno vel duobus exceptis, tranf- « tulit in facrum contextum. Cateri Mẞ. codices omittunt ifthac adfcititia, vel extrinfecus reponunt ad margines, ut etiam videri poteft in M. codd. duobus Sangermanenfibus n. 14. & 15. Unde idem accidiffe in libro Proverbiorum manifeftum eft, quod in libris Re- « gum fupra monuimus. Scilicet tria diftingui poffunt genera librorum Mß. Latinorum : « Primum, illorum, qui propriam ac genuinam lectionem Hieronymi fine additamentis repræ- « fentant. Secundum genus, eorum, in quibus equidem purus fluit Bibliorum contextus ; fed « integra retinent ad margines fuas aliena & infititia verba, cum fignis quibufdam intra « textum, ut hæc, tanquam omiffa fint à Librariis, & ad facrum contextum pertineant, fignificent. Tertium denique genus eft, recentiorum præfertim Mẞ. codicum, in quorum con- « textum varia illa Scripturarum additamenta, errore & imperitia Librariorum, inducta « confpiciuntur, ut nullo deinceps adhibito difcrimine, quanam Hieronymo, aut qua cateris « Latinis Interpretibus propria fuerint, in illis minimè poffit agnofci. » Idem quoque obfervat fup. proleg. 2. dicens: « Nonnullas etiam deprehendimus fententias ac verfus integros è « veteri Editione in libros pracipuè Regum, inque Proverbia Salomonis derivatas. » Hatenus Martianaus. Porro illa omnia additamenta fummâ curâ excerpfimus, tum ex Vulgata hodierna, tum maximè ex antiquioribus ejufdem Mß. codicibus, eaque fuis quæque locis inferuimus.

[ocr errors]

SUMMA CAPITA LIBRI PROVERBIORUM, è Vulgatis Bibliis deprompta, deficientibus aliis quæ Versioni antiquæ refpondeant.

[blocks in formation]

CAP. II. Sapientia acquifitio quanta bona conferat,
& quanta mala avertat ; cum qua Dei dona ve-
niunt, & fine qua ubique erratur.
CAP. III. Sapientia vitam prolongat: mifericordia
& veritas non deferenda : fiducia in Deum : ti-
mor Dei honorandus Deus: correctio Dei cum

latitia ferenda : fapientia laus: Sapientiam fe-
quentibus omnia profpera: amico ftatim dandum,
nec ei malefaciendum: non contendendum : ini-
qui non imitandi: impiorum perditio, & piorum
benedictio.

CAP. IV. Sapiens fuo exemplo hortatur quærere fapientiam, cujus explicat utilitates: via impiorum declinanda, & juftorum amplectenda: de cuftodia cordis, oris, & greffuum.

CAP. V. Vitare jubet meretricem : & ne labores & anni perdantur: propria uxor diligatur, & fugiatur aliena.

CAP. VI. Sponfori ut fidem datam liberet laborandum: pigrum formice exemplo excitat ad laborem: apoftatam defcribit : fex que Dominus odit : exhortatur ad legis cuftodiam, utque mulieris pulchritudinem non concupifcas, fed confortium vites adultera.

CAP. VII. Hortatur adolefcentem ad fapientia amplexum, & mandatorum cuftodiam ; utque fcortorum blanditias, quas latè defcribit, evitet. CAP. VIII. Sapientia ad fui amplexum invitat, se quoque multis modis commendat, quòdque fit Deo Coaterna, cum ipfo cuncta componens : quam quarentes, beati ; fpernentes verò, miferi tandem evadent.

CAP. IX. Sapientia domo fibi adificatâ omnes ad fe allicit, vitam prorogat, & à muliere ftulta ac vaga liberat porro eruditionem & correptionem non fufcipiet impius ac derifor, fed juftus & fa

piens.

CAP. X. Alternat fermonem de filio fapiente & ftulto, jufto & impio, operante & otiofo, fimplici & pravo: de charitate & odio: de bono lingua, ejufque malo.

