tiam pluralem ignorabant.

. 14. Quafi proxinum, & quafi fratrem noftrum fic complacebam. Non omittas conjunctionem & ante pofterius quafi.

. 25. Nec dicant : Devoravimus eum. Cave ne prateritum devoravimus, pro inolito fcribentium vitio, cum futuro devorabimus commutes.

. 26. Induantur confufione & reverentia qui magna loquuntur fuper me. Et hic cavendum eft, ne rò magna, quod eft grandia, iterum corrumpatur, additâ unâ fyllabâ, maligna, quod eft perverfa.

PSAL. XXXVI. v. 6. Et judicium tuum tanquam meridiem. Præferendus eft quartus cafus fexto meridie.

. 14. Ut dejiciant pauperem & inopem. Romana correctionis eft dejiciant, compofitum à jacio, pro eo quod vulgò minùs rectè legitur decipiant, quod eft fallant, compofito ex capio.

. 21. Mutuabitur peccator, & non folvet juftus autem miferetur, & tribuet. Non mutes futura in præfentia, mutuatur, folvit, tribuit: nullo verò modo, pro fimplici tribuet, feribas compofitum retribuet, aut retribuit.

. 23. Apud Dominum greffus hominis dirigentur. Servandum eft plurale dirigentur, pra fingulari dirigetur.

PSAL. XXXVII. . I. In rememorationem de fabbato. Ut eft præferendus quartus cafus fexto rememoratione; ita non eft commutanda præpofitio de cum nomine die, vel ablativus fabbato cum genitivo.

V. 11. Cor meum conturbatum eft. Non addas in me. PSAL. XXXVIII. . 1. Ipfi Idithun. Alii pro pronomine ipfi, legunt præpofitionem pro.

PSAL. XXXIX. V. 6. Multiplicati funt fuper numerum. Nonnulli libri genere feminino, habent multiplicate; nonnulli neutro multiplicata : fed, mafculinum multiplicati, noftra editionis effe videtur.

V. 9. Et legem tuam in medio cordis mei. Hac Vulgata noftræ editionis eft lectio: altera, qua pro cordis, quidam fcribunt ventris, alterius eft translationis.

. 13. Multiplicatæ funt fuper capillos capitis mei. Non mutes femininum multiplicatæ, in masculinum multiplicati.

PSAL. XL. V. 2. Beatus qui intelligit fuper egenum & pauperem. Non apponas adjetivo beatus fubftantivum vir, boc quidem loco.

.7. Et fi ingrediebatur ut videret, vana loquebatur, cor ejus congregavit iniquitatem fibi: egrediebatur foras, & loquebatur in idipfum. Numeri fingulares nequaquam mutandi hic funt in plurales, ingrediebantur, viderent, eorum, congregaverunt, egrediebantur, loquebantur; quod quidam faciunt. Pro nomine vana, nonnulli fcribunt adverbium vanè; tametfi utrumque eòdem redeat. Alii ita diftinguunt, ut cor ejus jungatur verbo præcedenti loquebatur. Alii denique, præteritum congregavit, mutant in futurum congregabit. Sed prima tum lectio tum diftinctio, meritò probata eft Romanis Patribus.

PSAL. XLI. . 2. Sitivit anima mea ad Deum fortem vivum. Conftanter retinenda eft vox fortem, quæ eft robuftum, pro ea quæ in plerifque hactenus vitiosè inoleverat libris fontem, quarto cafu à nominativo fons: in quam eò facilior lapfus fuit, quòd præcedat fitiendi verbum, fub& I fequatur epitheton vivi.

. 6. Salutare vultus mei, & Deus meus. Non temerè omittenda eft & conjunctio.

PSAL. XLIII. . 1. In finem, filiis Core. Non præponas prapofitionem pro, nomini filiis.

. 6. Et in nomine tuo fpernemus infurgentes in nobis. Pro in nobis, quidam libri fcribunt in nos; alii nobis, omiffa præpofitione.

PSAL. XLIV. . 1. Canticum pro dilecto. Cave legas delicto, quod eft peccato, pro dilecto, quod eft amato.

. 5. Intende, profperè procede, & regna. Cave ne ita diftinguas, ut adverbium profperè jungatur verbo præcedenti intende, cùm cohærere debeat verbo fubfequenti procede.