CAP. XI. Æquitatis & juftitiæ cæterarumque virtutum commoda, & vitiorum ac vanarum divitiarum incommoda.

CAP. XII. Viciffim loquitur de diligente difciplinam
&eam odiente; de impio & jufto, operante &
otiofo, ftulto & fapiente ; & de bonis ac malis
lingua.

CAP. XIII. De filio fapiente: de oris cuftodia, &
inconfiderato ad loquendum: de paupere divite,
& divite paupere, lucernâ impiorum, fubftantiâ
feftinatâ & dilatione fpei: omnia cum confilio
agenda, & cum fapientibus gradiendum : de par-
cente virga, & infaturabili ventre impii.
CAP. XIV. Sapientia & ftultitia varia conditiones:
prudentiâ quivis ftatus debitè regulatur, quâ quis
ad mifericordiam movetur, & affectiones modera-
tur: vitia autem perdunt homines.

CAP. XV. Refponfio mollis: lingua fapientis, & im-
moderata fortitudo domus jufti: victima impio-
rum ingrata: omnia Deo nota: cor gaudens: dies
pauperis mali: fecura mens: vocari ad olera: vir
iracundus & rixofus : laus patientis: iter pigro-
rum: domus fuperborum: fide & mifericordia pur-
gantur peccata: de abjiciente difciplinam : laus
timoris Domini & humilitatis.

CAP. XVI. Homo animam praparat, Deus fpirituum ponderator, linguam viafque hominum dirigit, omnia propter feipfum operans, cui abominatio eft omnis arrogans : mifericordiâ redimuntur peccata: pondus & ftatera Dei judicia : indignatio & clementia regis: laus fapientia, prudentia, eruditi, ac dulcis in verbo, & patientis : vituperatur infipiens & perverfus: fortes à Domino temperantur.

CAP. XVII. Buccella ficca cum gaudio: fervus fapiens: Dominus corda probat: defpiciens paupe

rem gaudens de alterius ruina: corona fenum: celans delictum: fatuus in ftultitia confidens: flulto inutiles divitia: altam faciens domum fuam: omni tempore diligit amicus: animus gaudens, & fpiritus triftis: ftultus tacens.

CAP. XVIII. De receffu ab amico, de incorrigibili: non deviandum à veritate: os ftulti: juftus fe accufans: frater juvans fratrem : fructus oris: mulier bona & mala: locutio divitis & pauperis: vir amicabilis.

CAP. XIX. Pauper ambulans in fimplicitate: divitia addunt amicos: verba feclans: falfus teftis: non decent ftultum delicia: doctrina per patientiam probatur: ira & hilaritas regis : mulier litigiofa: uxor prudens datur à Deo: pigritia: præcepti cuftodia: mifericordia in pauperem: eruditio filii : acceptio confilii: vir mendax: timor Domini: pigritia: peftilens: inobediens parentibus : teftis iniquus: derifores.

CAP. XX. Luxuriofa res vinum: de peccante in regem, & relinquendis contentionibus: piger propter frigus non laborans: rex in folio: nemo poteft dicere mundum fe habere cor: pondus & pondus: fomnus non diligendus. Malum eft, dicit emptor panis mendacii: revelans myfteria: non reddendum malum pro malo: devorare fanctos: fef tinata hæreditas: mifericordia, veritas, & clementia roborant thronum regis..

CAP. XXI. Cor regis in manu Domini, cui mifericordia & judicium magis placent quàm victima iniquè thefaurizans: melius eft federe in angulo domatis quàm, &c. obturans aurem pauperi, &c. diligens epulas : pro jufto dabitur impius: qui cuftodit os fuum: defideria occidunt pigrum: non eft fapientia contra Dominum: equus paratur ad bellum, &c.

:

:

CAP. XXII. Laus boni nominis: callidus videns malum adolefcens juxta viam fuam: feminans iniquitatem: deriforem ejice: diligens cordis munditiam dicit piger, Leo, &c. os aliena: ftultitia in corde pueri calumnians pauperem audienda eft fapientia: vitandi sponsores: termini antiqui fervandi: velox in opere fuo, &c. CAP. XXIII. Quomodo fit edendum cum principe :

non appetenda divitia, nec cibi invidorum: non opprimendi pupilli : caftigandus puer : quarenda fapientia: fugiendi peccatores & gule dediti: honorandi parentes: fugienda meretrix & ebrietas. CAP. XXIV. Æmulatio malorum: fapientia & eruditio cogitatio ftulti: eruendi oppreffi: doctrina ut melle utendum non infidiandum jufto cafus inimici detractores: juftè judicandum nullus verbis lactandus, nec malum malo reddendum : ager pigri: dormitanti pigro venit egeftas.

CAP. XXV. Gloria Dei & regum: cor regis: rubigo qua & impietas eft: ne te exaltes: ne detrahas: fecreta tua ferva: mala aurea, & inauris aurea: frigus in meffe: nubes fine pluvia : lingua mollis mel inventum: fagitta acuta dens putridus: acetum : tinea: benefac inimico: angulus domatis: aqua frigida: fons turbatus: multum mellis comeftum urbs abfque muro.

CAP. XXVI. Gloria in ftulto: avis volans: flagelLum equo refpondere ftulto: nuncius ftultus: parabola ftulti: honor infipientis imponens ftulto filentium: canis ad vomitum : fapiens proprio judicio: commifceri rixa: nocens amico: fufurro: iracundus: labia tumentia: inimicus: operiens odium: fodiens foveam: lingua fallax.

CAP. XXVII. Non gloriandum in craftinum: ne teipfum laudaveris: ira ftulti quàm fit gravis: manifefta correctio: vulnera diligentis: anima faturata: vicinus juxta: fpondens pro extraneo: litigiofa mulier: infernus infatiabilis: probatur homo ore laudantis: ftultus contufus: vultum pecoris agnofce: lac caprarum in cibum.

CAP. XXVIII. De fuga impii & fecuritate jufti : propter peccata terra multi principes ejus : pauper pauperem calumnians: pauper fupplex, & dives pravus: nolens audire legem: exfultatio juftorum: abfcondens fcelera fua: beatus femper pavidus : princeps impius ut leo: dux indigens prudentiâ : terram fuam operans : à patre subtrahens.

CAP. XXIX. Non audiens corripientem: multiplicatio juftorum: amor fapientia: rex juftus: blandus amicus: peftilentes contendere cum ftulto: viri fanguinum: totum proferens fpiritum: verba mendacii: pauper & creditor: rex juftus: correctio: multiplicatio impiorum : erudi filium : prophetia: velox ad loquendum: delicatè fervum nutriens iracundus: fuperbus: cum fure participans: timens hominem: jufti abominantur impium, &è diverfo.

CAP. XXX. Homo Deo vicinus judicat fe infipientem, & opera Dei incomprehenfibilia : fermo Dei ignitus, cui nihil addendum: deprecatur vanitatem, verba mendacii, mendicitatem & divitias: non accufandus fervus apud dominum suum : aliquot generationes exfecrabiles: due fanguifuga : tria infaturabilia: oculus patrem fubfannans: tria difficilia: per tria movetur terra: quatuor minima terræ: tria bene gradientia, vehementer emungens. CAP. XXXI. Exhortatur ne mulieribus dederis fubftantiam tuam, nec regibus vinum, fed mærentibus aperi os tuum muto: vindica inopem: laus & raritas mulieris fortis pulchritudo fallax gratia.

[merged small][merged small][ocr errors]
[ocr errors]

CAPUT

VULGATA NOVA.

ARABOLA Salomonis,
filii David, regis Ifraël.

2. Ad fciendam fapien- 2.
tiam, & difciplinam :

3. ad intelligenda verba prudentiæ, & fufcipiendam eruditionem doctrinæ, juftitiam, & judicium, & æquitatem : 4. ut detur parvulis aftutia, adolefcenti fcientia, & intelle&us.