. 13. Et filiæ Tyri in muneribus. Non omittas primum &; nec mutes plurale filiæ, cum fingulari filia.

. 14. Omnis gloria ejus filiæ regis ab intus. Ut non eft omittendum pronomen ejus, ita non fcribendum filia nominativo cafu, nec regum numero plurali.

. 18. Memores erunt nominis tui. Non eft addendum, quod quidam libri fubdunt, Domine.

PSAL. XLVI. . 5. Speciem Jacob, quam dilexit. Femininum quam, non eft mutandum in mafculinum quem. PSAL. XLVII. V. 1. Filiis Core fecunda fabbati. Non eft omittendum illud fecunda fabbati.

borabit, in præteritum laboravit, multòque minùs in liberavit.

*. 3. Fundatur exfultatione univerfæ terræ mons Sion. Pro nominativo fingulari mons, non eft fcribendus aut genitivus montis, aut pluralis numerus montes.

PSAL. XLVIII. . 8. Non dabit Deo placationem fuam. His verbis non eft præponendum &.

.9. Et laborabit in æternum. Non mutes futurum laTom. 11.

. 9. Afperges me hyffopo, & mundabor. Non interponas Domine.

. 19. Cor contritum & humiliatum Deus non defpicies. Non eft commutanda fecunda per fona cum tertia defpicier. V. 20. Benignè fac Domine in bona voluntate tua Sion. Non eft omittendum Domine.

PSAL. LI. . I. Et nunciavit Sauli: Venit David in domum Achimelech. Fruftra addunt quidam : Et annuntiavit Sauli, & dixit: erroneè autem Achimelech, quod eft, frater meus rex, mutant alii cum Abimelech, quod eft, pater meus rex: qua de re latè Notationes noftra.

PSAL. LII. . I. Pro Maeleth intelligentiæ David. Cave ne pro Maeleth, fcribas, tranfpofitis primis litteris Ameleth, aut quod pejus eft, Amalech. Denique non mutes genitivum intelligentiæ cum nominativo intelligentia, aut intellectus.

PSAL. LIII. . 7. Et in veritate tua difperde illos. Quidam virtute, quod eft fortitudine, legunt pro veritate, quæ opponitur falfitati; male: nec minus malè alii difperge, quod eft diffipa, pro difperde, quod eft perde.

PSAL. LIV. V. 10. Præcipita Domine, divide linguas eorum. Non interjicias conjunctionem &.

PSAL. LV. . 1. In tituli infcriptionem. Non mutes quartum cafum in fextum infcriptione. Simile infra 56. &. 1. 57. . 1. 58. #. 1. 59. #. I.

. 4. Ab altitudine diei timebo. Cave interponas non negationem ante timebo. V. 12. In me funt Deus vota tua, quæ reddam, laudationes tibi. Ut non eft omittendum pronomen tua, ita non eft facilè mutandus nominativus pluralis laudationes, in genitivum fingularem laudationis.

PSAL. LVI. . 8. Cantabo & pfalmum dicam. Non fubjicias five Domino, five tibi, quod quidam libri, multòque minus in gloria mea, quod eft Pfalmi 107. . 2.

PSAL. LVII. . 2. Si verè utique juftitiam loquimini, recta judicate filii hominum. Retinendum eft nomen recta, non fupponendum adverbium rectè,

. 10. Sicut viventes, fic in ira abforbet eos. Pro fic alii repetunt ficut.

PSAL. LVIII. . 12. Deus oftendet mihi fuper inimicos meos. Futurum oftendet mutandum non eft in præfens vel præteritum oftendit.

. 17. Ego autem cantabo fortitudinem tuam, & exultabo maně mifericordiam tuam. Legendum eft exultabo vocali quinta, non exaltabo vocali prima : quòd fi fcriberetur exfultabo additâ litterâ s, cessaret erroris anfa.

PSAL. LXI. V. 9. Deus adjutor nofter in æternum. Non omittas poftremum in æternum.

. 13. Quia tu reddes unicuique juxta opera fua. Cave legas tua fecundæ perfonæ pronomen, pro fua tertia.