5. Audiens fapiens, fapientior erit : & intelligens, gubernacula poffidebit.

6. Animadvertet parabolam, & interpretationem, verba fapientum, & ænigmata eorum. Pf. 110. 7. Timor Domini, principium fapientiæ. Sapientiam, atque doctrinam ftulti defpiciunt.

10.

Eccli.

1.16.

8. Audi, fili mi, disciplinam patris tui, & ne dimittas legem matris tuæ :

9. ut addatur gratia capiti tuo, & torques

*********** ********

**

PRIMUM.

VERSIO ANTIQUA.

I..... Vide Not.

CIRE fapientiam, & difci-
plinam,

3. & intelligere verba pru-
dentiæ: fufcipere verfutias fer-
monum, & nosse justitiam

veram, & corrigere judicium:
4. & det innocentibus verfutiam; puero au-
tem juniori fenfum, & intelligentiam.

5. Hæc audiens fapiens, fapientior erit : &
prudens, gubernationem poffidebit.

6. Et intelliget parabolam, & tenebrofum
fermonem, dicta fapientium, & ænigmata.
7. Timor Domini, initium fensûs: fapientiam
autem, & difciplinam impii fpernunt.
8. Audi, fili, difciplinam patris tui, & ne ab-
jeceris inftituta matris tuæ:

9. coronam enim gratiarum accipies tuo ver

gens autem; cæt. ad verbum. Idem Hieronymus in Dan.
2. to. 3. 1079. a. Audiet, inquit, fapiens, apponet fapien

tiam.

. 6. Ad verbum è Græco, additâ particulâ Tè, ad púdeis, dicta.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.
*. 1. Grze. Παροιμίαι Σαλωμώντος, υιό Δαυίδ, ὃς ἐβα-
Gíneu Cer & 'Isegún. Proverbia Salomonis, filii David, qui
regnavit in Ifraël. Hieron. præf. in lib. Salom. Masloth,
inquit, , quas Hebrai Parabolas, Vulgata editio Proverbia vo-
cat. Sic etiam vocant Cypr. & alii paffim. Hilarius verò
in Pf. 127. col. 423. e. ait: Per Salomonem in Proæmiis dic-
tum eft, vel Paræmiis. Ita etiam Cypr. 1. 3. Teftim. fcri-
bit: Salomon in Paræmiis. Item Tertul. 1. de pudic. num.
18. In Proverbiis Salomon, quæ Paræmias dicimus. Cypr,
& Lactant. fcribunt aliquando Solomonis, non Salomonis.

. 2. Hæc præmittit Hieronym. loco cit. In Proverbio-
rum exordio poft multa præcepta, correctio infertur judicii,
Scire, inquit, fap. & difciplinam, &c. In Gr. Ivwvas 60-
plar, i Taidelar. Cæleftinus PP. epift. 25. to. 1. p.
1216. a. Quid eft aliud, inquit, intelle&us & judicium,
nifi fcire fapientiam, & difciplinam ; & intelligere verba pru-
dentia?

*. 3. Grzc. νοῆσαί τε λόγες φρονήζεως, δέξαθαί τε se φὰς λόγων, νοῆσαί τε..... * κρίμα κατευθύνειν· judicium dirigere.

*. 4. Grzc. ἵνα δῶ ἀκάκοις πανεργίαν παιδὶ δὲ νέω αἴσ Duoir TE, evroιav. Apud Symm. pro axaxois, exftat rualos, parvulis.

. 5. Græcum initio hab. Tar de yap, Hac enim; Ms. Alex. Tar Te; item loco & prudens, ò d'è rońμwr, intelli

. 7. Ita Lucifer uno tenore: at in Græco, poft hæc, Apxù Copías, pólos Kupis, interponuntur ifta: cursos de ἀγαθὴ πᾶσι τοῖς ποινσιν αυτήν εν βέβεια δὲ εἰς Θεὸν, ἀρχὴ aisews intelligentia autem bona omnibus facientibus eam : pietas autem in Deum, principium fensus: deinde ut fupra, copiar dè, &c. fed ultimò exftat berú, spernent. Ap. Ambrof. 1. 1. Hex. p. 6. f. Initium fapientiæ eft timor Domini: & in Pf. 118. col. 1208. c. pietas autem in Deo, initium intellecûs: & in Pf. 43. p. 885. e. Dilige fapientiam, difciplinam.