PSAL. LXII. . 7. Si memor fui tui fuper ftratum meum. Pro fic adverbio fimilitudinis, Romani Patres correxerunt si, que eft conditionalis conjunctio.

Ibidem. In matutinis meditabor in te. Non fubftituas prateritum imperfectum meditabar, pro futuro meditabor.

PSAL. LXIII. v. 7. Defecerunt fcrutantes fcrutinio. Non eft opus fextum cafum numeri fingularis fcrutinio, vertere in quartum pluralis fcrutinia.

*. 8. Accedet homo ad cor altum. Non judicarunt Romani Correctores præpofitionem ad commutandam cum conjunctione &, quod alii multi judicant.

PSAL. LXIV. . 1. Canticum Jeremiæ & Ezechielis. Ut non oportet addere Aggxi, Zachariæ, aut Ezechiæ; ita non oportet omittere Jeremiæ & Ezechielis, qui duo propbeta, incipientis tranfmigrationis tempore vixerunt.

Ibidem. Populo tranfmigrationis, cùm inciperent exire. Non præponas ablativo populo præpofitionem de; nec fcribas, mutatis cafibus, de populi tranfmigratione: multoque minus vel fubftituas vel addas de verbo peregrinationis, que altera translatio eft. Ad hæc exire melius eft quàm proficifci. Denique non eft pars ifla tituli, Jeremiæ & Ezechielis populo tranf migrationis, cùm inciperent exire, facilè omittenda, quamvis Hebraicè non exflet.

. 11. Rivos ejus inebria. Noli mutare verbum inebria Oo

litigatio. Erroris occafio fuit ex fimilitudine litterarum m n, id eft, fecundæ liquide & tertia: nam contemtio à doctis fcribitur abfque p.

PSAL. CVII. . 2. 3. Cantabo & pfallam in gloria mea. Exfurge gloria mea, exfurge pfalterium & cithara. Correctores addiderunt exfurge gloria mea, prout Grace legitur; licet Hebraicè gloria mea & exfurge non nifi femel fcribantur, quemadmodum 5 in plerifque Latinis libris.

PSAL. CVIII. . 19. Fiat ei ficut veftimentum quo operitur, & ficut zona qua femper præcingitur. Non funt mutanda præfentia in futura, operietur, præcingetur.

. 27. Et fciant quia manus tua hæc, & tu Domine fecifti eam. Quidam, pro feminino eam, legunt neutrum ea, expofitionis forfitan causa.

. 31. Quia adftitit à dextris pauperis. Non mutes conjunctionem quia cum relativo qui.

PSAL. CIX. #. 7. De torrente in via bibet, propterea exaltabit caput. Non mutes futura in præterita, bibit,

exalta vit.

PSAL. CX. V. 1. Alleluia. Non addas Reverfio, vel Reverfionis Aggæi & Zachariæ, ut initio proximi Pfalmi.

. 9. Redemptionem mifit populo fuo. Non addas Dominus ex Officio Ecclefiaftico.

PSAL. CXVII. . 3. Dicat nunc domus Aaron, quoniam in fæculum mifericordia ejus. Non interponas quoniam bonus, quod eft duorum verfuum præcedentium, non bujus, & fubfequentis.

. 4. Dicant nunc qui timent Dominum, quoniam in fæculum mifericordia ejus. Non addas omnes ante relativum qui, nec quoniam bonus ante quoniam in fæculum. . 10. 11. 12. Et in nomine Domini quia ultus fum in eos. Non eft omittenda conjunctio quia, nec fubfequens præpofitio in.

. 23. A Domino factum eft iftud, & eft mirabile in oculis noftris. Alii mutant conjun&ionem & cum pronomine hoc.

. 25. Benedictus qui venit in nomine Domini. Non fcribas venturus es pro venit, id eft, perfonam fecundam pro tertia.

PSAL. CXVIII. . 28. Dormitavit anima mea præ tædio. Nofter Interpres vertit dormitavit, non ftillavit, ut alii.

. 35. Deduc me in femitam mandatorum tuorum. Non mutes quartum cafum in fextum femita.

V. 41. Et veniat fuper me mifericordia tua Domine. Non mutes præfens imperativi veniat cum futuro indicativi

veniet.

*. 46. Et loquebar in teftimoniis tuis in confpectu regum. Non fcribas de loco prioris in.

*.48. Et levavi manus meas ad mandata tua quæ dilexi, & exercebar in justificationibus tuis. Correctores pratulerunt præteritum imperfectum exercebar, futuro exerce

bor.

#. 53. Pro peccatoribus derelinquentibus legem tuam. Non mutes pro, quod eft propter, cum præ vel à.

. 59. Cogitavi vias meas, & converti pedes meos in teftimonia tua. Videtur converti effe noftræ Editionis, potiùs quàm averti: fed error eft, quòd quidam pro prima perfona, legant fecundam convertiti vel avertisti.

.73. Da mihi intellectum, & difcam mandata rua. Non mutes conjunctionem copulativam & in caufativam ut. . 81. Defecit in falutare tuum anima mea. Nec hic mutes præteritum defecit in prafens deficit.

. 86. Omnia mandata tua veritas iniquè perfecuti funt me, adjuva me. Retinendum eft adverbium iniquè, non furrogandum nomen iniqui.

. 90. In generationem & generationem veritas tua. Non eft mutandus prior accufativus in ablativum generatione.

. 95. Teftimonia tua intellexi. Corruptè in quibufdam libris fcribitur dilexi, quod est amavi, pro intellexi.

PSAL. CXX. . 5. Dominus cuftodit te, Dominus protectio tua. Non mutes verbum præfens custodit, in fùturum cuftodiet.

✯.8. Dominus cuftodiat introitum tuum, & exitum tuum. Præfens imperativi cuftodiat fervandum hic eft, nec Supponendum futurum indicativi cuftodiet.

PSAL. CXXIV. . 5. Declinantes autem in obligationes. Ut non eft mutandus numerus pluralis in fingularem obligationem; ita pro obligationes non eft fcribendum obliquationes, pofitum pro obliquitates, quod quidam conji

ciunt.

PSAL. CXXVIII. . 4. Dominus juftus concîdit cervices peccatorum. Correctores fcripferunt præteritum concidit, pro futuro concîder.

. 7. De quo non implevit manum fuam qui metit. Idem obfervarunt hoc loco, dum implevit furrogarunt pro implebit.

Tom. II.

PSAL. CXXX. . 2. Sicut ablactatus eft fuper matre fua, ita retributio in anima mea. Quidam libri pro masculino ablactatus, fcribunt neutrum ablactatum; pro quo vitiosè nonnulli fupponunt ablatus feu ablatum. Complures libri omittunt verbum substantivum eft. Denique alii legunt quarto cafu matrem fuam, animam meam, pro fexto, matre fua, anima mea.

PSAL. CXXXI. . 9. Sacerdotes tui induantur justitiam. Quartus cafus præferendus eft fexto juftitiâ.

. II. Juravit Dominus David veritatem, & non fruftrabitur eam. Servandum eft pronomen femininum eam, quod refert veritatem, non fubftituendum mafculinum eum, quod referat David.

. 16. Sacerdotes ejus induam falutari : & fancti ejus exfultatione exfultabunt. Pronomen tertiæ perfona ejus, quod eft in pofteriori hujus verficuli membro, multi mutant cum pronomine fecunda perfona tui; fed malè.

PSAL. CXXXIV. v. 9. Et mifit figna & prodigia in medio tui Egypte. Alii libri, pro duabus voculis & mifit, unicam babent emifit.

PSAL. CXXXVI.

. 1. Pfalmus David, Jeremiæ. Loco dativi Jeremiæ, non feribas propter Jeremiam; multòque minus interponas & conjunctionem inter David & Jeremiæ. Ibidem. Super flumina Babylonis illic fedimus & flevimus, cùm recordaremur Sion. Non addas pronomen tui ante

Sion.

*. 9. Beatus, qui tenebit, & allidet parvulos tuos ad petram. Cave ne relabaris in vetus mendum eorum, qui nomini parvulos addiderunt pronomen tertiæ perfonæ fuos, pro fecunda tuos.

PSAL. CXXXVII. ✯. 1. In confpectu angelorum pfallam tibi. Non præponas conjunctionem &.

PSAL. CXXXVIII. #. 14. Mirabilia opera tua, & anima mea cognofcit nimis. Non mutes verbum præfens cognofcit in futurum cognofcet.