. 8. Fulg. epift. 12. p. 224. c. fic: Audi, fili, leges patris tui, & ne repellas inftituta matris tua. In Mf. Alex. ac edd. Ald. & Compl. "Axes, viè, vóμus, &c. at in edit. Rom. Taidelar, ut fup. in textu. Apud Auguft. 1. de Grat. & lib. arb. to. 10. 719. f. noli repellere confilia matris tuæ. In Gг. μ an eque's μnlpós Co, ut fup. Apud Ferrand. Diac. epift. ad Anatol. p. 257. Audi, fili, legem patris tui, &ne fpernas confilium matris tuæ.

*.9. Ita Græcè ad verbum. Gregor. M. 1. 31. in Job, c. 24. p. 1017. b. Coronam gratiarum accipies capiti tuo,

Hieron. in Ezech. 18. p. 824.4.

Idem in Zach. 8.

p. 1745. e.

Idem in Ifa. 29. p. 249. f.

Lucif. Cal. I. 1. pro S. Athan. p. 192.c.

Facund. Herm. I. 2. pro def. 3. capit. P.455. d.

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

torquem auream collo tuo,

. 10. Sic eft in Gr. nifi quòd pro ultimo ifto, seque acquiefcas, habetur, unde Guants, ad verbum, neque velis.

. 11. Similiter in Gr. præter hoc primum, 'Ear Tapaxanéowol Ce, Si advocaverint te; jungitur etiam ibi nobifcum, cum verbo veni, non cum feq. communica; fubinde fic, sis yŵr, in terram, &c. At Aug. 1. 17. de civit. Dei, c. 20. to. 7. 484. a. legit: abfcondamus in terra virum juftum injuftè, ut fup.

. 12. Ad verbum è Gr. Apud Lucif. Calar. 1. r. pro S. Athan. p. 192. c. fic: deglutiamus autem illum velut infe

ri vivum.

. 13. Sic eft in Græco.

. 15. In Gr. My Topes, abfque hoc præc. de Vulg. fili mi, deinde, ὁδῷ μετ ̓ ἀυλῶν, ἐκκλινον δὲ τὸν πόδα (ε ἐκ τῶν τρίβων αυτῶν· i. e. Ne ambules in via cum eis declina autem pedem tuum à femitis eorum. In Mf. Alex. ac editt. Ald. & Compl. Mù πoperlys ódás.

. 16. Hic verfus non legitur apud Lucif, nec etiam exftat in Gr. editionis Rom. fecus in Mf. Alex. ac editt. Ald. & Compl. ubi fic : Οἱ γὰρ πόδες αὐτῶν εἰς κακίαν τρέχεσι, και ταχινοί εἰσι ( Alex. del. εἰσι ) τῇ ἐκχέαι αἷμα. Origenes in epift. ad Rom. c. 3. ait: Veloces pedes eorum ad effundendum fanguinem; vel in Ifaia invenies, vel in Proverbiis.

*. 17. Hilar. in Pf. 123. col. 400. e. Non enim injuf tè in terra prætenduntur retia avibus. Item Hieronymus in Amos 3. to. 3. 1390. c. Non injuftè tenduntur retia avibus. S. Paulin. epift. 40. p. 249. b. Non fine caufatenduntur avibus retia, Grac. Οὐ γὰρ ἀδίκως ἐκτείνεται (Ald. & Compl. ἐκλείνονται ) δίκτυα πτερωτοῖς.

. 18. Ita Græc. habet; fed addit : 'H ♪è xalas@gqù årdpår παcaróμær xaxú Everfio autem virorum iniquorum mala: quæ prætermittuntur à Lucifero; abfunt pariter ab edit. Compl. fi Nobilio fides.