*. 16. Dies formabuntur. Quidam libri, pro dies, cláriùs legunt fexto cafu die : fed vitiosè fcribunt, qui habent dii, ut & illi qui dicunt firmabuntur, quod eft ftabilientur, pro formabuntur, quod eft fingentur.

. 20. Quia dicitis in cogitatione: Accipient in vanitate civitates tuas. Egregiè correctus eft locus, repofito pronomine fecundæ perfona tuas, pro eo quod irrepferat tertiæ fuas.

PSAL. CXLVI. v. 4. Qui numerat multitudinem ftellarum, & omnibus eis nomina vocat. Non eft mutandum verbum vocat in participium vocans.

PSAL. CXLVIII. v. 14. Et exaltavit cornu populi fui. Alii legunt futurum exaltabit, fed meritò præfertur præte

ritum.

PSAL. CXLIX. V. 2. Lætetur Ifraël in eo qui fecit eum, & filii Sion exfultent in rege fuo. Rectè Romani Patres femininum filiæ, quod vulgò legitur, emendarunt repofito mafculino filii.

. 4. Et exaltabit manfuetos in falutem. Et bic rectè præteritum exaltavit, correxerunt substituto futuro exaltabit. #. 6. Exaltationes Dei in gutture eorum. Hic denique infigniter reftituerunt vocem exaltationes, deductam ab altus, pro ea quæ vitiosè legi confueverat exultationes, ducta à falto: illa, "cujus tertia littera eft vocalis prima, fignificat laudes; bac, cujus tertia littera eft vocalis quinta, fignificat exultantias, animi præ lætitia faltus.

de

. 9. Ut faciant in eis judicium confcriptum. Quidam commutant numerum pluralem faciant, cum fingulari faciat; minùs rectè,

O o ij

{

SAL. II. . 12. Nequando irafcatur Dominus, & pereatis de via jufta. Cùm exarferit in brevi ira ejus, beati, 5c. Alii fic diftinguunt: Nequando irafcatur Dominus, & pereatis de via jufta, cùm exarferit in brevi ira ejus. Beati, &c.

PSAL. IV. v. 6. Quis oftendit nobis bona? Alii legunt futurum oftendet, Graco & Hebræo confentaneè.

PSAL. V. . 9. Dirige in confpectu tuo viam meam. Alia lectio eft, Dirige in confpectu meo viam tuam, tranfmutatis pronominibus. Difceptatio eft, utra præferenda; de quo noftra Notationes.

.31. Et annuntiabunt coeli juftitiam ejus. Vox cœli meritò fuperfinere judicari possit, ut buc addita ex alio Pfalmo: lege Notationes.

PSAL. XXIV. V. 4. Et femitas tuas edoce me. Antiqui fere legunt fimplex doce.

PSAL. XXVI. . 8. Exquifivit te facies mea. Sunt Mß. qua omittunt pronomen te, Hieronymo ad Sunniam fuffraganie.

PSAL. XXVIII. . 9. Et revelabit condenfa. Sunt antiqui libri, qui pro futuro revelabit, quod Graco conforme eft, legant prateritum revelavit, Hebræo confentaneum.

PSAL. XXX. #. 6. In manus tuas commendo fpiritum meum. In aliis libris eft futurum commendabo, fuffragante Hebræo, & Græco.

. 21. Proteges eos in tabernaculo tuo. Pronomen tuo transfigitur à plerifque, Latinè, Græcè, Hebraicè.

. 24. Quoniam veritatem requiret Dominus. Plurale veritates in aliis legitur, adftipulantibus textibus Graco S Hebræo.

poffunt noftra Notationes.

PSAL. XLVII. v. 6. Quoniam ecce reges terræ congregati funt. Optimi quique libri Latini & Græci, conformiter Hebraicis, omittunt illud terræ: quod & Hieronymus à fe fublatum fatetur.

PSAL. XLVIII. #. 3. Simul in unum dives & pauper. Multa vetera M. amittunt fimul, quia idem unum eft cum eo quod fequitur in unum, feu in idipfum.

PSAL. LI. . 6. Verba præcipitationis, lingua dolofa. In aliis libris eft, ut Græcè, quarto cafu linguam dolofam. PSAL. LIII. . 7. Averte mala inimicis meis. Quod in aliis libris eft futurum tertiæ perfonæ avertet, præferendum videatur, fi expendantur Notationes.