. 19. A Græco abeft pronom. fua; cæt, quadrant ad verbum: meliùs vertiffet Lucif. fuam ipforum animam, è Græco, τὴν ἑαυτῶν ψυχήν.

autem,

. 20. Sic Iren. 1. 5. c. 20. p. 317. c. ni excipias unum , pro vero. In Gr. Σοφία ἐν ἐξόδοις ὑμνεῖται, ἐν δὲ πλατείαις παρρησίαν άγε. Bene Hilar. in Pf. 118. col. 269. c. Sapientia in exitibus canitur, in plateis cum libertate agit i

7.

12.

24. Quia vocavi, & renuiftis : extendi ma- Ifa. 65. num meam, & non fuit qui aspiceret. ANTIQUAM.

66.4. Jerem.

tum addit: Verbi utriufque hujus Latinitas noftra, vei obscu- 7. 13. ritatem nobis affert, vel alterius intelligentiæ opinionem prabet. Nam quod nos in exitibus dicimus, Græcitas ex Hebræo créédois tranftulit; & exodus propriè eft, ubi ex multis anguftis viis in unam patentem viam coitur : quod verò nos plateas nuncupamus, eodem nomine Græcitas nuncupavit ; fed plateas latitudines effe Græcus fermo defignat.

V. 21. Græcum in principio habet : 'Ew' äxpwr de TELXéar unρúarεTαι, Et fuper fummos muros clamitat, deinde, ἐπὶ δὲ πύλαις δυνατῶν παρεδρεύς, & in portis dynafarum affidet: unde fufpicor aliquod mendum in textu Vig. Tapf. nempe to potentior, loco potentiorum: fequitur in Gr. Ti de Túras TÓNEWS expprox xeys, 5 in portis, &c. ut fupra. Apud Iren. I. 5. c. 20. p. 317. c. In fummis muris pradiin portis autem civitatis conftanter loquitur; nec plura: & verò ab edit. Compl. abfunt ista : ém¡ dè πúxais duναςῶν παρεδρεύς, tefte Nobilio.

catur,

. 22. Similiter in Græco. Apud Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 192. d. ita: Quanto tempore innocentes tenue, rint juftitiam, non erubefcent : infipientes autem, dum contumelia cupidi funt, impii facti, oderunt intellectum. Hieron. 1. 3. cont. Rufin. to. 4. p. 2. col. 472. infipientes, dum injuriis cupidi funt, impii facti, oderunt fenfum.

. 23. Lucif. Cal.1. 1. pro S. Athan. p. 192. d. & fubjeti faci funt opprobriis. Græc. vasúturos évérovîo éxérχοις' mox ita : Ἰδὲ προήζομαι ὑμῖν ἐμῆς πνοῆς ῥῆσιν, διδά ξω δὲ ὑμᾶς τὸν ἐμὸν λόγον quæ non malè textum reddunt.

π. 24. Græcum, Επιδὴ ἐκάλεν, καὶ ἐχ ὑπηκέσατε καὶ ἐξέτεινον λόγες, και ε' προσείχετε. In Mr. Alex. υπηκόεε.... #goixel. Hilarius in Pf. 63. col. 159. a. Cùm vocarem, non exaudiftis: & cùm extenderem verba, non intendiftis. Auct. 1. de fing. cleric. apud Cypr. p. 520. f. Quoniam quidem vocabam, & non obaudiebatis: & extendebam verba mea, & non intendebatis. August. in Pf. 51. to. 4.483. a. Increpabam, & non exaudiebatis : loquebar, 5 meis fermonibus non intendebatis : quæ poftrema pertinere videntur ad . feq. cùm fubdat Auguft. Et ego veftra perditioni, &c. Auct. op. imp. in Matth. homil. 45. p. 186. a. & extendebam fermones mecs, & non audiebatis. Prædestin. l. 3. ap. Sirm. to. 1. p. 521. c. Quoniam vocavi, & contempfiftis ; dein, ego quoque, &c, ut inf, V, 26. omiffis intermediis.

« ZurückWeiter »