PSAL. LIV. V. 4. Quoniam declinaverunt in me iniquitates. Alii legunt numero fingulari iniquitatem.

. 17. Ego autem ad Deum clamavi, & Dominus falvabit me. In aliis eft præteritum falvavit.

PSAL. LVII. . 7. Molas leonum confringet Dominus. In aliis libris eft præteritum confregit, ut Græcè.

PSAL. LIX. .13. Quia vana falus hominis. Loco quia, alii legunt &, Hebræo & Graco conformiter: illud bujus expofitio eft.

PSAL. LXI. . 10. Ut decipiant ipfi de vanitate in idipfun. Pronomen ipfi non esse jungendum cum verbo decipiant, Graca & Hebræa oftendunt.

. 13. Quia poteftas Dei eft. Antiqui Latini libri omittunt est, non minùs quàm Græci & Hebrai.

PSAL. LXII. . 12. Laudabuntur omnes qui jurant in eo. Antiqui libri, etiam Epanorthota, legunt numero fingulari, Laudabitur omnis qui jurat in eo, confentaneè He

brao Graco.

PSAL. LXIII. v. 8. Accedet homo ad cor altum. Multi libri, pro ad prapofitione, habent conjunctionem &, quemadmodum Graca & Hebræa: qua de re noftra Notationes.

PSAL. LXIV. . 9. Exitus matutini & vefpere delecabis. Vefperæ fcribitur à quibufdam ut nomen genitivi cafus, non minùs quàm matutini; non abfque caufa.

PSAL. LXXI. . 11. Et adorabunt eum omnes reges terræ. Quidam libri omittunt terræ; confentaneè Hebræo (quod Sixti Papa jussu editum eft ) Graco. Hieronymo quoque fuperfluum eft.

PSAL. LXXV. #. 9. Terra tremuit & quievit. In aliis libris eft timuit, pro tremuit.

PSAL. LXXXVI. . 4. Memor ero Rahab & Babylonis fcientium me. In aliis libris eft dativus scientibus, confor miter Graco.

*. 6. Dominus narrabit in fcripturis populorum. In antiquis libris exftat fcripturâ, numero fingulari, Hebræo & Graco fimiliter.

.7. Sicut lætantium omnium habitatio eft in te. A bonis libris omittitur verbum fubftantivum eft, confentaneè Graco.

PSAL. LXXXVII. . 7. Similis erit Deo in filiis Dei. Meliores libri è noftris, pro Deo fcribunt Domino, Hebrao Graco confentaneè.

PSAL. LXXXIX. v. 2. Aut formaretur terra & orbis. Complures libri legunt conjunilivam &, loco disjuniliva aut, cum Hebraicis & Gracis.

. 9. Anni noftri ficut aranea meditabuntur. Pro futuro meditabuntur, legunt præteritum imperfectum meditabantur, Graci non folùm libri, fed & multi Latini.

PSAL. XC. V. II. Quoniam angelis fuis mandavit dè te. Futurum mandabit præferendum videtur præterito.

PSAL. CI. . 7. Similis factus fum pellicano. Videtur fcribendum pelicano, unicâ 1, prout quidam Latini cum Gracis fcribunt.

. 16. Et timebunt gentes nomen tuum Domine. Pro nomen tuum Domine, alii libri legunt nomen Domini, Graco Hebræo confentanee.

. 19. Scribantur hæc in generatione altera. Quidam obfcuriùs fcribunt numerum fingularem fcribatur, hæc pro hoc accepto, more Hebræo : quidam clariùs legunt accufativos generationem alteram.

. 22. Ut annuntient in Sion nomen Domini, & laudem ejus in Jerufalem. Antiqui libri Epanorthota, aliique legunt numero fingulari annuntiet, & pronomen reciprocum fuam loco ejus. PSAL. CII. . 22. Benedicite Domino omnia opera ejus, in omni loco dominationis ejus benedic anima mea Domino. Sic videtur distinguendus bic verficulus, ita ut terminet Pfalmum David, per idem illud breve, fed maxima emphafeos epiphonema, Benedic anima mea Domino,